1.   
 ศาสนา คือ ที่รวมแหงความเคารพนับถืออัน  ศาสนา เป น บ อ เกิ ด ของสั น ติ สุ ข และ 1. ศาสนาคริ ส ต คื อ การได ชี วิ ต นิ รั น ดร ได
สูงสุดของมนุษย สันติภาพสากล รวมอยูบนสวรรคในอาณาจักรของพระผูเปน
 ศาสนา คือ ที่พึ่งทางใจ  ศาสนา เป น บ อ เกิ ด ของขนบธรรมเนี ย ม เจา (GOD)
ประเพณีอันดีงาม 2. ศาสนาฮินดู คือ การไดไปอยูรวมกับวิญญาณ
 ศาสนา คือ สิ่งที่ชวยแกปญหาความทุกขทางใจ
 ศาสนา เป น บ อ เกิ ด ของศิ ล ปวิ ท ยาการ ใหมของพระพรหมผูสรางโลก (ปรมาตมัน)
 ศาสนา คือ คําสั่งสอน
แขนงตาง ๆ 3. ศาสนาอิสลาม คือ การไดไปอยูกับอัลเลาะห
คําสั่ง = วินัย คําสอน = ธรรมะ
 ศาสนา เปนบอเกิดของความสามัคคี 4. ศาสนาพุ ท ธ คื อ การเข า ถึ ง นิ พ พาน คื อ ถึ ง
 ศาสนา คือ ระบบความรู แ ละการปฏิ บั ติ ที่
 ศาสนา เปนบอเกิดของจริยธรรมคุณงาม ความสุขสงบเย็นพนจากทุกขทั้งปวง
ถู ก ต อ งเพื่ อ ความดั บ ทุ ก ข โ ดยสิ้ น เชิ ง ในทุ ก
ขั้ น ตอนแห ง วิ วั ฒ นาการของชี วิ ต มนุ ษ ย ความดีทั้งปวง 
 ศาสนา เปนฯศูนยรวมของสังคม 1. ศาสนสถาน ได แ ก สถานที่ ป ระกอบ
เ กิ ด ผ ล คื อ ค ว า ม ส ง บ สุ ข ต า ม อั ต ภ า พ
 ศาสนา เปนเครื่องยึดเหนี่ยวทางจิตใจ พิธีกรรมทางศาสนา
ปราศจากการเบี ยดเบียนซึ่งกันและกัน ทั้ ง
 ศาสนา เปนเครื่องมือชวยใหคนพนทุกข 2. ศาสนวัตถุ ไดแก วัตถุที่สรางขึ้นเพื่อบูชาใน
โดยตรงและโดยออม
แกปญหาชีวิตได ศาสนา

 ศาสนา เปนเครื่องแสดงถึงความกาวหนา 3. ศาสนบุคคล ไดแก บุคคลผูทําหนาทีสืบ
1. เกิดจากความไมรูในเรื่องกฎเกณฑของธรรมชาติ
อันยิ่งใหญของมนุษยทางดานจิตใจ ทอดศาสนา
2. เกิดจากความกลัวปรากฏการณธรรมชาติ
 ศาสนา เปนเครื่องพัฒนาคนพนจากสัตว 4. ศาสนพิธี ไดแก พิธีกรรมทางศาสนา
3. เกิดจากความจงรักภักดี
เปนมนุษยที่สมบูรณทั้งกายและจิตใจ 5. ศาสนธรรม ไดแก ธรรมคําสั่งสอนของ
4. เกิดจากอิทธิพลของบุคคลสําคัญ
 ศาสนา เกี่ยวของกับชีวิตคนตั้งแตเกิดจน พระศาสดา
5. เกิดจากลัทธิการเมือง
6. เกิดจากความตองการความรูที่แทจริง กระทั่งตาย
⌫   ⌫  ⌫⌫

2.  ผูตื่น คือ ตื่นจากความงมงาย 
1. ศาสนสถาน ไดแก วัด พุทธศาสตร คือ ศาสตรของคนตื่น

2. ศาสนวัตถุ ไดแก พระพุทธรูป, โบสถ,วิหาร, ไสยศาสตร คือ ศาสตรของคนหลับ
เจดียฯ ผูเบิกบาน คือ ไมเศราหมองอยูดวยกิเลส
3. ศาสนบุคคล ไดแก พุทธบริษัท 4 (ภิกษุ ไมมีทุกข เขาถึงนิพพาน
ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกา) นิพพาน คือ จิตที่เขาถึงความสะอาด สงบ
4. ศาสนพิธี ไดแก พิธีกรรมทางศาสนา, คํา สวาง
อาราธนาตาง ๆ 
5. ศาสนธรรม ไดแก ธรรมคําสั่งสอนของ
พระพุทธเจา

พุทธศาสนา คือ ศาสนาของผู รู ผู ตื่ น ผู
เบิกบาน 1. สัพพะปาปสสะ อะกะระณัง-ใหเวนจากการทํา
บาปทั้งปวง
กรรมดํา = กรรมชั่ว
2. กุสะลัสสูปะสัมปะทา-การทําความดีใหถึง
พรอม
ผูรู คือ รู อ ริ ย สั จ สี่ คื อ รู ทุ ก ข ,เหตุ ใ ห เ กิ ด กรรมขาว = กรรมดี 
ทุกข,ความดับทุกข,รูวิธีดับทุกข, รูแจงโลก คือ 3. สะจิตตะปะริโยทะปะนัง-การทําจิตใหขาวรอบ 
ขันธ 5 ที่เปนทุกข กรรมไมดําไมขาว = อยูเหนือกรรม 
    ⌫     