1. Дархан Уул аймаг
Оюуны-Ирээдүй цогцолбор сургууль
Багш ажлын байрандаа хөгжихөд
хамтын үйл ажиллагааны арга зам
Э. Дуламжаргал1 , Ц. Батцацрал2
1ДУА, Оюуны – Ирээдүй цогцолбор сургуулийн
математик,мэдээлэл зүйн багш, заах арга зүйч
2ДУА, Оюуны – Ирээдүй цогцолбор сургуулийн
хими,байгалийн ухааны багш
Дархан уул 2011.11.01

2. Илтгэлийн ерөнхий Агуулга
1. Багшийн хөгжил
2. Багш ажлын байрандаа хөгжих боломж
байна уу?
3. Судалгаа, судалгааны үр дүнгийн дүгнэлт
4. Цаашид дэвшүүлэх санал

3. Хэрэгцээ шаардлага
• Багш ажлынхаа байрнаасаа
хөндийрөлгүй, ажлаа хийх явцдаа
өөрийгөө хөгжүүлэх арга байгаа юу гэсэн
асуудал сонирхол татаж, судалж үзэх
шаардлага гарсан.

4. Зорилго
• Áàãø àæëûí áàéðандаа õºãæèõ àðãà
зам байгаа эсэхийг олж èëð¿¿ëýõ

5. Зорилт
• Асуулт боловсруулан судалгаа хийх
замаар гол дэвшүүлсэн асуудлаа
шийдвэрлэх, анализ дүгнэлт хийх
• Судалгааны үр дүнгээ нэгтгэж, дүгнэлт
гаргаõ

6. Судалгааны хамрах хүрээ
• Оюуны-Ирээдүй цогцолбор сургуулийн
ìýäýýëýëç¿é , õèìèéí áàãø íàð
• Áóñàä àéìãèéí төрөл á¿ðèéí ìýðãýæëèéí 15
багшийг сонгож авсан
Ñóäàëãààíä îðîëöñîí áàãøèéí талаар
– Мэдээлэл зүйн áàãø 3, õèìèéí áàãø 3, áàãà àíãèéí
áàãø 5, ìàòåìàòèêèéí áàãø 3, ñóðãàëòûí ìåíåæåð 3
îðîëöñîí.

7. 1. БАГШИЙН ХӨГЖЛИЙН ТУХАЙ
Багшийн хөгжил нь дараах 2 арга хэлбэртэй.
1. Улс, нийгмээс багшийг хөгжүүлэх арга
хэмжээ / сургалт /
2. Багш өөрийгөө хөгжүүлэх арга хэмжээ

8. Багш өөрийгөө хөгжүүлэхийн тулд
• Багшийн өөрийн идэвхи санаачлага, үйл ажиллагаа
чухал
• Мэргэжлийн болон сэтгэл судлал, сурган
хүмүүжүүлэх зүйн мэдлэг, арга барил ур
чадвар, үзэл бодол харилцаа хандлага, сэтгэлгээгээ
өөрөө бие дааж ухамсартайгаар өөрчлөх

9. • Ихэнх хүмүүс багш өөрийгөө
хөгжүүлэхийн тулд заавал хот суурин
газар очиж, мэргэжил мэдлэгээ
дээшлүүлэх ѐстой гэж үздэг.
• Тэгвэл өнөөгийн нийгэмд багшийн
өөрийгөө хөгжүүлэх арга ажиллагаа нь
ажлынхаа байрнаас хөндийрөлгүй, ажлаа
хийх явцдаа өөрийгөө хөгжүүлэх нь
зүйтэй гэж үзэж байна.

10. 2. Багш ажлын байрандаа хөгжих
боломж байна уу?
/Ямар аргаар шийдэж болох вэ?/
• Багш нар ажлын байрандаа өөрийгөө хөгжүүлэх
-ямар арга зүй баримталдаг талаар болон
-ямар боломж, бололцоо байгааг цааш нь тодруулан
авч үзье.

11. Үүнд:
1. Багш нар хамтран ажиллах арга зүй
2. Багш сурагчидтайгаа хамтран
ажиллах арга зүй

12. 3. СУДАЛГААНЫ ХЭСЭГ
1. 2010-2011 оны хичээлийн жилд явагдсан
“Хөгжлийн төлөө хамтдаа” 100-н залуу
багшийн сургалтанд баг болон хамтарч
оролцсоноор багш бидний хөгжил гарсан
ахиц, мөн хамтран ажилласан туршилтандаа
тулгуурласан юм.
2 “Суралцагчдын суралцахуйг дэмжих арга зүйн
хөгжил төсөлд хамрагдсан” áагш нараас
àæëûí áàéðàíäàà õºãæñºí òàëààðõ àñóóëò
áîëîâñðóóëàí, ñóäàëãààãàà àâ÷ íýãòãýсэн

13. 3.1 “Хөгжлийн төлөө хамтдаа” 100-н залуу багшийн
сургалтанд хамрагдсан багш нарын хувьд
• 2010-2011 оны нэгж хичээлийн хөтөлбөрийг
сайжруулах зорилтын хүрээнд
• Нэг нэгж хичээлийн хөтөлбөр боловсруулсан ба
түүнд агуулагдах 5 ээлжит хичээлийг
боловсруулсан
• Ээлжит хичээл бүрийг хичээлийн судалгаа хийх
замаар 2-3 удаа туршин зааж, туршилт бүр дээр
алдаагаа засаж дахин сайжруулж байсан.
Үүний үр дүнд: Баг болсон багшийг судалсан байдал

14. “Хөгжлийн төлөө хамтдаа” 100-н багшийн сургалтанд баг болон хамтарч
оролцсон багшаас авсан асуулга
Õàðèóëò
Àñóóëò
À áàãø, ýìýãòýé Á áàãø, эмэгтэй
Àæèëëàñàí æèë 8 æèë 2 æèë
1
Òà áàãø ìýðãýæèëä
÷èí ñýòãýëýýñýý Ìàø èõ äóðòàé Ìàø èõ äóðòàé
2 äóðòàé þó?
Òà ÿìàð áàãøèéã ªºðèé㺺 õºãæ¿¿ëýõ õ¿ñýë
õàìãèéí ñàéí áàãø Íèéãìýý äàãàæ ¿ðãýëæ õºãæäºã ýðìýëçýëòýé áàãø ìýðãýæèëä
ãýæ áîääîã âý? áàãøèéã ñàéí áàãø ãýæ áîääîã äóðòàé áàãøèéã ë ñàéí áàãø
3 ãýæ áîääîã
Òà õàìòààðàà 2010-2011 îíû õè÷ýýëèéí æèëä 2010-2011 îíû õè÷ýýëèéí æèëä
õºãæèõ ÿìàð íýã ÿâàãäñàí 100 çàëóó áàãøèéí ÿâàãäñàí 100 çàëóó áàãøèéí
4 ñóðãàëòàíä ñóóæ õºãæëèéí òºëºº õàìòäàà õºãæëèéí òºëºº õàìòäàà
áàéñàí óó? ñóðãàëòàíä õàìðàãäñàí ñóðãàëòàíä õàìðàãäñàí

15. № Асуулт À áàãø, ýìýãòýé Á áàãø, эмэгтэй
Çîðèëãî íü òîäîðõîé áîëñîí Èäýâõè ñàíàà÷ëàãàòàé
Áàãø õºãæèõ人 õýðõýí
àñóóäàëûí òàëààð ñàíàà áàãø íàð áàãààð àæèëëàæ
5 õºãæèõ íü ç¿éòýé ãýæ
íèéëñýí áàã õàìòàð÷ õè÷ýýëèéí ñóäàëãàà õèéõ
áîääîã âý?
àæèëëàõ çàìààð õºãæèæ áîëíî
Ìýðãýæèëèéí áà өөр
• Áàéãàà ìýðãýæèëèéí áàãø íàð
Áàãø àæëûí áàéðàíäàà
6 •Бàãààðàà õàìòàð÷ õàìòðàí õè÷ýýëèéí
õºãæèõ áîëîìæ áàéäàã óó?
àæèëëàõ ñóäàëãàà õèéõ çàìààð
õºãæèæ áîëíî.
Õºãæñºí. Ìýðãýæèëýýðýý Ñóðãàëòàíä ñóóñàíààð
Òà ººðèé㺺 ñóðãàëòàíä
áîëîí õè÷ýýë çîõèîí áàãààð àæèëëàõ àðãà
7 ñóóñíààð õºãæñºí ãýæ áîäîæ
áàéãóóëàõ àðãà ç¿éä ç¿éãýý õºãæ¿¿ëýõ ÷àäâàðò
áàéíà óó?
ñóðàëöñàí ñóðàëöñàí

16. Багаар хамтран ажилласан багш бидний
хамтын ажиллагааны үр дүн
• Багш биднээс ихээхэн хүч хөдөлмөр, зориг тэвчээр
шаардаж байсан.
• Анх баг болж ажиллахад бэрхшээлтэй байсан
• Бид мэргэжлийн онолын болон идэвхтэй сургалтын
олон аргуудыг ашиглан хичээл зааснаар хөгжиж
чадсан.
• Сурагчид маань ч идэвхжиж сурлаганд нь ахиц
гарч байлаа.

17. • Багш бидний хувьд мэргэжлийн олон
програмуудыг судалж мэдсэн.
Үүнд: NetSupporat.School 9.0 , Camtasio Studio
6.0, Articulate Quiz Maker2.1 гэх мэт програмуудыг
шинээр сурч ашиглах бүрэн чадвартай болсон
бөгөөд Lecture Maker, Flash зэрэг програмуудыг
шинээр суралцаж байна. Эдгээр нь Мультмедиа
сургалтын хэрэглэгдэхүүн бэлтгэхэд бүрэн
боломжтой програмууд юмаа.

18. 3. 2. ÁÓÑÀÄ ÀÉÌÃÈÉÍ ÁÀÃØ ÍÀÐÀÀÑ ÑÓÄËÀÃÀÀ ÀÂÀÕ ÀÑÓÓËÒ
ÁÎËÎÂÑÐÓÓËÀÍ, ÑÓÄÀËÃÀÀÃÀÀ ÀÂ× НЭГТГЭСЭН НЬ:
1. Òàíû áàãøààð àæèëëàñàí æèë
Асуулт1: 45
1-10æèë àæèëëàñàí багш 40
29,4, 11-20 жил ажилласан 35
багш нар 41,1%, 21-ээс дээш 30
41.1
ажилласан багш нар 29,4% 25
байлаа. ýíäýýñ õàðàõàä 11- 20
29.4 29.4
20æèë àæèëëàñàí áàãø 15
зонхилох хувийг эзэлж байна. 10
5
0
õóâü
1-10æèë 11-20æèë 21-ñäýýø æèë

19. 2.Òà áàãø ìýðãýæèëäээ èí
ñýòãýëýýñýý äóðòàé þó?
60
50
• “Маш их дуртай” гэсэн
40
59
асуултанд
30
58,8%, дуртай гэж
41
хариулсан байна.
20
10
0
0
Маш их дуртай Дуртай Дургүй

20. 3.Тà õàìòààðàà õºãæèõ ÿìàð íýã ñóðãàëòàíä
ñóóæ áàéñàí óó? • Асуулт-3: “Та
хамтаараа хөгжих ямар
80 нэг сургалтанд сууж
70
байсан уу” гэсэн
60
асуултанд“Багшлахуйн
70,6
50
40 арга зүйг түгээн
30 дэлгэрүүлэх төсөлд
20
11,8
18 хамрагдсан “ багш нар
10
0
ихэнх буюу 70,6% ийг
Хамтын ажиллагааны нийгэмлэг эзэлж байна.
Багшлахуйн арга зүйг түгээн дэлгэрүүлэх төсөлд
хамтрагдсан
Сонирхолоорой

21. 4. Бàãø ажлын байрандаа õýðõýí õºãæèõ íü ç¿éòýé ãýæ
áîääîã âý?
60
• Асуулт-4:
50
58,8
• Багш хэрхэн хөгжих
40
вэ? гэсэн
30 асуултанд“Хамтарч
29,4 ” гэсэн саналтай
58,8% -нь байсан
20
11,8
10
байна.
0
Хүсэл эрмэлзлээрээ Хамтарч сургуулийн шахалтаар

22. 5. Áàãø àæëûí áàéðàíäàà õºãæèõ áîëîìæ
áàéäàã óó?
70 • Асуулт-5:
60
• “ Багш ажлын
50
байрандаа хөгжих
40
64,7 боломжтой байдаг
уу?” гэсэн
30
20 35,3
10
асуултанд
0
0
боломжтой гэж
64,7% нь үзсэн
байна.
Боломжтой Боломжгүй Мэдэхгүй

23. 6. Хамтарсан байдлаархөгжихөд • Асуулт-6:
багаа хэрхэн сонголт хийж ажиллах
вэ? • Ажлын байрандаа хөгжихөд
аль хэлбэрийг сонгох вэ?
гэсэн асуултанд ñîíèðõîëîîðîé
42 гэсэн санал нь давуу байгаа
41 нь харагдаж байна. Гэхдээ
40 41,2
энэ асуулт нь á¿õ ñîíãîëò íü
байх нь илүү үр дүнтэй гэж
39
бодож байна. Сонирхолоороо
38
нэгдэж ажиллавал хичээл
37
хоорондын уялдаа холбоо
36 сайжирна, анги нэгдлээрэý
35 ажиллавал тухайн бүлгийн
34
35.3 35,3 сурагчид, заах аргын
33
нэгдэлýýðýý бол тухайн
хичээлийн үр дүн сайжирна
32
гэсэн дүгнэлтийг хийлээ
Сонирхолоороо Анги нэгдлээрээ ЗАН

24. Асуулт-7:
“Ажлын байрандаа хөгжихөд” баг хамтаараа
ажиллахын давуу талууд гэсэн асуултанд:
• Хамтдаа хөгжинө
• Аливаа сургалт зохион байгуулахад хялбар
чанартай болно
• Чанартай төгс төгөлдөр хөтөлбөр бий болох
• Бусадтай харилцах харилцаанд суралцах, эерэг
дэвшил гарна.
• 1 багшид ногдох ажлын ачаалал багасна
• Сурагчдын сурах идэвхи сайжирна
• Эдийн засагт хэмнэлттэй
• Нийгэмд эерэг хандлага, харилцаа бий болно.

25. Асуулт-8: “Хамтарч багаар ажиллахад
тулгарах бэрхшээл” гэсэн асуултанд:
• Багийн гишүүдийн зорилго тодорхой
биш байх
• Ажлын байрны нөхцөл бүрдээгүй байх
• Байршил цаг хугацааны ялгаатай
байдал

26. Асуулт-9:Хамтарсан багийн гишүүд нь
ямар үүрэгтэй байх вэ? гэсэн асуултанд:
• Зорилго нэгтэй
• Тодорхой дэг журам боловсруулсан,
түүнийгээ дагаж мөрддөг
• Багшлах хүсэлтэй,ажилдаа сэтгэл гарган
ажилладаг
• Багаар ажиллах харилцааны чадвар сайтай
• Хувийн соѐл, харилцаа, зохион байгуулалт
өндөр байх

27. 3. СУДАЛГААНЫ ҮР ДҮНГÈÉÍ ДҮГНЭЛТ:
Багш ажлын байрандаа хөгжих нэг арга бол баг болон
хамтран ажиллах арга юм
Áàãààðàà àæèëñàíààð áàãèéí ãèø¿¿ä ººðèéí îíöëîãòîé àðãà
ç¿éã õºãæ¿¿ëýõ ñóóðü á¿ðäсэн
Áàãø íàð àðãà ç¿éãýý áàãààðàà õàìòðàí õºãæ¿¿ëñýíèé ýöýñò
ìýäëýãýý бүтээлчээр õýðýãëýõ ÷àäâàðòàé áàãø áîëîõîîñ ãàäíà
,ñóðàëöàã÷èä ýíý ÷àäâàðûã ýçýìøèх боломжтой.
ЗАН-ээр хамтран ажиллаж байгаа багш нар өөр өөрийн
гэсэн онцлог чадвартай байгаа.
Жишээ нь Залуу багш: Комьпютер, гадаад хэл
Ахмад багш: Ажлын туршлага, арга зүй сайтай

28. 4. Цаашид дэвшүүлэх санал
Хамтран баг, бүлэглэл болж ажиллах нь ажлын байрандаа хөгжих боломж юм.
Бага ангид
• Жишээ нь : 7 хичээл заадаг • Өөр мэргэжлийн ЗАН
санаа нийлсэн
ангид янз бүрийн багш нар багш нар .... • Тухайн
хичээл ордог
багш нар..... хичээлийн
• Бага ангийн багш мэргэжлийн багш
Нэг ангид нар хичээл тус Сайн нар...
хичээл бүрээр хичээлийн дурын
заадаг багш судалгаа хийх
замаар ..... áагш нар
нар
“Á¿ëýãëýë” сайн ажиллаж үйл ажиллагаа өргөжүүлэн багш мэргэжлийн хүрээнд
тулгамдаад байгаа тодорхой асуудлын хүрээнд төсөл хэрэгжүүлэн сум, аймгуудаар явж
төслийн хүрээнд сургалт зохион байгуулж, ажлын туршлага болон á¿ëýãëýëèéíõýý талаар
суртачилах боломж нээгдэн бүр цаашилбал БСШУЯ-тай хамтран ажиллаж, өөрийн гэсэн
санхүүжилттэй болох боломж бий. Энэ нь та бүгдийн хичээл зүтгэл, нөр их хөдөлмөрөөс
шалтгаална.

29. Анхаарал тавьсанд баярлалаа
• Thank You