Tiyo Simon.pdf

Simon

Unang Markahan | 62
UNANG MARKAHAN
ARALIN 1.5
Panitikan :Dula - Pilipinas
Teksto :Tiyo Simon ni N. P. S. Toribio
Wika :Mga Ekspresyong Nagpapahayag ng Katotohanan (sa
totoo, talaga, tunay, iba pa)
Bilang ng Araw :5 Sesyon
89
MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO SA BAWAT DOMAIN
PAG-UNAWA SA NAPAKINGGAN (PN) (F9PN-Ig-h-43)
 Nabubuo ang kritikal na paghusga sa karakterisasyon ng mga
tauhan at sa epekto nito sa pagiging masining ng akda batay sa
napakinggang mga pahayag.
PAG-UNAWA SA BINASA (PB) (F9PB-Ig-h-43)
 Nailalapat sa sarili, bilang isang Asyano, ang pangunahing
kaisipan ng dulang binasa.
PAGLINANG NG TALASALITAAN (PT) (F9PT-Ig-h-43)
 Naipaliliwanag ang kahulugan ng salita habang nababago ang
estruktura nito.
PANONOOD (PD) (F9PD-Ig-h-43)
 Napahahalagahan ang napanood na dula sa pamamagitan ng
pagpili at pagpapaliwanag ng bahaging naibigan.
PAGSASALITA (PS) (F9PS-Ig-h-45)
 Nabibigkas nang may paglalapat sa sariling katauhan ang ilang
diyalogo ng napiling tauhan sa binasang dula.
PAGSULAT (PU) (F9PU-Ig-h-45)
 Nasusuri ang pagiging makatotohanan ng ilang pangyayari sa
isang dula.
WIKA AT GRAMATIKA (WG) (F9WG-Ig-h-45)
 Nagagamit ang mga ekspresyong nagpapahayag ng katotohanan
(sa totoo, talaga, tunay, iba pa).
Unang Markahan | 63
T U K L A S I N
I. LAYUNIN
PAG-UNAWA SA NAPAKINGGAN (PN) (F9PN-Ig-h-43)
 Nabubuo ang kritikal na paghusga sa karakterisasyon ng mga tauhan
at sa epekto nito sa pagiging masining ng akda batay sa napakinggang
mga pahayag.
II. PAKSA
Panitikan :Dula - Pilipinas
Teksto :Tiyo Simon ni N. P. S. Toribio
Wika :Mga Ekspresyong Nagpapahayag ng
Katotohanan (sa totoo, talaga, tunay, iba pa)
Kagamitan :Pantulong na biswal
Sanggunian :Panitikang Asyano 9 ni Romulo N. Peralta et.al.
Bilang ng Araw :1 Sesyon
III. PROSESO NG PAGKATUTO
Gawaing Rutinari
 Pagtatala ng Liban
 Pagtse-tsek ng Takdang Aralin
 Balik-Aral
A K T I B I T I
1. Motibasyon
Mungkahing Estratehiya: PICK N’ SHARE
A. May mga anak kaya sa tunay na buhay na higit na malapit sa ibang tao
kaysa sa sariling magulang? Patunayan ang sagot.
B. Bakit kaya may mga pagkakataong pinipili ng anak na sumama sa
ibang kaanak kaysa sa sariling magulang?
C. Tama kayang hayaan ng magulang na piliing sumama ang anak sa
ibang kaanak sa halip na siya ang samahan? Ipaliwanag.
Unang Markahan | 64
2. Pokus na Tanong
3. Presentasyon ng Aralin
a. Paglinang ng Talasalitaan
Sagutin ang mga kasunod na tanong upang mabuo ang salitang
nasa loob ng kahon.
1 K K
2 G N
3 N
4 A N
5 I S
1. Ang tawag sa lolo, lola, ate, pinsan at iba pa
2. Ang anak ng kapatid nina tatay at nanay
3. Ang nangangalaga sa mga anak
4. Ang kapatid na babae ng ama at ina
5. Ang tawag sa anak ng tiyuhin ko
b. Mungkahing Estratehiya: AMAIN KO…KILALANIN MO
Magbigay ng ilang katangian ng iyong amain/tiyuhin na labis mong
hinahangaan. Magsalaysay ng ilang pangyayari na nagpapatunay sa mga
katangiang ito.
Katangian Pangyayari
Ang Iyong Amain
A N A L I S I S
1. Alin sa mga pangyayari sa buhay ng iyong amain ang lubos mong
hinangaan? Bakit
2. Paano hinarap ng iyong amain ang kabiguang dumating sa kanyang
buhay?
a. Bakit mahalagang pag-aralan ang dula?
b. Paano naiiba ang dulang melodrama sa iba pang uri ng dula?
c. Bakit mahalaga ang paggamit ng ekspresyong nagpapahayag ng
katotohanan?
Unang Markahan | 65
3. Ano ang naging epekto sa iyo ng mga pangyayaring naganap sa iyong
amain?
4. Sa iyong palagay, bakit may mga magkakamag-anak na hindi
magkakasundo?
4. Pagbibigay ng Input ng Guro
A B S T R A K S Y O N
Mungkahing Estratehiya: SHARE UR FEELING
Bukod sa iyong mga magulang, kanino ka malapit? Paano siya
nakaimpluwensya sa iyo? Ilahad ang mga pangyayaring nagpapatunay
dito.
A P L I K A S Y O N
Mungkahing Estratehiya: DRAW IT!
Guguhit ang mga mag-aaral ng isang bagay na sumisimbolo sa isang
kaanak na malapit sa kanila. Pagkatapos, gagawan nila ito ng isang
kasabihan o pahayag na maglalarawan sa katangian nito.
IV. KASUNDUAN
 Basahin ang dulang “Tiyo Simon” ni N. P. S. Toribio.
 Alamin ang mga ekspresyong ginagamit sa pagpapahayag ng
katotohanan.
Alam mo ba na…
Magmula sa pagsilang ng tao, nariyan na ang mga magulang na laging
nakaagapay at nagpapadama ng tunay na pagmamahal at nagtuturo ng
wastong asal sa ikabubuti ng anak.
Ito ang mag-anak na Filipino at ito ang karaniwang nasasalamin sa
mga panoorin lalo na’t ang paksa ay may kaugnayan sa buhay at
pamumuhay ng mag-anak, ngunit may mga pagkakataong nagkakaroon ng
mga kaganapang hindi inaasahan.
Ang katotohanan, may mga anak na nagbabago ng ugali, nagiging
mailap, malihim at naiiba ang pakikitungo sa mga kasamahan sa bahay sa
hindi maunawaang kadahilanan. Sa bagay na ito, isang malaking katanungan
ang mabubuo, kanino siya nagiging malapit at bakit nagkaganoon? Kung
kaya’t pumapasok ngayon sa buhay nila ang kanilang mga kaibigan, kakilala
at kamag-anak.
Sanggunian: Ang Batikan ni Jose B. Bilasano
Unang Markahan | 66
L I N A N G I N
I. LAYUNIN
PAG-UNAWA SA BINASA (PB) (F9PB-Ig-h-43)
 Nailalapat sa sarili, bilang isang Asyano, ang pangunahing kaisipan
ng dulang binasa.
PAGLINANG NG TALASALITAAN (PT) (F9PT-Ig-h-43)
 Naipaliliwanag ang kahulugan ng salita habang nababago ang
estruktura nito.
PANONOOD (PD) (F9PD-Ig-h-43)
 Napahahalagahan ang napanood na dula sa pamamagitan ng
pagpili at pagpapaliwanag ng bahaging naibigan.
II. PAKSA
Panitikan :Dula - Pilipinas
Teksto :Tiyo Simon ni N. P. S. Toribio
Wika :Mga Ekspresyong Nagpapahayag ng
Katotohanan (sa totoo, talaga, tunay, iba pa)
Kagamitan :Pantulong na biswal, sipi ng akda
Sanggunian :Panitikang Asyano 9 ni Romulo N. Peralta et.al.
Bilang ng Araw :2 Sesyon
III. PROSESO NG PAGKATUTO
Gawaing Rutinari
 Pagtatala ng Liban
 Pagtse-tsek ng Takdang Aralin
 Balik- Aral
A K T I B I T I
1. Motibasyon
Mungkahing Estratehiya: ROLL, VIDEO CLIP
Magpapanood ang guro ng isang piling bahagi ng dula.
 Mula sa napanood na bahagi ng dula, aling pangyayari ang
tumatak sa inyong isipan? Ipaliwanag.
Nathaniel
http://www.nathaniel.ph/no02.html
Unang Markahan | 67
2. Presentasyon ng Aralin
Paglinang ng Talasalitaan
Ibigay ang kahulugan ng sinalungguhitang pahayag at gamitin sa
makabuluhang pangungusap.
1. Ang kaniyang Tiyo ay nasa katanghalian ang gulang nang siya ay
pitong taong gulang.
Kahulugan - _________
Pangungusap - _________
2. Ang mga bagong kagamitan ay nagpapakita na ang buhay ay larawan
ng karanasan.
Kahulugan - ________
Pangungusap - ________
3. Ang paggawa ng di mabuti sa kapwa ay pagtalikod sa aral ng
simbahan.
Kahulugan - ________
Pangungusap - ________
4. Mahirap humarap sa Panginoon nang may dumi sa kalooban.
Kahulugan - ________
Pangungusap - ________
5. Ang taong may mabuting kalooban ay may magagawa sa pagliligtas ng
kaluluwa ng kaniyang kapuwa.
Kahulugan - ________
Pangungusap - ________
 Madamdaming pagpapabasa sa akda – “Tiyo Simon”
ni N.P.S. Toribio
3. Pangkatang Gawain
Pangkat 1
MANEQUIN CHALLENGE
Piliin at ipaliwanag ang bahaging naibigan sa dula.
Pangkat 2
TALK SHOW
 Ano ang iyong nadama matapos basahin ang dula?
 Paano binago nito ang iyong pag-uugali?
 Bakit mo ibabahagi sa iba na basahin ito?
 Bilang isang kabataang Asyano, paano mo
pahahalagahan ang mga ganitong uri ng panitikan?
Unang Markahan | 68
RUBRIKS NG PANGKATANG GAWAIN
4. Pagtatanghal ng pangkatang gawain
5. Pagbibigay ng fidbak ng guro sa itinanghal na pangkatang gawain
BATAYAN Napakahusay Mahusay Di-gaanong
Mahusay
Nangangailangan
ng Pagpapabuti
Nilalaman
at
Organisasyon
ng mga
Kaisipan o
Mensahe
(4)
Lubos na
naipahatid ang
nilalaman o
kaisipan na nais
iparating sa
manonood (4)
Naipahatid ang
nilalaman o
kaisipan na
nais iparating
sa manonood
(3)
Di-gaanong
naiparating
ang nilalaman
o kaisipan na
nais iparating
sa manonood
(2)
Di naiparating ang
nilalaman o
kaisipan na nais
iparating sa
manonood (1)
Istilo/
Pagkamalikhain
(3)
Lubos na
kinakitaan ng
kasiningan ang
pamamaraang
ginamit ng
pangkat sa
presentasyon
(3)
Kinakitaan ng
kasiningan ang
pamamaraang
ginamit ng
pangkat sa
presentasyon
(2)
Di-gaanong
kinakitaan ng
kasiningan
ang
pamamaraang
ginamit ng
pangkat sa
presentasyon
(1)
Di kinakitaan ng
kasiningan ang
pamamaraang
ginamit ng pangkat
sa presentasyon (0)
Kaisahan ng
Pangkat o
Kooperasyon
(3)
Lubos na
nagpamalas ng
pagkakaisa ang
bawat
miyembro sa
kanilang gawain
(3)
Nagpamalas ng
pagkakaisa ang
bawat
miyembro sa
kanilang
gawain (2)
Di-gaanong
nagpamalas
ng pagkakaisa
ang bawat
miyembro sa
kanilang
gawain (1)
Di nagpamalas ng
pagkakaisa ang
bawat miyembro sa
kanilang gawain (0)
Pangkat 3
GRAPHIC ORGANIZER
Tukuyin sa akda ang mga pangyayaring nagsasaad ng
makatotohanan at di – makatotohanan.
Pangkat 4
JINGLE
Lumikha ng isang awit na may kaugnayan sa kaisipang hatid ng
akda.
Tiyo Simon
Makatotohanan Di - makatotohanan
Unang Markahan | 69
6. Pagbibigay ng iskor at pagkilala sa natatanging pangkat na
nagpakita ng kahusayan sa ginawang pangkatan batay sa rubriks
na ibinigay ng guro.
A N A L I S I S
1. Bakit kaya ayaw sumama ni Boy sa kaniyang ina na magsimba?
Nagaganap ba ito sa totoong buhay? Patunayan.
2. Naniniwala ka ba na ang pagtutol ni Boy na magsimba ay impluwensiya
ng kanyang Tiyo Simon? Ipaliwanag ang sagot.
3. Totoo kayang ang mga taong napapahamak o dumaranas ng mga
pagsubok ay parusa ng Diyos? Patunayan.
4. Bilang isang anak, nangyari na ba sa iyo ang naranasan ni Boy?
Isalaysay.
5. Aling bahagi ng dula ang nakaantig sa iyong damdamin? Ipaliwanag.
7. Pagbibigay ng Input ng Guro
Alam mo ba na…
Aminin natin ang katotohanang ang ugali ng tao ay bunga ng
kinamulatang kapaligiran, maaaring impluwensiya ng magulang, komunidad o
taong nakakasalamuha natin na nagpapabago ng ating pananaw sa buhay.
Sa pamilya, bukod sa magulang, mayroon tayong kamag-anak na laging
nakakausap. Karaniwan iyon sa pamilyang Pilipino.
Ang “Tiyo Simon” ay isang halimbawa ng dula.
“Ang dula ay isang uri ng akda na nagsimula sa tula o tuluyang
pangungusap na naglalarawan ng buhay o ugali sa pamamagitan ng mga
usapan at kilos ng mga tauhang gumaganap upang itanghal sa dulaan”.
-Julian Cruz Balmaceda
“Sinasabi na ang daigdig ay maituturing na isang tanghalan at tayo ang
mga tauhang nagsisiganap”.
-Alejandro Abadilla
Sanggunian: Integratibong Aklat sa Filipino III nina Alita I. Tepace at Paquito B. Badayos
Unang Markahan | 70
A B S T R A K S Y O N
Mungkahing Estratehiya: PICTO-CEPT
Pag-ugnayin ang mga larawan upang makabuo ng isang mahalagang
konsepto ng aralin.
A P L I K A S Y O N
Mungkahing Estratehiya: REFLECTIVE JOURNAL
Gumawa ng reflective journal sa bahaging naibigan sa akda.
a. Boy: (Dadabog) Sabi ko, ayaw kong magsimba, e!
Ina: Ayaw mong magsimba! Hindi maaa… Pagagalitin mo na
naman ako, e! At anong gagawin mo rito sa bahay ngayong
umagang ito ng pangiling-araw?
Boy: Maiiwan po ako rito sa bahay, kasama ko si… si Tiyo
Simon…
Ina: (Mapapamulagat) A, ang ateistang iyon. Ang… Patawarin
ako ng Diyos.
Boy: Basta. Maiiwan po ako… (Ipapadyak ang paa)
Makikipagkuwentuhan na lamang ako kay Tiyo Simon…
b. Tiyo Simon: May mga bagay, Boy na hindi maipaliwanag. May
mga bagay na hindi maipaalam sa iba sa pamamagitan ng
salita. Ang mga bagay na ito ay malalaman lamang sa
sariling karanasan sa sariling pagkamulat…ngunit kung
anuman itong mga bagay na ito, Boy, ay isa ang tiyak:
malaki ang pananalig ko kay Bathala.
Boy: Kaya ka sasama sa amin ngayon, Tiyo Simon?
Tiyo Simon: Oo, Boy. Sa akin, ang simbahan ay hindi
Masamang bagay. Kaya, huwag mong tatanggihan ang
pagsama sa iyo ng iyong Mama. Hindi makabubuti sa iyo
ang pagtanggi, ang pagkawala ng pananalig. Nangyari na sa
akin iyon at hindi ako naging maligaya.
“Tiyo
Simon”
ni
N.P.S.
Toribio
Panguna-
hing
Kaisipan
Unang Markahan | 71
E B A L W A S Y O N
Panuto: Basahin ang mga sumusunod na tanong. Piliin at isulat ang titik
ng tamang sagot.
___ 1. Ang direktor na siyang nagbibigay-interpretasyon sa iskrip ay isang
elemento ng ______.
a. maikling kuwento b. dula c. pabula d. nobela
___ 2. Boy: Ayaw kong magsimba, Tiyo Simon. Maiiwan ako sa iyo rito. Hindi
ako sasama kay Mama. Anong kaisipan ang ipinahihiwatig sa
diyalogong ito?
a. Malaki ang impluwensiya ng amain kay Boy
b. Tinatamad magsimba si Boy
c. Ayaw makasama ni Boy ang kaniyang ina
d. Galit si Boy sa kaniyang ina.
___ 3. Namatay ang kanyang ama ng hindi nakapagpa-Hesus. Ang salitang
may salungguhit ay nangangahulugang ______.
a. nabendisyunan b. napagdasalan c. napatawad d. nailibing
___4. Ang pananalig sa Diyos ang magliligtas sa atin sa anumang
kapahamakan. Ang salitang pananalig ay may kahulugang ______.
a. pag-asa b. pagsamba c. pananampalataya d. pagtanggi
___5. Tiyo Simon: Kailangan ka nga namang sumama sa simbahan, Boy.
Kung gusto mo… kung gusto mong isama ako ay
maghintay kayo at ako’y magbibihis…Magsisimba tayo.
Ang kaisipang nais ipahayag sa diyalogo ay _____.
a. Sapilitang pinasisimba ni Tiyo Simon si Boy.
b. Walang pakialam si Tiyo Simon.
c. Pumayag ang ina ni Boy na huwag na siyang magsimba.
d. Nagbago ang pananaw ni Tiyo Simon sa pagsimba.
Susi sa Pagwawasto
1. B 2. A 3. A 4. C 5. D
Unang Markahan | 72
Pagkuha ng Index of Mastery
Kuhanin ang iskor ng mga mag-aaral upang malaman ang pagkamit ng
kanilang pagkatuto.
INDEX OF MASTERY
Seksyon Bilang ng mga Mag-aaral Index
IV. KASUNDUAN
 Magsaliksik ng kahulugan ng “melodrama”. Magbigay ng
halimbawa.
 Paano nagagamit ang mga ekspresyong nagpapahayag ng
katotohanan (sa totoo, talaga, tunay, iba pa).
Unang Markahan | 73
P A G N I L A Y A N A T U N A W A I N
I. LAYUNIN
PAGSASALITA (PS) (F9PS-Ig-h-45)
 Nabibigkas nang may paglalapat sa sariling katauhan ang ilang
diyalogo ng napiling tauhan sa binasang dula.
WIKA AT GRAMATIKA (WG) (F9WG-Ig-h-45)
 Nagagamit ang mga ekspresyong nagpapahayag ng katotohanan (sa
totoo, talaga, tunay, iba pa.)
II. PAKSA
Panitikan :Dula - Pilipinas
Teksto :Tiyo Simon ni N. P. S. Toribio
Wika :Mga Ekspresyong Nagpapahayag ng
Katotohanan (sa totoo, talaga, tunay, iba pa)
Kagamitan :Pantulong na biswal, sipi ng akda
Sanggunian :Panitikang Asyano 9 ni Romulo N. Peralta et.al.
Bilang ng Araw :1 Sesyon
III. PROSESO NG PAGKATUTO
Gawaing Rutinari
 Pagtatala ng Liban
 Pagtse-tsek ng Takdang Aralin
 Balik- Aral
A K T I B I T I
1. Motibasyon
Mungkahing Estratehiya: ROLL… VIDEO CLIP
Suriin ang mga diyalogo sa sumusunod na video clip. Maaaring isulat ng
mga mag-aaral ang mga diyalogo sa strips of paper at ipaskil ito sa pisara.
Gabay na Tanong:
 Bigyang-pansin ang mga diyalogo. Ano ang pinahahayag
nito?
 Paano ang mga salitang ito nakatulong upang maging
makatotohanan ang mga binitiwang usapan?
My Dear Heart
https://youtu.be/x9l0Tl2x0xM
Unang Markahan | 74
2. Presentasyon ng Aralin
 Balikan ang akdang “Tiyo Simon” ni N.P.S. Toribio
 Bigkasin nang may paglalapat sa sariling katauhan ang
ilang diyalogo ng napiling tauhan sa binasang akda.
 Tukuyin ang mga salitang ginamit upang maging
makatotohanan ang mga pangyayari sa akda.
 Pagbasa ng Diyalogo
A N A L I S I S
1. Pansinin ang mga salitang nakapahilis sa loob ng maikling diyalogo.
Ano ang pinahahayag nito?
2. Paano ginamit ang mga salitang nabanggit?
3. Bakit mahalagang matutuhan ang mga ekspresyong nagpapahayag ng
katotohanan? Patunayan.
3. Pagbibigay ng Input ng Guro
Alam mo ba na…
Ang katotohanan ay isang pahayag na nagsasaad ng ideya o
pangyayaring napatunayan at tanggap ng lahat na totoo at hindi
mapasusubalian kahit sa ibang lugar. Hindi ito nagbabago at maaaring i-verify
ang pagkamakatotohanan nito sa ibang sanggunian tulad ng mga babasahin
at mga taong nakasaksi nito.
Ang halimbawa ng mga ekspresyon na nagpapahayag ng katotohanan
ay totoo, tunay, talaga at iba pa.
Sanggunian: Interaktibong Filipino ni Nora Espiritu
Aling Maria: Hoy mare, totoo ba na ang mga pulis ay nagbabahay-bahay
upang himukin ang mga gumagamit ng bawal na gamut na
sumuko?
Aling Juana: Oo mare!
Mang Tasyo: Talaga mare? Kaya pala kasama si Kapitana!
Mang Julian: Kaya nga ako’y nagbabalak na rin makipag-usap kay Kapitana.
Mang Tasyo: Bakit pare? Tunay ba ang sinasabi nilang adik ka?
Mang Julian: Tama ka pare! Totoo ang sinasabi nila.
Aling Maria: Siguro nga ay panahon na para magbago ka at hindi pa huli ang
lahat.
Unang Markahan | 75
A B S T R A K S Y O N
Mungkahing Estratehiya: PASS D’ QUESTION
Bakit mahalaga ang paggamit ng mga ekspresyong nagpapahayag ng
katotohanan sa pagbuo ng isang dula?
A P L I K A S Y O N
Mungkahing Estratehiya: DIYALOGO
Pumili ng kapareha at bumuo ng maikling diyalogo/usapan na
ginagamitan ng mga salitang nagpapahayag ng katotohanan.
E B A L W A S Y O N
Panuto: Piliin ang angkop na ekspresyong nagpapahayag ng
katotohanan . Isulat ang sagot sa sagutang papel.
___ 1. Tunay na kawili-wiling basahin ang mga aklat sa Filipino.
___ 2. Mabisa talagang pampalipas-oras ang pagbabasa.
___ 3. Sadyang nakakaaliw ang panonood ng dula kung makatotohanan
ang pagganap ng mga tauhan.
___ 4. Tama ka sa sinasabi mong tayo ang dahilan ng pagkasira ng ating
kapaligiran.
___ 5. Sang-ayon ako sa iyong panukala.
Pagkuha ng Index of Mastery
Kuhanin ang iskor ng mga mag-aaral upang malaman ang pagkamit ng
kanilang pagkatuto.
INDEX OF MASTERY
Seksyon Bilang ng mga Mag-aaral Index
Susi sa Pagwawasto
1. Tunay 2. Talaga 3. Sadya 4. Tama 5. Sang-ayon
Unang Markahan | 76
IV. KASUNDUAN
 Manood ng isang teleserye at gumawa ng isang maikling diyalogo
na ginagamitan ng mga ekspresyong nagpapahayag ng
katotohanan.
 Suriin ang pinanood na teleserye batay sa pagiging makatotohanan
nito
Unang Markahan | 77
I L I P A T
I. LAYUNIN
PAGSULAT (PU) (F9PUIg-h-45)
 Nasusuri ang pagiging makatotohanan ng ilang pangyayari sa
isang dula.
II. PAKSA
Pagsulat ng Awtput 1.5 :Iskrip ng Dula
Kagamitan :mga Larawan
Sanggunian :Ang Batikan ni Jose B. Bilasano
Bilang ng Araw :1 Sesyon
III. PROSESO NG PAGKATUTO
Gawaing Rutinari
 Pagtatala ng Liban
 Pagtse-tsek ng Takdang Aralin
 Balik- Aral
A K T I B I T I
1. Motibasyon
Mungkahing Estratehiya: PICTORIAL STORY
Sa tulong ng mga larawan, bumuo ng isang maikling diyalogo/usapan na
ginagamitan ng mga ekspresyong nagpapahayag ng katotohanan.
A N A L I S I S
1. Kapani-paniwala ba ang usapan o diyalogo? Patunayan.
2. Paano naging makatotohanan ang bawat pangyayari sa nabuong
usapan/diyalogo?
3. Mahalaga ba ang paggamit ng mga ekspresyong nagpapahayag ng
katotohanan? Ipaliwanag.
Unang Markahan | 78
A B S T R A K S Y O N
Mungkahing Estratehiya: MESSAGE RELAY
Gamit ang mga salitang ibinigay, bumuo ng sariling konsepto batay sa
araling tinalakay. Mula sa nabuong konsepto, ipapasa ito sa ibang
miyembro ng grupo hanggang sa makarating sa dulo.
Dula
Melodrama
Pangunahing Kaisipan
Makatotohanang Pangyayari
Ekspresyong Nagpapahayag ng Katotohanan
Tunay, talaga, totoo
A P L I K A S Y O N
2. Pagpapaliwanag ng guro sa gagawing Awtput.
Pagpapasulat ng isang dula.
GRASPS
GOAL Nakasusulat ng isang iskrip nagpapakita ng pagiging
makatotohanan ng ilang pangyayari sa isang dula.
ROLE Isa kang script writer na kasali sa patimpalak – dulaan
sa inyong paaralan.
AUDIENCE Mga mag-aaral, guro, punongguro at mga magulang
SITUATION Naatasan kang gumawa ng isang iskrip na
nagpapakita ng pagiging makatotohanan ng mga
pangyayaring nagaganap sa totoong buhay.
Itatanghal ito sa programa kaugnay ng pagdiriwang
ng Buwan ng Wika.
PERFORMANCE Pagsulat ng isang iskrip ng dula.
STANDARDS Tatayain ang dula ayon sa mga sumusunod na
pamantayan:
Nilalaman 30%
Orihinalidad 30%
Madamdamin 20%
Makatotohanan 20%
Kabuuan 100%
3. Pagkuha ng mga awtput na ginawa ng bawat mag-aaral.
4. Pagpapabasa ng piling awtput na kinakitaan ng kahusayan sa
pagkakasulat.
Unang Markahan | 79
5. Pagpili ng mahusay sa pagkakabuo ng sariling dula.
 Madamdaming nabibigkas/natatanghal ang nabuong dula.
IV. KASUNDUAN
 Magsaliksik ng mga saling-akdang pampanitikan ng Timog-Silangang
Asya.
 Paano isinasagawa ang book fair ng mga saling-akdang pampanitikan
ng Timog-Silangang Asya?

Recommandé

Lessonplan demo epiko par
Lessonplan demo epikoLessonplan demo epiko
Lessonplan demo epikoBrenda Escopete
37.3K vues29 diapositives
KALIGIRANG PANGKASAYSAYAN NG EPIKO Baitang 7 par
KALIGIRANG PANGKASAYSAYAN NG EPIKO Baitang 7KALIGIRANG PANGKASAYSAYAN NG EPIKO Baitang 7
KALIGIRANG PANGKASAYSAYAN NG EPIKO Baitang 7Wimabelle Banawa
3.3K vues28 diapositives
PASUSURI NG DOKYU-FILM-WK3-Q1.pptx par
PASUSURI NG DOKYU-FILM-WK3-Q1.pptxPASUSURI NG DOKYU-FILM-WK3-Q1.pptx
PASUSURI NG DOKYU-FILM-WK3-Q1.pptxchelsiejadebuan
924 vues28 diapositives
Suyuan sa Asotea detailed Lesson plan par
Suyuan sa Asotea detailed Lesson planSuyuan sa Asotea detailed Lesson plan
Suyuan sa Asotea detailed Lesson planKrystal Pearl Dela Cruz
5.4K vues12 diapositives
MODYUL 1 Filipino 7 aralin1 -Unang Linggo par
MODYUL 1 Filipino 7 aralin1 -Unang LinggoMODYUL 1 Filipino 7 aralin1 -Unang Linggo
MODYUL 1 Filipino 7 aralin1 -Unang LinggoRowie Lhyn
2.3K vues13 diapositives
WEEK 2 IBONG ADARNA ARALIN 4.2.pptx par
WEEK 2 IBONG ADARNA ARALIN 4.2.pptxWEEK 2 IBONG ADARNA ARALIN 4.2.pptx
WEEK 2 IBONG ADARNA ARALIN 4.2.pptxreychelgamboa2
1.1K vues19 diapositives

Contenu connexe

Tendances

Sariling Paghahatol o Pagmamatuwid sa isang Akdang Visayas (2).pptx par
Sariling Paghahatol o Pagmamatuwid sa isang Akdang Visayas (2).pptxSariling Paghahatol o Pagmamatuwid sa isang Akdang Visayas (2).pptx
Sariling Paghahatol o Pagmamatuwid sa isang Akdang Visayas (2).pptxbryandomingo8
977 vues12 diapositives
Filipino 10 Curriculum Guide rev.2016 par
Filipino 10 Curriculum Guide rev.2016Filipino 10 Curriculum Guide rev.2016
Filipino 10 Curriculum Guide rev.2016Chuckry Maunes
10.7K vues17 diapositives
Isang Matandang kuba sa gabi ng Cañao - TALASALITAAN.pptx par
Isang Matandang kuba sa gabi ng Cañao - TALASALITAAN.pptxIsang Matandang kuba sa gabi ng Cañao - TALASALITAAN.pptx
Isang Matandang kuba sa gabi ng Cañao - TALASALITAAN.pptxWillySolbita1
724 vues13 diapositives
Aralin 3. 5 - Ang Alaga ni Barbara C. Kimenye isinalin sa Filipino ni Prof. M... par
Aralin 3. 5 - Ang Alaga ni Barbara C. Kimenye isinalin sa Filipino ni Prof. M...Aralin 3. 5 - Ang Alaga ni Barbara C. Kimenye isinalin sa Filipino ni Prof. M...
Aralin 3. 5 - Ang Alaga ni Barbara C. Kimenye isinalin sa Filipino ni Prof. M...Lily Salgado
29.5K vues92 diapositives
Unang markahang pagsusulit fil 9 w/ TOS par
Unang markahang pagsusulit fil 9 w/ TOSUnang markahang pagsusulit fil 9 w/ TOS
Unang markahang pagsusulit fil 9 w/ TOSESMAEL NAVARRO
14.7K vues8 diapositives
Pangunahin at Pantulong na kaisipan.pptx par
Pangunahin at Pantulong na kaisipan.pptxPangunahin at Pantulong na kaisipan.pptx
Pangunahin at Pantulong na kaisipan.pptxRICHARDGESICO
1.1K vues47 diapositives

Tendances(20)

Sariling Paghahatol o Pagmamatuwid sa isang Akdang Visayas (2).pptx par bryandomingo8
Sariling Paghahatol o Pagmamatuwid sa isang Akdang Visayas (2).pptxSariling Paghahatol o Pagmamatuwid sa isang Akdang Visayas (2).pptx
Sariling Paghahatol o Pagmamatuwid sa isang Akdang Visayas (2).pptx
bryandomingo8977 vues
Filipino 10 Curriculum Guide rev.2016 par Chuckry Maunes
Filipino 10 Curriculum Guide rev.2016Filipino 10 Curriculum Guide rev.2016
Filipino 10 Curriculum Guide rev.2016
Chuckry Maunes10.7K vues
Isang Matandang kuba sa gabi ng Cañao - TALASALITAAN.pptx par WillySolbita1
Isang Matandang kuba sa gabi ng Cañao - TALASALITAAN.pptxIsang Matandang kuba sa gabi ng Cañao - TALASALITAAN.pptx
Isang Matandang kuba sa gabi ng Cañao - TALASALITAAN.pptx
WillySolbita1724 vues
Aralin 3. 5 - Ang Alaga ni Barbara C. Kimenye isinalin sa Filipino ni Prof. M... par Lily Salgado
Aralin 3. 5 - Ang Alaga ni Barbara C. Kimenye isinalin sa Filipino ni Prof. M...Aralin 3. 5 - Ang Alaga ni Barbara C. Kimenye isinalin sa Filipino ni Prof. M...
Aralin 3. 5 - Ang Alaga ni Barbara C. Kimenye isinalin sa Filipino ni Prof. M...
Lily Salgado29.5K vues
Unang markahang pagsusulit fil 9 w/ TOS par ESMAEL NAVARRO
Unang markahang pagsusulit fil 9 w/ TOSUnang markahang pagsusulit fil 9 w/ TOS
Unang markahang pagsusulit fil 9 w/ TOS
ESMAEL NAVARRO14.7K vues
Pangunahin at Pantulong na kaisipan.pptx par RICHARDGESICO
Pangunahin at Pantulong na kaisipan.pptxPangunahin at Pantulong na kaisipan.pptx
Pangunahin at Pantulong na kaisipan.pptx
RICHARDGESICO1.1K vues
01 Pangunahin at Pantulong na Kaisipang Nakasaad sa Binasa - Talakayan.pptx par MichaelAngeloPar1
01 Pangunahin at Pantulong na Kaisipang Nakasaad sa Binasa - Talakayan.pptx01 Pangunahin at Pantulong na Kaisipang Nakasaad sa Binasa - Talakayan.pptx
01 Pangunahin at Pantulong na Kaisipang Nakasaad sa Binasa - Talakayan.pptx
MichaelAngeloPar111.9K vues
Kontemporaryong programang panradyo par Dianah Martinez
Kontemporaryong programang panradyoKontemporaryong programang panradyo
Kontemporaryong programang panradyo
Dianah Martinez18.5K vues
Filipino 9 Curriculum Guide rev.2016 par Chuckry Maunes
Filipino 9 Curriculum Guide rev.2016Filipino 9 Curriculum Guide rev.2016
Filipino 9 Curriculum Guide rev.2016
Chuckry Maunes8K vues
Kto12 Grade 9 Aralin 1.5 par benchhood
Kto12 Grade 9 Aralin 1.5Kto12 Grade 9 Aralin 1.5
Kto12 Grade 9 Aralin 1.5
benchhood14.3K vues
TULA NG PILIPINAS_Elehiya Para kay Ram [Autosaved].pptx par Mayumi64
TULA NG PILIPINAS_Elehiya Para kay Ram [Autosaved].pptxTULA NG PILIPINAS_Elehiya Para kay Ram [Autosaved].pptx
TULA NG PILIPINAS_Elehiya Para kay Ram [Autosaved].pptx
Mayumi64882 vues
Wastong gamit ng mga salitang naglalarawan.pptx par RioGDavid
Wastong gamit ng mga salitang naglalarawan.pptxWastong gamit ng mga salitang naglalarawan.pptx
Wastong gamit ng mga salitang naglalarawan.pptx
RioGDavid2.7K vues
Masusing Banghay Aralin sa Filipino par Lovely Centizas
Masusing Banghay Aralin sa FilipinoMasusing Banghay Aralin sa Filipino
Masusing Banghay Aralin sa Filipino
Lovely Centizas105.2K vues
Mala Masusing Banghay Aralin Dula par guest9f5e16cbd
Mala Masusing Banghay Aralin DulaMala Masusing Banghay Aralin Dula
Mala Masusing Banghay Aralin Dula
guest9f5e16cbd31K vues

Similaire à Tiyo Simon.pdf

Grade 7 Learning Module in Araling Panlipunan (Quarter 1 to 2) par
Grade 7 Learning Module in Araling Panlipunan (Quarter 1 to 2)Grade 7 Learning Module in Araling Panlipunan (Quarter 1 to 2)
Grade 7 Learning Module in Araling Panlipunan (Quarter 1 to 2)R Borres
2.7K vues127 diapositives
DLL_FILIPINO 5_Q1_W8.docx par
DLL_FILIPINO 5_Q1_W8.docxDLL_FILIPINO 5_Q1_W8.docx
DLL_FILIPINO 5_Q1_W8.docxamplayomineheart143
6 vues9 diapositives
Es p gr .1tg (q3&4)insidepp10 12-12 par
Es p gr .1tg (q3&4)insidepp10 12-12Es p gr .1tg (q3&4)insidepp10 12-12
Es p gr .1tg (q3&4)insidepp10 12-12Ezekiel Patacsil
4.2K vues25 diapositives
Mga modyul (markahan 1 at 2) (2) par
Mga modyul (markahan 1 at 2) (2)Mga modyul (markahan 1 at 2) (2)
Mga modyul (markahan 1 at 2) (2)sandra cueto
10.7K vues126 diapositives
PPT KOM ARALIN 5.pptx par
PPT KOM ARALIN 5.pptxPPT KOM ARALIN 5.pptx
PPT KOM ARALIN 5.pptxChristianMarkAlmagro
527 vues41 diapositives
W3-DAY 1-4 Q2_Aralin 2.Alamat.pptx par
W3-DAY 1-4 Q2_Aralin 2.Alamat.pptxW3-DAY 1-4 Q2_Aralin 2.Alamat.pptx
W3-DAY 1-4 Q2_Aralin 2.Alamat.pptxreychelgamboa2
964 vues102 diapositives

Similaire à Tiyo Simon.pdf(20)

Grade 7 Learning Module in Araling Panlipunan (Quarter 1 to 2) par R Borres
Grade 7 Learning Module in Araling Panlipunan (Quarter 1 to 2)Grade 7 Learning Module in Araling Panlipunan (Quarter 1 to 2)
Grade 7 Learning Module in Araling Panlipunan (Quarter 1 to 2)
R Borres2.7K vues
Mga modyul (markahan 1 at 2) (2) par sandra cueto
Mga modyul (markahan 1 at 2) (2)Mga modyul (markahan 1 at 2) (2)
Mga modyul (markahan 1 at 2) (2)
sandra cueto10.7K vues
W3-DAY 1-4 Q2_Aralin 2.Alamat.pptx par reychelgamboa2
W3-DAY 1-4 Q2_Aralin 2.Alamat.pptxW3-DAY 1-4 Q2_Aralin 2.Alamat.pptx
W3-DAY 1-4 Q2_Aralin 2.Alamat.pptx
reychelgamboa2964 vues
COT ESP6.docx par lomar5
COT ESP6.docxCOT ESP6.docx
COT ESP6.docx
lomar596 vues
Araling_Panlipunan_10_Detailed_Lesson_Pl.docx par DionyMaeCandel1
Araling_Panlipunan_10_Detailed_Lesson_Pl.docxAraling_Panlipunan_10_Detailed_Lesson_Pl.docx
Araling_Panlipunan_10_Detailed_Lesson_Pl.docx
DionyMaeCandel129 vues
ang saranggola ni efren abueg 2ndq.pptx par reychelgamboa2
ang saranggola ni efren abueg 2ndq.pptxang saranggola ni efren abueg 2ndq.pptx
ang saranggola ni efren abueg 2ndq.pptx
reychelgamboa2469 vues
ESP 5 PPT Q4 W9 - Pagtulong sa Kapwa, Pagmamahal sa Dakilang Lumikha.pptx par RonaPacibe
ESP 5 PPT Q4 W9 - Pagtulong sa Kapwa, Pagmamahal sa Dakilang Lumikha.pptxESP 5 PPT Q4 W9 - Pagtulong sa Kapwa, Pagmamahal sa Dakilang Lumikha.pptx
ESP 5 PPT Q4 W9 - Pagtulong sa Kapwa, Pagmamahal sa Dakilang Lumikha.pptx
RonaPacibe180 vues
FIL 5 Q1 W1 Day1-5.pptx par EnPi
FIL 5 Q1 W1 Day1-5.pptxFIL 5 Q1 W1 Day1-5.pptx
FIL 5 Q1 W1 Day1-5.pptx
EnPi226 vues
Naibibigay ang kahulugan ng salitang pamilyar at di-pamilyar pamamagitan ng g... par MaryGraceRafaga3
Naibibigay ang kahulugan ng salitang pamilyar at di-pamilyar pamamagitan ng g...Naibibigay ang kahulugan ng salitang pamilyar at di-pamilyar pamamagitan ng g...
Naibibigay ang kahulugan ng salitang pamilyar at di-pamilyar pamamagitan ng g...
El Filibusterismo: Si Basilio par Eleizel Gaso
El Filibusterismo: Si BasilioEl Filibusterismo: Si Basilio
El Filibusterismo: Si Basilio
Eleizel Gaso4.8K vues

Tiyo Simon.pdf

  • 1. Unang Markahan | 62 UNANG MARKAHAN ARALIN 1.5 Panitikan :Dula - Pilipinas Teksto :Tiyo Simon ni N. P. S. Toribio Wika :Mga Ekspresyong Nagpapahayag ng Katotohanan (sa totoo, talaga, tunay, iba pa) Bilang ng Araw :5 Sesyon 89 MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO SA BAWAT DOMAIN PAG-UNAWA SA NAPAKINGGAN (PN) (F9PN-Ig-h-43)  Nabubuo ang kritikal na paghusga sa karakterisasyon ng mga tauhan at sa epekto nito sa pagiging masining ng akda batay sa napakinggang mga pahayag. PAG-UNAWA SA BINASA (PB) (F9PB-Ig-h-43)  Nailalapat sa sarili, bilang isang Asyano, ang pangunahing kaisipan ng dulang binasa. PAGLINANG NG TALASALITAAN (PT) (F9PT-Ig-h-43)  Naipaliliwanag ang kahulugan ng salita habang nababago ang estruktura nito. PANONOOD (PD) (F9PD-Ig-h-43)  Napahahalagahan ang napanood na dula sa pamamagitan ng pagpili at pagpapaliwanag ng bahaging naibigan. PAGSASALITA (PS) (F9PS-Ig-h-45)  Nabibigkas nang may paglalapat sa sariling katauhan ang ilang diyalogo ng napiling tauhan sa binasang dula. PAGSULAT (PU) (F9PU-Ig-h-45)  Nasusuri ang pagiging makatotohanan ng ilang pangyayari sa isang dula. WIKA AT GRAMATIKA (WG) (F9WG-Ig-h-45)  Nagagamit ang mga ekspresyong nagpapahayag ng katotohanan (sa totoo, talaga, tunay, iba pa).
  • 2. Unang Markahan | 63 T U K L A S I N I. LAYUNIN PAG-UNAWA SA NAPAKINGGAN (PN) (F9PN-Ig-h-43)  Nabubuo ang kritikal na paghusga sa karakterisasyon ng mga tauhan at sa epekto nito sa pagiging masining ng akda batay sa napakinggang mga pahayag. II. PAKSA Panitikan :Dula - Pilipinas Teksto :Tiyo Simon ni N. P. S. Toribio Wika :Mga Ekspresyong Nagpapahayag ng Katotohanan (sa totoo, talaga, tunay, iba pa) Kagamitan :Pantulong na biswal Sanggunian :Panitikang Asyano 9 ni Romulo N. Peralta et.al. Bilang ng Araw :1 Sesyon III. PROSESO NG PAGKATUTO Gawaing Rutinari  Pagtatala ng Liban  Pagtse-tsek ng Takdang Aralin  Balik-Aral A K T I B I T I 1. Motibasyon Mungkahing Estratehiya: PICK N’ SHARE A. May mga anak kaya sa tunay na buhay na higit na malapit sa ibang tao kaysa sa sariling magulang? Patunayan ang sagot. B. Bakit kaya may mga pagkakataong pinipili ng anak na sumama sa ibang kaanak kaysa sa sariling magulang? C. Tama kayang hayaan ng magulang na piliing sumama ang anak sa ibang kaanak sa halip na siya ang samahan? Ipaliwanag.
  • 3. Unang Markahan | 64 2. Pokus na Tanong 3. Presentasyon ng Aralin a. Paglinang ng Talasalitaan Sagutin ang mga kasunod na tanong upang mabuo ang salitang nasa loob ng kahon. 1 K K 2 G N 3 N 4 A N 5 I S 1. Ang tawag sa lolo, lola, ate, pinsan at iba pa 2. Ang anak ng kapatid nina tatay at nanay 3. Ang nangangalaga sa mga anak 4. Ang kapatid na babae ng ama at ina 5. Ang tawag sa anak ng tiyuhin ko b. Mungkahing Estratehiya: AMAIN KO…KILALANIN MO Magbigay ng ilang katangian ng iyong amain/tiyuhin na labis mong hinahangaan. Magsalaysay ng ilang pangyayari na nagpapatunay sa mga katangiang ito. Katangian Pangyayari Ang Iyong Amain A N A L I S I S 1. Alin sa mga pangyayari sa buhay ng iyong amain ang lubos mong hinangaan? Bakit 2. Paano hinarap ng iyong amain ang kabiguang dumating sa kanyang buhay? a. Bakit mahalagang pag-aralan ang dula? b. Paano naiiba ang dulang melodrama sa iba pang uri ng dula? c. Bakit mahalaga ang paggamit ng ekspresyong nagpapahayag ng katotohanan?
  • 4. Unang Markahan | 65 3. Ano ang naging epekto sa iyo ng mga pangyayaring naganap sa iyong amain? 4. Sa iyong palagay, bakit may mga magkakamag-anak na hindi magkakasundo? 4. Pagbibigay ng Input ng Guro A B S T R A K S Y O N Mungkahing Estratehiya: SHARE UR FEELING Bukod sa iyong mga magulang, kanino ka malapit? Paano siya nakaimpluwensya sa iyo? Ilahad ang mga pangyayaring nagpapatunay dito. A P L I K A S Y O N Mungkahing Estratehiya: DRAW IT! Guguhit ang mga mag-aaral ng isang bagay na sumisimbolo sa isang kaanak na malapit sa kanila. Pagkatapos, gagawan nila ito ng isang kasabihan o pahayag na maglalarawan sa katangian nito. IV. KASUNDUAN  Basahin ang dulang “Tiyo Simon” ni N. P. S. Toribio.  Alamin ang mga ekspresyong ginagamit sa pagpapahayag ng katotohanan. Alam mo ba na… Magmula sa pagsilang ng tao, nariyan na ang mga magulang na laging nakaagapay at nagpapadama ng tunay na pagmamahal at nagtuturo ng wastong asal sa ikabubuti ng anak. Ito ang mag-anak na Filipino at ito ang karaniwang nasasalamin sa mga panoorin lalo na’t ang paksa ay may kaugnayan sa buhay at pamumuhay ng mag-anak, ngunit may mga pagkakataong nagkakaroon ng mga kaganapang hindi inaasahan. Ang katotohanan, may mga anak na nagbabago ng ugali, nagiging mailap, malihim at naiiba ang pakikitungo sa mga kasamahan sa bahay sa hindi maunawaang kadahilanan. Sa bagay na ito, isang malaking katanungan ang mabubuo, kanino siya nagiging malapit at bakit nagkaganoon? Kung kaya’t pumapasok ngayon sa buhay nila ang kanilang mga kaibigan, kakilala at kamag-anak. Sanggunian: Ang Batikan ni Jose B. Bilasano
  • 5. Unang Markahan | 66 L I N A N G I N I. LAYUNIN PAG-UNAWA SA BINASA (PB) (F9PB-Ig-h-43)  Nailalapat sa sarili, bilang isang Asyano, ang pangunahing kaisipan ng dulang binasa. PAGLINANG NG TALASALITAAN (PT) (F9PT-Ig-h-43)  Naipaliliwanag ang kahulugan ng salita habang nababago ang estruktura nito. PANONOOD (PD) (F9PD-Ig-h-43)  Napahahalagahan ang napanood na dula sa pamamagitan ng pagpili at pagpapaliwanag ng bahaging naibigan. II. PAKSA Panitikan :Dula - Pilipinas Teksto :Tiyo Simon ni N. P. S. Toribio Wika :Mga Ekspresyong Nagpapahayag ng Katotohanan (sa totoo, talaga, tunay, iba pa) Kagamitan :Pantulong na biswal, sipi ng akda Sanggunian :Panitikang Asyano 9 ni Romulo N. Peralta et.al. Bilang ng Araw :2 Sesyon III. PROSESO NG PAGKATUTO Gawaing Rutinari  Pagtatala ng Liban  Pagtse-tsek ng Takdang Aralin  Balik- Aral A K T I B I T I 1. Motibasyon Mungkahing Estratehiya: ROLL, VIDEO CLIP Magpapanood ang guro ng isang piling bahagi ng dula.  Mula sa napanood na bahagi ng dula, aling pangyayari ang tumatak sa inyong isipan? Ipaliwanag. Nathaniel http://www.nathaniel.ph/no02.html
  • 6. Unang Markahan | 67 2. Presentasyon ng Aralin Paglinang ng Talasalitaan Ibigay ang kahulugan ng sinalungguhitang pahayag at gamitin sa makabuluhang pangungusap. 1. Ang kaniyang Tiyo ay nasa katanghalian ang gulang nang siya ay pitong taong gulang. Kahulugan - _________ Pangungusap - _________ 2. Ang mga bagong kagamitan ay nagpapakita na ang buhay ay larawan ng karanasan. Kahulugan - ________ Pangungusap - ________ 3. Ang paggawa ng di mabuti sa kapwa ay pagtalikod sa aral ng simbahan. Kahulugan - ________ Pangungusap - ________ 4. Mahirap humarap sa Panginoon nang may dumi sa kalooban. Kahulugan - ________ Pangungusap - ________ 5. Ang taong may mabuting kalooban ay may magagawa sa pagliligtas ng kaluluwa ng kaniyang kapuwa. Kahulugan - ________ Pangungusap - ________  Madamdaming pagpapabasa sa akda – “Tiyo Simon” ni N.P.S. Toribio 3. Pangkatang Gawain Pangkat 1 MANEQUIN CHALLENGE Piliin at ipaliwanag ang bahaging naibigan sa dula. Pangkat 2 TALK SHOW  Ano ang iyong nadama matapos basahin ang dula?  Paano binago nito ang iyong pag-uugali?  Bakit mo ibabahagi sa iba na basahin ito?  Bilang isang kabataang Asyano, paano mo pahahalagahan ang mga ganitong uri ng panitikan?
  • 7. Unang Markahan | 68 RUBRIKS NG PANGKATANG GAWAIN 4. Pagtatanghal ng pangkatang gawain 5. Pagbibigay ng fidbak ng guro sa itinanghal na pangkatang gawain BATAYAN Napakahusay Mahusay Di-gaanong Mahusay Nangangailangan ng Pagpapabuti Nilalaman at Organisasyon ng mga Kaisipan o Mensahe (4) Lubos na naipahatid ang nilalaman o kaisipan na nais iparating sa manonood (4) Naipahatid ang nilalaman o kaisipan na nais iparating sa manonood (3) Di-gaanong naiparating ang nilalaman o kaisipan na nais iparating sa manonood (2) Di naiparating ang nilalaman o kaisipan na nais iparating sa manonood (1) Istilo/ Pagkamalikhain (3) Lubos na kinakitaan ng kasiningan ang pamamaraang ginamit ng pangkat sa presentasyon (3) Kinakitaan ng kasiningan ang pamamaraang ginamit ng pangkat sa presentasyon (2) Di-gaanong kinakitaan ng kasiningan ang pamamaraang ginamit ng pangkat sa presentasyon (1) Di kinakitaan ng kasiningan ang pamamaraang ginamit ng pangkat sa presentasyon (0) Kaisahan ng Pangkat o Kooperasyon (3) Lubos na nagpamalas ng pagkakaisa ang bawat miyembro sa kanilang gawain (3) Nagpamalas ng pagkakaisa ang bawat miyembro sa kanilang gawain (2) Di-gaanong nagpamalas ng pagkakaisa ang bawat miyembro sa kanilang gawain (1) Di nagpamalas ng pagkakaisa ang bawat miyembro sa kanilang gawain (0) Pangkat 3 GRAPHIC ORGANIZER Tukuyin sa akda ang mga pangyayaring nagsasaad ng makatotohanan at di – makatotohanan. Pangkat 4 JINGLE Lumikha ng isang awit na may kaugnayan sa kaisipang hatid ng akda. Tiyo Simon Makatotohanan Di - makatotohanan
  • 8. Unang Markahan | 69 6. Pagbibigay ng iskor at pagkilala sa natatanging pangkat na nagpakita ng kahusayan sa ginawang pangkatan batay sa rubriks na ibinigay ng guro. A N A L I S I S 1. Bakit kaya ayaw sumama ni Boy sa kaniyang ina na magsimba? Nagaganap ba ito sa totoong buhay? Patunayan. 2. Naniniwala ka ba na ang pagtutol ni Boy na magsimba ay impluwensiya ng kanyang Tiyo Simon? Ipaliwanag ang sagot. 3. Totoo kayang ang mga taong napapahamak o dumaranas ng mga pagsubok ay parusa ng Diyos? Patunayan. 4. Bilang isang anak, nangyari na ba sa iyo ang naranasan ni Boy? Isalaysay. 5. Aling bahagi ng dula ang nakaantig sa iyong damdamin? Ipaliwanag. 7. Pagbibigay ng Input ng Guro Alam mo ba na… Aminin natin ang katotohanang ang ugali ng tao ay bunga ng kinamulatang kapaligiran, maaaring impluwensiya ng magulang, komunidad o taong nakakasalamuha natin na nagpapabago ng ating pananaw sa buhay. Sa pamilya, bukod sa magulang, mayroon tayong kamag-anak na laging nakakausap. Karaniwan iyon sa pamilyang Pilipino. Ang “Tiyo Simon” ay isang halimbawa ng dula. “Ang dula ay isang uri ng akda na nagsimula sa tula o tuluyang pangungusap na naglalarawan ng buhay o ugali sa pamamagitan ng mga usapan at kilos ng mga tauhang gumaganap upang itanghal sa dulaan”. -Julian Cruz Balmaceda “Sinasabi na ang daigdig ay maituturing na isang tanghalan at tayo ang mga tauhang nagsisiganap”. -Alejandro Abadilla Sanggunian: Integratibong Aklat sa Filipino III nina Alita I. Tepace at Paquito B. Badayos
  • 9. Unang Markahan | 70 A B S T R A K S Y O N Mungkahing Estratehiya: PICTO-CEPT Pag-ugnayin ang mga larawan upang makabuo ng isang mahalagang konsepto ng aralin. A P L I K A S Y O N Mungkahing Estratehiya: REFLECTIVE JOURNAL Gumawa ng reflective journal sa bahaging naibigan sa akda. a. Boy: (Dadabog) Sabi ko, ayaw kong magsimba, e! Ina: Ayaw mong magsimba! Hindi maaa… Pagagalitin mo na naman ako, e! At anong gagawin mo rito sa bahay ngayong umagang ito ng pangiling-araw? Boy: Maiiwan po ako rito sa bahay, kasama ko si… si Tiyo Simon… Ina: (Mapapamulagat) A, ang ateistang iyon. Ang… Patawarin ako ng Diyos. Boy: Basta. Maiiwan po ako… (Ipapadyak ang paa) Makikipagkuwentuhan na lamang ako kay Tiyo Simon… b. Tiyo Simon: May mga bagay, Boy na hindi maipaliwanag. May mga bagay na hindi maipaalam sa iba sa pamamagitan ng salita. Ang mga bagay na ito ay malalaman lamang sa sariling karanasan sa sariling pagkamulat…ngunit kung anuman itong mga bagay na ito, Boy, ay isa ang tiyak: malaki ang pananalig ko kay Bathala. Boy: Kaya ka sasama sa amin ngayon, Tiyo Simon? Tiyo Simon: Oo, Boy. Sa akin, ang simbahan ay hindi Masamang bagay. Kaya, huwag mong tatanggihan ang pagsama sa iyo ng iyong Mama. Hindi makabubuti sa iyo ang pagtanggi, ang pagkawala ng pananalig. Nangyari na sa akin iyon at hindi ako naging maligaya. “Tiyo Simon” ni N.P.S. Toribio Panguna- hing Kaisipan
  • 10. Unang Markahan | 71 E B A L W A S Y O N Panuto: Basahin ang mga sumusunod na tanong. Piliin at isulat ang titik ng tamang sagot. ___ 1. Ang direktor na siyang nagbibigay-interpretasyon sa iskrip ay isang elemento ng ______. a. maikling kuwento b. dula c. pabula d. nobela ___ 2. Boy: Ayaw kong magsimba, Tiyo Simon. Maiiwan ako sa iyo rito. Hindi ako sasama kay Mama. Anong kaisipan ang ipinahihiwatig sa diyalogong ito? a. Malaki ang impluwensiya ng amain kay Boy b. Tinatamad magsimba si Boy c. Ayaw makasama ni Boy ang kaniyang ina d. Galit si Boy sa kaniyang ina. ___ 3. Namatay ang kanyang ama ng hindi nakapagpa-Hesus. Ang salitang may salungguhit ay nangangahulugang ______. a. nabendisyunan b. napagdasalan c. napatawad d. nailibing ___4. Ang pananalig sa Diyos ang magliligtas sa atin sa anumang kapahamakan. Ang salitang pananalig ay may kahulugang ______. a. pag-asa b. pagsamba c. pananampalataya d. pagtanggi ___5. Tiyo Simon: Kailangan ka nga namang sumama sa simbahan, Boy. Kung gusto mo… kung gusto mong isama ako ay maghintay kayo at ako’y magbibihis…Magsisimba tayo. Ang kaisipang nais ipahayag sa diyalogo ay _____. a. Sapilitang pinasisimba ni Tiyo Simon si Boy. b. Walang pakialam si Tiyo Simon. c. Pumayag ang ina ni Boy na huwag na siyang magsimba. d. Nagbago ang pananaw ni Tiyo Simon sa pagsimba. Susi sa Pagwawasto 1. B 2. A 3. A 4. C 5. D
  • 11. Unang Markahan | 72 Pagkuha ng Index of Mastery Kuhanin ang iskor ng mga mag-aaral upang malaman ang pagkamit ng kanilang pagkatuto. INDEX OF MASTERY Seksyon Bilang ng mga Mag-aaral Index IV. KASUNDUAN  Magsaliksik ng kahulugan ng “melodrama”. Magbigay ng halimbawa.  Paano nagagamit ang mga ekspresyong nagpapahayag ng katotohanan (sa totoo, talaga, tunay, iba pa).
  • 12. Unang Markahan | 73 P A G N I L A Y A N A T U N A W A I N I. LAYUNIN PAGSASALITA (PS) (F9PS-Ig-h-45)  Nabibigkas nang may paglalapat sa sariling katauhan ang ilang diyalogo ng napiling tauhan sa binasang dula. WIKA AT GRAMATIKA (WG) (F9WG-Ig-h-45)  Nagagamit ang mga ekspresyong nagpapahayag ng katotohanan (sa totoo, talaga, tunay, iba pa.) II. PAKSA Panitikan :Dula - Pilipinas Teksto :Tiyo Simon ni N. P. S. Toribio Wika :Mga Ekspresyong Nagpapahayag ng Katotohanan (sa totoo, talaga, tunay, iba pa) Kagamitan :Pantulong na biswal, sipi ng akda Sanggunian :Panitikang Asyano 9 ni Romulo N. Peralta et.al. Bilang ng Araw :1 Sesyon III. PROSESO NG PAGKATUTO Gawaing Rutinari  Pagtatala ng Liban  Pagtse-tsek ng Takdang Aralin  Balik- Aral A K T I B I T I 1. Motibasyon Mungkahing Estratehiya: ROLL… VIDEO CLIP Suriin ang mga diyalogo sa sumusunod na video clip. Maaaring isulat ng mga mag-aaral ang mga diyalogo sa strips of paper at ipaskil ito sa pisara. Gabay na Tanong:  Bigyang-pansin ang mga diyalogo. Ano ang pinahahayag nito?  Paano ang mga salitang ito nakatulong upang maging makatotohanan ang mga binitiwang usapan? My Dear Heart https://youtu.be/x9l0Tl2x0xM
  • 13. Unang Markahan | 74 2. Presentasyon ng Aralin  Balikan ang akdang “Tiyo Simon” ni N.P.S. Toribio  Bigkasin nang may paglalapat sa sariling katauhan ang ilang diyalogo ng napiling tauhan sa binasang akda.  Tukuyin ang mga salitang ginamit upang maging makatotohanan ang mga pangyayari sa akda.  Pagbasa ng Diyalogo A N A L I S I S 1. Pansinin ang mga salitang nakapahilis sa loob ng maikling diyalogo. Ano ang pinahahayag nito? 2. Paano ginamit ang mga salitang nabanggit? 3. Bakit mahalagang matutuhan ang mga ekspresyong nagpapahayag ng katotohanan? Patunayan. 3. Pagbibigay ng Input ng Guro Alam mo ba na… Ang katotohanan ay isang pahayag na nagsasaad ng ideya o pangyayaring napatunayan at tanggap ng lahat na totoo at hindi mapasusubalian kahit sa ibang lugar. Hindi ito nagbabago at maaaring i-verify ang pagkamakatotohanan nito sa ibang sanggunian tulad ng mga babasahin at mga taong nakasaksi nito. Ang halimbawa ng mga ekspresyon na nagpapahayag ng katotohanan ay totoo, tunay, talaga at iba pa. Sanggunian: Interaktibong Filipino ni Nora Espiritu Aling Maria: Hoy mare, totoo ba na ang mga pulis ay nagbabahay-bahay upang himukin ang mga gumagamit ng bawal na gamut na sumuko? Aling Juana: Oo mare! Mang Tasyo: Talaga mare? Kaya pala kasama si Kapitana! Mang Julian: Kaya nga ako’y nagbabalak na rin makipag-usap kay Kapitana. Mang Tasyo: Bakit pare? Tunay ba ang sinasabi nilang adik ka? Mang Julian: Tama ka pare! Totoo ang sinasabi nila. Aling Maria: Siguro nga ay panahon na para magbago ka at hindi pa huli ang lahat.
  • 14. Unang Markahan | 75 A B S T R A K S Y O N Mungkahing Estratehiya: PASS D’ QUESTION Bakit mahalaga ang paggamit ng mga ekspresyong nagpapahayag ng katotohanan sa pagbuo ng isang dula? A P L I K A S Y O N Mungkahing Estratehiya: DIYALOGO Pumili ng kapareha at bumuo ng maikling diyalogo/usapan na ginagamitan ng mga salitang nagpapahayag ng katotohanan. E B A L W A S Y O N Panuto: Piliin ang angkop na ekspresyong nagpapahayag ng katotohanan . Isulat ang sagot sa sagutang papel. ___ 1. Tunay na kawili-wiling basahin ang mga aklat sa Filipino. ___ 2. Mabisa talagang pampalipas-oras ang pagbabasa. ___ 3. Sadyang nakakaaliw ang panonood ng dula kung makatotohanan ang pagganap ng mga tauhan. ___ 4. Tama ka sa sinasabi mong tayo ang dahilan ng pagkasira ng ating kapaligiran. ___ 5. Sang-ayon ako sa iyong panukala. Pagkuha ng Index of Mastery Kuhanin ang iskor ng mga mag-aaral upang malaman ang pagkamit ng kanilang pagkatuto. INDEX OF MASTERY Seksyon Bilang ng mga Mag-aaral Index Susi sa Pagwawasto 1. Tunay 2. Talaga 3. Sadya 4. Tama 5. Sang-ayon
  • 15. Unang Markahan | 76 IV. KASUNDUAN  Manood ng isang teleserye at gumawa ng isang maikling diyalogo na ginagamitan ng mga ekspresyong nagpapahayag ng katotohanan.  Suriin ang pinanood na teleserye batay sa pagiging makatotohanan nito
  • 16. Unang Markahan | 77 I L I P A T I. LAYUNIN PAGSULAT (PU) (F9PUIg-h-45)  Nasusuri ang pagiging makatotohanan ng ilang pangyayari sa isang dula. II. PAKSA Pagsulat ng Awtput 1.5 :Iskrip ng Dula Kagamitan :mga Larawan Sanggunian :Ang Batikan ni Jose B. Bilasano Bilang ng Araw :1 Sesyon III. PROSESO NG PAGKATUTO Gawaing Rutinari  Pagtatala ng Liban  Pagtse-tsek ng Takdang Aralin  Balik- Aral A K T I B I T I 1. Motibasyon Mungkahing Estratehiya: PICTORIAL STORY Sa tulong ng mga larawan, bumuo ng isang maikling diyalogo/usapan na ginagamitan ng mga ekspresyong nagpapahayag ng katotohanan. A N A L I S I S 1. Kapani-paniwala ba ang usapan o diyalogo? Patunayan. 2. Paano naging makatotohanan ang bawat pangyayari sa nabuong usapan/diyalogo? 3. Mahalaga ba ang paggamit ng mga ekspresyong nagpapahayag ng katotohanan? Ipaliwanag.
  • 17. Unang Markahan | 78 A B S T R A K S Y O N Mungkahing Estratehiya: MESSAGE RELAY Gamit ang mga salitang ibinigay, bumuo ng sariling konsepto batay sa araling tinalakay. Mula sa nabuong konsepto, ipapasa ito sa ibang miyembro ng grupo hanggang sa makarating sa dulo. Dula Melodrama Pangunahing Kaisipan Makatotohanang Pangyayari Ekspresyong Nagpapahayag ng Katotohanan Tunay, talaga, totoo A P L I K A S Y O N 2. Pagpapaliwanag ng guro sa gagawing Awtput. Pagpapasulat ng isang dula. GRASPS GOAL Nakasusulat ng isang iskrip nagpapakita ng pagiging makatotohanan ng ilang pangyayari sa isang dula. ROLE Isa kang script writer na kasali sa patimpalak – dulaan sa inyong paaralan. AUDIENCE Mga mag-aaral, guro, punongguro at mga magulang SITUATION Naatasan kang gumawa ng isang iskrip na nagpapakita ng pagiging makatotohanan ng mga pangyayaring nagaganap sa totoong buhay. Itatanghal ito sa programa kaugnay ng pagdiriwang ng Buwan ng Wika. PERFORMANCE Pagsulat ng isang iskrip ng dula. STANDARDS Tatayain ang dula ayon sa mga sumusunod na pamantayan: Nilalaman 30% Orihinalidad 30% Madamdamin 20% Makatotohanan 20% Kabuuan 100% 3. Pagkuha ng mga awtput na ginawa ng bawat mag-aaral. 4. Pagpapabasa ng piling awtput na kinakitaan ng kahusayan sa pagkakasulat.
  • 18. Unang Markahan | 79 5. Pagpili ng mahusay sa pagkakabuo ng sariling dula.  Madamdaming nabibigkas/natatanghal ang nabuong dula. IV. KASUNDUAN  Magsaliksik ng mga saling-akdang pampanitikan ng Timog-Silangang Asya.  Paano isinasagawa ang book fair ng mga saling-akdang pampanitikan ng Timog-Silangang Asya?