1. Τα 9 ραξαθηεξηζηηθά ελόο κεγάινπ Γαζθάινπ
Ποια είναι ηα ταρακηηριζηικά ποσ πραγμαηικά κάνοσν έναν δάζκαλο καλύηερο από
ηοσς άλλοσς;
Τι κάνει έναν δάζκαλο δσναηό;
Τη δηαθνξνπνηεί ηνλ θαιό δάζθαιν από ηνπο ππόινηπνπο; Γελ ππάξρεη
ζπγθεθξηκέλε απάληεζε ζηε ιύζε απηνύ ηνπ αηλίγκαηνο θαη ζηελ θαιύηεξε
πεξίπησζε νη απαληήζεηο είλαη ζπγθερπκέλεο. Σηε ζπλέρεηα παξαηίζεηαη ιίζηα κε
ηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά, πνπ κεξηθά κπνξεί λα καο είλαη γλσζηά, αιιά ηα
πεξηζζόηεξα δελ γίλνληαη εύθνια νξαηά. Αο ξίμνπκε ινηπόλ κηα καηηά ζε απηά
πνπ θάλνπλ ηε δηαθνξά.

2. Η ασηοπεποίθηζη ηοσ δαζκάλοσ
Η απηνπεπνίζεζε θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δηδαζθαιίαο ζεκαίλεη πνιιά πξάγκαηα.
Σεκαίλεη εκπηζηνζύλε ζηηο επηζηεκνληθέο ηνπ γλώζεηο, αιιά θαη απηνγλσζία όηη
ν ηξόπνο πνπ δηδάζθεη δελ πζηεξεί. Η απηνπεπνίζεζε θαηά ηε δηάξθεηα ηεο
δηδαζθαιίαο πξνθύπηεη από ηελ άξηζηε γλώζε ηνπ αληηθεηκέλνπ πνπ δηδάζθεη,
ελώ ν ηξόπνο δηδαζθαιίαο είλαη θαζαξά ζέκα ηαιέληνπ θαη πξνζσπηθήο
ηθαλόηεηαο.
Οι εμπειρίες ηης ζωής ηοσ
Όηαλ ν δάζθαινο έρεη επί πιένλ εκπεηξίεο πνπ απνθηήζεθαλ έμσ από ην ζρνιείν
θαη έμσ από ην αληηθείκελν ησλ ζπνπδώλ ηνπ ηόηε θξαηά έλα ρξήζηκν εξγαιείν
κάζεζεο πνπ ηνλ δηεπθνιύλεη λα δώζεη άιιε πξννπηηθή ζην επίπεδν ηεο ηάμεο
ηνπ. Ο δάζθαινο πνπ έρεη ηαμηδέςεη, πνπ εξγάζηεθε ζε άιιεο εξγαζίεο, πνπ
ζπκκεηείρε ζε αζιήκαηα πςεινύ επηπέδνπ, πνπ βίσζε εκπεηξίεο δηαθνξεηηθέο,
εκβνιηάδεη ην ιεηηνύξγεκά ηνπ κε άιιεο, πςειόηεξεο, πξννπηηθέο. Από ηελ
θαηαλόεζε ηεο ζπνπδαηόηεηαο πνπ έρεη ε ζπλεξγαζία θαη ε νκαδηθή εξγαζία
κέρξη ηελ εκθύζεζε ηεο επγελνύο άκηιιαο θαη πιήζνο άιισλ. Γάζθαινη πνπ
δαπάλεζαλ ζεκαληηθό ρξόλν θαη θόπν ζε ελαιιαθηηθέο δξαζηεξηόηεηεο,
κπαίλνπλ ζηελ ηάμε κε ηελ αθιόλεηε πεπνίζεζε όηη ην ζρνιείν πξέπεη λα
ηαπηίδεηαη κε ηελ επξύηεξε εηθόλα ηεο θνηλσλίαο.
Η καηανόηζη ηων κινήηρων ηοσ κάθε μαθηηή
Όπσο ν θάζε καζεηήο έρεη έλα πξνζσπηθό ζύλνιν ελδηαθεξόλησλ, έηζη έρεη θαη
έλα πξνζσπηθό ζύλνιν θηλήηξσλ. Οη πεξηζζόηεξνη καζεηέο, κέζα ζε κία ηππηθή
ηάμε, πξάγκαηη, ζπκβηβάδνπλ ηα θίλεηξα κε ηα ελδηαθέξνληα. Μεξηθνί, επηπρώο
ιίγνη, εκθνξνύληαη από θίλεηξα πνπ δελ έρνπλ ζρέζε κε ην ζρνιείν, αιιά κε
θύθινπο εθηόο ζρνιείνπ, πνπ ηνπο θαζηζηνύλ αδηάθνξνπο γηα ηα ζρνιηθά
δξώκελα. Οη καζεηέο απηνί δηαηξέρνπλ νξαηό θίλδπλν νιηθήο απνθνπήο από ηελ
ζρνιηθή δσή θαη εκπινθήο ζε θαζαξά εμσζρνιηθέο δξαζηεξηόηεηεο. Δδώ
ππεηζέξρεηαη ν ξόινο ηνπ ραξηζκαηηθνύ δαζθάινπ, πνπ θαηαθέξλεη λα

3. επαλεληάμεη ηνλ καζεηή, θάλνληάο ηνλ λα βξεη ελδηαθέξνληα εθεί πνπ, κέρξη
ζήκεξα, δελ έβξηζθε. Ο ραξηζκαηηθόο δάζθαινο έρεη ηνλ ηξόπν λα αιιάμεη ηα
θίλεηξα ελόο ηέηνηνπ καζεηή κε άιια, πνπ κέρξη ηώξα δελ ηνλ ελδηέθεξαλ.
Είναι όλοι οι δάζκαλοι ειλικρινείς;
Δίλαη όινη νη δάζθαινη εηιηθξηλείο; Αιιά αο πξνρσξήζνπκε πίζσ από ηελ
θνηλνηππία, ζην ηη πξαγκαηηθά ζεκαίλεη απηό. Μεξηθνί δάζθαινη δηαθαηέρνληαη
από αβεβαηόηεηα θαη αηζζάλνληαη δηαξθώο επηζθαιείο. Οη δάζθαινη απηνί
δαπαλνύλ ηεξάζηηα πνζά ελέξγεηαο, θάλνπλ ηεξάζηηεο πξνζπάζεηεο γηα λα
απνθξύςνπλ θάηη πνπ ηνπο απαζρνιεί θαη ηνπο αλαζηαηώλεη. Γηαηί; Γηαηί κεξηθνί
δάζθαινη παξαδέρνληαη, απνινγεηηθά, όηη «δελ έρσ ηδέα πνηα είλαη ε απάληεζε
ζηελ εξώηεζή ζνπ» ελώ άιινη, πνπ είλαη ζηελά ζπλδεδεκέλνη κε ηνπο καζεηέο
ηνπο, δελ θνβνύληαη λα δείμνπλ ηα ζπλαηζζήκαηά ηνπο κέζα ζηελ ζρνιηθή
αίζνπζα, νύηε έρνπλ ελδνηαζκνύο λα παξαδερηνύλ όηη δελ είλαη θηλεηέο απνζήθεο
γλώζεσλ; Φπζηθά θαλέλαο δελ ζέιεη λα θαίλεηαη αλεπαξθήο ζηελ ηάμε. Αιιά ηη
θαιύηεξν από ην λα παξαδερηεί όηη «δελ μέξσ, πξαγκαηηθά δελ μέξσ, αιιά
κπνξνύκε όινη καδί λα βξνύκε ηελ απάληεζε». Ο δεύηεξνο, ν εηιηθξηλήο, έρεη ην
ραξαθηεξηζηηθό ηνπ ζπνπδαίνπ δαζθάινπ.
Είναι ηετνολογικά επαρκής;
Γηα ην ζέκα απηό έρεη παιαηόηεξα ρπζεί πνιύ κειάλη θαη ζήκεξα άθζνλα pixels.
Σήκεξα ε παξαδνρή όηη «δελ είκαη θαιόο ζηε ρξήζε ππνινγηζηή» κνηάδεη κε
νκνινγία αληθαλόηεηαο. Πσο είλαη δπλαηόλ, όηαλ ε πιεηνςεθία ησλ καζεηώλ
έρεη ήδε ζεκαληηθή επρέξεηα ζηε ρξήζε ηεο ςεθηαθήο ηερλνινγίαο, λα κελ έρεη ν
δάζθαινο; Η ππόζρεζή ηνπ όηη «είκαη πξόζπκνο λα κάζσ» δελ πείζεη νύηε ηνλ
ίδην. Τν έηνο 2013 ν αλεπαξθήο ηερλνινγηθά δάζθαινο είλαη αλαιθάβεηνο θαη
δελ ζπκπιεξώλεη ηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ επαγγέικαηόο ηνπ, όπσο
επηηάζζνπλ νη θαηξνί θαη ην ζπκθέξνλ ησλ καζεηώλ ηνπ.

4. Η ζσνετής προζπάθεια
Ο δάζθαινο δηδάζθεη ζηνπο καζεηέο ηνπ ηελ ππεπζπλόηεηα. Η ππεπζπλόηεηα
είλαη βαζηθό κήλπκα πνπ πξέπεη λα πεξάζεη ζηα παηδηά. Ο δάζθαινο παξαθηλεί
ηνπο καζεηέο λα πεηξακαηίδνληαη, λα ξηζθάξνπλ θαη αο απνηπγράλνπλ. Η
απνηπρία θαη ε αλάιεςε ξίζθνπ, είλαη ζεκαληηθνί παξάγνληεο κάζεζεο. Γελ έρεη
ζεκαζία ε επηηπρία ή ε απνηπρία όζν έρεη ην ίδην ην εγρείξεκα. Η απνηπρία θαη ε,
ζηε ζπλέρεηα, επηηπρεκέλε πξνζπάζεηα ζα κείλεη αμέραζηε από ηα παηδηά θαη ζα
ραξαθηεξίδεη ηελ ππόινηπε δσή ηνπο. Τν εθθνιαπηήξην ηεο ππεπζπλόηεηαο θαη
ηεο επηηπρίαο, είλαη πνιιέο θνξέο νη ζπλερείο απνηπρίεο.
Η εζηίαζη ζε ζημανηικά πράγμαηα
Ο θαζεκεξηλόο δάζθαινο δελ αλαιίζθεηαη πξνζπαζώληαο λα δηνξζώζεη απηά πνπ
ζε κόληκε βάζε δελ ιεηηνπξγνύλ. Απηά ηα δηνξζώλνπλ νη ζρνιηθνί ζύκβνπινη. Ο
θαζεκεξηλόο δάζθαινο πξέπεη λα θαηαλνήζεη όηη ε θαζεκεξηλή απνδνηηθή θαη
απνηειεζκαηηθή εξγαζία θαη ε επαλαιακβαλόκελε ζηνρνζεζία δίλεη δσή ζηε
ζρνιηθή θαζεκεξηλόηεηα, αλαηξνθνδνηεί ηε κάζεζε θαη δίλεη δσληάληα ζηε
ζρνιηθή ηάμε. Δμαθαλίδεη ηελ απνηεικάησζε πνπ είλαη βαζαληζηηθή θαη
απνθξνπζηηθή ζηα παηδηά. Σπλδένληαο ηε κάζεζε κε ηα ελδηαθέξνληα ησλ
καζεηώλ θαη ηηο αλάγθεο ηνπο επηηπγράλεη ηνλ θαιύηεξν ηξόπν κάζεζεο. Η
«νπζία ηνπ πξάγκαηνο» γηα κία εμαζθαιηζκέλε κάζεζε είλαη ε εζηίαζε ζε
ζεκαληηθά, γηα ηνπο καζεηέο, πξάγκαηα.
Ο δάζκαλος δεν ανηζστεί για ηο ηι λένε οι ανώηεροί ηοσ

5. Τν γλώξηζκα απηό ηνπ δαζθάινπ είλαη
ζπλδεδεκέλν κε ηα πεξηζζόηεξα πνπ παξαηέζεθαλ πξνεγνπκέλσο. Οη
ηαιαληνύρνη δάζθαινη, απηνί κε κεγάιν εηδηθό βάξνο, θάλνπλ ηε δνπιεηά ηνπο
ρσξίο θαζόινπ λα αλεζπρνύλ «γηα ην ηη ζα πνπλ νη πξντζηάκελνί ηνπο».
Βειηηώλνληαη κόλνη ηνπο δηνξζώλνληαο ηα ιάζε ηνπο. Καη ην θάλνπλ κε ηξόπν
πνπ δελ γίλεηαη αληηιεπηόο από ηα παηδηά ώζηε λα ραζεί ν ελζνπζηαζκόο ηνπο.
Οη ηαιαληνύρνη δάζθαινη γλσξίδνπλ, από έλζηηθην, όηη ε κάζεζε δελ είλαη κία
δξαζηεξηόηεηα εκπνηηζκέλε κε «ππεξβνιηθό λνηθνθύξεκα». Γλσξίδνπλ θαιά όηη
ε ηήξεζε, ζε θαζεκεξηλή βάζε, άθακπησλ θαλόλσλ ζθνηώλεη ηε θπζηθή
πεξηέξγεηα, ην πάζνο θαη ηνλ απζνξκεηηζκό πνπ ραξαθηεξίδεη ηα παηδηά.
Δάλ θαζεκεξηλά αλεζπρνύκε γηα ην ηη ζα πεη ν «από πάλσ καο»
απνζηξαγγίδνπκε ηελ εξγαζία καο θαη πεξηνξίδνπκε ηελ απόδνζή καο όπσο
αθξηβώο ζπκβαίλεη ζε θάζε επάγγεικα.
Η παιγνιώδης αημόζθαιρα
Ο ζπνπδαίνο δάζθαινο γλσξίδεη άξηζηα ηε ζεκαζία ηνπ παηρληδηνύ ζηε
ςπρνπλεπκαηηθή αλάπηπμε ηνπ παηδηνύ. Γλσξίδεη όηη ην παηρλίδη είλαη ην
θαιύηεξν εξγαιείν κάζεζεο. Η πην ζνβαξή ζηηγκή γηα έλα παηδί είλαη εθείλε πνπ
παίδεη. Τν παηδί είλαη ην ίδην ζνβαξό αθόκε θαη όηαλ παίδεη αζηεία παηγλίδηα.
Σπλεπώο κία παηγληώδεο λόηα ζηε ζρνιηθή αίζνπζα, ζηε δηδαζθαιία θαη ζηε
ζρνιηθή θαζεκεξηλόηεηα ζπκβάιιεη ηα κέγηζηα ζηελ πξνζνρή, ζηελ απνδνρή θαη
ζηελ απνδνηηθή κάζεζε.
Ο άλζξσπνο αλέπηπμε ηνλ πνιηηηζκό ηνπ θπξηνιεθηηθά παίδνληαο θαη κόλνλ. Αλ
ην ζπλεηδεηνπνηήζνπκε απηό, ζα κπνξέζνπκε λα θαηαλνήζνπκε όηη ην παηρλίδη
είλαη γηα ηνλ άλζξσπν θαη γηα ην παηδί ηδηαίηεξα ηόζν πξσηαξρηθή αλάγθε, όζν ε
ηξνθή.
Παηδί, παηρλίδη, παηδεία είλαη ηξεηο ιέμεηο πνπ ζπλεπάγεηαη ε κία ηελ άιιε. Οη
θηιόζνθνη ζηελ αξραία Διιάδα, πνπ είραλ αληηιεθηεί πιήξσο ηε ζεκαζία ηνπ
παηρληδηνύ ζηελ θνηλσληθνπνίεζε, ζηε δηακόξθσζε θαη ζηε κάζεζε ηνπ παηδηνύ
επηδνθίκαδαλ ηελ ρξεζηκόηεηά ηνπ θαη κάιηζηα ν Πιάησλ έιεγε: ‘’ Έιιελεο αεί
παίδεο εζηέ ’’, Έιιελεο κείλεηε παηδηά γηα πάληα…

6. (βαζηζκέλν ζην άξζξν 8 Characteristics Of A Great Teacher)
Πεγή: http://ekpaideytikos.gr/