1
By Nadishan -Slbfe Care Giving Training Program - 13th Batch - email-nadeeshan4u@yahoo.com
CARE GIVING
id;a;= fiajh
Version 3.0

2
By Nadishan -Slbfe Care Giving Training Program - 13th Batch - email-nadeeshan4u@yahoo.com
CARE GIVING PRACTICLE’S - NVQ L3
.Hand wash
.Bed making unoccupied 2 / Occupied 2
 වි඿බීජ ශරණය කරන ඼ද කළමරයක ඇ඲ක්, අලුත් ඇ඲ ඇතිරිලි යයොදළ වෆකසීම Unoccupied Bed making
 යරෝගියළ භළවිතළකරන ඼ද ඇ඲ක් ශළ ඇතිරිලි යරෝගියළ ඇ඲හි නෆති අලවහතළලක පිරිසිදු කර නෆලත ඇතිරීම Uno.Bed II
 යරෝගියළ ඇය඲හි සිටින විට ඇතිරිලි පිරිසිදු කර එම ඇතිරිලිම නෆලත අතුරළ ඇ඲ වෆකසිම Occupied Bed making
 යරෝගියළ ඇ඲හි සිටින විට ඇතිරිලි ඉලත් කර අළුත් ඇතිරිලි අතුරළ ඇ඲ වෆකසීම් Occupied Bed making II
.Head wash
.Bed Bath
.Oral care 2
 Conscious වළමළනය යරෝගියයකු ශට
 Unconscious අසිහිය යරෝගියයකු ශට
.Foot care
.Back care
.Perineal care
 Female
 Male
.Bed pan / Diaper Changing
.Vital signs check (Temperature / Pulse/ Respiration / Blood pressure)
.NG tube feeding
.Glass of juice making
.Medication
.Nebulizer
.Wheel chair to bed /Bed to wheel chair/taking to the toilet using wheelchair
.Walking aids
.CHARTS (Temperature , Care Giver’s notes, Weekly plan, Observation Chart, Fluid Balance chart, Turning Chart)
ප ොදු කරුණු
අලවර යගන ඇතුළු වීම
යරෝගියළ වමග කතළ කර තමළල ශදුන්ලළදිම, නිලෆරදි යරෝගියළදෆයි ශදුනළ ගෆනිම (යන්ම් ටෆග් ඳරික්඿ළ කිරීයමන්)
යරොගියළ වමග ම඲ක් සුල දුක් කතළ කිරීම ශළ තමළ කරන්නට යන කළර්යය යරෝගියළට ඳෆශෆදිලි කිරිම
කර්ටන් එක දෆමීම (ව෇ම විටම යරෝගියළයග් යඳෞද්ගලිකත්ලය ආරක්඿ළ ක඼ යුතුයි)
ශ෇න්ඩ් යලො඿හ කරන් ඒමට පිටල යළම
පිරිසිදු කර ගන්නළ ඼ද අත් ලලින් ඳමනක් කළර්ය කිරිමට අල඾හයු බඩු,උඳකරන යරදි ආදිය වහඳර්඾ කිරීම
PPE ඳෆ඼ඳීම (ex .අත්ලෆසුම් (Gloves ) යරොගියයකුයග් ඾රීර තර඼ , වම වහඳර්඾ කරන ව෇ම විටම ඳ඼දින්න)
අල඾හයඳ
උඳකරන වශ ද්ර.ව්ය්
පිලියය඼ කර පිලියල඼ට තබළ ගෆනිම
ආරක්඿ළල පිලිබද වෆ඼කිලිමත් වීම (තමළයග් / ක්඼යන්ට් යග්) (ආරක්඿ළකළරීල අඳද්රඳව්යම බෆශෆර කිරීම)
කළර්යය අලවළනයය් උඳකරන ශළ ද්රරව්ය යවෝදළ විය඼ළ නියමිත වහතළන ල඼ තබළ යුනිට් එක පිලියල඼ට වෆකසීම
Documentation / වටශන් ලළර්තළ තෆබීම

3
By Nadishan -Slbfe Care Giving Training Program - 13th Batch - email-nadeeshan4u@yahoo.com
HAND WASH
Method1- using soap වබන් යයොදළයගන or
Method 2 -using alcohol rubs ඇල්යකොයශොල් වෆනටයිවර් මගින්
1 Make sure Ur body not touching the sink සින්ක් එයක් ඾රීරය වහඳර්඾ යනොවීමට ලගබ඼ළගන්න
2 Turn on the tap 1 Cold side, then hot side check the temperature ටෆප් එක විලෘත කරන විට මුලින් සීත඼ ලතුර එන
නිල් ඳළට ඳෆත්තත් ඉන්ඳසු උනුසුම් ලතුර එන රතුඳළටින් ව඼කුනු කර ඇති කරළමයත් විලෘත කරන්න පිලිවහසිම් ලලින්
ආරක්඿ළලට.
ලවන විට මුලින් රතු ඳළට ඳෆත්තත් ඉන්ඳසු නිල් ඳළට ඳෆත්තත් ලවන්න
3 Make sure not to touch any sides of the sink සින්ක් එයක් කිසිම ඳෆත්තක් වහඳර්඾ යනොකරන්න ලගබ඼ළගන්න
4 Moist your hands and take soap අත් යතත් කරයගන වබන් යශෝ ශෆන්ඩ් යලො඾හ ගන්න
5 Scrub your hand 20 min different ways මිනිත්තු විවහවක් යම් විවිධ ආකළරල඼ට යශොදින් ද෇ත් අතුල්඼ළ පිරිසිදු කරගන්න
6 wash and remove all soap from your hands වබන් යශොඳීන් යවෝදළ ශරින්න
7 let the water drip off your hands to the sink. Don’t shake අයත් ඇති ලතුර සින්ක් එකට යේරන්න. අත ගවන්න එඳළ
8 Take one paper towel and make it dry from finger tips to wrist යප්ඳර් ටලල් එකකින් ඇගිලි තුඩුල඼ සිට මෆනික්කටුලට
පිරිසිදුකරගන්න
9 Do the same for other hand too අනික් අතත් එයවේම පිවදළ විය඼ළ පිරිසිදු කරගන්න
10 Take another dry paper and close the tap (Don’t touch tap directly with hands to stop cross contamination
වියලි කඩදළසියකින් අල්඼ළ ටෆප් එක ලවළ දමන්න.පිරිසිදු කරගත් අතින් නෆලත ටෆප් එක ඇල්ලීයමන් ලෂකින්න

4
By Nadishan -Slbfe Care Giving Training Program - 13th Batch - email-nadeeshan4u@yahoo.com
BED MAKING
* soil linen hamper (soil Bin) එකට දමළ ඉලත් ක඼ ඳසු ග්඼ව්වහ ද ඉලත් කරන්න. නෆලත අත් යදක වෆනටයිවහ කර අලුත්
ග්඼වුවහ දමළ ඇ඲ ව෇දිම ආරම්භ කරන්න ( Cross contamination ලෆ඼ෆක්වීමට)
Prepare things
from bottom to top ඳශ඼ සිට ඉශ඼ට පිලියලලින්
Pillow n Pillow case (යකොට්ටය ශළ යකොට්ට උරය)
Pillow n Pillow case
Top sheet කනපිට ඇතු඼ට එන ඳරිදි නලළගන්න
Draw sheet කනපිට එලියට එනඳරිදි නලළගන්න
Macintosh
Bottom Sheet කනපිට එලියට එන ඳරිදි නලළගන්න
යම් යද්ලල් ඇයදහි ඳළදය ඳෆත්යත් දකුනු යදවට මුහුන ඼ළ පුටුලක් තබළ ඒ මත තබළගන්න
(යරදි ශදළගන්නළ විට ඳශ඼ සිට ඉශ඼ට පිලියලලින් Bottom sheet,Makintosh,Draw sheet, Top Sheet,Pillow,Pillow
case,Pillow,Pillow case තබළයගන ඉන්ඳසු උඩු යටිකුරු කර ගන්න )
1.unoccupied bed with new linen වි඾බීජ ශරනය කරන ඼ද කළමරයක ඇ඲ වෆකසිම
Hand wash / gloves
ලෆඩ කිරිමට ඳශසු ලන ය඼ව ඇය඲හි උව වකවළ ගෆනිම
ඇ඲ ශෆඳීම ආරම්භ කිරීම
ඇය඲හි ඳළදය ඳෆත්යත් දකුනු ඳෆත්තට මුහුන඼ළ පුටුලක් තබළගෆනිම
අල඾හයය ලිනන් ශළ යකොට්ට ඉශ඼ සිට ඳශ඼ට ඒ මත පිලියලලින් තබළ ගෆනිම
ඇය඲හි දකුනු ඳව සිට ඇ඲ ශෆදිම ආරම්භ කිරිම
යබොටම් ෂීට් එක ඇතිරිම හිව ඇති ඳෆත්යතන් යට කර අං඾ක 45 ට නලළ
(Mitering) ක්රමලත් ය඼ව වෆකසිම
යබොටම් ෂීට් එක ඳළද ඇති ඳෆත්යතන් යට කරන්යන් නෆත යම්ට්ටයය් අලවළන
යක඼ලර ශළ යබොටම් ෂිට් එයක් අලවළන යක඼ලර එක එල්යල් එන
ය඼වට පිලියල඼ට වකවළ ගන්න
mackintosh එක දිග ශෆර එය හිව ඳෆත්යත් සිට අඩි 1.5 යශෝ වියත් 3ක ඳමන තබළ
අතුරන්න ඒ මත Draw Sheet එක අතුරන්න ඒ යදක දකුනුඳසින් යටකර
පිලියල඼ට ශදන්න
ලම් ඳවට මළරු යලන්න
යඳර ඳරිදි යබොටම් ෂිට් එක හිව ඳෆත්යතන් යට කරන්න මෆකින් යටො඿හ එක ශළ
ඩ්යරො ෂිට් එකට පිලියල඼ට වකවළ යට කරන්න
තලම ඔබ සිටින්යන් ලම්ඳවයි. යටොප් ෂිට් එක ඇතිරිමද එම ඳෆත්යත් සිට කර
දකුනුඳවට මළරු විය ශෆකියි
නිලෆරදි ය඼ව නලළ ගත් යටොප් ෂීට් එක ඇයදහි ඳළදය ඳෆත්යත් දකුනු ලම් ඳෆත්ත අර්ධයයහි තබළ වම්පුර්නයයන් දිග ශරින්න
යටොප් ෂීට් එක ඳළදය ඇති යමට්යයො ඳ඼඼ ඳෆත්යතන් ඳමණක් පිලියල඼ට යට ක඼ යුතුයි(දිග අතට යට කරන්යන් නෆත)
දකුනු ඳවට මළරු වි එහිද ඳළදය ඳෆත්ත 45 නලළ ක්ර්මළනුකු඼ල යට කරගන්න
හිව ඳෆත්යත් සිට ඳළදය යදවට Z ආකළරයට නලළ යඳොරලනයක් ය඼ව වකවළ ගන්න (නලන විට ව෇ම විටම යටොප් ෂිට් එක තමළට
ඉදිරියයන් තමළයගන් පිටතට යගන යන්න හිව ඳෆත්යත් සිට ඳළ යදවට
යකොට්ට උර යදක කට ඳෆත්යත් සිට අනික් වංලෘත ඳෆත්තට යරෝල් කරයගන යකොට්ටය යදකට නලළ ඇතුලු කරගන්න
එකකට එකක් උඩ තබළ ඇතුලුලන විට කට යනොයඳයනන ඳරිදි පිලියල඼ට වකවළ ගන්න යට ඇති යකොට්ටය උඩ යකොට්ටයට
ලඩළ මදක් ඉදිරියට යගන තෆබිමි යරෝගියළට හිව තබළ සිටියම්දි ඳශසුලකි
වි඾බීජශරනය කරන඼ද කළමරයක් නිවළ Bed එක ශළ Bed Cupboard /Drawer එක ඩවහට් කිරිම අල඾හය් යනොයව්
( ඇ඲ යකොට්ට යදකක් වමග පිලියය඼ කිරීම යරෝගියළට ඳශසුලකි.ඉරියව් මළරු කිරිමට වශයකි.඼ෆටරල් යඳොසි඿න් ල඼ට මළරු
කිරීයමදි ආරක්඿ළලට යමන්ම ආධළරයකයක් ය඼වටද භළවිතළ කර ශෆකියි )

5
By Nadishan -Slbfe Care Giving Training Program - 13th Batch - email-nadeeshan4u@yahoo.com
2.Occupied bed with Same soil linen When Client is not there or Client can move to a Chair
චරන ශෆකියළල වහිත යරෝගියයක් නම් ඔහුල ඇය඲න් ඉලත් යකොට පුටුලක් ලෆනි යමක හිදුලළ ඇ඲ වෆකසීම යමහිදි ඇ඲ පිරිසිදු කර
ඳරන ලිනන් ම යයොදළ ඇ඲ වකවනු ඼ෆයේ යමහිදි ඇය඲හි ඳරන ඇතිරිලි ඉලත් කිරිම ඇ඲ යම්ට්ටය ආදිය dry dust කිරීම යමන්ම
Side cupboards ද යලට් ඩවහට් යකොට පිරිසිදු කර යුතුය
Soil linen demeemata Bin ekak
2 Dusters 1 wet 1 dry
මද උනුසුම් ලතුර භළජනයක්
Dust pan ekak ha Dust bin ekak
පුටුලක්
Prepare things
from bottom to top
Pillow Pillow case
Pillow Pillow case
Top sheet කනපිට ඇතු඼ට එන ඳරිදි නලළගන්න
Draw sheet කනපිට එලියට එනඳරිදි නලළගන්න
Macintosh
Bottom Sheet කනපිට එලියට එන ඳරිදි නලළගන්න
යදොරට තට්ටු කිරිම
Procedure එක ක්඼යන්ට ඳෆශෆදිලි කිරිම
Hand wash
යරෝගියළල ඉලත් කිරිම ඇය඲න් පුටුලට
ඇ඲ශෆදිම ආරම්බ කිරිම
ඇයදහි ලම්ඳවට යගොවහ හිව ඳෆත්යත් සිට ඳළද දක්ලළ යරදි බුරුල් කරමින් දකුනු ඳවට ඳෆමියනන්න
යකොට්ට යදක ඉලත් යකොට පුටුල උඩින් තබළ ගන්න
යටොප් ෂිට් එක ක්රමළනුකු඼ල ශකු඼ළ කුනු ඇත්නම් යවමින් බින් එකට ශ඼ළ පිරිසිදු කරගන්න
යටොප් ෂිට් එක ශතරට නමළ පුටුයලහි තබළ ගන්න
ඩ්යරො ෂිට් එක ශළ මෆකින්යටො඾හ එයකහිද දුවිලු පිවදළ පුටුල උඩින් තබළගන්න
යබොටම් ෂිට් එකද ක්රමයයන් දුවිලි ආදිය එකතු ලන ය඼ව ශකු඼ළ බින් එකට ශ඼ළගන්න යරද්ද ශතරට නලළ පුටුයලහි තබළගන්න
දෆන් ඇද ඩ්රයි ඩවහට් කරන්න. මුලින් ඇද විට්ටම ඉන්ඳසු යමට්ටයය් මතුපිට හිව ඳෆත්යත් සිට ඳළද ඳෆත්ත දක්ලළ
ඉන්ඳසු යමට්ටය යදකට නලළ එශ දළරත් යට ඳෆත්තත් ඉන්ඳසු එයට යටින් හිව ඳෆත්යත් ඇති ඇද මතුපිටත් හියවේ සිට ඳළදය
යදවට පිරිසිදු කරගන්න
නෆලත ඳළදය ඇති ඳෆත්යත් සිට යමට්ටය යදකට නලළ යඳර ඳරිදි කුනු අඩු තෆන සිට ලෆඩි තෆන දක්ලළ තමළයගන් ඉලතට පිවදළ
ඩවහට් ඳ෇න් එකට එකතු කරගන්න
ඉශත අකළරයට ම ලම් ඳෆත්යතහි ඇද විට්ටම යමට්ටය ඇ඲ පිරිසිදු කරගන්න
ඇය඲හි දකුනු ඳව සිට ඇ඲ ශෆදිම ආරම්භ කිරිම
යබොටම් ෂීට් එක ඇතිරිම හිව ඇති ඳෆත්යතන් යට කර අං඾ක 45 ට නලළ ක්රමලත් ය඼ව වෆකසිම
යබොටම් ෂීට් එක ඳළද ඇති ඳෆත්යතන් යට කරන්යන් නෆත. යමට්ටයය් අලවළන යක඼ලර ශළ යබොටම් ෂිට් එයක් අලවළන යක඼ලර
එක එල්යල් එන ය඼වට පිලියල඼ට වකවළ ගන්නය makintosh එක දිග ශෆර එය හිව ඳෆත්යත් සිට අඩි 1.5 යශෝ වියත් 3ක
ඳමනතබළ අතුරන්න ඒ මත Draw Sheet එක අතුරන්න ඒ යදක දකුනුඳසින් යටකර පිලියල඼ට ශදන්න
ලම් ඳවට මළරු යලන්න
යඳර ඳරිදි යබොටම් ෂිට් එක හිව ඳෆත්යතන් යට කරන්න මෆකින් යටො඿හ එක ශළ ඩ්යරො ෂිට් එකට පිලියල඼ට වකවළ යට කරන්න
ලම් ඳවට යන්න
නිලෆරදි ය඼ව නලළ ගත් යටොප් ෂීට් එක ඇයදහි ඳළදය ඳෆත්යත් දකුනු ඳෆත්ත අර්ධයයහි තබළ වම්පුර්නයයන් දිග ශරින්න
යටොප් ෂිට් එක ඳළදය ඇති ඳෆත්යතන් පිලියල඼ට යට ක඼ යුතුය එහි හිව ඳෆත්යත් සිට ඳළදය යදවට Z ආකළරයට නලළ
යඳොරලනයක් ය඼ව වකවළ ගන්න
යකොට්ට උර යදක කට ඳෆත්යත් සිට අනික් වංලෘත ඳෆත්තට යරෝල් කරයගන යකොට්ටය යදකට නලළ ඇතුලු කරගන්න
එකකට එකක් උඩ තබළ ඇතුලුලන විට කට යනොයඳයනන ඳරිදි පිලියල඼ට වකවළ ගන්න යට ඇති යකොට්ටය උඩ යකොට්ටයට
ලඩළ මදක් ඉදිරියට යගන තෆබිමි යරෝගියළට හිව තබළ සිටියම්දි ඳශසුලකි
Drawer එක යලට් ඩවහට් කරන්න. තමළයගන් ඉලතට ඉශ඼ සිට ඳශ඼ට
ද්රwව්යය උඳකරන ඉලත් කර ක්඼යන්ට් යුනිට් එක පිරිසිදු කරන්න

6
By Nadishan -Slbfe Care Giving Training Program - 13th Batch - email-nadeeshan4u@yahoo.com
3. Occupied bed making with same soil linen When Client Cannot move
චරන ශෆකියළල රහිත යරෝගියයක් නම් ඔහුල ඇයදන් ඉලත් යනොයකොට ඇද වෆකසීම යමහිදි ඇද පිරිසිදු කර ඳරන ලිනන් ම යයොදළ
ඇද වකවනු ඼ෆයේ යමහිදි ඇයදහි ඳරන ඇතිරිලි ඇද යම්ට්ටය ආදිය dry dust කිරිම යමන්ම Side cupboards ද යලට් ඩවහට්
යකොට පිරිසිදු කර යුතුය
Soil linen demeemata Bin ekak
2 Dusters 1 wet 1 dry
ලතුර භළජනයක්
Dust pan ekak ha Dust bin ekak
පුටුලක්
Prepare things
from bottom to top ඳශ඼ සිට ඉශ඼ට පිලියලලින්
Pillow Pillow case
Pillow Pillow case
Top sheet කනපිට ඇතු඼ට එන ඳරිදි නලළගන්න
Draw sheet කනපිට එලියට එනඳරිදි නලළගන්න
Macintosh
Bottom Sheet කනපිට එලියට එන ඳරිදි නලළගන්න
යදොරට තට්ටු කිරිම
Procedure එක ක්඼යන්ට ඳෆශෆදිලි කිරිම
Hand wash
ඇද ශෆදිම ආරම්බ කිරිම
ඇයදහි ලම්ඳවට යගොවහ හිව ඳෆත්යත් සිට ඳළද දක්ලළ යරදි බුරුල් කරමින් ඇයදහි ලම් ඳව ගළඩ් එක දමළ දකුනු ඳවට ඳෆමියනන්න
එක යකොට්ටයක් ඉලත් කර පුටුල උඩින් තබළ ගන්න
Check Sheet එකින් යරෝගියළල ආලරනය කර යටෝප් ෂිට් එක ඉලත් කර ශතරට නමළ පුටුයලහි දමළගන්න
අනික් යකොට්ටය ලමට බරල තබළ යරෝගියළයග් හිව එහි තබන්න
යරෝගියළ අනික් ලම් ඳවට ශරලන්නට යන බල දෆනුලත් කරන්න ලම් අත ඇද විට්ටම අල්඼ළගන්න දකුනු අත නලළ ලම් ඳව උරහිව
ආවන්නයයහි තබන්න දකුන් දනහිවළ නලළ ක්රමයයන් යරෝගියළ ලම් ඳවට යවමින් ශරලන්න Left lateral position
බුරුල් කරන ඼ද Draw sheet එක දකුනුඳව දළරයද දකුනුඳව ඇ඲ දළරයද එක මට්ටමකට යගන ඩ්ර යි ඩවහටර් එයකන් මතුපිට
යදලළරයක් හිව ඳෆත්යත් සිට කකු඼ යදවට පිවදමන්න ඩ්යරො ෂිට් එයක් කන පිට එකක් නමළ ඒ පිට පිරිසිදු කරන්න නෆලතත්
යශොද පිට යදක්ක පිවදළ එකක් ඇතු඼ට නලළ කන පිට පිවදමන්න යම් ය඼වට යරෝගියළ යදවට පිරිසිදු කරන් යගොවහ යරෝල් කර
ඇතු඼ට තද කරන්න
මෆකින්යටෝ඿හ එකද එය඼ව ඇතුල් පිට 2 , පිට 1 බෆගින් පිව දමළ යරෝල් කර ඇතු඼ට ගවළ ගන්න
යබොටම් ෂිට් එකද එය඼ව කරගන්න
යමට්ටටයහි මතු පිට, දළර ,යට ඳෆත්ත, ඇයදහි උඩ ඳෆත්ත , ක්රමළනු කු඼ල යටින් අත දමළ පිවදළ හියවේ සිට ඳළදය යදවට පිරිසිදු
කරගන්න දුවිලි කුනු ඩවහට් ඳෆන් එකට එකතු කරගන්න
නෆලතත් පිලියල඼ට, කලින් පිරිසිදු කර යරෝල් කරන ඼ද යබොටම් ෂිට් එක, මෆකින් යටෝ඿හ, එක ඩ්යරො ෂිට්, දිගශෆර පිලියල඼ට
අතුරළ වකවළ ගන්න (යබොටම් ෂීට් එක - මෆකින්යටො඿හ එක - ඩ්යරෝක ෂීට් එක) (යචක් ක්ය඼ොත් එක යට යනොවිමට ලගබ඼ළගන්න)
දකුනු ඳව යර්ල් එක ඔවලළ ලම් ඳවට යන්න යරෝගියළයග් යකොට්ටය දකුනු ඳවට ගන්න
ලම් ඳව සිට යරෝගියළ යඳර ක඼ ඳරිදි රයිට් ඼ෆටරල් එකට ගන්න
ලම් ඳවද යඳර ඳරිදි ඉශ඼ සිට ඳශ඼ට පිරිසිදු තෆන සිට අඳරිසිදු තෆන දක්ලළ (හිව ඳෆත්යත් සිට ඳළද යදවට) තමළයගන් ඉලතට
පිරිසිදු කරගන්න
ඇද ඇතිරිලි යඳර ඳරිදි වකවළ , යකොට්ට මෆදින් තබළ යරොගියළ නෆලත උඩුබෆලි අතට වකවළ ගන්න
කලින් ඉලත් කරන ඼ද යටොප් ෂිට් එක යගන එයින් යරෝගියළ ලවන්න
යටොප් ෂිට් එක ඳළදය ඇති ඳෆත්යතන් (ඳ඼ල් ඳෆත්ත) පිලියල඼ට යට ක඼ යුතුය. එහි හිව ඳෆත්යත් සිට ඳළදය යදවට Z ආකළරයට
නලළ යඳොරලනයක් ය඼ව වකවළ ගන්න. යචක් ෂීට් එක ඉලත් කරන්න
යකොට්ට උර යදක කට ඳෆත්යත් සිට අනික් වංලෘත ඳෆත්තට යරෝල් කරයගන යකොට්ටය යදකට නලළ ඇතුලු කරගන්න මුලින්
ඉලත් කරන඼ද යකොට්ටය ද නෆලත තබන්න .ඇතුලුලන විට කට යනොයඳයනන ඳරිදි පිලියල඼ට වකවළ ගන්න
යට ඇති යකොට්ටය උඩ යකොට්ටයට ලඩළ මදක් ඉදිරියට යගන තෆබිමි යරෝගියළට හිව තබළ සිටියම්දි ඳශසුලකි
Drawer එක යලට් ඩවහට් කරන්න තමළයගන් ඉලතට ඉශ඼ සිට ඳශ඼ට
ද්රwව්යය උඳකරන ඉලත් කර ක්඼යන්ට් යුනිට් එක පිරිසිදු කරන්න

7
By Nadishan -Slbfe Care Giving Training Program - 13th Batch - email-nadeeshan4u@yahoo.com
4. Occupied bed making with new linen and remove soils when Client cannot move
චරන ශෆකියළල රහිත යරෝගියයක් නම් ඔහුල ඇයදන් ඉලත් යනොයකොට ඇ඲ වෆකසීම. යමහිදි ඇ඲ පිරිසිදු කර අලුත් ලිනන් ම
යයොදළ ඇ඲ වකවනු ඼ෆයේ යමහිදි ඇය඲හි ඳරන ඇතිරිලි ඉලත් කිරිම ඇ඲ යම්ට්ටය ආදිය dry dust කිරිම යමන්ම Side
cupboards ද යලට් ඩවහට් යකොට පිරිසිදු කර යුතුය
2 Dusters 1 wet 1 dry
ලතුර භළජනයක්
Dust pan + Dust Bin
Soil linen දෆමිමට බින් එකක්
පුටුලක්
Prepare things
from bottom to top ඳශ඼ සිට ඉශ඼ට පිලියලලින්
Pillow n Pillow case
Pillow n Pillow case
Top sheet කනපිට ඇතු඼ට එන ඳරිදි නලළගන්න
Draw sheet කනපිට එලියට එන ඳරිදි නලළගන්න
Macintosh
Bottom Sheet කනපිට එලියට එන ඳරිදි නලළගන්න
යදොරට තට්ටු කිරිම
Procedure එක ක්඼යන්ට ඳෆශෆදිලි කිරිම
Hand wash
ඇ඲ ශෆදිම ආරම්බ කිරිම
ඇය඲හි ලම්ඳවට යගොවහ හිව ඳෆත්යත් සිට ඳළද දක්ලළ යරදි බුරුල් කරමින් ඇය඲හි ලම් ඳවහ ගළඩ් එක දමළ දකුනු ඳවට
ඳෆමියනන්න
එක යකොට්ටයක් ඉලත් කර පුටුල උඩින් තබළ ගන්න
Check Sheet එකින් යරෝගියළල ආලරනය කර යටෝප් ෂිට් එක ඉලත් කර එය යවොයිල් බින් එකට දමන්න
අනික් යකොට්ටය ලමට බරල තබළ යරෝගියළයග් හිව එහි තබන්න
යරෝගියළ අනික් ලම් ඳවට ශරලන්නට යන බල දෆනුලත් කරන්න ලම් අත ඇද විට්ටම අල්඼ළගන්න දකුනු අත නලළ ලම් ඳව උරහිව
ආවන්නයයහි තබන්න දකුන් දනහිවළ නලළ ක්රමයයන් යරෝගියළ ලම් ඳවට යවමින් ශරලන්න Left lateral position
බුරුල් කරන ඼ද ඇතිරිලි යබොටම් සීට් මෆකින් යටො඿හ ඩ්යරො ෂිට් එක යරෝල් කර යරෝගියළයග් ඇග යටින් ප්රයලවයමන් ගවළ ගන්න
යමට්ටටයහි මතු පිට දළර යට ඳෆත්ත ඇයදහි උඩ ඳෆත්ත ක්රමළනු කු඼ල යටින් අත දමළ පිවදළ හියවේ සිට ඳළදය යදවට පිරිසිදු
කරගන්න දුවිලි කුනු ඩවහට් ඳෆන් එකට එකතු කරගන්න
අලුත් යබොටම් ෂිට් එක ගන්න එය දිග ශෆයරන විට දිග ඇයදහි දික් අතට දිග ශෆයරන ඳරිදි නලළයගන තිබිය යුතුය
ඉන්ඳසු යබොටම් සිට් එයක් දකුනුඳව යශොදින් යට කර යගන වකවළ ගන්න අනික් යක඼ලර යරෝගියළයග් ඇඟ යටින් තිබිය යුතුය
මෆකින්යටො඿හ එක ශළ ඩ්යරො ෂිට් එකද අතුරළ යට කර ක්රමළනුකු඼ල වකවළ ගන්න
දකුනු ඳව යර්ල් එක ඔවලළ ලම් ඳවට යන්න ඳරන යකොට්ටයට අලුත් උරය දමළ එය දකුනුඳසින් තබළ යරෝගියළයග් හිව ඒ මත
තබන්න අනික් යකොට්ටය ඉලත් කරන්න
යරෝගියළ දකුනුඳවට ශරලන්න
ඳරන යබොටම් ෂිට් එක මෆකින්යටෝ඿හ එක ඩ්යරො ෂිට් එක යවමින් ඳරිවහවමින් ඉලත් කර බින් එකට දමන්න
ලම් ඳව ඇද විට්ටම, යමට්ටය උඩ ,යමට්ටයය් ඳෆති දළරය, යමට්ටයය් යට, අත දමළ වශ ඇයදහි මතු පිට පිරිසිදු කරගන්න.
දුවිලි ආදිය ඩවහට් ඳෆන් එකට යගන ඉලත් කර, යඳර ඳරිදි පිරිසිදු කරගන්න
අනික් ඳසින් අතුරළ ඇති ඇතිරිලි සියල්඼ ලම් ඳවට යගන, යට කර ක්රමළනුකු඼ල වකවළ ගන්න .අලුත් යකොට්ටය ද තබන්න
යරොගියළ නෆලත උඩුබෆලි අතට වකවළ ගන්න .යටොප් ෂිට් එක දමළ යචක් ෂීට් එක ඉලත් කරගන්න
යටොප් ෂිට් එක ඳළදය ඇති ඳෆත්යතන් පිලියල඼ට යට ක඼ යුතුය එහි හිව ඳෆත්යත් සිට ඳළදය යදවට Z ආකළරයට නලළ
යඳොරලනයක් ය඼ව වකවළ ගන්න
යකොට්ට උර යදක කට ඳෆත්යත් සිට අනික් වංලෘත ඳෆත්තට යරෝල් කරයගන යකොට්ටය යදකට නලළ ඇතුලු කරගන්න
එකකට එකක් උඩ තබළ ඇතුලුලන විට කට යනොයඳයනන ඳරිදි පිලියල඼ට වකවළ ගන්න යට ඇති යකොට්ටය උඩ යකොට්ටයට
ලඩළ මදක් ඉදිරියට යගන තෆබිමි යරෝගියළට හිව තබළ සිටියම්දි ඳශසුලකි
Drawer එක යලට් ඩවහට් කරන්න තමළයගන් ඉලතට ඉශ඼ සිට ඳශ඼ට
ද්රwව්යය උඳකරන ඉලත් කර ක්඼යන්ට් යුනිට් එක පිරිසිදු කරන්න
Documentation

8
By Nadishan -Slbfe Care Giving Training Program - 13th Batch - email-nadeeshan4u@yahoo.com
HEAD WASH
+හිවහකබ඼ ශළ හිවහයකවහ ල඼ පිරිසිදු බල වදශළ
+උකුනන් හිවහයශොරි ලලින් යතොරල තබළගෆනිමට
+සුලඳශසුල වෆ඼සිම වදශළ
අල඾්යු දෑ
උනුලතුර යේවමක්
ඇල්ලතුර යේවමක්
යදක ක඼ලම් කරගෆනිමට
තල ය඼ොකු යේවමක්
නළලන්න ශෆන්ඩ්ල් එකත් එක්ක
භළජනයක් යශො යකෝප්ඳයක්
යශෝදන ලතුර එකතුයලන්න
ඳනිට්ටුලක් ශළ එහි යටට එ඼ළ
ගෆනිමට දිය රදනයක්
යචක් ක්ය඼ෝත් එකයි
දිග මෆකින්යටො඿හ එකයි
යරෝල් කරගත්ත ඳත්තරයයි
යඳොඩි මෆකින්යටො඿හ එකයි
ය඼ොකු බළත් ටලල් එකයි
යසේවහ ටලල් වශ
වහයඳොන්ජ් බෆග්1
යරෝගියළ දෆනුලත් කර සිටින්න
අල඾හයළ උඳකරන ද්ර්ව්යබ ඇ
඲ අව඼ට ගන්න ( දකුනු ඳෆත්තට) ( ආය඼ෝකය වඳයළගන්න . AC ලෆනි ද෇ ඇත්නම් නිලළ දමන්න)
කර්ටන් එක දමන්න (රශවහයටභළලය සුරකිමට
)
යචක් ෂිට් එක දමළ යටොප් ෂිට් එක අල඾හයය ප්රමළනයට නලළ ඳශ඼ යදවට ඉලත් කරගන්න
යකොට්ට ඉලත් කර පුටුල උඩින් තබළගන්න
හිව යටින් මෆකින්යටො඿හ එකද ඊට උඩින් Draw sheet එකද ඉන්ඳසු ඒ මත ය඼ොකු තුලළයද අතුරළගන්න
යරෝල් කර ගත් කුඩළ තුලළය දිග මෆකින්යටෝ඿හ එකත් යරෝගියළයග් යබල්඼ත් අතරින් තබන්න
උරහිව මට්ටම ලන යතක් ඇදුම් විලෘත කර වකවළ ගන්න
ඇයදහි අයනක් ඳසින් (විරුද්ධ ඳව) යමට්ටය යටින් යකොට්ටයක් තබළ බ෇වුම් ආකළරයට උව වකවළ ගන්න
ලතුර එකතුලන බකට් එක (ඳනිට්ටුල) හිව අවලින් නිලෆරදි තෆන වහථළන ගත කරගන්න
යදයක඼ලර යරෝල් කර වළදළගත් දිග මෆකින්යටො඿හ එක නිලෆරදි ය඼ව හිව යටින් වහතළන ගත කරගන්න අලවන් යක඼ලර
ඳනිට්ටුල තු඼ තියබන ය඼ව
අල඾හයට නම් යකොන්ඩය පීරළගන්න (කළන්තළලක් නම් )
ඇවහ ල඼ට ලතුර ඒම ල඼ක්ලළගෆනිමට ඇවහ වහයඳොන්ජ් බ෇ග් එයකන් ආලරනය කරන්න
ලතුර යෆම ල඼ෆක්වීමට කන් සිදුරු යදක පුලුන් ලලින් ඇබ යදකක් ගවළ ආලරණය කරන්න
ඇල් ශළ උණු ජ඼ය මි඾හර කර අල඾හය් උ඿හනත්ලයට ජ඼ය වකවළ ගන්න යරෝගියළයගන් කෆමෆත්ත විමවළගන්න (අත දමළ)
ග්඼ව්වහ ඳෆ඼ද ගන්න
කුඩළ යකෝප්ඳයයන් යශමිට ලතුර දමමින් හිව යතත් කරගන්න. ඿ෆම්පු යයොදළ යවමින් අතුල්඼මින් හිව පිරිසිදු කරගන්න
පිරිසිදු ජ඼යයන් හිව ශළ හිවයකවහ යශොදින් යවෝදළ ශරින්න
වහයඳොන්ජ් බ෇ග් එක ශළ පුලුන් ඇබ යදක ඉලත් කර ගන්න
දිග මෆකින්යටෝ඿හ එකත් ඉලත් කර ඳනිට්ටුලට දළගන්න
හිව ටලල් එයකන් යශොදින් පිවදළ විය඼ළ ගන්න (කළන්තළලක් නම් මද යව්඼ළලක් තුලළයයන් ආලරණය කර තෆබිය ශෆකි)
යමට්ටය යටින් තෆබු යකොට්ට ඉලත් කරගන්න
යචක් ක්ය඼ොත් එක ඉලත් කර Top Sheet එයකන් නෆලත යරොගියළ ආලරනය කර ශෆකියි
මුහුනද යවෝදළ පිරිසිදු කර විය඼ළ ගන්න. ඇදුම් යඳර තිබු ඳරිදි පිලියල඼ට වකවළ ගන්න
භළවිතයට ගත් බඩු භළන්ඩ නියමිත ඳරිදි වබන් යයොදළ පිරිසිදු කර විය඼ළ ඉලත් කර යුනිට් එක පිලියල඼ට වකවළ ගන්න (බිම
ජ඼ය ලෆටී ඇත්නම් ඉලත්කර විය඼ළගන්න) (මෆකින්යටෝ඿හ එක ජ඼යයන් යවොදළ පිරිසිදු කර විය඼ළ ගන්න)
අත් යවෝදළ පිරිසිදු කරයගන යත් යශෝ යකෝපි ඳළනයක් ක්඼යන්ට්යග් අල඾හය තළල අනුල පිලිගෆන්විය ශෆක
කළර්යය වටශන් කරන්න (documentation) (ex Head wash done – Client comfortable )
හිව ශළ හිවයකවහ වියලුනු ඳසු කුඩළ මෆකින්යටො඿හ එකද ඉලත් කරගන්න
හිව යකවහ පීරළ වකවළගන්න අල඾නම් අභිමතය ඳරිදි යම් ආයල්ඳනයක් ගෆල්විය ශෆකියි
Tray එකක තබළගත්
වබන්/඿ෆම්පු /කන්ඩි඿නර්
ඳනළල
වියලි පුළුන් දළපු
කන්යට්නර් 1
අඳවිත්ර් පුලුන් දෆමිමට
(kidney tray එකක
තබළගත්) යප්ඳර් BAG 1
පුටුලක්
ග්඼ව්වහ

9
By Nadishan -Slbfe Care Giving Training Program - 13th Batch - email-nadeeshan4u@yahoo.com
FOOT & NAIL CARE
+පිරිසිදු වශ වියලි ඳළද ඳලත්ලළගෆනිමට
+නියයඳොතු කඳළ පිරිසිදු කරගෆනිමට (නියයඳොතු නිවළ ල඼ තුලළ඼වීම් ලෆනි අනතුරු ල඼කළගෆනිමට)
+ ඳළද ශළ නියයඳොතු අ඾හරි ෈තල ශටගෆයනන ක්඿හරිද්රකජිවි ආවළධන ල඼ක්ලළ ගෆනිමට
අල඾්යි දැ
යටට එ඼ළ ගෆනිමට දිය රදනයක් ශළ තුලළයක්
කකු඼ ගිල්විමට ශෆකි ප්රමළනයය් යේවමක්
වහයඳොන්ජ් බ෇ග් එකක් යශෝ යලො඿හ ක්ය඼ෝත් 2
නියයඳොතු කඳනයක්
මද උනුසුම් ජ඼ය
වබන් යශෝ යජල් ලර්ගයක්
යබොඩි ය඼ෝ඿න් යශො යමොයි඿හචරයිවර් ක්රීය ොම් එකක්
කිඩ්නි ට්යර්ශ එකක තබළගත් යප්ඳර් බ෇ග් එකක්
යතත් පුලුන්
වි඾බීජ නළ඾ක දියරයක් or යකොන්ඩිවහ
ග්඼වුවහ
වඳත්තු ( පුටුලක ලළඩිවි සිටින යරෝගියයක් නම්)
වබන් යයොදළ ජ඼යයන් පිරිසිදු කිරීම ඉතළ යශොදින් වියළීම ආයල්ඳනයක් ගෆල්වීම
කරන විදිය
අලවර යගන ඇතුලුලන්න. යරෝගියළට තමළල ශදුන්ලළ යදන්න. යරෝගියළල ශදුනළගන්න .සුලදුක් විමවන්න
කිරීමට යන කළර්යය පිලිබද යරෝගියළ දෆනුලත් කර සිටින්න
කර්ටන් එක දමන්න (යඳෞද්ගලිකත්ලය ආරක්඿ළ කිරීම වදශළ)
අත් යවෝදළ යගන (Hand wash) ඳෆමියනන්න
අල඾හයයෝ ද්රඳව්යh රැවහකරගන්න (පිරිසිදු කරගන්නළ ඼ද අත් ලලින් ඳමන් අල඾හයව භළන්ඩ වහඳර්඾ ක඼ යුතුයි
.Hand wash එයකන් ඳසු
කර඼ යුතු ප්රයතම කළර්යය යමයයි) (
Uniform එක වහඳර්඾ යලන්න යදන්න එඳළ)
යරෝගියළ ඳශසු වහථළපිතයකට ගෆනිම ශළ ඳළද යටින් දිය රදනය ත් ඊට උඩින් තුලළයත් එෂළ ගන්න
යේවමට මද උනුසුම් ජ඼ය පිලියය඼ කරගෆනිම ශළ අවලින් තබළ ගන්න
පිරිසිදු ග්඼ව්වහ ඳෆ඼ද ගෆනීම
ඳළදයය් ව෇ම ඳෘ඿හඨයක්ම යශොදින් නීරික්වනය කරන්න ඇගිලි ඇගිලිකරු නියකන්න නියයඳොතු යටිඳතුල් පිටිඳතු඼ ආදිය
(ලර්ණය ශළ උ඿හනත්ලය නිරික්඿නය කරන්න )
යරෝගියළයග් ඳළදය යේවම තු඼ට දමළ විනළඩි 10 ඳමන කළ඼යක යඳොගලළ ගෆනිම ට යරෝගියළට උදව් කිරිම
(අල඾හයඳ නම් ඳළ ඇගිලි ල඼ නියයඳොතු කෆපීම (යකලින් ශෆඩයට ) (කඳන නියයඳොතු යතත් පුලුන් ලලින් අල්඼ළ ඉලත්කර යප්ඳර්
බ෇ග් එක තු඼ට දමන්න ) (ඳයය් නියයඳොතු කඳන්යන් යකලින් ශෆඩයටයි ,අයත් ඇගිලිල඼ රවුම් ආකළරයට නියයඳොතු කඳයි)
යේවයමන් ඳළද ඉලතට යගන වබන් යශෝ යජල් යයොදළ ව්ප ොන්ජ් බෑග් එක ආධාරපයන් ඳළද යශොදින් යවෝදළ පිරිසිදු කරගෆනිම
ව෇ම විටම ඳළදයය් ඳශ඼ සිට ඉශ඼ට චක්රළ කළර ය඼ව පිරිමදිමින් පිරිසිදු කරන්න (
Blood circulation එක ක්රතමලත් යව් )
ඳළදය යේවම තු඼ට නෆලත දමළ පිරිසිදු ජ඼යයන් වබන් යන තුරු යශොදින් යවේදිම
යේවයමන් ඳළද ඉලතට යගන තුලළය මත තබළ තුලළය ආධළරයයන් ඉතාමත් පශොදින් පිවදා විය඼ා ගැනිම
අනුමත ය඼ෝ඿න් එකක් ඳළදයය් ආයල්ඳ කර ඳළදය මවළජ් කර ගෆනීම (ඇගිලි කරු අතර ශෆයරන්නට අයනක් ප්රයද්඾ල඼
ආයල්ඳ කරන්න ) ලෆඩි ය඼ෝ඿න් පිවදළ ඉලත් කරන්න (ලිවහවළ යළයමන් අනතුරු විය ශෆකි නිවළ)
අල඾හයක තළල අනුල යම්වහ වශ වඳත්තු ඳ඼දලන්න
. යරෝගියළ ඳශසු වහථළපිතයකට යගන ඒම
යයොදළගත් බඩු භළහිරළදිය යවෝදළ විය඼ළ ඉලත් කර ක්඼යන්ට් යුනිට් එක පිලියල඼ට වෆකසීම
යශොදින් ද෇ත් යවෝදළ පිරිසිදු කර ගෆනිම ශළ කරුනු ලළර්තළ ගත කිරිම (Documentation) ඳළදයය් අවළමළන්ය තළ (ex infections)
දක්නට තිබුනි නම් ඒ පිලිබද යමඩිකල් ටීම් එක දෆනුලත් කිරිම ක඼ ශෆකි( විය඾ේ඿යයන් දියලෆඩියළ යරෝගියයකු නම්)

10
By Nadishan -Slbfe Care Giving Training Program - 13th Batch - email-nadeeshan4u@yahoo.com
MOUTH CARE (Normal /Special)
+ මුඛ අවළධන ලෆ඼ෆක්වීම
+මුඛයය් දුර්ගන්ධය නෆති කිරිම
+යේට ග්ර න්ථි උද්දිඳනය
1 වළමළන්යධ වත්කළරය
ලතුර වීදුරුලක්
දත් බුරුසුලක්
ට෕ත් යප්වහට්
Spitting mug (වහපිටින් මග්) එකක් (යක඼ ගෆසිමට)
තුලළයක් (යග඼ලටළ දෆමීමට)
ක්රළමය
Fowlers Position එකට ගන්න
ග්඼වුවහ දමළගන්න
යග඼ ලටළ තුලළයක් දමන්න
බුරුසුලට කඩ඼ ඇටයක තරම් ට෕ත් යප්වහට් ගන්න 1 2
කට යවෝදළ ගෆනිමට ලතුර වීදුරලක් යදන්න
ඉන්ඳසු උඩු ඇන්යද් දත්, ඉශ඼ සිට ඳශ඼ට ලෘතළකළර ච඼නය කරමින් ,ඉදිරි ඳව සිට ශක්ක යදවට ඇන්යද් ඉදිරිඳවත්, පිටුඳවත්
,ඳෆතලි ඳෆත්තත් ,තල්඼ දිල උඩ යට මෆද ගන්න
යම් ය඼වට යටි ඇන්යද් දත් ඳශ඼ සිට ඉශ඼ට ලෘතළකළරල ච඼නය කරමින් ඉශත ය඼වම කරන්න .දිල ,තල්඼ද පිරිසිදු කරගන්න
යක඼ ගෆසිමට Spitting mug එක යදන්න. Spitting mug එක යබඩ් වයිඩ් ය඼ොකර් එයක් යට තට්ටුයව් තබළගත යුතුයි
බුරුසුයලන් දත් මෆද අලවන් කර කට යවෝදළ පිරිසිදු කරගත ශෆකියි
2 අසිහිය යරෝගින් වදශළ විය඾ේ඿ වත්කළරය.
යතත පුළුන් වහිත කන්යට්නරයක්
ආටරි යසෝයවප් වහිත කන්යට්නරයක්
යවෝඩියම් ක්ය඼ොරයිඩි NaCl ශළ යවෝඩියම් බයිකළබයන්ට් NaHCO3
Galipot ගෆලියඳොට්
Tongue depressor
යසේවහ ටලල්
කිඩ්නි ට්යර්e එකක තබළගත් කඩදළසි බ෇ගයක්
ග්඼ව්වහ යදකක්
ක්රලමය
කිරීමට යන කළර්යය පිලිබද යරෝගියළ දෆනුලත් කර සිටින්න
අල඾හයට උඳකරන ශළ ද්රගව්යත ඇද අව඼ට ගන්න
අත් යවෝදළගන්න / ග්඼වුවහ ඳ඼දින්න
යරෝගියළ ඔබ යලතට වමීඳ කර යගන ශරලළ ගන්න
ටලල් එක යරෝගියළයග් යබල්඼ ලයට් දමන්න
මුඛ යවෞක්ය඼ තත්ලය නිරීක්඿නය කරන්න
යතත් කරන ඼ද පුලුන් යගන ආටරි යසෝයවප් එයක් තුඩ යශොදින් ලෆයවන යවේ ඔතළ පිලියය඼ කරගන්න
එම ඔතළගන්න ඼ද පුලුන් කලින් වළදළගත් NaCl, NaHCO3 ද්රළලනයයන් යතත් කර යශොදින් මිරිකළ ගන්න
දත් ශළ මුකය ඇතු඼ත යශොදින් පිරිසිදු කරගන්න
මුඛය විලෘත කිරිමට අඳශසු නම් Tongue depressor එක භළවිතළ කරන්න
අල඾හයලතළල ඳරිදි ලරින් ලර අපිරිසිදු පුලුන් ඉලත් කර යප්ඳර් බ෇ග් එක තු඼ට දමන්න
. අලුත් පුලුන් ගන්න
දිල, යතොල්, යේට ග්රදන්ථි
, යතොල් යශොදින් පිරිසිදු කරන්න
Dry cotton එකකින් මුඛය ඇතු඼ත පිවදමන්න .මුඛය ලටළ යශොදින් පිව දමළ විය඼ළ ගන්න
යේට ග්රtන්ථි උද්දිඳනය වදශළ යදහි බිංදු කීඳයක් මුකය තු඼ට දෆමිය ශෆකි
. යතොල්ල඼ ග්ලිවරින් ආයල්ඳ කෂ ශෆකි
තුලළය ඉලත් කර යරෝගියළ ඳශසු ඉරියව්ලක වහතළපිත කරන්න
භළවිතයට ගන්න ඼ද උඳ කරන ඉලත් කර ක්඼යන්ට් යුනිට් එක පිරිසිදු යකොට පිලියල඼කට වකවන්න.අත් යවෝදළගන්න
ලළර්තළගත කරන්න (ex. oral care given – Client satisfied) ආවළධන දන්ත කුශර ලෆනි අවළමළන්යන තළ නිරික්඿නය වුයන් නම් ඒ
ගෆන වදශන් කරන්න. යමඩිකල් ටීම් දෆනුලත් කිරිම ක඼ ශෆකියි

11
By Nadishan -Slbfe Care Giving Training Program - 13th Batch - email-nadeeshan4u@yahoo.com
BACKCARE |PRESSURE POINT CARE
+සව඼ ඳටක ල඼ රුධිර වංවරනය ක්ර මලත් කිරිම ශළ උත්යත්ජනය කිරිම
Stimulate blood circulation
+වයමහි තත්ලය නිරික්඿නය ශළ තක්යවේරුල Asses
+ඇ඲ ලන ඇතිවිම ලෆ඼ෆක්වීම Prevent bed sores
අල඾්ය දෑ
බළත් ටලල් එකක් / ය඼ොකු තුලළයක්
යචක් ක්ය඼ොත් එකක්
වබන්
වහයඳොන්ජ් බ෇ග්
මද උනුසුම් ජ඼ය වහිත යේවමක්
කරන විදිය
යරෝගියළ දෆනුලත් කර සිටින්න
යරෝගියළයග් පිට ඳෆත්ත උරහිවහ බළහුයව් ඉශ඼ යකොටව තට්ටම් ප්රnයද්඾ය නිරළලරනය කරගන්න අනිත් ඾රීර ප්රයද්඾ය යචක්
ක්ය඼ොත් එයකන් ආලරණය කරගන්න
යටින් ය඼ොකු තුලළය එ඼ළ ගන්න
යකොන්ද යදව සිට ඉශ඼ට, වබන් යයොදළ චක්රළකළර ය඼ව පිරිමදිමින් පිරිසිදු කරන්න
පිරිසිදු මද උණුසුම් ජ඼යයන් යවෝදළ පිරිසිදු කර, පිට ප්රියද්඾ය ඉතළ යශොදින් විය඼ළ ගන්න
අනුමත මෘදු ආයල්ඳනයක් (Cream ,Powder) ආයල්ඳ කර මවළජ් කිරීම ආරම්භ ක඼ ශෆකියි
Washing Drying Applying lotion/talc
මවළජ් කරන පියලරයන් ( එකක් ඳවහලළරය බෆගින් කරන්න )
Effleurage එසහය඼ොරළජ් Petrissage යඳට්රිවළජ් Tapping ටෆපින්
Vibration ලයිේයර්඾න් Kneading නීඩින්
ඇදුම් යඳර තිබු ඳරිදි වකවළ ගෆනිමට යරෝගියළට වශය ලන්න ඳශසු වහතළපිතයක ට ගන්න
උඳකරන ඉලත් යකොට ද෇ත් යශොදින් යවෝදළ පිරිසිදු කරගන්න

12
By Nadishan -Slbfe Care Giving Training Program - 13th Batch - email-nadeeshan4u@yahoo.com
BED BATH
තනිල පිරිසිදු කටයුතු කර කරගත යනොශෆකි යරෝගින් ශට යබඩ් බළත් එක යදනු ඼බයි. එය එය පියලර කිහිඳයක එකතුලකි
1. Combing of hair
2. Oral care
3. Skin care
4. Nail care/ Foot care
5 Back Care
6. Perennial care ල඼ එකතුලකි
1 2
පබඩ් බාත් දීපේ අල඾්යl තාලයන්
වම පිරිසිදු කිරීම ශළ අවළධන ලලින් යතොරල ඳලත්ලළගෆනිම
ඇද ලණ ඇතිවීම ලෆ඼ෆක්වීම
රුධිර වංවරනය ක්රැමලත් කිරීම
ක්඼යන්ට සුලඳශසුල ඇති කිරීම
නිරීක්඿නය ශළ යවෞක්යත අධ්යළඳනය ඼බළදීම
පියලර 3
යරෝගියළ දෆනුලත් කිරිම ශළ වශය ඳෆතීම
යරෝගියළ කර්ටන් එකින් ආලරන කිරියමන් යඳෞද්ගලිකත්ලය ආරක්඿ළ කිරීම
අත් යවේදිම
අල඾හයය් උඳකරන රැවහකිරීම ශළ යගන ඒම
යරෝගියළයග් ආරක්඿ළල වශතික කිරීම
යරෝගියළට ඳශසු ඉරියව්ලකට යගන ඒම
යචක් ක්ය඼ෝත් එක දමළ යටොප් ෂීට් එක ඉලත් කිරිම
(Fowlers position එකට ශළ තමළ වමීඳයට ගන්න)
0 Oral Care එක දීම (ඉශත විවහතර කර ඇත) 4
ඇදුම් ඉලත් කිරීමට යරෝගියළට වශය වීම
ඇල් ජ඼යට උනුලතුර එක් කරමින් අල඾හය ප්රමළනයට ශළ උ඿හනත්ලයට ජ඼ය වකවළ ගෆනිම
1මුහුණ ශළ යබල්඼ ප්රයද්඿ය යවෝදළ පිරිසිදු කිරිම
2/3 බළහු ප්යරයද්඾ය
(කිහිල්඼) පිරිසිදු කිරීම
4 ඳපුල ශළ බඩ ප්රයද්඾ය පිරිසිදු කිරිම
5/6ඳශ඼ ගළත්රළ ප්යර්ද඾ය පිරිසිදු කිරිම
7පිට ඳෆත්ත පිරිසිදු කිරීම ශළ මවළජ් එකක් ඼බළදිම
8ලිංගික ප්යර්ද඾ය Perineal area පිරිසිදු කිරිම 5 6
9ඇදුම් ඇදගෆනීමට වශය වීම
ඇද නෆලත ක්රඳමලත්ල වකවළ යරෝගියළ ඳශසු ඉරියව්ලකට යගන ඒම
10ද෇ත් යවෝදළ පිරිසිදු කර ගෆනීම ශළ යරෝගියළයග් අල඾හය තළලය ඳරිදි උනුසුම් යත් යකෝපි යකෝප්ඳයක් පිරි නෆමිම
කරුනු ලළර්තළ කර තෆබීම Do documentation (ex Bed bath given –Client comfortable and happy
7 8 9
10
*ද෇ත්, යදඳළ, පිට ප්රයද්඾, පිරිසිදු කරන විට ව෇ම විටම ඳශ඼ සිට ඉශ඼ට
චක්රළ ෇කළර ල ච඼නය කරමින් සිදු කෂ යුතුය

13
By Nadishan -Slbfe Care Giving Training Program - 13th Batch - email-nadeeshan4u@yahoo.com
PERINEAL CARE
යරෝගියළට පිරිසිදු කම ශළ සුල ඳශසුල ඇති කිරීම
ආවළධන ලෆ඼ෆක්වීම
අල඾හය ද්රැව්ය ශළ උඳකරන
වබන් ලතුයරන් යතත් කර ගන්නළ ඼ද cotton swabs වහිත භළජනයක්
යතත ශළ වියලි පුලුන් වහිත භළජනයක්
ග්඼වුවහ යදකක්
කුඩළ මෆකින්යටො඿හ එකක් ශළ කලරයක්
යචක් ක්ය඼ෝත් එක
කිඩ්නි ට්යර් එකක තබළගත් යප්ඳර් බ෇ග් එකක්
පියලර (ගැශැනු අපයකු වදශා)
කළර්ය ආරම්භ කිරිමට ප්ර තම ඒ පිලිබද යරෝගියළ දෆනුලත් කර සිටින්න
කළන්තළ යරෝගියයක් නම් Dorsal Recumbent ( යඩෝවල් රිකම්බන්ට් ) ඉරියව්ලට යගන එන්න
කුඩළ මෆකින්යටෝ඿හ කලරය තට්ටම් ප්රRයද්඾යට යටින් තබන්න
අත් යදක යවෝදළගන්න ග්඼වුවහ ඳ඼දින්න
ලිංගළශිත ප්රගයද්඾ය යශොදින් නිරික්වන්න අවළධන ශළ අවළමළන්ය තළ ඇතිද යන ලග
ම඼ යකොටවහ ඇත්නම් එම ප්යර්යද්඾ය මුලින් පිරිසිදු කර සිටින්න (ඉදිරිඳව සිට ඳසුඳව යදවට) අපිරිසිදු වු ග්඼වුවහ ඉලත් කර අලුත්
ග්඼වුවහ ඳ඼දින්න
ඉශ඼ ක඼ල ප්යර්ද඾ය වබන් ලලින් යතත් කරගත් පුලුන් ලලින් පිරිසිදු කරන්න ඉන්ඳසු වබන් යනොමෆති යතත් පුලුන් ලලින්
පිවදළ පිරිසිදු කරන්න
වියලි පුලුන් ලලින් පිවදළ එම ප්රගයද්඾ය විය඼ළ ගන්න
labia majora and labia minora ප්රයද්඾ද යඳර පියලරයන් අනුගමනය කරමින් පිරිසිදු කර වියලි කරගන්න
මෘත මළර්ගය ශළ යයෝනිමළර්ගය විලෘත කරයගන යශොදින් පිරිසිදු කරන්න.එහි සිට ගුද මළර්ගය යදවට මෘදු ය඼ව පිරිමදිමින් පිරිසිදු
කර විය඼ළ ගන්නන
යරෝගියළ ඳෆත්තකට ශරලන්න ඉදිරිඳව (Perineal) සිට පිටුඳවට (Rectum) යදවට යඳර ඳරිදි පිරිසිදු කර වියලි කරගන්න
භළවිතළ කරන ඼ද උඳකරන ඉලත් කර ග්඼ව්වහ ග඼ලළ බෆශෆර කරන්න
යරෝගියළ නෆලත යඳර සිටි ඳරිදි ඳශසු වහථළපිතයකට යගන එන්න
අත් යවෝදළ පිරිසිදු කරගන්න Documentation කරන්න
පියලර (පිරිමි අපයකු වදශා )
යරෝගියළ පිරිමි අයයක් නම් supine සුඳයින් ඉරියව්ලට ගන්න
යරෝගියළ යචක් යරද්යදන් ආලරනය කර යටොප් ෂිට් එක ඉලත් කරන්න. යඳරිනියල් ඒරියළ එක ඳමනක් නිරළලරණය කරගන්න
අත්යවෝදළ ග්඼වුවහ ඳ඼දින්න
IV. Gently grasp shaft and retract foreskin
ශි඿හනය මෘදුල අල්඼ළ යඳරවම පිටුඳවට කරගන්න
ශි඿හන යය් ඉදිරිඳව යකොටව ලක්රළනකළර ශෆඩයට වබන් ලතුරින් යඳොගලළ ගත් කපු පුලුන් ලලින් වශ පිරිසිදු ජ඼යයන් යතත් කරගත්
පුලුන් යරොදින් මෘත විලරයය් සිට පිටතට පිවදළගන්න. ඉන්ඳසු විය඼ළගන්න
යඳරවම යඳර තිබු ඳරිදි වකවළ ශි඿හනය ඉදිරඳව සිට ඳසුඳවට පිවදළ විය඼ළගන්න
ලෘ඿න යකෝ඿ද මෘදුල පිරිසිදු කරන්න එහි ඇති රැලි වහි ත යකොටවහ ප්රයව්වයමන් මෘදුල පිරිසිදු කර යශොදින් විය඼ළගන්න
යරෝගියළ ලම් ඇ඼යට ශරලළ යඳරිනියල් ප්ර යද්඾යය් සිට අයධෝ මළර්ගය යදවට පිරිසිදු කරන්න
භළවිතළ කරන ඼ද බඩු ශළ ද්රිව්ය ඉලත් කරන්න අත් ලෆසුම් ග඼ලන්න
යරෝගියළ නෆලත යඳර සිටි ඉරියව්ලට යගන එන්න
අත් යශොදින් යවෝදළගන්න
කළර්යය Documentation කරන්න
Female male

14
By Nadishan -Slbfe Care Giving Training Program - 13th Batch - email-nadeeshan4u@yahoo.com
BED PAN /DIAPER CHANGING
යරෝගියළ දෆනුලත් කරන්න
කර්ටන් දමන්න
ග්඼වුවහ ඳ඼දින්න
Check Cloth එයකන් ආලරනය කර යටොප් ෂිට් එක ඉලත් කරන්න
තට්ටම් ප්රhයද්඾යට යටින් මෆකින් යටො඿හ එකක් එ඼ළ ගන්න
කකුල් යදක දනහිව ගළවින් නලළ ඾රිරය යදවට ඼ං කරන්න Dorsal Recumbent position
යරෝගියළයග්ද වශය ඇතිල පිට යකොන්ද ශරියයන් අත දමළ ඔවලන
ගමන් ඉදිරිඳසින් කකුල් යදක අතරින් යබඩ් ඳ෇න් එක වහතළන ගත කරන්න (යම් වදශළ යරෝගියළයග්ද වශය ඳෆතිය ශෆකි)
Fowlers position එකට ගන්න යමම ඉරියව්ල යරෝගියළට ඾රිර කෘත්ය ය කිරිමට ඳශසු ඉරියව්ලක් ලන නිවළ
අලවන් වු ඳසු නෆලතත් ඉදිරිඳසින් අත දමළ යරෝගියළ මදක් ඔවලළ යබඩ් ඳ෇න් එක ඉලත් කරගන්න
stools ල඼ ඳෆශෆය නිරික්඿නය කරන්න. එය ලවළ යටින් තබන්න
ඉදිරි ඳව ප්රලයද඾යය් සිට පිටුඳව දක්ලළ යඳරිනියල් යකයළර් එකක් යදන්න
යට ඇතිරිල්඼ ඉලත් කරන්න
නෆලත Check cloth එක ඉලත් කර Top ෂිට් එකින් ආලරනය කරන්න
ම඼ අඳද්රCව්යත ලෆසිකි඼යට දමළ යවෞඛළරක්ෂිතල ඉලත් කරන්න
Diaper Changing
යරෝගියළ මුලින් ය඼සහට් ඼ෆටරල් යඳොසි඿න් එකට ගත යුතුය
ඳෆම්ඳවහ එයක් මෆද ඇති දිග ඉරි ව඼කුනු යරෝගියළයග් යකොදු ඇට යඳ඼ යකලින් වහතළන ගත විය යුතුය
ඉන්ඳසු නෆලතත් උඩුබෆලි අතට ශරලළ කකුල් යදක මෆදින් ශළ ඉනලටින් යගන යශොදින් අ඼ලළගන්න
ඳෆම්ඳවහ ඉලත් කිරියම්දි යශොදින් යරෝල් කර ඉලත් කර මුලින් ඉදිරිඳව යඳරිනියල් යකයළ එකක් යදන්න
ඳෆම්ඳවහ එයක් යටවුනු යකොටව ගෆනිමට යරෝගියළ ය඼සහට් ඼ෆටරල් යඳොසි඿න් එකට ශෆරවිය යුතුයි
එම අලවහතළයව් පිටුඳව යඳරිනියල් යකයළ එක සිදු කරන්න
GLASS Of JUICE MAKING
අල඾හය දෆ
යදොඩම් යගඩියක්
භළජන 2ක්
Cutting Board එකක්
ශෆන්දක්
ලුනු ශළ සිනි වහලල්ඳයක්
පිහියක්
යදොඩම් මිරිකන උඳකරනය
විදුරුලක් අල඾හයක නම් බටයක්
ඒප්රන් එකක් ශළ යශයළර් යනට්
වර්වියට් එකක්
වෆරසිමට යමක්
යරෝගියළ වමග කතළ කරන්න අල඾හය඼තළල විමවන්න
. යදොඩම් වීදුරුලක් ඳළනය කරමු යෆයි යයෝජනළ කර සිටින්න
යදොඩම් යගඩිය යශොදින් යවෝදළ පිරිසිදු කර මෆද සිට ලයට්ට අග඼ක ඳමන යඳොත්තක් ඉලත් කරගන්න යශෝ වම්පුර්නයයන් ය඼ල්඼
ඉලත් කරගන්න
යගඩියය් මෆදින් අග඼ක් ඳමණ යටට ලයට්ට කඳන්න. (යලන් යලන්න කඳන්න එඳළ).
ඉන් ඳවහ අතින් ඇද බ෇ යදක යලන් කර ගන්න.
එක් භළජනයක් යගන එයට අල඾හය ප්රමළනයට ලතුර සිනි ලුනු වහලයල්ඳයක් දමළ යශොදින් දිය කරගන්න එය විදුරුලට දමළගන්න
උඳකරනය ආධළරයයන් යදොඩම් යගඩියය් යු඿ යලන්කරගන්න. යඳරිම අල඾හයි යනොයව්.
යු඿ ටිකද විදුරුලට දමළ එක ලරක් ඳමනක් ශෆන්යදන් කරකලන්න (ලෆඩිපුර කෆ඼තියමන් විටමින් C විනළ඾ විය ශෆක)
සුදුසු ඳරිදි වරවළ ට්යර්කක තබළ පිලිගන්ලන්න. අලෆසිනම් ඳළනය කිරිමට ඳශසුල පිනිව straw බටයක් තෆබිය ශෆකියි.
යදොඩම් ල඼ ඇති විටමින් C යරෝගියළයග් ප්රනති඾ක්තිකරනයට උදව් යව්
.
ප්රමති඾ක්ති කරනය ලඩලයි
රුධිර වංවරණය ලෆඩි දියුනු කරයි
දෆවිල්඼ නෆති කරයි
ලකුගඩුයව් ගල් වෆදිම ල඼කයි
යකොය඼ොවහටයරෝල් ඳළ඼නය කරයි
පිලිකළ ඳළ඼නය කරයි
රුධිර පීඩනය ක්රයමලත් කරයි
තන්තු වහිතයි

15
By Nadishan -Slbfe Care Giving Training Program - 13th Batch - email-nadeeshan4u@yahoo.com
Transfer from Bed to Wheel Chair | Transfer from Wheel Chair to Bed
ලෆදගත් කරුණු
යරෝගියළ මළරු කිරීමට යඳර Wheel chair එක
සුදුසු අලම දුරකින් තබළ ගෆනීම
Wheel chair හි යරෝද lock කර තිබීම
මළරු කිරිමට යඳර ඳළද තෆබීමට ඇති ආධළරක
ඉලත් කර තිබීම
යරෝගියළ ශළන්සි වි සිටින ඉරියව්යලන්, ලළඩිලන
යශෝ නෆගිටින ඉරියව්ලට මළරු කෂ විට තත්ඳර
කිහිඳයක් නිරික්඿නය කිරිම (කෆරකෆවිල්඼ ශට
ගනිද යන්න)
යරෝගියළ ඔවලන අලවහතළල඼දි යකොන්යදන්
යනොනෆමි දනහිවහ ලලින් නෆවී බර දරළ ගෆනීම ශළ
වමබර තළලය යශොදින් රැක ගෆනීම
යරෝගියළ රැයගන යන මළර්ගයය් බළධක ඉලත්
කර තිබීම ශළ දියලෆඩියළ යරෝගියයක් නම්
වඳත්තු ඳෆ඼දවිම
අල඾හයු වහථළනයට ඼ගළ වුන ඳසු යරෝද නෆලත
ය඼ොක් කිරීම

16
By Nadishan -Slbfe Care Giving Training Program - 13th Batch - email-nadeeshan4u@yahoo.com
VITAL SIGNS CHECK
wash hands
go to client site
Greetings
introducing u r self
Identify client with name and number
collect subjective data
explain procedure to the patient
Temperature
උණ බෆලීම සිදුකරන අයුරු
SS Tray එකක තබළගත්,
කලින් ශදළගත් clean cotton swabs (අඟ඼xඅඟ඼ ප්රමළනයය් ) වහිත විදුරු යබෝත඼ය ශළ Dirty Swabs දමන යබෝත඼ය
(වළදළගන්නළ ආකළරය ඩග්඼වහ වර් යග් විඩියයෝල බ඼න්න)
උණ කටුල
තත්ඳර කටුල වහිත ඔරය඼ෝසුල
red pen blue pen Ruler උණ චළර්ට් එක (යශෝ තළලකළලිකල වටශන් කර ගෆනිමට යකො඼යක්)
කිහිල්ය඼න් උන බ඼නලළ නම් පිරිසිදු කිරිමට වර්වියට් කිහිඳයක්
**උණ ඳරික්඿ළ කිරියමන් අනතුරුල උණකටුල පිරිසිදු කිරීම වදශළKIDNEY TRAY එකකට වබන් ලතුර ටිකක් යගන යගෝවහ
කෆබෆල්඼ක් ඒ තු඼ තබළ රැයගන යන්න
යරෝගියළයග් Bed locker එකමත Tray එක තබන්න
පිලියලත ඳෆශෆදිලි කරන්න
4
Q මුඛපේ උන කටුල භාවිතා කිරීමට ප ර
1 15 min ඇ තු඼ත hot n cold drinks යගන ඇත්ද?
2 නශයයන් හුවහම ගෆනිමට පුලුලන්ද?
3 කයට් තුලළ඼ තියද ?
4 දිගටම ඳලතින කෆවහවක් ඇත්ද? පිලිබද දෆනගන්න
Wipe the thermometer with alcohol swab from bulb to stem (මුලින් ම උණ කටුල පුළුන් ආධළරයයන් බල්බයය් සිට ක඲
යදවට යශොදින් පිවදළ පිරිසිදු කරගන්න
එම පුලුන් ක෇ල්඼ අනික් අයත් තබළගන්න පුලුලන් ඇගිලි අතර
උණ කටුල තෆබීමට යඳර යවමින් ගවළ ඳළඨළංක අගය 35C අඩු අගයකට ගන්න
Place the Thermometer under the arm pit 5min or tongue 2min and put the hand opposite side shoulder (උණ කටුල
කිහිල්පල් යට මිනිත්තු 5 යශෝ දිල යට මිනිත්තු 2 යශෝ තෆබිය යුතුයි.ලම් අත යගන දකුනු අයතහි උරහිව උඩින් තබන්න)
අයප් දකුණු අයත් මෆද ඇගිලි තුන ආධළරයයන් යරෝගියළයග් ලම් අයතහි නළඩි (Radial Pulse) විනළඩියක කළ඼යක් මෆන ගන්න
කිහිල්ය඼න් ගනනය කරනලළ නම් කිහිල්඼ යට වර්වියට් එක ආධළරයයන් තදින් යනො අතුල්඼ළ (උ඿හනත්ලය ලෆඩිවිය ශෆකි
බෆවින්) මෘදුල පිවදළ ගන්න (එයමන්ම ඇඳූම යඳොරලන ඇත්නම් ඉලත් කර යශොදින් විලෘත කරගන්න)
නළඩි ගනනය කිරීයමන් අනතුරල එම අත යරෝගියළයගන් ඉලතට යනොයගන ම විනළඩියක කළ඼යක් හුවහම ලළර ගනනද
(Respiration) ගනනය කර ගන්න
නියමිත කළ඼ය අලවළනයය් උන කටුල යගන ඇව් මට්ටටේ තබාපගන ඳළඨළංකය කියලන්න . වටශන් කරගන්න
Mark the chart චළර්ට් එයක් අගයන් ව඼කුනු කරගන්න Temp, pulse, respiration
උන කටුල යවො඼ලළ ඳළඨංක මුලින් තිබු අගයට ගන්න
ඇල් යකොයශොල් වහිත පුලුන් ලලින් උණකටුයව් බද (Stem) සිට බල්බය (Bulb) යදවට පිවදළ පිරිසිදු කරගන්න
උණ කටුල වබන් ලතුර වහිත කිඩ්නි ට්යර් එක තුලින් තබන්න.ඳසුල එය යශොදින් යවෝදළ විය඼ළ ආරක්඿ළකළරි ය඼ව තබන්න
සජල මට්ටම් ල඼ යශඳත් අයශඳත් වහලභළලයන් පිලිබද යරෝගියළල දෆනුලත් කර ශෆකියි
ගුදයයන් (Rectum) උණ බ඼න අලවහතළයව්, මුලින් නළඩි ශළ හුවහම (Pulse n Respiration) මෆන යගන සිටින්න
උණ කටුල Temperature
(left Arm)
නළඩි Pulse
Respiration හුවහම
Temperature | Pulse | Respiration | Blood pressure
Kidney Tray

17
By Nadishan -Slbfe Care Giving Training Program - 13th Batch - email-nadeeshan4u@yahoo.com
Pulse Points නළඩි බ඼න තෆන්
යටම්ඳරල්
කෆයරොටිඩ්
යසයමොරල්
ේයර්කිඅල්
යඳොප්ලිටිඅල්
යර්ඩියල්
යඩෝවළලිවහ යඳඩිවහ
එපිකල්
යඳොවහටිරිඅර් ටිබියල්

18
By Nadishan -Slbfe Care Giving Training Program - 13th Batch - email-nadeeshan4u@yahoo.com

19
By Nadishan -Slbfe Care Giving Training Program - 13th Batch - email-nadeeshan4u@yahoo.com
Medication
යබයශත් ඼බළ යදනු ඼බනුයය්
for Prevent deceases යරෝග ලෆ඼ෆක්වීම
for Cure disease යරෝග සුලකිරීම
for diagnose deceases යරෝග නිර්නය කිරීම
for reduce symptoms යරෝග ඼ක්඿න අලම කිරීම ව඲ශළයි
6 rights principles වය ලෆද෇රුම් ම෕඼ධර්ම
1Right patient නිලරදි යරෝගියළ ශදුනළගෆනීම
2Right medicine නිලෆරදි ඖ඿ධය ශදුනළගෆනීම
3Right dose නිලෆරදි මළත්රළධල
4Right time නිලෆරදි යව්඼ළල
5Right root නිලරදි මළර්ගය
6Right Documentation නිලෆරදි වටශන් ලළර්තළල
යරෝගියළ ඼ගට යන්න. සුලදුක් විමවන්න. ය඼ඩළල නිලෆරදිල ශදුනළ ගන්න. කතළබශ කරන්න. අවළත්මිකතළ Allergy, ආශළර යගන
ඇත්දෆයි අවළ දෆනගන්න යබයශත් ඼බළදිමට සුදළනම් බල ඳලවන්න
යරෝගියළ Hi fowler’s වහතළපිතයට යගන එන්න , යශෝ ලළඩි කරලන්න. එය යබයශත් බීමට යරෝගියළට ඳශසුලකි
3 Checks b4 giving medications
1st Check
යබෝතල් යගොඩින් ඔබට අල඾හයn
නිලෆරදි ඖ඿ධය නමින් යතොරළගන යලන් කර ඉදිරියයන් තබළගන්න
යඳර ඳරිදි ඊ඼ග ඖ඿ධය යතොරළගන්න ඊ඼ගට තබළගන්න
යම් ආකළරය නිලරදි ඖ඿ධ අඩංගු යබෝතල් ටික යතෝරළ යලනම ඩ්ර ග් ෂිට් එයක් ඇති පිලියල඼ට ඉදිරියයන් තබළගන්න
2nd Check
අල඾හයd මළත්රළඅල මුඩියට
ශ඼ළ යගන යකෝප්ඳයට දමළගන්න (උදළ 1g paracitamol නම් 500mg යඳති 2ක් ගන්න)
අයනක් ඖ඿ධ ල඼ අල඾හයර මළත්රළමල ද යඳර ඳරිදි මුඩියට යගන යකොප්ඳයට දමළගන්න තිබු පිලියල඼ට තබන්න
3rd Check
මුල් පියලයරදි පිටතට ගන්න ඼ද ඖ඿ධ යබෝතල් ටික නෆලත යඳර තිබු පිලිල඼ට තෆබිය යුතුයි
ටිකට් එයකහි වදශන් ඖ඾ධයය් නම ශළ යබෝත඼යය් වදශන් නම යචක් කරන ගමන් එම පිලියල඼ට නෆලත ඖ඿ද යබෝතල් ටික
යඳර තිබු වහථළනයය්ම තබන්
Syrup ගන්න විදිය
නිලෆරදි ඖ඾ධය යතෝරළගන්න
Expire date Check
Shake well
මුඩිය ග඼ලළ අනික් ඳෆත්ත ශරලළ යම්වය මත තබළගන්න (වි඾බීජ වහඳර්඾ විය ශෆකි නිවළ)
යල්බ඼ය අතින් ලවළගන්න. යල්බ඼ය උඩු අතට එන ය඼ව යබෝත඼ය අල්඼ළගන්න (සිරප් යේරි යල්බ඼ය අඳශෆදිලි වි යළ ශෆකි
නිවළ)
යමඩිසින් කප් එකට අනික් අතට යගන අල඾හයය ඳරිමළල ගළවින් නියයඳොත්ත තබළගන්න ඇවහමට්ටමට අල්඼ළයගන
යබයශත ලත්
කරගන්න
ටිෂු එකකින් යබෝතයල් කට පිවදමන්න මුඩිය වවිකරගන්න

20
By Nadishan -Slbfe Care Giving Training Program - 13th Batch - email-nadeeshan4u@yahoo.com
Abbreviations
Bd දලවට යදලරක්
tds three times a day දලවට තුන් ලරක්
Qds four times a day දලවට ශතර ලරක්
Stat Immediately ලශළම යදන්න
(එක්ලරක් ඳමනයි නෆලත සලද්යද උඳයදවහ මත
දිය යුතුයි)
Qd daily දිනඳතළ
(යබොයශෝවිට උදය කළ඼යය්)
ac Before meal ක෇මට යඳර
pc After meal ක෇මට ඳසු
inj Injection
Id intra dermally අපිච්ඡද ඳඨකය තු඼ට
(වම තු඼ට)
Sc Subcutaneously උඳත්තවීය ඳඨකය තු඼ට
(වම යටින් ඇති යම්ද වහථරය)
Iv Intravenously ශිරළ/නශර තු඼ට
Im intramuscular මළං඾ යප්ශියක් තු඼ට
nocte every night ව෇ම රළත්රිත යකම
එක් ලරක්
Mane In the morning ව෇ම උදෆවනකම
Vesper In the evening ශලවහ කළ඼යය් (4 PM-6PM)
Hs at bed time නින්දට ආවන්න
(නිදළ ගෆනිමට ඳෆය භළයගට ඳමන් කලින්)
prn as needed අල඾හය් උලයශොත් කිහිඳලරක්
(උදළ ඳෆරසිටයමෝල් ඳෆය 6 කට ලරක් අල඾හය තළල ඳරිදි දිය ශෆක)
sos if necessary අල඾හය උලයශොත් එක් ලරක්
(නෆලත ලරක් ඼බළදීමට සලද්ය්ලරයළ අනුමෆතිය දිය යුතුයි)
SL sublingual (Under the tongue) දිල යට (ex .TNT)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
DRUG CHART
Name of the patient: …………………………….. BHT No: …………
Date & Time 02/10/21 03/10/21
Name of the Drug &
Dosage
Route Frequency
or time
Diclofenac sodium 50mg orally stat 7.30 රතු ඳෆනින්
කඳන්න
Salbutamol 4mg orally tds 8 2 8 8 2 8 8
Lasix 40mg orally mane 7.30
Diazepam 5mg orally nocte 8
Atorvastatin 20mg orally bd 8 8
Cloxacillin 500mg orally q8h 8 4 12
Erythromycin 500mg orally qds 8 2 8 2 8 2 8
Pcm 1g orally prn අල඾හයy නම්
Vit C 1 tab orally qd 8
FeSo4 200mg orally Eod 8 --
supp suppositories වයඳෝසිටරි
caps Capsule කෆප්සුල්
tab tablet ටෆේ඼ට්
oint/ung ointment ඔයින්මන්ට්
syr syrup සිරප්
Qh Every “” Hour ව෇ම ඳෆය “”ලරක්
ex Q4h = every 4 hour /Q8h = every 8 hours
Pr Per rectum ගුද මළර්ගයයන්
Omit Stop the Drug නතර කරන්න
EOD Every Other Day දලවක් ඇර
දලවක්
U Unit යුනිට්
mcg Microgram මයික්යරොa ග්රැම්
mg milligram මිලි ග්රැ ම්
g gram ග්රැම්
LA Local application (ශයම් වහථළනිය
ආයල්ඳන)
Oz ounce අවුන්ව
Gtt drops (guttae) බිංදු
ml milliliter මිලි ලිටර්
Insulin unit 100=1ml
යත් ශෆදි 1 = 5ml
යත් ශෆදි 3 = 15 ml = යම්ව ශෆදි 1
යම්ව ශෆදි 2 = 30ml = අවුන්ව 1
100 ml = 1dl
10dl=1l

21
By Nadishan -Slbfe Care Giving Training Program - 13th Batch - email-nadeeshan4u@yahoo.com
පරෝගියාට පබපශත් පදන විදිය
Tray එකක තබළගන්න ඼ද
ලතුර වීදුරුලක්
කුඩළ ටලල් එකක් යග඼ ලටළ දෆමිමට
පිරිසිය ශළ ශෆන්ද
යමඩියක්඿න් දමළගත් කප් එක
සිරප් දමළ ගත් කප් එක
රතු ඳ෇න නිල් ඳ෇න Ticket eka
*යබයශත් දිමට ප්ර තම යරෝගියළ ශට යම් අවළත්මික තළ (
Alergi) ශළ ආශළර යගන ඇති / නෆති බල අවළ දෆනගන්න
යබයශත් දුන් ඳසු chart එයක් යව්඼ළල රතු ඳළට ඳෆනින් ව඼කුනු කර අත්වන යයොදන්න
සිරප් යදන්යන් අලවළනයටමය සිරප් දි ලතුර යනොයදන්න
යරෝගියළයග් අතට යබයශත් ඼බළදීයමන් වි඿බීජ තෆලරිම සිදුවිය ශෆකි නිවළ ශෆම විටම ශෆන්දක් ආධළරයයන් යබයශත් ඼බළයදන්න
යරෝගියළයග් කෆමෆත්ත ඳරිදි මුලින් ලතුර යශෝ අලවළනයට ලතුර ඼බළදිය ශෆකියි
ඇශැට පබපශත්
ඇව අඳවිත්ර්නම් කබ ඇත්නම් මුලින් යතත පුලුන් මගින් පිරිසිදු කරන්න කබ ලයල් සිට ඉලතට පිරිසිදු කර වියලිම සිදුකරන්න
එක්වඳයර් යඩ්ට් බ඼න්න නියම කරන ඼ද බිංදු ගනන බ඼න්න යශොදින් යවො඼ලන්න
ඔලුල ඳශතට සිටින යවේ සිලිම යදව බ඼න ය඼ව වකවළ ගන්න
දබරගිල්ය඼න් යට ඇයවේ ඇවහ පිශළටුල පුලුලන් තරම් ඳශ඼ට අදින්න යටි ඇහිපිශළටුයව් මෆදට දමළගන්න
ඇව යශොදින් කරකලන ය඼ව කියන්න
කනට පබපශත්
඼ෆටරල් යඳොසි඿න් එකක තබන්න
ලෆඩිහිටියයකුයග් කන ඉශ඼ටත් පිටුඳවටත් කුඩළ ඼මයයකුයග් අවු 3 ඳශ඼ටත් පිටුඳවටත් ඇල්ලිය යුතුය
එක කනකට දමළ , අනික් කනට දෆමිමට යඳර විනළඩි 15 ලත් සිටින්න නෆතිනම් නෆලත එලියට ඳෆමිනය ශෆක
නාපශට පබපශත්
පිටට යටින් යකොට්ටය තබන්න
කට ලශගන්න ටිෂු එකක් යදන්න
අල඾හයග බිංදු ගළන දමන්න
යරෝගියට උගුරට තිත්ත රවක් දෆයන්නම් මුනින අතට තබන්න නෆතිනම් ලළඩිවි හිව ඳශත් කරයගන සිටින ය඼ව උඳයදවහ යදන්න
ඖ඿ධ නළවයය් උඩ යකොටවට ගමන් කරවීම වදශළ
knee chest position වහථළඳනය කරන්න

22
By Nadishan -Slbfe Care Giving Training Program - 13th Batch - email-nadeeshan4u@yahoo.com
Injections /එන්නත් ඼බාදිම
Injection යදන වහථළන 4
Im Intra muscular මළං඾ යප්ශි - (අං඾ක 90 යකෝනයකින් යදනු ඼බයි)
Sc subcutaneously tissue උඳත්තවිය ඳටකය යම්ද වහතරය - (අං඾ක 45 ඳමන යකෝනයකින් යදනු ඼බයි)
IV Intra Venous ශිරළ (රුධිර නළ඼) – (අං඾ක 25 ඳමන යකෝනයකින් යදනු ඼බයි)
Id Intra dermal අපිච්ඡද ඳඨකය - (අං඾ක 10-15 ඳමන යකෝනයකින් යදනු ඼බයි )
Insulin Injection - ඉන්සියුලින් ඼බාදීම
ඉන්සියුලින් ඼බළයදන්යන් යුනිට් ලලිනි 100 unit = 1ml ඒ වදශළ විය඾ේෂිත කුඩළ සිලින්ජරයක් භළවිතළ කරයි
බළහුයව් යඩල්යටොයිඩ් Deltoids මවල් එකට ඼බළදිය ශෆකි
ක඼ලළ ප්යරයද්඾යය්
Upper Outer thighs ල඼ට එන්නත් ක඼ ශෆක
පිටුඳව තට්ටම් buttocks ප්ර යද්඾යය්
නිවදිය පේශින් ල඼ට ඼බළදිය ශෆක
යඳකනිය ලටළ ප්යර්යද්඾යට ඼බළදිය ශෆකියි
එන්නත දීයම්දි 5 Rights අනුගමනය කරන්න
එන්නත යදනු ඼බන වහථළනය alcohol wipes මගින් පිවදළ පිරිසිදු කරගන්න
යප්ශිය මදක් ඉශ඼ට එවයලන ය඼ව අල්඼ළ කටුල ඇතු඼ත් කරන්න
එන්නත් කටුයලන් සිදුරු කරනු ඼ෆබු තෆන රැධිරය ලශනය ලන්යන් දෆයි ඳරික්වළ කරබ඼ළ ,යනොමෆති නම් එන්නත ඼බළ යදන්න
එන්නත් කටු ශළ සිලින්ජර යවෞේයළ රක්ෂිතල බෆශෆර කරන්න

23
By Nadishan -Slbfe Care Giving Training Program - 13th Batch - email-nadeeshan4u@yahoo.com
NG tube feeding
මුඛයයන් ආශළර ගෆනීමට අඳශසුතළ යරෝගින් වදශළ ආශළර ඼බළ දීම
Before feeding (ආශළර ඼බළදිමට ප්රශථම)
NG tube එක ශරි තෆන වහතළනගත වි ඇත්දෆයි ඳරික්඿ළ කර යුතුය.ක්ර ම 3 කි
 Gastric juice (ආමාශික යු඾ රික්඿නය)
සිලින්ජරයක ආධළරයයන් ආමළ඾යික යු඿ අන්තර් ගතය පිටතට යගන ඒලළ ආම්ලික දෆයි ලිට්මවහ ඳරික්඿ළල සිදු කිරිම
 ලායු බුබුළු රික්඿ාල
NG Tube යය් නිදශවහ යක඼ලර Water bowl එකක ගිල්ලළ සීල් එක අරින්න .යනොනලත්ලළ ලළයු බුබුලු පිටයව් නම්
ටියුබය අමළ඾යය් යනොල ඾හලවන මළර්ගයය් වහථළන ගත වී ඇති බලට අනුමළන ක඼ ශෆක
 Stethoscope එක ආධාරපයන්
මුලින් සිලින්ජය තුලින් ලළයුල වහලල්ඳයක් යලළ වයටතවහයකෝප් (යලද න඼ළල) එක මගින් ඾ේදය ඳරික්වළ කිරිම
අල඾්ේ දෑ
Formula (දියරමය අශළරය)
යමඩිසින් (කුඩුකර දිය කරගත්)
Tray එක වමග ටලල් එකක්
සිලින්ජරය
වහයටතවහයකෝප් එක (යලද න඼ළල)
ග්඼වුවහ
පියලර
 5 Rights අනුගමනය කරන්න
 අත් යවෝදළ ගන්න
 ඉශත දක්ලළ ඇති අල඾හය ද්ර඼ව්යය ශළ
ඔ඿ධ දියරමය අකළරයට වකවළ ගෆනිම Feed එක මදක් උණුසුම් කිරීම (යශොදින්
යඳරළගත් දියරමය ආශළරයක් විය යුතුය) ඉන්ඳසු යරෝගියළ යලත යන්න
 යරෝගියළ වමග කතළ කර ශදුනළයගන කිරීමට යන කළර්යය පිලිබද යරෝගියළ දෆනුලත් කරන්න
 යරෝගියළ Fowlers Position එකට යගන එන්න
 යග඼ ලටළ තුලළයක් දමළ ගන්න
 බටය නිලෆරදි ල වහථළන ගතවී ඇත්දෆයි ඳරික්වළ කරන්න
 සිලින්ජරය ඔවහයවේ ලතුර වහලල්ඳයක් යලළ බටයය් අලහිරතළ ඇතිද යන්න ඳරික්඿ළ කර ගෆනීම (බටය යරෝගියළයග් හිව
මට්ටයම් සිට අගල් 6-8 ඳමන උවකින් අල්඼ළ ගෆනීම කරන්න
 Feed (Formula) එක ඼බළදීයම්දි යවමින් ග඼ළ යළමට ඉඩ වෆ඼සිය යුතුය
 ෆීඩ් එක යම් ප්ර මළනයක් ඼බළදී අනුමත
Medicine යදන්න
 බටය පිරිසිදු කිරියමන් අනතුරල නෆලත ක඼ම්ඳය බටයට යඳර තිබු ඳරිදි වවි කරන්න(ලළතය ඇතුලු විම ලෆ඼ෆක්විමට
 යරෝගියළ විනළඩි 20 ඳමන Fowlers position තබන්න (ආශළර දිරවීමට ඳශසුලකි)
 අත් යවෝදළ ගන්න
 යව්඼ළල දිනය ඼බළදුන් ආශළරයය් වහලභළලය ශළ ප්රeමළනය ඼බළදුන් මුලු ජ඼ ප්රලමළනය ශළ යරෝගියළයග් ප්රුතිචළරය වටශන්
කර තබන්න (Documentation)
ලැදගත්
ආශළර ඼බළ දීයම්දි බටය තුලින් ලළයුල ඇතුලුවීමට ඉඩ යනොයදන්න (බටය නලළ අල්඼ළ ගන්න )
ලරකට නියමිත ආශළර ප්රතමළනය ඳමනක් ඼බළයදන්න
. ලරින් ලර (ඳෆයකට ලරක්) මුලු ආශළර ප්රණමළනය ඼බළයදන්න
සුදුසු ඳශසු ඉරියව්ලකින් යරෝගියළල තබන්න (ex .Fowlers Position)
ෆීඩින් කරන අතර තුර යමන්ම අලවන් ව෕ ඳසුලද යරෝගියළයග් සිදුලන යලනවහකම් (හුවහම ගෆනිම ශළ ආවළත්මික තළ ලෆනි ද෇ )
මද යව්඼ළලක් (වි 20ක් ඳමන්) යශොදින් නිරික්඿නය කරන්න
බටය ලෆරදි තෆනක වහථළන ගත වී ඇති බල (උදළ ඾හලවන මළර්ගයහි) නිරීක්඿නය උලයශොත්
Emergency යකෝල් කරන්න
නෆලත සිරින්ජර් එයකන් ඳසුඳවට ඇදීමට ශෆකිදෆයි බෆලිම
Bed එක් සහ඼ෆට් කර පිට ඳෆත්ත උඩට එන යවේ යරෝගියළල ශෆරවීම

24
By Nadishan -Slbfe Care Giving Training Program - 13th Batch - email-nadeeshan4u@yahoo.com
SUPPOSITORIES
How to use Suppositories ගුද මළර්ගයයන් ඇතුලු කරන ඖ඿ධ supp /Pr (Per Rectum)
අල඾්යo දෑ
Suppository, වයඳෝසිටරිය (ගුද උඳවහථළයිකය)
ඇත්ලෆසුම් යුග඼ක් Gloves,
ටිෂු කඩදළසි (ලෆඩි යජල් පිවදළ ඉලත් කිරිමට) Tissue paper to remove excess gel
අඳද්රකව්ය( දෆමීමට බ෇ගයක්
waste bag,
යටින් එලිමට දිය රදනයක් (ඇතිරිල්඼ක්) absorbent pad,
ලිහිසි යජල් ලර්ගයක් Lubricant gel
 පියලර
Left lateral position එකට දමළගන්න .
දකුනු කකු඼ ඳපුල යදවට නමළ යම්තම් ඔවලළගන්න (ගුදමළර්ගය විලෘත කර
ගෆනිමට)
Absorbent pad එකයටින් තබළගන්න
 Suppository lubricate කරගන්න නෆතිනම් ඇල් ජ඼ය බළවිතළ කරන්න
 වයඳෝසිටරිය Anal cannel එකට ඇතුලු කරන අලවහතළයව් කට ඇර යශොද හුවහමක් ගන්නළ ය඼ව යරෝගියළට කියන්න
stool ඇත්නම් මෂ තු඼ට ඇතුලු යනොකරන්න. ගුද මළර්ග බිත්තියත් Stools අතරට අග඼ක් යශෝ එකයි කළ඼ක් ඳමණ
ඇතුලු කරගන්න.
 වි 20 එම ඉරියව්යව් තබන්න.වයඳෝසිටරිය නෆලත එලියට එනලළද යන්න නිරීක්඿නය කරන්න
ලෆඩි ලුේරිකන්ට් යජල් පිවදළ ඉලත් කරන්න අල඾නම් ඩයඳර් එක අන්දලන්න ග්඼වුවහ ඉලත් කර ද෇ත් පිරිසිදු කරගන්න

25
By Nadishan -Slbfe Care Giving Training Program - 13th Batch - email-nadeeshan4u@yahoo.com
PATIENT’S POSITIONS ව්ථාපිත
රයිට් ඼ෆටරල්
ය඼සහට් ඼ෆටරල්
සවු඼ර්වහ
ට්යරන්ඩ඼න්බර්ග්
A සුඳයින් B සිම්වහ (පිටුඳව යඳනුම) I සිටින්
C ප්යරෝ ෈න් D නී යචවහට්
E යඩෝවල් රිකම්බන්ට් G වහට෇න්ඩින්
F ලියතොයටොමි H වහයකොටින්