Recommandé
Contenu connexe
Similaire à Young People and Alcohol a Resource Book Khmer Version
Similaire à Young People and Alcohol a Resource Book Khmer Version (14)
Plus de sokafs
Young People and Alcohol a Resource Book Khmer Version
- 1. i យុវជន និង េរគឿងរសវឹង ៖ េសៀវេភែណន ំ
- 2. ii
- 3. iii យុវជន និង េរគឿងរសវឹង ៖ េសៀវេភែណនំ
- 4. iv ទិននន័យអំពីរូបភពកតឡុកេនកនុងករេបះពុមពផសយរបស់បណណ ល័យៃនអងគករសុខភពពិភពេលក យុវជន និង េរគឿងរសវ ឹង ៖ េសៀវេភែណនំ ១. កររបរពឹតតរបស់េកមងជំទង់ ២. ករទទួលទនេរគឿងរសវឹង ៣. ករេរបរបស់េរគឿងរសវ ឹងេនកនុងចំេណមេកមងជំទង់ ៤. វ ិបតតិែដលទក់ទងេទនឹងេរគឿងរសវ ឹង I. ករ ិយល័យអងគករសុខភពពិភពេលក សរមប់តំបន់ប៉ សុីហវិកភគខងលិច ISBN97892 9061 6849 (NLM Classification: WM 274) © អងគករសុខភពពិភពេលក ២០១៥ រកសសិទធិរគប់យ៉ ង។ ឯកសរេបះពុមពរបស់អងគករសុខភពពិភពេលក អចរកបនេនឯេគហទំព័ររបស់អងគករសុខភពពិភពេលក (www.who.int) ឬ អចទិញបនពី WHO Press: World Health Organization, 20 Avenue Appia, 1211 Geneva 27, Switzerland (ទូរស័ពទ៖ +41 22 791 3264; ទូរសរ៖ +41 22 791 4857; អុីែម៉ល៖ bookorders@who.int)។ ករេសនសុំករអនុញញ តេធវករផលិតេឡងវ ិញ ឬ បកែរបឯកសរេបះពុមពរបស់អងគករសុខភពពិភពេលក មិនចំេពះថសរមប់លក់ ឬ សរមប់េគលបំណងែចកចយ ពុំែមនលកខណៈជករេធវពណិ ជជកមមក៏េដយ គបបីេសនសុំេទ WHO Press តមរយៈេគហទំព័ររបស់ អងគករសុខភពពិភពេលក (www.who.int/about/licensing/copyright_form/en/index.html)។ សរមប់ឯកសរេបះពុមពតំបន់ប៉ សុី ហវិកភគខងលិចរបស់អងគករសុខភពពិភពេលក សំេណ សុំករអនុញញ តេធវករផលិតេឡងវ ិញ គបបីេផញជូនេទករ ិយល័យេបះពុមព ផសយៃនអងគករសុខភពពិភពេលក ករ ិយល័យតំបន់សរមប់តំបន់ប៉ សុីហវិកភគខងលិច របអប់សំបុរតេលខ 2932, 1000, ទីរកុងម៉ នីល របេទសហវីលីពីន ទូរសរេលខ +632 521 1036, អុីែម៉ល៖ publications@wpro.who.int។ ករគូសបញជ ក់ និង ករបងហ ញសមភ រៈេនកនុងឯកសរេនះ មិនតំណងឱយទសសនៈរបស់អងគករសុខភពពិភពេលក ពក់ព័នធនឹងសថ នភព រសបចបប់របស់របេទស ែដនដី ទីរកុង ឬ តំបន់ ឬ សិទធិអំណចៃនរបេទស ែដនដី ទីរកុង ឬ តំបន់េនះ ឬ ពក់ព័នធនឹងករកំណត់រពំែដន ឬ រពំរបទល់របស់របេទស ែដនដី ទីរកុង ឬ តំបន់េនះេឡយ។ ែខសបនទ ត់ដច់ៗេនេលែផនទី តំណងឱយែខសបនទ ត់រពំែដនរបហក់របែហល ែដលអចមិនទន់មនករ ឯកភពេពញេលញេនេឡយ។ ករេលកេឡងអំពីរកុមហ៊ុនជក់លក់ ឬ ផលិតផលជក់លក់របស់រកុមហ៊ុនផលិតណមួយ ពុំមនន័យថ រកុមហ៊ុន ឬ ផលិតផលទំងេនះ រតូវបនគំរទ ឬ ែណនំេដយអងគករសុខភពពិភពេលក ថមនលកខណៈលអជងរកុមហ៊ុន ឬ ផលិតផលដៃទេទៀត ែដលមនលកខណៈ រសេដៀងគន និង ែដលមិនរតូវបនេលកេឡងេឡយ។ កំហុស និង ចំណុ ចែដលមិនបនដក់បញចូ លរតូវបនេលកែលង េហយេឈម ះ ផលិតផលននែដលមនកមមសិទធិ រតូវបនែបងែចកេដយេផតមជមួយអកសរធំ។ អងគករសុខភពពិភពេលក បនមនភពរបុងរបយ័តនកនុងករមិតមួយសមរសប េដមបីេផទៀងផទ ត់ព័ត៌មនែដលមនេនកនុងឯកសរេបះពុមព េនះ។ យ៉ ងណមុិញ ឯកសរេបះពុមពរតូវបនែចកចយ េដយពុំមនករធនរបេភទណមួយ មិនចំេពះថជករធនែដលមនករ បញជ ក់ ឬ បងកប់អតថន័យធនេឡយ។ ករទទួលខុសរតូវចំេពះករបករសយ និង ករេរបរបស់ឯកសរ គឺជករទទួលខុសរតូវរបស់ អនកអន។ អងគករសុខភពពិភពេលក មិនទទួលខុសរតូវចំេពះករខូចខតែដលេកតេឡងបណត លមកពីករេរបរបស់ឯកសរេនះេឡយ េទះកនុងករណី ណក៏េដយ។
- 5. v មតិក បុពវកថ........................................................................................................................ vi េសចកតីែថលងអំណរគុណ ...................................................................................................vii អកសរកត់ ....................................................................................................................viii សេងខប ......................................................................................................................... ix ១. េសចកតីេផតម................................................................................................................1 ២. ទិដឋភពែផនកជីវសរសត និង ចិតតសរសតៃនករទទួលទនេរគឿងរសវឹងរបស់យុវជន ...................4 ៣.ករេរបរបស់េរគឿងរសវឹងេនកនុងចំេណមយុវជនកនុងតំបន់ប៉ សុីហិវកភគខងលិច ៖ គំរូ និង និនន ករ........................................................................................................27 ៤. ករេរបរបស់ និង េរគះថន ក់ែដលទក់ទងេទនឹងេរគឿងរសវឹងកនុងចំេណមយុវជន ៖ កតត រួមចំែណក និង វិធនករបងក រ...............................................................................63 ឯកសរេយង ..............................................................................................................95
- 6. vi បុពវកថ ឯកសរេបះពុមពេនះ គឺសរមប់អនកែដលមនចំណប់អរមមណ៍ េលែផនកសុខភព និង សុខុមលភព របស់យុវជន េនកនុងតំបន់ប៉ សុីហវិកភគខងលិច របស់អងគករសុខភពពិភពេលក (WHO)។ ឯកសរេនះ ចងរកងអំពីអវីែដលេគដឹង អំពីផលប៉ះពល់ៃនករេរបរបស់េរគឿងរសវឹងេទេលយុវជន សថ នភពបចចុបបននេនកនុងតំបន់ ទក់ទងេទនឹងករទទួលទនេរគឿងរសវឹង េនកនុងចំេណមយុវជន និងអវីែដលេគអចេធវបន េដមបីរិតតបិតេទេលេរគះថន ក់ែដលបណត លមកពីករេរបរបស់េរគឿងរសវឹង។ កនុងរយៈេពលប៉ុនម នទសវតសរ ៍កនលងមកេនះ ករសិកសវិទយសរសតអំពីផលប៉ះពល់ៃនករេរបរបស់ េរគឿងរសវឹង េទេលសុខភព និង អវីែដលេគអចេធវបន េដមបីកត់បនថយផលប៉ះពល់ទំងេនះ មន ភពរីកចេរមនយ៉ ងខល ំង េដយលទធផលសិកសែដលសេរមចបន មនករមិតធំេធងខល ំងណស់ េបេធៀបេទនឹងអវីែដលេគបនសននិដឋ នកលពីមុន។ ដូេចនះ អងគករសុខភពពិភពេលក បនផតល់ អទិភពខពស់កនុងករកត់បនថយេរគះថន ក់ ែដលទក់ទងេទនឹងេរគឿងរសវឹងេនកនុងរគប់របេទស ទំងអស់កនុងពិភពេលក។ វក៏កន់ែតមនភពចបស់លស់កន់ែតខល ំងេឡងជលំដប់ថ ករេរបរបស់េរគឿងរសវឹងេដយ យុវជន សកតិសមនឹងទទួលបនករយកចិតតទុកដក់ពិេសស អរស័យេដយកតត ជីវសរសត កតត ខួរកបល កតត សងគម និង កតត ចិតតសរសត េធវឱយពួកេគកន់ែតងយរងេរគះេទនឹងផលប៉ពល់ អវិជជមនៃនេរគឿងរសវឹង។ ជទូេទ តំបន់ប៉ សុីហវិកភគខងលិច មនរបជជនវ ័យេកមងេរចន េហយ ករេរបរបស់េរគឿងរសវឹងជរួម មនករេកនេឡងយ៉ ងឆប់រហ័ស។ អរស័យេដយករគំរម កំែហងកំពុងមនករេកនេឡង េទេលសុខភព និង សុខុមលភពរបស់យុវជន េដយសរករេរប របស់េរគឿងរសវឹងេនកនុងតំបន់ ដូេចនះ ករិយល័យរបចំតំបន់ប៉ សុីហវិកភគខងលិច ៃនអងគករ សុខភពពិភពេលក កំពុងេលកកមពស់ចំណត់កររបកបេដយរបសិទធភពេទេលកមមវតថុេនះ េដមបី រួមចំែណកេធវឱយយុវជនមនសុខភពលអេនកនុងតំបន់។
- 7. vii េសចកតីែថលងអំណរគុណ េសៀវេភែណនំេនះ ទទួលបនករឧបតថមភគំរទពីអងគភពែផនកសុខភពផលូវចិតត និង ករេរបរបស់ បំពនេរគឿងេញៀន (MHS) ៃនករិយល័យរបចំតំបន់ប៉ សុីហវិកភគខងលិច របស់អងគករសុខភព ពិភពេលក។ េសៀវេភេនះ រតូវបនអភិវឌឍន៍េឡងេដយ Yvonne Bonomo (សកលវិទយល័យែម៉លប៊ន ទីរកុង ែម៉លប៊ន របេទសអូរសត លី) Cornelius Goos (ទីរបឹកស MHS ទីរកុងវីែយ៉ន របេទសអូរទីស) John Howard (សកលវិទយល័យ New South Wales ទីរកុងសុីដនី របេទសអូរសត លី) Taisia Huckle (សកលវិទយល័យម៉ សី ទីរកុងអូកែឡន របេទសញ៉ូ វហសឺែឡន) និង Nina Rehn Mendoza (មជឈមណឌ លន័រឌីក សរមប់បញហ សុខុមលភព និង សងគម ទីរកុងែហលសុីនគី របទសហវ ំងលលង់)។ អនកនិពនធសូមែថលងអំណរគុណចំេពះសហករីែដលបនជួយរតួតពិនិតយែកសរមួល និង មតិេយបល់ ែដលផតល់ជូនេដយ Marie-Françoise Brugiroux (មជឈមណឌ លពយបល និង សត រនីតិសមបទ ករេញៀនេរគឿងរសវឹង និង េរគឿងេញៀន ៃន French Polynesia, Papeete, French Polynesia); Sally Casswell (សកលវិទយល័យម៉ សី ទីរកុងអូកែឡន របេទសញ៉ូ វហសឺែឡន) Regina Ching (រកសួង សុខភិបល ៃនតំបន់រដឋបលពិេសស ហុងកុង) David Jernigan (មជឈមណឌ លទីផសរ េរគឿងរសវឹង និង យុវជន ៃនទីរកុងបល់ទីម័រ រដឋម៉ រីែឡន សហរដឋអេមរិក) Kwang Kee Kim (សកលវិទយល័យ Inje University ទីរកុងេសអូល សធរណរដឋកូេរ ៉) Vladimir B Pozynyak (អងគករសុខភពពិភពេលក របចំទីរកុងហសឺែណវ របេទសសវីស) Dag Rekve (អងគករសុខភពពិភពេលក របចំទីរកុងហសឺែណវ របេទសសវីស) និង Reinout Wiers (សកលវិទយល័យអំសទ័រដម ទីរកុងអំសទ័រដម របេទសហូលលង់)។
- 8. viii អកសរកត់ AUDIT - េតសតកំណត់អតតសញញ ណវិបតតិបណត លពីករេរបរបស់េរគឿងរសវឹង GSHS - ករអេងកតសកលេទេលសុខភពសិសសតមសលេរៀន MUP - តៃមលឯកតអបបបរម PICTs - របេទស និងែដនដីេកះប៉ សុីហវិក SAVY - ករអេងតតប៉ ន់របមណេទេលយុវជនេវៀតណម SAR - តំបន់រដឋបលពិេសស SGS - ករឃល ំេមលេទេលេមេរគេអដស៍ជំនន់ទី២ UNAIDS - កមមវិធីសហរបជជតិរបយុទធនឹងជំងឺេអដស៍ YRBS - ករអេងកតេទេលកររបរពឹតតែដលមនកររបថុយរបថនរបស់យុវជន WHO - អងគករសុខភពពិភពេលក
- 9. ix សេងខប ករយល់ដឹងអំពីេរគឿងរសវឹង និង េរគះថន ក់ពក់ព័នធ មនករេកនេឡងគួរឱយកត់សមគ ល់ កនុងរយៈេពល ប៉ុនម នទសវតសរ ៍ចុងេរកយេនះ េដយបននំមកនូវចំេណះដឹងបែនថមេទៀត េទកនុងេគលនេយបយ សុខភពសធរណៈពក់ព័នធ។ យុទធសរសតតំបន់េដមបីកត់បនថយេរគះថន ក់ ទក់ទងេទនឹងេរគឿង រសវឹង ែដលរតូវបនអនុម័តកនុងឆន ំ២០០៦ សរមប់តំបន់ប៉ សុីហវិកភគខងលិច ៃនអងគករសុខភព ពិភពេលក និង យុទធសរសតតំបន់ េដមបីកត់បនថយករេរបរបស់េរគឿងរសវឹងរបកបេដយេរគះថន ក់ ែដលរតូវបនអនុម័តកនុងឆន ំ២០១០ បនទទួលសគ ល់អំពីផលប៉ះពល់ធងន់ធងរ ៃនេរគះថន ក់ទក់ទង េទនឹងេរគឿងរសវឹង ែដលមនភពពក់ព័នធជក់លក់េទនឹងយុវជន េដយសរែតភពងយរងេរគះ ែផនកជីវសរសត និង ចិតតសរសតរបស់ពួកេគ។ េរគឿងរសវឹង គឺជកតត ហនិភ័យឈនមុខេគលំដប់ទី៥ ែដលបងកឱយមនបនទុកជមងឺេនកនុងពិភពេលក។ េនតំបន់ប៉ សុីហិវកភគខងលិច ៥,៩% ៃនមរណភពសរុប គឺបណត លមកពីករេរបរបស់េរគឿង រសវឹងរបកបេដយេរគះថន ក់ ៖ មនមនុសសមន ក់សល ប់េដយសរេរគះថន ក់ ែដលទក់ទងេទនឹង េរគឿងរសវឹងេរៀងរល់មួយនទី។ ករេរបរបស់េរគឿងរសវឹងរបកបេដយេរគះថន ក់ មនផលវិបក អវិជជមនជេរចន អរស័យេដយវមិនរតឹមែតនំឱយមនវិបតតិសរៃសរបសទ និង ជមងឺមិនឆលងជេរចន ប៉ុេណណ ះេទ ប៉ុែនត វក៏ពក់ព័នធេទនឹងជមងឺឆលងជេរចនផងែដរ។ ជពិេសស េនកនុងចំេណមកុមរ និង យុវជន វបនតមនទំនក់ទំនងេទនឹងករេធវឱយមនរបួសសន មេទៀតផង។ វ ័យជំទង់ គឺជេពលេវលមួយដ៏សំខន់ៃនករផល ស់បតូរកររបរពឹតតេនកនុងវដតជីវិតរស់េនរបស់បុគគលមន ក់ និង ករេរៀបចំរចនសមព័នធខួរកបលេឡងវិញ។ ករេរបរបស់េរគឿងរសវឹងកនុងអំឡុងេពលេនះ បងកឱយ មនផលប៉ះពល់អវិជជមនេទេលករផល ស់បតូរចំេពះករអភិវឌឍន៍ទំងេនះ។ បែនថមពីេនះេទៀត យុវជន មនរបតិកមមជក់លក់េទនឹងេរគឿងរសវឹង េបេធៀបេទនឹងមនុសសេពញវ ័យ។ េបេទះបីជពួកេគ មិនសូវងយរងអនុភពពីករងងុយ និង ករចល័តក៏េដយ ប៉ុែនត ពួកេគងយរងអនុភពែផនកសងគម និង ករផតល់រងវ ន់របស់វ។ របតិកមមទំងេនះ អចេធវឱយយុវជនងយរងករបំពុល ែដលេធវឱយពួកេគ និង សហគមន៍មនកររបឈមេទនឹងេរគះថន ក់ផលូវកយ ផលូវេភទ និង សម រតី។ បែនថមពីេនះេទៀត
- 10. x យុវជនអចអភិវឌឍន៍េធវឱយមនករពឹងែផអកេទេលេរគឿងរសវឹងញឹកញប់ជងមនុសសេពញវ ័យ េហយ អនកែដលចប់េផតមទទួលទនេរគឿងរសវឹងពីេកមង មននិនន ករងកេទរកករមនបញហ េរគឿងរសវឹង េនេពលេរកយមកេទៀត េនកនុងជីវិតរស់េនរបស់ពួកេគ។ បចចុបបនន មនយុវជនកន់ែតេរចនេឡង កំពុងទទួលទនេរគឿងរសវឹង េនេពលែដលពួកេគេនវ ័យេកមង េនេឡយ។ េនកនុងតំបន់ មនយុវជនចេនល ះពី ១៥% េទ ៣០% ទទួលទនេរគឿងរសវឹង។ េប េទះបីជពុំមនគមល តេយនឌ័រេនកនុងេរបវ៉ ឡង់ជទូេទក៏េដយ ប៉ុែនត ភពខុសគន រវងតំបន់ជនបទ និងតំបន់ទីរកុង េនែតមនបនតមន េនកនុងរបេទស និង តំបន់មួយចំនួន េដយមនអនកទទួលទន េរគឿងរសវឹងេរចនជង េនតំបន់ទីរកុង។ ករទទួលទនេរគឿងរសវឹងបរិមណេរចនកនុងរយៈេពលខលី ក៏កន់ែតមនភពទូេទេឡងជលំដប់ផងែដរ។ យុវជនរតូវបនរយករណ៍ ឱយដឹងថ កំពុងមនករ េកនេឡងនូវេរគះថន ក់ែដលទក់ទងនឹងេរគឿងរសវឹង និង ហនិភ័យមួយចំនួន រប់បញចូ លរបួសសន ម សកមមភពផលូវេភទរបថុយរបថន ករេធវអតតឃត និង ទំនក់ទំនង រពមទំងករចូលរួមេនកនុងករ អប់រំនិង ករងរ មនករចុះេខសយ។ កតត សំខន់ៗ រួមមន ករមនេរគឿងរសវឹង តៃមលេរគឿងរសវឹង ករេធវទីផសរេរគឿងរសវឹង ដូចជ ករងយទទួលបនេរគឿងរសវឹង តៃមលេថក និង កររបឈមេទនឹងកិចចខិតខំេធវទីផសរ ែដលមន លកខណៈចរមុះកន់ែតេរចនេឡង និង ខល ំងេឡងជលំដប់ ែដលរួមចំែណកេធវឱយមនករទទួលទន កន់ែតេរចនជងមុន និង បងកឱយមនេរគះថន ក់ពក់ព័នធ។ េបេទះជដូេចនះកតី េគអចរគប់រគងេទេល កតត ទំងេនះបនរបកបេដយរបសិទធភព តមរយៈកររិតបនតឹងេទេលលទធភពរបស់យុវជន កនុងករ ទទួលបនេរគឿងរសវឹង តមរយៈករកំណត់ និង ករអនុវតតន៍ករមិតអយុរសបចបប់អបបបរម ែដល អនុញញ តឱយទទួលទនេរគឿងរសវឹង ដង់សុីេតៃនដក់លក់េរគឿងរសវឹង និង េម៉ ងេធវពណិ ជជកមម រពមទំងករបេងកនតៃមលេរគឿងរសវឹង តមរយៈេគលនេយបយកំណត់ពនធ។ េដមបីជរបេយជន៍ ដល់សុខភពរបស់យុវជន ករេធវទីផសរេរគឿងរសវឹង អច និង គបបីរតូវបនហមឃត់ ឬ រិតបនតឹង េដយចបប់។
- 11. xi េរកពីវិធនករចបប់ អនតរគមន៍បែនថមេទៀត ដូចជ ចំណត់ករសហគមន៍ អនតរគមន៍ខលីៗ និង ករពយបល អចបងក រ ឬ កត់បនថយករទទួលទនេរគឿងរសវឹង េដយរកុមរបជជនែដលមន កររបឈម។ វិធនកររបឆំងេទនឹងករេបកបរេរកមឥទធិពលៃនេរគឿងរសវឹង រប់បញចូ លទំង “ករមិនអធយរស័យ” និង ករេធវេតសតេដយៃចដនយេទេលករមិតជតិរសវឹងតមរយៈខយល់ដេងហម មនរបសិទធភពកនុងករកត់បនថយេរគះថន ក់ចរចរណ៍ ែដលពក់ព័នធេទនឹងេរគឿងរសវឹង េដយវ អចជួយសេរងគ ះអយុជីវិតយុវជនជេរចននក់រប់មិនអស់។ ករជរមុញឱយមនករចូលរួមពីយុវជន ខលួនឯងផទ ល់ គឺជធតុផសំមួយដ៏សំខន់កនុងករអភិវឌឍន៍ និង អនុវតតេគលនេយបយ និង កមមវិធី សមរសប។
- 12. 1 ១. េសចកតីេផតម រហូតមកទល់នឹងចុងសតវតសរ ៍ទី២០ របព័នធសុខភិបល និង សងគមបនេផត តយកចិតតទុកដក់េទេល ករេរបរបស់េរគឿងរសវឹង កនុងលកខណៈជជមងឺមួយ និង ករពយបលជងងឺេនះ ប៉ុែនត ឥឡូវេនះ មនករ ទទួលយកយ៉ ងទូលំទូលយថ ករេផត តយកចិតតទុកដក់ែបបេនះ គឺជទសសនៈមួយែដលមន លកខណៈចេងអៀតខល ំងេពក ចំេពះវិសលភពៃនបញហ ដ៏ទូលំទូលយែដលពក់ព័នធេទនឹងករេរបរបស់ េរគឿងរសវឹង។ បញហ សុខភព និង សងគម ែដលពក់ព័នធេទនឹងេរគឿងរសវឹង បងកឱយមនផលប៉ះពល់ េទេលមនុសសជេរចនេទៀត និង ពុំែមនែតប៉ះពល់េទេលអនកេញៀនេរគឿងរសវឹង ឬ អនកទទួលទន េរគឿងរសវឹង បងកបញហ េឡយ (១)។ ឧទហរណ៍ ករេរបរបស់េរគឿងរសវឹងរតូវបនបងហ ញឱយេឃញ ថមនទំនក់ទំនងយ៉ ងសមុគសម ញជមួយភពរកីរក (២)។ បែនថមពីេនះេទៀត េរគះថន ក់ជេរចន ែដលបណត លមកពីេរគឿងរសវឹង មិនទក់ទងេទនឹងករនិយមេរបរបស់េរគឿងរសវឹងេឡយ ប៉ុែនត វបណត លមកពីករទទួលទនេរគឿងរសវឹងជក់ែសតង ករទទួលទនេរគឿងរសវឹងេរចនេពក ឬ ករ ទទួលទនេរគឿងរសវឹងកនុងេពលេវលមួយែដលមិនសមរសប។ ករទទួលទនេរគឿងរសវឹងរបកបេដយេរគះថន ក់ គឺជកតត កំណត់ចមបងមួយ សរមប់វិបតតិសរៃស របសទ និង ជមងឺមិនឆលងដៃទេទៀត ដូចជ ជមងឺេបះដូង ជមងឺេថលម និង របេភទជមងឺជេរចន (៣)។ ទំនក់ ទំនងជធមមតមួយ េកតមនរវងករេរបរបស់េរគឿងរសវឹងរបកបេដយេរគះថន ក់ និង ឧបទទវេហតុ ៃនជមងឺឆលងធងន់ធងរ ដូចជ រេបង និង ករវិវឌឍន៍ជំងឺេអដស៍។ បែនថមពីេនះេទៀត កររបរពឹតតរួមេភទែដល មនកររបឈម ខណៈេពលែដលកំពុងរសវឹង េធវឱយហនិភ័យៃនករមនកូនេដយៃចដនយ និង ករ ឆលងជមងឺកមេរគមនករេកនេឡង។ េរគះថន ក់ចរចរណ៍ និង េរគះថន ក់ដៃទេទៀត ែដលពក់ព័នធ េទនឹងេរគឿងរសវឹង គឺជបុពវេហតុចមបងមួយែដលបណត លឱយមនករសល ប់ និង ឈឺ គួរឱយកត់ សមគ ល់កនុងចំេណមកុមរ និង យុវជន ែដលដូចគន េទនឹងអំេពហិងស និង ករេធវអតតឃតផងែដរ។ ជក់ែសតង េរគឿងរសវឹងគឺជកតត ហនិភ័យសរមប់បនទុកជមងឺធំជងេគបំផុតលំដប់េលខទី៥ េនកនុង ពិភពេលក េហយវបងកឱយមនមរណភពចំនួន ៥,៩% ៃនមរណភពសរុប េនកនុងតំបន់ប៉ សុីហវិក ភគខងលិច (៤)។ មនន័យថ មនមនុសសមន ក់សល ប់េរៀងរល់នទី េដយសរែតេរគះថន ក់ទក់ ទងនឹងេរគឿងរសវឹង េនតំបន់ប៉ សុីហវិកភគខងលិច។
- 13. 2 បចចុបបនន មនករមងចំេណះដឹង និង េសចកតីែណនំេគលនេយបយគួរឱយកត់សមគ ល់ អំពីផលប៉ះ ពល់ៃនករេរបរបស់េរគឿងរសវឹងេទេលសុខភពសធរណៈ។ េដយសរែតមនចំេណះដឹងែដល កំពុងេកនេឡងយ៉ ងដូេចនះ េទបមនកររសវរជវជេរចនរតូវបនេធវេឡង េដមបីពិនិតយេទេល កលនុវតតភពសរមប់រតួតពិនិតយហនិភ័យ ែដលពក់ព័នធេទនឹងករេរបរបស់េរគឿងរសវឹង។ បចចុបបនន មនភសតុតងរគប់រគន់ែដលបញជ ក់អំពីរបសិទធភពៃនយុទធសរសត និង កមមវិធីេផសងៗគន ជេរចន (៥)។ េបេទះបីជកររសវរជវភគេរចនមនរបភពេចញពីរបេទស ែដលមនករអភិវឌឍន៍ក៏េដយ ករងរជេរចនអចយកេទអនុវតតបនចំេពះរបេទស និង តំបន់ដៃទេទៀតទូទំងសកលេលក ផងែដរ។ អងគករសុខភពពិភពេលក (WHO) បនផតល់អទិភពខពស់ចំេពះផលប៉ះពល់ៃនករេរបរបស់ េរគឿងរសវឹងេទេលសុខភពសធរណៈ។ គណៈកមម ធិករតំបន់ៃនអងគករសុខភពពិភពេលក សរមប់តំបន់ប៉ សុីហិវកភគខងលិច បនអនុម័តេទេល យុទធសរសតតំបន់េដមបីកត់បនថយេរគះថន ក់ ែដលទក់ទងេទនឹងេរគឿងរសវឹង កនុងឆន ំ២០០៦ (៦) េហយេនឯសននិបតសុខភពពិភពេលក កនុង ែខឧសភ ឆន ំ២០១០ រដឋជសមជិកបនមនករឯកភពជរួមមួយ េទេល យុទធសរសតសកល េដមបីកត់បនថយករេរបរបស់េរគឿងរសវឹងរបកបេដយេរគះថន ក់ (៧)។ បែនថមពីេនះេទៀត ករសិកស និង ឯកសរេបះពុមពផសយជេរចន រតូវបនផលិតេឡងេរកយេពលមនេសចកតីសេរមចទំងេនះ1 ។ នេពលថមីៗេនះ េដយមនកិចចគំរទពីរដឋ ភិបលៃនតំបន់រដឋបលពិេសសហុងកុង (SAR) ករិយល័យតំបន់ៃនអងគករសុខភពពិភពេលក សរមប់តំបន់ប៉ សុីហវិកភគខងលិច បនេរៀបចំ កិចចរបជុំថន ក់តំបន់ សតីពីករបងក រ និង កររតួតពិនិតយជមងឺមិនឆលង តមរយៈករកត់បនថយេរគះថន ក់ ែដលទក់ទងេទនឹងេរគឿងរសវឹង ពីៃថងទី ១០ េទ ១៣ ែខេមស ឆន ំ២០១២ និង កិចចរបជុំតំបន់ សតីពី ករេដះរសយករេរបរបស់េរគឿងរសវឹងរបកបេដយេរគះថន ក់កនុងចំេណមយុវជន ពីៃថងទី១២ េទ ១៤ ែខវិចឆិក ឆន ំ២០១៣ (៨ , ៩)។ េនកនុងឯកសរទំងេនះ និង ឯកសរពក់ព័នធជេរចនេទៀត ភព ពក់ព័នធជក់លក់ េផត តសំខន់េទេលយុវជន ែដលវគឺជេរឿងរតឹមរតូវ អរស័យេដយ របសិនេបេគ រកេឡកេមលេទេលទិដឋភពជេរចន បនឱយដឹងថ ផលប៉ះពល់ៃនករទទួលទនេរគឿងរសវឹងេទ 1 អចរកេមលបនេនតមេគហទំព័ររបស់ WHO (http://www.who.int/substance_abuse/publications/en/)។
- 14. 3 េលរងកយ និង ផលូវចិតតរបស់យុវជន ែដលេនកំពុងមនករអភិវឌឍន៍េនេឡយ មនភពធងន់ធងរជង ផលប៉ះពល់េទេលមនុសសេពញវ ័យ។ សងគមភគេរចន រប់បញចូ ល សងគមេនកនុងតំបន់េនះផងែដរ កនលងមក មនទមល ប់ និង បទដឋ នតឹងរឹង ែដលហមឃត់ ឬ កំពុងកររិតបនតឹងយ៉ ងតឹងរឹង េទេលករេរបរបស់េរគឿងរសវឹងពីសំណក់ យុវជន។ េបេទះជដូេចនះកតី ទមល ប់ និង បទដឋ នទំងេនះ រពមជមួយនឹងទមល ប់ និង បទដឋ នែដល កំណត់េទេលកររបរពឹតត កំពុងមនភពសបរលបបនតិចមតងៗ។ ដូេចនះ ករទទួលទនេរគឿងរសវឹង កំពុងេកតេឡងញឹកញប់ជងមុន និង ចប់េផតមកនុងវ ័យេកមងជងមុន (១០)។ អរស័យេដយតំបន់ ប៉ សុីហវិកភគខងលិច មនរបជជនវ ័យេកមងេរចន ដូេចនះ វមនភពសមរសបកនុងករេផត តេលរកុម របជជនមួយរកុមេនះ។ ដូេចនះ របេទស និង តំបន់ជេរចនេនកនុងតំបន់ប៉ សុីហវិកភគខងលិច បនកំណត់អតតសញញ ណយុវជន2 ថជរកុមជក់លក់មួយដ៏សំខន់ េនកនុងករអភិវឌឍន៍ និង េគល នេយបយសតីពីេរគឿងរសវឹងរបស់ពួកេគ។ េនកនុងជំពូកបនទ ប់ ទិដឋភពែផនកជីវសរសត និងចិតតសងគមៃនករទទួលទនេរគឿងរសវឹង េដយយុវជន ករមិតវិសលភពៃនករទទួលទនេរគឿងរសវឹង និង បញហ ពក់ព័នធេនកនុងចំេណមយុវជន កតត រួម ចំែណក និង កតត បងកៃនករទទួលទនេរគឿងរសវឹងរបកបេដយេរគះថន ក់កនុងចំេណមយុវជន និង កលនុវតតភពសរមប់កត់បនថយេរគះថន ក់ែដលទក់ទងនឹងេរគឿងរសវឹងកនុងចំេណមយុវជន រតូវ បនេធវកររតួតពិនិតយេឡងវិញ។ 2 WHO កំណត់និយមន័យយុវជន ថជជនទំងឡយណែដលមនអយុចេនល ះពី ១០-២៤ឆន ំ។
- 15. 4 ២. ទិដឋភពែផនកជីវសរសត និង ចិតតសរសតៃនករទទួលទន េរគឿងរសវឹងរបស់យុវជន ចំណុ ចសេងខប ៖ • វ ័យជំទង់ គឺជេពលេវលមួយដ៏សំខន់ៃនករផល ស់បតូរកររបរពឹតតេនកនុងវដតជីវិតរស់េនរបស់ បុគគលមន ក់ និង េពលេវលែដលករេរបរបស់េរគឿងរសវឹងចប់េផតម។ • វ ័យជំទង់ ក៏ជេពលេវលមួយដ៏សំខន់ផងែដរ សរមប់ករេរៀបចំរចនសមព័នធខួរកបល េឡងវិញ។ ករផល ស់បតូរឆប់រហ័សេកតេឡងេនកនុងចរនតែដលពក់ព័នធកររបរពឹតតែផនកសងគម និងសម រតី េហយករផល ស់បតូរបនិតចមតងៗេកតេឡងេនកនុងចរនតែដលពក់ព័នធេនកនុងករគិតទុក ជមុន ករេរៀបចំែផនករ និង ករេធវេសចកតីសេរមចចិតត។ េរគឿងរសវឹងបងកឱយមនផលប៉ះ ពល់េទេលករែរបរបួលៃនករវិវឌឍន៍ទំងេនះ។ • េបេទះបីជដំេណ រករវិវឌឍន៍ៃនខួរកបល េដរតួនទីមួយដ៏សំខន់េនកនុងករទទួលទន េរគឿងរសវឹងរបស់យុវជនក៏េដយ ប៉ុែនត កររបរពឹតតែដលមនកររុញរចនេដយសវ័យរបវតតិ ហក់មនសរៈសំខន់ជពិេសស ចំេពះេកមងជំទង់ទក់ទងនឹងបញហ េរគឿងរសវឹង។ • យុវជនមិនសូវងយរងផលរំខនមួយចំនួនៃនេរគឿងរសវឹងេឡយ (ឧ. ងងុយេគង ចុះេខសយ ចំេពះករចល័ត) ប៉ុែនត ពួកេគងយរងអនុភពែផនកសងគម និង ករផតល់រងវ ន់ របស់វ។ មន ន័យថ ពួកេគអចទទួលរងជតិរសវឹងកនុងករមិតខពស់រគប់េពលេវលទំងអស់។ • ជតិរសវឹងែដលមនេនកនុងខលួនយុវជន េធវឱយយុវជនរបឈមេទនឹងេរគះថន ក់ផលូវកយ ផលូវេភទ និង េរគះថន ក់ែផនកសម រតី រពមទំងេធវឱយសហគមន៍មនកររបឈម េដយសរែត កររបរពឹតតែដលគម នករករពរ។
- 16. 5 • ហនិភ័យែផនកចិតតសងគម មនទំនក់ទំនងយ៉ ងជិតសនិទធេទនឹងករេរបរបស់េរគឿងរសវឹង បងកបញហ ។ ហនិភ័យទក់ទងេទនឹងែហសនបនតពូជ ក៏ជកតត ែដលកំពុងមនករទទួលសគ ល់ េរចនេឡងជលំដប់ផងែដរ េនកនុងករទទួលទនេរគឿងរសវឹងបងកបញហ ។ • េរគះថន ក់រូបវ ័នត ែដលបងកេឡងេដយេរគឿងរសវឹង រួមមន ករប៉ះពល់េទេលេថលម ជមងឺ មហរីកជេរចនទរមង់ ករប៉ះពល់រកពះេពះេវៀន ករធល ក់ចុះៃនរបព័នធករពររងកយ ជមងឺេបះដូង េឡងកបលេពះ និង េរគះថន ក់េទេលសរៃសរបសទ។ • ករចប់េផតមេរបរបស់េរគឿងរសវឹងឆប់រហ័សេពក គឺជសញញ ពយករណ៍ មួយ អំពីបញហ េរគឿងរសវឹងេនេពលេពញវ ័យ។ • ករចប់េផតមពឹងែផអកេទេលេរគឿងរសវឹង េកតេឡងឆប់រហ័សជងេនកនុងចំេណមយុវជន េបេធៀបេទនឹងមនុសសេពញវ ័យ។ • អនតរគមន៍េដមបីកត់បនថយករេរបរបស់េរគឿងរសវឹងធងន់ធងរ និង បញហ ននែដលទក់ទង េទនឹងេរគឿងរសវឹង អចមនមូលដឋ នទូលំទូលយ (ឧ. ករេផត តេទេលកតត ននេនកនុង បរិយកសមួយរបស់យុវជន) ឬ អចកំណត់េគលេដចំេពះអនកែដលកំពុងមនកររបឈម ខពស់ជង (ឧ. េផត តេលកតត ចិតតសងគម ឬ កតត ជីវសរសត)។ ២.១ េតេគដឹងអវីខលះអំពីករអភិវឌឍន៍របស់េកមងជំទង់? យុវជន ឬ វ ័យជំទង់ គឺជដំណក់កលមួយេនកនុងជីវិតរស់េនរបស់មនុសសមន ក់ ែដលមនករ ផល ស់បតូរពីវ ័យកុមរភពេទជមនុសសេពញវ ័យ។ ករវិវឌឍន៍េនះ រតូវបនកំណត់េដយករែរបរបួល រងកយ សតិបញញ និង ចិតតសងគម។ អងគករសុខភពពិភពេលក កំណត់និយមន័យយុវជនថជ ជនទំងឡយណែដលមនអយុចេនល ះពី ១០-២៤ឆន ំ (១១)។ ករអភិវឌឍន៍របស់េកមងជំទង់ ពុំែមនរគន់ែតជអយុែដលវិវឌឍន៍េទតមលំដប់លំេដយ ឬ ករវិវឌឍន៍ រងកយឈនេទរកវ ័យរគប់ករែតប៉ុេណណ ះេទ។ វ ័យជំទង់ រួមមន ភរកិចចអភិវឌឍន៍ែដលសេរមច
- 17. 6 បនេទតមដំណក់កល ខណៈេពលែដលខួរកបលរបស់យុវជនវិវឌឍន៍ និង មនភពចស់ទុំ។ ចំណុ ចេនះមនសរៈសំខន់រតូវចងចំ េនេពលេដះរសយបញហ ជមួយយុវជន អរស័យេដយវ មនឥទធិពលេទេលរេបៀបែដលមនុសសមន ក់េធវកររបរស័យទក់ទងជមួយពួកេគ និង អវីែដល មនុសសមន ក់អចរំពឹងថនឹងទទួលបនអវីខលះពីពួកេគ។ ដំណក់កលៃនករអភិវឌឍន៍របស់េកមងជំទង់ មនសេងខបេនកនុងតរងទី១។ តរងទីតរងទីតរងទីតរងទី១១១១ ៖៖៖៖ សេងខបអំពីដំណក់កលៃនករអភិវឌឍន៍របស់យុសេងខបអំពីដំណក់កលៃនករអភិវឌឍន៍របស់យុសេងខបអំពីដំណក់កលៃនករអភិវឌឍន៍របស់យុសេងខបអំពីដំណក់កលៃនករអភិវឌឍន៍របស់យុវជនវជនវជនវជន ដំណក់កលដំណក់កលដំណក់កលដំណក់កល លកខណៈពិេសសលកខណៈពិេសសលកខណៈពិេសសលកខណៈពិេសស េសចកតីលមអិតេសចកតីលមអិតេសចកតីលមអិតេសចកតីលមអិត ដំណក់កលបឋមដំណក់កលបឋមដំណក់កលបឋមដំណក់កលបឋម ~~~~១១១១១១១១----១៣១៣១៣១៣ឆន ំឆន ំឆន ំឆន ំ ករែរបរបួលអវយវៈ បនតពូជេនកនុងរង កយ • គំនិតជក់ែសតង • ករែរបរបួលអវយវៈបនតពូជេនកនុងរងកយ • មនករេកនេឡងនូវករេឆលយតបែផនកសងគម និង សម រតី េនេពលចប់ េផតមឈនចូលវ ័យរគប់ករ ដំណក់កលដំណក់កលដំណក់កលដំណក់កលមធយមមធយមមធយមមធយម ~~~~១៤១៤១៤១៤----១៥១៥១៥១៥ឆន ំឆន ំឆន ំឆន ំ មិតតភកតិ និង អតតសញញ ណ • គំនិតអរូបិយ • ខិតខំកំណត់អតតសញញ ណ ៖ កររបរពឹតតេធវករដក ពិេសធន៍ ករ ហ៊ នរបថុយរបថន ករមនអរមមណ៍ ថ មនកមល ំងគម នរពំែដន និង គម ននរណអចយកឈនះ ខលួនបន ែដលជួនកល េធវឱយបុគគល របឈមេទនឹង េរគះថន ក់គួរឱយកត់សមគ ល់ (ឧ. ករទទួលទនេរគឿង រសវ ឹងែដលមនកររបឈមខពស់) • មនករេលចេឡងនូវអតតសញញ ណផលូវេភទ ករណត់ជួប គូសងសរ មនករេកនេឡង ប៉ុែនតទំនក់ទំនងភគេរចន ហក់មននិនន ករេផត ត េទេលែតខលួនឯង ដំណក់កលដំណក់កលដំណក់កលដំណក់កលចុងចុងចុងចុង េរកយេរកយេរកយេរកយ ~~~~១៦១៦១៦១៦----២០២០២០២០ឆន ំឆន ំឆន ំឆន ំ ករេរៀបចំែផនករ សរមប់អនគត • សមតថភពែផនកសតិបញញ មនភពចស់ទុំជងមុន • ករមនអរមមណ៍ ដឹងអំពីអតតសញញ ណផទ ល់ខលួនបនបងហ ញឱយេឃញ ចបស់លស់ • ទំនក់ទំនងមិតតភកតិ និង រគួសរ េនែតបនត ប៉ុែនតទំនក់ ទំនងមួយទល់ នឹងមួយ បនែរបកល យេទជមនសរៈ សំខន់
- 18. 7 វ ័យេកមងេនេពលវ ័យេកមងេនេពលវ ័យេកមងេនេពលវ ័យេកមងេនេពល េពញវ ័យេពញវ ័យេពញវ ័យេពញវ ័យ ~~~~២១២១២១២១----២៥២៥២៥២៥ឆន ំឆន ំឆន ំឆន ំ និងនិងនិងនិង េរកយមកេទៀតេរកយមកេទៀតេរកយមកេទៀតេរកយមកេទៀត ករបេងកត និង ករ រចបច់បញចូ លគន នូវ តួនទីរបស់មនុសស េពញវ ័យ • បនតករអប់រ ំឬ ករងរ • ករពិចរណអំពីបញហ ហិរញញវតថុ និង ភពឯករជយ កន់ែតកល យេទជ អទិភពមួយ • ទសសនៈយល់េឃញចំេពះទំនក់ទំនង និង ៃដគូ រយៈេពល ែវង របភព ៖ ផលិតេឡងវ ិញ េដយមនករអនុញញ តពីអនកេបះពុមពផសយ Saunders & Rey (12)។ វមនសរៈសំខន់ែដលរតូវកត់សមគ ល់ថ ចំេពះបុគគលមន ក់ ភពចស់ទុំែផនកសតិបញញ ផលូវកយ និងចិតតសងគម មិនចំបច់រតូវមនលកខណៈដូចគន េឡយ។ បែនថមពីេនះេទៀត ករវិវឌឍន៍របស់យុវជន ពុំែមនសថិតកនុងករមិតដូចគន ចំេពះបុគគលរគប់រូបេនះេទ។ យុវជនមួយចំនួនមនសមតថភពកនុងករ គិតគូពិចរណ និង េធវេសចកតីសេរមចចិតតកនុងលកខណៈចស់ទុំ េនេពលែដលពួកេគេនេកមងេន េឡយ េដយអរស័យេទេលកតត ជេរចនេផសងៗគន ដូចជ េភទ អនតរកមមសងគម និង បរិបទវបបធម៌។ លកខណៈដៃទេទៀត អចមនលកខណៈរតូវេទនឹងករអភិវឌឍន៍របស់េកមងជំទង់ ដូចមនគូសបញជ ក់ ខងេល។ ជដំបូង ករវិវឌឍន៍ដូចមនេរៀបរប់េនកនុងតរងទី១ ហក់មននិនន ករតំណងឱយ សថ នភពេនកនុងសងគម ែដលភពឯករជយរតូវបនេគយល់េឃញថ ជែផនកមួយដ៏សំខន់ៃនករ ចេរមនវ ័យ េដយែឡក េនកនុងរបេទស និង តំបន់មួយចំនួនកនុងតំបន់ប៉ សុីហវិកភគខងលិច ករពឹងែផអកគន េទវិញេទមក រតូវបនេគយល់េឃញថ មនសរៈសំខន់ជង។ ទីពីរ មនទិដឋភព ជក់លក់មួយចំនួនែផនកវបបធម៌ េនកនុងរបេទស និង តំបន់មួយចំនួន ែដលែរបកល យេទជទិដឋភព សំខន់ៗៃនករវិវឌឍន៍ ែដលខុសពីចំណុ ចមួយចំនួន ដូចមនរយនមេនកនុងតរងទី១ (ឧ. េនកនុង សហគមន៍ជេរចនកនុងតំបន់ យុវជនអចរតូវេធវករងរេពញេម៉ ង េដមបីជួយដល់រគួសររបស់ពួកេគ)។ ដូចគន េនះែដរ េនកនុងសងគមមួយចំនួន ែដលករេរៀបអពហ៍ពិពហ៍រតូវបនេរៀបចំេដយរគួសរ កនុងវ ័យជំទង់បឋម ឬ ពក់កណត លវ ័យជំទង់ ករវិវឌឍន៍ែផនកចិតតសងគម នឹងមនភពខុសគន ។ ខួរកបលដ៏េកមងខចី បនជួបរបទះនូវករផល ស់បតូររចនសមព័នធ និង មុខងរគួរឱយកត់សមគ ល់ េនេពល ឈនដល់វ ័យជំទង់ និង វ ័យេកមងេនេពលេពញវ ័យ (សរមប់េសចកតីលមអិតបែនថម សូមេមល [13- 15])។ ករតភជ ប់ទំនក់ទំនងខួរកបល រតូវបនេធវឱយមនភពរបេសរជងមុន េដយករតភជ ប់ទំនក់
- 19. 8 ទំនងមួយចំនួនរតូវបនដកេចញ (រតូវបនេគសគ ល់ថ “ករចរមញ់”) និង ទំនក់ទំនងដៃទេទៀត រតូវ បនពរងឹង េដមបីបងកលកខណៈឱយរបសិទធផល និង របសិទធភពៃនករបញជូ នសញញ េកសិកខួរកបល មនភពរបេសរជងមុន។ េគក៏ដឹងផងែដរថ ដំេណ រករវិវឌឍន៍េទរកភពចស់ទុំៃនខួរកបលេកត មនេឡងឆប់រហ័សជងេនកនុងែផនកមួយចំនួនៃនខួរកបល ប៉ុែនត េកតេឡងយឺតជង េនកនុងែផនកមួយ ចំនួនដូចជ រសទប់ខងេរកៃនជលិកសំបកខួរកបល ែដលេដរតួនទីមួយដ៏ សំខន់េនកនុងមុខងរ របតិបតតិ (ែដលសំេដចំេពះសមតថភពកនុងករកំណត់អំពីផលវិបកៃនសកមមភពនន បរងក បេទេល ករជរមុញនន ែបងែចករវងគំនិតែដលយល់េឃញផទុយគន និង អវីែដលលអ និង អវីែដលអរកក់)។ មុខងររបតិបតតិេនែតមិនទន់មនភពចស់ទុំ កនុងអំឡុងេពលវ ័យជំទង់។ ជទូេទ េកមងជំទង់កនុង ដំណក់កលបឋម (អយុចេនល ះពី ១២-១៤ឆន ំ) មិនបនគិតគូពិចរណឱយបនសមរសបរបកប េដយសងគតភពេឡយ និង ជញឹកញប់ អចេមលរសលេទេលហនិភ័យ។ េដយែឡក អកមូន េនេពលរគប់ករកនុងេពលេនះ ជរមុញសកមមភពែផនកសងគម និង សម រតីៃនខួរកបលែដលកំពុងវិវឌឍន៍ េដយរុញរចនកររបរពឹតតរបស់យុវជនកនុងអំឡុងរយៈេពលៃនករវិវឌឍន៍េនះ (១៦ , ១៧)។ េនេពល ឈនដល់ពក់កណត លវ ័យជំទង់ យុវជនមនបទពិេសធន៍កន់ែតេរចន និង មនលទធភពកន់ែត ខពស់ជងមុនកនុងករគិតគូពិចរណកនុងលកខណៈែដលមនភពចស់ទុំជងមុន។ ជលទធផល ពួកេគ កន់ែតមនភពរបេសរេឡង ចំេពះករទទួលសគ ល់អំពីផលប៉ះពល់ៃនករទទួលទនេរគឿងរសវឹង េទេលសុខភព និង សុខុមលភពរបស់ពួកេគ និង របស់អនកដៃទ។ េបេទះជដូេចនះកតី គបបីកត់សមគ ល់ថ យុវជនេនពក់កណត លវ ័យជំទង់េនែតអចពុំមនសងគតភព ចំេពះគំនិត និង កររបរពឹតតរបស់ពួកេគជញឹកញប់។ ករដកពិេសធន៍យ៉ ងទូលំទូលយ និង ករជំនះេទេលរពំែដន ជមួយនឹងហនិភ័យែដលេកតេឡងរសបេពលជមួយគន អចេលចេឡង ជទូេទេនេពលេនះ កនុងេនះរួមមន កររបរស័យទក់ទងជមួយរកុមមិតតភកតិថមីៗ ករអភិវឌឍន៍ ចំណប់អរមមណ៍ េផសងៗគន និង ករែសវងរកបទពិេសធន៍ថមីៗ (ឧ. បទពិេសធន៍ផលូវេភទ បទពិេសធន៍ ទក់ទងនឹងេរគឿងេញៀន អរមមណ៍ រំេភប។ កររបរពឹតតែដលមនករវិវឌឍន៍ែបបេនះ អចមនបញហ េនកនុងចំេណមរបជជនវ ័យេកមង និង ករែដលកររបរពឹតតែបបេនះ េនែតបនត ឬ យ៉ ងណេនះ គឺវ អរស័យេទេលករទទួលយករបស់បុគគល និង សថ នភពសងគម។ យ៉ ងណមុិញ អវីែដលមិនអច
- 20. 9 របែកកបនេនះ គឺទិដឋភពសំខន់ៗទំងេនះៃនកររបរពឹតតរបស់េកមងជំទង់ រតូវមនករទទួលសគ ល់ េនេពលអភិវឌឍន៍េគលនេយបយ និង យុទធសរសតេដមបីកត់បនថយេរគះថន ក់ ែដលទក់ទងេទ នឹងេរគឿងរសវឹងេនកនុងចំេណមយុវជន។ ២.២ េហតុអវីបនជយុវជនទទួលទនេរគឿងរសវឹង? ករេលកទឹកចិតតឱយទទួលទនេរគឿងរសវឹងេនកនុងចំេណមយុវជន រតូវបនសិកសយ៉ ងទូលំទូលយ (១៨,១៩) េហយករសិកសរសេដៀងគន ក៏រតូវបនេធវេឡងេទេលមនុសសេពញវ ័យផងែដរ។ ករ យល់ដឹងអំពីមូលេហតុទទួលទនេរគឿងរសវឹង ផតល់ព័ត៌មនអំពីមូលេហតុែដលទំនងេធវឱយមនុសស ទទួលទនេរគឿងរសវឹង ទរមង់ៃនករទទួលទនេរគឿងរសវឹង និង ផលវិបករបស់វ។ ដូេចនះ អនតរគមន៍េដមបីកត់បនថយេរគះថន ក់ែដលទក់ទងេទនឹងេរគឿងរសវឹង អចរតូវបនអភិវឌឍន៍ េដយ ែផអកេទេលព័ត៌មនេនះ។ មូលេហតុែដលេធវឱយមនុសសទទួលទនេរគឿងរសវឹង រតូវបនែបងែចក ចំណត់ថន ក់ជ៤របេភទ និង មនេរៀបរប់េនកនុងតរងទី២ ខងេរកម។ តរងទីតរងទីតរងទីតរងទី២២២២ ៖៖៖៖ មូលេហតុែដលជរមុញឱយយុវជនទទួលទនមូលេហតុែដលជរមុញឱយយុវជនទទួលទនមូលេហតុែដលជរមុញឱយយុវជនទទួលទនមូលេហតុែដលជរមុញឱយយុវជនទទួលទនេរគឿងរសវឹងេរគឿងរសវឹងេរគឿងរសវឹងេរគឿងរសវឹង មូលេហតុមូលេហតុមូលេហតុមូលេហតុ េសចកតីអធិបបយេសចកតីអធិបបយេសចកតីអធិបបយេសចកតីអធិបបយ ឧទហរណ៍ឧទហរណ៍ឧទហរណ៍ឧទហរណ៍ ករជរមុញឱយមនភព សបបយរ ីករយ េដមបីជរមុញឱយមនអរមមណ៍ លអ ឬ សុខុមលភពលអ • ផឹកេដមបី “អបអរសទរ” សងគម េដមបីទទួលបនរបេយជន៍ពីសងគម • ផឹកេដមបីរបរស័យទក់ទងជមួយអនកដៃទ ករបនធូរអរមមណ៍ តនតឹង េដមបីកត់បនថយអរមមណ៍ អវ ិជជមន • ផឹកេដមបីរគប់រគងេទេលអរមមណ៍ អវ ិជជមន កររសបតមអនកដៃទ េដមបីេជៀសវងករមិនទទួលយកពី សងគម • ផឹកេដមបីកត់បនថយ ឬ េជៀសវងបញហ សងគម របភព ៖(20)។
- 21. 10 ២.៣ េតកតត ហនិភ័យចិតតសងគមសរមប់បញហ េរគឿងរសវឹងេនកនុងចំេណមយុវជន មនអវីខលះ? ពុំមនកតត ហនិភ័យណែតមយ៉ងែដលអចជកតត រួមផសំ ចំេពះករេរបរបស់េរគឿងរសវឹង ឬ បញហ ទក់ទងនឹងេរគឿងរសវឹងរបស់យុវជនេឡយ ប៉ុែនត កតត ហនិភ័យែផនកចិតតសងគម និង រកបខ័ណឌ កតត ករពរ អចរតូវបនេរបរបស់េដមបីែសវងយល់អំពីករែដលបុគគលមន ក់ ទំនងអចមនបញហ ជមួយេរគឿងរសវឹង។ បញហ េរគឿងរសវឹង មនទំនក់ទំនងជមួយហនិភ័យែផនកចិតតសងគម ែដលជ មុខងរមួយៃនតុលយភពរវងកតត ហនិភ័យ និង កតត ករពរ។ រកបខ័ណឌ េនះ ពុំែមនរតឹមែត ពិចរណេទេលចរិកលកខណៈរបស់បុគគលប៉ុេណណ ះេទ ប៉ុែនត ក៏ពិចរណផងែដរេទេលកតត េនកនុង បរិយកសរបស់បុគគលេនះ ែដលរួមចំែណកចំេពះករវិវឌឍន៍ែដលបុគគលអចអនុវតតតម។ េនកនុងរកបខ័ណឌ េនះ េគែតងសំេដេយងជញឹកញប់ចំេពះភពធន់ េដយកត់សមគ ល់អំពីលទធភព កនុងករសរមបបនលអរបេសរ រពមទំងរបសិទធភពអនតរបុគគល េបេទះបីជួបរបទះភពអវិជជមន ក៏េដយ (២១)។ កតត ននែដលរបឆំងេទនឹងកតត ហនិភ័យ រពមទំងជួយដល់មនុសសកនុងករេដះ រសយរបកបេដយភពវិជជមនេទនឹងករែរបរបួលេនកនុងជីវិតរស់េន រតូវបនសំេដេហថកតត ករពរ ែដលអចជេហតុករណ៍ សថ នភព ឬ បទពិេសធន៍ជីវិត។ ទំនក់ទំនងជមួយរគួសរ សលេរៀន រកុមែដលមនចំណប់អរមមណ៍ ដូចគន ឬ សសន រតូវបនកំណត់ថជកតត ករពរ ដ៏សំខន់។ កតត ហនិភ័យ និង កតត ករពរ អចមនភពខុសគន ជបនតបនទ ប់ និង មនផលប៉ះពល់ ខុសៗគន េនចំណុ ច ឬ ដំណក់កលអភិវឌឍន៍េផសងៗគន ផងែដរ (២២)។ រកបខ័ណឌ េនះ មនភពពក់ព័នធេទនឹងអនតរគមន៍ទំងេនករមិតបុគគល និង សហគមន៍ និង រហូត ដល់ករបេងកតេគលនេយបយ កនុងលកខណៈជអភិរកមសរមប់រគប់រគងេទេលករេរបរបស់ េរគឿងរសវឹងេនកនុងចំេណមយុវជន និង មនេគលបំណងកត់បនថយកតត ហនិភ័យ រពមទំង ពរងឹងកតត ករពរ កនុងករណី ែដលអចេធវេទបន។ រូបភពទី១ និង រូបភពទី២ បងហ ញអំពីមគ៌ ជទូេទេនកនុងកិចចខិតខំមួយ េដមបីបងហ ញអំពីរេបៀបែដលកតត ជេរចនេនខណៈេពលសំខន់ៗកនុង ជីវិតរស់េន មនទំនក់ទំនងរវងគន េទវិញេទមក។ េគអចេមលេឃញេនកនុងគំរូេនះ អំពីរេបៀប ែដលេហតុករណ៍ នន អចមនករេកនេឡងែដលនំឱយសមតថភពកនុងករេឆលយតបចំេពះលទធផល អវិជជមនែផនកសងគមមនករធល ក់ចុះ (រូបភពទី១)។ េដយែឡក កតត ករពរអចេធវឱយមនភពធន់ និងទទួលបនលទធផលជវិជជមន (រូបភពទី២)។
- 22. 11 រូបភពទីរូបភពទីរូបភពទីរូបភពទី១១១១ ៖៖៖៖ ករយល់ដឹងអំពីមគ៌ របរកតីករយល់ដឹងអំពីមគ៌ របរកតីករយល់ដឹងអំពីមគ៌ របរកតីករយល់ដឹងអំពីមគ៌ របរកតី 3 របភព ៖ ផលិតេឡងវិញេដយមនករអនុញញ តពីមច ស់កមមសិទធិបញញ ៃនរូបភពេនះ ពីនយកដឋ នកិចចករជនជតិេដមភគតិច រដឋ ភិបល ៃនរបេទសអូរសត លីភគខងលិច (២២)។ 3 រូបភពេនះរតូវបនផលិតេឡងដំបូង េដយវ ិទយសថ ន Telethon Kids ឧរកិដឋកមម និងឧរកិដឋកមម និងឧរកិដឋកមម និងឧរកិដឋកមម និង អំេពហិងសអំេពហិងសអំេពហិងសអំេពហិងស កររបរពឹតតកររបរពឹតតកររបរពឹតតកររបរពឹតត េធវអតតឃតេធវអតតឃតេធវអតតឃតេធវអតតឃត អវតតមនៃនករងរ និង តួនទីរបកបេដយ អតថន័យ ករមនេរគឿងេញៀន ែដលបងកេរគះថន ក់ ករេរបរបស់េរគឿងេញៀន និងករេរបរបស់េរគឿងេញៀន និងករេរបរបស់េរគឿងេញៀន និងករេរបរបស់េរគឿងេញៀន និង េរគឿងរសវឹងរបកបេដេរគឿងរសវឹងរបកបេដេរគឿងរសវឹងរបកបេដេរគឿងរសវឹងរបកបេដយយយយ េរគះេរគះេរគះេរគះថន ក់ថន ក់ថន ក់ថន ក់ ករធល ក់ទឹកចិតតករធល ក់ទឹកចិតតករធល ក់ទឹកចិតតករធល ក់ទឹកចិតត កររបរស័យទក់ទង ជមួយមិតតភកតិនំេដរ ផលូវខុស ករមនទំនុកចិតតទប េទេលខលួនឯង ករលំបកែផនកចិតត សងគមមនករេកនេឡង វ ិបតតិធងន់ធងរ/ករខតបង់វ ិបតតិធងន់ធងរ/ករខតបង់វ ិបតតិធងន់ធងរ/ករខតបង់វ ិបតតិធងន់ធងរ/ករខតបង់ គួរឱយកត់សមគ ល់គួរឱយកត់សមគ ល់គួរឱយកត់សមគ ល់គួរឱយកត់សមគ ល់ បរ ិយកសលេរៀន មិនផតល់ ករគំរទ (របឈមេទនឹងករ សមលត់ គំរមកំែហង/ករេរសេអង ពូជសសន៍ មនករលំបកេនមនករលំបកេនមនករលំបកេនមនករលំបកេន ឯសលេរៀន និងឯសលេរៀន និងឯសលេរៀន និងឯសលេរៀន និង ករេរៀនសូរតករេរៀនសូរតករេរៀនសូរតករេរៀនសូរត មនបញហ ជមួយមិតតភកតិ ទរមង់ៃនករគិតែបបអវិជជមន ករចិញចឹមកូនែបបអវិជជមន និង កររបឈមេទនឹងអំេពហិងស ករកំណត់េដយខលួនឯង េទេលករកំណត់េដយខលួនឯង េទេលករកំណត់េដយខលួនឯង េទេលករកំណត់េដយខលួនឯង េទេល អរមមណ៍ ករយកចិតតទុកដក់ និងអរមមណ៍ ករយកចិតតទុកដក់ និងអរមមណ៍ ករយកចិតតទុកដក់ និងអរមមណ៍ ករយកចិតតទុកដក់ និង កររបរស័យទក់កនុងសងគមកររបរស័យទក់កនុងសងគមកររបរស័យទក់កនុងសងគមកររបរស័យទក់កនុងសងគម ជំនញេដះរសយបញហ មនភពទន់េខសយ កររបរស័យទក់ទងវ ិវឌឍន៍ពីដំបូងកររបរស័យទក់ទងវ ិវឌឍន៍ពីដំបូងកររបរស័យទក់ទងវ ិវឌឍន៍ពីដំបូងកររបរស័យទក់ទងវ ិវឌឍន៍ពីដំបូង ៃនេកសិកខួរកបលៃនេកសិកខួរកបលៃនេកសិកខួរកបលៃនេកសិកខួរកបល កតត ែហសនបនតពូជ SES មនករមិតទប ករឆលងេរគពីមត យ ករេរបរបស់េរគឿងេញៀន និងករប៉ះពល់ សរធតុែដលបំពុលេកសិកសរៃសរបសទ ករតមចំណី អហរ និង អហរូបតថមភ េពលេវលេពលេវលេពលេវលេពលេវល
- 23. 12 រូរូរូរូបភពទីបភពទីបភពទីបភពទី២២២២ ៖៖៖៖ មគ៌ េឆព ះេទរកភពធន់មគ៌ េឆព ះេទរកភពធន់មគ៌ េឆព ះេទរកភពធន់មគ៌ េឆព ះេទរកភពធន់4 របភព ៖ ផលិតេឡងវិញេដយមនករអនុញញ តពីមច ស់កមមសិទធិបញញ ៃនរូបភពេនះ ពីនយកដឋ នកិចចករជនជតិេដមភគតិច រដឋ ភិបល ៃនរបេទសអូរសត លីភគខងលិច (២២)។ 4 រូបភពេនះរតូវបនផលិតេឡងដំបូង េដយវ ិទយសថ ន Telethon Kids សមិទធផលផទ ល់ខលួន សមតថភពសងគម និង ភពធន់សមិទធផលផទ ល់ខលួន សមតថភពសងគម និង ភពធន់សមិទធផលផទ ល់ខលួន សមតថភពសងគម និង ភពធន់សមិទធផលផទ ល់ខលួន សមតថភពសងគម និង ភពធន់ ែផនកសម រតីែផនកសម រតីែផនកសម រតីែផនកសម រតី ឱកសសរមប់សមិទធិផល និង ករទទួលសគ ល់អំពីលទធផល ែដលសេរមចបន ករមនអរមមណ៍ ថ ខលួនឯងមនរបសិទធ ភពខពស់ និងមនតៃមល ករមនអរមមណ៍ ថមនទំនក់ទំនង េនកនុងសងគម ជំេនឿេទេលសុខភព និង បទដឋ នចបស់លស់ ករចិញចឹមកូនែដលផតល់ករេឆលយតប (ករែថទំ និងរតួតពិនិតយសមរសប) េជគជ័យេនកនុងករសិកស និងសមិទធិផលដៃទេទៀត កររបរស័យទក់ ទងវិជជមនជមួយ មិតតភកតិ ករប៉ះពល់េរគឿងេញៀន បងកេរគះថន ក់ មនករថយចុះ ករអភិវឌឍន៍ខួរកបលករអភិវឌឍន៍ខួរកបលករអភិវឌឍន៍ខួរកបលករអភិវឌឍន៍ខួរកបល របេសរបំផុត េនេពលរបេសរបំផុត េនេពលរបេសរបំផុត េនេពលរបេសរបំផុត េនេពល ទរកេនកនុងៃផទទរកេនកនុងៃផទទរកេនកនុងៃផទទរកេនកនុងៃផទ និងវ ័យកុមរតូចនិងវ ័យកុមរតូចនិងវ ័យកុមរតូចនិងវ ័យកុមរតូច ករេរៀនសូរត កររបរស័យករេរៀនសូរត កររបរស័យករេរៀនសូរត កររបរស័យករេរៀនសូរត កររបរស័យ ទក់ទង និងជំនញេដះរសយទក់ទង និងជំនញេដះរសយទក់ទង និងជំនញេដះរសយទក់ទង និងជំនញេដះរសយ បញហបញហបញហបញហ របកបេដយរបសិទធភពរបកបេដយរបសិទធភពរបកបេដយរបសិទធភពរបកបេដយរបសិទធភព កររបរស័យទក់ទងវិជជមន មនុសសេពញវ ័យ កតត ែហសនបនតពូជកតត ែហសនបនតពូជកតត ែហសនបនតពូជកតត ែហសនបនតពូជ ករកំណត់េដយខលួនឯងរបកបករកំណត់េដយខលួនឯងរបកបករកំណត់េដយខលួនឯងរបកបករកំណត់េដយខលួនឯងរបកប េដយរបសិទធភពេទេលអរមមណ៍េដយរបសិទធភពេទេលអរមមណ៍េដយរបសិទធភពេទេលអរមមណ៍េដយរបសិទធភពេទេលអរមមណ៍ ករយកចិតតទុកដក់ និងករយកចិតតទុកដក់ និងករយកចិតតទុកដក់ និងករយកចិតតទុកដក់ និង ករករករករ របរស័យទក់ទងសងគមរបរស័យទក់ទងសងគមរបរស័យទក់ទងសងគមរបរស័យទក់ទងសងគម ករមនគំរូវិជជមនពីមនុសស េពញវ ័យ និង ករចូលរួម សកមមភពសហគមន៍ ករមនៃផទេពះរបកបេដយ សុខភពលអ កត់បនថយករជក់បរី ករទទួលទនេរគឿងរសវឹង និង ករេរបរបស់ឱសថមិនបនរតឹមរតូវ បរិយកសសងគម និង េសដឋកិចចែដលគំរទដល់ករចិញចឹមកូន ជពិេសសអវតតមន ៃន ភពរកីរក និង កររបឈមេទនឹងអំេពហិងស អហរូបតថមភែដលផតល់ផលលអដល់សុខភព េនេពលទរកសថិតេនកនុងៃផទ និង កនុងអំឡុងេពលកុមរភព និង វ ័យជំទង់ េពលេវលេពលេវលេពលេវលេពលេវល
- 24. 13 ២.៤ េហតុអវីបនជករេរបរបស់េរគឿងរសវឹងអចមនចំនួនេរចនហួសរបមណ េនកនុងចំេណម យុវជន? កតត ហនិភ័យែផនកចិតតសងគម ែដលអចរួមចំែណកេធវឱយមនករេរបរបស់េរគឿងរសវឹងហួសរបមណ កនុងចំេណមយុវជន អចរតូវបនែបងែចកទូលំទូលយជ (១) កតត បរិសថ ន និង (២) កតត បុគគល។ កតត បរិសថ ន ទក់ទងេទនឹងសងគម សហគមន៍ និង រគួសរ។ កតត ទំងេនះ រួមមន សរេលកទឹកចិតត អំពីេរគឿងរសវឹងេនតមរបព័នធផសពវផសយសធរណៈ ដូចជ របព័នធផសពវផសយសងគម េរគឿងរសវឹង ែដលមនរួចជេរសច ដូចជ ករមងៃនករផគត់ផគង់េរគឿងរសវឹង គំរូៃនករទទួលទនេរគឿងរសវឹងរបស់ ឪពុកមត យ និង ឥទធិពលពីមិតតភកតិ។ េបេទះបីជករផតួចេផតមេរបរបស់េរគឿងរសវឹងរបស់យុវជន អចមនទំនក់ទំនងេទនឹងគំរូ ករចង់សគ ល់ ឬ ករចង់ “ចូលចុះនឹងេគ” ក៏េដយ ប៉ុែនតកររកស និង ករេកនេឡងៃនករេរបរបស់ភគេរចនពក់ព័នធេទនឹងករយល់េឃញថ ទទួលបនករេកតសរេសរ ជលកខណៈផទ ល់ខលួន ឬ ពីសងគម ែដលយុវជនមនទំនក់ទំនងេទនឹងករេរបរបស់េរគឿងរសវឹង។ េបេទះបីជឥទធិពលបរិសថ ន គឺជកតត សំខន់េនកនុងដំណក់កលបឋមៃនវ ័យជំទង់ក៏េដយ ប៉ុែនត កតត ែហសនបនតពូជ មនឥទធិពលកន់ែតខល ំងេឡងេទេលករទទួលទនេរគឿងរសវឹងធងន់ធងរ េនកនុង ដំណក់កលបនទ ប់មកេទៀតៃនវ ័យជំទង់ រហូតដល់វ ័យដំបូងៃនភពេពញវ ័យ (១៣, ១៤ ,២៣)។ ភសតុតងលមអិតសរមប់តួនទីៃនែហសនបនតពូជ េទេលករទទួលទនេរគឿងរសវឹងកនុងបរិមណេរចន េនកនុងចំេណមយុវជន កំពុងមនករេកនេឡងកនុងករមិតេថរ និង បងហ ញឱយេឃញចបស់លស់ថ មនឥទធិពលជេរចនែដលបនបនតមរកតចំេពះករេរបរបស់េរគឿងរសវឹង។ ឧទហរណ៍ យុវជន ែដលមនរបវតតិរគួសរមនបញហ េរគឿងរសវឹង មិនសូវងយរងអនុភពពីេរគឿងរសវឹង (មនអរមមណ៍ ថមិនសូវរសវឹង េបេទះបីជករមិតជតិអល់កុលេនកនុងឈមមនករមិតខពស់ជងអនកដៃទេទៀត ក៏េដយ)។ បុគគលមួយចំនួនងយរបតិកមមជមួយេរគឿងរសវឹង េបេទះបីជមនករមិតជតិរសវឹង តិចតួចក៏េដយ េដយពួកេគឆប់រកហមមុខ និង មនអរមមណ៍ មិនរសណុ កកនុងខលួនជទូេទ។ របតិកមមេនះ បណត លមកពីអង់ហសុីមអសកមមែដលបំបត់អុីរដូែហសន េនកនុងរបតិកមមគីមីេរគឿងរសវឹង
- 25. 14 េដយេគប៉ ន់របមណថ របជជនែដលមនរបតិកមមែបបេនះ មនវតតមនរបមណ ៤០% ៃនរបជ ជនអសុី។ អនតរទំនក់ទំនងរវងភពងយទទួលរងបណត លមកពីែហសនបនតពូជ និង បរិយកស មនភព សមុគសម ញ ប៉ុែនតវមនសរៈសំខន់ ដូចែដលមនករបងហ ញតមរយៈករេលកេឡងថ ែហសនែដល បនកំណត់ទុកជមុន អចមនឥទធិពលេទេលករេរជសេរសកតត បរិយកស (ឧ. រកុមមិតតភកតិែដល របឆំងនឹងសងគម) ែដលមនទំនក់ទំនងេទនឹងបញហ េរគឿងរសវឹង (២៣)។ និយយឱយខលី បរិយកស អចេដរតួនទីកត់បនថយមួយដ៏សំខន់ ឬ េដយែឡក វក៏អចជរមុញឱយមនករេកនេឡងផងែដរ េនកនុងករបងហ ញឱយេឃញអំពីហនិភ័យបណត លមកពីែហសនបនតពូជ សរមប់បញហ េរគឿងរសវឹង។ អយុៃនករចប់េផតមទទួលទនេរគឿងរសវឹង ករឆប់ចប់េផតមទទួលទនេរគឿងរសវឹង (មុនអយុ១៦ឆន ំ) មនទំនក់ទំនងយ៉ ងខល ំងកល េទនឹង ករវិវឌឍន៍ៃនវិបតតិេរបរបស់េរគឿងរសវឹង (១៥)។ ទំងកតត ែហសនបនតពូជ និង បរិយកស រតូវបន ចត់ទុកថមនឥទធិពលេទេលករផល ស់បតូរេទទទួលទនេរគឿងរសវឹង។ ដំេណ រករៃន “ករបងក ត់េភលង” អចពនយល់បនមួយែផនកអំពីទំនក់ទំនងរវងករឆប់ចប់េផតមទទួលទនេរគឿងរសវឹង និងហនិភ័យ កត់ែតធំេធងជងមុនៃនករទទួលទនេរគឿងរសវឹងបងកបញហ េដយវដតៃនករប៉ះពល់េរគឿងរសវឹង ជេទៀងទត់ឆប់រហ័សពីដំបូង េនេពលខួរកបលមនករវិវឌឍន៍ បណត លឱយមនករផល ស់បតូររបព័នធ របសទ ែដលជរមុញឱយមនករេរបរបស់េរគឿងរសវឹងកន់ែតេរចនេឡងបែនថមេទៀត។ ទរមង់ៃនករទទួលទនេរគឿងរសវឹង ទរមង់ៃនករទទួលទនេរគឿងរសវឹងមួយ មនទំនក់ទំនងយ៉ ងខល ំងកល េទនឹងបញហ េរគឿងរសវឹង រយៈេពលខលី និង រយៈេពលែវង។ ករទទួលទនេរគឿងរសវឹងបរិមណេរចនកនុងរយៈេពលខលី ែដល រែមងែតងរតូវបនកំណត់និយមន័យថ ជករទទួលទនេរគឿងរសវឹងករមិតសតង់ដរចំនួន ៥ែកវ េន កនុងឱកសទទួលទនេរគឿងរសវឹងមួយ ហក់មនទំនក់ទំនងដ៏សំខន់មួយ ជមួយផលវិបករយៈ េពលខលី េដយែឡក ភពញឹកញប់ៃនករទទួលទនេរគឿងរសវឹង មនទំនក់ទំនងេទនឹងករអភិវឌឍន៍
- 26. 15 ៃនបញហ រយៈេពលែវង។ ករទទួលទនបរិមណេរចនកនុងរយៈេពលខលី នំឱយជតិអល់កុលេនកនុង ឈមមនករមិតខពស់ ែដលកតត េនះបងកឱយប៉ះពល់េទេលដំេណ រកររបរកតីៃនខួរកបលចំេពះករ ហមឃត់ និង សវ័យរគប់រគង ែដលនំឱយមនករេកនេឡងនូវហនិភ័យ កនុងករទទួលរងេរគះថន ក់ ភពេកងកច ឬ កររបរពឹតតផលូវេភទគម នសុវតថិភព។ ករទទួលទនេរគឿងរសវឹងញឹកញប់ បណត ល ឱយយុវជនគម នអធយរស័យភពធងន់ធងរ និង រុ ំៃរ ៉ (២៤) ែដល ចំណុ ចេនះរតូវបនេគយល់េឃញថ បនេធវឱយខួរកបលខិតខំទប់ទល់នឹងករេរបរបស់េរគឿងរសវឹងករមិតធងន់ ែដលជេហតុបងកឱយមន បញហ ។ ដំេណ រករចិតតសរសតេនកនុងករេរបរបស់េរគឿងរសវឹង មូលេហតុែដលជរមុញឱយមនករទទួលទនេរគឿងរសវឹង។ មូលេហតុជក់លក់មួយចំនួនមនទំនក់ ទំនងេទនឹងករទទួលទនេរគឿងរសវឹង កនុងបរិមណកន់ែតេរចន និង បញហ ែដលទក់ទងេទនឹង េរគឿងរសវឹង។ ករទទួលទនសរមប់មូលេហតុសងគម គឺជកតត ទូេទបំផុតែដលជរមុញឱយ ទទួលទនេរគឿងរសវឹង សរមប់យុវជន និងមនុសសេពញវ ័យ ប៉ុែនត មូលេហតុទំងេនះ មិនបន ពយករណ៍ អំពីបញហ ទក់ទងនឹងេរគឿងរសវឹងេឡយ។ េដយែឡក ករទទួលទនេដមបីេធវឱយមនភព សបបយរីករយ និង ករទទួលទនេដមបីបនធូរអរមមណ៍ តនតឹង មនទំនក់ទំនងេទនឹងករេរបរបស់ េរគឿងរសវឹងជរួមែដលមនបរិមណកន់ែតេរចន ប៉ុែនត គឺមូលេហតុៃនករទទួលទនេរគឿងរសវឹង េដមបីបនធូរអរមមណ៍ តនតឹងេទវិញេទ ែដលមនទំនក់ទំនងជក់លក់េទនឹងបញហ េរគឿងរសវឹង (១៨)។ បុគគលែដលទទួលទនេរគឿងរសវឹងេដមបីបនធូរអរមមណ៍ តនតឹង ែតងរយករណ៍ ឱយដឹងជ ញឹកញប់ថ ពួកេគរែមងែតងទទួលទនែតមន ក់ឯង េហយេគបនកត់សមគ ល់ផងែដរថ ករពឹងែផអក របស់ពួកេគេទេលេរគឿងរសវឹង អចេធវឱយមនករខូចខតបែនថមេទៀតចំេពះ សមតថភពេដះរសយ បញហ របស់ពួកេគ (២៤)។ កររំពឹងទុកេទេលេរគឿងរសវឹង។ លទធផលែដលេគបនរំពឹងទុកជមុន ចំេពះករេរបរបស់េរគឿង រសវឹង ែដលេគេហថកររំពឹងទុក មនឥទធិពលេទេលករទទួលទនេរគឿងរសវឹង (២៥)។ ករ រសវរជវបឋមបនេផត តចំេពះករពិនិតយេទេលឥរិយបថវិជជមន (២៦) ប៉ុែនត កររសវរជវេរកយ
- 27. 16 មកេទៀត បនកំណត់ថ ឥរិយបថអវិជជមនក៏អចមនឥទធិពលេទេលកររបរពឹតតទទួលទនេរគឿង រសវឹងផងែដរ។ ចំណុ ចេនះមនសរៈសំខន់េនេពលពិចរណអំពីយុទធសរសត េដមបីកត់បនថយ េរគះថន ក់ែដលទក់ទងេទនឹងេរគឿងរសវឹង អរស័យេដយលទធផលៃនករទទួលទនេរគឿងរសវឹង ែដលបុគគលរំពឹងទុកជមុន អចេធវករេដះរសយបន (២៧-២៩)។ េបេទះជដូេចនះកតី ក៏មនករ រសវរជវែដលបងហ ញថ ករជរមុញក៏អចរុញរចនឱយមនករទទួលទនេរគឿងរសវឹងផងែដរ ែដល ករជរមុញទំងេនះ មនភពខុសគន ពីសកមមភពរបរពឹតតេដយេចតនផទ ល់ខលួន។ មនន័យថេបេទះ បីជយុវជនអចយល់ដឹង អំពីផលវិបកអវិជជមនៃនករទទួលទនេរគឿងរសវឹងកនុងបរិមណេរចនក៏ េដយ ប៉ុែនត ពួកេគអចមនករលំបកកនុងកររបែកកករជរមុញឱយទទួលទន េរគឿងរសវឹងែដលេកត េឡងេដយសវ័យរបវតតិ (៣០)។ មូលេហតុែដលជរមុញឱយទទួលទនេរគឿង រសវឹង និង កររំពឹង ទុកជមុន គឺជកតត ពយករណ៍ ែដលមនលកខណៈលអបងគួរចំេពះករទទួលទនេរគឿងរសវឹងេនកនុង ចំេណមេកមងជំទង់ ែដលមុខងររបតិបតតិមនករអភិវឌឍន៍លអបងគួរ ប៉ុែនតចំេពះេកមងជំទង់ែដលមុខងរ របតិបតតិមនករអភិវឌឍន៍េខសយវិញ កតត ពយករណ៍ ែដលមនលកខណៈលអជង គឺកររបរស័យ ទក់ទងែដលេកតេឡងេដយសវ័យរបវតតិ (៣១)។ មិតតភកតិ និង ឪពុកមត យ ឥទិធពលពីមិតតភកតិ គឺជកតត មួយដ៏សំខន់គួរឱយកត់សមគ ល់េនកនុងគំរូៃនករេរបរបស់េរគឿងរសវឹង របស់យុវជនមន ក់។ តួនទីរបស់មិតតភកតិេនកនុងករផតួចេផតមករេរបរបស់េរគឿងរសវឹងរបស់េកមងជំទង់ មនសរៈសំខន់ខល ំងណស់ (២០ , ៣២)។ េនេពលែដលយុវជនមន ក់ចប់េផតមទទួលទនេរគឿង រសវឹង យុវជនមន ក់េនះ មននិនន ករែសវងរកមិតតភកតិែដលទទួលទនេរគឿងរសវឹងផងែដរ។ េគក៏បន សេងកតេឃញផងែដរថ យុវជនមននិនន ករបេងកនករទទួលទនេរគឿងរសវឹងរបស់ពួកេគ េនេពល ែដលពួកេគទទួលទនេរគឿងរសវឹងជមួយមិតតភកតិ។ បែនថមពីេនះេទៀត ពួកេគទំនងនឹងទទួលយក ករផតល់ជូនេរគឿងរសវឹង មនអរមមណ៍ ថមនសមព ធែដលតរមូវឱយពួកេគទទួលទនេរគឿងរសវឹង ឬ “សរមប” េទតមទមល ប់ទទួលទនេរគឿងរសវឹងរបស់មិតតភកតិ រពមទំងអនុវតតតមគំរូសងគម សេងកត និង េធវតមឥរិយបថៃនករទទួលទនេរគឿងរសវឹងរបស់មិតតភកតិពួកេគ (ឧ. េរគឿងរសវឹង គឺជ មេធយបយមួយដ៏លអ េដមបីជរមុញឱយមនអរមមណ៍ លអ)។ ករអេងកតតមរគួសរៃនយុទធសរសតេរគឿង
- 28. 17 េញៀនជតិកនុងរបេទសអូរសត លី បនបងហ ញឱយេឃញថ យុវជនែដលេរបរបស់េរគឿងរសវឹងបន រយករណ៍ ថ មិតតភកតិរបស់ពួកេគេសទរែតរគប់រូបទទួលទនេរគឿងរសវឹង េដយែឡកចំេពះអនក ែដលមិនទទួលទនេរគឿងរសវឹងបនរយករណ៍ ឱយដឹងថ មិតតភកតិរបស់ពួកេគតិចជងមួយភគបី ទទួលទនេរគឿងរសវឹង (៣៣)។ គំរូៃនករទទួលទនេរគឿងរសវឹងរបស់ឪពុកមត យ មិនចំេពះថេដមបីករកំសនត ឬ សរមប់េគល បំណងបនធូរអរមមណ៍ តនតឹងេឡយ ក៏ជកតត មួយគួរឱយកត់សមគ ល់ផងែដរ ែដលមនឥទធិពលេទេល េពលេវល និង រេបៀបែដលយុវជនចប់េផតម និង បនតករេរបរបស់េរគឿងរសវឹង (៣៤)។ ឧទហរណ៍ ចំេពះយុវជនមួយចំនួន ករវិវឌឍន៍របស់ពួកេគេកតេឡងេនកនុងបរិបទែដលឪពុកមត យទទួលទន េរគឿងរសវឹងេរចនហួសរបមណ ដូេចនះ ករេរបរបស់េរគឿងរសវឹង គឺេសទរែតកល យេទជទមល ប់េទ េហយសរមប់ពួកេគ។ បែនថមពីេនះេទៀត ឪពុកមត យហក់មនឥទធិពលេទេលករេរជសេរសមិតតភកតិ អរស័យេដយេកមងជំទង់ែដលមនឪពុកមត យជក់បរី ឬ ទទួលទនេរគឿងរសវឹងញឹកញប់ ទំនងនឹង េរជសេរសេសពគប់ជមួយមិតតភកតិែដលមនកររបរពឹតតែបបេនះផងែដរ (៣៥)។ បុគគលិកលកខណៈសមបតតិ ករជរមុញែដលជែផនកមួយែដលេគចប់អរមមណ៍ ខល ំងេនកនុងកររសវរជវអំពីេរគឿងរសវឹង និង េរគឿងេញៀន គឺជបុគគលិកលកខណៈសមបតតិមួយ ែដលបុគគលមួយចំនួនមនករជរមុញខល ំងជងបុគគល ដៃទេទៀត។ បុគគលែដលមនករជរមុញ រែមងែតងមិនចង់រង់ចំេឡយ េហយបុគគលរបេភទេនះ ែតង េធវសកមមភពមុនេពលគិតគូពិចរណ។ បុគគលែបបេនះ ក៏រែមងែតងចង់ដឹង ចង់សគ ល់ អំពីអវីែដល ពួកេគមិនដឹង រពមទំងរែមងែតងចប់អរមមណ៍ ចំេពះភពរំេភបេនកនុងសកមមភពនន និង ជមួយ មិតតភកតិ។ មនភសតុតងឱយដឹងថ ករទទួលទនេរគឿងរសវឹងរបស់េកមងជំទង់ អចេធវឱយករ ជរមុញ កន់ែតមនភពខល ំងកល និង រឹងមំេឡងជលំដប់ (៣៦)។ េនេពលែដលយុវជនចប់េផតម ទទួលទនេរគឿងរសវឹងកនុងវ ័យេកមង កររបរពឹតតទទួលទនេរគឿងរសវឹងេនេពលេរកយមកេទៀត របស់ពួកេគ ហក់មនករជរមុញកន់ែតខល ំងេឡង េដយសរបរិយកសទទួលទនេរគឿងរសវឹង