1.  Pernyataan Masalah (Problem Statement)
 Matlamat Penyelidikan (Research Purpose)
 Objektif Penyelidikan
 Persoalan Penyelidikan (Research Question)
 Hipotesis
 Ulasan Literatur
Bengkel Asas Penyelidikan
Kepustakawanan dan Penyediaan
Kertas Kerja
28 – 29 April 2014
Perpustakaan Tun Seri Lanang
Universiti Kebangsaan Malaysia
Ceramah 2 :
Hj. Noor Zaidi Hj. Sahid
zaidisahid@salam.uitm.edu.my

2. Proses-proses
penyelidikan

3. Memilih topik &
tinjauan literatur
Ulasan literatur &
mentakrifkan masalah
penyelidikan/soalan
penyelidikan
Rekabentuk
penyelidikan &
menulis cadangan
Pengumpulan data
penyelidikan
Analisa &
interpretasi data
penyelidikan
Menulis
disertasi, tesis
atau laporan
penyelidikan

4. Topik & Masalah
Penyelidikan
Persoalan Penyelidikan
& Tujuan
Strategi
Penyelidikan
Penyelidikan Asas
Penyelidikan Gunaan
Soalan ‘Apa’
Soalan ‘Kenapa’
Soalan ‘Bagaimana’
Kuantitatif
Kualitatif
Meneroka…
Menghurai…
Memahami…
Meramalkan…
Merubah…
Menilai…
Menilai kesan…

5. Langkah asas
• Mencari idea/tema/topik  Apa, Bila
• Membentuk soalan  Apa, Kenapa
• Menentukan populasi Siapa, Bila, Bagaimana
• Memilih rekabentuk dan pengukuran  Bagaimana, Kenapa
• Mengumpul bukti  Bagaimana
• Mentafsir bukti  Bagaimana
• Memaklumkan  Apa, Bagaimana
masalah

6. …masalah ???

7. Topik penyelidikan
Masalah penyelidikan
“…masalah penyelidikan merupakan satu isu atau kebimbangan yang
dikenalpasti oleh penyelidik dan ia mewajarkan satu kajian dijalankan…”
Masalah Penyelidikan

8. Mengenalpasti masalah penyelidikan
Menyatakan
masalah
Menjustifikasi
masalah
Mencadangkan
keperluan untuk
mengkaji
masalah
…pernyataan masalah yang berkesan menjelaskan apa yang hendak dikaji,
bagaimana dan setakat mana hendak dikaji, dan bentuk operasinya…

9. Sumber masalah
Teori yang
menjelaskan
sesuatu fenomena
i) ramalan
teoritikal; ii)
wujudkan teori
Literatur yang
mencadangkan kajian
lanjut bagi
memantapkan
penemuan &
penjelasan
Isu semasa dalam bidang
(cth: pentadbiran;
pengurusan& operasi;
pengguna) Apakah topik
penyelidikan yang
berkaitan dengan isu
tersebut?
common sense
berdasarkan
persoalan, perasaan
ingin tahu &
pengalaman
Penyelidikan dalam
perpustakaan &
maklumat telah
dilakukan secara meluas
& pelbagai topik.
Lanjutan penyelidikan
juga dilakukan untuk
mengembangkan idea
Pengulangan (replication)
penyelidikan yang telah
dilakukan oleh penyelidik
terdahulu kerana anda
berfikir dapatan kajian
tersebut mempunyai
kepentingan yang
signifikan dan anda ingin
mengesahkannya (verify)
Konsisten dengan
cabang ilmu
pengetahuan

10. Pernyataan
Masalah

11. Pernyataan Masalah
(Problem Statement)
• Pernyataan masalah
merupakan penerangan
mengenai kesukaran atau
kekurangan yang perlu
diselesaikan atau sekurang-
kurangnya dikaji untuk melihat
sama ada penyelesaiannya
boleh ditemui.
• Ia juga boleh digambarkan
sebagai jurang antara keadaan
yang berlaku sekarang dengan
keadaan yang diingini atau
percanggahan antara prinsip
dan amalan.

12. Topik Isu
Bukti
kepada
isu
Kekurangan
dalam bukti
Apakah
penyelesaian
terhadap
kekurangan atau
kelemahan
aliran idea
5 unsur dalam pernyataan masalah
Bidang yang
diminati
• Keprihatinan
• Masalah
• Sesuatu yang
memerlukan
penyelesaian
• Bukti daripada
literatur
• Bukti daripada
pengalaman
• Dalam bukti
ini apakah
yang kurang?
• Ingin tahu
lebih lanjut
Bagaimana mengemukakan
apa yang diperlukan untuk
membantu penyelidik;
pengamal; pembuat polisi;
individu seperti yang dikaji
Isu “kepuasan
pengguna
perpustakaan”
Ketidakpuasan
hati pengguna
terhadap koleksi
perpustakaan
• Pengguna tidak
puas hati
terhadap kekinian
maklumat
bercetak.
• Konsep
perkhidmatan
customer-driven
• Penjelasan
mengenai ciri-
ciri
kepuasan/ketida
kpuasan
pengguna
terhadap
koleksi
• Mengetahui penilaian
pengguna terhadap koleksi
perpustakaan.
• Mengenalpasti kekurangan
koleksi berbanding dengan
keperluan maklumat pengguna.
• Mengenalpasti pendekatan
yang sesuai bagi pembangunan
koleksi perpustakaan.

13. Struktur pernyataan masalah
•Menerangkan matlamat yang
dikehendaki atau situasi yang
ideal;
•Menerangkan bagaimana
sesuatu isu/perkara sepatutnya
berlaku
Ideal
•Menerangkan suatu keadaan
yang menghalang sesuatu
matlamat;
• Menerangkan isu/pekara di
Bahagian A daripada dicapai
atau direalisasikan;
•Menerangkan bagaimana
keadaan semasa isu/pekara
sesuatu pekara.
Realiti
•Mengenal pasti kaedah yang
boleh dicadangkan untuk
memperbaiki keadaan semasa
dan tindakan yang boleh
dilakukan untuk mencapai
matlamat berdasarkan situasi
yang ideal.
KesanA B C

14. A
(Ideal)
Perpustakaan perlu memilih dan mendapatkan bahan
yang berkualiti terutamanya dari aspek kekinian,
liputan kandungan dan jenis bahan. Ini menjadikan
proses pemilihan bahan maklumat sesebuah
perpustakaan menjadi sangat kompleks. Apatah lagi
usaha ini perlu diselarikan dengan keperluan misi
sesebuah perpustakaan. Clancy (2004) menjelaskan,
batasan-batasan yang berbeza seperti faktor umur,
subjek yang diminati pengguna, kewangan, kekinian
bahan, pertambahan jumlah pengguna, bahasa dan
bangsa juga menjadi keutamaan dalam pembangunan
koleksi sesebuah perpustakaan.

15. B
(Realiti)
Lokasi Perpustakaan XYZ yang terletak di pusat bandar
Kuala Lumpur merupakan cabaran terbesar dalam
menyediakan koleksinya. Ini kerana di persekitaran
tersebut, terdapat pelbagai jenis perpustakaan
merangkumi perpustakaan awam, perpustakaan
akademik dan perpustakaan khusus yang mempunyai
pelbagai koleksi terkini yang dibangunkan mengikut
segmen penggunanya. Justeru, pengguna
perpustakaan lebih gemar untuk mengunjungi
perpustakaan-perpustakaan tersebut bagi membuat
rujukan atau menggunakan perkhidmatan
perpustakaan yang lain.

16. C
(Kesan)
Penemuan Kajian Tahap Kepuasan Pengguna
Perpustakaan XYZ yang dijalankan pada tahun 2013
mendapati secara keseluruhan, indeks kepuasan terhadap
koleksi bercetak adalah pada tahap di bawah 80%. Kajian
tersebut juga telah mengenalpasti bahawa antara
pemboleh ubah yang mendapat indeks terendah
berbanding pemboleh ubah lain adalah kekinian bahan
maklumat bercetak iaitu sebanyak 72%. Manakala indeks
terhadap koleksi yang berjaya memenuhi keperluan
maklumat pengguna hanya mencapai 71%. Justeru, kajian
ini telah mencadangkan agar kajian susulan mengenai
koleksi perpustakaan dibuat bagi memenuhi keperluan
maklumat pengguna perpustakaan XYZ.

17. Matlamat Penyelidikan
(Research Purpose)
• Merupakan tujuan umum yang
hendak dicapai bagi
menyelesaikan masalah.
• Matlamat penyelidikan penting :
- Membantu mengenal pasti reka
bentuk yang sesuai.
- Membantu menghubungkaitkan
tujuan penyelidikan dengan
keputusan.

18. Unsur dalam penyataan matlamat penyelidikan
•Memperkenalkan pembolehubah, hubungan antara
pembolehubah, peserta kajian dan lokasi kajian
•Panduan untuk penulisan :
‐ Gunakan ayat tunggal
‐ Gunakan ayat seperti :
“Tujuan penyelidikan ini adalah untuk…..”
‐ Jika menggunakan teori, nyatakan teori yang akan di
uji
‐ Gunakan ayat seperti hubungan, perbandingan bagi
menerangkan hubungan antara pembolehubah.

19. Contoh pernyataan matlamat penyelidikan
Tujuan kajian ini adalah untuk mengkaji
konsep perkhidmatan perpustakaan yang
berteraskan pengguna dengan tahap
kepuasan pengguna perpustakaan

20. Objektif
Penyelidikan

21. Objektif Penyelidikan
• Objektif memandu reka bentuk,
kaedah, cerapan, analisis dan
tafsiran penyelidikan. Oleh itu, ia
perlu dinyatakan dengan jelas
dan berbentuk tingkah laku.
• Kenyataan yang digunakan
dalam penyelidikan bagi
membawa maksud apa yang
ingin dicapai oleh penyelidik.

22. Objektif
• Anda boleh mengenal pasti objektif dengan melihat kepada
frasa seperti “objektif penyelidikan ini ialah…”
• Contohnya :
i. Mengkaji penilaian pengguna terhadap koleksi perpustakaan xyz.
ii. Mengenal pasti kekurangan koleksi perpustakaan xyz berbanding
dengan keperluan maklumat pengguna.
iii. Mengenal pasti keperluan koleksi dari perspektif pengguna xyz
berdasarkan profil /segmen pengguna perpustakaan.
iv. Mengenal pasti pendekatan atau kaedah yang sesuai bagi
pembangunan koleksi xyz.

23. Unsur dalam objektif penyelidikan
S M A R T
Specific Measurable Achievable Realistic Time-frame

24. 2 Jenis objektif
membayangkan
maksud
menyelesaikan
masalah yang telah
dibentangkan dalam
pernyataan masalah
Contoh :
Mengkaji penilaian
pengguna terhadap
koleksi perpustakaan
xyz
Objektif
Umum Membayangkan
maksud
menyelesaikan
masalah secara
khusus
Contoh :
Menilai tahap
kepuasaan pengguna
terhadap koleksi
bercetak perpustakaan
xyz
Objektif
Khusus

25. Kata kerja objektif
Mengenalpasti Mencadang Mengolah semula Menyalin
Mengelas Menganalisis Mensintesis Menyebut
Mengukur Membuktikan Membincang Melukis
Merekod Membezakan Meramal Mempercayai
Mengumpul Membandingkan Merumus Menilai
Menyusun Mengubahsuai Menjumpai Menyedarkan
Memerhati Mengolah Mempertahankan Mengetahui
Menjelas Menyatakan Memanipulasi Memahami
Membina Mengunjurkan Merajah Memberitahu
Menyedia Menghubungkan Menerang Menyenaraikan
Meniru Mendefinisi Melabel

26. Persoalan
Kajian

27. • Merupakan kenyataan yang mengenalpasti fenomena yang
perlu dikaji.
• Dibentuk daripada objektif kajian
• Soalan kajian digunakan apabila penyelidik tidak mempunyai
sokongan teori yang kukuh, maka lebih sesuai untuk
mengemukakan soalan berbanding hipotesis kajian.
Persoalan Kajian
(Research Question)

28. Persoalan kajian perlu menjelaskan :
1. Pembolehubah yang dikaji
2. Populasi yang dikaji
3. Persoalan yang dikaji
Contoh:
• Apakah tahap kepuasaan pengguna perkhidmatan perpustakaan xyz?
• Adakah terdapat hubungan antara tahap kepuasan pengguna
perpustakaan dengan perkhidmatan maklumat yang ditawarkan oleh
pembekal maklumat lain?
Persoalan Kajian
(Research Question)

29. Hipotesis

30. Hipotesis
• Hipotesis adalah saranan sementera
bagi menjelaskan fenomena yang dikaji
atau bertujuan menyelesaikan masalah.
• Membolehkan penyelidik mengaitkan
teori dengan pemerhatian.
• Memberi jangkaan mengenai hubungan
antara pembolehubah-pemboleh ubah.
• Dibentuk sebelum pengumpulan data
bagi memberi panduan pengumpulan
dan pengurusannya.
• Bukti dari pemerhatian akan
menentukan sama ada sesuatu
hipotesis perlu diterima atau
diketepikan

31. Hipotesis
Hipotesis
Alternatif
Berarah Tidak Berarah
Hipotesis Nul

32. Hipotesis Nul (Ho)
• Tiada perubahan dalam pemboleh ubah
bersandar
Contoh :
Ho: Tiada perbezaan signifikan antara pengguna
lelaki dan perempuan bagi tahap kepuasan
perkhidmatan perpustakaan.

33. Hipotesis alternatif (Ha)
• Hipotesis alternatif berarah
• Menjelaskan arah perubahan pemboleh ubah yang diramal
oleh penyelidik
• Hipotesis berarah lebih bernas kerana menunjukkan arah
tindakan yang perlu dilakukan sekiranya bukti empirik
menunjukkan hipotesis berkeadaan benar.
Contoh:
Ha: Tahap kepuasan terhadap perkhidmatan perpustakaan bagi
pengguna lelaki lebih tinggi berbanding pengguna perempuan.

34. • Hipotesis alternatif tidak berarah
• Tidak menyatakan arah perubahan dalam pembolehubah
bersandar
• Tidak menunjukkan arah fenomena
Contoh :
Ha: Tahap kepuasaan terhadap perkhidmatan perpustakaan
dalam kalangan pengguna perempuan berbeza dengan
pengguna lelaki.
Ha: Terdapat perbezaan tahap kepuasan perkhidmatan
perpustakaan antara pengguna lelaki dan perempuan.
Hipotesis alternatif (Ha)

35. Membentuk hipotesis
Buat aruhan dari
pemerhatian ke atas satu
kumpulan kecil dan
berdasarkannya, buat
tafsiran dan gunakannya
sebagai generalisasi atau
kenyataan umum.
Contoh :
Dari pemerhatian, didapati
tahap kepuasan pengguna
di perpustakaan berbeza-
beza, maka dihipotesiskan
bahawa terdapat hubungan
antara latar belakang
pendidikan dengan tahap
kepuasan mereka.
Induktif
(aruhan) Dibentuk berasaskan teori
sesuatu bidang. Pengesahan
hanya dilakukan setelah
kajian dibuat ke atas data
empirik. Jika data
menyokong hipotesis,
dapatan boleh digabungkan
dengan teori, oleh itu
hipotesis lebih berfungsi
sebagai pelengkap teori.
Contoh :
Daripada kajian literatur
tentang teori user-centric,
didapati perkhidmatan yang
dibangunkan berteraskan
pengguna akan memberikan
tahap kepuasaan pengguna
yang lebih tinggi berbanding
perkhidmatan yang
dibangunkan secara
konservatif.
Deduktif

36. Ulasan
Literatur

37. Ulasan Literatur
• Analisa secara kritikal (samada
berbentuk negatif ataupun positif),
terhadap suatu bidang ilmu ataupun
persoalan penyelidikan yang sedang
dikaji.
• Tujuannya :
i. Membentuk sebuah kerangka teori
untuk topik yang dikaji;
ii. Menjelaskan definisi, kata kunci dan
terminologi;
iii. Menentukan kajian, model, dll. yang
mendukung topik
iv. Menentukan skop penelitian; dan
v. Topik yang dikaji.

38. TEORI
Bincangkan
apa yang
dikatakan
oleh
penyelidikan
METODOLOGI
Bincangkan
bagaimana
penyelidikan
dilakukan
LOMPANG
Bincangkan
apa yang
hilang/kurang,
iaitu lompang
yang ingin diisi
oleh
penyelidikan
anda
Unsur dalam ulasan literatur

39. Membaca
tulisan-tulisan
ilmiah yang
berkaitan
Menilai semua
tulisan ilmiah
yang dibaca
Buat ringkasan
Gabungkan
menjadi satu cerita
ilmiah yang
lengkap mengenai
suatu masalah
kajian berkenaan
Langkah
Langkah 1
Langkah 2
Langkah 3
Langkah 4

40. Terima Kasih
zaidisahid@salam.uitm.edu.my