1. APARATUA
UGALKETA
BIZITZAREN ETAPAK
Haurtzaroa:Jaiotean hasi eta, gitxi gora behera,
12 urtegaz amaitzen da.
Nerabezaroa:Haurtzaroaren eta Helduaroaren
arteko trantsizino aroa da.
Gaztaroa:25 urte arteko aldi da, gitxi gora
behera. Aldi horretan nortazuna finkatzen da.
2. Helduaroa:Etaparik luzeena da eta,gitxi
gorabehera,pertzonak 60 urte inguru betetakoan
amaitzen da.
Zahartzaroa:Bizitzako azkenengo etapea da.Aldi
horretan, adinekoek esperentziahandia daukie.
3. KARAKTERE SEXUALAK
Karaktere sexualak primarioak: Gizonen eta
emakumeen ugalketa aparatua osotzen daben
organoak dira, eta jaiotzetik daukaguz.
Karaktere sexualak sekundarioak: Gure
gorputzean gertatzen diran aldaketak dira, eta
gizoneskoen gorputzak kanpotik bereiztea
ahalbidetzen dabe. Karaktere honeek ez dira
ugalketa aparatuaren parte, berez, eta
pubertaroa deitutako nerabezaroko etapan
garatzen dira.
EMAKUMEZKOEN UGALKETA
APARATUA
Obulutegiak: arbendol formako organo txiki bi
dira. Obulutegiak obuluak formatzen dabez.
Falopioren trompak: obulutegiak eta umetokia
lotzen dabezan hodi bi dira.
5. Umetokia: buruz beherako madari formako
organo hutsa da.
Baginea: umetokia kanpoaldeagaz lotzen dauan
hodi giartzua da.
Bulbea: emakumezkoen ugalketa aparatuaren
kanpoaldeko organo bakarra da. Ezpain izeneko
azalaren tolestura batzuk osotzen dabe, ezpainek
baginearen sarrerea babesten dabe.
6. GIZONEZKOEN UGALKETA
APARATUA
Testikuluak: edo barrabilak arrautza itzurako
organo bi dira. Pubertaroan espermatozoideak,
sexu zelula maskulinoak dira.
Hodi deferenteek: testikuluak eta uretrea lotzen
dabez, eta gizonezkoen gorputz barruan dagoz.
Semen besikulak: prostateagaz batera semen
jakina ekoizten daben gurin bi dira.
Zakila: kanpoko organo gihartzua da, eta
barruan uretrea dago.
Uretrea: gernua eta semena, hau da, semen
jakinaren eta espermatozoideen arteko
nahasturea, kanporatzen dauzan hodia da.
GIZA UGALKETA
9. Sexu zelula bik bat egin daien, espermatozoideek
umetokian gora FALOPIOREN TRONPERAINO
aurrera egiten dabe eta, han, espermatozoide
bakarrak bat egiten dau obuluagaz.
Obulu ernaldua, zigoto daitutakoa, zatitzen
hasten da, eta, FALOPIOREN TRONPEN hormek
bultzatuta, umetokirantz jaisten da.
HAURDUNALDIA
Haurdunaldiaren lehenengo hiru hilabeteetan,
izaki barriaren enbrioi deitzen jako.
10. Hirugarren hilabetetik aurrera, ordura arte
enbrioi zanari umeki deitzen jako.
Izaki berria garatu daiten, haurdunaldian zehar
emakumezkoen gorputzak garrantzi handiko
aldaketak izaten dauz, adibidez:
Umetokian karena eta boltsa amniotikoa sartzen
dira.
Sabelaldia handitu egiten da, karena, boltsa
11. amniotikoa eta umekia, gero eta handiagoa,
egiten da.
Haurdunaldiaren amaieran, bularrak esnea
ekoizteko prestatzen dira, umea lehen
hilabeteetan amaren esneaz elikatu daiten.
ERDITZEA
Boltsa amniotikoa haustea: umekia guztiz
garatuta dagoenean gertatzen da.
12. Umekia amaren gorputzetik kanporatzea
ahalbidetzen dabe umekiaren eta abdomeneko
muskuluen uzkurdurek.
Erditzearen: azkenengo fasea zil hestea, karenea
eta boltsa amniotikoa kanporatzean da.
EGILEA:NATALI
A