หลักสูตรการฝึกอบรมแพทย์ประจำบ้าน เพื่อวุฒิบัตรแสดงความรู้ความชำนาญในการประกอบวิชาชีพเวชกรรม สาขาเวชศาสตร์ฉุกเฉิน ฉบับปรับปรุง ใหม่ พ.ศ.2551

1. เกณฑหลักสูตรการฝกอบรมแพทยประจําบาน
เพื่อวุฒิบัตร แสดงความรูความชํานาญในการประกอบวิชาชีพเวชกรรม
สาขาเวชศาสตรฉุกเฉิน
ราชวิทยาลัยอายุรแพทยแหงประเทศไทย
ฉบับปรับปรุงใหม พ.ศ 2551

2. 124 เกณฑหลักสูตรและมาตรฐานการฝกอบรมฯ สาขาเวชศาสตรฉุกเฉิน
เกณฑหลักสูตรการฝกอบรมแพทยประจําบานเพื่อวุฒิบัตรฯ
สาขาเวชศาสตรฉุกเฉิน พ.ศ. 2551
1 เกณฑหลักสูตรการฝกอบรม
1.1 ชื่อหลักสูตร
(ก) สาขาประเภทที่ 1
(ภาษาไทย) หลักสูตรการฝกอบรมแพทยประจําบานเพื่อวุฒบัตรแสดงความรูความชํานาญ ใน
ิ
การประกอบ วิชาชีพเวชกรรม สาขาเวชศาสตรฉุกเฉิน
(ภาษาอังกฤษ) Residency Training in Emergency Medicine
1.2 ชื่อวุฒิบัตร
ชื่อเต็ม
(ภาษาไทย) วุฒิบัตรเพื่อแสดงความรูความชํานาญในการประกอบวิชาชีพเวชกรรม
สาขาเวชศาสตรฉุกเฉิน
(ภาษาอังกฤษ) Diploma of the Thai Board of Emergency Medicine
ชื่อยอ
(ภาษาไทย) ว.ว. สาขาเวชศาสตรฉุกเฉิน
(ภาษาอังกฤษ) Diploma, Thai Board of Emergency Medicine
1.3 หนวยงานที่รับผิดชอบ
ราชวิทยาลัยอายุรแพทยแหงประเทศไทย
สมาคมเวชศาสตรฉุกเฉิน
1.4 หลักการและเหตุผล
“เวชศาสตรฉุกเฉิน (emergency medicine)” เปนวิชาแพทยเฉพาะทางสาขาหนึ่ง ซึ่งครอบคลุม
การศึกษา คนควา วิจัย และใหบริการเกี่ยวกับการประเมิน การจัดการ การบําบัดรักษา และการปองกันการ
เจ็บปวยกะทันหันซึ่งเปนภยันตรายตอการดํารงชีวิตหรือการทํางานของอวัยวะสําคัญ จําเปนตองไดรับการ
บําบัดรักษาอยางทันทวงที
วิชาเวชศาสตรฉกเฉินจึงเปนการบูรณาการองคความรูเวชวิทยาการสาขาตางๆ
ุ ประกอบกับ
วิทยาการบริหารจัดการ เปนองคความรูที่เปนเอกลักษณ และยังเปนวิชาที่มีความกาวหนาทางวิทยาการอยาง
รวดเร็ว ซึ่งลวนทาทายความรูความสามารถของแพทยฉุกเฉินในการใหการวินิจฉัย การดูแลรักษา การพยากรณ

3. 125
ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 2 พ.ศ.2550
โรค และการติดตามความรูความกาวหนาใหทัน รวมทั้งเปนเครือขายนิรภัยทางสุขภาพที่สําคัญยิ่งของสังคม
และมีความจําเปนอยางยิ่งสําหรับประชาชนทุกคนที่เจ็บปวยอยางกะทันหันและจําเปนตองไดรับการ
บําบัดรักษาทางการแพทย
“แพทยฉุกเฉิน” เปนแพทยเฉพาะทางซึ่งมีภารกิจหลักในการประเมิน และการบําบัดรักษาอยาง
รวดเร็วใหแกบุคคลที่ประสบภาวะฉุกเฉินทางการแพทย ประกอบวิชาชีพเวชกรรมเฉพาะทางเวชกรรม
ฉุกเฉินในสถานการณตางๆ ทั้งในและนอกโรงพยาบาล มีบทบาทเปนทั้งผูตรวจวินิจฉัยและบําบัดรักษาผูปวย
โดยตรงและผูประสานการบริบาลผูปวย และนอกจากภาระหนาที่ในการประเมินและการบําบัดการเจ็บปวย

อันมีโอกาสนําไปสูการเสียชีวิต ความพิการ หรือความทุกขทรมานหากไมไดรับการรักษาอยางทันทวงทีแลว
แพทยฉกเฉินยังสามารถดูแลผูปวยที่เขาใจวาตนเองจําเปนตองไดรับการบําบัดอยางเรงดวน รวมทั้งบุคคลผู
ุ
ไมสามารถเขาถึงระบบการดูแลรักษาพยาบาลตามปกติได. ดวยเหตุนี้ แพทยฉุกเฉินจึงตองสามารถบูรณาการ
และเขาใจการดูแลรักษาทางการแพทยสาขาตางๆ ที่เกี่ยวของอยางลึกซึง รวมทั้งอยูในตําแหนงที่เปน
้ 
เอกลักษณ ซึ่งมีบทบาทหลักในการวางแผน การพัฒนา การดําเนินการ และการประเมินผล ของระบบบริการ
สุขภาพที่ทรงสมรรถภาพและมีประสิทธิผล
นอกจากบทบาทในการดูแลรักษาผูปวยฉุกเฉินแลว แพทยฉุกเฉินยังมีบทบาทที่สําคัญตอระบบ
บริการสุขภาพอีกประการหนึ่ง คือเปนประตูที่ประชาชนเขาสูระบบบริการสุขภาพอื่นๆ ทําหนาที่เปนผูรักษา
ประตูของระบบบริการ การสรางเสริมงานเวชศาสตรฉุกเฉินใหเขมแข็งจะชวยลดคาใชจายในการรับผูปวย
ฉุกเฉินไวเปนผูปวยใน (อยูรับการรักษาในโรงพยาบาล) โดยไมจําเปนลงไดอีกมาก
ดังนั้น ระบบเวชบริการฉุกเฉินจึงเปนเครือขายนิรภัยทางสุขภาพที่สําคัญยิ่งของสังคม และแพทย
ฉุกเฉินมีความจําเปนสําหรับบุคคลทุกคนที่เจ็บปวยฉุกเฉิน และจําเปนตองไดรับการบําบัดรักษาทางการแพทย
โดยเฉพาะการเจ็บปวยที่อาจนําไปสูการเสียชีวิต ความพิการ หรือความทุกขทรมานหากไมไดรับการรักษา
อยางทันทวงที แพทยฉุกเฉินจึงตองมีความรูความชํานาญ เจตคติ คุณธรรม จริยธรรม และคุณสมบัตอื่นๆ
 ิ
หลายดาน ตลอดจนตองเปนผูที่รูขอจํากัดของตนเอง และมีความสามารถในการเรียนรูอยางตอเนื่อง หลักสูตร

ฉบับนี้จึงไดจัดทําขึ้นเพื่อใหการฝกอบรมแพทยประจําบาน เวชศาสตรฉุกเฉินบรรลุวัตถุประสงคดังที่วาง
ไวได
1.5 กําหนดการเปดฝกอบรม
เริ่มการฝกอบรมในวันที่ 1 มิถุนายน ปการศึกษา 2551
1.6 อาจารย
เพื่อใหสามารถติดตามความกาวหนาของผูเขารับการฝกอบรมได สถาบันฝกอบรมตองมีอาจารย
แพทย ซึ่งไดรับหนังสืออนุมติหรือวุฒบัตรฯ สาขาเวชศาสตรฉุกเฉินจากแพทยสภา เปนผูใหการฝกอบรมที่
ั ิ

4. 126 เกณฑหลักสูตรและมาตรฐานการฝกอบรมฯ สาขาเวชศาสตรฉุกเฉิน
รับผิดชอบภาระงานของแผนกฉุกเฉินเต็มเวลา จํานวนอยางนอย 3 คน และอาจารยผรับผิดชอบการฝกอบรม
ู
ของสถาบันฝกอบรมตองปฏิบัติงานดานเวชศาสตรฉุกเฉินมาแลว ไมนอยกวา 3 ป
ในกรณีมีจํานวนอาจารยแพทยผูฝกอบรมเต็มเวลาไมพอ อาจจัดใหมีอาจารยแพทยแบบบางเวลา
รวมดวยได แตตองมีอาจารยผูใหการฝกอบรมแบบเต็มเวลาไมนอยกวารอยละ 50 ของจํานวนอาจารยผูให
การฝกอบรม (นั่นคือจํานวนอาจารยผใหการฝกอบรมแบบไมเต็มเวลา ตองไมมากกวาจํานวนอาจารยผให
ู ู
การฝกอบรมแบบเต็มเวลาที่มีอยู)
ในกรณีที่หลักสูตรการฝกอบรมเปนแบบที่มีสถาบันรวมฝกอบรม หรือมีสถาบันฝกอบรมสมทบ ให
อนุโลมใชหลักเกณฑที่กําหนดดังกลาวสําหรับการกําหนดจํานวนอาจารยในแตละสถาบันฝกอบรม โดยทอน
เปนสัดสวนตามเวลาที่สถาบันฝกอบรมนั้นๆ มีสวนรวมในการฝกอบรม

ทั้งนี้ ยกเวนเฉพาะในหวงแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 10 (ภายใน พ.ศ.2554)
อนุโลมใหสถาบันฝกอบรมซึงตั้งอยูในเขตกรุงเทพมหานคร และฉบับที่ 11 (ภายใน พ.ศ.2559) อนุโลมให
่
สถาบันฝกอบรมซึ่งตั้งอยูนอกเขตกรุงเทพมหานคร มีแพทยผไดรับวุฒิบัตร/หนังสืออนุมติ แสดงความรู
ู ั
ความชํานาญในการประกอบวิชาชีพเวชกรรมสาขาอื่น ไดแก อายุรศาสตร, ศัลยศาสตร, กุมารเวชศาสตร, สูติ
ศาสตร-นรีเวชวิทยา, วิสัญญีวทยา, ศัลยศาสตรออรโธปดกส, จักษุวิทยา, โสตศอนาสิกวิทยา, เวชศาสตร
ิ ิ
ฟนฟู, จิตเวชศาสตร, เวชปฏิบัติทั่วไป และ/หรือเวชศาสตรครอบครัว ปฏิบัตงานดูแลรักษาผูปวยฉุกเฉินที่
ิ
แผนกฉุกเฉินทดแทนอาจารยแพทยซึ่งไดรับหนังสืออนุมัติหรือวุฒิบัตรฯ สาขาเวชศาสตรฉุกเฉินได
ผูฝกอบรมแบบเต็มเวลา หมายถึง ขาราชการ, หนักงานมหาวิทยาลัย, ลูกจางประจํารวมทั้งอาจารย
เกษียณอายุราชการปฏิบัติงานในโรงพยาบาล, คณะแพทยศาสตรหรือหนวยงานที่ปฏิบัติงานเต็มเวลา และ
ไดรับเงินเดือนในอัตราเต็มเวลา
ผูฝกอบรมแบบไมเต็มเวลา แบงเปน 2 ประเภท
ก. พนักงานมหาวิทยาลัยหรือลูกจางประเภทบางเวลาอยางนอยครึ่งเวลา และไดรับเงินเดือน
ตามสัดสวนงาน ใหนับเวลาปฏิบัติงานตามสัญญาจาง
ข. ผูที่ปฏิบติงานอยูที่สถาบันอื่น แผนกอื่น หรืออาจารยเกษียณอายุมาชวยสอนบางเวลา โดย
ั
ไมไดมีสัญญาจางจากหนวยงาน หรือปฏิบัติงานนอยกวาครึ่งเวลา ใหคิดเวลาปฏิบัติงานเฉพาะที่มา
ปฏิบัติงานสําหรับการเรียนการสอนแพทยประจําบานสาขาเวชศาสตรฉุกเฉิน รวมทั้งไมนับเวลาที่มาสอน
นักศึกษา/นิสิตแพทยและแพทยประจําบานอายุรศาสตร
ผูฝกอบรมวุฒบัตรฯในระดับเดียวกันใชศักยภาพได 35 ชั่วโมง ตอสัปดาหใน 1 สาขาวิชา แต
ิ
ถาฝกอบรมมากกวา 2 สาขาวิชา ตองแบงศักยภาพเปน 2 สาขาวิชา โดยคิดสาขาวิชาหลักไมนอยกวาครึ่งหนึ่ง

5. 127
ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 2 พ.ศ.2550
1.7 จํานวนผูเขารับการฝกอบรม (ศักยภาพการฝกอบรม)
กําหนดให สถาบันฝกอบรมจะรับผูเขารับการฝกอบรมไดในสัดสวน ปละ ชั้นละ 1 คน ตอจํานวน
อาจารยผใหการฝกอบรมแบบเต็มเวลา 2 คน สําหรับตําแหนงแรก และปละ ชั้นละ 1 คนสําหรับ
ู
ตําแหนงตอจากนั้น หากสถาบันฝกอบรมจําเปนจะตองจัดใหมีอาจารยผูใหการฝกอบรมปฏิบัตงานแบบ
ิ
บางเวลาดวย ใหใชหลักเกณฑที่กําหนดในขอ 6 ในการคํานวณ รวมทั้งตองมีปริมาณงานบริการของ
สาขาที่ใหการฝกอบรมตามที่ระบุไวในเกณฑเฉพาะสําหรับสถาบันฝกอบรม โดยคํานวณศักยภาพใน
การฝกอบรมไดดังตารางที่ 1.7.1
ตารางที่ 1.7.1 การคํานวณศักยภาพในการฝกอบรมแพทยประจําบานสาขาเวชศาสตรฉุกเฉิน
จํานวนผูเขารับการฝกอบรมปละชั้นละ 2 3 4 5 6 7
จํานวนแพทยผใหการฝกอบรม (คน)
ู 3 4 5 6 7 8
ผูปวยเขาฉุกเฉิน (ราย/ป) 18,000 21,000 24,000 27,000 30,000 33,000
- ผูปวยเด็กและเยาวชน (ราย/ป) 1,800 2,100 2,400 2,700 3,000 3,300
- ผูปวยวิกฤติ (ราย/ป) 540 640 740 840 940 1,040
จํานวนผูเขารับการฝกอบรมปละชั้นละ 8 9 10 11 12 เพิ่ม 1
จํานวนแพทยผใหการฝกอบรม (คน)
ู 9 10 11 12 13 เพิ่ม 1
เพิ่ม
ผูปวยเขาฉุกเฉิน (ราย/ป) 36,000 39,000 42,000 45,000 48,000
3,000
- ผูปวยเด็กและเยาวชน (ราย/ป) 3,600 3,900 4,200 4,500 4,800 เพิ่ม 300
- ผูปวยวิกฤติ (ราย/ป) 1,140 1,240 1,340 1,440 1,540 เพิ่ม 100
หากสถาบันฝกอบรมใดมีสถานภาพเปนสถาบันรวมฝกอบรม หรือสถาบันฝกอบรมสมทบใหกับ
หลายหลักสูตรในสาขาเดียวกัน จํานวนผูเ ขารับการฝกอบรมที่จะปฏิบัติงานในสถาบันฝกอบรมแหงนั้น
ในเวลาหนึ่งๆ ตองไมเกินศักยภาพของสถาบันฝกอบรมนั้น
1.8 คุณสมบัติของผูเขารับการฝกอบรม
ผูเขารับการฝกอบรมตองมีคุณสมบัติสอดคลองกับขอบังคับแพทยสภาวาดวย หลักเกณฑการออก
หนังสืออนุมัติและวุฒิบัตรเพื่อแสดงความรูความชํานาญในการประกอบวิชาชีพเวชกรรมสาขาตางๆ

6. 128 เกณฑหลักสูตรและมาตรฐานการฝกอบรมฯ สาขาเวชศาสตรฉุกเฉิน
พ.ศ.2546 คือไดรับปริญญาแพทยศาสตรบัณฑิตและไดรับใบอนุญาตประกอบวิชาชีพเวชกรรม และมี
คุณสมบัติอยางใดอยางหนึ่ง ดังตอไปนี้
1.8.1 แพทยที่ไดรับปริญญาแพทยศาสตรบัณฑิต และไดรับใบอนุญาตประกอบวิชาชีพเวชกรรม
เขารับการฝกอบรมในชั้นปที่ 1 ได โดยจะเปนผูที่ปฏิบัติงานชดใชทุนแลวหรือไมก็ได
(ประเภทที่ 1)
1.8.2 แพทยที่ไดรับวุฒิบัตร/หนังสืออนุมัติแสดงความรูความชํานาญในการประกอบวิชาชีพเวชกรรม
สาขาหรืออนุสาขาทางดานอายุรศาสตร, ศัลยศาสตร, กุมารเวชศาสตร, สูติศาสตร-นรีเวชวิทยา,
วิสัญญีวิทยา, ศัลยศาสตรออรโธปดิก, จักษุวิทยา, โสตนาสิกและลาริงซวิทยา, เวชศาสตรฟนฟู,
จิตเวชศาสตร, เวชปฏิบัติทั่วไป และ/หรือเวชศาสตรครอบครัว หรืออนุสาขาของสาขาดังกลาว
หรือเปนแพทยประจําบานปสุดทายของสาขาดังกลาวสามารถเขารับการฝกอบรมในชั้นปที่2 ได
1.9 จํานวนปการฝกอบรม
1.9.1 แพทยที่ยังไมเคยไดรับวุฒิบัตร/หนังสืออนุมัติแสดงความรูความชํานาญในการประกอบวิชาชีพ
เวชกรรม สาขาใดสาขาหนึ่งมากอน มีระยะเวลาการฝกอบรมตามหลักสูตร 3 ป.
1.9.2 แพทยที่ไดรับวุฒิบัตร/หนังสืออนุมัติแสดงความรูความชํานาญในการประกอบวิชาชีพเวชกรรม
สาขาหรืออนุสาขาทางดานอายุรศาสตร, ศัลยศาสตร,กุมารเวชศาสตร, สูตศาสตรและนรีเวช
ิ
วิทยา, วิสัญญีวิทยา, ศัลยศาสตรออรโธปดิกส, จักษุวิทยา, โสตศอนาสิกวิทยา, เวชศาสตรฟนฟู, จิต
เวชศาสตร, เวชปฏิบัติทั่วไป และ/หรือเวชศาสตรครอบครัว มากอนแลว มีระยะเวลาการ
ฝกอบรมตามหลักสูตร 2 ป
1.10 วัตถุประสงค
1.10.1 วัตถุประสงคทั่วไป
เมื่อสิ้นสุดการฝกอบรม ตามเกณฑหลักสูตรฝกอบรมแพทยประจําบานเพื่อวุฒิบัตรแสดง
ความรูความชํานาญในการประกอบวิชาชีพเวชกรรม สาขาเวชศาสตรฉุกเฉินแลว ผูเขารับการฝกอบรมตอง
มีสามัตถิยภาพหลัก (core competencies) ที่ครอบคลุมเวชปฏิบัติทั้ง 6 ดาน ดังตอไปนี้
ก. การบริบาลผูปวย (holistic patient care)
ข. ความรูและทักษะเวชกรรม (medical knowledge and skill)
ค. ทักษะระหวางบุคคลและการสื่อสาร (interpersonal skills and communication)
ง. ความเปนนักวิชาชีพ (professionalism)
จ. การเรียนรูและการพัฒนาบนฐานแหงเวชปฏิบัติ (practice-based learning and improvement)
ฉ. การปฏิบัติบนฐานแหงระบบ (systems-based practice)

7. 129
ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 2 พ.ศ.2550
1.10.2 วัตถุประสงคเฉพาะ
เมื่อสิ้นสุดการฝกอบรม ตามเกณฑหลักสูตรฝกอบรมแพทยประจําบานเพื่อวุฒิบัตรแสดงความรู
ความชํานาญในการประกอบวิชาชีพเวชกรรม สาขาเวชศาสตรฉุกเฉินแลว ผูเขารับการฝกอบรมตอง
สามารถปฏิบัติงานเวชกรรมฉุกเฉินไดดวยตนเองอยางมีประสิทธิผลในโรงพยาบาล สถาบันการศึกษา

หรือสถาบันอื่น โดยมีสามัตถิยภาพและคุณสมบัติ อยางนอยดังตอไปนี้
ก. มีความรูและทักษะเวชกรรมในการตรวจวินิจฉัย, การกูชีพ, การสรางเสถียรภาพ, การ
ประเมินสภาพ และการบําบัดรักษาผูปวยทุกประเภทที่รับบริการการแพทยฉุกเฉิน
ดังรายละเอียดตามเนือหาหลักสูตร การฝกอบรมแพทยประจําบาน เพื่อวุฒบัตร/หนังสืออนุมัติ
้ ิ
แสดงความรูความชํานาญในการประกอบวิชาชีพเวชกรรม สาขาเวชศาสตรฉุกเฉิน
ข. ประยุกตแนววิธีการคิดอยางเปนระบบและรอบคอบ ในการกําหนดระดับความเรงดวนใน
การประเมินและการบําบัดรักษาผูปวยฉุกเฉิน
ค. บริหารการสงผูปวยไปรับการตรวจติดตามการรักษาพยาบาล หรือสงตอเพื่อรับการบําบัด
รักษาเฉพาะทางไดอยางเหมาะสม
ง. บริหารจัดการบริบาลผูปวยฉุกเฉิน ทั้งในชุมชน นอกโรงพยาบาล และที่แผนกฉุกเฉินใน
โรงพยาบาลไดเปนอยางดี
จ. บริหารจัดการระบบเวชบริการฉุกเฉิน ทั้งในชุมชน นอกโรงพยาบาล และแผนกฉุกเฉินใน
โรงพยาบาลได ทั้งในภาวะปกติและในภาวะภัยพิบัติ
ฉ. ใหความรูแกผูปวยและสาธารณชน เพื่อนําไปสูการปองกันการเจ็บปวยฉุกเฉินไดอยาง
เหมาะสม
ช. สอนและดําเนินการฝกอบรมแพทยและบุคลากรสุขภาพทุกระดับ ตลอดจนประชาชนทั่วไปให
มีความรู ทักษะ และเจตคติในการคัดแยกและบริบาลผูปวยฉุกเฉินไดอยางถูกตอง
ซ. มีความรูความเขาใจเกี่ยวกับเวชวิทยาการระบาด รวมทั้งประเมินระเบียบวิธีการวิจัยและ
นําไปประยุกตใชในเวชปฏิบัติไดอยางเหมาะสม ตลอดจนทําการวิจัยทางเวชกรรมได
ฌ. เขาใจและประยุกตหลักการและการปฏิบัติในกระบวนการพัฒนาคุณภาพอยางตอเนือง ่
ญ. จัดการและใชเวชทรัพยากรไดอยางมีประสิทธิภาพ
ฎ. ใชขอมูลสารสนเทศไดอยางมีประสิทธิผล รวมทั้งจัดทําและประยุกตแนวทางเวชปฏิบัติ
อิงหลักฐาน เพื่อปรับปรุงเวชปฏิบัติใหทันสมัย
ฏ. สื่อสารกับผูปวย, ครอบครัว และบุคลากรดานสุขภาพ ตลอดจนผูเกี่ยวของอื่นๆ ไดอยางมี
ประสิทธิผล

8. 130 เกณฑหลักสูตรและมาตรฐานการฝกอบรมฯ สาขาเวชศาสตรฉุกเฉิน
ฐ. ใชทรัพยากรเพื่อแจงภาวะคุกคามตอทองถิ่นและประเด็นสุขภาพตางๆ รวมทั้งการปองกัน
ภาวะคุกคามตอทองถิ่นไดอยางมีประสิทธิผล
ฑ. แสดงคุณภาพแหงนักวิชาการใหปรากฏไดอยางชัดเจน
ฒ. ผานการประเมินผลเพื่อขอรับวุฒิบัตร/หนังสืออนุมัติแสดงความรูความชํานาญในการประกอบ
วิชาชีพเวชกรรม สาขาเวชศาสตรฉุกเฉิน
1.11 เนื้อหาสังเขปของการฝกอบรม
เพื่อใหบรรลุวตถุประสงคดังกลาว ผูเขาฝกอบรมจะตองมีความรูความสามารถตามเนือหาสังเขปการ
ั ้
ฝกอบรมดังตอไปนี้
1.11.1 ความรูพื้นฐานเกี่ยวกับเวชกรรมฉุกเฉินและโครงสรางที่เกี่ยวของ
ก. วิทยาศาสตรการแพทยพื้นฐานที่เกี่ยวของกับเวชศาสตรฉุกเฉิน
1) โครงสรางและการทําหนาที่ของระบบอวัยวะ
(ก) ศีรษะ, หู, ตา, จมูก และคอหอย
(ข) ทรวงอกและการหายใจ
(ค) การไหลเวียนเลือด (หัวใจและหลอดเลือด)
(ง) ชองทองและทางเดินอาหาร
(จ) ไตและทางเดินปสสาวะ
(ฉ) การสืบพันธุ
(ช) ผิวหนังและเนือเยื่อออน
้
(ซ) เมแทโบลิซึม, ตอมไรทอ และภาวะโภชนาการ
(ฌ) เลือดและการสรางเม็ดเลือด
(ญ) โครงรางและกลามเนื้อ
(ฎ) ประสาท
2) กลวิธานและพยาธิสภาพการบาดเจ็บและการเปนพิษ
3) พยาธิวิทยาและกําเนิดพยาธิของเวชภาวะฉุกเฉิน
4) อิทธิพลของสิ่งแวดลอมตอการเกิดโรค
5) จุลชีววิทยาและวิทยาภูมิคุมกัน
6) การตัดสินใจทางเวชกรรม
(ก) วิธเี ชิงปริมาณเพื่อชวยการตัดสินใจทางคลินิก
1) Diagnostic testing
2) Measures of disease probability & Bayes’ theorem

9. 131
ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 2 พ.ศ.2550
3) Statistical prediction model
(ข) เครื่องมือสนับสนุนการตัดสินใจ
1) Decision support systems
2) Decision analysis
(ค) Evidence-based medicine
1) Systematic review
2) Meta-analysis
3) Clinical practice guidelines
ข. ความรูทางเวชกรรมฉุกเฉินทัวไป: แพทยประจําบานตองมีความรู ความสามารถ ทักษะ และ
่
เจตคติ ทางเวชกรรมฉุกเฉินทัวไป ดังตอไปนี้:-
่
1) บริบาลนอกสถานพยาบาล (out of hospital care) คือสามารถมีบทบาทในการจัดการ
ดูแลรักษาผูปวยฉุกเฉินนอกสถานพยาบาล ทั้งการรักษาผูปวยฉุกเฉินโดยตรงและการสั่งการทางการแพทย
ทางไกลผานระบบสื่อสาร (online) หรือคําสั่งการรักษามาตรฐาน (offline) แกพนักงานปฏิบัติการแพทย
ฉุกเฉินนอกสถานพยาบาล (pre-hospital medical providers); ตลอดจนการรวบรวมขอมูลจากการปฏิบัตการ ิ
นอกสถานพยาบาลมาใชในการประเมินและการจัดการดูแลรักษาผูปวยฉุกเฉิน
2) สรางเสถียรภาพแกผูปวยฉุกเฉิน (emergency stabilization) คือสามารถกระทําการ
ประเมินขั้นตนและดําเนินการขั้นตามตอไปอยางเหมาะสม เพื่อสรางเสถียรภาพและบําบัดรักษาผูปวยฉุกเฉิน
3) ปฏิบัติการซักประวัติและตรวจรางกายไดอยางตรงเปาหมาย (performance of focused
history and physical examination) คือสามารถสื่อสารอยางมีประสิทธิผลเพื่อแปลและประเมินผลอาการและ
ประวัติของผูปวยฉุกเฉิน, กําหนดรูปจจัยเสียงสําคัญจากประวัติการเจ็บปวย, ใหการประเมินไดตรงประเด็น,
่
แปลผลสัญญาณชีพ สภาวะ และลักษณะผูปวยที่ปรากฏ, กําหนดรูการตรวจพบที่สาคัญ, และกระทําการทาง
ํ
เทคนิคที่จําเปนในการตรวจวินจฉัย
ิ
4) ปจจัยอันมีผลกระทบ (modifying factors) คือสามารถกําหนดรูอายุ, เพศ, เชื้อชาติ,
อุปสรรคในการสื่อสาร, สถานภาพทางเศรษฐกิจสังคม, โรคพื้นฐานประจําตัว และปจจัยอื่นๆ ที่อาจมี
ผลกระทบตอการจัดการดูแลรักษาผูปวยฉุกเฉิน
5) ประเด็นดานวิชาชีพและกฎหมาย (professional and legal issues) คือมีความเขาใจและ
สามารถประยุกตหลักการทางวิชาชีพ, จรรยาบรรณ และแนวคิดทางดานกฎหมาย ที่มีความสําคัญตอการ
จัดการดูแลรักษาผูปวยฉุกเฉิน
6) สืบคนเพื่อการวินิจฉัย (diagnostic studies) คือสามารถเลือกและดําเนินการการสืบคนที่
เหมาะสมที่สุดเพื่อการวินจฉัยโรค และแปลผลดังกลาวไดอยางถูกตอง
ิ

10. 132 เกณฑหลักสูตรและมาตรฐานการฝกอบรมฯ สาขาเวชศาสตรฉุกเฉิน
7) วินิจฉัย (diagnosis) คือสามารถวินจฉัยแยกโรค และกําหนดรูการวินจฉัยโรคที่นาจะ
ิ ิ
เปนไปไดมากที่สุดจากขอมูลประวัติ, การตรวจรางกาย, การทําหัตถการ และผลการตรวจทางหองปฏิบัตการ ิ
8) ทําหัตถการเพื่อการบําบัดรักษา (therapeutic interventions) คือสามารถทําหัตถการและ
มาตรการที่ไมใชการใชยา เพื่อการบําบัดรักษาและการใหคําแนะนําปรึกษา
9) บําบัดรักษาดวยยา (pharmacotherapy) คือสามารถเลือกการบําบัดรักษาดวยยาที่
เหมาะสม, ทราบสมบัติทางเภสัชจลนศาสตร อันตรกิรยา และปฏิกิริยาอันไมพึงประสงคของยาดังกลาว
ิ
10) สังเกตอาการและประเมินซ้ํา (observation and reassessment) คือสามารถประเมินและ
ทําการประเมินซ้ําถึงประสิทธิผลของการบําบัดรักษาผูปวยฉุกเฉิน รวมทั้งระบุภาวะแทรกซอนและความ
ผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้นได, ตลอดจนตรวจติดตามเฝาระวัง สังเกตอาการ จัดการ และธํารงเสถียรภาพของผูปวย 
ฉุกเฉิน ในระยะตางๆ ไดอยางเหมาะสม
11) ปรึกษาและสงผูปวยฉุกเฉินตอ (consultation and disposition) คือสามารถทํางาน
รวมกับแพทยผูเชี่ยวชาญเฉพาะทางอื่นๆ ในการประเมินและการรักษาผูปวยฉุกเฉิน, จัดการสงผูปวยฉุกเฉิน
ไปยังสถานที่ที่เหมาะสมในกรณีที่จําเปน, วางแผนการตรวจติดตาม ตลอดจนสื่อสารกับผูปวยฉุกเฉิน
ครอบครัว และผูเกี่ยวของในการดูแลรักษาผูปวยฉุกเฉินอยางมีประสิทธิผล

12) ปองกันและใหการศึกษา (prevention and education) คือสามารถประยุกตขอมูลทาง
วิทยาการระบาดเพื่อกําหนดปจจัยเสี่ยงของผูปวยฉุกเฉิน, ใหการศึกษาแกผูปวยฉุกเฉิน ตลอดจนเลือกวิธีการ

ปองกันโรคและการบาดเจ็บไดอยางเหมาะสม
13) บันทึกเอกสาร (documentation) คือสามารถเขียนบันทึกเอกสารเพื่อเปนขอมูลสื่อสาร
การดูแลรักษาผูปวยฉุกเฉิน ไดอยางรัดกุม เพือชวยการปรับปรุงคุณภาพและการประมวลผล
 ่
14) ภารกิจและการจัดการคณะผูดูแลรักษาผูปวยฉุกเฉิน (multi-tasking and team
management) คือสามารถกําหนดระดับความเรงดวนและความจําเปนของผูปวยในแผนกฉุกเฉิน เพื่อให
สามารถดูแลรักษาผูปวยฉุกเฉินไดอยางเหมาะสมที่สุด, สรางปฏิสัมพันธ ประสานงาน ใหการศึกษา และ
กํากับดูแลคณะผูที่เกี่ยวของในการดูแลรักษาผูปวยทั้งหมด,
 จัดการใชทรัพยากรของสถานพยาบาลอยาง
เหมาะสม, และมีความคุนเคยกับการจัดการในภาวะภัยพิบัติ
1.11.2 โรคที่สําคัญและพบไดบอยทางเวชกรรมฉุกเฉิน
“แพทยประจําบาน” ตองมีและสามารถประยุกตความรูทางวิทยาศาสตรการแพทยพื้นฐาน ความรู
ทางวิทยาศาสตรการแพทยคลินิก และทักษะในการสัมภาษณประวัติ การตรวจรางกาย การตรวจทาง
หองปฏิบตการ และการทําหัตถการตางๆ เพื่อการวินิจฉัย การวินิจฉัยแยกโรค การปฏิบัติการบําบัดรักษา การ
ัิ
ฟนฟูสภาพ การสรางเสริมสุขภาพ และการปองกันภาวะ/โรคที่กอใหเกิดการเจ็บปวยฉุกเฉิน โดยจําแนก
ระดับความรูความสามารถตามโรค/ภาวการณเจ็บปวยที่อาจมีความเรงดวนตอการคุกคามชีวิต และ
ภาวะแทรกซอนที่อาจกอใหเกิดการเจ็บปวยรุนแรงตามมา เปน 3 ระดับ ดังตอไปนี้:-

11. 133
ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 2 พ.ศ.2550
ระดับที่ ความรูความสามารถและทักษะเวชกรรมของแพทยประจําบาน
ตองมีความรูความชํานาญและทักษะเวชกรรมที่เกียวของกับเรื่องดังกลาวอยางลึกซึ้ง
่
เนื่องจากอาจมีภาวะคุกคามตอชีวิต (life threatening) สถานการณวิกฤติเวลา (time-critical
1
situation) ที่หากไมไดรับการแกไขระบบการหายใจ, ระบบไหลเวียนโลหิต หรือระบบประสาท
อยางทันทวงทีแลว ผูปวยจะมีโอกาสเสียชีวิตไดสงมาก
ู
ตองมีความรูความชํานาญและทักษะเวชกรรมที่เกียวของกับเรื่องดังกลาวเปนอยางดี
่
เนื่องจากอาจมีภาวะฉุกเฉิน (emergent) ที่ตองไดรับการรักษาอยางรวดเร็ว มิฉะนั้นอาจกอใหเกิด
2
อาการที่รุนแรงขึ้นหรือมีภาวะแทรกซอนตามมา ซึ่งสงผลใหเสียชีวิต หรือพิการ หรือการเจ็บปวย
เรื้อรังในระยะยาว
ควรมีความรูความชํานาญและทักษะเวชกรรมที่เกียวกับเรื่องดังกลาวพอสมควร
่
เนื่องจากเปนภาวะที่ไมฉุกเฉิน (lower acuity) สามารถรอรับการบําบัดรักษาในวันทําการปกติได
3
โดยไมกอใหเกิดอาการที่รนแรงขึ้นหรือภาวะแทรกซอนตามมา
ุ
สําหรับโรค/ภาวะที่ไมไดจัดระดับอยูในรายการ เปนโรค/ภาวะที่แพทยประจําบานนามี
หมายเหตุ
ความรูบาง คือสามารถวินิจฉัยแยกโรคและใหคําแนะนําแกผปวยและผูเกี่ยวของไดตามความเหมาะสม
ู

12. 134 เกณฑหลักสูตรและมาตรฐานการฝกอบรมฯ สาขาเวชศาสตรฉุกเฉิน
15) กลุมอาการและอาการแสดงนํา
ระดับ ระดับ
กลุมอาการ กลุมอาการ
1 2 3 123
Abdominal pain X Jaundice X
Abnormal vaginal bleeding X Joint pain/Swelling X
Altered mental status X Limp X
Anuria X Loss of hearing X
Anxiety X Loss of vision X
Apnea X Lymphadenopathy X
Ascites X Malaise X
Ataxia X Multiple trauma X
Back pain X Nausea/Vomiting X
Bleeding X Needle stick X
Chest pain X Pain X
Colic X Palpitations X
Coma X Paralysis X
Confusion X Paresthesia/Dysthesia X
Constipation X Pelvic pain X
Cough X Peritonitis X
Cramps X Poisoning X
Crying/Fussiness X Pruritus X
Cyanosis X Rash X
Dehydration X Rectal bleeding X
Diarrhea X Rectal pain X
Diplopia X Rhinorrhea X
Dizziness X Shock X
Dysmenorrhea X Shortness of breath X
Dysphagia X SIDS (3.1) X
Dyspnea X Sleeping problems X
Dysuria X Sore throat X
Edema X Stridor X
Eye pain X Syncope X
Failure to thrive X Tachycardia X
Fatigue X Tinnitus X
Feeding problems X Tremor X
Fever X Tumor lysis syndrome X
Headache (12.3) X Urinary incontinence X
Hematemesis X Urinary retention X
Hematochezia X Vertigo X

13. 135
ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 2 พ.ศ.2550
Hematuria X Weakness X
Hemoptysis X Weight loss X
Hiccough X Wheezing X
Hypotension X

14. 136 เกณฑหลักสูตรและมาตรฐานการฝกอบรมฯ สาขาเวชศาสตรฉุกเฉิน
16) เวชภาวะฉุกเฉินชองทองและระบบทางเดินอาหาร
ระดับ ระดับ
กลุมอาการ/โรค กลุมอาการ/โรค
123 123
2.1 Abdominal Wall 2.4 Gall Bladder and Biliary Tract
- Hernias (obstructive) X Cholangitis X
Cholecystitis X
2.2 Esophagus Cholelithiasis/Choledocholithiasis X
Infectious disorders Tumors X
- Candida (4.4, 7.5) X
Inflammatory disorders
- Esophagitis X 2.5 Pancreas
- Gastroesophageal reflux X - Pancreatitis X
Toxic effects of caustic (17.1) - Tumors X
- Acid X
- Alkali X 2.6 Peritoneum
Motor abnormalities Spontaneous bacterial peritonitis X
- Spasms X
Structural disorders 2.7 Stomach
- Boerhaave’s syndrome X Infectious disorders X
- Diverticula X Inflammatory disorders
- Foreign body X - Gastritis X
- Hiatal hernias X Peptic ulcer diseases
- Mallory-Weiss syndrome X - Hemorrhage X
- Stricture and stenosis X - Perforation X
- Tracheoesophageal fistula X Structural disorders
- Varices X - Hypertrophic pyloric stenosis X
Tumors X - Foreign body X
Tumors X
2.3 Liver
Cirrhosis X 2.8 Small Bowel

15. 137
ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 2 พ.ศ.2550
- Alcoholic X Infectious disorders X
- Biliary obstructive X Inflammatory disorders
- Drug-induced X - Regional enteritis X
Hepato-renal failure X Motor abnormalities
Infectious disorders - Obstruction X
- Abscess X - Paralytic ileus X
- Hepatitis Structural disorders
Acute X - Aortoenteric fistula X
Chronic X - Congenital anomalies X
Tumors X - Intestinal malabsorption X
- Meckel’s diverticulum X
Tumors X
Vascular insufficiency, Acute X
Vascular insufficiency, Chronic X

16. 138 เกณฑหลักสูตรและมาตรฐานการฝกอบรมฯ สาขาเวชศาสตรฉุกเฉิน
2) เวชภาวะฉุกเฉินชองทองและระบบทางเดินอาหาร (ตอ)
ระดับ ระดับ
กลุมอาการ/โรค กลุมอาการ/โรค
123 123
2.9 Large Bowel 2.10 Rectum and Anus
Infectious disorders Infectious disorders
- Antibiotic associated X - Perianal/Anal abscess X
- Bacterial X - Perirectal abscess X
- Parasitic X - Pilonidal cyst and abscess X
- Viral X Inflammatory disorders
Inflammatory disorders - Proctitis X
- Acute appendicitis X Structural disorders
- Necrotizing enterocolitis X - Anal fissure X
- Ulcerative colitis X - Anal fistula X
- Other colitis X - Congenital anomalies X
Motor abnormalities - Foreign body X
- Hirschsprung’s disease X - Hemorrhoids X
- Obstruction X - Rectal prolapse X
Structural disorders Tumors X
- Diverticulitis X
- Intussusception X
- Volvulus X
Tumors X

17. 139
ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 2 พ.ศ.2550
17) เวชภาวะฉุกเฉินระบบหัวใจและหลอดเลือด
ระดับ ระดับ
กลุมอาการ/โรค กลุมอาการ/โรค
123 123
3.1 Cardiopulmonary Arrest X 3.5 Diseases of the Myocardium, Acquired
3.2 Congenital Abnormalities Cardiac failure
- Cor pulmonale X
X
Disorders due to anatomic anomalies - High output X
Genetically transmitted disorders X - Low output X
Cardiomyopathy X
- Hypertrophic X
3.3 Disorders of Circulation Congestive heart failure X
Arterial Coronary syndromes X
- Aneurysm X Ischemic heart disease X
- Aortic dissection X Myocardial infarction X
- Thromboembolism X Myocarditis X
Venous Ventricular aneurysm X
- Thromboembolism (16.6) X
3.6 Diseases of the Pericardium
3.4 Disturbances of Cardiac Rhythm Pericardial tamponade (18.1) X
Cardiac dysrhythmias X Pericarditis X
- Ventricular X
- Supraventricular X 3.7 Endocarditis X
- Conduction disorders X
3.8 Hypertensive
Emergencies X
3.9 Tumors X
3.10 Valvular Disorders X

18. 140 เกณฑหลักสูตรและมาตรฐานการฝกอบรมฯ สาขาเวชศาสตรฉุกเฉิน
18) เวชภาวะฉุกเฉินผิวหนัง
ระดับ ระดับ
กลุมอาการ/โรค กลุมอาการ/โรค
123 123
4.1 Cancers of the Skin X 4.5 Maculopapular Lesions
Erythema multiforme X
4.3 Dermatitis X Henoch-Schönlein purpura X
Purpura X
4.4 Infections Urticaria X
Bacterial
- Abscess X 4.6 Papular/Nodular Lesions
- Cellulitis X Hemangioma/Lymphangioma X
- Erysipelas X Lipoma X
- Impetigo X
- Necrotizing infection X 4.7 Vesicular/Bullous lesions
Fungal Pemphigus X
- Candida (2.2, 7.5) X Staphylococcal scalded skin
X
- Tinea X Syndrome
Parasitic Stevens Johnson syndrome X
- Pediculosis infestation X Toxic epidermal necrolysis X
- Scabies X
Viral
- Herpes zoster (10.6) X

19. 141
ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 2 พ.ศ.2550
19) เวชภาวะฉุกเฉินระบบเมแทโบลิซึม, ตอมไรทอ และภาวะโภชนาการ
ระดับ ระดับ
กลุมอาการ/โรค กลุมอาการ/โรค
123 123
5.1 Acid-Base Disturbances 5.5 Nutritional Disorders
Metabolic or respiratory Vitamin deficiencies X
- Acidosis X Vitamin excess X
- Alkalosis X Wernicke-Korsakoff syndrome X
Mixed acid-base balance
X
Disorders 5.6 Parathyroid Disease X
5.2 Adrenal Disease 5.7 Pituitary Disorders X
Corticoadrenal insufficiency X Panhypopituitarism X
Cushing’s syndrome X
5.8 Thyroid Disorders
5.3 Fluid and Electrolyte disturbances Hyperthyroidism X
Fluid overload X Hypothyroidism X
Volume depletion X Thyroiditis X
Hypercalcemia/Hypocalcemia X
Hyperkalemia/Hypokalemia X 5.9 Tumors of Endocrine Glands
Hypernatremia/Hyponatremia X Endocrine hypertension X
Pituitary X
Thyroid X
5.4 Glucose Metabolism
Diabetes mellitus
- Type 1 X
- Type 2 X
- Complications in glucose metabolism
Diabetic ketoacidosis X
Hyperglycemia X
Hyperosmolar coma X
Hypoglycemia X

20. 142 เกณฑหลักสูตรและมาตรฐานการฝกอบรมฯ สาขาเวชศาสตรฉุกเฉิน
20) เวชภาวะฉุกเฉินเหตุสิ่งแวดลอม
ระดับ ระดับ
กลุมอาการ/โรค กลุมอาการ/โรค
123 123
6.1 Bites and Envenomation (18.1) 6.4 High-Altitude Illness
Arthropods X Acute mountain sickness X
- Insects X Barotrauma of ascent X
- Spiders X High-altitude cerebral edema X
Mammals X High-altitude pulmonary edema X
Marine organisms (17.1) X
Snakes X 6.5 Submersion Incidents
Cold water immersion X
6.2 Dysbarism Near drowning X
Air embolism X
Barotrauma X 6.6 Temperature-Related Illness
Decompression syndrome X Heat
- Heat exhaustion X
6.3 Electrical Injury (18.1) X - Heat stroke X
Lightning X

21. 143
ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 2 พ.ศ.2550
21) เวชภาวะฉุกเฉินศีรษะ, หู, ตา, จมูก และคอหอย
ระดับ ระดับ
กลุมอาการ/โรค กลุมอาการ/โรค
123 123
7.1 Ear 7.3 Cavernous Sinus
X
Foreign body X Thrombosis
Mastoiditis X
Otitis externa X 7.4 Nose
Otitis media X Epistaxis X
Sudden hearing loss X Foreign body X
Rhinitis X
Sinusitis X
7.2 Eye 7.5 Oropharynx/Throat
External eye Dentalgia X
Diseases of the oral soft tissue
- Burn confined to eye & adnexa X - Ludwig’s angina X
- Conjunctivitis X - Stomatitis X
- Corneal abrasions (18.1) X Diseases of the salivary glands
- Dacryocystitis X - Sialolithiasis X
- Disorders of lacrimal system X - Suppurative parotitis X
- Foreign body X Foreign body X
- Inflammation of the eyelids X Gingival and periodontal disorders
Chalazion X - Gingivostomatitis X
Hordeolum X Larynx/Trachea
Anterior pole (segment) - Epiglottitis (16.1) X
- Glaucoma X - Laryngitis X
- Hyphema (18.1) X - Tracheitis X
- Iritis (18.1) X Oral candidiasis (2.2, 4.4) X
Posterior pole (segment) Periapical abscess X
- Choroiditis/Chorioretinitis X Peritonsillar abscess X
- Optic neuritis X Pharyngitis/Tonsillitis X
- Papilledema X Retropharyngeal abscess X
- Retinal detachments & Defects X and other deep neck infection
- Retinal vascular occlusion X Temporomandibular joint X

22. 144 เกณฑหลักสูตรและมาตรฐานการฝกอบรมฯ สาขาเวชศาสตรฉุกเฉิน
Orbit Disorders
- Cellulitis 7.6 Tumors X
Preseptal X
Postseptal X
- Purulent endophthalmitis X

23. 145
ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 2 พ.ศ.2550
22) เวชภาวะฉุกเฉินระบบเลือด
ระดับ ระดับ
กลุมอาการ/โรค กลุมอาการ/โรค
123 123
8.5 Red Blood Cell Disorders
8.1 Blood Transfusion
X
X
Complications Anemias
- Aplastic
8.2 Hemostatic Disorders - Hemoglobinopathies
Coagulation defects X - Thalassemias
- Acquired X - Hemolytic
- Hemophilia X - Iron deficiency
DIC X - Megaloblastic
Platelet disorders X Polycythemia X
- Thrombocytopenia X Methemoglobinemia (17.1) X
8.3 Lymphomas X 8.6 White Blood Cell Disorders
Leukemia X
8.4 Pancytopenia X Multiple myeloma X
23) เวชภาวะฉุกเฉินระบบภูมิคุมกัน
ระดับ ระดับ
กลุมอาการ/โรค กลุมอาการ/โรค
123 123
9.1 Collagen Vascular Disease 9.3 Hypersensitivity
Raynaud’s disease X Allergic reaction X
Reiter’s syndrome X Anaphylaxis X
Rheumatoid arthritis (11.3) X Angioedema X
Scleroderma X Drug allergies X
Systemic lupus erythematosus X
Vasculitis X 9.4 Kawasaki Syndrome X
9.2 HIV and Manifestations X 9.5 Sarcoidosis X

24. 146 เกณฑหลักสูตรและมาตรฐานการฝกอบรมฯ สาขาเวชศาสตรฉุกเฉิน
9.6 Transplant-Related Problems
Immunosuppression X
Rejection X

25. 147
ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 2 พ.ศ.2550
24) เวชภาวะฉุกเฉินเหตุติดเชื้อตามระบบ
ระดับ ระดับ
กลุมอาการ/โรค กลุมอาการ/โรค
123 123
10.1 Epidemic diseases X 10.5 Protozoan – Parasites X
10.2 Bacterial Malaria X
Bacterial food poisoning X Amoebiasis X
- Botulism X
Chlamydia X 10.6 Ricketteal X
Gonococcal X Scrub typhus X
Meningococcemia X Murine typhus X
Mycobacterial infections
- Atypical mycobacteria X 10.7 Viral X
- Tuberculosis X Dengue hemorrhagic fever X
Other bacterial diseases X Infectious mononucleosis X
- Gas gangrene (11.6) X Influenza/Parainfluenza X
Sepsis/Bacteremia X Japanese B encephalitis X
- Shock X Hepatitis X
- Systemic inflammatory Herpes simplex (4.4, 13.1) X
X
response syndrome (SIRS) Herpes zoster/Varicella (4.4) X
- Toxic shock syndrome X HIV (9.2) X
Spirochetes Measles X
- Syphilis X Mump X
Tetanus X Rabies X
Roseola X
10.3 Biologic Weapons X Rubella X
10.4 Fungal Infections X

26. 148 เกณฑหลักสูตรและมาตรฐานการฝกอบรมฯ สาขาเวชศาสตรฉุกเฉิน
25) เวชภาวะฉุกเฉินระบบโครงรางและกลามเนื้อ (ไมใชจากการบาดเจ็บ)
ระดับ ระดับ
กลุมอาการ/โรค กลุมอาการ/โรค
123 123
11.1 Bony Abnormalities 11.4 Muscle Abnormalities
Aseptic necrosis of hip X Myalgia/Myositis X
Osteomyelitis X Rhabdomyolysis X
Tumors X
11.5 Overuse Syndromes
11.2 Disorders of the Spine Bursitis X
Disc disorders X Muscle strains X
Inflammatory spondylopathies X Peripheral nerve syndrome X
Low back pain - Carpal tunnel syndrome X
- Cauda equina syndrome (18.1) X Tendonitis X
- Sacroiliitis X
- Sprains/Strains X 11.6 Soft Tissue Infections
Fasciitis X
11.3 Joint Abnormalities Felon X
Arthritis Gangrene (10.1) X
- Septic X Paronychia X
- Gout X Synovitis/Tenosynovitis X
- Rheumatoid (9.1) X
- Juvenile X
- Osteoarthrosis X
Congenital dislocation of the hip X
Slipped capital femoral epiphysis X

27. 149
ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 2 พ.ศ.2550
26) เวชภาวะฉุกเฉินระบบประสาท
ระดับ ระดับ
กลุมอาการ/โรค กลุมอาการ/โรค
123 123
12.1 Cranial Nerve Disorders X 12.7 Neuromuscular Disorders
Facial palsy X Guillain-Barre syndrome X
Trigeminal neuralgia X Myasthenia gravis X
12.2 Demyelinating Disorders 12.8 Other Conditions of the Brain
Multiple sclerosis X Dementia (14.6) X
Parkinson’s disease X
12.3 Headache (1.4) X Pseudotumor cerebri X
Muscle contraction
Vascular 12.9 Seizure Disorders X
Febrile
12.4 Hydrocephalus X Neonatal
Normal pressure X Status epilepticus
VP shunt X
12.10 Spinal Cord
X
12.5 Infections/Inflammatory Compression
Encephalitis X
Intracranial & intraspinal 12.11 Stroke
X
Abscess Hemorrhagic
Meningitis X - Intracerebral X
- Bacterial - Subarachnoid X
- Viral Ischemic
Myelitis X - Embolic X
Neuralgia/Neuritis X - Thrombotic X
12.6 Movement Disorders X 12.12 Transient cerebral
X
Dystonic reaction X Ischemia

28. 150 เกณฑหลักสูตรและมาตรฐานการฝกอบรมฯ สาขาเวชศาสตรฉุกเฉิน
12.13 Tumors X

29. 151
ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 2 พ.ศ.2550
27) เวชภาวะฉุกเฉินสูตินรีเวชกรรม
ระดับ ระดับ
กลุมอาการ/โรค กลุมอาการ/โรค
123 123
13.1 Female Genital Tract 13.3 Complications of Pregnancy
Cervix Abortion X
- Cervicitis & endocervicitis X Ectopic pregnancy X
- Tumors X Hemolysis, elevated liver
Infectious disorders enzyme, low platelets (HELLP) X
- Pelvic inflammatory disease X syndrome
Tubo-ovarian abscess X Hemorrhage, antepartum
Lesions - Abruptio placentae (18.18) X
- Placenta previa X
Hyperemesis gravidarum X
Hypertension complicating
Ovary pregnancy X
- Eclampsia
- Torsion X - Preeclampsia
- Tumors X Infections X
Uterus Rh isoimmunization X
- Dysfunctional bleeding X
- Endometriosis X 13.4 High Risk Pregnancy X
- Tumors X 13.5 Normal Labor & Delivery X
Gestational trophoblastic X
13.6 Complications of Labor
Vagina and vulva Fetal distress X
- Bartholin’s abscess X Premature labor (18.18) X
- Foreign body X Premature rupture of membranes X
Rupture of uterus (18.18) X

30. 152 เกณฑหลักสูตรและมาตรฐานการฝกอบรมฯ สาขาเวชศาสตรฉุกเฉิน
13.2 Normal Pregnancy X 13.7 Complications of Delivery
Malposition of fetus X
Nuchal cord X
Prolapse of cord X
13.8 Postpartum Complications
Endometritis X
Hemorrhage X
Mastitis X

31. 153
ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 2 พ.ศ.2550
28) เวชภาวะฉุกเฉินจิตเวชกรรม
ระดับ ระดับ
กลุมอาการ/โรค กลุมอาการ/โรค
123 123
14.1 Addictive Behavior 14.5 Organic Psychoses
Alcohol dependence X Chronic organic psychotic conditions X
Drug dependence X - Alcoholic psychoses X
Eating disorders X - Drug psychoses X
Substance abuse X Delirium X
Dementia (12.8) X
14.2 Mood & Thought Disorders Intoxication and/or withdrawal (17.1)
Acute psychosis X - Alcohol X
Bipolar disorder X - Hallucinogens X
Depression X - Opioids X
- Suicidal risk X - Phencyclidine X
Grief reaction X - Sedatives/Hypnotics/
X
Schizophrenia X Anxiolytics
- Sympathomimetics/cocaine X
14.3 Factitious Disorders
Drug-seeking behavior X 14.6 Violence/Abuse/Neglect
Munchausen syndrome/ Domestic
X
Munchausen by proxy - Child, spouse, elder X
Homicidal risk X
14.4 Neurotic Disorders X Sexual assault X
14.7 Personality Disorders X
14.8 Psychosomatic Disorders X
Hypochondriasis
Hysteria/Conversion

32. 154 เกณฑหลักสูตรและมาตรฐานการฝกอบรมฯ สาขาเวชศาสตรฉุกเฉิน
29) เวชภาวะฉุกเฉินไต ทางเดินปสสาวะ และอวัยวะสืบพันธุ
ระดับ ระดับ
กลุมอาการ/โรค กลุมอาการ/โรค
123 123
15.5 Male Genital Tract
X
15.1 Acute & Chronic Renal Failure Structural
- Paraphimosis / Phimosis X
- Priapism X
X
- Prostatic hypertrophy X
15.2 Complications of Renal Dialysis
- Torsion of testis X
15.3 Glomerular Disorders Testicular masses X
Glomerulonephritis X Tumors
Nephrotic syndrome X - Prostate X
- Testis X
15.4 Infection
Cystitis X 15.6 Nephritis X
Pyelonephritis X Hemolytic uremic syndrome X
15.7 Structural Disorders
15.5 Male Genital Tract Calculus of urinary tract X
Genital lesions X Obstructive uropathy X
Hernias (obstructive) X Polycystic kidney disease X
Inflammation / Infection
- Balanitis / Balanoposthitis X 15.8 Tumors X
- Epididymitis / Orchitis X
- Gangrene of the scrotum X
- Prostatitis X
- Urethritis X