Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Γ΄ Γυμνασίου

1. Ενότητα 11 : Επικίνδυνες συμμαχίες
Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Γ΄ Γυμνασίου
Καλλιόπη Κωσταριδάκη ΠΕ02
http://blogs.sch.gr/kostarida/
Γυμνάσιο Περάματος Ρεθύμνου
Παράσταση μάχης
Ελλήνων και Περσών

2. Ξενοφώντας
 Τα Ελληνικά είναι χαρακτηριστικό έργο του Ξενοφώντα.
Φιλοδόξησε να συνεχίσει το έργο του Θουκυδίδη μετά το 411
π.Χ. φθάνοντας ως τη Μάχη της Μαντίνειας το 362 π.Χ.
 Στο α΄ μέρος του έργου ο Ξενοφώντας ακολουθεί τη μέθοδο
του Θουκυδίδη (συστηματική χρονολόγηση, αντικειμενικότητα,
αναφορά σε σημαντικά γεγονότα), στο β΄ μέρος όμως αυτά τα
στοιχεία εξαφανίζονται και δίνεται μεγάλη έμφαση στη Σπάρτη ,
γεγονός που πιθανότατα οφείλεται στο θαυμασμό του
Ξενοφώντα για τον Αγησίλαο , βασιλιά της Σπάρτης.

3. Πρόσωπα που αναφέρονται στο
κείμενο :
Αγησίλαος Την προσωπικότητά του γνωρίσαμε στην 7η ενότητα
των αρχαίων της
Β΄ Γυμνασίου . Ο Αγησίλαος ήταν:
- Σεμνός
- Απλός
- Γενναίος
- Δίκαιος
- Αξιοπρεπής
- Φιλάνθρωπος
- Ευσεβής
- Ικανός κυβερνήτης (έδωσε στη Σπάρτη κοινωνική
σταθερότητα και εσωτερική γαλήνη)
- Επιπλέον θλίβονταν για τους εμφύλιους πολέμους
στην Ελλάδα.

4. Φαρνάβαζος (Πέρσης)
 Υπήρξε σύμμαχος των Σπαρτιατών στην τελευταία
φάση του Πελοποννησιακού πολέμου στη Μ. Ασία,
όταν οι Πέρσες στήριξαν το Λύσσανδρο , ναύαρχο
της Σπάρτης.
Τισσαφέρνης (Πέρσης)
 Διπρόσωπος , ασταθής και ανέντιμος σατράπης.
Ενώ η Σπάρτη είχε συνάψει συμμαχία με την
Περσία ο Τισσαφέρνης περιόρισε τη βοήθεια προς
τους Σπαρτιάτες γιατί φοβόταν μήπως αν
επικρατούσαν οι Σπαρτιάτες στον πόλεμο με τους
Αθηναίους επιχειρούσαν να απελευθερώσουν και
τις πόλεις της Μ.Ασίας. Επιπλέον δολοφόνησε
τους Έλληνες στρατηγούς που είχε προσκαλέσει
στη σκηνή του για συνομιλίες.

5. Θέμα
Ο Φαρνάβαζος υπενθυμίζει στον Αγησίλαο και στους άλλους
στρατιωτικούς ηγέτες της Σπάρτης ότι υπήρξε φίλος και
σύμμαχος των Σπαρτιατών και ότι τους βοήθησε κατά την
διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου. Αυτοί τώρα αντί να του
συμπαρασταθούν του ανταποδίδουν τη χάρη με εχθρότητα .

6. Ὦ Ἀγησίλαε καί πάντες οἱ παρόντες Λακεδαιμόνιοι,
ἐγώ, ὅτε τοῖς Ἀθηναίοις ἐπολεμεῖτε,
ὑμῖν φίλος καί σύμμαχος ἐγενόμην,
καί το μέν ναυτικό τό ὑμέτερον
χρήματα παρέχων ἰσχυρόν ἐποίουν,
ἐν δέ τῇ γῇ αὐτός ἀπό τοῦ ἵππου μαχόμενος μεθ’
ὑμῶν
εἰς τήν θάλατταν κατεδίωκον τούς πολεμίους.
Προσφώνηση!
Α΄
πρόσωπο

7. Αγησίλαε και όλοι οι παρόντες Λακεδαιμόνιοι,
εγώ, όταν πολεμούσατε τους Αθηναίους,
υπήρξα φίλος και σύμμαχός σας,
και το ναυτικό το δικό σας
δίνοντας χρήματα το έκανα ισχυρό,
και στην ξηρά ο ίδιος πολεμώντας από το άρμα μαζί σας
στη θάλασσα κατεδίωκα τους εχθρούς.

8. Καί ὥσπερ Τισσαφέρνους
ἔχοιτ’ ἄν κατηγορῆσαι οὐδέν πώποτέ μου οὔτε
ποιήσαντος οὔτ’ εἰπόντος πρός ὑμᾶς διπλοῦν .
Τοιοῦτος δέ γενόμενος
νῦν οὕτω διάκειμαι ὑφ’ ὑμῶν
ὡς οὐδέ δεῖπνον ἔχω ἐν τῇ ἐμαυτοῦ χώρᾳ,
εἰ μή συλλέξομαι τι ὧν ἄν ὑμεῖς λίπητε,
ὥσπερ τά θηρία.
Ἅ δέ μοι ὁ πατήρ καί οἰκήματα καλά
καί παραδείσους καί δένδρων καί θηρίων μεστούς
κατέλιπεν,
ἐφ’ οἷς ηὐφραινόμην,
ταῦτα πάντα ὁρῶ τά μέν κατακεκομμένα, τά δέ
κατακεκαυμένα.
Συναισθηματικά
φορτισμένες
λέξεις
Παρομοίω
ση

9. Και δεν θα μπορούσατε ίσως να μου καταλογίσετε ότι
έκανα ούτε ότι είπα ως τώρα σε εσάς κάτι δόλιο , όπως
τον Τισσαφέρνη.
Κι ενώ σας συμπεριφέρθηκα με τέτοιο τρόπο
εσείς μου συμπεριφέρεστε έτσι
ώστε ούτε φαγητό δεν έχω στη χώρα μου,
εκτός αν μαζέψω κάτι από αυτά που αφήνετε πίσω σας,
όπως τα θηρία.
Και όσα ο πατέρας μου και σπίτια καλά
και κήπους γεμάτους από δέντρα και θηρία μου άφησε,
με τα οποία ευχαριστιόμουν,
όλα αυτά τα βλέπω άλλα κατεστραμμένα εντελώς κι
άλλα κατακαμένα.

10. Εἰ οὖν ἐγώ μή γιγνώσκω μήτε τά ὅσια μήτε τά δίκαια,
ὑμεῖς δέ διδάξατέ με
ὅπως ταῦτ’ ἐστίν ἀνδρῶν ἐπισταμένων χάριτας
ἀποδιδόναι.
Αν λοιπόν εγώ δε γνωρίζω μήτε τα όσια μήτε τα δίκαια,
εσείς να μου εξηγήσετε
πώς αυτά είναι ενέργειες ανθρώπων που γνωρίζουν να
ανταποδίδουν την ευεργεσία.

11. Τρόποι πειθούς
• Επίκληση στο συναίσθημα (για να σταματήσουν οι
Έλληνες την επίθεση εις βάρος της χώρας του)
Φάνηκε από :
- Προσφώνηση
- Χρήση α΄ ενικού προσώπου
- Περιγραφή, συναισθηματικά φορτισμένες λέξεις,
σχήματα λόγου.
- Αυτός που κάποτε βοηθούσε τώρα έχει εγκαταλειφθεί
και μοιάζει με τα θηρία που αναζητούν τροφή.
- Ό,τι είχε κληρονομήσει από τον πατέρα του έχει
λεηλατηθεί άδικα.
- Η αχαριστία δε συμβιβάζεται ούτε με την ανθρώπινη
ούτε με τη θεία δικαιοσύνη.

12. - Ο ίδιος υπήρξε σύμμαχος και φίλος των Σπαρτιατών και
πολέμησε με το μέρος τους στον Πελοποννησιακό πόλεμο.
- Τους πρόσφερε χρήματα και ενίσχυσε το ναυτικό τους .
Οι Σπαρτιάτες έχουν ηθική υποχρέωση να ανταποδώσουν την
υποχρέωση που έχουν στους Πέρσες!
Επίθεση στο ήθος
- Επίθεση στο ήθος του Τισσαφέρνη που υπήρξε διπρόσωπος και
ανέντιμος σε σχέση με τον Φαρνάβαζο .
Επίκληση στη λογική

13. Πιστεύετε ότι ο Φαρνάβαζος γνώριζε
το χαρακτήρα του Αγησίλαου και
έκανε συγκεκριμένες επιλογές στο
ύφος του λόγου του;
 Ναι και γι’ αυτό στο λόγο του υπάρχουν
επιχειρήματα που κάνουν επίκληση τόσο στη
λογική όσο και στο συναίσθημα!

14. Στη διάρκεια ποιου πολέμου ήταν
σύμμαχος των Σπαρτιατών ο
Φαρνάβαζος;
 Του Πελοποννησιακού πολέμου, του εμφύλιου
πολέμου μεταξύ των ελληνικών πόλεων με
κύριους αντιπάλους τις πόλεις της Αθήνας και της
Σπάρτης.

15. Πώς συνέβαλε στην ενίσχυση της
σπαρτιατικής δύναμης κατά το παρελθόν;
 Το ναυτικό των Λακεδαιμονίων που νίκησε
τους Αθηναίους στους Αιγός ποταμούς είχε
ναυπηγηθεί με χρήματα των Περσών ενώ ο
ίδιος ο Φαρνάβαζος καταδίωξε τους
εχθρούς ως τη θάλασσα.
Με τη συμμαχία αυτή Σπαρτιατών –
Περσών οι Πέρσες επιδίωκαν να
επεμβαίνουν στις ελληνικές υποθέσεις και
να εξυπηρετούν έτσι τα συμφέροντά τους.

16. Ποιον κατηγορεί για
διπροσωπία;
 Κατηγορεί τον Τισσαφέρνη γιατί ενώ η
Σπάρτη είχε συνάψει συμμαχία με την
Περσία ο Τισσαφέρνης περιόρισε τη
βοήθεια προς τους Σπαρτιάτες από φόβο
μήπως αν επικρατούσαν οι Σπαρτιάτες στον
πόλεμο με τους Αθηναίους επιχειρούσαν να
απελευθερώσουν και τις πόλεις της
Μ.Ασίας. Επιπλέον δολοφόνησε τους
Έλληνες στρατηγούς που είχε προσκαλέσει
στη σκηνή του για συνομιλίες.

17. Πώς ζει πια ο Φαρνάβαζος και
με τι παρομοιάζει τον εαυτό του;
 Ο Φαρνάβαζος έχει χάσει όλη την αίγλη
που κατείχε πρωτύτερα και που
χαρακτήριζε τη ζωή των Περσών
αξιωματούχων. Στερείται ακόμη και τα
βασικά για την καθημερινή του
διατροφή. Παρομοιάζει τον εαυτό του με
θηρίο που τριγυρνά αναζητώντας τροφή.

18. Πώς περιγράφει τη χώρα
του;
 Η χώρα του άλλοτε είχε ωραία σπίτια και
κήπους με άγρια ζώα. Τώρα έχει
καταστραφεί ολοσχερώς και
πυρποληθεί.

19. Ποιο είναι το πιο σημαντικό
επιχείρημα του Φαρνάβαζου;
 Οι Σπαρτιάτες έχουν ηθική υποχρέωση
να του ανταποδώσουν το καλό που τους
είχε κάνει στον Πελοποννησιακό
πόλεμο, αφού αυτό αρμόζει ο κώδικας
αξιών τους.