5. Panahon ng Pananakop ng
Hapon
Ang panitikan sa panahong ito ay karaniwang…
Nakasulat sa wikang katutubo gaya ng Tagalog
May “katutubong kulay”
Tumatalakay sa buhay sa lalawigan/kanayunan
(countryside), paghahangad ng kalayaan at
pagkamakabayan
6. Mga Tula
Haiku (5-7-5)
Hila mo’y tabak…
Ang bulaklak: nanginig!
Sa paglapit mo.
Tanaga (7-7-7-7)
Palay siyang matino
Nang humangi’y yumuko
Ngunit muling tumayo
Nagkabunga ng ginto
7. Maikling Kwento
Suyuan sa Tubigan ni Macario Pineda
Lupang Tinubuan ni Narciso Reyes
Uhaw ang Tigang na Lupa ni Liwayway Arceo
Lunsod, Nayon at Dagat-Dagatan ni NVM
Gonzales
9. Natatanging Kontribusyon ng
mga Hapon sa Panitikan ng
Pilipinas
Ipinagbawal ang paggamit ng Ingles (taktika upang
maakit ang mga Pilipino sa republikang papet ng
mga Hapon)
Hinikayat ang mga manunulat na magsulat sa
Tagalog at iba pang wikang katutubo
Pinayagan ang pag-iral (existence/operation) ng
mga magasin na gaya ng Liwayway na nagpalaganap
sa sariling panitikan ng Pilipinas (bagamat
nakapailalim ito sa sensura o censorship)
10. SANLIGANG KASAYSAYAN
Binomba ang Pearl
Harbor, pati na rin
ang Pilipinas
Madaling nasakop
ang Pilipinas
Nasa ilalim ng mga
Hapones ang
Pilipinas mula 19411945
14. MGA URI NG AKDA:
Maikling Kwento
Naging maunlad at lubusang namulaklak sa
panahon ng mga Hapones
Hindi binigyang pansin ng mga patnugot ang
panlasa ng mga karaniwang mamamayan
Buhay lalawigan
15. Maikling Kwento:
Lupang Tinubuan ni Narciso Reyes
Unang gantimpala - pinakamahusay na akda noong
1945
Pumunta si Danding sa probinsya ng kanyang ama
at kinilala niya ang kanyang mga kamag-anak at
ang lugar
16. MGA URI NG AKDA:
Dula
Mahalaga sa
panahon ng mga
Hapones
Pugo at Tugo (mga
artista)
Ang mga
mabubuting dula ay
ipinapalabas sa
Avenue Theater at
Life Theater
17. MGA URI NG AKDA:
Dula
Sino Ba Kayo? ni
Julian C. Balmaceda
(Alpahol)
Pitong Taon ni Fidel
Sicam
Libangan para sa mga
tao upang makalimot sa
kawalan at karahasan
Nagkaroon ng puwang
sa lipunan at nangako
ng magandang
hinaharap
18. MGA URI NG AKDA:
Panulaan at Nobela
Namalasak ang haiku
−
−
Ildefonso Santos (Ilaw
Silangan) – tanaga
−
−
17 pantig, 3 taludtod
Matalinghaga at
masining ang
pagpapahayag
7 pantig bawat taludtod
May sukat at tugma
Namayani ang tulang
may malayang
taludturan
Hindi maunlad ang
nobela sa panahong ito
−
Kakapusan ng papel
Mga nobela:
−
−
−
Tatlong Maria ni Jose
Esperanza Cruz
Pamela ni Adriano
Laudico
Magandang Silangan,
at Sa Lundo ng
Pangarap ni Gervacio
Santiago
19. KAUNTING KAALAMAN:
Teatro de Variedades
−
−
Si Mr. Jouy ay ang
nagdaraos ng una niyang
palabas sa Teatro de
Variedades, ang Les
Cloches de Corneville.
−
−
naliliwanagang mabuti
may mga bulaklak at
halaman sa mga pintuan at
binatana
Madaming tao sa may
papasukan ay naiinggit na
pinagmamasdan ang mga
pumapasok, ang mga
nagsirating na maaga sa
takot na baka maunahan sa
upuan.
Ang mga huling taong
nagsirating na masama ang
loob ay nagtatawanan,
nagbubulungan at
nagbabatian.
20. Si Camaroncocido Ayyyyyyy:
−
−
−
−
mataas na lalaking payat na
marahang lumalakad at
kinakaladkad ang isang
paang parang naninigas
nakasuot ng masamang
amerikanang kulay kape,
pantalong pari-parisukat
ang guhit at sombrerong
hongo de arte
may maruming abuhing
buhok at wari'y isang buhok
makata - mahaba at kulot
ang mga dulo
=
−
−
−
−
−
−
Kulay-saga(mamulamula)-lalong katangi-tangi
sa kanya
ikinakahiya ng kapwa
Kastila
nabubuhay na parang
hampaslupa at pulube na
nagbubulakbol at
nanghihingi ng limos
isang tagapamalita sa mga
pahayagan
may mga matang malaki't
abuhin na malamlam
wala ni isang buhok sa
muka
21. Tiyo Kiko, isang matandang lalaki.
−
−
−
−
−
−
−
napakaliit
nakasuot ng sombrero de
copa
nakadamit ng isang lebitang
napakaluwang at
napakahaba
nakapantalong maliit na
hanggang tuhod lamang
halos
kayumanggi
indiyo
−
−
may patilya at bigoteng
maputi, mahahaba at
madadalang
buhay na buhay ang mata
pareho ng trabaho ni
Camaroncocidonaglalathala, nagbabalita ng
mga palabas at nagdidikit
ng mga kartel ng mga
dulaan
22. Ibinalita ni Tiyo Kiko na siya'y
binayaran ng 6 na piso ng Pranses
sa pagdidikit ng mga paskil para sa
pagtatanghal.
23. -Itinanong ni Camaroncocido kung
magkano naman kaya ang ibibigay sa mga
prayle sapagkat ang buong kikitain daw ng
palabas ay mauuwi sa mga kumbento.
-Ang totoo, tutol ang mga prayle maging
si Don Custodio at kanyang mga
pinangunguluhan dahil masagwa at laban
sa moralidad ang operata.
-mga sang-ayon sa operata-pranses:
opisyal ng hukbo at pandigmang-dagat,
ayudante ng Heneral, mga kawani at
matataas na tao na nais lumasap ng
kainaman ng wikang pranses sa bibig ng
mga tunay na taga-Paris
24. Nahati ang Maynila sa dalawang
pangkat nang magtanghal ng
operata
1.Mga Sang-ayon: mga walang
katipan at magaganda
2.mga di-sang-ayon:
matatandang babae, mga babaeng
panibughuin(selosa) at
nanganganib sa pag-ibig ng
kanilang mga kabiyak
25. •
Sa mga tanggapan, ginugugol ang
panahon sa pagbabasa ng
kasaysayang limbag ng dulang
itatanghal, nagsisibasa ng
nobelang pranses at palihim na
tinitingnan ang diksyunaryong
pambulsa.
Si P. Salvi ay nagpalathala ng
isang pastoral.
Sa pasulatan ng mga
pahayagan,naroon ang lalong
galawan at kagipitan.
26. Si Ben Zayb ay maingat na maingat
sa pagbuo ng salita sa pagsulat ng
17 na lathalain habang
sumasangguni sa 15 diksyunaryo
sapagkat katakut-takot na
pamimintas ang kanyang aabutin
kapag siya'y nagkamali.
27. Sinabi ni Camaroncocido kay
Tiyo Kiko na ang talagang humakot
ng manonood ay ang pastoral o
pagbabawal ng pari at hindi ang
mga kartel. Ang kalahati daw ay
nagpunta dahil sinabi ng mga pari
na huwag pumunta at ang isa pang
kalahati ay nagpunta dahil sa pagaakalang may maituturo ang
palabas dahil ipinagbawal ng mga
prayle.
28. Napansin ni Camaroncocido ang
mga taong tila noon lamang nagsuot
ng americana at wari'y umiiwas
mapuna.
Nakita niya ang militar, pagkatapos
makipag-usap sa mga dalawa o tatlong
pulutong at lumapit sa karwahe at
masayang nakipag-usap sa lulan
niyon-si Simoun. Narinig niya ang "Ang
hudyat ay isang putok!.....ang Heneral
ang may-utos"
29. Dumating si Paulita Gomez na
dumarating kasama ang isang
kaibigan, si Donya Victorina at
Juanito Pelaez
Dahil sa mahabang ilong ni P.
Irene, nakilala ni Tadeo si P. Irene
na nagbalatkayo sa pamamagitan
ng bigoteng pustiso.
30. Tatlong Parka-3 dalagang payat, luwa halos
ang buto, nangagalumata,
maluwang ang bunagnga at
masagwa ang bihis
-tinatawag ding mga dalaga ni
Balcon
-mga matatandang dalaga,
namumula at kinamumuhian ang
lahat
32. -Maraming nakatayo sa dinaraanan
ng punung-punong dulaan
-Ang mga nakatayo ay nagkakahirap
sa pagtataas ng ulo o makasilip man
lamang ng 1 liig at 1 tainga
-May 3 o 4 na palko lamang ang
walang laman kahit napakagabi.
-8:30 ang takdang pagsisimula ng
palabas, ngunit 8:45 na ay hindi pa
itinataas ang tabing dahil sa hindi pa
dumadating ang Kapitan Heneral
33. Ang mga artilyero o ang mga
kaagaw ni Marte ay
-maingay
-hindi nasisiyahan sa mga tugtugin
-Maraming pabastos na paghanga
sa mga babae na maririnig sa mga
artilyero at hindi na nila pinapansin
ang matatalim na tingin ng
kanilang mga asawa
34. -2 palko na lamang ang natitira at
ang sa kapitan heneral na naiiba
dahil sa tabing na pulang
tersiyopelo (red velvet curtain)
-Si Don Primitivo na isang
pilosopo ay umupo pinaaalis sa
kanyang upuan.
-Hindi napakiusapan ng
tagapaghatid sa upuan maging ng
tagapamahala si Don Primitivo na
umalis sa upuan.
35. -Sabay-sabay umawit ang mga
artilyero ng:”Sa hindi, sa oo!, sa
hindi, sa oo!”
-Inuulit-ulit ni Don Primitivo ang
“Hindi ako makatitindig.” Sa 2
beteranong tinawag ng
tagapamahala
Habang pumapasok ang Kapitan
Heneral at gubernador ng kapuluan
ay tinutugtog ang marcha-real.
36. -Naupo ang Kapitan Heneral na
parang 1 lalaki na pinakahihintay
ng kanyang upuan.
-Nagsitahimik na ang mga artilyero
at sinimulan na ng orchestra ang
tugtuging pambungad.
-Ang mga estudiyante ay nakaupo
sa palkong kaharap ng kay Pepay
37. -Handog ni Makaraig ang palko ni
Pepay upang palambutin ni Pepay
ang loob ni Don Custodio.
-Dahil dito, naparoon sa dulaan si
Don Custodio kahit tutol siya sa
pagtatanghal ng operata-pranses.
-Nakipagtinginan ng makahulugan
si Makarig kay Pepay , na parang
may nais sabihin
38. -Maging si Pecson ay nakalimot sa kanyang
masasamang paniwala at humulang tiyak na
ang tagumpay dahil sa nakikita si Pepay na
nakangiti.
-Si Isagani lang ang hindi masaya dahil
nakita niya sina Paulita at Juanito na naguusap sa isang palko.
-Ninais ni Isagani na gumuho na ang
dulaan, muntik mabunsod ang paghalakhak
ng malakas, alimurahin ang kasintahan,
hamunin ang kaagaw, gumawa ng
alingasngas ngunit nagkasya na lamang sa
pag-upo ng dahan-dahan at di pagtingin sa
dalaga.
39. -Kinailangan niyang magpigil upang
maimpit ang pagluha. Ang tinatanaw
niya ay ang tabing na paglalabasan at
may anyong isang galeria.
-Itinaas ang tabing at ang pangkat ng
mga magbubukid sa Corneville ang
humarap. Sila’y may 6-7 na dalaga.
-Umawit si Gertrude, isang magandang
artista at sumusulyap ng
makahulugang sulyap sa Kapitan
Heneral.
40. -“Makakikita tayo ng cancan!”Tadeo. Walang hinahanap si Tadeo
kundi ang bagay na malaswa.
-Si Makaraig at Pecson ay ay
nakahanda na sa pamamatyag at
nakangiti na hindi pa man .
-Si Isagani ay sa ibang pook
nakatingin at iniisip na dapat
hamunin ng patayan si Juanito
Pelaez kinabukasan
41. -Walang napala sa kaaantay ang
mga binata
-Dumating si Serpolette, kaigaigayang dalaga na naging ayos
matapang at naghahamon.
-Nakilala ni Tadeo ang unang taong
pumalakpak- si P. Irene
42. -Si P. Irene ay pinadala ni P. Salvi na
parang sikretang pulis pansimbahan
-Kinuha ni Lily(Serpolette) ang braso ni
Irene pagkatapos iyang ngitian nang
pinalakpakan niya siya
-1 babae na kasama ang kanyang
asawa ang naupo sa isa sa dalawang
palkong walang tao. “Dumating ako
nang huli kaysa inyo…”. Nagwawagi
ang huling dumarating
43. -Hindi nagtagal ang kasiyahan ng
ababe; nakita ang 1 palko na wala
pang tao; ikinunot ang kilay at
kinagalitan ang asawa.
-nagkukunwari si Juanito na
nauunawaan niya ang lahat .
-Si Paulita ay tumingin sa
kinalalagyan ni Isagani na hindi
tumatawa ni pumapalakpak at
nanonood.
44. -Sumama ang loob ni Paulita at
nanibugho.
-Hangang-hanga si Donya Victorina
kay Juanito at naisip na kung sakasakaling mamatay ang kanyang
asawang si Don Tiburcio ay
pakakasal siya kay Juanito.
-Nagtanong kay Juanito kung ano
ang pagkakaiba ng servantes sa
domestiques
*Juanito – nagmamarunong na
marunong sa Pranses
45. -Natapos ang unang Bahagi
- Nagusapan kung sino ang mas
magaling
*Isa nagsabi: Si Serpolette dahil sa
boses.
*Si Germaine ang isa, dahil sa
tindig
*Ben Zayb: “Lahat ay walang
kabuluhan, wala mang isang
artistang matatawag”
46. -Nagtatanong ang mga nakaupo
kung kanino ang huling palko- kay
Simoun
-Sabi ng 1, nagtungo raw si Simoun
kay G. Jouy at nagpakita ng alahas
-Sabi ng 1 pa, ibig daw magsaMonte Cristo
-Naiwan si Pecson, Sandoval at
Isagani
-Lumapit si Tadeo kay Don
Custodio upang libangin
47. -Nagpakita si Makaraig kay Pepay para
kunin ang sulat mula kay Don Custodio na
nagsasabing:
*“Pichona: Ang sulat mo ay dumating nang
huli na sa panahon; naiharap ko na ang
aking pasiya at sinang-ayunan. Gayunman
masasabi kong para ko ring nahulaan ang
iyong iniisip, sapagka’t ang pagkakaayos ng
suliranin ay alinsunod sa ibig mangyari ng
iyong mga ipinagtatanggol”
“Paparoon ako sa dulaan at hihintayin kita
sa paglabas”
*Nagmamahal ang iyong kalapati,
*“CUSTODINING”
48. -Napasiyahan na raw ang tungkol sa
paaralan ayon kay Padre Irene. Sinangayunan ang paaralan. Ngunit ito’y
ipaiilalim sa mga prayle
-“upang ipagsaya ang pangyayari ay
magkaroon tayo ng 1 piging sa
pansiterya na pinaglilingkuran ng mga
insik na walang baro.”-Pecson
-Unang pumalakpak si Sandoval
-Iniwan ng mga binata ang dulaan bago
ang ikalawang bahagi.
50. -Si Simoun ay hindi naparoon sa
dulaan.
*7:00 PM-makalawang umalis at
dumating si Simoun sa bahay na
may iba’t ibang taong kasama
*8:00 PM-Nakita ni Makaraig na
paligid-ligid sa Kalye Ospital na
malapit sa Kumbento ng Sta. Clara
*9:00 PM-Nakita ni Camaroncocido
na nakikipag-usap sa tila isang
estudyante at binayaran ang tiket
nito
51. -Hindi pumasok si Basilio sa dulaan
-Si Kapitan Tiago ay naging masungit at
laging bugnot.
*Pinagtitiisan ni Basilio ang pananakit at
pagmumura ni Kap. Tiago sa tuwing kaunti
ang binibigay ni Basilio na apiyan.
*Tinatawag naman ni Kap. Tiago si Basilio
na anak kapag naliliwanagan.
*Hindi miminsang naisip ni Basilio na
pabayaan nang lumubha ang karamdaman
ni Kap. Tiago at hayaan nang mamatay para
di na magsakit.
-Naisip ni Basilio si Juli
52. -Binabawasan ni Basilio ang hinihithit
na apiyan ni Kap. Tiago ngunit kapag
umaalis si Basilio ay may nagbibigay
ng labis na apiyan kay Kap. Tiago.
*Ang mga dumadalaw lamang sa
bahay ay sina:
#Simoun-bihirang dumalaw
#P. Irene-nagbibilin na higpitan ang
pangangalaga kay Kap. Tiago
-Nang gabing itinatanghal ang “Les
Cloches de Corneville”, nag-aaral si
Basilio sa harap ng 1 matandang
mesa.
53. -“Medicina Legal y Toxicologia” ni
Doktor Mata-tanging aklat na
ginagamit ng propesor, ang hiram
na bahagi ng aklat na ito ay ang
binabasa ni Basilio
-Walang sapat na salapi upang
mabili dahil:
*Bawal ng mga tagasuri sa
Maynila at kailangang suhulan
ang maraming kawani para
maipasok kaya malaking halaga
ang hinihingi ng mga nagtitinda
ng aklat.
54. -Nagtungo si Simoun sa
kinaroroonan ni Basilio. “Kamusta
ang ating maysakit?”-Simoun
-“Ang tibok ng puso ay babahagyaang pulso ay mahinang-mahina,
walang kagana-gana sa pagkain,
pinagpapawisan nang katakut-takot
sa madaling araw. Ang buong
katawan ay nakalatan ng lason,
maaaring mamatay bukas o
makalawa”-Basilio
-“Katulad ng Pilipinas! “ -Simoun
55. -“Ang lalo pang nakapagpapahina sa
kanya ay ang mga bangungot, ang
kanyang mga pagkatakot .”-Basilio
-“Katulad ng Pamahalaan!”-Simoun
-“May ilang gabi nang nagising siyang
walang ilaw at ang akala ay nabulag na
siya, minura ako, dinukot ko raw ang
kanyang mga mata. Ako’y pumasok na
may dalang ilaw at ako’y ipinagkamali
kay P. Irene at tinawag akong
tagapagligtas.”-Basilio
-Tumugtog ang 10:30 sa orasan
56. -“Hindi mo binubuksan ang mga
aklat na ipinadala ko sa iyo.. .sa
loob ng 1 oras ay magsisimula ang
himagsikan…Kapag kami’y
nagtagumpay, lahat ng taong hindi
tumulong sa amin bagaman may
kayang dumamay ay ituturing
naming kaaway ”
-Si Simoun ay naparoon para sa 2
bagay:
*Ang kamatayan ni Basilio o ang
*Hinaharap ni Basilio
57. -“Mayroon akong hukbo at mga
taong pinamamahalaan; ilan ay
sinabi kong ang himagsikan ay
utos ng heneral; iba naman ay
pinapaniwala kong mga prayle ang
may kagagawan, iba pa’y inakit sa
pamamagitan ng mga pangako ng
mapapasukan ng salapi; lalong
marami ang nagsipagkilos upang
makapaghiganti.” -Simoun
-“At ano ang kailangan kong
gawin?”-Basilio
58. -“Sa dahilang pamamahalaan ko ang
kilusan ay hindi ko maiiwan ang alin
mang labanan. Ang kaguluhan ay nasa
iba’t ibang pook. Panguluhan mo ang
paggiba ng pintuan ng Sta. Clara at
kunin mo roon ang isang tao na liban
sa akin at kay Kapitan Tiago ay ikaw
lamang ang makakakilala. Si Maria
Clara!”
-“Namatay na si Maria Clara! Kaninang
mag-iikaanim ng hapon lamang.
Kaninang hapon itinugtog ang kanyang
agunyas.” – Basilio
59. -Naalala ni Simoun na siya’y nakarinig ng
mga tugtog ng agunyas nang mga
sandaling paligid-ligid siya sa kumbento.
-“Kaawa-awang tao!”- Basilio
Inisip niya ang kapalaran ni Simoun at ni
Maria Clara:
*Ang isa’y binata, mayaman, bihasa,
malaya, nakapagpapasiya sa sariling
kabuhayan at may magandang kinabukasan
*Ang ikalawa’y babaing kasing ganda ng 1
pangarap, malinis lipos ng pananalig at
walang kamalayan sa lakad ng
kamunduhan.
61. -Huwebes, bago lumubog ang araw, naglalakad si
Isagani sa Paseo de Maria Cristina na patungong
Malecon upang makipagkita kay Paulita. Paguusapan nila ang naganap noong nakaraang gabi
at inaasahan niyang magpapaliwanag si Paulita.
*Naisip ni Isagani ang mga madaling araw ng
Disyembre matapos ang misa de gallo, ang agua
bendita na karaniwang iniaabot niya kay Paulita at
pinasasalamatan naman sa pamamagitan ng 1
tinging puno ng pagsinta.
*Ang araw ay lumulubog sa likuran ng
Maribeles(Bataan).
*Malilikot at walang pinag-aralan ang mga batang
naglalaro sa dalampasigan, humahanap ng mga
suso at kokomo na hinuhuli nang walang
patumangga at pinapatay.
62. -Nagpugay siya nang walang kibo
sa dalawang heswita na naging
propesor niya.
-Narinig niya si Ben Zayb na may
kausap at si Simoun ang pinaguusapan. Biglang nagkasakit si
Simoun nang sinudang gabi, ayaw
raw tumanggap ng dalaw, kahit na
alagad ng Heneral.
63. -Naisip niya ang pagtimbang sa
dalawang uri ng kamatayan:
*Ang sa mga kawal ay dakila
sapagkat tumutupad sila sa kanilang
tungkulin.
*Ang sa mga taga-kapuluan ay
maluwalhati sapagkat
ipinagtatanggol ang kanilang
tinubuan.
-Naisip niyang walang ibang
kasalanan ang mga taga-kapuluang
kabaka ng bayan kundi ang taglay na
kahinaan.
64. -Nakasakay sa karwaheng hila ng
mga putting kabayo sina Paulita,
si Juanito, at si Donya Victorina.
-Bago pa man makakilos si Isagani
ay nakababa na si Paulita. Ngumiti
ang dalaga ng ngiti ng
pakikipagkasundo. Ngumiti rin si
Isagani at napawing lahat ang
masamang loob
-Bago pa makapagsalita si Isagani,
hinila siya ni Donya Victorina at
tinanong si Don Tiburcio.
65. -“Tatawag ako ng guardia civil. Sa
buhay at sa patay, ibig kong
malaman kung saan siya naroon
sapagkat kailangang maghintay ng
10 taon ang 1 tao bago makapagasawa ulit” –Donya Victorina
-Hindi makapaniwala si isagani sa
kanyang narinig-“Sino ang
sawimpalad na mapapangasawa
niya?”
-“Ano ba ang masasabi mo kay
Juanito Pelaez?”-Donya Victorina
66. -Nais sabihin ni Isagani ang lahat ng
masasamang alam niya laban kay
Pelaez, ngunit pawang papuri ang
kanyang sinabi.
-Nahulog daw ang abanikong
pamaypay ni Paulita sa dalampasigan.
Paraan lamang ito ni Paulita upang
makausap si Isagani ng sarilinan at
makapiling ni Donya Victorina si
Juanito Pelaez.
-Si Isagani na handang humingi ng
paliwanag ay siyang nagbigay nito, at
naging maligaya nang marinig na
siya’y pinapatawad ni Paulita.
67. -Nagtawanan silang dalawa
pagka’t ipinagkatuwa nila ang
pagpapakasal ni Pelaez kay Donya
Victorina at halos nakikita na
nilang nangyari.
-Si Paulita ay nangako na hindi
sasabihin kaninuman na buhay pa
si Don Tiburcio ngunit sinasabi sa
sariling ipagtatapat din niya sa
kanyang kaibigan.
68. -Nais ni Isagani na sa nayon manirahan.
Pinakaiibig raw niya ang kanyang bayang
iyon. Bago raw niya nakita si
Paulita, ang bayang iyon ang tangi niyang
kaligayahan at magandang-maganda para
sa kanya. Nguni’t nang makilala niya si
Paulita ay naging parang may kulang sa
kanya ang bayang iyon at natiyak niyang
ang kulang ay si Paulita.
-Nguni’t ayaw ni Paulita na tumungo roon.
Ayaw niyang magdaan sa mga bundok na
madaming linta. Ang ibig niyang
paglalakbay sa pamamagitan ng tren.
69. -“Hindi malalaon at ang buong kapuluan ay
malalaganapan na ng mga daang bakal.”Isagani
-Darating daw ang panahon ana uunlad at
lalaya din ang Pilipinas
-“Ang sabi ni Aling Torina ay lagi raw
busabos ang bayang ito.” -Paulita
-“Sapagkat ang ali mo’y isang hangal, di
maaaring siya’y mabuhay nang walang
alipin…..”-Isagani
-Magtatagumpay daw ang bayan kung
mananatili sila sa pag-aaral at patuloy na
magiging marangal at mataas ang pag-iisip.
-“Kung wala kayong mapala?”-Paulita
70. -“Masasabi mo sa lahat, baling araw,
kasabay ng pagtuturo sa aking
bangkay na ang aking pag-ibig ay
namatay sa pagsasanggalang ng mga
karapatan ng aking bayan.”-Isagani
-Lumapit si Donya Victorina upang
sabihing sila’y uuwi na.
-Nagkatabi sa upuan sina Donya
Victorina at Juanito.
-Sa isang maliit na bangko, nagkatabi
naman sina Paulita at Isagani.
72. -May anyong di-pangkaraniwan ang bulwagan
ng “Pansiteria Macanista de Buen Gusto”
*14 na binata mula sa indiyo hanggang sa
kastialng taga-Espanya ang nangagkatipon
upang iraos ang piging na iminungkahi ni P.
Irene na ipagdiwang ang kapasyahangginawa
para sa pagtuturo ng wikang Kastila
*Madaming ilaw at may nakapaskil sa dingding
na mga salitang:
“LUWALHATI KAY DON CUSTODIO DAHIL SA
KANYANG KATUSUHAN AT PANSIT SA LUPA
PARA SA MGA BINATANG MAY MABUBUTING
KALOOBAN”
-Ang katuwaan ng mga binata ay pilit. Bakit
pinatay ni Don Custodio ang kanilang pag-asa?
73. -Sa gitna ng bulwagan at sa ilalim ng
mga pulang parol:
*4 na lamesang bilog na inayos na
parang kwadrado
*Ang mga upuan ay mga kahoy na bilog
*Sa gitna ng bawat mesa may apat na
pinggang munti na may tig-apat na
kakanin ang bawat isa at
*Apat na tasang tsa na may kanyakanyang takip na pawang porselanang
pula.
*Sa harap ng bawat upuan ay may 1
bote at dalawang kopang bubog
74. -“Masasabi mo sa lahat, baling araw, kasabay ng
pagtuturo sa aking bangkay na ang aking pag-ibig ay
namatay sa pagsasanggalang ng mga karapatan ng
aking bayan.”-Isagani
Lumapit si Donya Victorina upang sabihing sila’y uuwi
na.Nagkatabi sa upuan sina Donya Victorina at
Juanito.
Sa isang maliit na bangko, nagkatabi naman sina
Paulita at Isagani.
Nagbabalita si Tadeo na pinaslang si Simoun ng 1
hindi kilala sa may lumang liwasan ng Vivac
Sanhi: higanti
Dumating si Isagani. Si Pelaez na lang ang kulang.
Winika ni Tadeo na sana si Basilio na lang ang
inanyayahan sa halip na si Pelaez.
Mas lalo pa raw silang masasayahan. Maipagtatapat
sana niya ang lihim ukol sa bataang nawawala at sa
mongha.
75. Pinapagtalumpati si Tadeo. Di ito
nakahanda. Nagsimula ito kahit
papaano. Sinigawan siya ng mga
kasamahan. Huwad daw ang kanyang
talumpati.
Nahilingan ng talumpati si Pecson.
Inatake ni Pecson ang mga prayle.
Mula raw sa kamusmusan hanggang sa
libingan ay prayle ang kasama natin.
May nakakita sa utusan ni Padre
Sibyla, ang biserektor sa Unibersidad.
Sumakay ito sa karuwahe ni Simoun.
Nagmamanman ito sa mga
ESTUDYANTE.
76.
77. * 1941-1945, sinakop ng Hapon ang Pilipinas
•Nabalam ang umuunlad na panitikang Pilipino.
•Ang lingguhang Liwayway ay inilagay sa
mahigpit na pagmamatyag ng mga Hapones.
•Ipinagbawal ang mga babasahing naklimbag sa
wikang Ingles.
•Isinalin sa Tagalog ang mga nasa Ingles na
babasahin.
•Buhay Lalawigan- pangunahing pinapaksa sa
mga panitikan.
81. A.Jose Ma. Hernandez – Panday
Pira
B.Jose Villa Panganiban- Utak
Habang Panahon
C. Wilfrido Guerrero
D. Clodualdo del Mundo at Mateo Cruzsumulat ng Bulaga noong Pebrero 23,
1943
E. Alfredo Pacifico LopezSankuwaltang Abaka
F. Francisco Soc Rodrigo- Sa Pula. Sa Puti
