1. Hipertensioni
Sfida e trajtimit ne sistemin
shendetsor paresor
Vrasesi i heshtur
Punoi :Hysni Dida
Q.Sh. Narte

2. Hipertensioni
• Qellimi: Te njihemi me sfidat e trajtimit te hipertensionit,
problemet klinike ne vendim-marrje ne pacientin multimorbid
dhe implementin me te mire te udhezuesve nderkombetare me
qellim realizimin e nje trajtimi sa me te mire dhe cilesor te
hipertensionit qe te zvogelojme mortalitetin dhe morbiditetin ne
populate qe vjen prej kesaj semundjeje.

3. Tensioni arterial
• Tension arterial quhet sasia e presionit qe ushtrohet ndaj arterieve
nga gjaku qe qarkullon. Ka dy komponente sistolike dhe diastolike qe
varet nga faza e kontraksionit kardiak.
• Quajme presion sistolik tensionin qe I pergjigjet tingullit te pare te
Korotkoff ne sfigmomanometer dhe fazes sistolike kardiake
• Quajme presion diastolik tensionin qe I pergjigjet tingullit te peste te
Korotkoff ne sfigmomanometer dhe fazes diastolike kardiake.

4. Hipertensioni: Perkufizim
• Perkufizim konceptual te hipertensionit do te quajme ate vlere te tij
ne te cilin benefiti I veprimit ndaj tij I tejkalon rriskun e mostrajtimit
te tij.
• Hipertension do te quajme TA >140/90 mmHG
• Cka eshte e rendesishme eshte se diferenca e guidelineve per
hipertensionin nuk diferencon ne vleren e targetit te trajtimit ne te dy
udhezuesit .

5. Hipertensioni: Perkufizim

6. Hipertensioni: Epidemiologji
• Rreth 1.13 miliarde njerez ne mbare boten vuajne nga HTA, 2/3 tyre jetojne ne vendet me te ardhura te
uleta te mesme.
• Ne 2015 ¼ meshkuj dhe 1/5 femra kishte hipertension
• Me pak se 1/5 e njerezve qe vuajne me HTA e kane nen kontroll.
• Hipertensioni eshte nje shkak madhor I vdekjeve te parakoheshme.
• Targeti global I OBSh eshte te reduktoje prevalencen e HTA me 25% deri ne 2025. (Deklaruar 2010)
• Eshte faktori I rriskut kardiovaskular me i zakonshem I modifikueshem 40.6% i totalit (Go et al., 2014).
• 54% e STROKE dhe 47% e semundjes iskemike te zemres SIZ I atribuohen hypertensionit (Lawes et al.,
2008)
• Nga gjithe faktoret e rriskut per infarkt akut te miokardit hipertensioni lihet ne vend te dyte nga duhani ne
52 shtete. (Danaei et al., 2009).
https://www.who.int/news-
room/fact-sheets/detail/hypertension

8. Hipertensioni dhe Faktoret e tjere te rriskut kardiovaskular.
Faktore rrisku te modifikueshem Faktore rrisku relativisht te
pandryshueshem
Duhanpirja aktive dhe pasive Semundje renale kronike
Diabeti mellitus Historia familjare
Dyslipidemia/hiperkolesterolemia Statusi I ulet socio/ekonomik/arsimor
Mbipesha/obeziteti Gjinia mashkull
Inaktiviteti fizik/ dieta jo e shendetshme Apnea obstruktive e gjumit/
stresi psikosocial
Faktoret e rriskut kardiovaskular me te shpeshte qe shoqerojne HTA

9. Faktoret e rriskut KV me te shpeshte qe shoqerojne HTA
• Nder pacientet me HTA
 15.5% duhanpires
 49.5 % obeze
 63.2 % hiperkolesterolemia
 27.2 % Diabet mellitus
 15.8 % SRK
Ose :
• 71% e pacienteve qe diagnostifikohen me diabet mellitus kane HTA
• 86% e pacienteve me SRK kane HTA
• 28.8% e pacienteve me SRK kane HTA rezistent
• 37.5% e pacienteve obeze kishin HTA

10. Hipertensioni dhe rrisku kardiovaskular
10 vjecar
• NE ShBA ne pacientet me HTA 2009-2012
41.7 % kishin rrisk 10 vjecar >20%
40.9% kishin rrisk 10 vjecar 10-20%
18.4% rrisk 10vjecar <10%

11. Hipertensioni dhe rrisku kardiovaskular
• HTA dhe gjinia:
• mortaliteti vascular nga HTA nuk varet nga gjinia (Lewington et al., 2002),
• Ne ShBA grate mbi 65 vjec kane nje prevalence me te madhe se meshkujt per
HTA (Go et al., 2014).
• HTA dhe perkatesia rracore : Eshte vrojtuar se njerezit me ngjyre kane
me shume rrisk per hypertension (Go et al., 2014) dhe kane perqindje
mortaliteti me te larte prej tij (Lackland et al., 2014).
• HTA dhe mosha : Me rritjen e moshes rritet prevalence e HTA
njekohesisht rritet dhe rrisku kardiovaskular Go et al., 2014)

13. Hipertensioni:Klasifikim praktik
Matja ne Klinike Matja ne shtepi
Normotensiv Normal Normal
Hipertension i qendrueshem Hipertension Hipertension
Hipertension “i maskuar” Normal Hipertension
Hipertensioni nga bluzat e
bardha
Hipertension Normal

14. Hipertensioni:Klasifikim Praktik
• Ajo cka shihet nga slide I meparshem eshte se merret si gold standart
matja e bere ne shtepi ne qetesi e pandikuar nga mjeku . (Sebo et al,
2014; Stergiou & Parati, 2012)

15. Variabiliteti I tensionit arterial

16. Ndryshimet mesatare te tensionit gjate
aktiviteteve te zakonshme
Data adapted from Clark LA, Denby L, Pregibon D,
et al. A quantitative analysis of the effects of
activity and time of day on the
diurnal variations of blood pressure. J Chronic Dis
1987;40:671–679.

17. HTA dhe faktoret ambjentale
• Rritin vlerat e TA :
• duhan pirja(Fitzgerald, 2013) , rrit TA per 30 min
• Kafeina ne pije industrial por jo tek kafeja rrit TA per 60 min (Cano-Marquina
et al., 2013)
• Kafeja mund te ndihmoje ne parandalimin e diabetit mellitus (Beaudoin &
Graham, 2011; O'Keefe et al.,2013)
• Pijet industriale rritin rriskun per sidrom metabolik (Cohen et al., 2012).
• Temperatura e ulet e rrit tensionin arterial (Modesti et al., 2006)
• Lartesia mbi nivelin e detit (Wolfel et al., 1994)
• Mungesa e Vitamines D: Jo e qarte marredhenia me tensionin arterial, te
dhena kontraversale

18. HTA dhe nutrientet
• Kalorite e shtuara dhe Natriumi rritin TA me 7/7 mm Hg (Zhao et al.,
2004)
• Mungesa e kaliumit, fosforit dhe magnezit rrit TA me 7/7 mm Hg
(Zhao et al., 2004)
• Kaliumi I shtuar faktor mbrojtes nga HTA, ul rriskun e STROKE (Yang et
al., 2011). (Aburto et al., 2013) (Aaron & Sanders, 2013).

19. HTA dhe ndotesit
• Ekspozimi ndaj plumbit rrit rriskun per HTA dhe demtime renale
(Ghiasvand et al., 2013; Vaziri, 2008)
• Ndotja e ajrit eshte faktor i rendesishem per HTA (Urch et al., 2005)
(Coogan et al., 2012)

20. Historia natyrale e HTA

21. Komplikimet e HTA
• Demtime vaskulare : rimodelim dhe hipertrofi e arteriolave
• Atheroskleroza
• Dyfishim I rriskut per SIZ, dhe vdekje te papritur, dhe trefishon rriskun
per IKK (Kannel, 1996)
• Hipertrofi VM e gjetur ne EKG 5%-18% e personave me HTA,
parashikon rriskun e STROKE (Ishikawa et al.,2009) dhe shoqeron
demtimin renal (Peterson et al., 2013). 30-90% e personave me HTA
kane hipertrofi VM ne echo kardiake ndaj rekomandohet qe per gjithe
pacientet e rinj me HTA te behet vleresim ekokardiografik (Mancia et
al.,2013).

22. Komplikimet e HTA
• IKK, 2/3 e pacienteve me IKK kane HTA(Yancy et al., 2006).
• SIZ : HTA eshte faktori kryesor I rriskut
• Pacientet me HTA vuajne me shume nga ischemia e heshur (Boon et al., 2003)
dhe AMI I heshtur (Kannel et al., 1985) sesa normotensivet.
• Afib: rrisku I zhvillimit te Afib ulet me 60% ne pacientet hypertensive
te mjekuar ne menyre korrekte (Young-Xu & Ravid, 2004).
• Aneurizma e aortes abdominale: rekomandohet echo screening ne
paciente mbi 65 vjec qe kane qene/jane duhan pires (Earnshaw et al.,
2004).

23. Komplikimet e HTA
• Disekacioni I aortes : HTA eshte faktor rrisku per disekacionet
kryesisht distale (Patel & Deeb, 2008).
• Semundja periferike vaskulare : prania e PVD simptomatike rrit
rriskun e mortalitetit kardiak