1. Vlerësimi i pacientit
para anestezisë,
përgatitja për
operacion
HYSNI DIDA

2. Qellimi i vleresimit pre-op
 Optimizimi I kujdesit,
pelqimit, komfortit dhe
rehatise per pacientin
 Minimizimi i mortalitetit dhe
morbiditetit perioperator
duke vlereuar sakte faktoret
qe influencojne rriskun e
anestezise ose ndryshojne
meroden e planifikuar
anestetike .
 Minimizimi I vonesave
kirurgjikale ose i anullimeve
te parandalueshme ne diten
e operacionit.
 Percaktimi I kujdesit te sakte
post operator per pacientin,
psh nese operacioni duhet
kryer ambulator, si pacient I
shtruar apo ne kujdes
intensive.
 Vleresimi I pergjithshem I
statusit shendetsor te
pacientit duke percaktuar
cilat kontrolle preoperatore
apo konsulta me specialistet
duhen kryer
 Formulimi I nje plani per
kujdesin me te mire
perianesttik dhe suportiv
post op.
 Komunikimin e menyres si
do te ndiqet pacienti tek
profesionistet e tjere ne
menyre efektive
 Edukimi I pacientit rreth
kirurgjise, anestezise, dhe
kujdesin e parashikuar intra
dhe post operator duke
reduktuar ankthin e
pacientit dhe rritjen e
kenaqesise .
 Sigurimi I nje vleresimi kosto
efektiv dhe kohe efektiv per
pacientin

3. Mbyllja e vleresimit operator
 Per paciente me shume patologji dhe qe do zhvillojne nderhyrje
kirurgjikale komplekse keshillohet shtrimi ne klinike te pakten nje jave
perpara dites se operacionit
 Keshillohet qe vleresimi preoperator te jete mbyllur 48-24
ore para operacionit
 Keshillimet e fundit per gjendjen esell dhe pergatitjen per operacion
duhen dhene jo me pak se 24 ore para op.

5. Vleresimi i pacientit
 Dokumenta, analiza, flete dalje nga spitalet, operacione te
meparshme
 Anamneza
1. Histori kirurgjikale
2. Historia anestetike
3. Histori familiare te lidhura me anestezine
4. Historiku I barnave
5. Historia sociale
 Ekzaminimi fizik : nga koka tek kembet
 Testet diagnostike

6. Anamneza
 Emer/ Mbiemer , Gjatesi+peshe
 Mjekimet doza dhe sa here i merr
 Alergjite
 Kirurgji te meparshme/hospitalizime
 Lloji i kirurgjise dhe data e planifikuar
 Anestezia => probleme personi vete ose familjare

7. Anamneza
 Respiracioni
1. Probleme me respiracionin
2. Kolla , sekrecione ?
3. Asthma ? Mjekimi?
4. Infeksion respirator, grip, ftohje , ne 6 javet e fundit
5. Apne e gjumit ? Gerrhitja ?
6. O2 terapi ?
7. Radiografi pulmoni me probleme ?
8. Duhanpirja : aktuale ? E shkuar? Sasia ? Lloji? Sa vite ?
9. Ekspozimi ndaj duhanpirjes passive
10. A ecen dy kate ne shkalle pa tu marre fryma?
11. A ecen me shume se 1 km pa tu marre fryma?

8. Anamneza
 Sistemi kardiovaskular
1. Veshtiresi ne frymemarrje naten ?
2. Zhurma te zemres?
3. Infarkt kardiak, angina (qetesise apo e efortit )apo
dhimbje gjoksit shkaktuar nga zemra?
4. Rrahje te crregullta te zemres apo pacemaker ?
5. Insuficience kardake?
6. EKG anormale ?
7. Probleme me tensionin arterial?

9. Anamneza
 Sistemi renal
1. Probleme me veshkat, urinen apo fshikezen e urines?
 Hepari
1. Ikter tani ose I kaluar ?
2. Probleme me melcine ?
3. Konsum i alkolit? Sasia dhe shpeshtesia? Konsumimi I fundit?
 Sistemi gastro-intestinal
1. Reflux, hernie hiatale, ulcer gastrike/duodenale , piroze ?
2. Diarrhea recente
 Probleme me gjendrat? Diabet? Tiroide?

10. Anamneza
 Sistemi neurologjik
1. Stroke, epilepsia, humbje ndergjegjeje, rrezime, probleme te tjera neurologjike?
2. Mpirje ne nje dore ose kembe?
3. Dhimbje koke te shpeshta
4. Probleme me shikimin ose me syte ?
5. Probleme me degjimin
 Sistemi hematologjik
1. Probleme me koagulimin
2. Antikoagulante/hollues gjaku muajin e fundit ?
3. Anemik ?
4. A ke marre ndonjehere gjak ?

11. Anamneza
 Kancer
1. DIAGNOSTIKUAR?
2. MARRE TRAJTIM PER CA ?
 Shtatzania ? Sa javeshe?
 Rruget e frymemarrjes
1. Pajisje dentale ?
2. Veshtiresi ne hapjen e gojes ?
3. Veshtiresi ne intubim ne kirurgji te meparshme ?

12. Anamneza
 Psikosociale
1. a ke marre mjekim per shendetin mendor?
2. Ke marre barna psikiatrik?
3. A ke perdorur barna “qetesues” te jashteligjshem dhe kur ?
 Lindja dhe zhvillimi (pediatri)
1. Prematur apo ne term?
2. Komplikime neonatale
3. Histori te te rrahurave te pakta kardiake apo respiracione te
ngadalta apo te ceketa?
4. Vdekje te papritura te te porsalindurit ne familje ?

13. A ke ndonje problem mjekesor qe
do te shtosh dhe nuk u diskutua ?

14. Objektivat e anamnezes
 Te siguroje realizimin e qellimeve pre-op
 Te edukoje pacientin
 Marrje e informacionit te shkruar dhe e konsentit te pacientit
 Dhenie e njohurive pacientit rreth operacionit dhe familjareve
 Motivimi i pacientit ne kujdesin parandalues si psh lenia e duhanit,
permiresimi i funksionit kardiorespirator, renia ne peshe .

15. Objektivat e edukimit te pacientit
 Promovimi I nje nderveprimi mes mjekut dhe pacientit
 Inkurajimi I pacientit ne marrjen e vendimeve te kujdesit preoperator
 Maksimizimi i kujdesit te pacientit ndaj vetes ne kete periudhe dhe post op
 Ndihme per pacientin te kuptoje gjendjen e semundjes dhe ta pranoje ate

16. Instruksione per pacientin
 Kur dhe ku do te kryhen testet, vizitat, dhe kur do te behen procedurat
diagnostike
 Koha e pershtatshme kur duhet ndaluar ushqyerja, dhe te piret
 Marrja e rrobave te pershtatshme, jo make up apo bizhuteri, merr me vete
gjera te kujdesit personal, libra, lodra .
 Pergatitje per kujdesin post op, kur do filloje levizja, instruksionet ne dalje,
menaxhimi i nderlikimeve
 Te lere nje numer telefoni te cilin mund ta telefonojme ne rast
komplikimesh
 Percaktimi i ores se mberritjes ne spital

22. Alergjite
 Pyetje : A ke alergji nga ndonje ushqim apo ilac?
 Sensitiviteti ndaj Latex?
1. Ekspozim kronik ndaj latexit
2. Spina bifida, kirurgji rikonstruktive urogenitale
3. Kirurgji te perseritura
4. Intolerance ndaj latexit=> tollumbace, dorezave plastike,
kondomeve, katetereve urinare
5. Alergji ndaj frutave tropikale (avocado, banana, kiwi, mango,
papaya, frut pasioni, pjeshkat)
6. Anafilaksi intraoperative pa shkak te njohur
7. Profesonist mjekesor me eczema/ atopi

23. Historia sociale
 Perdorimi i duhanit
1. Lenia e duhanit nje dite para kirurgjise => ul te rrahurat kardiake, ul tensionin
arterial, ul katekolaminat qarkulluese, dhe kthen nivelin e monoksidit te karbonit
ne vlera normale
2. Duhanpiresit kane nje rrisk post operator per nderlikime respiratore 6 fish
krahasuar me nje jo duhanpires. (pneumoni/ atelektaza)
3. Lenia e duhanit 8 jave para kirurgjise kane 4 here me pak rrisk se ata qe e lene
duhanin ne me pak se 8 jave para kirurgjise
4. Reduktim te nderlikimeve te plages operatore tek ata qe nderpresin duhanin para
operacionit
 Perdorimi i alkolit
 Perdorimi i drogave te tjera

24. Historia sociale
 Perdorimi i alkolit
1. Komplikime si aritmi kardiake, infeksione, dhe shenja te abstinences se alkolit
ndodhin 4 fish me shume ne njerez qe perdorin sasi te madhe te alkolit
2. Ndalimi i marrjes se alkolit 8 jave para kirurgjise ul rriskun e ketyre
komplikimeve
3. Duhet te vleresojme nese pacienti ka zhvilluar tolerance ndaj alkolit, varesi
fizike, apo insuficience multiorganore
4. Abstinenca nga alkoli mund te kete keto shenja : dhridhje duarve, djersitje e
shtuar, takikardi, hypertension sistolik, pagjumesi, ankth, nausea dhe te vjella,
halucinacione, axhitim psikomotor dhe konvulsione te tipit grand mal

25. Anamneza
 Alkoli
1. Rrit nevojen per substancat anestetike
2. Ndryshon perqendrimet e proteinave plazmatike
3. Mund te vonoje kohen e zgjimit
4. Post op = sherim I vonuar I plageve, infeksione, hemoragji, pneumoni, renie e
metejshme e funksionit hepatic
5. Rritje e pergjithshme e mortalitetit dhe morbiditetit

26. Anamneza
 Droga te tjera
1. Kujdes : vende te injeksionit, vena trombotike,
flebit, tattoo (mund te sherbejne per te fshehur
cikatricet), edeme unilaterale ne doren jo
dominante, abscese subkutane te lekures
2. Ndryshime oftalmologjike : pupilat te vogla ne
morfinike, zgjeruara ne amphetamine, ninstagmus
nga phencyclidine (PCP)
3. Limfadenopati

28. Hurdhra: te nderpritet 7 dite para
kirurgjise

29. Ekzaminimi fizik

32. Mallampati score

37. < 8 =
koma
intubim
ventilim
mekanik

38. Klasifikimi ASA
1. Pacient normal
2. Pacient me semundje sistemike te lehte pa limitime funksionale’
3. Pacient me semundje te moderuar qe limiton aktivitetin
4. Pacient me semundje sistemike ne rrezik constant per humbjen e jetes
5. Pacient moribund qe pritet te vdese ne 24 h e ardhshme me apo pa
kirurgji
6. Pacient I decerebruar kandidat per dhurim organesh
E= emergjence

40. Vleresimi rutine pre-op
 Hemoglobin/ hematokriti
1. Gra ne menstruacione
2. Pacient mbi 60 vjec
3. Pacient qe pritet te humbasin shume gjak
dhe mund te kerkojne transfuzione
 Glukoza dhe creatinine
1. Te gjithe pacientet mbi 60 vjec
2. Te semuret diabetike

41. Vleresimi rutine pre-op
 EKG
1. >40 vjec
2. HTA, palpitacione, Infarkt I kaluar
 Radiografia e pulmonit
1. > 60 vjec
2. HTA, malinjitet, simptoma akute
pulmonare
 Urine komplet
 T3/t4/TSH

43. Gjendja esell
 >2 ore per lengje te qarta
 >6 ore pas nje vakti te lehte
 8 ore pas nje vakti te plote, me yndyrna

44. Premedikimi pre-op qellimet primare ,
provim
1. Clirimi i ankthit
2. Sedacioni
3. Amnezia
4. Analgjezia
5. Parandalimi i sekrecioneve
respiratore
6. Parandalimi I pergjigjeve
reflektore autonome
7. Reduktim I vellimit te likidit
gastrik’
8. Rritje e pH gastrik
9. Reduktim i nevojave per lende
anestetike’
10. Profilaksi ndaj reaksioneve
alergjike

45. Premedikimi preop , qellimet sekondare ,
provim
 Renie e aktivitetit vagal
 Lehtesim i induksionit te anestezise
 Analgjezi preop
 Parandalim i nauzese post op dhe i te vjellave

46. Klasat e barnave per premedikim
 Benzodiazepinat
 Opioidet
 Antihistaminike
 Antikolinergjike‘
 Anti H2 /PPI
 Antiacide
 Antiemetike
 Gastrokinetike
 A2 adrenergjik agoniste

47. Menaxhimi i rrugeve ajrore
 Suksesi
1. Njohja e anatomise
2. Vleresimi i rrugeve ajrore
3. Pajisjet e duhura
4. Aftesite e duhura