2. • Το ισχύον εκπαιδευτικό σύστημα
• Σύγκριση του Ελληνικού Εκπαιδευτικού συστήματος με άλλες
χώρες
• Επαγγέλματα-προσανατολισμός
3. Το ελληνικό εκπαιδευτικό
σύστημα διακρίνεται σε
τρείς βαθμίδες εκπαίδευσης:
• 1. Την πρώτη βαθμίδα
εκπαίδευσης
• 2. Την δεύτερη βαθμίδα
εκπαίδευσης
• 3. Την τρίτη βαθμίδα
εκπαίδευσης
4. Η Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση παρέχεται από το Νηπιαγωγείο
που συνιστά την προσχολική εκπαίδευση και το Δημοτικό που
συνιστά τον πρώτο κύκλο της υποχρεωτικής εκπαίδευσης.
5. • Νηπιαγωγείο
Η φοίτηση διαρκεί δύο χρόνια, από την
ηλικία των τεσσάρων μέχρι των έξι
ετών, και αποτελεί στάδιο
προετοιμασίας για το Δημοτικό Σχολείο.
• Δημοτικό Σχολείο
Το Δημοτικό Σχολείο ανήκει στην
Υποχρεωτική Εκπαίδευση. Η
φοίτηση διαρκεί έξι χρόνια, από την
ηλικία των έξι μέχρι των δώδεκα
ετών. Το Δημοτικό Σχολείο βοηθάει
τους μαθητές να κατανοήσουν
θεμελιώδεις έννοιες και βαθμιαία
να αποκτήσουν την ικανότητα να
ανάγονται στην περιοχή της
αφηρημένης σκέψης και να
χειρίζονται ορθά τον προφορικό και
γραπτό λόγο.
6. Η Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση παρέχεται σε δύο κύκλους: Την
υποχρεωτική Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση που προσφέρεται
από το Γυμνάσιο και τη μεταϋποχρεωτική Εκπαίδευση που
προσφέρεται από το Ενιαίο Λύκειο και τα Επαγγελματικά Λύκεια
(ΕΠΑΛ).
7. Το Γυμνάσιο καλύπτει τα τρία τελευταία χρόνια της
υποχρεωτικής εκπαίδευσης και οι μαθητές φοιτούν σ' αυτό
από την ηλικία των 12-15 ετών. Η εκπαίδευση που παρέχεται
στο Γυμνάσιο έχει ως στόχο να προωθήσει την ανάπτυξη των
μαθητών με βάση τις δυνατότητες που έχουν στην ηλικία
αυτή και τις απαιτήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν
στη ζωή. Η αξιολόγηση στο Γυμνάσιο προκύπτει από την
καθημερινή προφορική εξέταση και την όλη συμμετοχή του
μαθητή στη διδακτική διαδικασία.
8. Στο Γενικό Λύκειο η φοίτηση διαρκεί τρία χρόνια. Στόχος του
είναι η ολόπλευρη ανάπτυξη των ικανοτήτων του μαθητή και η
προετοιμασία του ώστε να αναλάβει υπεύθυνο ρόλο μέσα στη
σύγχρονη κοινωνία. Κύρια χαρακτηριστικά του είναι η έμφαση
στη γενική παιδεία και η μεγάλη δυνατότητα που παρέχει για
οριζόντια και κάθετη μετακίνηση στις άλλες ισότιμες ή ανώτερες
βαθμίδες του εκπαιδευτικού συστήματος. Στην Α΄ τάξη του
Ενιαίου Λυκείου το πρόγραμμα αποτελείται από μαθήματα
Γενικής Παιδείας. Στη Β΄ τάξη οι μαθητές είναι υποχρεωμένοι να
επιλέξουν μία από τις ακόλουθες Ομάδες Προσανατολισμού:
Ανθρωπιστικών Σπουδών, Θετικών Επιστημών και Σπουδών
Οικονομίας & Πληροφορικής.
9. Το Επαγγελματικό Λύκειο είναι
Σχολείο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης
που δεν ανήκει στην υποχρεωτική
εκπαίδευση. Μπορεί κάποιος να
επιλέξει να εγγραφεί στο Ημερήσιο
Επαγγελματικό Λύκειο, υπό την
προϋπόθεση : α) να είναι 15 ετών β)
να έχει Απολυτήριο Γυμνασίου. Η
φοίτηση στο Ημερήσιο
Επαγγελματικό Λύκειο διαρκεί 3
χρόνια. Τα προγράμματα διδασκαλίας
περιλαμβάνουν μαθήματα γενικής
παιδείας, τεχνικά, επαγγελματικά και
εργαστηριακές ασκήσεις.
10. • Στους αποφοίτους των Επαγγελματικών Λυκείων χορηγείται για τον
Δευτεροβάθμιο Κύκλο Σπουδών απολυτήριο Επαγγελματικού Λυκείου, ισότιμο με
το απολυτήριο Γενικού Λυκείου, τόσο για την πρόσβαση στην Ανώτατη
Εκπαίδευση όσο και για την πρόσληψη στον δημόσιο τομέα, μετά τις
ενδοσχολικές εξετάσεις, και πτυχίο Ειδικότητας επιπέδου 4, μετά από
ενδοσχολικές εξετάσεις, το οποίο εξασφαλίζει το δικαίωμα να λάβουν άδεια
άσκησης επαγγέλματος και πρόσβαση στην αγορά εργασίας.
• Επίσης οι απόφοιτοι του ΕΠΑ.Λ. έχουν τη δυνατότητα εγγραφής στα Ι.Ε.Κ. σε
τμήματα αντίστοιχης ειδικότητας με αυτήν του πτυχίου τους στο 3ο εξάμηνο. Ο
βαθμός του Απολυτηρίου Επαγγελματικού Λυκείου προκύπτει από τον μέσο όρο
της γενικής βαθμολογίας των γραπτώς εξεταζόμενων μαθημάτων γενικής παιδείας
και ειδικότητας, καθώς και της προφορικής βαθμολογίας της Φυσικής Αγωγής, ενώ
ο βαθμός του πτυχίου του Επαγγελματικού Λυκείου από το μέσο όρο των βαθμών
ετήσιας επίδοσης των μαθημάτων ειδικότητας.
11.
12. Η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση
χωρίζεται σε Ανώτατη
Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση, η
οποία παρέχεται στα
Πανεπιστήμια, και σε Ανώτατη
Τεχνολογική Εκπαίδευση, η οποία
παρέχεται στα Τεχνολογικά
Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Τ.Ε.Ι).
13. Η Ανώτατη Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση έχει ως αποστολή την
υψηλή θεωρητική και σφαιρική κατάρτιση του μελλοντικού
επιστημονικού δυναμικού της χώρας. Στην Ανώτατη
Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση ανήκουν τα Πανεπιστήμια, τα
Πολυτεχνεία, η Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών και το Ελληνικό
Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Στην Ελλάδα λειτουργούν 20
Πανεπιστήμια, σε διάφορες πόλεις της χώρας, τα οποία
αποτελούνται από Σχολές, οι οποίες με τη σειρά τους διαιρούνται
σε Τμήματα και αυτά σε αντίστοιχους Τομείς.
14. Η Ανώτατη Τεχνολογική Εκπαίδευση έχει ως ρόλο να συμβάλει
στην αναπτυξιακή διαδικασία της χώρας και στην πρόοδο της
επιστήμης και της εφαρμοσμένης έρευνας. Η εκπαίδευση είναι
προσανατολισμένη στην αφομοίωση και μεταφορά των
δεδομένων της επιστήμης στην παραγωγή. Οι σπουδές στα Τ.Ε.Ι.
σε σύγκριση με αυτές στα Πανεπιστήμια έχουν περισσότερο
εφαρμοσμένο χαρακτήρα. Στην Ελλάδα υπάρχουν 14 Τ.Ε.Ι., τα
οποία αποτελούνται από δύο τουλάχιστον Σχολές, που
περιλαμβάνουν δύο ή περισσότερα Τμήματα.
15.
16. Τo σχολικό σύστημα στη Γερμανία διαφέρει πολύ από το
ελληνικό. Πρώτα απ’ όλα δεν είναι ομοιόμορφο σε όλη τη χώρα,
καθώς υπεύθυνα για την εκπαιδευτική πολιτική είναι τα
κρατίδια και όχι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Οπουδήποτε στη
Γερμανία πάντως ισχύει υποχρεωτική εκπαίδευση για όλα τα
παιδιά, η οποία αρχίζει όταν συμπληρώσουν το έκτο έτος της
ηλικίας τους και διαρκεί εννέα ή δέκα χρόνια ανάλογα με το
κρατίδιο. Η φοίτηση σε όλα τα δημόσια σχολεία της χώρας είναι
δωρεάν.
17. Αρχικά τα παιδιά φοιτούν για τέσσερα χρόνια στο Δημοτικό. Στην τελευταία τάξη του
Δημοτικού αποφασίζεται σε ποιον τύπο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης θα συνεχίσει ο
μαθητής. Για το σκοπό αυτό, ο δάσκαλος δίνει μια σύσταση, με συμβουλές προς τους
γονείς. Η σύσταση βασίζεται στους βαθμούς και την εκτίμηση των επιμέρους
δυνατοτήτων του μαθητή από τον δάσκαλο.
Το γερμανικό σχολικό σύστημα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι αρκετά
περίπλοκο σε σχέση με τα ελληνικά δεδομένα.
Υπάρχουν οι εξής τύποι σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης:
• Σχολεία κατώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Hauptschule)
• Σχολεία γενικής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Realschule)
• Γυμνάσια (Gymnasium)
• Ενιαία σχολεία (Gesamtschule)
18. • Με απολυτήριο από σχολείο κατώτερης δευτεροβάθμιας
εκπαίδευσης (Hauptschule) ή σχολείο γενικής δευτεροβάθμιας
εκπαίδευσης (Realschule) οι νέοι μπορούν να ξεκινήσουν
επαγγελματική κατάρτιση-μαθητεία. Στην πραγματικότητα οι
δυνατότητες μαθητείας με απολυτήριο Hauptschule είναι πολύ
περιορισμένες.
• Αν έχουν την απαιτούμενη επίδοση, όσοι τελειώνουν Hauptschule
και Realschule μπορούν να συνεχίσουν σε σχολείο δευτεροβάθμιας
εκπαίδευσης II, δηλαδή σε Gymnasium ή Oberschule. Μπορεί
επίσης ένας μαθητής να μεταπηδήσει από τον έναν τύπο σχολείου
σε άλλον όσο ακόμα φοιτά, πρέπει όμως οι επιδόσεις του να είναι
πολύ υψηλές σε όλα τα μαθήματα.
• Η εκπαίδευση στο Gymnasium ή Oberstufe τελειώνει μετά την 12η
ή 13η τάξη με το γενικό απολυτήριο (Abitur) που δίνει δικαίωμα για
σπουδές σε πανεπιστήμια και κολέγια ή το Fachabitur
(Fachgebundene Hochschulreife) που δίνει δικαίωμα για σπουδές
σε επαγγελματικά σχολεία.
19. 9 χρόνια υποχρεωτική βασική εκπαίδευση (από 7 έως 16 χρόνων).
Δευτεροβάθμια εκπαίδευση (από τα 16 έως τα 18), περιλαμβάνει
γενική και επαγγελματική εκπαίδευση. Τα επαγγελματικά λύκεια της
Φινλανδίας δεν έχουν καμία σχέση με τα αντίστοιχα ελληνικά.
Αντίθετα στη Φινλανδία παρέχουν εκπαίδευση υψηλού επιπέδου. Στη
συνέχεια οι μαθητές δίνουν εξετάσεις για την εισαγωγή στα
πανεπιστήμια και τα πολυτεχνεία.
Η Φινλανδία φιγουράρει πάντα στις πρώτες θέσεις όσον αφορά τις
διεθνείς κατατάξεις για το επίπεδο του εκπαιδευτικού της
συστήματος. Δεν υπάρχουν ποιοτικές αποκλίσεις μεταξύ των
σχολείων. Το σχολείο της γειτονιάς είναι εξίσου καλό με το πιο ακριβό
ιδιωτικό, στη Φινλανδία υπάρχουν λιγοστά ιδιωτικά σχολεία. Εξίσου
εντυπωσιακό είναι ότι η διαφορά μεταξύ «καλών» και «κακών»
μαθητών είναι η μικρότερη στον κόσμο.
20.
21. Ένα ακόμη εντυπωσιακό στοιχείο του «φινλανδικού θαύματος» είναι ότι
οι τάξεις «χτίζονται» ευέλικτα, σύμφωνα με τη βούληση δασκάλων και
καθηγητών. Συνηθίζεται, για παράδειγμα, μία τάξη να περιλαμβάνει μαζί
παιδιά νηπιαγωγείου και μαθητές Α’ και Β’ Δημοτικού. Όπως μας
εξήγησαν Φινλανδοί εκπαιδευτικοί, αυτό το σύστημα έχει πολύ θετικό
αντίκτυπο στα παιδιά γιατί προωθεί την άμιλλα. Οι μικροί μαθητές
θέλουν να μοιάσουν στους μεγάλους και δεν ντρέπονται όταν δεν
καταλαβαίνουν κάτι. Οι μεγάλοι μαθητές κάνουν συνεχώς επανάληψη
βοηθώντας παράλληλα τους νεαρότερους συμμαθητές τους.
Ένα χαρακτηριστικό του ελληνικού συστήματος που οι Φινλανδοί
εκπαιδευτικοί απορρίπτουν είναι οι συνεχείς εξετάσεις. Στην Ελλάδα οι
μαθητές γράφουν συνεχώς τεστ από την Γ’ ή και τη Δ’ Δημοτικού, ενώ η
εμμονή με τις εξετάσεις φτάνει στο απόγειό της στο Γυμνάσιο και το
Λύκειο. Οι καθηγητές σπάνια βάζουν τεστ γιατί όπως μας δήλωσαν, η
φιλοσοφία τους είναι: «Μαθαίνουμε, δεν εξεταζόμαστε».
22. Ο επαγγελματικός προσανατολισμός, είναι άρρηκτα
συνδεδεμένος με τον εκπαιδευτικό προσανατολισμό, αφού η
υλοποίηση των επαγγελματικών αποφάσεων του ατόμου
προϋποθέτει κάποιες εκπαιδευτικές εμπειρίες. Η σχέση
εκπαίδευσης και επαγγέλματος είναι στενή, ώστε να γίνεται
λόγος για «εκπαιδευτικές - επαγγελματικές» αποφάσεις.
23. • Ο επαγγελματικός προσανατολισμός ως λειτουργία του
εκπαιδευτικού συστήματος είναι ο θεσμός στα πλαίσια του
οποίου καταβάλλεται προσπάθεια να βοηθηθεί το άτομο να
γνωρίσει καλύτερα τον εαυτό του και να κατανοήσει καλύτερα
τις επαγγελματικές ευκαιρίες που παρουσιάζονται.
• Πρόκειται για συμβουλευτική διαδικασία που σκοπό έχει να
οδηγήσει το μαθητή
• στην αυτοεκτίμηση,
• στην αυτογνωσία,
• στη λήψη απόφασης και
• στην υπεύθυνη στάση και συμπεριφορά.
24. • Η επιλογή επαγγέλματος είναι από τη μια βραχυπρόθεσμη
διαδικασία, αφού σε μια στιγμή της ζωής παίρνεται η
απόφαση» αλλά, από την άλλη είναι μια μακροπρόθεσμη
διαδικασία, αφού επηρεάζεται και διαμορφώνεται από
προηγούμενες εμπειρίες - μαθήσεις, κατεύθυνση αγωγής,
προσωπικούς και κοινωνικούς παράγοντες (ενδογενείς και
εξωγενείς παράγοντες)
• Οι λανθασμένες αποφάσεις δημιουργούν προβλήματα στην
προσωπική και κοινωνική εξέλιξη του ατόμου, ιδιαίτερα αυτές
που συνδέονται με την επιλογή σπουδών και επαγγέλματος,
καθώς κάθε προηγούμενη απόφαση είναι σε ορισμένες
τουλάχιστον περιπτώσεις δεσμευτική για κάθε επόμενη
25. • Το άτομο κατά τη λήψη των αποφάσεων μπορεί να χρησιμοποιεί
μια από τις παρακάτω μεθόδους ή κριτήρια:
• α. Το κριτήριο του «επιθυμητού». Το άτομο έχει αναπτύξει μια
συγκεκριμένη επιθυμία και αυτή είναι η καθοριστική μεταβλητή
στη λήψη απόφασης.
• β. Το κριτήριο της «αποφυγής». Το άτομο συνειδητοποιώντας την
ανεπιθύμητη έκβαση προσπαθεί να την αποφύγει.
• γ. Το κριτήριο της «ασφάλειας». Κάποια από τις εναλλακτικές
λύσεις που προσφέρονται δίνει περισσότερες πιθανότητες στο
άτομο για να επιτύχει και αυτήν επιλέγει το άτομο.
• δ. Το κριτήριο του «συνδυασμού». Το άτομο εδώ επιλέγει
βασιζόμενο σ’ ένα συνδυασμό των παραπάνω προσεγγίσεων,
προσαρμόζοντας τη συμπεριφορά του ανάλογα.
26. • Οι εκπαιδευτικές - επαγγελματικές αποφάσεις είναι,
σημαντικότατες για τη σταδιοδρομία του ατόμου για πολλούς
λόγους:
• 1. Από την απόφαση του μαθητή θα εξαρτηθεί κατά πόσο
εξασφαλίζεται η μελλοντική του απασχόληση.
• 2. Θα εξαρτηθεί, κατά μεγάλο μέρος η επαγγελματική επιτυχία ή
αποτυχία του ατόμου.
• 3. Θα καθοριστεί, ακόμη, αν το άτομο θα αγαπήσει ή θα μισήσει
την εργασία του και ίσως την εργασία γενικότερα.
• 4. Η επιλογή εκπαιδευτικής - επαγγελματικής κατεύθυνσης είναι
στην ουσία επιλογή τρόπου ζωής.
• 5. Έχει επίδραση στον τρόπο με τον οποίο το οικονομικό σύστημα
θα χρησιμοποιήσει και θα αξιοποιήσει το εργατικό δυναμικό της
χώρας.
• 6. Από την απόφαση αυτή, εξαρτάται το επίπεδο στο οποίο κινείται
το άτομο, αν δηλαδή θα εξελίσσεται κατακόρυφα ή απλώς θα
κινείται οριζόντια
28. 27%
73%
Έχεις ποτέ επισκεφθεί κατά τη διάρκεια της φοίτησης σου στο σχολείο
(Γυμνάσιο, Λύκειο) κάποιον φορέα Επαγγελματικού Προσανατολισμού; (
είτε ιδιωτικό π.χ. εταιρία που ειδικεύεται στο να παρέχει υπηρεσίες
επαγγελματικού προσανατολισμού ή δημόσιο π.χ. ΚΕΣΥΠ)
ΝΑΙ ΌΧΙ
29. 0%
15%
31%
23%
31%
Σε ποιο βαθμό θεωρείς χρήσιμες τις υπηρεσίες που προσφέρει
ένας Φορέας Επαγγελματικού Προσανατολισμού;
Kαθόλου Λίγο Αρκετά Πολυ Πάρα πολύ
30. 40%
0%
60%
0%
0%
Στην περίπτωση που επισκεφθήκατε κάποιο φορέα
επαγγελματικού προσανατολισμού σε ποιο βαθμό εκπληρώθηκαν
το αίτημα/αιτήματα σας;
Kαθόλου Λίγο Αρκετά Πολυ Πάρα πολύ
31. 20%
40%
27%
0%
13%
Νομίζεις πως έχεις πλήρη ενημέρωση για τις πιθανές εκπαιδευτικές
επιλογές που σου ταιριάζουν και σε ενδιαφέρουν;
Kαθόλου Λίγο Αρκετά Πολυ Πάρα πολύ
32. 7%
7%
20%
0%46%
20%
Με δεδομένο ότι η επαγγελματική συμβουλευτική στοχεύει στη
γνώση του εαυτού θεωρείς ότι αυτή θα πρέπει να γίνεται:
Καθόλου, διότι δεν χρειάζεται Μόνο στο γυμνάσιο, Μόνο στο λύκειο
Μόνο στην Γ’Λυκείου Σε όλο το διάστημα της σχολικής ζωής Καθ’όλη την διάρκεια της ζωή
33. 40%
40%
20%
0%
0%
Σε ποιο βαθμό οι εκπαιδευτικές και επαγγελματικές σου επιλογές
είναι τυχαίες;
Kαθόλου Λίγο Αρκετά Πολυ Πάρα πολύ
34. 0%
13%
60%
7%
20%
Σε ποιο βαθμό θεωρείς πως η υλοποίηση των επαγγελματικών σου
αποφάσεων επηρεάζεται από την δυσχερή οικονομική κατάσταση
που βρίσκεται αυτή την στιγμή η Ελλάδα και πόσο σε αγχώνει ή όχι
αυτό;
Kαθόλου Λίγο Αρκετά Πολυ Πάρα πολύ
35. 7%
7%
13%
40%
33%
Θεωρείς ότι στη φάση που καλείσαι να συμπληρώσεις το μηχανογραφικό
σου θα σου ήταν χρήσιμη η στήριξη και η βοήθεια των γονέων σου ή/και
των καθηγητών σου
Kαθόλου Λίγο Αρκετά Πολυ Πάρα πολύ
36. 15%
0%
46%
39%
Πιστεύεις ότι θα ήταν χρήσιμο να συνεργαστείς στη φάση της
συμπλήρωσης του μηχανογραφικού (ή να είχες συνεργαστεί στο
παρελθόν) με κάποιον ειδικό Σύμβουλο Σταδιοδρομίας, ώστε να
σου παρέχει βοήθεια κατά την αναζήτηση των εκπαιδευτικών και
επαγγελμα
Kαθόλου Λίγο Αρκετά Πολυ
