Primary Medical Care

1. การวินิจฉัยแยกโรคระบบหายใจ Primary Medical Care RangsimaPoomsawat E mail : rangsima@chiangmai.ac.th to_rangsima@hotmail.com http://rangsima.motionforum.net/forum.htm http://www.facebook.com/RangsimaPoomsawat 31/5/2010 rangsima@chiangmai.ac.th 1

2. วัตถุประสงค์ วินิจฉัยโรคกลุ่มอาการในระบบทางเดินหายใจได้ บอกสาเหตุ อาการ และอาการแทรกซ้อนของโรคที่พบบ่อยในระบบทางเดินหายใจได้ บอกสิ่งตรวจพบในโรคที่พบบ่อยในระบบทางเดินหายใจได้ บอกแนวทางแนวทางการรักษาโรคที่พบบ่อยในระบบทางเดินหายใจได้ 31/5/2010 2 rangsima@chiangmai.ac.th

3. 31/5/2010 3 rangsima@chiangmai.ac.th

4. 31/5/2010 4 rangsima@chiangmai.ac.th

5. 31/5/2010 5 rangsima@chiangmai.ac.th

6. 31/5/2010 6 rangsima@chiangmai.ac.th

7. Direct Percussion Indirect Percussion 31/5/2010 7 rangsima@chiangmai.ac.th

8. 31/5/2010 8 rangsima@chiangmai.ac.th

9. Normal Breath Sound Tracheal Bronchovesicular Vesicular 31/5/2010 9 rangsima@chiangmai.ac.th

10. 31/5/2010 10 rangsima@chiangmai.ac.th

11. … ไข้หวัด ...Common cold, URI, Rhinopharyngitis … หวัดภูมิแพ้... Allergic Rhinitis … ไข้หวัดใหญ่ ...Influenza, Flu … คออักเสบ ... Pharyngitis … ทอนซิลอักเสบ ... Tonsillitis 31/5/2010 11 rangsima@chiangmai.ac.th

12. … หลอดลมฝอยอักเสบ(Bronchiolitis) … หลอดลมอักเสบ (Bronchitis) … ปอดอักเสบ (Pneumonia) … หอบหืด (Asthma) … วัณโรคปอด (Pulmonary Tuberculosis) 31/5/2010 12 rangsima@chiangmai.ac.th

13. ไข้ร่วมกับไอ 31/5/2010 13 rangsima@chiangmai.ac.th

14. ไข้หวัด-common cold Cause : Virus >200 Type : I.P 1-3 d S/Sx : fever < 38 weakness headache nasal congestion sneezing sore-throat Complication : Bacterial infection : Tonsillitis / Pharyngitis/ Sinusitis/ Otitis media/ Bronchitis Management : Symptomatic Rx : M Tussis, CPM (ห้าม เด็ก 6 mo) ABO : Amoxy, Erythro Refer : Tachypnea / Fever > 7 d 31/5/2010 14 rangsima@chiangmai.ac.th

15. ไข้หวัดใหญ่-INFLUENZA Cause : Virus Influenza , IP 1-4 d S/Sx : Fever 38.5-40 , Muscle pain , rhinorrhea, headache , anorexia , หน้าแดง ตาแดง คอแดงเล็กน้อย Complication : Sinusitis/ Otitis media/ Otitisinterna/ Bronchitis/ Pneumonia Management : Symptomatic Rx : M Tussis, CPM (ห้าม เด็ก 6 mo) ABO : Amoxy, Erythro Refer : Tachypnea / Fever > 7 d 31/5/2010 15 rangsima@chiangmai.ac.th

17. คล้ายไข้หวัดใหญ่ ไข้ ปวดศรีษะ น้ำมูกไหล เจ็บคอ ปวดเมื่อยตามตัว ปอดอักเสบ ไอ หอบ รายที่รุนแรงอาจเสียชีวิต

19. ภาวะการหายใจล้มเหลวหัวใจวาย

20. ภาวะอากาศในช่องเยื่อหุ้มปอด ARDS

21. เลือดออกในทางเดินอาหาร

22. Management :Tamiflu31/5/2010 16 rangsima@chiangmai.ac.th

23. ไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ 2009 Type A-H1N1 Cause : ไวรัสไข้หวัดสายพันธุ์ใหม่ชนิด A H1N1 S/Sx : ไข้สูง ไอ คลื่นไส้อาเจียน ปวดเมื่อยตามร่างกาย ท้องร่วง และปวดศีรษะรุนแรง หายใจลำบาก ภายใน 5 วัน Complication : Pneumonia Management : OseltamivirTamifluzanamivir 31/5/2010 17 rangsima@chiangmai.ac.th

24. คออักเสบ-Pharyngitis Cause : Virus, Bacteria * Beta Streptococcus group A S/Sx : ไข้ เจ็บคอ คอแดง Complication : หูชั้นกลางอักเสบ ต่อมน้ำเหลืองที่คออักเสบ จมูกอักเสบ ไซนัสอักเสบ Rheumatic Fever, AGN Management : Mouth care Antipyretics ABO 10 วัน ; Pen V. Amoxcillin , Erythromycin 31/5/2010 18 rangsima@chiangmai.ac.th

25. ทอนซิลอักเสบ-Tonsilltis Cause : Virus, Bacteria, Beta Strep Gr.A S/Sx : ไข้ ครั่นเนื้อครั่นตัว อ่อนเพลีย เจ็บในคอเวลากลืนอาหาร คอแห้ง Complication : peritonsillar abscess , Rheumatic Fever, AGN Management : Mouth care Antipyretics ABO 10 วัน ; Pen V. Amoxcillin , Erythromycin 31/5/2010 19 rangsima@chiangmai.ac.th

27. ดื่มน้ำอุ่น

28. ยาขับเสมหะ

29. ไม่ควรให้ยาแก้ไอชนิดระงับไอหรือยาแก้แพ้

30. ยาขยายหลอดลม

31. ABO :Amoxycilin

32. Refer : ไอเกิน 3 สัปดาห์ หรือไข้เกิน 1 สัปดาห์ และมีน้ำหนักลด31/5/2010 20 rangsima@chiangmai.ac.th

33. Croup Cause : Virus /6 mo- 3 yrs Acute epiglottitis 3-7 yrs S/Sx : ไข้หวัด ไอ stridorมักเป็นตอนกลางคืน หายใจลำบาก คอบุ๋ม ซี่โครงบุ๋ม ในรายที่มีอาการรุนแรงอาจมีภาวะตัวเขียวครุ๊ปที่เกิดจากฝากล่องเสียงอักเสบเฉียบพลัน อาการมักเกิดขึ้นฉับพลันและรุนแรง ไข้สูง เจ็บคอ เสียงแหบ กลืนลำบาก หายใจลำบากมีเสียงดังครุ๊ป Complication : ปอดอักเสบ โลหิตเป็นพิษ มีหนองในโพรงเยื่อหุ้มปอด Management : O2 , Ampicillin , Intubation,Refer 31/5/2010 21 rangsima@chiangmai.ac.th

34. วัณโรค-Pulmonary tuberculosis:tb Cause : Mycobacterium tuberculosis S/Sx : อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร น้ำหนักลด ไข้ต่ำๆ ตอนบ่ายๆ มีเหงื่อออกตอนกลางคืน ไอแห้งเรื้อรัง แน่น/เจ็บอกโดยที่ไม่ไอ หอบหรือไอเป็นเลือด Crepitation, "จุด" ในปอดจากเอกซเรย์ Complication : เยื่อหุ้มสมองอักเสบ ฝีในปอด ภาวะมีน้ำในช่องหุ้มปอด วัณโรคต่อมน้ำเหลือง “ฝีประคำร้อย” ช็อก Management : Refer 31/5/2010 22 rangsima@chiangmai.ac.th

35. ไข้ร่วมกับหายใจลำบาก 31/5/2010 23 rangsima@chiangmai.ac.th

36. หลอดลมฝอยอักเสบ-Bronchiolitis Cause : Virus Age < 2 yrs S/Sx : ไข้สูง หอบ ซึม กระสับกระส่าย ไม่ดูดนม เบื่ออาหาร อาจมีไอหรือไม่มีก็ได้ บางคนอาจมีอาการคล้ายไข้หวัดนำมาก่อน รายที่เป็นมากอาจมีตัวเขียว ซี่โครงและลิ้นปี่บุ๋ม ฟังปอดได้ rhonchi wheezing , decrease breath sound, hyperresonace Complication : Atelectasis , Pneumonia Management : O2 , Mucolytic agent , ABO Refer 31/5/2010 24 rangsima@chiangmai.ac.th

38. lung abscess ภาวะมีหนองในช่องหุ้มปอด, ปอดแฟบ (atelectasis),หลอดลมพอง, เยื่อหุ้มสมองอักเสบ, เยื่อหุ้มหัวใจอักเสบ (pericarditis), เยื่อบุช่องท้องอักเสบ , ข้ออักเสบเฉียบพลัน, โลหิตเป็นพิษ

39. Management : O2 ,Clear airway, Refer31/5/2010 25 rangsima@chiangmai.ac.th

40. หลอดลมอักเสบเรื้อรัง- chronic BRONCHITIS Cause : Smoking …..Irritants S/Sx : ไอ > 3 mo เสมหะมาก หอบ peripheral cyanosis , rhonchi , lab : ABG low PO2 Hi PCO2 Complication : Pneumonia Emphysema Resp. failure Management : Fowler’s O2 3-5 L/min ABO Mucolytic Avoid pollutant Allergen Smoking 31/5/2010 26 rangsima@chiangmai.ac.th

41. ถุงลมโป่งพอง- Emphysema/ copd Cause : สูบบุหรี่ Chronic bronchitis Asthma Tbc Emphysema S/Sx : หอบ เหนื่อย ไข้ ไอ เสมหะสีเหลือง Barrel Thorax Lung Expansion น้อยลง Clubbing finger Hyperresonance Dullness decreased BS Crepitation Complication : Pneumonia Pneumothorax Management : Fowler’s O2 3-5 L/min Postural Drainage , Refer 31/5/2010 27 rangsima@chiangmai.ac.th

42. หอบหืด- asthma Cause : Genetics , Allergens S/Sx : แน่น หอบ หายใจลำบาก ไอ เสมหะมาก Wheezing (> Expiration) Dullness Hx : Allergens Cold Stress NSAIDS ASA Beta Blocker Complication : status asthmaticus COPD Bronchitis Pneumonia AtelectasisPneumothorax Management : O2 , PurseLip , Bronchodilator , Adrenalin 1:1000 0.3-+0.5 SC 31/5/2010 28 rangsima@chiangmai.ac.th

43. หวัดภูมิแพ้ /หวัดจากการแพ้ Allergic Rhinitis-Hay fever Cause : Allergen Genetics S/Sx : หวัด จาม น้ำมูกใส คันตา คันจมูก เยื่อบุจมูกบวม ซีด Complication : Sinusitis Management : CPM Avoid Allergen 31/5/2010 29 rangsima@chiangmai.ac.th

44. 31/5/2010 30 rangsima@chiangmai.ac.th

45. ไซนัสอักเสบ- Sinusitis Cause : Beta Strep Staph. Pneumococcus, Hemophilus Influenza S/Sx : ปวด หนัก หัวตา เยื่อบุจมูกแดง ไข้ Hx : คัดจมูก หวัดเรื้อรัง เสียงขึ้นจมูก หายใจมีกลิ่นเหม็น Complication : Otitis media, Bronchitis, Pneumonia, Periorbital abscess, Osteomyelitis Management : Analgesics Antipyretics ABO (Amoy Erythro Co-tri) 10-14 d 31/5/2010 31 rangsima@chiangmai.ac.th

46. ไซนัสอักเสบเรื้อรัง 31/5/2010 32 rangsima@chiangmai.ac.th

47. 1. Upper lateral cartilage 2. Inferior turbinate 3. Middle turbinate 4. Superior turbinate 5. Sphenoid sinus 6. Nasal septum 31/5/2010 33 rangsima@chiangmai.ac.th

48. เอกสารอ้างอิง กรมควบคุมโรค. (2550). รายงานสถานการณ์โรคไข้หวัดนก. กระทรวงสาธารณสุข. คณาจารย์สถาบันพระบรมราชชนก. (2542).การบำบัดทางการพยาบาล.(พิมพ์ครั้งที่ 2). นนทบุรี: บริษัทประชุมช่าง จำกัด. ศักดิ์ชัย วงศกิตติรักษ์. (2547). คู่มือพยาบาลฉบับเวชปฏิบัติ. (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์หมอชาวบ้าน. สภาการพยาบาล. (2545). ข้อกำหนดการรักษาโรคเบื้องต้นและการให้ภูมิคุ้มกันโรค. สภาการพยาบาล.นนทบุรี. สุรเกียรติ อาชานานุภาพ. (2544). ตำราการตรวจรักษาโรคทั่วไป.(หลักการวินิจฉัยและรักษาโรค/280 โรคและการดูแลรักษา) (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์หมอชาวบ้าน. Robert B., Mark H.B., Robert M.G., Andrew J.F. (1997).The Merck Manual of Medical Information:Home Edition. New jursy. USA 31/5/2010 34 rangsima@chiangmai.ac.th

49. การวินิจฉัยแยกโรคระบบหายใจ Primary Medical Care RangsimaPoomsawat E mail : rangsima@chiangmai.ac.th to_rangsima@hotmail.com http://rangsima.motionforum.net/forum.htm http://www.facebook.com/RangsimaPoomsawat 31/5/2010 rangsima@chiangmai.ac.th 35