1. ΨΗΦΙΑΚΟ. ΜΕΛΛΟΝ / άνθρωπος
"Που είναι η σοφία που χάσαμε στη γνώση; Πού είναι η γνώση που χάσαμε στην πληροφορία;"
Τ.S.Eliot. "Πρέπει να παραδεχθώ πως είμαι εθισμένος Περνάω το σύνολο της ημέρας μου
μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή, και όταν σηκώνομαι για να κάνω άλλα ευτελή πράγματα, όπως
να φάω, να κοιμηθώ και λοιπά, νιώθω κάπως παράξενα. Νιώθω την έλλειψη των "ντάτων" data, νιώθω
χαμένος μη όντας on-line έχοντας χάσει τη συνεχή πληροφόρηση, τα όμορφα κινούμενα γραφικά των
ιστοσελίδων. Και αν μου έχει έρθει κανένα mail πώς θα το μάθω; Και αν βγει καμιά καινούρια έκδοση
των αγαπημένων μου προγραμμάτων πόσος καιρός θα περάσει μέχρι να το ανακαλύψω;"
Μη γελάτε καθόλου. Το πράγμα είναι σοβαρό. Και να σκεφτεί κανείς ότι η τεχνολογία προσφέρει
και σ' αυτό τη λύση: τους νέους φορητούς υπολογιστές. Ναι καλά διαβάσατε. Αυτοί που πιστοί στο
καθήκον τους δεν σου στερούν από τις υπηρεσίες τους ποτέ.
Μέσα σε πολύ λίγα χρόνια το διαδίκτυο ή internet ξεκινώντας από το στρατό πέρασε στην
επιστημονική κοινότητα και με την εξέλιξη της τεχνολογίας των υπολογιστών σε συνδυασμό με την
πτώση των τιμών τους έγινε προσιτό στο ευρύ κοινό.
Αλλά γιατί να υπάρξει αυτή η εκρηκτική ανταπόκριση από το κοινά; Το ότι ο μέσος χρήστης
βρίσκει χρόνο και υπομονή γιο χάρη του εκεί που για άλλα θέματα δεν τη διαθέτει, είναι μια ένδειξη
ότι το διαδίκτυο αγγίζει κάποιες υπαρξιακές συνιστώσες του "είναι" του ανθρώπου. Ας σημειώσουμε
μάλιστα εδώ ότι στον κυβερνοχώρο ο άνθρωπος επικοινωνεί χωρίς να στείλει κάποιο διακριτικό
κομμάτι του εαυτού του (φωνή, εικόνα), αλλά συμμετέχει στην επικοινωνία με ελεγχόμενα
περιορισμένο τρόπο μεν, ολόκληρος δε. Τι είναι τελικά αυτό που ψάχνει ο άνθρωπος; Την πληροφορία
(για καθαρά χρησιμοθηρικούς και κερδοσκοπικούς σκοπούς) ή την επικοινωνία (ως ανθρώπινη
υπαρξιακή) ή ενδεχομένως και τα δύο;
Όποια και να είναι η αλήθεια του πράγματος το Διαδίκτυο με τη μορφή του πολυδιαυλικού
συστήματος εξελίσσεται διαρκώς Εκτός από τη δυνατότητα της άμεσης πληροφορίας και της
γλαφυρής παρουσίασης της γνώσης μας δίνει τη δυνατότητα της γρήγορης επικοινωνίας με
οποιοδήποτε σημείο στον πλανήτη με κείμενο, ήχο και εικόνα Έτσι, μιλάμε για τηλεσυνδιασκέψεις
όπου πολλοί άνθρωποι συναντώνται και ανταλλάσσουν ιδέες όντας σε μακρινές αποστάσεις, οπότε
κερδίζουν χρόνο και δυνάμεις καθώς απαλλάσσονται από τα ταξίδια Ακόμη, μιλάμε για
τηλεεκπαίδευση, όπου οι μαθητές διδάσκονται από έναν καθηγητή της επιλογής τους που βρίσκεται σε
κάποιο μακρινό χώρο και έχουν τη δυνατότητα να επιλέγουν το μάθημα και τη στιγμή που θα το
παρακολουθήσουν.
Τέλος, μια από τις καινούριες εφαρμογές είναι και η τηλεϊατρική. Δεν είμαστε μακριά από την
δυνατότητα χειρουργικής επέμβασης στο σπίτι μας από γιατρό σε μακρινή απόσταση, μέσω του
δικτύου και τη βοήθεια του απαραίτητου εξοπλισμού. Ακόμη υπάρχει η δυνατότητα πραγματοποίησης
ταξιδιών και γνωριμιών μέσω της εικονικής πραγματικότητας (virtual reality) όπου ο χρήστης επιλέγει
τους ανθρώπους που θα συναντήσει, τις εμπειρίες και τα συναισθήματα που θα γευθεί Η ελευθερία της
διακίνησης των ιδεών και η απουσία λογοκρισίας είναι πλέον πραγματικότητα και ο καθένας έχει τη
δυνατότητα να εκφράζει, να απορρίπτει ή να αποδέχεται ό,τι τον ικανοποιεί.
Επιπλέον, η εργασία από το σπίτι μέσω δικτύου άρχισε ήδη να εφαρμόζεται, οπότε οι μετακινήσεις
από και προς το γραφείο, καταργούνται και η δουλειά φαίνεται πιο ευχάριστη. Η δυνατότητα
αγοροπωλησιών, διαφήμισης διεκπεραίωσης κρατικών και τραπεζικών-χρηματιστηριακών υποθέσεων
μπορούν να γίνονται άνετα από το δίκτυο με έναν απλό κωδικό αναγνώρισης. Φυσικά, ας έχουμε
υπόψη ότι όλα αυτά δεν γίνονται με το αζημίωτο. Εκτός από τα πολλά ηθικά και πνευματικά
διλήμματα που αντιλαμβάνεται ο καθένας μας ας γνωρίζουμε ότι με το δίκτυο το απόρρητο της
πληροφορίας καταργείται. Υπάρχουν συστήματα παρακολούθησης συλλογής και ταξινόμησης της
πληροφορίας που διακινείται. Ένα τέτοιο είναι το Echelon που ξεκίνησε για στρατιωτικούς σκοπούς
στη ψυχροπολεμική περίοδο και εξελίσσεται στις μέρες μας. Αυτό για την επαλήθευση της παροιμίας
ότι και οι τοίχοι έχουν αυτιά, ακόμη και στον κυβερνοχώρο!
Έτσι έχουν τα πράγματα στις μέρες μας. Και οι προβλέψεις για την εξέλιξη του πολυδιαυλικού
χώρου παράλληλα με την τεχνολογία των υπολογιστών είναι ευοίωνες.
Έτσι, η συνέχεια της αρχικής εξομολόγησης μετά από μερικά χρόνια θα μπορούσε να είναι κάπως
έτσι... "Η σκέψη και μόνο της διακοπής του ρεύματος μου προκαλούσε" τρόμο! Μέχρι τη μέρα που η
απειλή έγινε πραγματικότητα. Καθώς όλοι βλέπαμε την καταστροφή να επισκιάζει τη ζωή μας
οργάνωσα με μια παρέα διαμαρτυρίας στους δρόμους της πόλης. Όλοι οι δρόμοι γέμισαν με ιδιωτικούς
και δημόσιους υπαλλήλους φοιτητές, μαθητές, παιδιά, νοικοκυρές, συνταξιούχους., δεν έλειπε
κανένας. Δεν το πίστευα πως μια 24ωρη διακοπή ρεύματος θα επηρέαζε τη ζωή όλων αυτών των
ανθρώπων και αναρωτιόμουν τι ήταν αυτό που τους έλλειπε περισσότερο. Δίχως πρόσβαση στο δίκτυο
σημαίνει ότι δεν δουλεύεις και κινδυνεύεις να χάσεις τη δουλειά σου, δεν διεκπεραιώνεις τις
υποχρεώσεις σου απέναντι στο κράτος στερείσαι υγειονομικής περίθαλψης, δεν ενημερώνεσαι για το

2. χρηματιστήριο, για τα γεγονότα στον κόσμο, για την τεχνολογία, δεν διασκεδάζεις δεν επικοινωνείς με
τους άλλους. Είσαι μόνος και άπρακτος.
Εξετάζοντας όλα αυτά, νόμιζα ότι η έλλειψη της πληροφορίας μόνο δημιουργεί αυτή την
αναστάτωση στη ζωή μας. Όμως μετά την πορεία είχα διαφορετική γνώμη.
Είναι αλήθεια πως είχα πολλούς μήνες να βγω από το σπίτι μου-κοντά ένα χρόνο- και με
αισθήματα ενοχής συνειδητοποιούσα πως από τότε είχα να συναντήσω και κάποιον άνθρωπο! Έτσι,
περπατώντας στην πορεία γρήγορα ξέχασα τη στέρηση των "ντάτων" και άρχισα να αισθάνομαι
αμήχανα που βρισκόμουν ανάμεσα σε χιλιάδες ανθρώπους. Μου μπήκε η υποψία ότι κάποιοι με
παρακολουθούν και γελάνε μαζί μου. Γι' αυτό άρχισα να περπατάω κάπως πιο απόμερα
Παρατηρώντας τον κόσμο, αναγνώριζα τα ρούχα από τα μοντέρνα site μόδας από όπου έκανα κι
εγώ παραγγελίες, καθώς και τα τυποποιημένα κουρέματα που επιλέγουμε και ο ηλεκτρονικός
βραχίονας τηλεκαθοδηγούμενος υλοποιεί με αδρή αμοιβή. Προχωρώντας με αυτές τις σκέψεις, η
πραγματικότητα που ζούσα και σιγά-σιγά συνειδητοποιούσα, με έκανε να σαστίσω. Τόσοι άνθρωποι
περπατούσαν και όμως δεν είδα κανένα να μιλάει με κάποιον. Αναμφίβολα, πολλοί από εμάς θα είχαμε
συναντηθεί και μιλήσει στο δίκτυο, ίσως καινά πήγαμε για καφέ σε κάποιο εικονικό καφενείο.
Πολύ περισσότερο, όλοι δείχναμε εκνευρισμένοι γι' αυτήν την κατάσταση της στέρησης του
όμορφου, ωστόσο πλαστού, κόσμου που είχαμε φτιάξει για να ζούμε μέσα από τις δυνατότητες του
δικτύου και της τεχνολογίας. Όλοι μετά βίος ανεχόμασταν αυτήν την τόσο ταπεινωτική πορεία και
αναγκασμένοι να παρευρεθούμε για να δηλώσουμε τη διαμαρτυρία μας αγνοούσαμε επίμονα την
προοπτική της αληθινής επικοινωνίας. Όλοι ευχόμασταν να τελειώνει η ιστορία το γρηγορότερο για να
επανέρθουμε στο πρόγραμμα μας. Ο πάγος βέβαια κάποτε έσπασε και πολλοί άρχισαν να συνομιλούν
εκφράζοντας έντονα την αγανάκτηση τους. Με τις κουβέντες η ώρα πέρασε γρήγορα και είχα ήδη
κάνει μια γνωριμία
Όταν νύχτωσε και αποτραβηχτήκαμε στα σπίτια μας μια θλίψη με κατέβαλε. Ήταν που ήμουν και
πάλι μόνος, χωρίς τον υπολογιστή μου και τη δυνατότητα πρόσβασης στον ιδανικό, δικό μου κόσμο.
Ήταν όμως κυρίως γιατί συνειδητοποίησα πως αυτό που μας στερούσε όλους η διακοπή του ρεύματος
δεν1 ήταν μόνο η ανάγκη της πληροφορίας αλλά και η επιθυμία της επικοινωνίας. Μια επικοινωνία με
νέο νόημα και διαφορετική έννοια πλέον. Τη δυνατότητα συνάντησης με τον άλλο μέσα από την
εικονική πραγματικότητα, μια ψεύτικη και αβασάνιστη επικοινωνία με αντάλλαγμα την
αυτοεπιβεβαίωση και την αυτοϊκανοποίηση του ανθρώπου. Πάντως αυτό που με πλήγωνε περισσότερο
ήταν η νοσταλγία της χαράς που γεύθηκα στην πορεία και εννοώ τη χαρά της γνήσιας και
παραδοσιακής επικοινωνίας. Γιατί στο διαδίκτυο το πρόσωπο του άλλου δεν αποκαλύπτεται όπως
είναι, αλλά όπως αυτό θέλει να φαίνεται χάνονται στις δυο διαστάσεις τα συναισθήματα δεν
μεταφέρονται από τα σύντομα μηνύματα.
Με τις σκέψεις αυτές έπεσα στο κρεβάτι και καθώς ήρθε στο μυαλό μου η αίσθηση της χειραψίας
που λίγες ώρες πριν είχα κάνει, ευχήθηκα ενδόμυχα το ανεπιθύμητα να συνεχιστεί η διακοπή του
ρεύματος και την επόμενη μέρα..."
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Α. Να συντάξετε περίληψη του κειμένου. [80-100 λ]
Β. Να εντοπίσετε τον τρόπο ανάπτυξης της 5ης §
Γ. Να αναπτύξετε σε 1η § τη θεματική πρόταση
«Γιατί στο δίκτυο το πρόσωπο τον άλλον δεν αποκαλύπτεται όπως είναι, αλλά όπως αυτό θέλει
να φαίνεται»
Δ. Να δοθούν συνώνυμα των λέξεων
Αβασάνιστη
Ενδόμυχα
Ταξινόμηση
Ε. ΠΑΡΑΓΩΓΗ
Με αφορμή το παραπάνω κείμενο να συντάξετε ένα κείμενο 400 λ. όπου θα
αναφέρεστε στην θετική και αρνητική συμβολή του διαδικτύου στη ζωή μας

3. Κείμενο: “Ίντερνετ”
Το Ίντερνετ, ως νέο μαζικό μέσο επικοινωνίας θέτει αμφίδρομα τη σχέση πομπού-δέκτη.
Το διαδίκτυο δεν είναι απόλυτα ένα “μαζικό” μέσο επικοινωνίας. Στην πράξη είναι ένα
πολυπρόσωπο, μαζικό, διαπροσωπικό μέσο, με βασικό χαρακτηριστικό ότι περιλαμβάνει πολλές
διαφορετικές μορφές επικοινωνίας. … Το Ίντερνετ αμφισβητεί τα βασικά χαρακτηριστικά της
παραδοσιακής επικοινωνιακής σχέσης ανάμεσα στην πηγή, το μήνυμα και τον αποδέκτη. Η
επικοινωνία μέσω του Ίντερνετ μπορεί να πάρει πολλές μορφές, από τις σελίδες του δικτύου ή του
Παγκοσμίου Ιστού, οι οποίες μπορεί να καθορίζονται είτε από μεγάλους ειδησεογραφικούς
οργανισμούς που έχουν εισχωρήσει στο δίκτυο, είτε από τις ομάδες των χρηστών που συζητούν μεταξύ
τους για διάφορα θέματα που τους ενδιαφέρουν ανταλλάσσοντας μηνύματα ηλεκτρονικού
ταχυδρομείου. Οι μορφές της επικοινωνίας στο Ίντερνετ μπορούν επίσης να αλληλοδιαπλέκονται,
καθώς κάθε πόλος μπορεί να είναι ταυτόχρονα πομπός και δέκτης. Οι πομποί των μηνυμάτων
ενδέχεται να αποτελούνται είτε από ένα άτομο ή μια κοινωνική ομάδα. Τα μηνύματα πάλι ποικίλουν,
μπορεί να είναι παραδοσιακά δημοσιογραφικά άρθρα ή ιστορίες που έχουν συντελεστεί σταδιακά από
πολλούς ανθρώπους ή και απλές συνομιλίες. Οι αποδέκτες ή το κοινό αυτών των μηνυμάτων μπορεί,
επίσης, να αποτελούνται από ένα ως πολλά–ενδεχομένως εκατομμύρια- άτομα τα οποία τη μία φορά
μπορούν να παίζουν το ρόλο του δέκτη και την άλλη του πομπού των μηνυμάτων…
Επαναστατικές οι ανατροπές στην επικοινωνιακή διαδικασία.
Γεγονός πάντως είναι ότι το Ίντερνετ αποτελεί μια νέα μορφή επικοινωνίας. Και είναι νέα, διότι
μεταβάλλει την παθητική θέση που συνήθως είχε ο αποδέκτης στην επικοινωνιακή διαδικασία. Για
πρώτη φορά στα χρονικά της μαζικής επικοινωνίας μπορούμε να βρούμε ένα μεγάλο αριθμό ατόμων
να μεταδίδει πληροφορίες σε έναν εξίσου τεράστιο αριθμό ατόμων… Όποιος διαθέτει έναν
υπολογιστή, ένα μόντεμ και μία τηλεφωνική γραμμή μπορεί να γίνει εκδότης εφημερίδας,
ραδιοφωνικός ή τηλεοπτικός παραγωγός. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη επανάσταση στην ιστορία της
επικοινωνίας από τότε ως τις μέρες μας. Πρόκειται για μια νέα οικονομία της πληροφορίας και την
απαρχή μιας επικοινωνίας που δεν είναι μονόδρομη ή αμφίδρομη, αλλά πολυεπίπεδη, πολυπρόσωπη,
μαζική και ταυτόχρονα εξατομικευμένη. Το Ίντερνετ είναι ένα μοναδικό μέσο επικοινωνίας, γιατί δε
σέβεται σύνορα και κυβερνήσεις, είναι παγκόσμιο. Είναι το μέσο στο οποίο οι υπηρεσίες θα πρέπει να
αναζητηθούν ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τις προτιμήσεις των συμμετεχόντων στην
επικοινωνιακή διαδικασία και είναι -τέλος- το μόνο μέσο που το περιεχόμενό του μπορεί να αλλάξει,
καθώς μεταδίδεται, σύμφωνα με τις ανάγκες των χρηστών.
Σ. Παπαθανασόπουλος.
(από τον ημερήσιο τύπο)
1. Με βάση τους πλαγιότιτλους που σας δίνονται στο κείμενο να γράψετε περίληψη
100 περίπου λέξεων.
(μονάδες 25)
Ασκήσεις:
2. Γιατί, σύμφωνα με το κείμενο, το Ίντερνετ αποτελεί μια νέα μορφή επικοινωνίας;
Να απαντήσετε σε μια παράγραφο 10 σειρών.
(μονάδες 12)
3. Να δώσετε στο κείμενο έναν τίτλο:
α) χωρίς σχόλιο
β) με σχόλιο το οποίο να εκφράζει επιδοκιμασία
(μονάδες 8)
4. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις που σας δίνονται στη στήλη Α με τις συνώνυμές
τους στη στήλη Β και τις αντώνυμές τους στη στήλη Γ. Μία λέξη από τη στήλη
Β και μία λέξη από τη στήλη Γ περισσεύουν.
Α Β Γ
1. απόλυτα α. ανόμοιος Α. σχετικός
2. βασικό β. αδρανής Β. ίδιος
3. διαφορετικές γ. βαθμιαίος Γ. ατομικός
4. παραδοσιακής δ. υπερβολικός Δ. τοπικός
5. παγκόσμιου ε. οικουμενικός Ε. ελάχιστος
6. σταδιακά στ. ομαδικός ΣΤ. παλιός
7. παθητική ζ. καινούργιο Ζ. απότομος
8. τεράστιο η. κατεστημένος Η. ξαφνικός
9. νέα θ. κύριος Θ. νεωτεριστικός

4. 10. μαζική ι. ολοκληρωτικός Ι. δευτερεύων
ια. καθιερωμένος ΙΑ. ενεργητικός
(μονάδες 5)
5. Σύμφωνα με το άρθρο ο συγγραφέας κατατάσσει το Ίντερνετ στα μέσα μαζικής
επικοινωνίας. Ποια χαρακτηριστικά του μάς επιτρέπουν να το κατατάξουμε σ’
αυτά; Ποια το διαφοροποιούν από τα άλλα Μ.Μ.Ε; Εσείς πώς αξιολογείτε τη
συμβολή του στην επικοινωνία; (500- 600 λέξεις)
(μονάδες 50)