Contenu connexe
Plus de Onpa Akaradech (9)
บทที่ 3 วิมุตติ
- 2. บาลีแหงวิมุตติ มีอยู 2 บท คือ
1. วิราคา วิมุจฺจติ เพราะสิ้นกําหนัด ยอมหลุดพน
2. กามาสวาป จิตฺตํ วิมุจฺจิตฺถ, ภวาสวาป จิตฺตํ
วิมุจฺจิตฺถ, อวิชฺชาสวาป จิตฺตํ วิมุจฺจิตถ
จิตหลุดพนแลวแมจากอาสวะเนื่องดวยกาม จิตหลุด
พนแลวแมจากอาสวะเนื่องดวยภพ จิตหลุดพนแลว
แมจากอาสวะเนื่องดวยอวิชชา
- 3. อาสวะ มี 3 อยาง
1. กามาสวะ
2. ภวาสวะ
3. อวิชชาสวะ
อาสวะ แปลวา เครื่องหมักดองเปนชื่อของเมรัย
ก็มีเชน ผลาสวะ (น้ําดองผลไม) แตในที่นี้ หมายถึง
กิเลสทีหมักหมมอยูในจิต มีอยู 3 ชนิด คือ...
หมั หมมอยู
่
- 4. 1. กามาสวะ อาสวะคือกาม ไดแก ความติดใจรักใคร
อยูในกาม เปนเหตุใหจิตเศราหมอง เพราะมีความ
หมกมุนในกามารมณอยูร่ําไป
2. ภวาสวะ อาสวะคือภพ ไดแก ความติดอยูในภพ
ในความเปนนั่นเปนนี่ เปนเหตุใหมีจิตใจเศราหมอง
เพราะมีความหมกมุนอยากไดอยูร่ําไป
3. อวิชชาสวะ อาสวะคืออวิชชา ไดแก ความไมรูจริง
เปนเหตุใหจิตเศราหมอง เพราะความลุมหลงมืดมัวใน
สิ่งตางๆ
- 5. วิมุตติในบาลี มี 2 อยาง
1. วิมุตติ
2. วิมุตติญาณทัสสนะ
1. วิมุตติ ความหลุดพน มีพระบาลีวา “ วิราคา วิมุจจติ ”
มุ จติ
เพราะสิ้นความรัก ยอมหลุดพน ไดแก วิมุตติที่เปนกิจ
แหงจิตเปนเบื้องตน
2. วิมุตติญาณทัสสนะ ความรูความเห็นวาพนแลว คือ
ญาณทั
ญาณรูวา หลุดพนแลว ยอมมี ไดแก วิมุตติที่เปนกิจ
แหงปญญาเปนเบื้องปลาย
- 6. วิมุตติในอรรถกถา มี 5 อยาง คือ...
1. โลกิยวิมุตติ
2. โลกุตตรวิมุตติ
1. ตทังควิมุตติ
3. สมุจเฉทวิมุตติ
2. วิกขัมภนวิมุตติ
4. ปฏิปสสัทธิวิมุตติ
5. นิสสรณวิมุตติ
- 7. 1. ตทังควิมุตติ หลุดพนชั่วคราว หมายถึง การระงับกิเลส
ไดเพียงชั่วครูชั่วยาม เชน เมื่อเกิดโลภะขึ้นก็ระงับความโลภ
ไวได ไดแก วิมตติของสามัญชนทั่วๆไป
ุ
2. วิกขัมภนวิมุตติ หลุดพนดวยสะกดไว หมายถึง การพน
จากกิเลสไดนานขึ้นดวยกําลังฌาน คือจะระงับกิเลสไดเมื่อ
เขาฌาน เมื่อออกจากฌานก็เกิดกิเลสไดอีก ไดแก วิมุตติของ
ทานผูไดฌาน 8
3. สมุจเฉทวิมุตติ หมายถึง การพนจากกิเลสไดเด็ดขาดดวย
อํานาจอริยมรรค ตัดกิเลสไมหวนกลับมากําเริบอีก ไดแก
วิมุตติของอริยบุคคลผูบรรลุโสดาปตติมรรคถึงอรหัตตมรรค
- 8. 4. ปฏิปสสัทธิวิมุตติ หลุดพนดวยความสงบระงับ หมายถึง
การพนจากกิเลสไดตอจากอริยมรรคจนถึงอริยผล ไม
ตองขวนขวายเพื่อกําจัดกิเลสอีกเพราะกิเลสระงับไปแลว
ไดแก วิมุตติของพระอริยบุคคลผูบรรลุโสดาปตติผลถึง
อรหัตตผล
5. นิสสรณวิมุตติ หลุดพนออกไป หมายถึง การพนกิเลสได
อยางยั่งยืน จนกระทั่งสิ้นชีพของพระอรหันต ไดแก
วิมุตติคือพระนิพพาน