pdf

2. :‫پێشەکی‬-
‫خو‬ ‫بەناوی‬‫د‬‫بەرز‬ ‫ای‬‫ب‬ ‫و‬‫ااڵ‬
‫دەرچ‬ ‫قوتابیانی‬ ‫لە‬ ‫پیرۆزبایی‬‫بەشەی‬ ‫لەو‬ ‫وەرگیرانیانە‬ ‫هیوام‬ ‫تەنها‬ ‫و‬ ‫دەکەم‬ ‫دوانزە‬ ‫ووی‬‫کە‬
.‫خۆیانە‬ ‫خودی‬ ‫دڵخوازی‬
‫پڕکردنەوەی‬ ‫قوتابی‬ ‫ی‬ ‫غەم‬ ‫و‬ ‫هەم‬ ‫،هەموو‬ ‫نمرەکان‬ ‫وەرگرتنەوەی‬ ‫دوای‬ ‫سااڵنە‬ ‫ئاسایی‬
‫ف‬‫ک‬ ‫بێت‬ ‫بەجۆرێک‬ ‫،واتە‬ ‫کێشەیە‬ ‫بێ‬ ‫ۆڕمێکی‬‫هەتاوەک‬ ‫بگونجێت‬ ‫نمرەکەی‬ ‫لەگەڵ‬ ‫ە‬‫لەو‬ ‫و‬
‫یەکێ‬ ‫کە‬ ‫بێتەوە‬ ‫ناوی‬ ‫بەشە‬.‫فۆڕمەکەی‬ ‫هەڵبژاردنی‬ ‫لە‬ ‫کە‬
‫جێی‬ ‫ئەوەی‬‫داخە‬،‫ئ‬ ‫بێ‬ ‫پڕدەکاتەوە‬ ‫فۆرم‬ ‫قوتابی‬ ‫زۆر‬‫لەسەر‬ ‫ئەوتۆی‬ ‫شارەزاییەکی‬ ‫ەوەی‬
‫وات‬ ، ‫هەبێ‬ ‫بەشەکان‬‫پر‬ ‫پڕدەکاتەوە‬ ‫فۆڕمێک‬ ‫ە‬‫لە‬ ‫بێت‬‫دو‬‫و‬‫دڵی‬،‫قوتابی‬ ‫لە‬ ‫وا‬ ‫ئەمەش‬‫دەکات‬
‫ڕو‬ ‫بەشێک‬ ‫لە‬ ‫وەرگیرانی‬ ‫دوای‬‫هەڵە‬ ‫هەندێ‬ ‫وبەروی‬‫ب‬‫بێت‬‫ەوە‬‫لە‬ ‫خۆی‬ ‫جار‬ ‫هەندێک‬ ‫کە‬
‫کۆلێژی‬ ‫لە‬ ‫نمونە‬ ‫(بە‬ ‫دەبینێتەوە‬ ‫هەڵە‬ ‫دیکەی‬ ‫بەشێکی‬ ‫بۆ‬ ‫دابەزاندن‬‫ئەندازیاری‬ ‫تەکنیکی‬
‫ساردکردنەوە‬‫هەواسازی‬ ‫و‬‫ەوە‬‫پەیمانگەی‬ ‫بۆ‬‫نەخۆشیەکان‬ ‫شیکاری‬ ‫تەکنیکی‬)‫بێ‬‫هەبوون‬‫ی‬
‫بەشەکان‬ ‫لە‬ ‫شارەزاییەک‬ ‫هیچ‬.
‫بۆئەوەی‬ ، ‫بەشەکان‬ ‫بۆ‬ ‫قوتابیە‬ ‫شارەزایی‬ ‫و‬ ‫چاوکراوەیی‬ ‫تەنها‬ ‫ڕێبەرییە‬ ‫لەم‬ ‫ئامانج‬ ‫بۆیە‬
‫خولیا‬ ‫و‬ ‫بەهرە‬ ‫لەگەڵ‬ ‫بەشێک‬ ‫چ‬ ‫بزانێت‬‫کان‬.‫دەگونجێت‬ ‫یدا‬
‫ڕێبەرییەکە‬ ‫پێشوو‬ ‫ساڵی‬ ‫ئاماژەپێدانە‬ ‫جێی‬ ‫ئەوەی‬‫تەنها‬‫ئەندازیاری‬ ‫کۆلێژی‬ ‫بەشەکانی‬
‫تێدابوو‬‫باڵوکردنە‬ ‫لەگەڵ‬ ‫بەاڵم‬ ،‫زیا‬ ‫داوای‬ ‫قوتابی‬ ‫زۆر‬ ‫وەیدا‬‫کۆلێژی‬ ‫بەشەکانی‬ ‫دکردنی‬
‫ئەندازیارییان‬ ‫تەکنیکی‬)‫ڕێگاوبان‬ ‫و‬ ‫شار‬ ‫(پالنسازی‬ ‫بەشەکانی‬ ‫بەتایبەت‬ ، ‫لێکردم‬‫بۆیە‬ ،
‫زۆر‬ ‫ماندوبونێکی‬ ‫و‬ ‫هەوڵ‬ ‫لەگەڵ‬‫دۆستان‬ ‫لە‬ ‫هەندێک‬ ‫هاوکاری‬ ‫و‬‫هەموو‬ ،‫بەشەکانی‬
‫ئەندازیاری‬ ‫تەکنیکی‬‫زیادکرد‬ ‫م‬‫تاڕاددەیەک‬ ‫کە‬ ‫میکانیک‬ ‫و‬ ‫شارستانی‬ ‫بەشەکانی‬ ‫لە‬ ‫جگە‬
‫لێوەکردوون‬ ‫باسم‬ ‫و‬ ‫یەکن‬ ‫وەک‬ ‫ئەندازیاریدا‬ ‫بەشەکانی‬ ‫لەگەڵ‬.
‫بکەم‬ ‫ئازیزانە‬ ‫و‬ ‫دۆست‬ ‫ئەو‬ ‫هەموو‬ ‫سوپاسی‬ ‫لەکۆتایدا‬ ‫خۆیەتی‬ ‫جێی‬، ‫یارمەتیدەرمبوون‬ ‫کە‬
‫یا‬ ‫بێت‬ ‫لەزانیاری‬ ‫پیت‬ ‫یەک‬ ‫پێدانی‬ ‫بە‬ ‫ئەگەر‬‫خود‬‫هاندان‬‫دەستخۆش‬ ‫و‬‫بێت‬ ‫یەک‬.
‫ئەکرەم‬ ‫ڕابەر‬
Rabar.akram@yahoo.com

3. ‫پێڕست‬
«‫و‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫نێوان‬ ‫جیاوازی‬‫ئەندازیاری‬ ‫تەکنیکی‬.........................١
١-‫کۆلێژی‬ ‫بەشەکانی‬:‫ئەندازیاری‬
«‫تەالرسازی‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫بەشی‬............................................................................٤
«‫شارستانی‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫بەشی‬......................................................................٥
«‫ڕووپێوان‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫بەشی‬......................................................................٦
«‫بەشی‬‫ئەندازیاری‬‫ئاو‬ ‫سەرچاوەکانی‬ ‫و‬ ‫بەنداو‬...................................................٧
«‫کارەبا‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫بەشی‬..........................................................................٨
«‫میکانیک‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫بەشی‬.......................................................................٩
«‫نەوت‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫بەشی‬..........................................................................٠١
«‫کیمیاوی‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫بەشی‬.......................................................................٠٠
«‫جیۆتەکنیک‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫بەشی‬...................................................................٠١
«‫پرۆگرامسازی‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫بەشی‬...............................................................٠١
«‫دروستکردن‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫بەشی‬.........................................................................١١
٢-:‫ئەندازیاری‬ ‫تەکنیکی‬ ‫کۆلێژی‬
«‫ڕێگاوبان‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫بەشی‬............................................................................١١
«‫شار‬ ‫پالنسازی‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫بەشی‬......................................................................١١
«‫گەیاندن‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫بەشی‬..............................................................................١١
«‫کۆتایی‬.....................................................................................................٢٢

4. ‫و‬ ‫خوێندن‬ ‫لەڕووی‬ ‫چیە‬ )‫(تەکنیکی‬ ‫و‬ )‫ئەندازیاری‬ ‫(تەکنیک(تەکنەلۆجیا)ی‬ ‫و‬ )‫(ئەندازیاری‬ ‫جیاوازی‬
‫کارکردنەوە؟‬
‫و‬ ‫فۆڕم‬ ‫پڕکردنەوەی‬ ‫لەکاتی‬ ‫زۆرجار‬ ‫سااڵنە‬‫،بەداخەوە‬ ‫دەکرێت‬ ‫زۆر‬ ‫پرسیارە‬ ‫ئەم‬ ‫زانکۆدا‬ ‫دەرچوانی‬
‫هەندێ‬ ‫ڕێزم‬ ‫تەواوی‬ ‫لەگەڵ‬ ‫بەڵکو‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫خوێندکارانی‬ ‫نەک‬‫لە‬ ‫ک‬‫جیاوازیە‬ ‫ئەم‬ ‫مامۆستایانیش‬
‫نوسینەدا‬ ‫ئەم‬ ‫درێژەی‬ ‫لە‬ ‫دەدەم‬ ‫هەوڵ‬ ‫بۆیە‬ ، ‫هەموان‬ ‫بیزانین‬ ‫زانکۆ‬ ‫چوونە‬ ‫پێش‬ ‫ئەبوو‬ ‫کە‬ ‫نازانن‬
‫خ‬ ‫جۆرە‬ ‫سێ‬ ‫ئەم‬ ‫جیاوازی‬ ‫بۆ‬ ‫شیکاری‬.‫بکەم‬ ‫وێندنە‬
‫دەرەکی‬ ‫و‬ ‫ناوخۆیی‬ ‫ئەوانیش‬ ‫هەیە‬ ‫شێوازی‬ ‫و‬ ‫تێڕوانین‬ ‫و‬ ‫پێوەر‬ ‫دوو‬ ‫الیەنێک‬ ‫و‬ ‫بابەت‬ ‫هەموو‬ ‫سەرەتا‬
‫خوێنەر‬ ‫ئەوەی‬ ‫بۆ‬‫هە‬ ‫ئاشنابێت‬ ‫وێنەکە‬ ‫بەتەواوی‬‫ڕوانگەوە‬ ‫دوو‬ ‫لە‬ ‫وڵدەدەم‬‫بکەم‬ ‫بابەتە‬ ‫ئەم‬ ‫باسی‬‫ئەویش‬
‫ل‬ ‫و‬ ‫جیهانیەکان‬ ‫ستاندەرە‬ ‫بەپێی‬ ‫لێکچونەکان‬ ‫و‬ ‫جیاوازی‬ ‫نیشاندانی‬‫و‬ ‫زانکۆییدا‬ ‫گشتیەکانی‬ ‫سیستەمە‬ ‫ە‬
‫ئاستی‬ ‫لەسەر‬ ‫زانکۆیانە‬ ‫و‬ ‫بەش‬ ‫ئەم‬ ‫دەرچوانی‬ ‫کارکردنی‬ ‫و‬ ‫خوێندن‬ ‫شێوازی‬ ‫و‬ ‫تێڕوانین‬ ‫دواتر‬
‫شێوەکارکردنە‬ ‫بەو‬ ‫هۆکارەکانی‬ ‫و‬ ‫ناوخۆیی‬.
:‫ڕوو‬ ‫دەخەمە‬ ‫جیاوازیەکە‬ ‫جیهانیەکان‬ ‫ستاندەرە‬ ‫بەپێی‬ ‫و‬ ‫دەرەوە‬ ‫ئاستی‬ ‫لە‬ ‫یەکەم‬ ‫بەشی‬
‫دەستپێد‬ ‫ئەندازیارەوە‬ ‫لە‬، ‫ڕەهایە‬ ‫ئەندازیارێکی‬ ‫پاشگرێک‬ ‫و‬ ‫پێشگر‬ ‫هیچ‬ ‫بەبێ‬ ‫ئەوەی‬ ‫ەکەم‬
‫ئەندازیار‬:‫فیزیای‬ ‫و‬ ‫ماتماتیک‬ ‫و‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫بنەماکانی‬ ‫زیاتر‬ ‫فێرخواز‬ ‫بەشانەدا‬ ‫جۆرە‬ ‫لەم‬
‫و‬ ‫دیزاین‬ ‫کاری‬ ‫بەزۆری‬ ، ‫ژینگەیی‬ ‫و‬ ‫دارایی‬ ‫الیەنەکانی‬ ‫بەلێکدانەوەی‬ ‫دەخوێنێت‬ ‫پێشکەوتووانە‬
‫بیرۆکەی‬ ‫لەسەر‬ ‫کارکردن‬ ‫و‬ ‫داهێنراو‬ ‫پەرەپێدانی‬ ‫و‬ ‫تیۆریانە‬ ‫و‬ ‫ماتماتیکی‬ ‫بەشێوازی‬ ‫دەکات‬ ‫داهێنانەکان‬
‫لەگە‬ ‫و‬ ‫دەدەن‬ ‫خوێندن‬ ‫بە‬ ‫درێژە‬ ‫بەشەدا‬ ‫لەم‬ ‫کەس‬ ‫زۆرترین‬ ، ‫ئەستۆیان‬ ‫دەکەوێتە‬ ‫نوێ‬‫زانستە‬ ‫ڵ‬
‫دەبنەوە‬ ‫قووڵ‬ ‫ئەندازیاریدا‬ ‫جیاوازەکانی‬‫چوا‬ ‫بەگشتی‬ ،، ‫دەخوێنن‬ ‫زانکۆیی‬ ‫ساڵی‬ ‫پێنج‬ ‫یان‬ ‫ر‬
‫پرۆژەکانەوە‬ ‫گشتیانەی‬ ‫سەرپەرشتیکردنی‬ ‫و‬ ‫دیزاینکردن‬ ‫و‬ ‫پالندانان‬ ‫بە‬ ‫کاتەکانیان‬ ‫زیاتر‬ ‫لەکارکردندا‬
‫بەسەردەبەن‬‫ناودەبرێن‬ )‫(ئەندازیار‬ ‫بە‬ ‫دامەزراوەکاندا‬ ‫و‬ ‫واڵت‬ ‫هەموو‬ ‫لە‬ ..
‫جیاوازن‬ ‫لێک‬ ‫بەشە‬ ‫دوو‬ ‫ئەم‬ ‫جیهانیەکاندا‬ ‫ستاندەرە‬ ‫لە‬ ‫چی‬ ‫ئەگەر‬ : )‫تەکنیکی(تەکنەلۆجی‬ ‫ئەندازیاری‬
‫هەریەکێکیان‬ ‫بەوپێیەی‬ ‫بەاڵم‬ )‫،تەکنەلۆجی‬ ‫(تەکنیکی‬‫ئەرکی‬ ‫هەبێت‬ ‫زانکۆیەک‬ ‫یاخود‬ ‫سیستەمێک‬ ‫لە‬
‫د‬ ‫بەشە‬ ‫دوو‬ ‫ئەم‬ ‫سیستەمێک‬ ‫نەشبێت‬ ‫لەوانەیە‬ ‫زۆرکەم‬ ‫بگرە‬ ‫و‬ ‫ئەستۆ‬ ‫دەگرێتە‬ ‫دی‬ ‫ئەوی‬‫کۆلێژی‬ ‫وو‬
‫لە‬ ‫و‬ ‫ناسراوە‬ )‫ئەندازیاری‬ ‫(تەکنیکی‬ ‫بە‬ ‫هەرێمدا‬ ‫خوێندنی‬ ‫سیستەمی‬ ‫لە‬ ‫وەک‬ ، ‫هەبێت‬ ‫جیاوازیان‬
‫زۆربەی‬ ‫کەلە‬ ‫ناڕۆم‬ ‫ئەوە‬ ‫لەسەر‬ ‫زۆر‬ ‫ناسراوە‬ ) ‫(تەکنەلۆجی‬ ‫بە‬ ‫بەغداد‬ ‫زانکۆکانی‬ ‫خوێندنی‬ ‫سیستەمی‬
‫بەکار‬ ‫بەپێچەوانەشەوە‬ ‫و‬ ‫تەکنەلۆجی‬ ‫بەمەبەستی‬ ‫تەکنیکی‬ ‫نوسینەکاندا‬ ‫و‬ ‫پەراو‬‫دێت‬‫ئەمە‬ ‫ئەگەرچی‬
‫زۆر‬ ‫و‬ ‫نزیک‬ ‫پێوەرێکی‬ ‫چەند‬ ‫جیهاندا‬ ‫لە‬ ‫ئێستەی‬ ‫شیاوبوونی‬ ‫زۆر‬ ‫لەبەر‬ ‫بەاڵم‬ ‫هەڵەیە‬ ‫بەشێکی‬
. ‫هەیە‬ ‫لێکچوویان‬
‫ئێمەدا‬ ‫زانکۆی‬ ‫سیستەمی‬ ‫لە‬ ‫چونکە‬ ‫ناویدەهێنم‬ )‫تەکنیکی‬ ‫(ئەندازیاری‬ ‫بە‬ ‫لێرە‬ ‫من‬‫کۆلێژو‬ ‫هێشتا‬
‫ستاندەرەکا‬ ‫بۆیە‬ ‫تەکنەلۆجی‬ ‫زانکۆی‬ ‫بەناوی‬ ‫نیە‬ ‫زانکۆمان‬. ‫دەبن‬ ‫جێبەجێ‬ ‫تەکنیکیەکان‬ ‫کۆلێژە‬ ‫لەسەر‬ ‫ن‬
‫تەکنیکی‬ ‫ئەندازیاری‬)‫(جەبر‬ ‫وەک‬ ‫ماتماتیک‬ ‫سەرەکیەکانی‬ ‫بنەما‬ ‫فێرخواز‬ ‫بەشانەدا‬ ‫جۆرە‬ ‫لەم‬ :
‫دەدات‬ ‫تیۆری‬ ‫بەبەشی‬ ‫گرنگی‬ ‫تەکنیککار‬ ‫لە‬ ‫زیاتر‬ ‫و‬ ‫ئەندازیار‬ ‫لە‬ ‫کەمتر‬ ‫و‬ ‫دەخوێنێت‬،‫زیاتر‬
،‫کرداری‬ ‫بۆ‬ ‫دەدات‬ ‫ئەندازیارییەکان‬ ‫دیزاینە‬ ‫و‬ ‫بیرۆکە‬ ‫گۆڕینی‬ ‫و‬ ‫جێبەجێکردن‬ ‫بە‬ ‫گرنگی‬‫و‬‫اتە‬
‫و‬ ‫واقیع‬ ‫لەگەڵ‬ ‫گونجاندنیان‬ ‫و‬ ‫جێبەجێکردن‬ ‫و‬ ‫داهێنانەکان‬ ‫و‬ ‫تاقیگە‬ ‫کرداری‬ ‫کاری‬ ‫بەگشتی‬
‫زیاتر‬ ‫لەکارکردندا‬ ‫و‬ ‫دەخوێنن‬ ‫زانکۆیی‬ ‫ساڵی‬ ‫چوار‬ ‫بەگشتی‬ ، ‫ئەستۆ‬ ‫دەگرێتە‬ ‫دروستکردنیان‬
٠

5. ‫بەردەوامی‬ ‫و‬ ‫ڕاستەوخۆیی‬ ‫سەرپەرشتیاری‬ ‫و‬ ‫دیزاینەکان‬ ‫و‬ ‫پالن‬ ‫جێبەجێکردنی‬ ‫بە‬ ‫کاتەکانیان‬
‫کە‬ ‫واڵتانەی‬ ‫ئەو‬ ‫لەزۆربەی‬ ، ‫دەبەن‬ ‫بەسەر‬ ‫کۆمپانیاکان‬ ‫دەزگاو‬ ‫و‬ ‫دام‬ ‫جیاوازەکانی‬ ‫یەکە‬ ‫و‬ ‫پرۆژە‬
)‫تەکنیک(تەکنەلۆج‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫و‬ ‫ئەندازیار‬‫بە‬ ‫ئەمانە‬ ‫جیاکراوەن‬ ‫ی‬
(Technologists)‫یان‬(enginer technologists).‫ناودەبرێن‬
-‫و‬ ‫داهێنان‬ ‫و‬ ‫کۆمپانیا‬ ‫و‬ ‫تاقیگە‬ ‫لە‬ ‫و‬ ‫جیادەکرێتەوە‬ ‫کارەکانیان‬ ‫زەحمەت‬ ‫بە‬ ‫زۆر‬ ‫سەرەوە‬ ‫بەشەی‬ ‫دوو‬ ‫ئەم‬
‫کارکردن‬ ‫الیەنەکانی‬ ‫هەموو‬ ‫بەتەواوی‬ ‫ناتوانێت‬ ‫ئەویتر‬ ‫یەکێکیان‬ ‫بونی‬ ‫بەبێ‬ ‫کات‬ ‫هیچ‬ ‫بەڕێوەبردنەکاندا‬
‫سی‬ ‫پێوەری‬ ‫بە‬ ‫لێرە‬ ‫.(بێگومان‬ ‫دەست‬ ‫بگرێتە‬)‫جیهانیەکان‬ ‫دامەزراوە‬ ‫و‬ ‫ستەم‬
‫تەکنیککار‬‫و‬ ‫دەبێت‬ ‫سەرقاڵ‬ ‫ماتماتیکیەوە‬ ‫و‬ ‫تیۆری‬ ‫بە‬ ‫زۆرکەم‬ ‫فێرخواز‬ ‫بەشانەدا‬ ‫جۆرە‬ ‫لەم‬ :
‫و‬ ‫ڕاهێنان‬ ‫و‬ ‫دەست‬ ‫کاری‬ ‫و‬ ‫چاککردنەوە‬ ‫و‬ ‫دامەزراندن‬ ‫و‬ ‫پراکتیکی‬ ‫کارکردنی‬ ‫بە‬ ‫گرنگی‬ ‫بەڵکو‬
‫وەرشەکانی‬ ‫و‬ ‫بیناکاری‬ ‫تەکنیککاری‬ ‫وەک‬ ‫لەبوارێکدا‬ ‫کارکردن‬ ‫لە‬ ‫دەبن‬ ‫تایبەتمەند‬ ‫زۆربەیان‬
‫ئامێرە‬ ‫سەیارەو‬‫خوێندنی‬ ‫ساڵی‬ ‫دوو‬ ‫بەگشتی‬ ، ‫ئەستۆ‬ ‫دەگرنە‬ ‫چاککردنەوەیان‬ ‫و‬ ‫ئەلیکترۆنیەکان‬
‫بە‬ ‫و‬ ‫دەخوێنن‬ ‫زانکۆیی‬(technician).‫ناودەبرێن‬
: ‫مەبەست‬ ‫پوختەی‬‫بەهاوکاری‬ ‫دادەنێت‬ ‫پالن‬ ‫و‬ ‫بیرۆکە‬ ‫ئەندازیار‬ ‫ئەوا‬ ‫هەبوو‬ ‫پرۆژەیەک‬ ‫ئەگەر‬ ‫واتە‬
‫جێبەجێکرد‬ ‫توانای‬ ‫لەگەڵ‬ ‫دەیگونجێنێت‬ ‫تەکنیکی‬ ‫ئەندازیاری‬‫سەرپەرشتی‬ ‫تەکنیکی‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫و‬ ‫ندا‬
‫گشتی‬ ‫سەرپەرشتی‬ ‫ئەندازیار‬ ‫و‬ ‫ئەستۆ‬ ‫دەگرێتە‬ ‫تەکنیککارانەوە‬ ‫لەالیەن‬ ‫جێبەجێکردنی‬ ‫بەردەوامی‬
‫بەوەش‬ ‫و‬ ‫کارکردن‬ ‫ئەزمونی‬ ‫بەپێی‬ ‫پێدەدرێت‬ ‫جیاوازیان‬ ‫پلەی‬ ‫هەرسێک‬ ‫بێگومان‬ ‫وە‬ ، ‫دەکات‬
.‫دیکە‬ ‫پلەیەکی‬ ‫بۆ‬ ‫پلەیەکەوە‬ ‫لە‬ ‫دەگۆڕێت‬ ‫ناوەکانیان‬
‫ئەم‬ ‫بۆ‬‫تەکنەلۆجی‬ ‫و‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫پشتپێبەستراوی‬ ‫ڕێکخراوی‬ ‫بە‬ ‫پشتم‬ ‫زیاتر‬ ‫دابەشکارییە‬(ABET)
‫بەستووە‬ ‫ئەمریکی‬.‫سەرچاوەکانی‬ ‫بۆ‬ ‫بگەڕێتەوە‬ ‫دەتوانێت‬ ‫لێبوو‬ ‫ویستی‬ ‫هەرکەس‬
‫ئاستی‬ ‫لەسەر‬‫لەبەرئەوەی‬ ‫ڕۆژئاوایش‬ ‫واڵتانی‬ ‫چەندین‬ ‫و‬ ‫دەوروبەر‬ ‫واڵتانی‬ ‫زۆربەی‬ ‫بگرە‬ ‫و‬ ‫ناوخۆیی‬
‫ستاندەرانە‬ ‫ئەم‬ ‫بەپێی‬ ‫کە‬ ‫کۆمپانیاکانیش‬ ‫بگرە‬ ‫و‬ ‫زانکۆ‬ ‫لە‬ ‫نیە‬ ‫ئارادا‬ ‫لە‬ ‫پالنێک‬ ‫و‬ ‫چاودێری‬ ‫هێشتا‬
‫نێوان‬ ‫ناکەوێتە‬ ‫جیاوازی‬ ‫زۆر‬ ‫لەبەرئەوەی‬ ، ‫بکەن‬ ‫هەڵسوکەوت‬‫تەکنیکی‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫و‬ ‫ئەندازیاران‬،
‫جێبەجێکردن‬ ‫و‬ ‫دیزاین‬ ‫الیەنی‬ ‫هەردوو‬ ‫خوێندن‬ ‫کۆرسی‬ ‫کە‬ ‫دەدەن‬ ‫ئەوە‬ ‫هەوڵی‬ ‫هەمیشە‬ ‫زانکۆکان‬ ‫بۆیە‬
، ‫نیە‬ ‫فەرقیان‬ ‫کە‬ ‫وادەزانین‬ ‫بەمەش‬ ‫دەدات‬ ‫بەهەردووال‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫ناسنامەی‬ ‫سەندیکاش‬ ‫و‬ ‫لەخۆبگرێت‬
‫ئ‬ ‫و‬ ‫دەکرێن‬ ‫تەماشا‬ ‫یەکتری‬ ‫وەکو‬ ‫زۆرجار‬ ‫تایبەت‬ ‫کەرتی‬ ‫کۆمپانیاکانی‬ ‫لە‬ ‫دواتریش‬‫یەکسانیان‬ ‫ەرکی‬
‫ناسین‬ ‫لەڕێگەی‬ ‫کۆمپانیاکان‬ ‫و‬ ‫دەزگا‬ ‫و‬ ‫دام‬ ‫لە‬ ‫کارمەند‬ ‫وەرگرتنی‬ ‫کێشەی‬ ‫بێگومان‬ ‫وە‬ ، ‫پێدەسپێردرێت‬
‫ناوەندەوە‬ ‫و‬‫تێکەڵ‬ ‫تری‬ ‫هۆیەکی‬ ‫زانکۆیی‬ ‫لێهاتووی‬ ‫و‬ ‫توانا‬ ‫فەرامۆشکردنی‬ ‫و‬‫بوارەیە‬ ‫دوو‬ ‫ئەم‬ ‫بوونی‬
‫ب‬ ‫دوو‬ ‫ئەم‬ ‫لەنێوان‬ ‫جیاوازی‬ ‫کەم‬ ‫زۆۆۆر‬ ‫لەناوخۆدا‬ ‫ئێستا‬ ‫بۆیە‬‫زیانی‬ ‫بێگومان‬ ‫ئەمە‬ ‫کە‬ ‫دەبینین‬ ‫ەشەدا‬
. ‫جیابکرێنەوە‬ ‫ئەگەر‬ ‫باشترە‬ ‫هەردووک‬ ‫بۆ‬ ‫و‬ ‫تێدایە‬ ‫هەردووالی‬
‫لەو‬ ‫زۆر‬ ‫دەتوانن‬ ‫خۆیان‬ ‫لێهاتووی‬ ‫و‬ ‫کەبەکارامەیی‬ ‫هەن‬ ‫کەسان‬ ‫چەندین‬ ‫کە‬ ‫دەزانین‬ ‫ئەوە‬ ‫هەمووش‬
‫خۆیان‬ ‫پێگەی‬ ‫و‬ ‫جێگە‬ ‫و‬ ‫پەلبهاون‬ ‫زیاتر‬ ‫خۆیان‬ ‫سەندیکاییەکانی‬ ‫و‬ ‫زانکۆیی‬ ‫ناونیشانە‬‫لەشوێنی‬
. ‫بکەن‬ ‫جێگیر‬ ‫و‬ ‫گرنگ‬ ‫کارکردنیاندا‬
‫و‬ ‫هەڵبژێرن‬ ‫بەشێک‬ ‫خۆیان‬ ‫بەئارەزووی‬ ‫زانکۆ‬ ‫دەچنە‬ ‫تازە‬ ‫ئەوانەی‬ ‫بۆ‬ ‫ئەوەیە‬ ‫ئامۆژگاریم‬ ‫بۆیە‬
‫تەکنیکی‬ ‫بڵێم‬ ‫ڕەهایی‬ ‫بە‬ ‫ناتوانم‬ ‫ئەگەر‬ ‫مەکەن‬ ‫ئەندازیار‬ ‫تەکنیکی‬ ‫یان‬ ‫ئەندازیار‬ ‫تەماشای‬ ‫هیچ‬
‫بەڵگەش‬ ‫باشترین‬ ‫و‬ ‫لێکجیاناکرێنەوە‬ ‫بەاڵم‬ ‫ئەندازیاریە‬ ‫وەکو‬ ‫ئەندازیاری‬‫ئینفۆگرافیک‬‫ەی‬
٢

6. ‫خوا‬‫ڕێکخراوی‬ ‫کە‬ ‫رەوەیە‬(ABET)، ‫بووە‬ ‫بەیەکتری‬ ‫تێکەڵ‬ ‫کارەکانیان‬ ‫کەچۆن‬ ‫ببینن‬ ‫کە‬ ‫دایناوە‬
.‫نیە‬ ‫ناونیشان‬ ‫بە‬ ‫هیچکات‬ ‫سەرکەوتن‬ ‫بۆیە‬
/‫تێبینی‬( ‫ئەندازیار‬ ‫هەژماری‬ ‫لە‬ ‫بەسوپاسەوە‬‫لوقمان‬ ‫مەشخەڵ‬‫وەرگیراوە‬ ‫ەوە‬ )
١

7. :‫ئەندازیاری‬ ‫کۆلێژی‬ ‫بەشەکانی‬ -١
:‫تەالرسازی‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫بەشی‬ -
.‫وەربگیرێیت‬ ‫بەشە‬ ‫لەم‬ ‫تاوەکو‬ ‫دەوێت‬ ‫نمرەی‬ ‫زۆرترین‬ ‫واتە‬ ، ‫کۆلێژە‬ ‫بەشی‬ ‫بەرزترین‬ ‫بەشە‬ ‫ئەم‬
‫خوێندن‬ ، ‫ئەندازیاریدا‬ ‫چوارچێوەیەکی‬ ‫لە‬ ‫فیزیایە‬ ‫زانستی‬ ‫و‬ ‫هونەر‬ ‫گرێدەری‬ ‫تەالرسازی‬ ‫زانستی‬
‫لەم‬‫ساڵە‬ ‫پێنج‬ ‫بەشە‬‫وانەی‬ ‫کۆمەڵێک‬ ‫ماوەیەدا‬ ‫لەم‬ ‫و‬‫پراکتیک‬ ‫و‬ ‫تیۆری‬‫ی‬‫دەخوێنرێت‬‫لە‬ ‫پێکدێن‬ ‫کە‬
‫دیزاینک‬.‫شارەکان‬ ‫باڵەخانەو‬ ‫بیناو‬ ‫نەخشەی‬ ‫ردنی‬
‫فێرخواز‬‫بە‬ ‫یان‬ ‫بێت‬ ‫پرۆگرام‬ ‫بە‬ ‫چ‬ ‫دەکات‬ ‫ئامادە‬ ‫پرۆژە‬ ‫لە‬ ‫زۆر‬ ‫کۆمەڵێکی‬ ‫خوێندندا‬ ‫قۆناغەکانی‬ ‫لە‬
.‫دەست‬
، ‫بەش‬ ‫تەواوکردنی‬ ‫پاش‬‫بەکالۆریۆس‬ ‫بڕوانامەی‬‫وەک‬ ‫ی‬‫تەالرسازی‬ ‫ئەندازیاری‬‫پێدەبەخشرێت‬،‫وە‬
‫دەتوان‬‫و‬ ‫حکومی‬ ‫کەرتی‬ ‫لە‬ ‫تەالرساز‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫وەک‬ ‫ێت‬‫تایبەتیشدا‬‫وەک‬ ‫بکات‬ ‫کار‬
‫ئاوەدانکردنەوە‬ ‫پرۆژەکانی‬ ‫سەرپەرشتیاری‬.

8. »‫ئەکادیمیەکانی‬ ‫وانە‬‫خوێندند‬ ‫ساڵی‬ ‫پێنج‬ ‫لەماوەی‬ ‫بەش‬:‫ا‬
:‫شارستانی‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫-بەشی‬
‫شارستانی‬ ‫ئەندازیاری‬‫بڵێین‬ ‫ئەتوانین‬ ‫و‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫کۆلێژی‬ ‫بەشەکانی‬ ‫لە‬ ‫دیکەیە‬ ‫یەکێکی‬
.‫هاوبەشە‬ ‫کاریان‬ ‫تەالرسازیدا‬ ‫بەشی‬ ‫لەگەڵ‬ ‫تاراددەیەک‬
‫ئ‬ ‫کارکردنی‬ ‫و‬ ‫خوێندن‬ ‫بەشە‬ ‫ئەم‬ ‫لەڕاستیدا‬‫ێ‬‫جگار‬‫گرنگە‬‫بە‬ ‫ڕاستەوخۆی‬ ‫پەیوەندیەکی‬ ‫،چون‬
‫هەیە‬ ‫ئاوەدانکردنەوەوە‬‫کارکردن‬ ‫وەک‬ ،‫بینا‬ ‫بواری‬ ‫لە‬‫کان‬‫و‬ ‫ڕێگاوبان‬ ،‫و‬ ‫ئاوەڕۆ‬ ‫و‬ ‫ئاو‬ ‫تۆڕی‬
.‫دیکەدا‬ ‫بواری‬ ‫چەندین‬
‫بەکالۆریۆس‬ ‫بڕوانامەی‬ ‫دەرچوو‬ ‫و‬ ‫ساڵە‬ ‫چوار‬ ‫بەشە‬ ‫لەم‬ ‫خوێندن‬‫ی‬‫شارستانی‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫وەک‬
‫پێدەبەخشرێت‬.
٥

9. ‫شارستانی‬ ‫ئەندازیارانی‬‫خزمەتگوزارییە‬ ‫بیناکردنی‬ ‫و‬ ‫نەخشەکێشان‬ ‫و‬ ‫شار‬ ‫پالندانانی‬ ‫بە‬ ‫پەیوەندیان‬
‫سەردەمەوە‬ ‫پێویستیەکانی‬‫هەیە‬‫قەڵەباڵغی‬ ‫چارەسەرکردنی‬ ‫و‬ ‫ئاوەدانکردنەوە‬ ‫هەوڵی‬ ‫لە‬ ‫هەروەها‬ ،
.‫ژینگەدان‬ ‫پیسبونی‬ ‫چارەسەرکردنی‬ ‫و‬ ‫هاتوچۆ‬
:‫خوێندندا‬ ‫ساڵی‬ ‫چوار‬ ‫لەماوەی‬ ‫بەش‬ ‫ئەکادیمیەکانی‬ ‫وانە‬«
:‫ڕووپێوان‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫-بەشی‬
‫ڕێژەیەکی‬ ‫سااڵنە‬ ‫و‬ ‫هەیە‬ ‫سەالحەدیندا‬ ‫زانکۆی‬ ‫لە‬ ‫تەنها‬ ‫و‬ ‫ئەندازیارییە‬ ‫کۆلێژی‬ ‫تاقانەی‬ ‫بەشە‬ ‫ئەم‬
‫لە‬ ‫کەم‬‫فێرخواز‬‫ناگاتە‬ ‫کە‬ ‫وەردەگرێت‬٠٦.‫ساڵێک‬ ‫هەر‬ ‫بۆ‬ ‫قوتابی‬
‫و‬ ‫ساڵە‬ ‫چوار‬ ‫بۆماوەی‬ ‫بەشە‬ ‫لەم‬ ‫خوێندن‬‫فێرخواز‬‫و‬ ‫تیۆری‬ ‫وانەی‬ ‫کۆمەڵێک‬ ‫خوێندندا‬ ‫ماوەی‬ ‫لە‬
‫پراکتیک‬‫هەرو‬ ، ‫دەخوێنێت‬‫،تۆتەڵ‬ ‫(لیڤڵ‬ ‫وەک‬ ‫بەکاربهێنێت‬ ‫ئامێر‬ ‫کۆمەڵێک‬ ‫ڕادەهێنرێت‬ ‫ەها‬
‫شوێن‬ ‫وردبینانەی‬ ‫دەستنیشانی‬ ‫دەتوانێت‬ ‫ڕێگەیانەوە‬ ‫لە‬ ‫کە‬ )‫ئێس‬ ‫ئای‬ ‫جی‬ ‫و‬ ‫ئێس‬ ‫پی‬ ‫،جی‬ ‫ستەیشن‬
‫هەروەها‬ ‫و‬ ‫شتەکان‬ ‫هەڵکەوتەی‬ ‫و‬‫د‬ ‫و‬ ‫ئەندازە‬‫و‬.‫بکات‬ ‫نێوانیان‬ ‫گۆشەی‬ ‫و‬ ‫وری‬
‫بەکالۆریۆس‬ ‫پڕوانامەی‬ ‫دەرچوو‬‫ی‬‫ڕ‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫وەک‬‫وپێو‬‫پێدەبەخشرێت‬ ‫وی‬.
‫ڕوپێوی‬ ‫ئەندازیاری‬‫ت‬ ‫بواری‬ ‫لە‬ ‫کاربکات‬ ‫ئەهلیدا‬ ‫و‬ ‫حکومی‬ ‫کەرتی‬ ‫لە‬ ‫دەتوانێ‬‫و‬ ‫ۆپۆگرافی‬
‫بیناشدا‬ ‫تەنانەت‬ ‫و‬ ‫ڕێگاوبان‬ ‫و‬ ‫ژینگە‬ ‫و‬ ‫هایدرۆگرافی‬.
٦

10. »:‫خوێندندا‬ ‫چوارساڵی‬ ‫لەماوەی‬ ‫بەش‬ ‫ئەکادیمیەکانی‬ ‫وانە‬
:‫ئاو‬ ‫سەرچاوەکانی‬ ‫و‬ ‫بەنداو‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫-بەشی‬
‫لە‬ ‫دەکۆڵێتەوە‬ ‫کە‬ ‫شارستانی‬ ‫و‬ ‫جیۆتەکنیک‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫بەشی‬ ‫هەردوو‬ ‫لە‬ ‫لقێکە‬ ‫بەشە‬ ‫ئەم‬
‫کەلە‬ ‫زیاد‬ ‫ئاوی‬ ‫البردنی‬ ‫بۆ‬ ‫ڕێگا‬ ‫دۆزینەوەی‬ ‫و‬ ‫بەکارهێنەرانی‬ ‫بۆ‬ ‫ئاو‬ ‫پاکژکردنەوەی‬ ‫و‬ ‫دابینکردن‬
‫هەروەها‬ ، ‫دەبێت‬ ‫پەیدا‬ ‫الفاوەوە‬ ‫ئەنجامی‬‫دروستکردنی‬‫کە‬ ‫ئاویەکان‬ ‫کەناڵە‬ ‫و‬ ‫بەنداو‬ ‫پرۆژەکانی‬
.‫هەبێت‬ ‫تێدا‬ ‫گرنگیان‬ ‫ڕۆڵێکی‬ ‫دەتوانن‬ ‫بەشە‬ ‫ئەم‬ ‫ئەندازیارانی‬
‫و‬ ‫ساڵە‬ ‫چوار‬ ‫بەشەدا‬ ‫لەم‬ ‫خوێندن‬‫فێرخواز‬‫پراکتیک‬ ‫و‬ ‫تیۆری‬ ‫وانەی‬ ‫کۆمەڵێک‬ ‫خوێندنیدا‬ ‫لەماوەی‬
‫جیۆ‬ ‫و‬ ‫هایدرۆلۆجی‬ ‫لە‬ ‫پێکدێت‬ ‫کە‬ ‫دەخوێنێت‬‫زانستەکانی‬ ‫و‬ ‫لۆجی‬‫کۆنکرێ‬ ‫و‬ ‫ئاو‬ ‫و‬ ‫خاک‬.‫ت‬
‫بەکالۆریۆس‬ ‫بڕوانامەی‬ ‫دەرچوو‬‫ی‬‫ئاو‬ ‫سەرچاوەکانی‬ ‫و‬ ‫بەنداو‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫وەک‬‫پێدەبەخشرێت‬‫و‬
‫کاربکات‬ ‫تایبەتیشدا‬ ‫و‬ ‫حکومی‬ ‫کەرتی‬ ‫لە‬ ‫دەتوانێت‬‫و‬ ‫ئاوەڕۆ‬ ‫و‬ ‫ئاو‬ ‫پرۆژەکانی‬ ‫و‬ ‫بەنداوەکان‬ ‫لە‬ ‫وەک‬
.‫ڕێگاوبانیشدا‬
٧

11. «:‫خوێندندا‬ ‫چوارساڵی‬ ‫ماوەی‬ ‫لە‬ ‫بەش‬ ‫ئەکادیمیەکانی‬ ‫وانە‬
:‫کارەبا‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫-بەشی‬
‫کارەباییەکان‬ ‫ئامێرە‬ ‫و‬ ‫کارەبا‬ ‫ئەندازەکانی‬ ‫خوێندنی‬ ‫لە‬ ‫بریتییە‬ ‫بەشە‬ ‫ئەم‬‫جەنەرەیتەر‬ ‫و‬ ‫ماتۆڕ‬ ‫وەک‬ ‫ی‬
‫کارپێک‬ ‫و‬ ‫تێگەیشتن‬ ‫و‬‫پەیوەندییەکان‬ ‫تۆڕی‬ ‫و‬ ‫شەبەکات‬ ‫و‬ ‫سوڕەکارەباییەکان‬ ‫ردنی‬.
‫بەهۆی‬‫بەشەکە‬ ‫فراوانی‬‫بۆ‬ ‫دەکرێت‬ ‫دابەش‬ ‫زانکۆکاندا‬ ‫لە‬ ‫هەندێ‬ ‫لە‬ ‫وە‬‫بەش‬ ‫سێ‬‫وەک‬ ‫ی‬
.)‫ئەلیکترۆنیک‬ ‫و‬ ‫(پاوەر،گەیاندن‬
‫کۆمەڵێک‬ ‫خوێندندا‬ ‫لەماوەی‬ ‫قوتابی‬ ‫و‬ ‫ساڵە‬ ‫چوار‬ ‫بەشەدا‬ ‫لەم‬ ‫خوێندن‬‫پراکتیک‬ ‫و‬ ‫تیۆری‬ ‫وانەی‬
، ‫دەخوێنێت‬‫پێدەبەخشرێت‬ ‫کارەبا‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫وەک‬ ‫بەکالۆریۆسی‬ ‫بڕوانامەی‬ ‫دەرچوو‬،‫لە‬ ‫جگە‬
‫کەرتی‬‫حکومی‬‫کەرتی‬ ‫لە‬ ‫دەتوانێت‬ ،‫تایبەت‬‫یش‬‫بەرهەمهێنانی‬ ‫وێستگەکانی‬ ‫لە‬ ‫وەک‬ ‫کاربکات‬ ‫دا‬
‫کارەبادا‬‫و‬ ‫بکات‬ ‫باڵەخانەکان‬ ‫و‬ ‫بیناو‬ ‫کارەباییەکانی‬ ‫پرۆژە‬ ‫سەرپەرشتی‬ ‫دەتوانێت‬ ‫هەمانکاتدا‬ ‫لە‬‫لە‬
‫گەیاندنیشدا‬ ‫و‬ ‫شەبەکات‬ ‫مەجالی‬‫کاربکات‬ ‫پەیوەندیکردن‬ ‫کۆمپانیاکانی‬ ‫لە‬.
٨

12. »‫خوێند‬ ‫ساڵی‬ ‫چوار‬ ‫لەماوەی‬ ‫بەش‬ ‫ئەکادیمیەکانی‬ ‫وانە‬:‫ندا‬
:‫میکانیک‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫-بەشی‬
‫لەگەڵ‬ ‫هاوبەشە‬ ‫تاڕاددەیەک‬ ‫کە‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫کۆلێژی‬ ‫فراوانەکانی‬ ‫بەشە‬ ‫لە‬ ‫یەکێکە‬ ‫بەشە‬ ‫ئەم‬
، ‫شارستانی‬ ‫و‬ ‫کارەبا‬ ‫بەشەکانی‬ ‫لە‬ ‫هەریەکە‬‫و‬ ‫ئەکادیمیەکان‬ ‫وانە‬ ‫خوێندنی‬ ‫ڕووی‬ ‫لە‬ ‫چ‬ ‫ئەمە‬
.‫کارکردنیشدا‬ ‫لە‬ ‫تاڕاددەیەک‬ ‫هەروەها‬
‫خو‬‫بەشە‬ ‫لەم‬ ‫ێندن‬‫دەرچوو‬ ،‫دەخوێنێت‬ ‫پراکتیک‬ ‫و‬ ‫تیۆری‬ ‫وانەی‬ ‫کۆمەڵێک‬ ‫قوتابی‬ ‫و‬ ‫چوارساڵە‬
.‫بەدەستدێنێت‬ ‫میکانیک‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫وەک‬ ‫بەکالۆریۆس‬ ‫بروانامەی‬
‫بەشە‬ ‫ئەم‬ ‫باسە‬ ‫شایانی‬ ‫ئەوەی‬‫بەشێکی‬‫فراوان‬‫و‬ ‫ە‬‫زانکۆدا‬ ‫هەندێک‬ ‫لە‬‫جیاکراوەتەوە‬‫لە‬ ‫وەک‬ ،
‫تەکن‬ ‫کۆلێژی‬‫ی‬‫سلێمانی‬ ‫زانکۆی‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫کی‬‫هەولێر‬ ‫و‬، ‫هەواسازی‬ ‫و‬ ‫(ساردکردنەوە‬
)‫کانزا‬ ‫و‬ ‫بەرهەمهێنان‬‫و‬)‫دروستکردن‬ ‫(بەشی‬ ‫کۆیە‬ ‫زانکۆی‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫کۆلێژی‬‫هەیە‬ ‫دا‬،‫لە‬ ‫بەاڵم‬
‫گشتی‬ ‫بەشێوەیەکی‬ ‫سەالحەدین‬ ‫زانکۆی‬‫دە‬‫خوێنرێت‬،.‫جیانەکراوەتەوە‬ ‫واتە‬
٩

13. ‫بوارەکانی‬ ‫لە‬ ‫وەک‬ ‫کارەکانیدا‬ ‫لە‬ ‫هەیە‬ ‫هەمەڕەنگیەک‬ ‫فراوانییەوە‬ ‫بەهۆی‬ ‫میکانیک‬ ‫بەشی‬
‫سازی‬ ‫کانزا‬ ، ‫کارەبا‬ ، ‫ئاوەڕۆ‬ ‫و‬ ‫ئاو‬ ‫هەواسازی،تۆڕەکانی‬ ‫،سیستەمەکانی‬ ‫(ئۆتۆمبێل‬،‫دروستکردن‬
‫نەوتدا‬ ‫و‬).
‫سەرپ‬ ‫و‬ ‫بکات‬ ‫کار‬ ‫تایبەتیشدا‬ ‫کەرتی‬ ‫لە‬ ‫دەتوانێت‬ ، ‫حکومی‬ ‫کەرتی‬ ‫لە‬ ‫جگە‬ ‫بەش‬ ‫دەرچووی‬‫ەرشتی‬
.‫بکات‬ ‫ئەندازیارییەکان‬ ‫پرۆژە‬
»‫ئەکادیمیەکانی‬ ‫وانە‬:‫خوێندندا‬ ‫ساڵی‬ ‫چوار‬ ‫لەماوەی‬ ‫بەش‬
:‫نەوت‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫-بەشی‬
‫ساڵێک‬ ‫هەموو‬ ، ‫عێراقدا‬ ‫لە‬ ‫بەشە‬ ‫دوەمین‬ ‫و‬ ‫کوردستان‬ ‫هەرێمی‬ ‫لە‬ ‫بەشە‬ ‫تاکە‬ ‫بەشە‬ ‫ئەم‬
‫و‬ ‫عێراق‬ ‫و‬ ‫کوردستان‬ ‫لە‬ ‫دەکەن‬ ‫بەشە‬ ‫ڕوولەم‬ ‫قوتابیان‬‫ئەوەی‬ ‫بەهۆی‬ ، ‫ئێرانەوە‬ ‫و‬ ‫سوریا‬
، ‫نەوتە‬ ‫پێدەبەستێت‬ ‫پشتی‬ ‫نێوخۆییانەی‬ ‫سامانە‬ ‫لەو‬ ‫یەکێک‬ ‫کە‬ ‫واڵتانەی‬ ‫لەو‬ ‫یەکێکە‬ ‫عێراق‬
‫بواری‬ ‫لە‬ ‫کاریش‬ ‫هەلی‬ ‫و‬ ‫بنێت‬ ‫هەنگاو‬ ‫پیشەسازیدا‬ ‫واڵتانی‬ ‫الی‬ ‫بەرەو‬ ‫زیاتر‬ ‫وایکردوە‬ ‫ئەمەش‬
.‫دەبێت‬ ‫فراوانتر‬ ‫دێت‬ ‫تا‬ ‫نەوت‬
‫و‬ ‫ساڵە‬ ‫چوار‬ ‫بەشەدا‬ ‫لەم‬ ‫خوێندن‬‫ف‬‫ێرخواز‬‫کە‬ ‫دەخوێنێت‬ ‫پراکتیکی‬ ‫و‬ ‫تیۆری‬ ‫وانەی‬ ‫کۆمەڵێک‬
‫و‬ ‫بەرهەمهێنان‬ ‫ڕێگاکانی‬ ‫و‬ ‫نەوت‬ ‫تایبەتمەندیەکانی‬ ‫و‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫جیۆلۆجی‬ ‫زانستەکانی‬ ‫فێری‬ ‫تێیدا‬
.‫دەکرێت‬ ‫نەوتییەکان‬ ‫بەرهەمە‬ ‫جیاکردنەوەی‬
٠١

14. ‫بەکالۆریۆس‬ ‫بڕوانامەی‬ ‫دەرچوو‬‫ی‬‫نەوت‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫وەک‬‫پێدەبەخشرێت‬‫کێڵگە‬ ‫لە‬ ‫دەتوانێت‬ ‫و‬
.‫بکات‬ ‫کار‬ ‫پااڵوگەکاندا‬ ‫و‬ ‫نەوتی‬
، ‫هەیە‬ ‫کۆیە‬ ‫زانکۆی‬ ‫لە‬ ‫تەنها‬ ‫ئێستادا‬ ‫لە‬ ‫نەوت‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫تێبینی/بەشی‬‫ل‬ ‫ئەمساڵ‬ ‫پێدەچێت‬‫ە‬
.‫بکرێتەوە‬ ‫سلێمانیش‬ ‫زانکۆی‬
»:‫خوێندندا‬ ‫ساڵی‬ ‫پێنج‬ ‫لەماوەی‬ ‫بەش‬ ‫ئەکادیمیەکانی‬ ‫وانە‬
-‫بەشی‬‫ئەندازیاری‬‫کیمیاوی‬:
٠٠

15. ، ‫نەوت‬ ‫بەشی‬ ‫شێوەی‬ ‫بەهەمان‬ ‫بەشە‬ ‫ئەم‬‫بەم‬ ‫و‬ ‫هەیە‬ ‫کۆیە‬ ‫زانکۆی‬ ‫ولە‬ ‫نوێیە‬ ‫بەشێکی‬
‫کراوەتەوە‬ ‫سۆران‬ ‫زانکۆی‬ ‫لە‬ ‫دواییانەش‬،‫لەڕاستیدا‬‫لەنێوان‬ ‫هەیە‬ ‫هاوبەشییەک‬‫و‬ ‫نەوت‬
‫کیمیادا‬،‫خوێندن‬ ‫ڕووی‬ ‫لە‬ ‫چ‬ ‫ئەمە‬،.‫کارکردنیشدا‬ ‫لە‬ ‫چ‬ ‫وە‬
‫لەم‬ ‫خوێندن‬‫کۆمەڵێک‬ ‫و‬ ‫ساڵە‬ ‫چوار‬ ‫بۆماوەی‬ ‫بەشە‬‫دەخوێن‬ ‫پراکتیک‬ ‫و‬ ‫تیۆری‬ ‫وانەی‬‫ر‬، ‫ێت‬‫ل‬‫ە‬
‫دوا‬‫یشدا‬‫و‬ ‫ڕادەهێنرێن‬ ‫فێرخوازان‬‫یەکە‬ ‫وەک‬ ‫تاقیگەیەکدا‬ ‫چەند‬ ‫لە‬ ‫پێدەکرێت‬ ‫تاقیکردنەوەیان‬
‫و‬ ‫گەرمی‬ ‫گواستنەوەی‬ ‫و‬ ‫شلەکان‬ ‫میکانیکی‬ ‫و‬ ‫پرۆسەکان‬ ‫کۆنترۆڵکردنی‬ ‫و‬ ‫کرداریەکان‬
‫کا‬ ‫تاقیگەی‬ ‫و‬ ‫گەرمی‬ ‫داینامیکی‬.‫ئەتۆمی‬ ‫رلێکی‬
‫بەکالۆریۆس‬ ‫بڕوانامەی‬ ‫دەرچوو‬‫ی‬‫وەک‬‫کیمیاوی‬ ‫ئەندازیاری‬‫پێدەبەخشرێت‬‫لە‬ ‫دەتوانێت‬ ‫وە‬ ،
‫و‬ ‫بەکۆمەڵ‬ ‫بەرهەمهێنانی‬ ‫و‬ ‫نەوت‬ ‫بەرهەمهێنانی‬ ‫پرۆسەکانی‬ ‫و‬ ‫پااڵوتن‬ ‫پیشەسازیەکانی‬
.‫بکەن‬ ‫کار‬ ‫پەترۆکیمیاویەکاندا‬ ‫کارگە‬ ‫و‬ ‫تەندروستی‬ ‫چاودێری‬ ‫و‬ ‫دەرمانسازی‬
»‫بەش‬ ‫ئەکادیمیەکانی‬ ‫وانە‬:‫خوێندندا‬ ‫چوارساڵی‬ ‫لەماوەی‬
٠٢

16. -‫بەشی‬‫ئەندازیاری‬:‫جیۆتەکنیک‬
‫بەشە‬ ‫،ئەم‬ ‫هەیە‬ ‫کۆیەدا‬ ‫زانکۆی‬ ‫لە‬ ‫تەنها‬ ‫کە‬ ‫بەشانەی‬ ‫لەو‬ ‫دیکەیە‬ ‫یەکێکی‬ ‫جیۆتەکنیک‬ ‫بەشی‬
‫لێژایی‬ ‫و‬ ‫بناغە‬ ‫دیزاینکردنی‬ ‫و‬ ‫شیکردنەوە‬ ‫بە‬ ‫دەدات‬ ‫گرنگی‬ ‫کە‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫لە‬ ‫لقێکە‬‫و‬
‫سیستەمەکانی‬ ‫و‬ ‫پێکهاتە‬ ‫پاراستنی‬‫لقە‬ ‫،ئەم‬ ‫ڕاگیراون‬ ‫یان‬ ‫دروستکراون‬ ‫بەرد‬ ‫و‬ ‫خاک‬ ‫کەلە‬
.‫هەیە‬ ‫زەوییەوە‬ ‫کەرەستەکانی‬ ‫خاسیەتەکانی‬ ‫بە‬ ‫پەیوەندی‬ ‫ئەندازیارییە‬
‫چوارساڵەوە‬ ‫بۆماوەی‬ ‫بەشە‬ ‫لەم‬ ‫خوێندن‬‫فێرخواز‬ ‫و‬‫ئەکادیمیەدا‬ ‫خوێندنە‬ ‫ئەم‬ ‫لەماوەی‬
‫بە‬ ‫دەکرێت‬ ‫ئاشنا‬ ‫هەروەها‬ ، ‫دەخوێنێت‬ ‫پراکتیکی‬ ‫و‬ ‫تیۆری‬ ‫وانەی‬ ‫کۆمەڵێک‬‫کە‬ ‫تاقیگە‬ ‫جۆرەها‬
‫یارمەتیدەرن‬‫ئەندازیاری‬ ‫و‬ ‫بیناکردن‬ ‫کەرەستەکانی‬ ‫بواری‬ ‫لە‬ ‫فێرکردن‬ ‫و‬ ‫توێژینەوە‬ ‫لە‬
‫خاک‬ ‫میکانیکی‬ ‫و‬ ‫ئاوەڕۆ‬ ‫و‬ ‫ئاو‬ ‫و‬ ‫ڕووپێوی‬ ‫و‬ ‫ڕێگاوبان‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫و‬ ‫جیۆلۆجی‬ ‫و‬ ‫پێکهاتەیی‬
.‫خۆڵ‬ ‫و‬
.‫پێدەبەخشرێت‬ ‫جیۆتەکنیک‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫وەک‬ ‫بەکالۆریۆسی‬ ‫بڕوانامەی‬ ‫دەرچوو‬
‫جیۆتەکنیک‬ ‫ئەندازیارانی‬‫دامەزران‬ ‫و‬ ‫پرۆژەگەورەکان‬ ‫لە‬ ‫کاردەکەن‬‫و‬ ‫ژێرزەوی‬ ‫پێکهاتەکانی‬ ‫دنی‬
‫بیرەنەوت‬ ‫شوێنی‬ ‫دیاریکردنی‬ ‫بۆ‬ ‫خاک‬ ‫چینەکانی‬ ‫کەشفکردنی‬ ‫و‬ ‫تونێل‬ ‫لە‬ ‫جیاواز‬ ‫جۆری‬.
٠١

17. «:‫خوێندندا‬ ‫ساڵی‬ ‫چوار‬ ‫لەماوەی‬ ‫بەش‬ ‫ئەکادیمیەکانی‬ ‫وانە‬
-‫بەشی‬‫ئەندازیاری‬‫پرۆگرامسازی‬:
‫لە‬ ‫وەک‬ ، ‫ئەندازیاری‬ ‫کۆلێژی‬ ‫بەشەکانی‬ ‫لە‬ ‫دیکەیە‬ ‫یەکێکی‬ ‫پرۆگرامسازی‬ ‫ئەندازیاری‬
.‫داتابەیس‬ ‫و‬ ‫پرۆگرامین‬ ‫بە‬ ‫دەدات‬ ‫گرنگی‬ ‫بەشە‬ ‫ئەم‬ ‫دیارە‬ ‫ناوەکەیەوە‬
‫و‬ ‫ساڵە‬ ‫چوار‬ ‫بەشە‬ ‫لەم‬ ‫خوێندن‬‫فێرخواز‬‫وانەی‬ ‫کۆمەڵێک‬ ‫ئەکادیمیدا‬ ‫چوارساڵی‬ ‫لەماوەی‬
‫فێری‬ ‫،هەروەها‬ ‫دەخوێنن‬ ‫پراکتیکی‬ ‫و‬ ‫تیۆری‬‫سیستەمی‬‫نێتۆرکین‬.‫دەبن‬ ‫وێب‬ ‫دیزاینی‬ ‫و‬
‫بۆ‬ ‫جیادەبێتەوە‬ ‫کۆیە‬ ‫لەزانکۆی‬ ، ‫خوێندنیەوە‬ ‫فراوانی‬ ‫بەهۆی‬ ‫بەشە‬ ‫ئەم‬
(software,hardware.‫دەخوێنرێ‬ ‫گشتی‬ ‫بەشێوەیەکی‬ ‫دیکەدا‬ ‫زانکۆکانی‬ ‫لە‬ ‫بەاڵم‬ ، )
‫لە‬ ‫جگە‬ ، ‫پێدەبەخشرێت‬ ‫پرۆگرامساز‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫وەک‬ ‫بەکالۆریۆسی‬ ‫بڕوانامەی‬ ‫دەرچوو‬
‫پەیوەندی‬ ‫کۆمپانیاکانی‬ ‫،بەتایبەت‬ ‫کاربکات‬ ‫تایبەتیشدا‬ ‫کەرتی‬ ‫لە‬ ‫دەتوانێت‬ ‫حکومی‬ ‫کەرتی‬
.‫تیلیکۆم‬ ‫نەورۆز‬ ‫و‬ ‫کۆڕەک‬ ‫و‬ ‫سێڵ‬ ‫ئاسیا‬ ‫وەک‬ ‫کردنی‬
»:‫خوێندندا‬ ‫ساڵی‬ ‫چوار‬ ‫لەماوەی‬ ‫بەش‬ ‫ئەکادیمیەکانی‬ ‫وانە‬
٠١

18. -‫بەشی‬‫ئەندازیاری‬:‫دروستکردن‬
‫ئەندازیاری‬ ‫بەشی‬‫ئەم‬ ‫دروستکردنی‬ ‫لە‬ ‫مەبەست‬ ، ‫میکانیک‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫لە‬ ‫لقێکە‬ ‫دروستکردن‬
.‫میکانیک‬ ‫بەشی‬ ‫لە‬ ‫پسپۆڕییە‬ ‫وەرگرتنی‬ ‫بەشە‬
‫هەیە‬ ‫کۆیە‬ ‫زانکۆی‬ ‫لە‬ ‫تەنها‬ ‫بە‬ ‫بەشە‬ ‫ئەم‬‫گرنگی‬ ‫کە‬ ‫بابەتانەی‬ ‫،ئەو‬ ‫ساڵە‬ ‫چوار‬ ‫تێیدا‬ ‫،خوێندن‬
‫هەڵ‬ ‫هەروەها‬ ‫و‬ ‫کارگە‬ ‫بەڕێوەبردنی‬ ‫و‬ ‫بەرهەمهێنان‬ ‫لە‬ ‫بریتییە‬ ‫پێدەدرێت‬‫بۆ‬ ‫کانزا‬ ‫بژاردنی‬
.‫دیاریکراو‬ ‫کارێکی‬
‫کە‬ ‫دەخوێنرێت‬ ‫تێدا‬ ‫پراکتیکی‬ ‫وانەی‬ ‫کۆمەڵێک‬ ، ‫تیۆری‬ ‫وانەی‬ ‫سەرەڕای‬‫فێرخواز‬‫وەرشە‬ ‫لە‬‫ی‬
‫ڕادەهێنرێت‬ ‫تایبەتیدا‬‫بکات‬ ‫جۆربەجۆر‬ ‫دیزاینی‬ ‫کۆمەڵێک‬ ‫کە‬.
٠٥

19. «:‫خوێندندا‬ ‫ساڵی‬ ‫چوار‬ ‫ماوەی‬ ‫لە‬ ‫بەش‬ ‫ئەکادیمیەکانی‬ ‫وانە‬
٢-‫ئەندازیاری‬ ‫تەکنیکی‬ ‫کۆلێژی‬
-:‫ڕێگاوبان‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫بەشی‬
‫ئەندازیاری‬ ‫فراوانی‬ ‫لقێکی‬ ‫و‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫تەکنیکی‬ ‫کۆلێژی‬ ‫بەشەکانی‬ ‫لە‬ ‫یەکێکە‬ ‫بەشە‬ ‫ئەم‬
.‫شارستانیە‬
‫و‬ ‫ساڵە‬ ‫چوار‬ ‫ماوەی‬ ‫بۆ‬ ‫بەشە‬ ‫لەم‬ ‫خوێندن‬‫فێرخواز‬‫ئەکادیمیدا‬ ‫خوێندنی‬ ‫ساڵی‬ ‫چوار‬ ‫لەماوەی‬
‫دەخوێنێت‬ ‫پراکتیکی‬ ‫و‬ ‫تیۆری‬ ‫وانەی‬ ‫کۆمەڵێک‬.
.‫پێدەبەخشرێت‬ ‫ڕێگاوباندا‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫لە‬ ‫بەکالۆریۆسی‬ ‫بڕوانامەی‬ ‫دەرچوو‬
‫دروستکردنی‬ ‫لە‬ ‫وەک‬ ‫بکەن‬ ‫کار‬ ‫تایبەتیدا‬ ‫و‬ ‫حکومی‬ ‫کەرتی‬ ‫لە‬ ‫دەتوانن‬ ‫ڕێگاوبان‬ ‫ئەندازیارانی‬
، ‫وجسر‬ ‫تونێل‬ ‫و‬ ‫ڕێگاوبان‬‫کار‬ ‫تر‬ ‫تاقیگەی‬ ‫زۆر‬ ‫و‬ ‫قیر‬ ‫تاقیگەکانی‬ ‫لە‬ ‫دەتوانن‬ ‫لەهەمانکاتیشدا‬
.‫بکەن‬
٠٦

20. »:‫خوێندندا‬ ‫ساڵی‬ ‫چوار‬ ‫لەماوەی‬ ‫بەش‬ ‫ئەکادیمیەکانی‬ ‫وانە‬
-:‫شار‬ ‫پالنسازی‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫بەشی‬
‫هەیە‬ ‫سلێمانی‬ ‫شاری‬ ‫لە‬ ‫تەنها‬ ‫کە‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫تەکنیکی‬ ‫کۆلێژی‬ ‫بەشەکانی‬ ‫لە‬ ‫یەکێکە‬ ‫بەشە‬ ‫ئەم‬
،‫واتە‬.‫کوردستانە‬ ‫بەشی‬ ‫تاکە‬
‫بۆماوەی‬ ‫بەشەدا‬ ‫لەم‬ ‫خوێندن‬‫و‬ ‫تیۆری‬ ‫وانەی‬ ‫کۆمەڵێک‬ ‫خوێندندا‬ ‫لەماوەی‬ ‫و‬ ‫ساڵە‬ ‫چوار‬
.‫دەخوێنرێت‬ ‫پراکتیکی‬
، ‫ئاوەدانکردنەوەدایە‬ ‫قۆناغی‬ ‫لە‬ ‫کوردستان‬ ‫ئێستادا‬ ‫لە‬‫پشکی‬ ‫شاریش‬ ‫پالنسازی‬ ‫بەشی‬ ‫بۆیە‬
‫پێدەدرێت‬ ‫تایبەتی‬ ‫گرنگییەکی‬ ‫و‬ ‫الیەنەدا‬ ‫لەم‬ ‫بەردەکەوێت‬ ‫شێری‬‫ئاوەدانکردنەوەدا‬ ‫لە‬
‫تر‬ ‫بەشەکانی‬ ‫شانبەشانی‬.
‫بڕوانامەی‬ ‫دەرچوو‬‫بەکالۆریۆسی‬‫پالنساز‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫وەک‬‫پێدەبەخشرێت‬‫لە‬ ‫دەتوانرێ‬ ‫و‬
.‫پالنەر‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫وەک‬ ‫بکات‬ ‫کار‬ ‫تایبەتیشدا‬ ‫و‬ ‫حکومی‬ ‫کەرتی‬
٠٧

21. «:‫خوێندندا‬ ‫چوارساڵی‬ ‫لەماوەی‬ ‫بەش‬ ‫ئەکادیمیەکانی‬ ‫وانە‬
-:‫گەیاندن‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫بەشی‬
‫قۆناغی‬ ‫لە‬ ‫سەالحەدیندا‬ ‫زانکۆی‬ ‫لە‬ ‫کە‬ ‫کارەبا‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫بەشی‬ ‫لە‬ ‫لقێکە‬ ‫گەیاندن‬ ‫بەشی‬
‫جیادەکرێتەوە‬ ‫سێیەمیدا‬،‫پسپۆڕ‬ ‫خوێندنێکی‬ ‫ئەکادیمییان‬ ‫خوێندنی‬ ‫ساڵی‬ ‫چوار‬ ‫واتە‬‫ی‬‫دەبێت‬
‫گشتی‬ ‫نەک‬.
‫بەشە‬ ‫ئەم‬ ‫بڵێین‬ ‫دەتوانین‬‫هاو‬‫تەکنەلۆجیا‬ ‫بە‬ ‫تەریبە‬،‫م‬ ‫چونکە‬‫مەیدانێکی‬ ‫کاری‬ ‫ەیدانی‬
‫هەیە‬ ‫بااڵیان‬ ‫دەستێکی‬ ‫بوارەدا‬ ‫لەم‬ ‫و‬ ‫ئەلیکترۆنیە‬.
‫پ‬ ‫و‬ ‫دەخوێنرێت‬ ‫پراکتیکی‬ ‫و‬ ‫تیۆری‬ ‫وانەی‬ ‫کۆمەڵێک‬ ‫و‬ ‫ساڵە‬ ‫چوار‬ ‫تێیدا‬ ‫خوێندن‬‫دەرچوون‬ ‫اش‬
‫بەکالۆریۆس‬ ‫بڕوانامەی‬.‫گەیاندن‬ ‫ئەندازیاری‬ ‫وەک‬ ‫پێدەبەخشرێ‬ ‫یان‬
‫دیکەی‬ ‫بەشەکانی‬ ‫هەموو‬ ‫وەک‬ ‫گەیاندن‬ ‫ئەندازیاری‬‫کۆ‬‫لێژ‬‫دەتوانێ‬‫ت‬‫کەرتی‬ ‫هەردوو‬ ‫لە‬
‫و‬ ‫کۆڕەک‬ ‫و‬ ‫سێڵ‬ ‫(ئاسیا‬ ‫وەک‬ ‫پەیوەندی‬ ‫کۆمپانیاکانی‬ ‫بەتایبەت‬ ‫بکات‬ ‫کار‬ ‫تایبەتدا‬ ‫و‬ ‫حکومی‬
‫تێلیکۆم‬ ‫نەورۆز‬.)‫فڕۆکەخانەکان‬ ‫و‬
٠٨

22. »:‫خوێندندا‬ ‫چوارساڵی‬ ‫لەماوەی‬ ‫بەش‬ ‫ئەکادیمیەکانی‬ ‫وانە‬
/ ‫تێبینی‬‫هەردووبەشی‬ ‫تەکنیکیدا‬ ‫کۆلێژی‬ ‫لە‬‫میکانیک‬ ‫و‬ ‫شارستانی‬‫ئە‬ ‫بەهۆی‬ ‫بەاڵم‬ ، ‫هەیە‬‫وەی‬
.‫پێبدەم‬ ‫ئاماژەیان‬ ‫نەزانی‬ ‫بەپێویستم‬ ‫ڕوونکردەوە‬ ‫بەشم‬ ‫هەردوو‬ ‫ڕۆڵی‬ ‫لەپێشتردا‬
٠٩

23. ‫کۆتایی‬
"‫مەکەن‬ ‫بێبەشمان‬ ‫خێر‬ ‫نزای‬ ‫لە‬"
٢١