Luận văn Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng ở phụ nữ nhiễm Chlamydia trachomatis đến khám vô sinh tại Bệnh viện Phụ sản Trung Ương năm 2012.Hiện nay, một vấn đề xã hội mà thế giới đang rất quan tâm, đó là các bệnh lây truyền qua qua đường tình dục. Theo ước tính của WHO, mỗi năm trên thế giới có tới 370 triệu trường hợp mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục. Trong đó, nhiễm Chlamydia chiếm tỷ lệ cao nhất: khoảng 89 triệu ca nhiễm C.trachomatis, 62 triệu ca lậu, 12 triệu ca giang mai. Mặc dù tỷ lệ nhiễm C.trachomatis chỉ chiếm khoảng 5% dân số nhưng viêm nhiễm sinh dục do C.trachomatis để lại nhiều biến chứng nguy hiểm lâu dài đặc biệt là trong lĩnh vực sản sinh sản [39],[78].
Triệu chứng lâm sàng của nhiễm C.trachomatis rất nghèo nàn, thường ở dạng tiềm ẩn khó phát hiện, khoảng 50-70% nhiễm C. trachomatis không có triệu chứng, ngay cả khi có biến chứng viêm vùng chậu cũng chỉ khoảng 25% có triệu chứng. Do vậy bệnh thường không được chẩn đoán và điều trị sớm làm gia tăng lây lan bệnh và gây ra những biến chứng nghiêm trọng như viêm tiểu khung, chửa ngoài dạ con, viêm vòi tử cung, ảnh hưởng đối với phụ nữ mang thai… đặc biệt hậu quả nặng nề nhất là vô sinh do viêm tắc vòi tử cung
Phu nu nhiem chlamydia trachomatis den kham vo sinh tai benh vien phu san trung uong
1. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC, TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
Luận văn Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng ở phụ nữ nhiễm
Chlamydia trachomatis đến khám vô sinh tại Bệnh viện Phụ sản Trung Ương
năm 2012.Hiện nay, một vấn đề xã hội mà thế giới đang rất quan tâm, đó là các
bệnh lây truyền qua qua đường tình dục. Theo ước tính của WHO, mỗi năm trên
thế giới có tới 370 triệu trường hợp mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Trong đó, nhiễm Chlamydia chiếm tỷ lệ cao nhất: khoảng 89 triệu ca nhiễm
C.trachomatis, 62 triệu ca lậu, 12 triệu ca giang mai. Mặc dù tỷ lệ nhiễm
C.trachomatis chỉ chiếm khoảng 5% dân số nhưng viêm nhiễm sinh dục do
C.trachomatis để lại nhiều biến chứng nguy hiểm lâu dài đặc biệt là trong lĩnh vực
sản sinh sản [39],[78].
Triệu chứng lâm sàng của nhiễm C.trachomatis rất nghèo nàn, thường ở dạng tiềm
ẩn khó phát hiện, khoảng 50-70% nhiễm C. trachomatis không có triệu chứng,
ngay cả khi có biến chứng viêm vùng chậu cũng chỉ khoảng 25% có triệu chứng.
Do vậy bệnh thường không được chẩn đoán và điều trị sớm làm gia tăng lây lan
bệnh và gây ra những biến chứng nghiêm trọng như viêm tiểu khung, chửa ngoài
dạ con, viêm vòi tử cung, ảnh hưởng đối với phụ nữ mang thai… đặc biệt hậu quả
nặng nề nhất là vô sinh do viêm tắc vòi tử cung [2],[11],[29],[34].
MÃ TÀI LIỆU CAOHOC.00017
Giá : 50.000đ
Liên Hệ 0915.558.890
Số người nhiễm C.trachomatis trên thế giới ngày càng tăng. Năm 1990 có 5 triệu
người nhiễm C.trachomatis, năm 1999 có 92 triệu người nhiễm, đến năm 2001 đã
có 300 triệu người nhiễm [55],[66]. Theo một điều tra của Mỹ ở nữ, tuổi từ 15-25
đến khám phụ khoa có tới một phần ba nhiễm C.trachomatis và mỗi năm có
khoảng 3-4 triệu người nhiễm mới. Khoảng 40% phụ nữ nhiễm C.trachomatis mà
không được điều trị sẽ bị bệnh viêm nhiễm vùng chậu (Pelvic Inflammatory
Disease = PID) và 20% trong s ố phụ nữ PID sẽ vô sinh [75]. Ở Việt Nam, Viện
Da liễu Quốc gia đã có thống kê về tình hình nhiễm C.trachomatis trên toàn quốc
từ năm 1996 nhưng các số liệu thống kê không thường xuyên từ các tỉnh và trong
các năm. Theo thống kê giai đoạn 1996 đến 2000 có 14.800 ca nhiễm
C.trachomatis. Năm 2007 có 2.414 ca ở nam giới và 3.473 ca nhiễm ở nữ giới
[14],[15].Nghiên cứu năm 1999-2000 ở 415 phụ nữ tại huyện Hóc Môn Thành phố
Hồ Chí Minh bằng phương pháp miễn dịch huỳnh quang kết quả cho thấy tỷ lệ
viêm CTC do C.trachomatis là 18,07% [4]. Nghiên cứu khác ở bệnh nhân vô sinh
2. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC, TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
có tắc vòi tử cung đều cho thấy tỷ lệ nhiễm C.trachomatis khá cao 40-59,5%
[22],[26].
Tại Bệnh viện Phụ sản Trung Ương, hằng năm có rất đông các cặp vợ chồng đến
khám vô sinh và xét nghiệm C.trachomatis là một trong những xét nghiệm thăm dò
thường quy được áp dụng cho tất cả phụ nữ đến khám vô sinh. Chúng tôi chưa tìm
thấy một nghiên cứu nào đầy đủ và có hệ thống về tình hình nhiễm C.trachomatis ở
phụ nữ đến khám vô sinh tại đây vì vậy đề tài “Nghiêncứu đặc điểm lâm sàng,
cận lâm sàng ở phụ nữ nhiễm Chlamydia trachomatis đến khám vô sinh tại
Bệnh viện Phụ sản Trung Ương năm 2012”đãđược tiến hành với 2 mục tiêu:
1. Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng ởphụ nữ nhiễm C.trachomatis đến khám
vô sinh tại Bệnh viện phụ sản Trung Ương năm 2012.
2. So sánh đặc điểm lâm sàng và kết quả xét nghiệm C.trachomatis bằng test
nhanh.
MỤC LỤC Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng ở phụ nữ nhiễm
Chlamydia trachomatis đến khám vô sinh tại Bệnh viện Phụ sảnTrung Ương
năm 2012
ĐẶT VẤN ĐỀ 1
Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU 13
1.1. Đặc điểm vi sinh vật và khả năng gây bệnh của Chlamydia trachomatis.. 13
1.1.1. Lịch sử phát triển và phân loạ i 13
1.1.2. Đặc tính sinh vật 14
1.1.3. Phương thức sinh sản và lây truyền 14
1.1.4. Dịch tễ học vi khuẩn C.trachomatis 15
1.2. Chlamydia trachomatis và vấn đề vô sinh ở nữ giớ i 16
1.2.1. Các khái niệm về vô sinh 16
1.2.2. Triệu chứng lâm sàng nhiễm C.trachomatis ở nữ giớ i 17
1.2.3. Chlamydia và vấn đề vô sinh ở nữ 19
1.3. Một số yếu tố nguy cơ nhiễm Chlamydia trachomatis 21
1.3.1. Tuổi 21
1.3.2. Tuổi giao hợp lần đầu tiên 22
1.3.3. Số bạn tình 22
1.3.4. Tiền sử đặt DCTC và uống thuốc tránh thai 22
1.3.5. Tiền sử sản khoa 23
1.3.6. Tiền sử viêm nhiễm trùng đường sinh dục 23
1. 4. Các nghiên cứu trong nước và quốc tế về nhiễm Chlamydia trachomatis .. 23
1.4.1. Các nghiên cứu trong nước 23
1.4.2. Các nghiên cứu trên thế giới 25
1.5. Các xét nghiệm chẩn đoán nhiễm Chlamydia trachomatis 26
3. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC, TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
1.5.1. Phương pháp nhuộm soi trực tiếp 26
1.5.2. Nuôi cấy vi khuẩn 27
1.5.3. Phương pháp miễn dịch 27
1.5.4. Phương pháp lai acid nucleic 28
1.5.5. Phương pháp khuếch đại gen 28
1.5.6. Phát hiện kháng thể 29
Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 30
2.1. Đốitượng nghiên cứu 30
2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn đối tượng 30
2.1.2. Tiêu chuẩn loạ i trừ 30
2.2. Phương pháp nghiên cứu 30
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu 30
2.2.2. Cỡ mẫu nghiên cứu 31
2.2.3. Cách chọn mẫu 31
2.2.4. Các bước tiến hành 31
2.3. Phân tíchvà xử lý số liệu 37
2.4. Thời gian 37
2.5. Khía cạnh đạo đức 37
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 38
3.1. Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của phụ nữ vô sinh nhiễm
C.trachomatis 38
3.1.1. Tỷ lệ nhiễm C.trachomatis 38
3.1.2. Phân bố theo nhóm tuổi 39
3.1.3. Phân bố theo nghề nghiệp 40
3.1.4. Phân bố theo trình độ học vấn 41
3.1.5. Phân bố tỷ lệ nhiễm C.trachomatis theo vô sinh 41
3.1.6. Thai kỳ lần cuối 42
3.1.7. Triệu chứng cơ năng 43
3.1.8. Tính chất khí hư 44
3.1.9. Tình trạng viêm âm hộ, âm đạo 44
3.1.10. Tình trạng CTC 45
3.1.11. Kết quả soi tươi 45
3.1.12. Kết quả chụp tử cung vòi tử cung 46
3.2. So sánh đặc điểm lâm sàng với kết quả xét nghiệm C.trachomatis …. 47
3.2.1. Tuổi 47
3.2.2. Tuổi giao hợp lần đầu tiên 48
3.2.3. Tiền sử nạo, sẩy thai, can thiệp vào buồng tử cung/ VSTP 49
3.2.4. Tiền sử đặt DCTC/vô sinh thứ phát 50
4. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC, TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
3.2.5. Tiền sử uống thuốc tránh thai 51
3.2.6. Tiền sử mổ can thiệp vùng tiểu khung 52
3.2.7. Tiền sử có viêm đường sinh dục 52
3.2.8. Tính chất khí hư 53
3.2.9. Tình trạng lộ tuyến CTC 54
3.2.10. Tổn thương vòi tử cung trên phim chụp X quang 55
Chương 4: BÀN LUẬN 56
4.1. Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của phụ nữ nhiễm Chlamydia trachomatis
đến khám vô sinh tại Bệnh viện phụ sản Trung Ương năm 2012. 56
4.1.1. Kết quả chẩn đoán C.trachomatis bằng phương pháp test nhanh .. 56
4.1.2. Kết quả xét nghiệm C.trachomatis sau điều trị 60
4.1.3. Đặc điểm chung của nhóm nhiễm C.trachomatis 61
4.1.4. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng 63
4.2. So sánh đặc điểm lâm sàng và kết quả xét nghiệm C.trachomatis bằng
test nhanh 65
4.2.1. Mối liên quan về tuổi và tuổi giao hợp lần đầu tiên 65
4.2.2. Tiền sử sản khoa 67
4.2.3. Các biện pháp tránh thai đã sử dụng 68
4.2.4. Tiền sử mổ vùng tiểu khung và viêm đường sinh dục có điều trị.. 69
4.2.5. So sánh đặc điểm lâm sàng với kết quả xét nghiệm C.trachomatis70
4.2.6. Tổnthương vòi tử cung trên phim chụp tử cung vòi tử cung 70
KẾT LUẬN 72
KIẾN NGHỊ 73
TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
TÀI LIỆU THAM KHẢO Nghiêncứu đặc điểm lâm sàng, cậnlâm sàng ở phụ
nữ nhiễm Chlamydia trachomatis đến khám vô sinh tại Bệnh viện Phụ sản
Trung Ương năm 2012
Tiếng Việt
Bệnh viện Trung Ương Huế (2000), ―Viêm vòi trứng‖, Hội thảo khoa học phẫu
thuật nội soitrong phụ khoa, tr.71-76.
Bộ môn Phụ sản Trƣờng Đại học Y Hà Nội (2005), ―Viêm nhiễm bộ phận sinh
dục‖, Sản phụ khoa, Nhà xuất bản Y học Hà Nội, tr.376.
Bộ môn Vi sinh Trƣờng Đại học Y Hà Nội (2001), ―Bài giảng vi sinh y học‖,
Nhà xuất bản Y học, tr.281- 296.
Lê Hồng Cẩm (2000), ―Viêm CTC do C.trachomatis ở phụ nữ huyện Hóc môn
thành phố Hồ Chí Minh‖, Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh, (201), tr.1.
Lê Hồng Cẩm (2002),” Nghiên cứu tỷ lệ viêm cổ tử cung do Chlamydia
5. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC, TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
trachomatis và một số yếu tố kết hợp ở phụ nữ trong lứa tuổi sinh đẻ tại huyện Hóc
Môn‖, Luận văn tiến sỹ Y khoa, Đại học Y dƣợc thành phố Hồ Chí Minh.
Phạm Văn Đức, Dƣơng Thị Phƣơng Mai, Trần Thị Lợi (2007) ―Giá trị của test
nhanh Chlamydia trong chẩn đoán viêm cổ tử cung do Chlamydia trichomonas ở
phụ nữ nạo phá thai tại bệnh viện Từ Dũ‖, http//tcyh.yds.edu.vn.
Nguyễn Thị Thanh Hà (2000), ― Nghiên cứu tỷ lệ nhiễm Chlamydia
trachomatis và một số yếu tố liên quan ở phụ nữ vô sinh do tắc ống dẫn trứng đến
khám tại Bệnh viện Từ Dũ‖. Luận văn chuyên khoa cấp II, Đại học Y dƣợc Thành
phố Hồ Chí Minh.
Nguyễn Thị Thanh Hà (2010), ―Tỷ lệ nhiễm Chlamydia ở phụ nữ vô sinh có
Nguyễn Năng Hảitắc vòi tử cung‖ Y học thực hành (723), số 6/2010. (2004),
―Nghiên cứu điều trị viêm CTC do Chlamydia trachomatis ở phụ nữ có thai từ
tuần 28 đến hết tuần 37 bằng Azithromycin‖ Luận văn tốt nghiệp bác sỹ chuyên
khoa II, Trƣờng Đại học Y Hà Nội, tr.54.
Nguyễn Thị Thanh Hải (2006), ―Tỷ lệ nhiễm Chlamydia trachomatis ở phụ nữ
vô sinh‖, Luận văn tốt nghiệp bác sỹ đa khoa, Trƣờng Đại học Y Hà Nội, tr.38.
Bùi Khắc Hậu (1993), ―Chlamydia‖, Bài giảng vi sinh Y học – Bộ môn Vi
sinh. Trƣờng Đại học Y Hà Nội, Nhà xuất bản Y học, tr.157-158.
Vƣơng Tiến Hòa (2001) ―Đại cƣơng về vô sinh‖, Sức khỏe sinh sản, tr.221.
Học viện Quân Y (2001), ―Bệnh viêm niệu đạo-sinh dục do Chlamydia
trachomatis‖, Giáo trình bệnh da và hoa liễu, Nhà xuất bản Quân độinhân dân Hà
Nội, tr.414-417.
Trần Hậu Khang (2008), ―Áp dụng kỹ thuật PCR trong chẩn đoán nhiễm
Chlamydia trachomatis đƣờng sinh dục tiết niệu‖, Đề tài khoa học công nghệ cấp
Bộ, tr.43.
Nguyễn Thị Ngọc Khanh (2001), ―Nhiễm khuẩn đƣờng sinh dục do
Chlamydia ở phụ nữ có thai tại Hà Nội‖, Tạp chí Y học thực hành, tr.10.
Trần Thị Lợi (2000), ―Sơ bộ khảo sát tình hình nhiễm C.trachomatis trong
viêm đƣờng sinh dục‖,Tạp chí Y học thực hành, phụ bản số 1, tập 4, tr.15-18.
Trần Thị Lợi, Nguyễn Thị Thanh Hà (2001), ―Nghiên cứu tỷ lệ nhiễm
Chlamydia trachomatis và một số yếu tố liên quan ở phụ nữ vô sinh do tắc ống dẫn
trứng‖, Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh, tập 5, (4), Đặng Chi Mai (1997),
―Chlamydia‖, Vi khuẩn học. Bộ môn vitr.01-06. sinh trƣờng Đại học Y Dƣợc
Thành phố Hồ Chí Minh, tr.14-18.
Trần Thị Phƣơng Mai (1995) ―Góp phần nghiên cứu nguyên nhân nhiễm
khuẩn đƣờng sinh dục nữ do Chlammydia Trachomatis‖ Tạp chí y học thực hành,
(6),tr.5.
6. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC, TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
Đỗ Quang Minh và Bùi Trúc Giang (2005) ―Tiền căn nhiễm Chlamydia và
ảnh hƣởng trên kết quả thụ tinh nhân tạo‖, Tạp chí phụ sản, tập 5, Hội phụ sản Việt
Nam, tr.17-20.
Vũ Thị Nhung và cộng sự (1995), ―Tình hình nhiễm Chlamydia trachomatis
thăm dò bƣớc đầu‖, Hội nghị nghiên cứu khoa học. Bệnh viện Hùng Vƣơng.
Cao Ngọc Thành (2002), ―Tìm hiểu một số yếu tố nguyên nhân và yếu tố ảnh
hƣởng đến vô sinh tại khoa phụ sản bệnh viện Trung Ƣơng Huế‖, Tạp chí khoa
học, Đại học Huế, số 12, tr.102.
Nguyễn Vũ Thƣợng (2002), ―Quan hệ tình dục sớm có thật sự là một yếu tố
nguy cơ quan trọng đốivới nhiễm Chlamydia cổ tử cung ở phụ nữ trong độ tuổi
sinh sản‖, Thời sự Y dƣợc, (4), tr.201.
Lê Thị Kim Trâm (2005), ―Xác định căn nguyên vi khuẩn và ký sinh trùng
gây bệnh viêm nhiễm đƣờng sinh dục dƣới của phụ nữ đến khám tại Bệnh viện
Phụ sản Trung Ƣơng‖, Luận văn thạc sĩ y học, Trƣờng Đại học Y Hà Nội, tr.43.
Nguyễn Công Trúc (2007), ―Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của
viêm CTC do Chlamydia trachomatis ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ đến khám tại
bệnh viện Trung Ƣơng Huế‖, Luận văn thạc sĩ Y học, Trƣờng Đại Thái Ngọc
Huỳnh Vân (2005), ―Nghiên cứu tìnhhoc Y- Dƣợc Huế, tr.46. hình nhiễm
Chlamydia trachomatis ở bệnh nhân vô sinh có tắc hẹp vòi tử cung đến khám tại
khoa phụ sản bệnh viện Trung Ƣơng Huế và bệnh viện trƣờng Đại học Y Huế‖,
Luận văn Thạc sỹ Y học, Trƣờng Đại học Y Huế, tr.38-47.
Viện bảo vệ bà mẹ và trẻ sơ sinh (1999), ―Khí hƣ‖, Phụ khoa dành cho thầy
thuốc thực hành, Nhà xuất bản Y học, tr. 223-22