pershkrim i skulptures nga mesjeta ne ditet e sotme

1. SKULPTURA NGA
MESJETA NE
DITET E SOTME
Objektivat
– Te japim perkufizimine skulptures si art.
-Te rendisim tiparet dhe mjetet shprehese
te skultures si art.
-Te pasqyrojme zhvillimin e skulptures ne kohet
e sotme.

2. Skulptura eshte nje lloj i
artit i cili shprehet duke
gdhendur objekte te
ngurta ne menyre
artistike. Ajo eshte nje art
tre permasor dhe si e
tille, ajo e shpreh te
bukuren me vellim dhe
permasa.

3. SKULPTURA MODERNE
 Si origjine e skulptures moderne merret
mesi i shek.XIX. Ky lloj arti u shfaq rreth
viteve 1860 ne France nepermjet
impresionizmit. Impresionizmi ishte nje
levizje piktoreske qe mori jete ne France
nga mesi i shek.18 dhe nuk pati jete te gjate
(si levizje) pavaresisht gjurmeve qe la.
Shume i perngjashem ne pamje te pare me
realizmin por me nje diference thelbesore.
Impresionizmi nuk prezantonte ideale, ide
apo probleme. Nuk ishte nje mendim por
ishte thjesht nje riprodhim i natyres/jetes ne
aspektin e tyre me te kendshem e poetik.
Me pak fjale kishte vetem nje funksion optik.

4.  Nje nga perfaqesuesit me te rendesishem te kesaj
periudhe ishte August Rodin nga Franca.
 Nje nga punimet e tij te hershme eshte “Epoka e
Bronzit”.
 “Epoka e Bronzit” thekson aftësinë natyrore te artistit
për të kapur karakterin e modeleve të tij dhe për të
portretizuar lëvizjen dhe ndjenjën në skulpturat e tij.
 Dizajni origjinal i Rodinit ishte për të ironizuar
demoralizim e ushtarëve që luftuan në Luftën Franko-
Prusiane nga korriku viti 1870 deri në maj 1871. Titulli
origjinal i kesaj skulptureishte
” Të Mposhturit”.

5.  Risia e artit te Rodinit, eshte se
skulpturat e hershme, pasqyronin
nje veprim te mbyllur te vepres me
vetveten, ndersa veprat e tij,
bashkevepronin me mjedisin
perreth.
 Kjo metode evuloi në veprat e tij të
shumta, të tilla si "Adami" (1880),
"Eva" (1881)
 Ne kete menyre, ishte konceptuar
edhe nje nga kryeveprat e
skulpturës moderne, “Dyert e Ferrit",
ndërmarrë nga Rodin në 1880 dhe
kurrë nuk përfundoi me të vërtetë.

6.  “Puthja”
 1885

7.  Edhe pse arti i Rodin shfaqet konservator në
krahasim me artin e kohës, në të cilat ai ka vazhduar
të përdorë tema letrare, ndërsa pikturë nuk e bëri, stili
i ri qe ai evuloi bëri shumë për të ringjallur rëndësinë
skulpturës si një mjet ekspresiv, dhe rëndësia e tij për
skulpturën shekullit të 20-vështirë se mund të
mbivlerësohet. Kërkimi i tij per lëvizjet themelore të
jetës moderne ka pasur një ndikim të thellë në
gjeneratën e skulptorëve europianë që e ndoqën atë.

8.  Në mesin e bashkëkohësve Rodin,
Edgar Degas dhe Medardo
Rosso,qe jetuan ne Paris rreth
1880; puna e tij ishte i njohur
 . Më pak të talentuar se Rodin, por
të interesuar në të njëjtat probleme.
Rosso përdori dyllin në një mënyrë
të tillë që drita te ishte plot me
portrete modeluar ndjeshmëri, dhe
format e ndryshueshme janë krijuar
për të shprehur fluksin se ai ndjeu
ishte një kusht i jetës moderne. Në
Itali Rosso ndikuar Arturo Martini
dhe nëpërmjet tij Giacomo Manzù,
Marino Marini, dhe Alberto Viani

9. SHEKULLI XX
 Midis shumë nxënësve te Rodin ishin Antoine Bourdelle dhe Charles
Despiau. Bourdelle, autori i “Harku i Herakliut" (1910), beri një përpjekje për
të vazhduar stilin artistik te Rodinit; por rezultatet janë melodramatike, dhe
format janë të rënda dhe të modeluar me më pak ndjeshmeri. Despiau, i cili
ishte drejtor i dyqanit Rodinit 1907-1914, gjithashtu iu përgjigj interesimit të
klasicizmit; puna e tij më e mirë, "Vajza nga Landes" (1904), ka qenë një
ekuilibër i tipare të veçanta në traditën e Rodin, e kombinuar me forma të
harmonishme.

10. Dy nga shumë
skulptorët qe u
terhoqen ne
Paris nga fama e
Rodinit ishin
Wilhelm
Lehmbruck dhe
Konstantin
Brancus

11. Krijimtaria e Lehmbruck kishte si
karakteristike modelimin me prekjen e
bute te baltes, gjtihmone sipas
filozofiese se Rodinit.
Pablo Picasso dhe Henri Matisse
ishin gjithashtu dishepujt e hershem
të Rodin, siç ishte Jacob Epstein,
sidomos në portretet e tij natyraliste
dhe psikologjikisht të mprehta.

12. SKULPTURA AVANT-GARDE
(1909-1920)
Nëdekadën e dytë të shekullit të
20 tradita e pasqyrimit te trupit qe
shtrihej nga Rilindja deri ne
periudhen e Rodin u shpartallua
dhe kubistët, dhe konstruktivistet
doli si forcat më me ndikim.
Kubizmi, me format e tij te
imagjinuara me shume sesa te
vëzhguara kishte një ndikim te
madh.

13.  Një nga shembujt e parë
të skulpturës
revolucionare është “Koka
e Gruas" nga Picasso
(1909). Skulptori nuk
mbështetet mbi metodat
tradicionale të skulpturës;
ajo qe është dhënë në
shqisat e tij të jashtme të
të parit dhe të prekurit u
dominuan nga konceptimi i
fortë.

14. Ndryshrimi i fortë i kokës
rrjedh nga përdorimi i
vëllimeve këndore
planare qe u bashkuan
në një sintaksë të
pavarur dhe të re të
anatomisë. Në kontrast
me portretet tradicionale,
sytë dhe goja janë më
pak ekspresive se balli,
faqet, hunda, dhe flokët.

15.  "Jeanette" (1910-1911)
i Henri Matisse e cila i
jep një vitalitet të ri në
zonat më pak të
lëvizshme të fytyrës,
gjithashtu ishte ndikuar
nga manipulimi i
formave nga kubistët,

16.  Brancusi gjithashtu e kishte braktisur
retorikën e Rodin duke e kthyer trupin
në thelbin e saj mistik. “Puthja" e tij
(1908), me dy figurat e saj iu bashkua
përqafimit simbolik,qe ka një
përqendrim të shprehjes te
krahasueshëm me atë të artit primitiv.
Në këtë dhe ne veprat e mëvonshme
veprat Brancusit u favorizuan nga
materiale dhe sipërfaqe te vështira, si
dhe vëllime të vetë-mbyllura që
shpesh krijonin një temperament të
mbyllur për subjektet e tij.

17.  Raymond Duchamp-Villon filloi si një pasues i Rodin, por portreti i tij
"Baudelaire " (1911),ishte në kontrast me atë qe paraardhësi i tij
pasqyroi.“Kali" i tij famshëm (1914),qe duket si një spirale, me formë paksa
mekanike duke pasur pak ngjashmëri me kafshën vetë, sugjeron
metaforikisht termin kuaj-fuqi; me boshte si te lokomotivave cka
perfaqesojne mekanizimin e jetës moderne.

18.  Duchamp-Villon mund të
ketë qenë i ndikuar nga
Umberto Boccioni, një nga
figurat kryesore në lëvizjen e
futuriste italiane dhe një
skulptor i cili mishëroi
dashurinë futuriste te forcës
dhe energjisë që dalin nga
makina. Në “Format unike të
vazhdimësise në hapësirë"
dhe “Koke + Shtepi + Drita"
(1911), ai kishte pasqyruar
teoritë e tij se skulptori duhet
të modelojë objekte ne
menyre qe te
bashkëveprojnë me mjedisin
e tyre, duke zbuluar thelbin
dinamik te realitetit.

19.  Jacques Lipchitz erdhi në kubizëm më
vonë se Duchamp-Villon, por pas
perpjekjeve te tij ai i prodhoi nje
skulpturë superiore. Në vitin 1913, pas
disa vitesh trajnimi konservator, ai bëri
një numër të vogel skulpturash prej
bronzi me plane këndore. Ato zbulojnë
një kuptim në ristrukturimin e kubizmit
te organeve në një armaturë
papërcaktuar gjeometrike mbi të cilin
artisti ushtron nje autonomi të plotë.
Duke vazhduar të punojë në këtë
mënyrë, ai prodhoi "Njeriu me një
kitarë", dhe "Përhershëm Figura"
(1915) ndërsa në fillim të 1920 ai ka
zhvilluar format më të lira dhe më
konsistente bazuar në kthesa.

20.  Stili i pjekur i Lehmbruck
u shfaq në "Gruaja e
gjunjezar" (1911) dhe
“Pergjithmon te rinj"
(1913), në të cilën,
organet e tij zgjatura me
pamjen e nië rritjeje nga
toka shprehin nocionet e
tij të heroizmit modern.
Në kontrast me këtë
pikëpamje është “Te
renet" (1915-1916);
eshte menduar si një
kujtim i dhembshur për
miqtë e humbur në luftë.

21. GRUAJA E GJUNJEZUAR

22. PERGJITHMON TE RINJ

23. SKULPTURA E FANTAZISE 1920-
1945
Ky lloj i skulptures u
shfaq rreth viteve
1920-1930 dhe
konsistonte ne
kompozime te
përbëra nga objekte
të gjetura.

24. ZHVILLIMI I SKULPTURES PAS
LUFTES SE II BOTERORE
 “Artisti modern i kesaj
kohe është homologu i
alkimisteve qe dikur u
munduam mbi furrat, për
të nxjerre ar, por që me
vetëdije hyri në nivelet më
të thella të filozofise se
qenies njerezore” Ibram
Lassaw.

25.  Perdorimi i metalit është i shumëfishtë. Ai
është i bollshem në dispozicion nga
shtëpitë e furnizimit tregtar; ai është
fleksibel dhe i përhershem; ai lejon artistin
të punoje shpejt; dhe ai është relativisht i
lirë në krahasim me materialet e
meparshme. Metalet industriale gjithashtu
kanë të bëjnë skulpturën moderne fizikisht
dhe emocionalisht, në kontekstin e saj në
qytetërimin modern. Si skulptori amerikan
David Smith ka komentuar, "Ndoshta
çeliku është kaq i bukur për shkak të të
gjithë lëvizjes së lidhur me të, forcën dhe
funksionet e saj. Megjithatë, ai është edhe
brutal, përdhunues, vrasës dhe vrasjet që
kanë bërë gjigandët janë pasardhës të tij
“(armet e medha)

26.  Mjet themelor i skulptorit qe punon me
metal është pishtari oksi acetilen, e cila
arrin një temperaturë maksimale prej
6500 ° F (3600 ° C, pika e shkrirjes prej
bronzi është 2,000 ° F). Intensiteti dhe
madhësia e flakës mund të pershtatet
sipas nevojes. Në duart e një artisti të
aftë pishtari mund të preje ose të
bashkoje, te ngurtësoje apo te
zbutse.Me pare,kjo gje behej me
çekanë dhe me gdhendje. Skulptori
fillimisht, mund të kete ndërtuar një
armaturë metalike dhe pastaj vazhdon
për ta fshehur ose per ta vënë ne dukje.
Ai ndërton formën e tij me metale të
ndryshme dhe mund të eksperimentoje
dhe me lendet acide. Ky lloj i punës
kërkon kontroll të vazhdueshëm, dhe
shumë skulptorë punojnë jashtë dhe
ruajnë recetat e tyre.

27.  Një numër i artistëve
sollen nje teknikë të
re per përmbajtjen
dhe për formën e nje
vepre. Ndër më të
rëndësishmit ishte
amerikan Joseph
Cornell, i cili kombinoi
meteriale te
printuara(letra) me
objekte te ndryshme
tre-dimensionale per
te formuar ato qe
quhen “kuti”

29. POP-ART 1950-1960
 Pop-arti është një lëvizje arti modern
që u zhvillua në vitet 1950 dhe '60.
Ajo u krijua nga skulptori skocez dhe
artisti Eduardo Paolozzi në Londër,
1952. Andy Warhol, Robert Indiana
dhe Roy Lichtenstein janë shembuj të
artistëve pop.
 Pop-arti ka tema dhe teknika të
nxjerra nga kultura masive popullore,
të tilla si reklamat dhe librat komike.

30.  Andy Warhol lindi
më 6gusht 1928 në P
ittsburgh,vdiq
më 22shkurt 1987 n
ë New York. Ka
qenë një projektues
grafik, artist,regjisor d
he
botues amerikan po
ashtu edhe
bashkëthemelues
dhe zëvendës i
rëndësishëm i pop
artit amerikan.

31. CLAES

32. SIR EDUARDO

33. ARTI I INSTALACIONIT 1970
 Arti i Instalacionit është një stil i artit pamor që
përdor objekte tre-dimensionale. Këto veprave të
artit janë menduar zakonisht për të ndryshuar
perceptimin e hapësires (mënyren se si një
hapësirë shihet). Veprave të artit te instalimit
mund të jenë te përhershme ose të përkohshme
dhe janë shfaqur në muzetë, galeritë, ose në
hapësira publike.
 Disa prej veprave të artit të instalimit ishin
objekte te gatshme Marcel Duchamp. Megjithatë,
zhvillimi i vërtetë filloi në vitet 1970. Sot, me
përmirësimin e teknologjisë, artistët e përdorin
materiale dhe përzierje e reja për të bërë qe
vizitorët të ndërveprojnë me instalimet.

34. ARTI KONCEPTUAL
Marcel Duchamp
Shatervani
 Arti konceptual është arti në të cilën konceptet apo idetë e përfshira në
punë janë më të rëndësishme se shqetësimet tradicionale estetike dhe
materiale. Shumë nga veprat, mund të ndërtohen nga shumekush
thjesht duke ndjekur një sërë udhëzimesh të shkruara.

35. ARTI I TOKES 1965
 Arti tokës është një lëvizje arti në të cilën peizazhi dhe puna e artit janë
të lidhura në mënyrë të pandashme. Ajo është gjithashtu një formë e
artit që është krijuar në natyrë, duke përdorur materiale natyrore të tilla
si toka, guri, materialet organike (degë, gjethe), ujë dhe materiale të
tjera si betoni, metali, asfalt, ose minerale me pigmente
Robert Smithson
Spiralja 2005

36. SKULPTURA
MODERNE NE
SHQIPERI

37.  Që nga viti 1945, thuajse çdo
vit janë organizuar ekspozita të
arteve figurative. Më të
rëndësishme quheshin ato me
rastin e përvjetorëve të Çlirimit
dhe të ngjarjeve te tjera
kombëtare. Janë organizuar
gjithashtu edhe shumë
konkurse kombëtare. Konkursi i
parë u shpall më 1948 për
realizimin e monumentit të
Skënderbeut. Nga ky konkurs
fitoi skulptori Janaq
Paco (1914-1989) me bocetin e
tij që u realizua në bronz pas 10
vjetëve dhe u vendos në qytetin
e Krujës (28 nëntor 1959)

38.  Mbas çlirimit mori zhvillim të madh
skulptura monumentale. Brenda pak
viteve u ngritën disa vepra. Nga
veprat më të rëndësishme
vlerësohen monumenti ekuestër i
Skënderbeut në Tiranë (1968) me
autorë O. Paskali, A. Mano, J. Paco ;
“Monumenti i Pavarësisë”
në Vlorë (1972) më autorë K. Rama,
M. Dhrami, Sh. Hadëri si dhe disa
statuja shtatore dhe monumente të
tjera nga Th. Thomai, P. Culi, H.
Dule, F. Dushku, A. Mano etj.

39.  Nder skulpturat me te vecanta dhe
me me kuptim eshte ajo e
skulptores serbe Vojina Bakica.Kjo
skulpture moderne eshte quajtur
nga ajo si thesi i trupit.Eshte
skulptura me e shtrenjte ne
rajon.Ajo shpreh nje mbeshtjelle e
trupit te njeriut.Sipas saj cdo njeri e
ka nje perde te tille dhe ndryshimi
eshte nga forma.Ajo ka nje
imagjinate dhe nje horizont shume
te vecante.Vojina ka shprehur
nepermjet gurit perden e saj
njerezore,pa asnje te mete dhe cdo
gje e rregullt dhe e bardhe por kjo
perde nuk ka nje hapsire ku sipas
saj njeriu te dale jashte principeve
te tij dhe te formoje nje mburoje te
re ne jete.Kjo skulpture vlen 45000
euro.

40.  Ky eshte nje nga veprat
me te famshme te Rodinit.
Teksa ai po mendonte per
te krijuar nje veper, ai ishte
ulur ne rruge duke
menduar ne kete pozicion.
Keshtu ai vendosi te bente
kete veper te quajtur
“Mendimtari” . Kjo veper u
bë e njohur si simbol i
filozofisë dhe të nxënit.
 Artisti frymezohej edhe
nga krijimtaria e Dante
Aligerit.
 Gjatë përdorimit të saj si
një monument publik në
Paris nga 1906 e tutje,
“Mendimtari” u bë i njohur
si një simbol i lëvizjes
socialiste në Francë gjatë
kohës së trazirave politike
dhe sociale.

41.  Si një nga veprat më të njohura te Auguste Rodin
“Mendimtari” është çuditërisht i thjeshtë në dizajn
dhe është ndoshta një nga veprat te cilat Rodini e ka
pasur me te lehte per ta konceptuar.
 Subjekti:
Fillimisht, ishte menduar qe vepra te pasqyronte
Danten si nje njeri i dijes. Me pas ajo mori nje tjeter
domethenie.
 Kompozimi :
Menyra se si eshte paraqitur mendimtari te ben te
mendosh se i gjithe trupi eshte i perqendruar dhe po
mendon. Perkulja e trupit dhe mbeshtetja e kokes ne
dore tregojne se personi po pushon dhe po
mediton.

42.  Qellimi :
Ne kete veper, Rodini ka
kapur emocionin shumë
njerëzor të mendimtarit e
cila eshte e vetmja
mënyrë, për të shpjeguar
se si kjo pjesë u bë një
nga veprat më të
famshme te artistit.

43.  Punoi:
 Olsjan Sita