20. Η περίοδος της τουρκοκρατίας
υπήρξε αναμφισβήτητα
η κρισιμότερη στη μακραίωνη
ελληνική ιστορία. Σε μια εποχή
που η δυτική Ευρώπη προχωρούσε
με άλματα στη διαμόρφωση νέων
θεσμών, πολιτικών και
Εκκλησιαστικών και μέσα από το
πνεύμα της Αναγέννησης
σημείωναν καταπληκτική πρόοδο
Κωνσταντινούπολη
21. τα γράμματα, οι επιστήμες
και οι τέχνες, ο Ελληνισμός
αγωνιζόταν για την επιβίωσή του.
Οι υλικές καταστροφές,
οι εξισλαμισμοί, το παιδομάζωμα,
οι βαριές φορολογίες δεν έκαμψαν
το φρόνημά του.
Σουλτάνος Μουράτ Β΄
22. Το ζοφερό σκοτάδι των χρόνων
της Άλωσης, διαδέχθηκε το φως
που, αμυδρό κάποτε, ζωηρό
συχνότερα, ερχόταν από το αιχμάλωτο
Πατριαρχείο, από τους Έλληνες λογίους
και τα ελληνικά τυπογραφεία της
Δύσης, από τα λημέρια των κλεφτών και
από το φιλελεύθερο και εθνεγερτικό
κήρυγμα του νεοελληνικού διαφωτισμού.
Σουλτάνος Μωάμεθ Β΄
25. ΣΤΙΣ 24 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ ΤΟΥ 1821
Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ
ΕΞΕΔΩΣΕ ΣΤΟ ΙΑΣΙΟ ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ
ΜΕ ΤΙΤΛΟ:
« ΜΑΧΟΥ ΥΠΕΡ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ
ΠΑΤΡΙΔΟΣ»
ΚΙ Ο ΑΓΩΝΑΣ ΞΕΚΙΝΗΣΕ!
28. Οι έμποροι Νικόλαος Σκουφάς, Αθανάσιος Τσακάλωφ
και Εμμανουήλ Ξάνθος αναλαμβάνουν το τιτάνιο
έργο της προετοιμασίας και οργάνωσης του Αγώνα
ιδρύοντας στην Οδησσό τη Φιλική Εταιρεία το
Σεπτέμβριο του 1814. Αρχηγός της Φιλικής Εταιρείας
ορίζεται ο αξιωματικός του ρωσικού στρατού
Αλέξανδρος Υψηλάντης.
31. Πρωτεργάτης, συνιδρυτής και
ο κύριος
εμπνευστής της Φιλικής
Εταιρείας. Διέτελεσε ταμίας,-
γραμματέας, αλλά και
σύνδεσμος με τα
άλλα ηγετικά μέλη της. Το 1845
δημοσιεύει τα
«Απομνημονεύματά» του, τα
οποία αποτελούν
πολύτιμη πηγή πληροφοριών
για την ιστορία της
Εταιρείας.
32. Αλέξανδρος Υψηλάντης
Έλληνας στρατιωτικός,
λόγιος και αρχηγός
της Φιλικής Εταιρείας από
τις 12 Απριλίου
1820, οπότε και δέχθηκε την
αρχηγία της.
Οργάνωσε το σχέδιο για
να αρχίσει η Επα-
νάσταση από την
Πελοπόννησο. Πιεσμένος
από τις καταστάσεις
εκδίδει προκήρυξη
ανεξαρτησίας, περνάει
τον ποταμό Προύθο
στις 22 Φεβρουαρίου 1821
και υψώνει
τελικά τη σημαία της
Επανάστασης, στις
παραδουνάβιες ηγεμονίε
35. Ο Αγώνας αρχίζει τον Φεβρουάριο του 1821 από τις
Παραδουνάβιες ηγεμονίες. Η μάχη στο Δραγατσάνι
σήμανε το τραγικό τέλος της επανάστασης στη
Μολδοβλαχία. Ένα περίπου μήνα μετά την έναρξη
του Αγώνα από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, υψώθηκε
η επαναστατική σημαία στην Πελοπόννησο πρώτα,
στη Στερεά Ελλάδα και στα νησιά λίγο αργότερα
και το απελευθερωτικό κίνημα στη συνέχεια
απλώθηκε σε όλο τον ελληνικό χώρο.
37. Οι επιχειρήσεις το 1821 και το 1822 στην Τριπολιτσά,
το Βαλτέτσι, την Αλαμάνα, το Χάνι της Γραβιάς,
στη Χαλκιδική, στον Όλυμπο, στη δυτική Μακεδονία,
στην Κρήτη, Ύδρα, Σπέτσες, Ψαρά, Χίο, η επιτυχημένη
προάσπιση του Μεσολογγίου δείχνουν ότι αν και οι
Τούρκοι υπερείχαν αριθμητικά και οργανωτικά οι
Έλληνες διέθεταν ισχυρότερα όπλα, την ιστορική
παράδοση, την πίστη για το δίκαιο του Αγώνα και την
ψυχολογική προετοιμασία που είχε συντελεστεί από
τη Φιλική Εταιρεία.
39. Μάρκος Μπότσαρης
Εθνικός ήρωας του ‘21,
μέλος της
Φιλικής Εταιρίας,
διακρίθηκε για
την
ανδρεία, την
ανιδιοτέλεια και
την
αγάπη του για την
πατρίδα.
Σκοτώθηκε στις 21
Αυγούστου 1823
στη νικηφόρα μάχη
41. Οδυσσέας Ανδρούτσος
Επιφανής αγωνιστής της
Επανάστα-
σης, αντιμετώπισε με
επιτυχία τους
Τούρκους του Ομέρ
Βρυώνη στο Χάνι
της Γραβιάς στις 8 Μαΐου
του 1821,
παίρνοντας παράλληλα
43. Λασκαρίνα
Μπουμπουλίνα
Ηρωΐδα της Επανάστασης
του '21,
“Καπετάνισσα”, “Μεγάλη
Κυρά”.
Συμμετέχει στην
πολιορκία του
Ναυπλίου
και της Τρίπολης με δικό
της εκστρατευτικό
σώμα από Σπετσιώτες και
πλοία εξοπλι-
σμένα με δικά της έξοδα,
παίρνει μέρος
ισάξια στα πολεμικά
44. Μαντώ Μαυρογένους
Αγωνίστρια της
Επανάστασης του '21. Για
τη
δραστηριότητά της
συνολικά, ο Ιωάννης
Καποδίστριας της
απένειμε -τιμή
μοναδική σε
γυναίκα- το αξίωμα του
επίτιμου
αντιστράτηγου
και της παραχώρησε
κεντρικό σπίτι στο
Ναύπλιο.
46. Νικηταράς
(ή Νικήτας
Σταματελόπουλος
ή Τουρκοφάγος)
Ανηψιός του Θεόδωρου
Κολοκοτρώνη.
Υπηρέτησε, όπως και ο
θείος του, στον
αγγλικό στρατό στα
Επτάνησα. Ένας από
τους σημαντικότερους
αγωνιστές της
Επανάστασης του 1821.
Συντηρούσε
δικό του σώμα ενόπλων μ
άνδρες που
προέρχονταν από διάφορ
μέρη της
47. Κίτσος Τζαβέλας
Έλληνας αγωνιστής της
Επανάστασης του '21
-μετέπειτα υπουργός και
πρωθυπουργός.
Κατά την ηρωική έξοδο των
Μεσολογγιτών
το 1825, ως αρχηγός 2.500
ανθρώπων
έσπασε τις γραμμές των
Τούρκων και
πήγε στα Σάλωνα με 1.300
άνδρες.
49. Κωνσταντίνος Κανάρης
Σημαντική μορφή του
ναυτικού
αγώνα κατά την
Ελληνική Επα-
νάσταση του 1821 και
μετέπειτα
ναύαρχος και πολιτικός,
πρωθυπουργός της
Ελλάδας
κατά τα έτη 1864-65 και 1877.
50. Πλαπούτας Δημήτρης
Αγωνιστής της
Επανάστασης του ’21.
Μυήθηκε στη
Φιλική Εταιρεία το 1818,
και πρωταγωνίστησε
στη
μάχη του Βαλτετσίου
και στην πολιορκία
της
Τρίπολης με δικό του
στρατό
51. Κωλέττης Ιωάννης
Έλληνας πολιτικός και
αγωνιστής της
Επανάστασης του 1821.
Ιδρυτής του
Κόμματος της
Φουστανέλας ή
Γαλλικού
Κόμματος και πρώτος
συνταγματικός
Πρωθυπουργός της
Ελλάδας
55. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, που αντιμετώπισε
νικηφόρα τον Δράμαλη στα Δερβενάκια
στις 26 Ιουλίου του 1822, αναδείχθηκε ως
εμψυχωτής και εμπνευστής των Ελλήνων και
παράλληλα σημείο αναφοράς για στρατιωτικές
και πολιτικές εξελίξεις.
57. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου σκοτώθηκε ο γιος του
Πάνος και ο ίδιος φυλακίστηκε. Φυσικά όταν η εκάστοτε
κυβέρνηση του νεοσύστατου ελληνικού κράτους
αντιμετώπιζε τους επιτιθέμενους Τούρκους και Αιγυπτίους
τον αποφυλάκιζε προσωρινά
για να ενώσει τους διασπασμένους Έλληνες. Ο «Γέρος του
Μοριά» προσπάθησε μάταια να σώσει τους συγχρόνους του
από το φόβο και την ηττοπάθεια. Ζητούσε εθνική ομόνοια και
ομοψυχία όμως οι πολιτικοί δεν αναγνώρισαν τις θυσίες
πολλών αγωνιστών της επανάστασης· πολλούς εκτόπισαν και
άλλους τους δολοφόνησαν.
59. Στη συνέχεια όμως το 1823 στην Ελλάδα οι αντιθέσεις
μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών, οδηγούν σε εμφύλιο
πόλεμο. Τα οικονομικά μέσα που διέθετε η Επανάσταση
εξαντλούνται. Το 1824 η πολιτική κρίση παίρνει τη μορφή
ένοπλης αναμέτρησης. Ο σουλτάνος Μαχμούτ Β΄ ζητά τη
συνδρομή του Μεχμέτ Αλή, πασά της Αιγύπτου.
Υποτάσσονται η Κρήτη, η Κάσος, καταστρέφονται τα Ψαρά.
Ο εμφύλιος ερημώνει την Πελοπόννησο ενώ αιγυπτιακή
στρατιωτική δύναμη με επικεφαλής το γιο του Μεχμέτ-Αλή
Ιμπραήμ αποβιβάζεται στη Μεθώνη. Τον αντιμετωπίζουν
60. ηρωικά ο Παπαφλέσσας στο Μανιάκι και ο Κολοκοτρώνης
στους Μύλους.
Στόχος του Ιμπραήμ η κατάληψη του Μεσολογγίου.
Κατά την 1η πολιορκία το 1822 παρά τις σφοδρές επιθέσεις οι Τούρκοι
αποτυγχάνουν να καταλάβουν το «μικρό αλωνάκι».
Την 2η πολιορκία του που ξεκινά ο Κιουταχής στα μέσα Απριλίου του 1825
έρχεται να την συνεχίσει με ισχυρή δύναμη από τον Δεκέμβριο του ίδιου
έτους ο Ιμπραήμ.
Οι πολιορκημένοι μάταια περιμένουν την ενίσχυσή τους
από το Ναύπλιο και η προσπάθεια του ελληνικού στόλου
να λύσει την πολιορκία από τη θάλασσα αποδεικνύεται
αδύνατη. Μόνη λύση απομένει η έξοδος που πραγματοποιείται
τη νύχτα της 10ης προς την 11η Απριλίου, Κυριακή των Βαΐων.
61. Οι πολιορκημένοι του Μεσολογγίου δύο μέρες μετά
την έξοδο ζητούν από τη Διοίκηση πολεμοφόδια για να
συνεχίσουν τον αγώνα.
Ο εμφύλιος πόλεμος στην ιστορία του Αγώνα αποτελεί
μαύρη σελίδα που άρχισε το φθινόπωρο του 1823,
στην αρχή ως πολιτική διαμάχη και αργότερα, από
τον Ιούλιο του 1824, ως τραγική ένοπλη σύγκρουση.
62. Θύματα του εμφυλίου πολέμου δεν υπήρξαν
οι πρωταγωνιστές της επανάστασης στην Πελοπόννησο
και στη Στερεά.
Το μεγάλο θύμα ήταν η ίδια η Επανάσταση.
63. Οι εργασίες τριών Εθνοσυνελεύσεων καταλήγουν σε
σταθεροποίηση του πολιτεύματος. Με ψήφισμα της
3ης Απριλίου 1827 εκλέχτηκε «Κυβερνήτης της Ελλάδος»
για επτά χρόνια ο Ιωάννης Καποδίστριας.
65. Το «Πολιτικόν Σύνταγμα της Ελλάδος» της 1ης Μαΐου
1827 είναι ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα
στην πολιτική ιστορία της νεότερης Ελλάδας.
Οι διατάξεις του εκφράζουν τις πιο φιλελεύθερες
αντιλήψεις των αρχών του 19ου αιώνα.
Η δολοφονία όμως του Καποδίστρια το Σεπτέμβριο
του 1831 δημιουργεί τις προϋποθέσεις για δυσάρεστες
περιπέτειες στο μέλλον της πολιτικής ζωής της
χώρας.
66. Μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια, οι «προστάτριες
Δυνάμεις» εξέλεξαν βασιλιά της Ελλάδας τον Όθωνα,
δευτερότοκο γιο του βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκου.
Με τη συνθήκη του Λονδίνου (25 Απριλίου/7 Μαΐου 1832)
οριζόταν ότι η Ελλάδα θα αποτελούσε «κράτος μοναρχικόν
και ανεξάρτητον υπό την επικυριαρχίαν του πρίγκηπος
Όθωνος της Βαυαρίας και την εγγύησιν των τριών Αυλών»
( Αγγλίας, Γαλλίας, Ρωσίας).
67. Με την επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843,
οι πολιτικοί, οι στρατιωτικοί και οι δημοσιογράφοι
ζητούσαν την παραχώρηση συντάγματος και τέρμα στη
ξενοκρατία.
Ο νόθος κοινοβουλευτισμός που προέκυψε
οδήγησε στην έξωση του Όθωνα και την εκλογή του
Γεωργίου Α΄ Γλύξμπουργκ και πάλι από τις τρεις μεγάλες
Δυνάμεις. Τέλος με το Σύνταγμα του 1864 έχουμε τη
μετάβαση από την Απόλυτη Μοναρχία στη
Συνταγματική Βασιλεία.