Zehirlenmeler
•Télécharger en tant que PPTX, PDF•
5 j'aime•5,670 vues
Anestezi ve Reanimasyon Staji'nda yaptigim sunum
Recommandé
Recommandé
Contenu connexe
Tendances
Tendances (20)
En vedette
En vedette (14)
Similaire à Zehirlenmeler
Similaire à Zehirlenmeler (20)
Plus de Semih Kucukcankurtaran
Plus de Semih Kucukcankurtaran (16)
Zehirlenmeler
- 1. ZEHİRLENMELER Semih KÜÇÜKCANKURTARAN Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 5
- 2. ZEHİR NEDİR? Biyolojik sistemler üzerinde toksik veya zararlı etki oluşturan, fonksiyonları önemli ölçüde bozan veya ölüme yol açan kimyasal maddelere ZEHİR (TOKSİN) denir.
- 3. TOKSİDROM (TOKSİK SENDROM) NEDİR? Bir maddeyle karşı karşıya kalındıktan sonra, hastanın gözlenmesi sırasında görülen bulgu ve semptomların toplamıdır. Zehirlenme nedeni olan madde kesin olarak tanımlandığı zaman yararlıdır. Kolinerjik Toksidrom: Diyare, diürez, miyozis, bradikard i, emezis, lakrimasyon, salivasyo n
- 6. ZEHRİN VÜCUDA GİRİŞ YOLLARI • Oral yolla • İnhalasyonla • Cilt • Parenteral • İntraoküler • Rektal • Üretral • Vajinal • Peritoneal • İntratekal
- 7. ZEHİRLERİN GENEL ETKİ MEKANİZMALARI • Reseptöre bağlanmayı engellemek • Zar fonksiyonlarını bozmak • Hücre enerji yapımını engellemek • Biyomoleküle bağlanmayı engellemek • Kalsiyum homeostazisini bozmak • Selektif hücre kaybına neden olmak • Somatik hücrelerde genetik değisikliklere yol açmak
- 8. Zehirlenme sözkonusu olduğunda hastada meydana gelen klinik belirtiler • Toksik maddenin miktarına • Etkinliğine • Biyoaktivitesine • Enzim indüksiyonu ya da inhibisyonu yapmasına • Hastanın önceki sağlık durumuna • Böbrek fonksiyonlarına • Tedavinin başlama zamanına bağlı olarak değişebilmektedir.
- 9. SİSTEMLERDE ETKİLİ OLAN MADDELER VE BELİRTİLERİ
- 10. Santral Sinir Sistemi ETKİLEYEN MADDELER BELİRTİLER Alkol Barbitüratlar Antikonvülzanlar Antidepresanlar Antipsikotikler Opiyoidler Salisilat Antikolinerjikler MAO inhibitörleri Klorlu hidrokarbonlar Striknin Mantar Ani gelisen bilinç bozuklukları Konvülziyonlar Beyin ödemi Refleks değisiklikleri Solunum depresyonu Pupil değisiklikleri Solunum arresti
- 11. Solunum Sistemi ETKİLEYEN MADDELER BELİRTİLER Toksik gazlar Siyanid Aspirin Alkol Opioidler Sedatifler Kimyasal madde aspirasyonu Solunum sayısı <8 soluk/dk, >30 soluk/dk Hipoksi ve/veya hiperkapni Akciğer grafisinde infiltrasyon Akut solunum sıkıntısı sendromu (ARDS) Respiratuvar asidoz Solunum arresti
- 12. Kardiyovasküler Sistem ETKİLEYEN MADDELER BELİRTİLER Alkol Amfetaminler Antikolinerjikler Salisilat Sempatomimetikler Teofilin Trisiklikler Beta reseptör antagonistleri Dijital Kolinesteraz inhibitörleri Sedatifler Antiaritmikler Antihipertansifler Uzamıs QTc Yeni gelisen aritmiler Bradikardi Tasikardi Hipotansiyon Hipertansiyon A-V bloklar Kardiyak arrest
- 13. Hepatotoksik Etki ETKİLEYEN MADDELER BELİRTİLER Asetaminofen Đzoniyazid Rifampisin Tetrasiklin NSAĐĐ Karbon tetraklorür Bazı mantarlar Demir Kolsisin Halotan Eritromisin Karbamazepin Klorpromazin Alkol Bilinç değisikliği Ani baslayan sarılık Karaciğer enzimlerinde ani ve ilerleyici bozukluk Hipoglisemi Karaciğer yetmezliği
- 14. Nefrotoksik Etki ETKİLEYEN MADDELER BELİRTİLER Analjezikler Aminoglikozidler Klorat Siklosporin Bazı mantarlar Etilen glikol Ağır metaller Klorlu hidrokarbonlar Arsin, naftalen, oksitleyiciler Oligüri ya da anüri Böbrek fonksiyonlarında bozulma Metabolik asidoz Hematüri Hiperkalemi Üremi Böbrek yetmezliği
- 15. ZEHİRLENMİŞ HASTAYA YAKLAŞIM Yaşamsal Bulguların Değerlendirilmesi (Bilinç, hava yolu, solunum, dol aşım) Zehirlenme Öyküsü Şuurlu ise kendisinden Şuur değilse yakınlarından *Hastanın mesleği * Epidemik seyir Fizik Muayene - Toksidrom - Pupil Çapı - Özel kokular Laboratuvar Bulguları - Arteriyel kan gazları - Kan Şekeri - Elektrolitler - Karaciğer Fonksiyon Testi - Böbrek Fonksiyon Testi - EKG - PAAG - Direkt karın grafisi - Gebelik testi
- 16. ZEHİRLENMELERDE GENEL TEDAVİ PRENSİPLERİ •Havayolu açıklığını sağlayıcı tedbirler alınır. •Oksijen verilir. Solunum yetmezliği, hipoksi, bronkospazm varsa tedavi edilir. •Damar yolu açılır ve sıvı tedavisi başlanır. İdrar sondası takılır. Bradikardi, taşikardi, blok, aritmi, hipotansiyon, hipertansiyon varsa tedavi edilir. •Bilinç değişikliği, konvülsiyon varsa tedavi edilir. Semptomatik Tedavi •İnhalasyon yolu •Enjeksiyon yolu •Cilt ve mukozalar yolu •Sindirim sistemi kaynaklı: Kusturma, mide lavajı, aktif kömür ve katartikler Absorbsiyonun Önlenmesi • Zorlu diürez: Alkalen diürez, asit diürez • Diyaliz • Hemoperfüzyon • Exchange transfüzyon yöntemleri Eliminasyonun Artırılması Antidot Uygulanması
- 17. ZEHİRLENME NEDENLERİ İLAÇLAR Antidepresanlar, antiepileptikler, antihistaminikler, antikolinerjikler, antipsikotikler, beta blokörler, demir içerenler, kalsiyum kanal blokörleri, kardiyak glikozidler, lityum, parasetamol, salisilatlar, sedatif hipnotikler TARIM VE BÖCEK İLAÇLARI Organafosfatlı böcek öldürücüler, karbamatlı böcek öldürücüler, organoklorlu böcek öldürücüler, pretrin ve pretroidler, amitraz, kemirgen öldürücüler, fosfin ve fosfür, yabanıl ot öldürücüler, mantar öldürücüler, fumigantlar EV KAYNAKLI Karbonmonoksit, ev kimyasalları vb HİDROKARBONLU BİLEŞİKLER Petrol ürünleri (benzin, gaz yağı, tiner, vernik, propan, bütan vb), aromatik hidrokarbonlar (benzen, naftalin, toluen, ksilen, karbontetraklorür vb), neft yağı BOTULİZM Besin kaynaklı, bebeklik botulizmi, yara botulizmi, biyoterör MANTARLAR Muskarin, ibotenik asit, musimol, koprin, siklopeptidler (amatoksin, fallotoksin, virotoksin), monometilhidrazin, psilosibin, psilosin, orellin, orellanin ALKOLLER Etanol, etilen glikol (antifriz), metanol vb BAĞIMLILIK YAPAN MADDELER Opioid analjezikler, benzodiazepinler, barbitüratlar, amfetamin ve türevleri, kokain, kannabinoid, halüsinojenler, uçucu maddeler SANAYİ KAYNAKLI VE AĞIR METALLER Arsenik, cıva, kurşun, demir, siyanür vb BİTKİLERLE ZEHİRLENMELER Acı kavun, hint yağı, üzerlik otu, adam otu, zakkum, acıbadem (siyanür), baldıran otu, güzel avrat otu vb Not: Sunumda değinilecek zehirlenmeler koyu yazılmıştır.
- 18. TRİSİKLİK ANTİDEPRESANLAR • Amitriptilin • İmipramin • Doksepin • Antikolinerjik etkili ajanlardır • Yarı ömürleri uzun (10- 30 saat) • 5 mg/kg üzeri toksik doz • 10-20 mg/kg ağır zehirlenme yapar Kardiyak anormalik - EKG’de iletimde yavaşlama - QRS genişlemesi - PR ve QT mesafesinde uzama - 2. ve 3. derece kalp blokları Konvülsiyonlar Koma 3KBELİRTİSİ
- 19. TEDAVİ • Kusturma, mide lavajı, aktif kömür, katartikler • 30-40 mEq NaHCO3 ve hiperventilasyon • Supraventriküler takikardide β blokör • Ventriküler takikardide 1-2 mg/kg lidakoin (IV) • Konvülsiyonlar için fenitoin (15-18 mg/kg) • Ağır vakalarda pacemaker • Şuur kapalı ise solunum desteklenmeli • Hipotansiyonda dopamin ve dobutamin
- 20. SALİSİLATLAR • Asetilsaisilik asit (aspirin) • Sodyum salisilat • Salisilamid • Metilsalisilat • Letal dozları 0,2-0,5gr/kg Semptomlar • Hiperpne • CO2’ nin aşırı atılımı respiratuar alkaloz • Metabolik asidoz (kompanzasyon) • Böbreklerle K, Na ve HCO3 atılımı artışı • CI tutulur • O2 tüketimi artar • CO2 üretimi artar • Hipopotasemi ve dehidratasyon • Yüksek ateş • Aşırı terleme • Bulantı-kusmaya bağlı sıvı kaybı • Kan glukozunda düşme Kronik Zehirlenmelerde • Kulak çınlaması • Mide ve retinada kanamalar • Mide ülseri • Kilo kaybı • Cilt erupsiyonları • İşitme bozuklukları • Baş ağrısı • Baş dönmesi • Bulantı-kusma Laboratuvar Bulguları 6. saatte • Salisilat düzeyi 45 mg/dl şüphelenilmeli • 90-120 mg/dl ağır toksisite • 120 mg/dl letal doz
- 21. TEDAVİ • Oral alımlarda kusturma, mide lavajı, aktif kömür • Sıvı-elektrolit replasmanı • Asid-baz denge bozukluklarında replasman • Ateş düşürülür • NaHCO3 » asidozu tedavi eder » İdrarı alkalileştirerek salisilat atılımını artırır • Solunum desteklenir • Salisilat düzeyi 120 mg/dl ise hemodiyaliz • Kanamalar ve hipoprotrombinemi için 10 mg im K vitamini • Kan glukoz düzeyi optimize edilir
- 22. ORGANOFOSFATLI BÖCEK ÖLDÜRÜCÜLER • Evlerde ve tarımda • TEPP, Malation • Paration • Diazinon • Kolinesteraz enzimini inhibe ederler SEMPTOMLAR Muskarinik Nikotinik Santral Miyozis, bulanık görme, bulantı, kusma, salivasyon, lakrimasyon, bradikardi, bronkospazm, bronş sekresyonunda artma abdominal ağrı, kramp, terleme, idrar inkontinansı, gaita inkontinansı Kas fasikülasyonları, paralizi kaslarda zayıflık, hipertansiyon, takikardi, solukluk, midriazis (nadiren) Bilinç kaybı, konfüzyon, toksik psikoz, yorgunluk, konvülziyon, solunum depresyonu Geç Komplikasyonlar • Kan diskrazileri • Koagülapati • Astım • KC fonksiyon bozukluğu
- 23. TEDAVİ • Atropin sülfat 2 mg i.v. başlangıçta Çocuklarda 0.05 mg/kg 5-10 dk., 2-4 mg i.v. 24 saatte 40 mg • Atropinizasyon belirtileri: – Midriyazis – Takikardi – Yüzde kızarma – Anhidroz, kuruluk • Pralidoksim (24-36 saatte uygulanmalı) • İnsektisidin fosforunu kolinesteraz enziminden ayrıştırır. • 2-PAM çocuklarda 20-50 mg/kg erişkinlerde 1gr i.v 30-60 dk infüze edilir. 1-2 saat sonra yinelenebilir.
- 24. KARBONMONOKSİT • Hb’nin CO’e affinitesi oksijene göre 200-250 kat yüksektir. • COHb miktarıyla orantılı doku hipoksisi • COHb düzeyi %45 ↑ dissosiasyon eğrisinde sola kayma CO Hb % %10 Baş ağrısı, egzersizde dispne %30 Şiddetli baş ağrısı, irritabilite, Bulanık görme %40-50 Başağrısı, bulantı, konfüzyon %60-70 Koma, konvulziyonlar %80 Bilinç kaybı, sol yetmezliği, ölüm
- 25. TEDAVİ • Efor yaptırmadan ortamdan uzaklaştırılır. • O2 tedavisi ve destekleyici tedavi hızla uygulanır. – Oda havasında CO yarılanma ömrü 5-6 saattir. – %100 02 maske ile verildiğinde 80 dk. – %100 02 ile hiperventilasyonda 40dk. – 2,5-3 atmosfer basınçta 02 ile 22 dk.
- 26. BOTULİZM • Clostridyum Botilinum basilinin anaerobik ekzotoksini • Basil saprofit olarak toprakta, ot ve ağaç yapraklarında, konserveler, ev konserveleri, tütsülenmiş ve vakumlu paketler (sucuk, salam) • Anaerobik ortamda 7 adet taoksin (ABCDEFG) • Sporlar ısıya dayanıklı toksin dayanıksızdır. 100 oC’ de 1 dk ve 80 oC’ de 10 dk kaynamakla parçalanırlar. Semptomlar (8-24 Saat Sonra) • Bulantı-kusma • Ağız ve boğaz kuruluğu • Akomodasyon bozukluğu, çift görme • Pitozis, pupil dilatasyonu • Çiğneme, yutma ve konuşma bozukluğu • Aspirasyon pnömonisi • Kas paralizileri • Ortostatik hipotansiyon, kabızlık
- 27. TEDAVİ • Erken gelen vakalarda kusturma, mide lavajı • Hastane tedavisi şart • Botilinium antitoksini – A ve E antitoksini oldukça efektif – Bir doz IM bir doz IV – 4 saatte bir semptomlar gerileyene kadar – Anaflaksi yapabilir, cilt testi yapılmalı
- 28. AMATOKSİN VE FALLOTOKSİN İÇEREN MANTARLAR Semptomlar • I. Period (6-10 saat sonra) – Bulantı – Kusma – Diyare – Ağır sıvı-elektrolit kaybı • II. Period (24-48. saat) – Karaciğer enzimleri yükselmeye başlar • III. Period (48-72. saat) – Fulminan KC nekrozu ve yetmezliği – Asid-baz ve sıvı-elektrolit denge bozukluğu – Pıhtılaşma bozuklukları – Oligüri, anüri – MOF
- 29. TEDAVİ • İpeka ile kusturulur • Mide lavajı, aktif kömür • Sıvı-elektrolit replasmanı • Toksik asit • Kortikosteroidler • 250 mg/kg iv penisilin günlük • Silibinin (hepatotoksisiteyi önlemede) kombinasyonu
- 30. MUSKARİN İÇEREN MANTARLAR Semptomlar • Salivasyon, lakrimasyon • İdrar ve gaita inkontinansı • GİS motilitesinde artış • Kusma, bradikardi, bronkospazm • Bronş sekresyonu artışı • Terleme, miyozis, hipotansiyon, aritmile r (%5 fatal)
- 31. TEDAVİ • Mide lavajı • Aktif kömür • Katartikler • Sıvı-elektrolit dengesini sağlamak • Kolinerjik belirtiler için ATROPİN
- 32. ETANOL • Birada %5-8 • Şarapta %13 • Kuvvetli şarapta %18-20 • Votkada %40 • Fatal dozu (saf etanolün) 1 saatten kısa sürede 300-400 ml alındığında alkol miktarıyla orantılı korteksten medullaya doğru inici depresyon • Stupora yol açan dozu fatal doza yakındır • Barbitüratlar ve diğer depresanlar etkilerini potansiyalize eder
- 33. ETANOL • Kumadin • İnsulin • Sedatif ve hipnotikler • Trankilizanlar • Antihistaminikler • MAO inhibitörleri • Antidepresanların etkisini artırır • Alkol SSS’ ini deprese eder – Kanda alkol yoğunluğu 1,5 mg/ml hafif – Kanda alkol yoğunluğu 3,0 mg/ml orta – Kanda alkol yoğunluğu 3-5 mg/ml ağır ORTA ZEHİRLENME BELİRTİLER • Görme bozukluğu • Hafif musküler inkoordinasyon • Reaksiyon zamanında yavaşlama • Konuşma bozukluğu AĞIR ZEHİRLENMEDE BELİRTİLER • Ağır musküler inkoordinasyon • Bulanık ve çift görme • Gözlerde deviasyon • Tek ya da çift taraflı rijidite • Trismus • Konvulsiyonlar, hipokinezi, bazen hipotermi • 5 mg/ml kan düzeyi ve üzeri bilinç kaybı • Solunumdayavaşlama • Reflekslerde azalma • Tam duyu kaybı • Koma
- 34. TEDAVİ • Destek tedavisi • Hava yolu açıklığı sağlanır • Aspirasyonun önlenmesi için özel dikkat • Kusturma mide lavajı • Damar yolu açılır (B kompleks ve C vitamini) • 0,01 mg/kg naloksan akut komada etkilidir • Vücut ısısı korunmalı • Zorlu diürez
- 35. METANOL • Fatal dozu 60-120 ml • Solid alkoller • Boya çıkarıcılar • Otomobil cam suları • Antifiriz • Vernik • Zehirlenme oral, inhalasyon, ciltten emilimle oluşur • Hafif vakalarda • Baş ağrısı • Bulantı • 12-24 saat sonra geçici görme bozukluğu • Orta şidette vakalarda • Şiddetli baş ağrısı • Baş dönmesi, bulantı-kusma • SSS depresyonu • 2-6 gün sonra geçici veya kalıcı görme bozukluğu Ağır metanol zehirlenmesinde; • Bulgular hızla ilerler • Progresif ani körlük • Tedavi edilmezse metabolik asidoz nedeniyle %25 vakada solunum yetmezliği ölüm nedenidir • Kan metanol düzeyi 50 mg/dl ise hemodiyaliz
- 36. TEDAVİ • 2 saat içinde gelen hastalar kusturulur • Mide lavajı bikarbonat ilavesiyle • Etil alkol metil alkolün yıkımını yavaşlatır – Oral uygulama » %50 etanol 2 ml/kg – İntravenöz uygulama » %10 etanol 7 ml/kg • Metabolik asidoz için NaHCO3
- 37. OPİOİD ANALJEZİKLER • Sedasyon • Hipotansiyon • Bradikardi • Hipotermi • Sol. depresyonu • Pupillalar (pin point pupil) • Bradipne • Hipoventilasyon • Siyanoz • Deliryum • Ajitasyon • Şok • Apne • Koma • Konvülsiyonlar
- 38. TEDAVİ • Oral alımda bilinç açık kusturma, • Mide lavajı • Hava yolu açıklığı sağlanmalı • Şok ve hipotermi ile mücadele • Naloksan 0,005-0, 01 mg/kg i.v. (yarı ömrü 1-2 saat)