Publicité

Figurat e rilindjes sonë kombëtare

4 Nov 2017
Publicité

Contenu connexe

Publicité

Figurat e rilindjes sonë kombëtare

  1. Figurat e Rilindjes sonë Kombëtare
  2. • Projekt 1. Naum Veqilharxhi 2. Pashko Vasa 3. Jani Vreto 4. Sami Frashëri 5. Zef Jubani 6. Naim Frashëri
  3. Naum Veqilharxhi • Naum Veqilharxhi(1767-1846). Ideologu I pare I Rilindjes Kombetare Shqiptare, mendimtar I shquar iluminist e veprimtar I shkolles shqipe.Lindi ne Vithkuq te Korces me 6 dhjetor. Me 1824 nisi punen per perpilimin e nje alfabeti shqiptar me 33 shkronja.Me kete alfabet botoi te paren abetare te shqipes “Evetarin”. Naum Veqilharxhi e kuptoi rrezikun e madh te shkollave te huaja dhe punoi per nje shkolle shqipe me permbajtje laike per te gjithe femijet pa dallim.U mbeshtet te gjuha e popullit, perdori fjale te vjetra e te rralla dhe u shpreh per pastrimine shqipes nga fjalet e huja .
  4. Pashko Vasa • Pashko Vasa (1825-1892). Lindi ne Shkoder dhe vdiq ne Bejrut te Libanit.Veprimtar I shquar I Rilidjes Kombetare, shkrimtar, poet , publicist dhe guvernator I Libanit derisa vdiq. Me 1847 shkoi ne Itali, ku mori pjese ne rradhet e forcave kryengritese italiane. Me 1864, ne Stamboll, bashkohet me Kostandin Kristoforidhin, Hasan Tasinin dhe Ismail Qemalin per sigurimin e fondeve, lidhur me shkronjat shqipe, si dhe caktimin e nje alfabeti te vetem. Me 1879 ishet nder veprimtaret me aktive te “Shoqerise se te Shtypurit Shkronja Shqip”.Eshte autor I poezise “Moj Shqypni e mjera Shqypni” me 1880.Veper e tij ne lemin e historise eshte “Bardha e Temalit”(1890)Eshtrat e tij u sollen ne Shqiperi pas Luftes se Dyte Boterore.
  5. Jani Vreto • Jani Vreto (1822-1900) ishte atdhetar dhe mendimtar i shquar i Rilindjes Kombëtare. • Kreu shkollën e “Zosimea“ të Janinës. Më 1854 u vendos në Stamboll. Që më 1864 mori pjesë së bashku me Ismail Qemalin, Hasan Tahsinin, Kostandin Kristoforidhin, Pashko Vasën etj. në mbledhjet e para për caktimin e një alfabeti të shqipes dhe për botimin e librave në gjuhën shqipe. Ishte anëtar i Komitetit Qendror për mbrojtjen e të drejtave të kombësisë shqiptare. Dha ndihmesë për komisionin që miratoi më 1879 Alfabetin e Stambollit. • Jani Vreto hartoi Kanonizmën e “Shoqërisë së të Shtypurit Shkronja Shqip“. Pas shtypjes së Lidhjes së Prizrenit u dërgua për të organizuar degë të shoqatës në Rumani dhe Egjipt. Në Budapest Jani Vreto organizoi botimin e veprave të rilindësve në shtypshkronjën që drejtonte ai vetë.
  6. Sami Frashëri • Sami Frasheri(1850-1904). Lindi ne Frasher te Permetit me 1 qershor. Mesimet e para I mori ne fshatin e lindjes. Ketu se bashku me Naimin kreu shkollen e mesme “Zosimea”, ku pervetesoi krahas greqishtes se re dhe te vjeter,edhe gjuhen latine, frenge dhe ate italiane.Ne Tetove mesoi arabisht, persisht dhe turqisht. Me 1872 u vendos ne Stamboll ku zhvilloi nje veprimtari te gjere patriotike. Ishte nje nder organizatoret kryesore te “Komitetit Qendror per Mbojtjen e te Drejtave te Kombesise Shqiptare” dhe te themelimit te “Shoqerise se te Shtypurit Shkronja Shqip” ku u be kryetari I saj. Drejtoi dy nga revistat e para “Drita” dhe “Dituria”. Ai haroi edhe librat “Abetare e gjuhes shqipe”, Shkronjtore e gjuhes shqipe”,”Shkronje” etj.
  7. Zef Jubani • Zef Jubani(1818-1880). Veprimtar dhe ideolog I shquar I Rilindjes Kombetare. Lindi ne Shkoder me 1818. Studimet e larta I kreu ne Malte. Ne 1862 bashkepunoi me levizjen antiosmane te Mirdites. Me 1871 botoi ne Itali librin”Permbledhje kengesh popullore dhe rapsodi shqiptare”. Me 1878 botoi ne Venedik vepren “Projekt lundrimi me avullore italiane ne Adriatik, tregtia e Venedikut me Shqiprine”. La ne doreshkrim ne gjuhen shqipe vepren “Historia e jetes dhe e veprave te Gjergj Kastriotit”. Njihet si krijuesi I nje alfabeti te posacem me baze latine.Si atdhetar dhe mendimtar I dha nje ndihmese te vyer Levizjes Kombetare Shqiptare. Vdiq ne Shkoder ne vitin 1880.
  8. Naim Frashëri • Naim Frasheri(1846-1900). Lindi me 25 maj ne Frasher te Permetit dhe vdiq me 20 tetor ne Stamboll, ku edhe u varros. Ishte poeti me I madh I Rilindjes Kombetare Shqiptare, atdhetar, mendimtar dhe veprimtar I shquar I arsimit e I kultures shqiptare. Me 1865 u shperngul ne Janine. Nen ndikimin e ngjarjeve historike, sidomos te Lidhjes Shqiptare te Prizrenit dhe te veprimtarise kulturore patriotike te Shoqerise se Stambollit, Naimi e braktisi vjersherimin persisht dhe iu kushtua letersise shqiptare. Poema e tij e pare ishte “Shqiperia”(1880). Ne Stamboll ka qene nder botuesit kruesore te revistes “Drita”, me pas “Dituria”(1884- 1885) Ishte anetar I Komisionit te Botimeve prane Ministrise se Arsimit, me pas kryetar.
  9. •Punuan: • Olgert Nuhi (Kryetar) • Ergen Lini (Anetare) • Erjon Buni (Anetare) • Xhesika Lleshi (Anetare) • Denada Sala (Anetare) • Pranoi : Ardiana Burgija
Publicité