2. Risku
Risku nenkupton mundesine e ndodhjes se nje ngjarje
te pafavorshme.
Kuptimi baze i riskut lidhet me pamundesine per te
realizuar fitimin, ekspozim ndaj humbjes apo demtimit.
Kthimi Investime te mira
Kthimi eshte i pamjaftueshem
Risku
3. Burimet e Riskut
Perfshihen te gjitha burimet qe
veprojne njekohesisht dhe njelloj per te gjithe subjektet
qe ushtrojne aktivitet ekonomik.
Prirja ne rritje ose renie e ekonomise
Ky burim ka te beje me gjendjen ne te cilen gjendet
ekonomia e nje vendi.
Luhatja e normave te interesit
Ne kuadrin e shteteve te vogla dhe institucioneve monetare qe
operojne me monedha te ndryshme ky faktor eshte mjaft i
rendesishem.
4. Burimet e Riskut
Humbja e fuqise blerese te monedhes nga
inflacioni
Inflacioni perben gjithnje nje rrezik te perhershem per
rezultatet e pritshme financiare te ndermarrjeve.
Luhatja e kurseve te kembimit
Ndikon mbi rezultatet e pritshme financiare te bizneseve
Luhatja e cmimeve te letrave me vlere ne bursa
Faktore te tjere lidhen me paqendrueshmerine politike,
fatkeqesite natyrore, efektet psikologjike etj.
5. Risku
Pershihen te githa burimet e riskut qe
veprojne vetem mbi nje subjekt mikroekonomik, mbi
aktivitetin e saj, burimet dhe menyrat e financimit.
Risku nga konkurenca
Mosrealizimi i shitjeve
Mosrealizimi i fitimeve
Menaxhimi i kostove
Risku i drejtimit
6. Llojet e Riskut
Risku sistematik
Eshte risku qe buron nga faktore te pergithshem ne menyre
sistematike mbi te gjithe subjektet pa perjashtim.
Risku sistematik eshte risk i padiversifikueshem
Risku jo sistematik ose specifik
Ka efekte te vecanta vetem per nje ndermarrje
Per te reduktuar riskun specifik rekomandohet investimi
ne disa investime me risk te ndryshem pra duke
diversifikuar investimin.
7. Llojet e riskut
Bazuar ne natyren, permbajtjen dhe thelbin e aktivitetit
njerezor risku klasifikohet si:
Risku spekulativ: Eshte risku i spekulimit ne treg,
perfitimit ndaj mundesive qe ofron tregu duke riskuar
se tepremi humbjen gjithashtu.
Risku i paster: risku i paster eshte risk konkret qe
lidhet me humbjen e nje aktivi konkret nga nje ngjarje
konkrete. Risku i paster mund te jete:
Risku i sigurueshem
Risku i pasigurueshem
8. Llojet e riskut
: Që nje risk te jete i sigurueshem
duhet te plotesoje njeheresh disa kushte:
Te shkaktoje dem
Vlera e demit te matet me saktesi
Te kete nje numer te madh objektesh te ekspozuara ndaj
te njejtit risk,
Te kete interes te sigurueshem
Te mos bjere ndesh me moralin e shoqerise.
9. Llojet e riskut
Risku Individual
Risku josistematik, ka karakter specifik, lidhet me nje
aktivitet te caktuar. Ky lloj risku, qe lidhet me nje mjet te
vetem ose me nje numer te kufizuar mjetesh quhet
.
Risku i Pergjithshem
Bashkimi i riskut sistematik me ate josistematik formon
riskun e pergjithshem.
10. Diversifikimi i riskut
Investitori mund te reduktoje riskun josistematik permes
procesit te diversifikimit duke krijuar keshtu nje portofol
investimesh me norma te ndryshme fitimi dhe risku.
Portofoli siguron nje norme mesatare risku qe vjen
duke u zvogeluar.
Luhatja ne vleren e portofolit, rezulton me e vogel se
luhatja e cmimeve individuale te investimeve.
Shtimi i elementeve ne portofol, redukton riskun e
investimit.
12. Fitim i pritur eshte fluksi neto i pritur i te ardhurave
nga nje aktivitet cfaredo.
Burimi pare eshte fluksi i te ardhurave neto nga venia ne
perdorim e aktivit si interesi, dividendi etj.
Burimi i dyte lidhet me ndryshimin per njesi, pra ka te beje
me rivleresimin e kapitalit si psh ndryshimi i cmimit te
aksioneve, obligacioneve etj. ne treg.
Fitimi i kerkuar eshte fluksi neto i synuar, me qellim qe
permes tij te justifikohet apo argumentohet nje investim
i kryer.
13. Matja dhe vleresimi i riskut
Fitimi i realizuar mund te mos jete e barbarte me fitimin e
pritur.
Po keshtu mund te ndodh edhe per vleren e aktiveve.
Cmimet e letrave me vlere ndryshojne ne treg si rezultat i
ndikimit te faktoreve te ndryshem.
Cmimi real luhatet rreth nje niveli mesatar qe perben prirjen
qendrore te cmimit te letres me vlere.
Sa me i larte te jete intervali ndermjet cmimit me te ulet dhe
atij me te larte aq me riskioz eshte investimit.
14.
15. Devijimi Standard dhe
Koeficienti i variacionit
Devijimi standard eshte treguesi statistikor qe perdoret per
te shprehur shkallen e riskut.
Fillimisht llogariten kthimet mesatare k te ponderuara me
propabilitetin perkates.
ki =kthimi i i ne fund te periudhes
pi =propabiliteti i realizimit te kthimit te i
n =numri i rezultateve te parashikuara
k = ki
i=1
n
å ´ pi
16. Devijimi standard
sk ki -k( )
2
i=1
n
å ´ pi
• Mbi bazen e dy parametrave te mesiperm llogaritet koeficienti
i variacionit CV, si raport midis devijimit standard dhe
kthimeve mesatare te pritshme.
CV =
sk
k
17. Devijimi Standard
Si llogaritet Devijimi standard?
Fillimisht llogarisim mesataren aritmetike e kthimeve te pritshme te
ponderuara me propabilitetin perkates
Gjeme diferencen midis cdo kthimi me mesataren e gjetur me siper dhe e
ngreme ne katror,
Mbledhim te gjitha diferencat qe jane te ngritura ne katror
Pjestojme shumen e diferencave te cilat jane te ngritura ne katror me n-1 (nr e
observimeve – 1).
Gjejme rrenjen katrore te vleres se mesiperme.
Nje devijim standard i ulet per nje numer te caktuar vezhgimesh tregon se
keto vlera jane te lokalizuar prane mesaters dhe e kunderta.
18. Risku dhe koha
Sa me e gjate te jete periudha e kohes per te cilen
bejme parashikimin dhe llogaritjet, aq me shume jemi
te ekspozuar ndaj riskut.