2. Bakteria domaininin moleküler düzeyde
incelenmesi
Bacteria domaini içinde farklı dallara ayrılmış gruplar
vardır.Bunlar karmaşıktan ilkele doğru şu şekilde sıralanır.
Proteobacteriler , Gram pozitif bakteriler , Siyanobakteriler
, Planctomyces , yeşil kükürtlü bakteri , Deinococcus , yeşil
kükürtsüz bakteriler , thermotoga ve aquifex ve Çev-OP2
Şimdi sırayla bütün bakteri gruplarının genel özelliklerine
bakalım.
Proteobacteria ; Gram Negatif boya ile boyanırlar.
Diğerlerine göre daha sonradan ve gelişmiş bir
gruptur.(Yaşam ağacının sonunda bulunduğu için).
Bacteria domaininde en fazla çeşit ve tür
içerir.E.coli(kimi zaman patojen) bu grubun içinde yer alır.
Azotobacter (Serbest Azotu yakalarlar.) yine bu grubun
içindedir. Bu gruptaki çeşitliliğin nedeni ise Kemonitotrof
, kemoorganotrof ve Fototrof organizmaların bu grupta
bulunmasıdır.
3. Bakteria domaininin moleküler düzeyde
incelenmesi
Bu gruptaki fototroflar Kükürtü depo edip sülfata çevirip
kullanarak fizyolojik açıdan çeşitliliği sağlar.Patojen bir bakteri
Rickettsia(ateş dikeni) ve Neisseria gonorrhoeae(bel soğukluğu
neden olur) grubun en bilinen üyeleridir.
Gram pozitif bacteria ; Gram pozitif boya ile boyanır.Gram
pozitif bakteriler bir araya toplanınca koloni oluştururlar.Bunların
ayrı bir grupta olmasının nedeni moleküler analizi yapıldığında
filogenetik olarak birbirine benzemesidir. 2 ye ayrılarak
incelenir guanin sitozin oranı yüksek ve düşük olarak. Bu
grupta en önemli bakteri basillustur.Örnek olarak Bacillus subtilis
( zararsız) bir organizmadır fakat Basillus antrakis (zararlı) ve
Şarbon etkenidir.bacillus tumnianis bitki mücadelesinde
kullanılır.Bacillus bilindiği gibi endospor
oluşturur.(Dipnotçuk:Endospor, bir bakterinin uygun olmayan
koşullar altında sitoplazma yüzeyini minimuma
indirerek metabolizmasını en düşük halde çalıştırmasıyla
ortamın dış etkilerinden korunması amaçlı olarak aldığı haldir.)
4. Bakteria domaininin moleküler düzeyde
incelenmesi
Yine Clostridium bu grupta endospor oluşturur.
Clostridium perfringens gıda zehirlenmelerine neden olur.
Clostridium tetani (tetanoz) yapar.
Laktik Asit bakterileri (endosporu yoktur) yoğurt , peynir
yapımındaki bakteriler bu gruptadır.
Listeria ölümcül gıda zehirlenmelerine sebep
olmaktadır.Bütün gram pozitif h.duvarı içerir fakat 1
tanesi hariçtir. Mycoplasma pneumoniae(zatürre)
hastalığına neden olur ve hücre duvarı içermez.Peki biz bu
mycoplasmayı neden gram pozitif bakterileri arasına
koyuyoruz? Moleküler analiz yöntemiyle Gram pozitif ile
akraba olduğu için.
Dipnotçuk : Bacillus hücrenin içinde parlak görünen
endosporlardır. Yuvarlak Bakteri ise streptococcus türünde
mevcuttur.Bu bakteriler kanı parçalayıp etrafında zon
oluşturur.
5. Bakteria domaininin moleküler düzeyde
incelenmesi
Siyanobakteriler ; Kok , Filament Şeklinde olurlar.
Oksijenik katotroflardır.Fototrofiktir Etrafa Oksijen
verirler.Dünya üzerinde Olmasa canlılık olmazdı.Anerobik
olan organizmalar prokaryotlarda yer alır.Siyanobakteriler
evrimleşmese çeşitlilik ortaya çıkmazdı.
Planctomyces(uzantılı bakteriler) ; Uzantıları
vardır.Birbirine tutunup Rozet şeklini oluşturur.Spiroketler bu
grupta çok önemlidir bunlarında önemli 2 özelliği vardır 1.si
spiraldirler ve ortada bir eksenleri vardır. 2.si ise frenge
etkeni olan hastalık treponema pallidum’a neden olur.
Yeşil Kükürtlü Bakteri ; Fototrofik bakterilerdir ışığı kullanırlar.
Deinococcus ; Deinococcus
radiodurans, ekstremofilik bir bakteri olup radyasyona karşı
bilinen en dayanıklı canlılardan biridir. Bu canlı insanın
dayanabileceği radyasyondan fazla rasyasyona
dayanabilir.Kromozomunu hızlı bir şekilde onarabilir.
6. Bakteria domaininin moleküler düzeyde
incelenmesi
Yeşil Kükürtsüz Bakteri ; Fototrofik ve termofilik ortamlarda
yaşarlar.
Thermotoga ve Aquifex ; İlk ortaya çıkan bakteri
gruplarıdır.Yeryüzünün ilk dünya oluşumunda çok sıcak
olduğunu doğrular.(Yaşam ağacının kökünde yer aldığı
için.)İkiside termofilik bakteridir yani sıcağı severler.Ayrıca
Hipertermofildirler.Aquifex grubunda filegella(kamçı) bulunur.
Çev-OP2 ; Bu gruptaki Bakteriler elinde olmasa dahi örneğin
topraktan bakterinin Dnası İzole edilir.Kültürü olmasada Dna
analizleri ile böyle bir grup açıldı.
7. Archaea
Bunlarla İlgili Dipnotçuklar verelim ; Natrono ( alkali
Yüksek ph severler) , Methanosarcina (metan üreten )
, Pyrococcus ( Ateş topu Pyrex—Isıya dayanıklılar)
Önemli Dipnotçuk : Thermoplazma Hem termofiliktir hem
hücre duvarı yoktur hemde asidofildir.
Çoğu archaea grubu ekstrem derecede yaşar.
Metanojen ( metan üretmek ) sadece Archaea grubuna
özgüdür.(Metanozis denir bu metan üretme
reaksiyonuna)Methanosarcina buna örnektir.
Halofil ( 25 derecede yaşar ) yani bazılarıda ekstrem değildir.
Archaea 2 grup altında incelenir.
1)Euryarchaeota, Archaea üst alemine ait bir şube. Bu grup
metanogenleri, halo bakterileri, bazı ekstrem termofilik
aerobları ve ekstrem termofilik anaerobları içermektedir.ve
ayrıca tuz ve alkali ortam sevenler bu gruptadır.
Crenarchaeota ; bu gruptakiler ise Hipertermofilik Olanlardır.
8. Ökaryotik Mikroorganizmalar
Bu grupta yaşam ağacında uca doğru geniş dallanmalar
görülür dallanma yapan canlılar gelişmiş olan canlılardır.
Ökaryotik mikroorganizmalara en güzel örnek Maya ve
Küftür.(Dipnotçuk : Maya+küf=Fungus oluşturur.) Maya tek
hücrelidir.
Protist olarak ökaryotik organizmalarda protozoolar
, entomoeba , paramecium bulunur.
Diplomonat ve Trikomonatta Mitokondri yoktur.(Bir Zamanlar
vardı fakat parazitik yaşama geçince kayboldu.)ve bunlar
bağırsakta yaşarlar.
LiKENLER..! Alg+Mantar veya Siyanobakteriler + Mantar’ın
bir araya gelmesiyle oluşur.Alg ve siyanobakterilerin ortak
görevi Primer üreticidir ve Fungus için gerekli olan karbonu
üretir.
9. Mikroskobi Hakkında Genel Bilgiler
Bakterileri incelemek için ışık mikroskobundan
faydalanıyoruz.Tabi bazı bakterileri görmek için boyamakta
lazım ama bakterinin pigmenti varsa boyamayada gerek yoktur.
Örneğin bir ışık mikroskobunda en büyük mercek 100x ise 10x
de okülerin büyüklüğü olursa biz bakterileri ışık mikroskobunda
1000 kat büyütmüş oluruz. Bu oran elektron mikroskobunda ise
100.000 katı bulur.
Tabi bakterileri incelerken çözünürlükte önemlidir.İncelediğimiz
preparatta bakteriler 0.2mm den yakınsa biz bunları göremeyiz.
Görülemeyen bakteriler boyama yapmadan faz kontrast ve
karanlık saha mikroskoplarında görülebilir çünkü Mercek
sistemleri farklıdır.
Elektron mikroskobu 2 şekildedir.Tem ve Sem
3 boyutlu görüntülemek için SEM yani dış ortamı eğer
Bakteriden kesit alınıp görüntülenmek istenirse TEM kullanılır.
10. Prokaryotik Hücre Yapıları
Prokaryot canlıların çok küçük olması avantajdır.Bunun
nedeni ise Yüzey hacim oranıdır ; bir canlı ne kadar büyükse
metabolizması o kadar hızlıdır.Bakteriler çok hızlı gelişebilir 2
ye bölünür ve çoğalır.
Küçük bakteriler bir araya gelerek populasyon oluşturup
mutasyona uğrar ve çevreye adaptasyon sağlar.
Evrimleşmesi için Fırsat sağlar ve Hücrenin içerisinde parazit
yaşayabilir.
Çok Önemli Dipnotçuk..! Bakteri hücresi olarak boyu en uzun
Epulopiscium fishelsoni ‘dir. Balığın vücudunda Simbiyotik
olarak yaşarlar 0.6mm boyundadır.Hücrenin hacmi açısından
en büyük bakteri ise Thiomargarita namibiensis 0.75 mm dir.
E.coli ise 1x2 mikrometre kadardır.En küçük bakteri ise hücre
duvarına sahip olmayan Mycoplasma pneumoniae’dir.0.002
mm dir.
Çubuk , Kok Şekilli Bakteriler En çok Rastlanılan
Bakterilerdir.
11. Bu ders slaytı www.biyoloji.in sitesi tarafından
yapılmıştır.
Facebook Sayfamız
www.facebook.com/seninbiyolojin
Her türlü soru ve önerileriniz için
seninbiyolojin@gmail.com adresine mail
atabilirsiniz.
Dersleri video olarak www.biyoloji.in adresinden
izleyebilirsiniz.
Bize desteği için www.biyolojigunlugu.com
Sitesine ve Sahibi Cenk Önsoy’a
Teşekkürlerimizi Sunarız.