WebGIS implementatie is een multidisciplinair. Het raakt: technologie, organisatie en mensen. In deze presentatie geef ik paar handige tips om het balans tussen technologie, organisatie en mensen te behouden.

1. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
Implementatie van WebGIS
Karolina van Schrojenstein Lantman -
Orlinska
Grontmij, GIS&ICT
1

2. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
ToC
 Over Grontmij
 WebGIS en haar consequenties
 Hoe begin je?
 Mensen
 Organisatie
 Technologie
 Alle tips op één rij
2

3. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
Grontmij… GIS&ICT… Team
GIS
 Ingenieursbureau, > 7300 medewerkers,
Kantoren door heel Noord Europa
 100: Combineren branchekennis met
duurzame geo-ICT oplossingen
 Ontwikkelen, onderhouden, implementeren en
beheren van maatwerk en std geo applicaties
 35: PL, Adviseurs, Ontwikkelaars
 Open source & ESRI based
 Klanten: Waterschappen, RWS Diensten,
Tennet, Shell, DLG, Gemeenten,
verzekeringsmaatschappijen
3

4. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
WebGIS en zijn consequenties
WebGIS… wat is dat?
 WebGIS :
 is een systeem dat het mogelijk maakt om
ruimtelijke data te visualiseren, analyseren en
muteren… over het internet/intranet
WebGIS <> GIS over internet
 GIS :  WebGIS :
 is voor experts  is voor iedereen
4

5. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
WebGIS en zijn consequenties
Specialistische informatie
toegankelijk voor hele
organisatie
GeoWeb,
der een n
or ie ebruike
WebGIS Flamingo,
is vo aat g
Mapviewer
e GIS
bArcGIS het g
Specialistische 1: W Desktop,n
applicaties Tip e re e
t ied uDig
mda
Gaia,
o
Oracle,
Database PostgreSQL
Gebaseerd op log data van
Waterschappen
5

6. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
WebGIS en zijn consequenties
Drie perspectieven van een
implementatie
Mensen
bestaat
lans
r ba n
at e ecte
rg d asp
Tip 2: zo drie
sse n de
tu WebGIS
Technologie Organisatie
6

7. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
Hoe begin je?
… met doelstelling, onderzoek en een plan
7

8. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
Hoe begin je?
Doel
is
ak
 Wat wil je / de organisatie met de
an p
implementatie bereiken?
e a
 Begin altijd met het doel voor ogen.
3 : D el ijk
T i p nk
ha t do el
af
he
v an
8

9. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
Hoe begin je?
Onderzoek
 Hoe kan WebGIS onze gebruikers
ondersteunen?
Tip 4: Vraag niet wat de gebruikers willen?
 Kan het binnen wat er al thuis is?
 Kan het met een standaard product of
moeten wij een maatwerk applicatie hebben?
 Open Source vs. Closed source?
 Gaan we het thuis ontwikkelen of laten
ontwikkelen?
9

10. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
Hoe begin je?
Plan
 Tip 5: Plan ruim maar begin klein
 Communicatie met gebruikers en acceptatie
testen is altijd nodig
 (Web)GIS godfathers, (Web)GIS champions
en (Web)GIS keygebruikers
 Implementatie is een proces niet een project
 Adoptie
10

11. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
Mensen
Alles wat wij over mensen in implementatie
weten…
11

12. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
Mensen
Wat weet je over de gebruikers?
Wat doet de gebruiker waarmee
WebGIS kan helpen?
 Analyseer werkprocessen
 Concentreer je op de belangrijkste of
grootste tijdvreters
 Ga voor ‘quick wins’
Communiceer met alle gebruikers
 Direct en in beide richtingen
 Indirect in één richting
12

13. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
Mensen
Hoe mensen op een verandering
reageren?
Levin
ruikers,
b
et al l e ge
er m
unice
6: C omm lijk
Tip oge
vro eg m
zo
L. A. Isabella, 1990, Evolving interpretations as a change unfolds: How managers construe key organizational events
13

14. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
Mensen
Is één WebGIS viewer
voldoende?
 JA:
 Dit is wat de gebruikers zien
 Als het goed op een werkproces aansluit
 NEE:
 Één viewer kan nooit aan wensen van iedereen
voldoen
 Algemeen gebruik viewers zijn te moeilijk om te
gebruiken
14

15. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
Mensen
Hoe mensen nieuwe dingen
gebruiken?
 Technology Acceptance Model
Davis et al. 1989, User acceptance of computer technology: a comparison of two teoretical models
15

16. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
Mensen
Hoe een echte adoptie werkt?
D. Leonard-Barton, 1988, Implementation as mutual adoption of technology and organisation
16

17. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
Organisatie
Wat moet je regelen?
17

18. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
Organisatie
WebGIS implementatie raakt veel
disciplines…
 Budget (WebGIS godfather)
 Samenwerking met automatisering en met
communicatie afdeling
 Beheer
Tip 7: Beheer is geen onderdeel van implementat
maar regelen van het beheer wel
18

19. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
Organisatie
Regelen van beheer
 Hoe veel budget is er beschikbaar voor beheer?
 Wie gaat de data bijhouden?
 Ontsluiten we data binnen organisatie of gebruiken we
externe services?
 Maakt WebGIS direct gebruik van de data of van een
kopie?
 Hoe vaak zijn de data geupdate?
 Metadata?
 Wie gaat de applicatie beheren?
 Wat valt precies onder applicatie beheer?
 Hoe gaan de nieuwe wensen en verzoeken van
gebruikers gerealiseerd worden?
19

20. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
Technologie
Hoe kan je WebGIS in elkaar zetten?
20

21. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
Technologie
Architectuur
CMS CMS
intranet intranet
WebGIS
WebGIS WebGIS
Mobiele
intranet internet
toepassingen
Specialistische
Kaart Server
applicaties
data
21

22. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
Technologie
Omgeving
s ys temen
 Architectuur en schaalbaarheid: taand
e
n bes atie
n va form
de -> bv. esri performance sheet
 Mission critical systemen
 Server estan
Log b specificatiesn van in
8
Tip derscha t b ro
:  Maak het toekomst proef  gebruik zal toenemen
on Netwerk specificaties
zijn  OTAP straat omst
oek
de t
oo r
oohetv
r van k gebruik:
e rve
 Afhankelijk van intensiteit
uw s
an jo
 Throughput: aantal requests per tijd eenheid
9: P lDistributie van throughput
Tip 
22

23. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
Technologie
Throughput analyse
Aantal kaart requests
140
120
100
80
Aantal kaart requests
60 Gebruiksfrequentie door gebruikers
4%
40 Dagelijks
8%
Om de andere dag
20 Een maal per week
Eenmaal per 2 weken
0 8% een maal per maand
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 een maal per kwartaal
een maal per jaar of minder
Uur
46%
9%
14%
11%
23

24. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
Technologie
Data
 Afhankelijk van data bronnen:
 File based of (geo)databases
 Externe services
 Afhankelijk van server mogelijkheden en licenties
 Data model, niet alle data modellen zijn geschikt voor
het web
 Shapes, File geodatabase, MS Access (Personal
geodatabase), Mr.SID’s, GeoTiffs, ECW, CSV’s,
Oracle(+ArcSDE), PostgreSQL(+ArcSDE), MySQL,
MS SQL Server
24

25. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
Technologie
Kaart Server
 Open Source vs. Closed source
 PDOK ondersteuning (WMS, WFS etc)
 Editing mogelijkheden
 Geoprocessing mogelijkheden
 Exposed interfaces en API’s
 Beheer gemak
 Licenties
 Schaalbaarheid
 GeoServer, MapServer, ArcGIS Server
25

26. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
Technologie
WebGIS en Mobile
toepassingen
 Standaard product vs. Maatwerk
 PDOK ondersteuning
 Uitbreidingen
 Waar zit de logica? Server intensief of client
intensief
 Draait het goed in bv. Citrix omgeving
 OS: Windows, iOS, Android etc…
 Programerings frameworks: OpenLayers, Geocortex
Essentials, Mapbender, MapFish, Cartoweb, Ka-Map
 Toepassingen: Flamingo, GeoWeb, MapViewer,
NedBrouwser, Flexiweb, CBMap, SpatialEdit
26

27. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
Technologie
Koppelingen met applicaties van
derden
 WebGIS is niet alleen een viewer het kan ook
een geïntegreerde dynamische kaart zijn:
 Als ondersteuning voor CMS nieuws items
 Als een onderdeel van een management
dashboard
27

28. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
Alle tips op één rij
28

29. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
Alle tips op één rij (1)
1. WebGIS is voor iedereen, omdat iedereen
gaat het gebruiken
2. Zorg dat er tijdens de implementatie een
balans bestaat tussen technologie,
organisatie en mensen
3. Het aanpak is afhankelijk van het doel
4. Vraag niet wat de gebruikers willen. Vraag
wat ze doen
5. Plan ruim maar begin klein
6. Communiceer met alle gebruikers, zo vroeg
mogelijk
29

30. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
Alle tips op één rij (2)
7. Beheer is geen onderdeel van
implementatie, maar regelen van het beheer
wel
8. Log bestanden van bestaande systemen
zijn onderschat bron van informatie
9. Plan jouw server ook voor de toekomst
30

31. 22.10.2012, Karolina van Schrojenstein Lantman - Orlinska
Dank u wel voor uw aandacht
Karolina.orlinska@grontmij.nl
http://nl.linkedin.com/pub/karolina-orlinska/2/3b7/b26
@orlinska
http://orlinska.com
31