1.
รายงานการวิจัย
การพัฒนาดัชนีการเกษียณอายุ
ของข้าราชการและพนักงานของรัฐ
โสรัจจ์ หงศ์ลดารมภ์
ภาควิชาปรัชญาและศูนย์จริยธรรม
วิทยาศาสตร์และเทคโลยี
คณะอักษรศาสตร์
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

2.
เวทีวิชาการมโนทัศน์ใหม่ผู้สงอายุ
ู
“เกษียณอายุราชการ ๖๕ ปี:
ถึงเวลาแล้วหรือยัง?”
วันจันทร์ที่ ๖ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๕๕
โรงแรมรามา การ์เดนส์ กทม.

3.
หัวข้อนำาเสนอ

เบืองหลังและที่มาที่ไปของงานวิจัย
้

ข้อเสนอแนะหลัก

เหตุใดจึงควรขยายอายุเกษียณไปเป็น ๖๕ (หรือ
มากกว่า)

ต่างประเทศมีการยกเลิกการบังคับเกษียณอายุไป
แล้ว ประเทศไทยควรตามอย่างหรือไม่?

4.
เหตุใดจึงมาเป็นงานวิจัยชิ้นนี้?

5.
วิธีการศึกษาและผลที่ได้รับ

6.
เหตุใดจึงควรเกษียณที่ ๖๕?

ปัจจุบันเราเห็นคนอายุ ๖๐ ถึง ๖๕ ทำางานกัน
อย่างขยันขันแข็งมีประสิทธิภาพเป็นจำานวนมาก

ธรรมชาติของการทำางานของข้าราชการกับ
พนักงานของรัฐส่วนใหญ่ไม่ใช่การใช้แรงงาน
ทางกาย แต่เป็นการใช้ความรู้ความคิด

7.
เหตุใดจึงควรเกษียณที่ ๖๕?

ข้าราชการที่ใช้ความรู้ในระดับสูงมาก เช่น
อาจารย์มหาวิทยาลัย ผูพิพากษา ผู้ทำางานใน
้
ระดับนโยบาย ควรเกษียณที่อายุ ๗๐

วิชาชีพที่ไม่มีการเกษียณอายุ - พระภิกษุ
ข้าราชการในพระองค์ องคมนตรี ข้าราชการ
การเมือง (แล้วทำาไมต้องบังคับข้าราชการ
ธรรมดาให้เกษียณที่ ๖๐?)

8.
เหตุใดจึงควรเกษียณที่ ๖๕?

สถานะทางการเงินของรัฐ – ถ้าคนอายุ ๖๐ – ๖๕
ยังทำางานได้ดี แล้วต้องเกษียณอายุไป ก็
หมายความว่ารัฐต้องจ่ายบำานาญให้คนกลุ่มนี้ไป
ฟรีๆโดยคนกลุ่มนี้ไม่ต้องทำางานให้เป็นประโยชน์
แก่ราชการอีกต่อไป

ในสังคมที่คนวัยทำางานปกติมีน้อยลงแต่คนสูงวัย
มีมากขึ้น ภาษีที่รัฐจะได้รับจากคนกลุ่มแรกจะลด
น้อยลง แต่ภาระใช้จ่ายจะเพิ่มมากขึ้น

9.
ข้อโต้แย้ง

ถ้าให้เกษียณอายุมากๆแล้วคนข้างล่างก็ไม่ได้ขึ้น
ตำาแหน่งซักที
− ก็รอกันไปเป็นทอดๆ
− กำาหนดว่าตำาแหน่งบริหารมีวาระชั่วคราว
− ต้องพิจารณาความสามารถของคนให้เหมาะ
กันงาน ไม่ใช่ทกคนทีจะเหมาะแก่ตำาแหน่ง
ุ ่
บริหารระดับสูง

10.
การยกเลิกการบังคับเกษียณ

หลายๆประเทศก็เหมือนกับประเทศไทย คือมีการบังคับอายุ
เกษียณ (mandatory retirement age) แต่หลายประเทศ
กำาหนดอายุมากกว่าไทย

การยกเลิกการบังคับเกษียณก็คือไม่บังคับว่าพอถึงอายุ
เท่านั้นเท่านี้ ก็จะทำางานไม่ได้อีกต่อไป (เกษียณอายุ)

หลายคนเชื่อว่าการบังคับเช่นนี้เป็นการเลือกปฏิบัติโดย
เกณฑ์อายุ (age discrimination)

ถ้าใครยังทำางานตามเงื่อนไขได้ดี ก็ไม่มีเหตุผลจะให้เขาออก
เพียงเพราะอายุเขาเป็นเท่านั้นเท่านี้

11.
การยกเลิกการบังคับเกษียณ

เหตุใดข้าราชการบางประเภท (การเมืองและอื่น) จึงไม่มี
เกษียณอายุ ทังๆที่ความรับผิดชอบสูงมาก?
้

ก็แสดงว่ามีคนจำานวนหนึ่งที่มความสามารถทำางานไปได้
ี
อย่างดี แม้อายุจะมากขึ้น

ถ้าไม่มการบังคับเกษียณ คนทีทำางานก็จะทำางานไปจน
ี ่
รู้สึกว่าตนเองพอแล้ว หรืออยากจะเกษียณตัวเองแล้ว ก็
หยุดทำางานแล้วรับบำานาญตั้งแต่ตอนนัน
้

ในต่างประเทศอาจารย์ที่สอนนักศึกษาจนอายุมากกว่า
๗๐ มีเป็นจำานวนมาก

12.
แต่อย่างไรก็ตาม ในช่วงเริ่มแรกนี้ รัฐบาล
ควรเริ่มขยายอายุเกษียณไปที่ ๖๕ ก่อน แล้ว
ค่อยพิจารณายกเลิกการเกษียณอายุสำาหรับ
ข้าราชการและพนักงานบางประเภทไปก่อน
โดยเฉพาะตำาแหน่งงานที่อาศัยความรู้
ความสามารถสูงมากๆ