Trung tâm Đào tạo và truyền thông môi trường (CETAC)
Trung tâm Sáng kiến Sức khỏe và Dân số (CCIHP)
KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ MÔI TRƯỜNG
Theo định nghĩa của UNESCO, thì môi trường của con
người bao gồm toàn bộ các hệ thống tự nhiên và các
hệ thống do con người tạo ra, những cái hữu hình và
vô hình (tập quán, niềm tin,...), trong đó con người
sống và lao động, họ khai thác các tài nguyên thiên
nhiên và nhân tạo nhằm thoả mãn những nhu cầu của
mình.
CÁC CHỨC NĂNG CHỦ YẾU CỦA MÔI TRƯỜNG
MÔI
TRƯỜNG
Cung cấp các nguồn tài
nguyên
Không gian sống
Nơi lưu trữ và cung cấp
các nguồn thông tin
Chứa đựng các chất thải
CÁC THÀNH PHẦN CƠ BẢN CỦA MÔI TRƯỜNG
Môi trường sống của con người thường được phân thành:
- Môi trường tự nhiên: Bao gồm các nhân tố thiên nhiên
như vật lý, hoá học, sinh học (ánh sáng mặt trời, núi, sông,
biển cả, không khí, động và thực vật, đất và nước,...)
- Môi trường xã hội: Là tổng thể các mối quan hệ giữa con
người với con người. Đó là luật lệ, thể chế, cam kết, quy
định ở các cấp khác nhau. Môi trường xã hội định hướng
hoạt động của con người theo một khuôn khổ nhất định,
tạo nên sức mạnh tập thể thuận lợi cho sự phát triển, làm
cho cuộc sống của con người khác với các sinh vật khác.
NHỮNG VẤN ĐỀ MÔI TRƯỜNG CỦA VIỆT NAM
Ô nhiễm chất hữu cơ trong môi trường nước:
Môi trường nước mặt ở hầu hết các đô thị và ở nhiều
lưu vực sông nước ta đều bị ô nhiễm các chất hữu cơ
Ô nhiễm môi trường ở các đô thị
(Hà Nội, Hồ Chí Minh)
Ô nhiễm không khí
Ô nhiễm tiếng ồn
Úng ngập ngày càng trầm trọng,
Ô nhiễm do chất thải rắn chưa được
thu gom và xử lý triệt để, đặc biệt là
các chất thải nguy hại
Ô nhiễm môi trường các khu/cụm
công nghiệp
chỉ có khoảng 50% các KCN đang hoạt
động là có hệ thống xử lý nước thải
tập trung (kể cả các hệ thống hoạt
động chưa có hiệu quả)
Chất thải rắn phát sinh từ các khu/
cụm công nghiệp ngày càng lớn về số
lượng, càng đa dạng độc hại về tính
chất, nhưng tỷ lệ thu gom, phân loại
và xử lý đúng kỹ thuật vệ sinh môi
trường, đặc biệt đối với việc quản lý,
vận chuyển và đăng ký nguồn thải đối
với CTNH còn rất nhiều bất cập
Ô nhiễm môi trường các làng nghề
(không khí, nước thải, chất thải
rắn...)
Ô nhiễm nông nghiệp do sử dụng
không hợp lý phân bón hóa học,
thuốc bảo vệ thực vật
với một lượng lớn vỏ bao thuốc
BVTV (trung bình là 19.637 tấn/năm),
chủ yếu là các vỏ bao giấy tráng kẽm,
túi nilon, các loại chai nhựa và thủy
tinh, hầu như không được thu gom
mà bị thải bỏ vương vãi trên đồng
ruộng, kênh, mương.
Đa dạng sinh học suy giảm nghiêm trọng
Sự suy thoái của các hệ sinh thái tự nhiên
Sự suy giảm của các loài tự nhiên
An ninh môi trường bị đe dọa
An ninh nguồn nước
Ô nhiễm xuyên biên giới
Sinh vật ngoại lai xâm hại và sinh
vật biến đổi gen xâm lấn
Khai thác khoáng sản
Quản lý môi trường còn nhiều bất
cập
Vai trò của cộng đồng chưa được
huy động đầy đủ
Giám sát tác động môi trường của các dự
án/ chương trình KT - XH
Giám sát các tác động của công
trình công nghiệp đặc biệt hóa
chất, công nghiệp chế biến thực
phẩm, công nghiệp dệt, nhuộm…
Giám sát tác động môi trường
của các dự án thủy điện, xây
dựng hồ đập
Giám sát các dự án/ chương
trình
Vai trò của người dân/ tổ chức
xã hội trong giám sát môi trường