روانشناسی شناختی و الزامات پداگوژی در فرایند یاددهای – یادگیری – دکتر فریده مشایخ – پژوشکده علوم شناختی، تهران 1389/01/26

1. ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬
‫و‬‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬
‫در‬‫یاددهی‬ ‫فرایند‬-‫یادگیری‬
‫سخنران‬:‫مشایخ‬ ‫دکترفریده‬
f.mashayekh@pedagogy.ir
‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوهشکده‬
‫تهران‬-26‫فروردین‬1389

2. 2
‫مطالب‬ ‫رئوس‬
1-‫مقدمه‬:‫پداگوژی‬ ‫سیرتکوینی‬ ‫به‬ ‫نگاهی‬
2-‫شناختی‬ ‫انقالب‬:،‫شناختی‬ ‫علوم‬‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬
2.1-‫یادگیری‬ ‫تعریف‬‫گرا‬ ‫شناخت‬ ‫دیدگاه‬ ‫از‬(‫گانیه‬ ‫رابرت‬)
2.2-‫مسئله‬ ‫تعریف‬‫شناختی‬ ‫دیدگاه‬ ‫از‬
3-‫مسیر‬‫اطالعات‬ ‫پردازش‬
3.1-‫مدت‬ ‫بلند‬ ‫حافظه‬
3.2-‫مدت‬ ‫کوتاه‬ ‫حافظه‬
3.3-‫نقش‬‫بازنمایی‬‫یاددهی‬ ‫فرایند‬ ‫در‬-‫یادگیری‬
4-‫معلم‬ ‫ونقش‬ ‫تشریحی‬ ‫یادگیری‬ ‫یاددهی‬ ‫فرایند‬/‫پداگوگ‬
5-‫گیری‬ ‫نتیجه‬
6-‫منابع‬
‫یاددهای‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬–‫یادگیری‬–‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬–‫تهران‬ ،‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوشکده‬1389/01/26

3. 3
1-‫پداگوژی‬ ‫سیرتکوینی‬ ‫به‬ ‫نگاهی‬
‫کبیر‬ ‫انقالب‬ ‫با‬ ‫همراه‬ ،‫روشنایی‬ ‫درعصر‬(1789‫میالدی‬)‫فرانسه‬ ‫کشور‬ ‫در‬
‫واژه‬‫شهروند‬‫جمله‬ ‫از‬ ‫شهروندی‬ ‫مطالبات‬ ‫متعاقبا‬ ‫و‬‫حق‬‫آموزش‬
‫رایگان‬‫یافت‬ ‫مشروعیت‬ ‫کودکان‬ ‫کلیه‬ ‫برای‬.
‫اصل‬ ‫بیستم‬ ‫قرن‬ ‫در‬24‫بشر‬ ‫حقوق‬ ‫اعالمیه‬‫آموزش‬ ‫حق‬‫اجباری‬ ‫و‬ ‫رایگان‬
‫است‬ ‫نموده‬ ‫شناسی‬ ‫باز‬ ‫کودکان‬ ‫کلیه‬ ‫برای‬ ‫را‬.
‫کمی‬ ‫های‬ ‫وموفقیت‬ ‫گسترش‬ ‫رغم‬ ‫به‬ ، ‫ویکم‬ ‫بیست‬ ‫قرن‬ ‫از‬ ‫دهه‬ ‫اولین‬ ‫در‬
،‫آموزشی‬ ‫های‬ ‫نظام‬ ‫در‬ ‫وکیفی‬‫یادگیری‬ ‫کیفیت‬‫ویژه‬ ‫به‬‫یادگیری‬
‫عمقی‬‫رود‬ ‫می‬ ‫شمار‬ ‫به‬ ‫آموزش‬ ‫صحنه‬ ‫در‬ ‫بازیگران‬ ‫دغدغه‬ ‫همچنان‬ ،.
‫یاددهای‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬–‫یادگیری‬–‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬–‫تهران‬ ،‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوشکده‬1389/01/26

4. 4
1-‫پداگوژی‬ ‫تکوینی‬ ‫سیر‬ ‫به‬ ‫نگاهی‬(1)
-‫عصر‬ ،‫حاضر‬ ‫عصر‬ ‫در‬، ‫بنیان‬ ‫دانش‬‫مداوم‬ ‫یادگیری‬‫عنوان‬ ‫به‬
‫به‬ ‫یونسکو‬ ‫توسط‬ ‫محور‬ ‫چهار‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ،‫العمر‬ ‫مادام‬ ‫فرایندی‬
‫است‬ ‫شده‬ ‫توصیه‬ ‫و‬ ‫ترسیم‬ ‫زیر‬ ‫شرح‬:
•‫دانستن‬ ‫برای‬ ‫یادگیری‬
•‫دادن‬ ‫انجام‬ ‫برای‬ ‫یادگیری‬
•‫بودن‬ ‫برای‬ ‫یادگیری‬
•‫زیستی‬ ‫هم‬ ‫برای‬ ‫یادگیری‬
‫یاددهای‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬–‫یادگیری‬–‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬–‫تهران‬ ،‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوشکده‬1389/01/26

5. 5
1-‫پداگوژی‬ ‫تکوینی‬ ‫سیر‬ ‫به‬ ‫نگاهی‬(2)
‫یافتن‬ ‫وصراحت‬ ‫ضرورت‬ ‫با‬ ‫همزمان‬‫مداوم‬ ‫یادگیری‬‫یک‬ ‫عنوان‬ ‫به‬‫راهبرد‬
‫فردی،ملی،وجهانی‬ ‫مقیاس‬ ‫در‬‫در‬‫عصرحاضر‬‫دانش‬ ‫اقتصاد‬ ‫عصر‬ ،–
،‫بنیان‬‫بر‬ ‫تسلط‬‫کلیدی‬ ‫های‬ ‫صالحیت‬‫نقش‬ ‫ایفای‬ ‫برای‬‫یادگیرنده‬
‫مداوم‬‫شود‬ ‫می‬ ‫توصیه‬.
‫کارگیری‬ ‫وبه‬ ‫گذار،شناخت‬ ‫این‬ ‫در‬‫پداگوژی‬(‫گیری‬ ‫یاد‬ ‫یاددهی‬ ‫وهنر‬ ‫علم‬)
‫ومکان‬ ‫زمان‬ ‫با‬ ‫متناسب‬‫کننده‬ ‫،تضمین‬‫یادگیری‬ ‫کیفیت‬‫می‬ ‫شمار‬ ‫به‬
،‫وکالن‬ ‫خرد‬ ‫درسطح‬ ،‫آموزشی‬ ‫های‬ ‫گذاری‬ ‫سیاست‬ ‫در‬ ‫آن‬ ‫به‬ ‫وتوجه‬ ‫رود‬
‫راهبردی‬ ‫ضرورت‬‫است‬ ‫یافته‬.
‫یاددهای‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬–‫یادگیری‬–‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬–‫تهران‬ ،‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوشکده‬1389/01/26

6. 1389 ‫فروردین‬26 f.mashayekh@pedagogy.ir - ‫مشایخ‬ ‫دکترفریده‬ 6

7. 7
2-‫شناختی‬ ‫انقالب‬
‫های‬ ‫محدودیت‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬‫گرایان‬ ‫رفتار‬(‫روانشناسی‬ ‫جریان‬
‫دهه‬ ‫در‬ ‫شمالی‬ ‫آمریکای‬ ‫بر‬ ‫حاکم‬1950)‫در‬‫درک‬ ‫و‬ ‫فهم‬
‫های‬ ‫فرایند‬‫سپردن‬ ‫حافظه‬ ‫به‬ ،‫ادراک‬‫و‬ ،‫کردن‬ ‫استدالل‬
‫سال‬ ‫در‬1956‫در‬ ‫اطالعات‬ ‫علوم‬ ‫سمپوزیوم‬ ‫طی‬MIT
(‫ماساچوست‬ ‫تکنولوژی‬ ‫انستیتوی‬)‫به‬ ‫پرداختن‬ ‫ضرورت‬ ،‫انقالب‬
‫شناختی‬‫یافت‬ ‫شکل‬.
‫این‬ ‫در‬ ‫مصنوعی‬ ‫هوش‬ ‫ومتخصصین‬ ،‫شناسان‬ ‫زبان‬ ،‫روانشناسان‬
‫پیدایش‬ ‫به‬ ‫مشترکا‬ ‫آنها‬ ‫جداگانه‬ ‫کارهای‬ ‫شدند‬ ‫متوجه‬ ، ‫جمع‬
‫یک‬‫روانشناسی‬ ‫در‬ ‫جدید‬ ‫پارادایم‬‫است‬ ‫انجامیده‬.
‫یاددهای‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬–‫یادگیری‬–‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬–‫تهران‬ ،‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوشکده‬1389/01/26

8. 8
2-‫شناختی‬ ‫انقالب‬(1)
‫کافی‬ ‫اندازه‬ ‫به‬ ‫انسان‬ ‫ذهن‬ ‫کارکرد‬ ‫که‬ ‫گرفتند‬ ‫نتیجه‬ ‫چنین‬ ‫ها‬ ‫آن‬
‫است‬ ‫مقایسه‬ ‫قابل‬ ‫رایانه‬ ‫با‬.
‫جهت‬ ‫در‬ ‫منبعد‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫کارهای‬ ‫تا‬ ‫رفتند‬ ‫می‬ ‫پژوهشگران‬ ‫این‬
‫نادیده‬ ‫گرایان‬ ‫رفتار‬ ‫توسط‬ ، ‫که‬ ‫هایی‬ ‫پرسش‬ ‫به‬ ‫پاسخگویی‬
‫کنند‬ ‫هدایت‬ ‫زیر‬ ‫شرح‬ ‫به‬ ،‫بود‬ ‫شده‬ ‫گرفته‬:
-‫گیرد؟‬ ‫می‬ ‫انجام‬ ‫چگونه‬ ‫اندیشیدن‬ ‫عمل‬
-‫گیرد؟‬ ‫می‬ ‫یاد‬ ‫چگونه‬ ‫انسان‬
-‫سپارد؟‬ ‫می‬ ‫حافظه‬ ‫به‬ ‫چگونه‬ ‫انسان‬
‫یاددهای‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬–‫یادگیری‬–‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬–‫تهران‬ ،‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوشکده‬1389/01/26

9. 9
2-‫شناختی‬ ‫انقالب‬(2)
‫درسال‬1979‫عنوان‬ ‫با‬ ‫جدید‬ ‫علمی‬ ‫رشته‬ ‫یک‬ ‫میالدی‬‫شناختی‬ ‫علوم‬‫در‬
‫گرفت‬ ‫سانتیاگوشکل‬ ‫کالیفرنیادر‬ ‫دانشگاه‬.
‫هدف‬ ‫با‬ ،‫گرایان‬ ‫شناخت‬ ‫جدید‬ ‫علم‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫شناسی‬ ‫روش‬ ‫و‬ ‫پژوهش‬ ‫دیدگاه‬ ‫از‬
‫به‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫ماموریت‬ ، ‫آموزش‬ ‫حوزه‬ ‫در‬ ‫بعدی‬ ‫کارهای‬ ‫برای‬ ‫راهی‬ ‫گشودن‬
‫نمودند‬ ‫بیان‬ ‫زیر‬ ‫شرح‬:
1-‫تا‬ ‫کوشیم‬ ‫می‬ ،‫نخست‬‫ذهنی‬ ‫فرایندهای‬‫افرادبرای‬ ‫توسط‬ ‫راکه‬‫حل‬
‫مسئله‬ ‫یک‬‫کنیم‬ ‫کشف‬ ، ‫شود‬ ‫می‬ ‫گرفته‬ ‫کار‬ ‫به‬.
2-‫شناختی‬ ‫های‬ ‫کارکرد‬ ،‫منظور‬ ‫این‬ ‫برای‬‫خبرگان‬‫از‬ ‫را‬‫کاران‬ ‫تازه‬
‫دهیم‬ ‫می‬ ‫تشخیص‬.
3-‫طریق‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫فرایندی‬ ‫تحلیل‬ ‫به‬ ،‫سپس‬‫می‬ ‫متحول‬ ‫خبره‬ ‫به‬ ‫کار‬ ‫تازه‬
‫شود‬‫پردازیم‬ ‫می‬ ،.
‫یاددهای‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬–‫یادگیری‬–‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬–‫تهران‬ ،‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوشکده‬1389/01/26

10. 10
2-‫شناختی‬ ‫انقالب‬(3)
‫این‬ ‫با‬ ‫ها‬ ‫گرا‬ ‫شناخت‬‫فرض‬ ‫پیش‬‫گرفتند‬ ‫پی‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫مطالعات‬:
”‫محیط‬ ‫با‬ ‫باز‬ ‫های‬ ‫نظام‬ ‫مانند‬ ‫یک‬ ‫هر‬ ‫رایانه‬ ‫و‬ ‫انسان‬
‫بر‬ ‫اطالعات‬ ‫پردازش‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫کنند‬ ‫برقرارمی‬ ‫ارتباط‬
‫گیری‬ ‫کار‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫نمادها‬ ‫دستکاری‬ ‫با‬ ‫محیط‬ ‫های‬ ‫داده‬ ‫مبنای‬
‫هستند‬ ‫تنظیمی‬ ‫خود‬ ‫به‬ ‫قادر‬ ‫محاسباتی‬ ‫های‬ ‫الگوریتم‬.“
“(Bissonnette.,Richard.2005)
‫یاددهای‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬–‫یادگیری‬–‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬–‫تهران‬ ،‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوشکده‬1389/01/26

11. 11
2-‫شناختی‬ ‫انقالب‬(4)
‫گرایان‬ ‫شناخت‬ ‫برای‬ ‫فرض‬ ‫پیش‬ ‫این‬ ‫مبنای‬ ‫بر‬:
-‫نمادها‬ ‫دستکاری‬ ‫از‬ ‫است‬ ‫عبارت‬ ‫اطالعات‬ ‫پردازش‬.
-‫رمز‬ ‫اندکه‬ ‫شده‬ ‫تشکیل‬ ‫هایی‬ ‫پودمان‬ ‫از‬ ‫رایانه‬ ‫و‬ ‫انسان‬ ‫مغز‬
‫گذاری‬(‫نمادها‬ ‫به‬ ‫ها‬ ‫داده‬ ‫شکل‬ ‫تغیر‬ ‫یعنی‬)‫سازی‬ ‫،ذخیره‬
‫سازد‬ ‫می‬ ‫پذیر‬ ‫امکان‬ ‫را‬ ‫پاسخ‬ ‫یک‬ ‫عرضه‬ ‫اطالعات،وسپس‬.
-‫هوشمندی‬ ‫نظام‬ ‫هر‬(‫رایانه‬ ‫یا‬ ‫انسان‬)‫واجد‬‫های‬ ‫بازنمایی‬
‫جهان‬ ‫از‬ ‫نمادین‬‫عبارت‬ ‫به‬ ‫یا‬ ‫پردازش‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫مبنای‬ ‫بر‬ ‫که‬ ‫است‬
‫کند‬ ‫می‬ ‫عمل‬ ‫اندیشه‬ ‫دیگر‬.
‫یاددهای‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬–‫یادگیری‬–‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬–‫تهران‬ ،‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوشکده‬1389/01/26

12. 12
2-‫شناختی‬ ‫انقالب‬(5)
‫شناختی‬ ‫انقالب‬ ‫خدمت‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬ ‫های‬ ‫پژوهش‬
‫محیطی‬ ‫اطالعات‬ ‫انسان‬ ‫چگونه‬ ‫که‬ ‫واین‬ ‫رایانه‬ ‫کارکرد‬ ‫به‬ ‫است‬
‫آن‬ ‫بر‬ ‫و‬ ‫کند‬ ‫می‬ ‫ذخیره‬ ‫و‬ ، ‫دستکاری‬ ، ‫گشایی‬ ‫رادریافت،رمز‬
‫است‬ ‫استوار‬ ،‫گیرد‬ ‫می‬ ‫تصمیم‬ ‫مبنا‬.
‫حیطه‬ ‫در‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬ ‫کاربرد‬ ‫با‬ ‫گانیه‬ ‫رابرت‬
‫آموزش‬
‫متمرکزبر‬ ‫های‬ ‫پژوهش‬ ‫با‬ ‫ویژه‬ ‫به‬‫اطالعات‬ ‫پردازش‬‫در‬‫موقعیت‬
‫یادگیری‬‫به‬ ‫نسبت‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫درک‬ ‫تا‬ ‫دهد‬ ‫می‬ ‫امکان‬ ‫ما‬ ‫به‬‫فرایند‬
،‫یادگیری‬ ‫یاددهی‬‫بخشیم‬ ‫بهبودی‬ ‫شناختی‬ ‫دیدگاه‬ ‫از‬.
‫یاددهای‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬–‫یادگیری‬–‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬–‫تهران‬ ،‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوشکده‬1389/01/26

13. 2.1-‫شناختی‬ ‫دیدگاه‬ ‫از‬ ‫یادگیری‬ ‫تعریف‬
‫گانیه‬ ‫رابرت‬ ‫دیدگاه‬ ‫از‬‫است‬ ‫فرایندی‬ ‫یادگیری‬‫تنفس،می‬ ‫یا‬ ‫هظم‬ ‫عمل‬ ‫همانند‬ ‫که‬
‫قرارگیرد‬ ‫مطالعه‬ ‫مورد‬ ‫علمی‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫تواند‬.
‫ومی‬ ‫است‬ ‫آزمودنی‬ ‫دقیقا‬ ‫علمی‬ ‫روشهای‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫یادگیری‬ ‫باره‬ ‫در‬ ‫آمده‬ ‫دست‬ ‫به‬ ‫دانش‬
‫یک‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫پیوند‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫یافت‬ ‫دست‬ ‫اصولی‬ ‫به‬ ‫توان‬‫یادگیری‬ ‫یاددهی‬ ‫فرایند‬ ‫الگوی‬
‫شود‬ ‫می‬ ‫حاصل‬.
‫یادگیری‬ ‫موقعیت‬ ‫الگو،در‬ ‫این‬ ‫مبنای‬ ‫بر‬(‫گرا‬ ‫مسئله‬ ‫موقعیت‬)‫در‬ ‫شده‬ ‫پردازش‬ ‫اطالعات‬ ،
‫ساختار‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫گذار‬ ‫با‬ ‫ویژه‬ ‫فرایندهای‬ ‫،تحت‬ ‫مغز‬(‫نمایی‬ ‫باز‬)‫متحول‬ ،‫دیگر‬ ‫ساختار‬ ‫به‬
‫کند‬ ‫می‬ ‫اصالح‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫و‬ ‫شده‬.
‫مبنای‬ ‫بر‬ ‫فرد‬ ‫رفتار‬ ‫در‬ ‫ثبات‬ ‫با‬ ‫تغیر‬ ‫که‬ ‫هنگامی‬‫های‬ ‫بازنمایی‬ ‫در‬ ‫تغیر‬
‫ذهنی‬‫است‬ ‫گرفته‬ ‫انجام‬ ‫یادگیری‬ ‫دهد‬ ‫می‬ ‫رخ‬ ‫وی‬.
13‫یاددهای‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬–‫یادگیری‬–‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬–‫تهران‬ ،‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوشکده‬1389/01/26

14. 2.2-‫گرا‬ ‫شناخت‬ ‫دیدگاه‬ ‫از‬ ‫مسئله‬ ‫تعریف‬
‫مفهوم‬‫مسئله‬‫از‬ ‫عبارتست‬ ‫آن‬ ‫وسیع‬ ‫معنای‬ ‫به‬ ‫گانیه‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ‫گراها‬ ‫شناخت‬ ‫کارهای‬ ‫در‬
‫نظر‬ ‫مورد‬ ‫وضعیت‬ ‫تا‬ ‫اولیه‬ ‫وضعیت‬ ‫میان‬ ‫موجود‬ ‫فاصله‬(‫مطلوب‬.)
،‫دیگر‬ ‫عبارت‬ ‫به‬‫در‬ ‫تعادل‬ ‫عدم‬ ‫به‬ ‫مطلوب‬ ‫تا‬ ‫موجود‬ ‫وضعیت‬ ‫میان‬ ‫فاصله‬ ‫درک‬
‫انجامد‬ ‫می‬ ‫فرد‬ ‫وعاطفی‬ ‫شناختی‬ ‫نظام‬.
‫باز‬ ‫تعادل‬ ‫وضعیت‬ ‫به‬ ‫فرد‬ ‫تا‬ ‫دارد‬ ‫نظر‬ ‫مد‬ ‫را‬ ‫فاصله‬ ‫این‬ ‫،جذب‬ ‫انتظارات‬ ‫موج‬
‫گردد‬.‫شود‬ ‫یافت‬ ‫حل‬ ‫راه‬ ‫زا‬ ‫مسئله‬ ‫وضعیت‬ ‫برای‬ ‫که‬ ‫هنگامی‬ ‫یعنی‬.
،‫گراها‬ ‫شناخت‬ ‫برای‬‫بستگی‬ ‫مسئله‬ ‫حل‬ ‫موقعیت‬ ‫به‬ ‫نخست‬ ،‫یادگیری‬ ‫فعالیت‬ ‫هر‬
‫دارد‬.
14‫یاددهای‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬–‫یادگیری‬–‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬–‫تهران‬ ،‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوشکده‬1389/01/26

15. 1389 ‫فروردین‬26 f.mashayekh@pedagogy.ir - ‫مشایخ‬ ‫دکترفریده‬ 15
3-‫اطالعات‬ ‫پردازش‬ ‫مسیر‬
‫یاددهای‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬–‫یادگیری‬–‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬–‫تهران‬ ،‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوشکده‬1389/01/26

16. 3.1-‫مدت‬ ‫بلند‬ ‫حافظه‬
‫از‬ ‫جدا‬ ‫دوساختار‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫انتهااست‬ ‫بدون‬ ‫دانش‬ ‫منبع‬ ‫یک‬ ‫مدت‬ ‫بلند‬ ‫حافظه‬
‫زیر‬ ‫شرح‬ ‫به‬ ‫است‬ ‫شده‬ ‫تشکیل‬ ‫هم‬ ‫مکمل‬ ‫ولی‬ ‫یکدیگر‬:
-‫روایتی‬ ‫حافظه‬‫،با‬ ‫کند‬ ‫می‬ ‫نگهداری‬ ‫را‬ ‫خاطرات‬ ‫که‬ ‫ای‬ ‫نامه‬ ‫زیست‬ ‫یا‬
‫است‬ ‫سازی‬ ‫آماده‬ ‫هرگونه‬ ‫از‬ ‫نیاز‬ ‫وبی‬ ‫نامحدود‬ ‫ظرفیت‬.
-‫معنایی‬ ‫حافظه‬‫وقواعد‬ ‫مفاهیم،اصول‬ ‫گیرنده‬ ‫بر‬ ‫در‬ ‫مفهومی‬ ‫حافظه‬ ‫یا‬
‫است‬ ‫کلی‬ ‫بردار‬ ‫با‬ ‫عمل‬ ‫های‬ ‫ونقشه‬ ‫ذهنی‬ ‫تصاویر‬ ‫وهمچنین‬.
، ‫کند‬ ‫می‬ ‫مدیریت‬ ‫را‬ ‫کلمات‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫عرضه‬ ‫اطالعات‬ ‫معنایی‬ ‫حافظه‬
،‫مفاهیم،وقایع‬ ‫تمام‬ ‫،ونگهداری‬ ‫ما‬ ‫زبانشناختی‬ ‫حافظه‬ ‫دهنده‬ ‫تشکیل‬
‫داریم‬ ‫اختیار‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫ودانشی‬.
16‫یاددهای‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬–‫یادگیری‬–‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬–‫تهران‬ ،‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوشکده‬1389/01/26

17. 3.1-‫مدت‬ ‫بلند‬ ‫حافظه‬(1)
‫گیرد‬ ‫می‬ ‫انجام‬ ‫معنایی‬ ‫حافظه‬ ‫از‬ ‫مدد‬ ‫با‬ ‫درسی‬ ‫های‬ ‫یادگیری‬ ‫بیشتر‬.
‫سازماندهی‬ ‫الگو‬ ‫دو‬ ‫طبق‬ ‫مدت‬ ‫بلند‬ ‫حافظه‬ ‫در‬ ‫دانشها‬ ‫گوناگون‬ ‫انواع‬
‫شود‬ ‫می‬ ‫ونگهداری‬:
-‫معنایی‬ ‫شبکه‬‫می‬ ‫نشان‬ ‫را‬ ‫مفاهیم‬ ‫و‬ ‫کلمات‬ ‫تداعی‬ ‫ویا‬ ‫ها‬ ‫ارتباط‬ ‫که‬
‫دهد‬.‫و‬ ،‫ماهیگیری‬ ‫قایقران،قالب‬ ‫وتداعی‬ ‫قایق‬ ‫کلمه‬ ‫مانند‬...
-‫سازی‬ ‫تصویر‬‫ها‬ ‫وموقعیت‬ ‫افراد‬ ‫زاینده‬ ‫بازنمایی‬ ‫از‬ ‫است‬ ‫عبارت‬ ‫که‬.‫مانند‬
‫،و‬ ‫ایران‬ ‫،شکوه‬ ‫سین،شکوفه‬ ‫هفت‬ ‫وبازنمایی‬ ‫نوروز‬ ‫کلمه‬...
17‫یاددهای‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬–‫یادگیری‬–‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬–‫تهران‬ ،‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوشکده‬1389/01/26

18. 3.1-‫مدت‬ ‫بلند‬ ‫حافظه‬(2)
-‫به‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫انتزاعی‬ ‫ساختار‬ ‫یک‬ ‫بازنمایی‬ ‫یا‬ ‫ساختن‬ ‫تصویر‬‫کند‬ ‫می‬ ‫کمک‬ ‫ما‬
‫کنیم‬ ‫سازماندهی‬ ‫ملموس‬ ‫موقعیت‬ ‫یک‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫شناخت‬.
-‫که‬ ‫جزء‬ ‫یک‬ ‫یادآوری‬ ‫وبه‬ ‫تداعی‬ ‫فرایندهای‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫گوناگون‬ ‫های‬ ‫دانش‬
‫می‬ ‫فعال‬ ‫مدت‬ ‫بلند‬ ‫حافظه‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫پیوسته‬ ‫هم‬ ‫به‬ ‫اجزاء‬ ‫بقیه‬
‫شود‬ ‫می‬ ‫سازد،سازماندهی‬.
-‫کیفیت‬ ‫در‬ ‫مستقیما‬ ،‫کاری‬ ‫حافظه‬ ‫با‬ ‫،همراه‬ ‫روایتی‬ ‫و‬ ‫معنایی‬ ‫حافظه‬
‫کند‬ ‫می‬ ‫ایفاء‬ ‫نقش‬ ‫درک‬.
-‫بلند‬ ‫حافظه‬ ‫در‬ ‫یادگیری‬ ‫که‬ ‫این‬ ‫برای‬ ‫است‬ ‫کلیدی‬ ‫عامل‬ ‫یک‬ ‫درک‬
‫شود‬ ‫درونی‬ ‫مدت‬.
18‫یاددهای‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬–‫یادگیری‬–‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬–‫تهران‬ ،‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوشکده‬1389/01/26

19. 3.2-‫کاری‬ ‫حافظه‬ ‫یا‬ ‫مدت‬ ‫کوتاه‬ ‫حافظه‬
‫به‬ ‫توانیم‬ ‫می‬ ‫آن‬ ‫وسیله‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫رابطی‬ ‫مدت‬ ‫کوتاه‬ ‫حافظه‬
‫بار‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫کنیم‬ ‫می‬ ‫دریافت‬ ‫محیط‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫محرکی‬
‫ببخشیم‬ ‫مدت،معنا‬ ‫دراز‬ ‫حافظه‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫انباشت‬ ‫شناختی‬.
‫هستند‬ ‫معتقد‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬ ‫پژوهشگران‬ ‫اساس‬ ‫این‬ ‫بر‬‫در‬
‫یادبگیریم‬ ‫توانیم‬ ‫می‬ ‫دانیم‬ ‫می‬ ‫تاکنون‬ ‫آنچه‬ ‫با‬ ‫ارتباط‬.
،‫ها‬ ‫گرا‬ ‫شناخت‬‫قبلی‬ ‫های‬ ‫دریافت‬‫را‬‫شناسی‬ ‫باز‬‫اند‬ ‫نامیده‬.
19‫یاددهای‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬–‫یادگیری‬–‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬–‫تهران‬ ،‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوشکده‬1389/01/26

20. 3.3-‫یادگیری‬ ‫یاددهی‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫بازنمایی‬ ‫نقش‬
‫نگهداری‬ ‫مدت‬ ‫بلند‬ ‫حافظه‬ ‫در‬ ‫نمادین‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫قبلی،که‬ ‫های‬ ‫دریافت‬ ‫اساس‬ ‫بر‬
‫کنیم‬ ‫می‬ ‫ومعنا‬ ،‫،تفسیر‬ ‫رادرک‬ ‫پیرامون‬ ‫محیط‬ ‫های‬ ‫داده‬ ،‫است‬ ‫شده‬.
،‫کاری‬ ‫حافظه‬ ‫در‬ ‫بیرونی‬ ‫های‬ ‫محرک‬ ‫نمادین‬ ‫سازی‬ ‫درونی‬
‫نمایی‬ ‫باز‬‫شود‬ ‫می‬ ‫نامیده‬.
‫است‬ ‫ما‬ ‫قبلی‬ ‫های‬ ‫ودریافت‬ ‫محیط‬ ‫میان‬ ‫رابط‬ ‫ما‬ ‫ی‬ ‫ها‬ ‫نمایی‬ ‫باز‬.
‫ها‬ ‫بازنمایی‬
‫اقدام‬ ‫یک‬ ‫یا‬ ‫مفاهیم‬ ‫میان‬ ‫روابط‬ ‫یا‬ ‫کلمات‬ ‫معنای‬ ‫مانند‬ ‫باشند‬ ‫مفهومی‬ ‫توانند‬ ‫می‬
‫بازی‬ ‫یک‬ ‫انجام‬ ‫قوائد‬ ‫یا‬ ،‫کار‬ ‫انجام‬ ‫شیوه‬ ‫مثال‬.
20‫یاددهای‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬–‫یادگیری‬–‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬–‫تهران‬ ،‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوشکده‬1389/01/26

21. ‫ساختاری‬ ‫دهنده‬ ‫تشکیل‬ ،‫درحافظه‬ ‫شده‬ ‫نگهداری‬ ‫های‬ ‫دریافت‬ ‫این‬
‫پردازیم‬ ‫می‬ ‫یادگیری‬ ‫فعالیت‬ ‫به‬ ‫آن‬ ‫مبنای‬ ‫بر‬ ‫که‬ ‫است‬.
‫یادگیرنده‬‫شود‬ ‫می‬ ‫ارائه‬ ‫درس‬ ‫کالس‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫تکالیفی‬ ‫روی‬ ‫بر‬ ‫هرگز‬
‫مبنای‬ ‫دهد،بر‬ ‫می‬ ‫تکلیف‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫معنایی‬ ‫روی‬ ‫بر‬ ‫کند،بلکه‬ ‫نمی‬ ‫کار‬
‫،یعنی‬ ‫کرده‬ ‫دریافت‬ ‫قبال‬ ‫آنچه‬‫کند‬ ‫می‬ ‫کار‬ ‫ها‬ ‫نمایی‬ ‫باز‬ ‫روی‬ ‫بر‬.
‫از‬ ‫بیشماری‬ ‫منشاء‬ ‫به‬ ‫توان‬ ‫می‬ ‫یادگیرنده‬ ‫بازنمایی‬ ‫درک‬ ‫با‬
‫یاددهی‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫یادگیری‬ ‫مسائل‬-‫برد‬ ‫پی‬ ‫یادگیری‬.
21
3.3.1-‫بازنمایی‬ ‫نقش‬(1)
‫یاددهای‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬–‫یادگیری‬–‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬–‫تهران‬ ،‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوشکده‬1389/01/26

22. 22
3.3.2-‫به‬ ‫بخشیدن‬ ‫بهبودی‬ ‫معنای‬ ‫به‬ ‫یادگیری‬
‫ها‬ ‫بازنمایی‬
‫یاددهای‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬–‫یادگیری‬–‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬–‫تهران‬ ،‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوشکده‬1389/01/26

23. 3.3.3-‫بازنمایی‬ ‫نقش‬(1)
‫از‬ ‫ها‬ ‫بازنمایی‬ ‫دهد‬ ‫می‬ ‫نشان‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬ ‫های‬ ‫پژوهش‬
‫تغیر‬ ‫مقابل‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫برخوردار‬ ‫ای‬ ‫کننده‬ ‫بیان‬ ‫قدرت‬ ‫چنان‬
‫تواند‬ ‫می‬ ‫حتی‬ ‫ماند‬ ‫می‬ ‫باقی‬ ‫مقاوم‬‫درک‬ ‫از‬ ‫مانع‬‫های‬ ‫موقعیت‬
‫شود‬ ‫یادگیری‬.
‫تشریحی‬ ‫نظام‬ ‫یک‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫بازنمایی‬ ‫باید‬ ‫براین‬ ‫بنا‬-‫برای‬ ‫آشکار‬
‫نمود‬ ‫ورفع‬ ‫شناسایی‬ ‫را‬ ‫مانع‬ ‫یا‬ ‫اشتباه‬ ‫آوردو‬ ‫شمار‬ ‫به‬ ‫درک‬.
‫ها‬ ‫بازنمایی‬ ‫به‬ ‫بخشیدن‬ ‫بهبودی‬ ‫و‬ ‫اصالح‬ ‫یعنی‬ ‫ِیادگیری‬.
23‫یاددهای‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬–‫یادگیری‬–‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬–‫تهران‬ ،‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوشکده‬1389/01/26

24. 4-‫یاددهی‬ ‫فرایند‬ ‫تشریحی‬ ‫الگوی‬
‫شناختی‬ ‫یادگیری‬
‫یاددهای‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬–‫یادگیری‬–‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬–‫تهران‬ ،‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوشکده‬1389/01/26 24

25. 1389 ‫فروردین‬26 f.mashayekh@pedagogy.ir - ‫مشایخ‬ ‫دکترفریده‬ 25
4.1-‫موقعیت‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫کاربرد‬
‫گرا‬ ‫شناخت‬ ‫یادگیری‬
‫یاددهای‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬–‫یادگیری‬–‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬–‫تهران‬ ،‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوشکده‬1389/01/26 25

26. 26
4.2-‫معلم‬ ‫نقش‬/‫بهبودی‬ ‫در‬ ‫پداگوگ‬
‫ها‬ ‫بازنمایی‬ ‫به‬ ‫بخشیدن‬
‫یاددهای‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬–‫یادگیری‬–‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬–‫تهران‬ ،‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوشکده‬1389/01/26 26

27. 7-‫گیری‬ ‫نتیجه‬
‫ای‬ ‫رشته‬ ‫میان‬ ‫مطالعات‬ ‫وسیله‬ ‫به‬ ‫هوشمندمغز‬ ‫کارکردهای‬ ‫بازشناسی‬ ‫با‬
‫دهه‬ ‫از‬ ، ‫شناختی‬ ‫علوم‬1950‫را‬ ‫رایانه‬ ‫و‬ ‫انسان‬ ‫توان‬ ‫می‬ ‫که‬ ‫اعتقاد‬ ‫این‬ ،
‫مانند‬‫باز‬ ‫های‬ ‫نظام‬‫که‬ ‫گرفت‬ ‫نظر‬ ‫در‬‫پردازش‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫هستند‬ ‫قادر‬
‫های‬ ‫نمایی‬ ‫باز‬ ‫بپردازندو‬ ‫نمادها‬ ‫دستکاری‬ ‫به‬ ‫محیطی‬ ‫اطالعات‬
‫بخشند‬ ‫بهبودی‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫ذهنی‬‫پیوست‬ ‫عمل‬ ‫به‬ ،.
‫گانیه‬ ‫رابرت‬‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬ ‫ویژه‬ ‫به‬ ‫شناختن‬ ‫علوم‬ ‫های‬ ‫یافته‬ ‫کاربرد‬ ‫با‬
‫به‬ ‫است‬ ‫توانسته‬ ‫آموزش‬ ‫در‬‫یادگیری‬ ‫یاددهی‬ ‫فرایند‬ ‫از‬ ‫ما‬ ‫درک‬
‫بخشد‬ ‫بهبودی‬.
‫از‬ ‫ناشی‬ ،‫نخست‬ ، ‫بهبودی‬ ‫این‬‫بازنمایی‬ ‫نقش‬ ‫شناخت‬‫یاددهی‬ ‫فرایند‬ ‫در‬
‫باشد‬ ‫می‬ ‫معلم‬ ‫توسط‬ ‫یادگیری‬.
27‫یاددهای‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬–‫یادگیری‬–‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬–‫تهران‬ ،‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوشکده‬1389/01/26

28. 7-‫گیری‬ ‫نتیجه‬(1)
‫از‬ ‫نمودن‬ ‫حاصل‬ ‫سپس،اطمینان‬‫یادگیرنده‬ ‫با‬ ‫معلم‬ ‫همراهی‬‫مراحل‬ ‫طی‬
‫دریافت‬،‫نگهداری‬‫و‬ ،‫انتقال‬‫به‬ ‫دستیابی‬ ‫تا‬ ،‫شناخت‬ ‫فرا‬.
‫مسیر‬ ‫این‬ ‫در‬:
-‫در‬ ‫یادگیرنده‬ ‫با‬ ‫همراهی‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫کننده‬ ‫تسهیل‬ ‫نقش‬ ‫معلم‬‫موقعیت‬ ‫کشف‬
‫یادگیری‬‫کند‬ ‫می‬ ‫ایفا‬.
-‫در‬ ‫گروهی‬ ‫های‬ ‫طرح‬ ‫هنگام‬ ‫پیچیده‬ ‫یادگیری‬ ‫های‬ ‫موقعیت‬ ‫ایجاد‬ ‫با‬ ‫معلم‬
‫از‬ ،‫درس‬ ‫کالس‬‫آشکار‬ ‫تدریس‬ ‫و‬ ‫سازی‬ ‫عینی‬‫کند‬ ‫می‬ ‫استفاده‬.
-‫طریق‬ ‫از‬ ‫معلم‬‫تکوینی‬ ‫ارزیابی‬‫ودادن‬ ‫آموزان‬ ‫دانش‬‫بازخورد‬‫نسبت‬
‫پویا‬ ‫هوشمندی‬ ‫به‬‫ذهنی‬ ‫های‬ ‫بازنمایی‬ ‫به‬ ‫بخشیدن‬ ‫بهبودی‬ ‫در‬–
‫انگیزه‬‫مداوم‬ ‫یادگیری‬‫سازد‬ ‫می‬ ‫بیدار‬ ‫یادگیرنده‬ ‫در‬ ‫را‬.
28
‫یاددهای‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬–‫یادگیری‬–‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬–‫تهران‬ ،‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوشکده‬1389/01/26

29. ‫منابع‬
29
‫یاددهای‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬–‫یادگیری‬–‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬–‫تهران‬ ،‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوشکده‬1389/01/26

30. ‫منابع‬
1-Bissennette,S., Richard,M.(2005). Le Cognitivisme et ses implications Pedagogiques.
Dans Gaetan Morin(ED.) La Pedagogie: Theories et Pratiques de l’Antiquite a Nos
Jours.(pp.309-332).(2e ed). Boucherville(Qubec).
‫تاردیف‬ ‫موریس‬ ‫و‬ ‫گوتیه‬ ‫کلرمون‬.2005.‫پداگوژی‬:‫یاددهی‬ ‫هنر‬ ‫و‬ ‫علم‬-‫امروز‬ ‫به‬ ‫تا‬ ‫باستان‬ ‫دوران‬ ‫از‬ ‫یادگیری‬(‫نظریه‬
‫وکاربرد‬.)‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬ ‫ترجمه‬ (1392.) ‫تهران‬:‫سمت‬ ‫انتشارات‬.
2- Delors, Jacque.(1996).Learning :Treasure Within. Paris ,Unesco .
3- Gagne, R.(1976)Les principes Fondamentaux de l’apprentissage . Application a
l’Enseignement. Montreal: Les Editions HRW.
4- OECD.(2007)Understanding the Brain :The Birth of a Learning Science . OECD, Paris.
5- Rychen,D.S.&Tiana,A.(2004).Developing Key Competencies in Education .
International Bureau of Education(IBE), Geneva.
‫ترجمه‬:‫جوادی‬ ‫جعفر‬ ‫ومحمد‬ ‫مشایخ‬ ‫فریده‬.1385.‫آموزش‬ ‫در‬ ‫کلیدی‬ ‫های‬ ‫صالحیت‬ ‫توسعه‬.‫ن‬ ‫تهرا‬:‫آموزش‬ ‫وزارت‬
‫وپرورش‬.
6-‫اعتماد،شاپور‬.1380.‫شناختی‬ ‫وعلوم‬ ‫معرفتی‬ ‫انقالب‬.‫تهران‬:‫مرکز‬ ‫نشر‬-
7.PEDAGOGY.IR, www.pedagogy.ir
30
‫یاددهای‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫پداگوژی‬ ‫الزامات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫روانشناسی‬–‫یادگیری‬–‫مشایخ‬ ‫فریده‬ ‫دکتر‬–‫تهران‬ ،‫شناختی‬ ‫علوم‬ ‫پژوشکده‬1389/01/26