Εισήγηση σε ημερίδα φιλολόγων σχετικά με τη διδασκαλία της ιστορίας με χρήση ΤΠΕ

1. Η χρήση των ΤΠΕ για τη διδασκαλία της
ιστορίας. Η ελληνική εμπειρία & προτάσεις
για την αξιοποίηση του web 2.0
Τερέζα Γιακουμάτου
Επιμορφώτρια ΤΠΕ
www.netschoolbook.gr

2. Ας προσγειωθούμε στον πλανήτη Ελλάδα
o Χρήση διαδικτύου –δείκτες
eEurope / i2010
o Σαν ομάδα που βαδίζει από
υποβιβασμό σε υποβιβασμό
μοιάζει η Ελλάδα.
o Τελευταία στους 15
o Τελευταία στους 25
o Τρίτη από το τέλος στους 27

3. 13 χρόνια μετά…
o Α΄φάση «της αναζήτησης»
o Πρόγραμμα Οδύσσεια 1996-2001
o 385 σχολεία – 5500 καθηγητές-
120 επιμορφωτές
o Β΄φάση – «της εφαρμογής»
o Ενδοσχολική επιμόρφωση 2001-
2003
o 4860 καθηγητές - 64
επιμορφωτές

4. Ώδινεν όρος…
o Γ΄φάση – 2003-2007 «της
αδράνειας»
o Πιστοποίηση 80 επιμορφωτών
o Δ΄φάση – 2008-σήμερα -
Β΄επίπεδο επιμόρφωσης
o Στόχος 8000 εκπαιδευτικοί
o 400 επιμορφωτές φιλόλογοι,
δάσκαλοι, μαθηματικοί, φυσικοί
o 96 ώρες σε ΚΣΕ, ΠΑΚΕ κτλ

5. Εκπαιδευτική Πύλη ΥΠΕΠΘ
o 2003-2007 πειραματική φάση
Στόχος: η ενθάρρυνση , το υλικό
δεν πιστοποιείται, αναρτάται μετά
από έναν τυπικό έλεγχο χωρίς
επιστημονική παρέμβαση ή
διορθώσεις αρμόδιων κριτών.
o 2007-2008 ώριμη φάση
Το ΠΙ αξιολογεί τις διδακτικές
προτάσεις

6. Κάποιες παρατηρήσεις

7. Προσκόλληση στο Πρόγραμμα Σπουδών
Η τεχνολογία ως δόλωμα ή
καρύκευμα
Αντικείμενο πόθου ο
βιντεοπροβολέας

8. Προβληματική εφαρμογή της διαθεματικότητας
o 2006-7 ανανέωση διδακτικών
εγχειριδίων
o Συνοδευτικά cd σε κάθε
εγχειρίδιο
o Οξύμωρο
o Καμία διαθεματική πρόταση στην
ώριμη φάση της πύλης

9. Περιορισμένη χρήση ειδικού λογισμικού
o Προτιμάται το μάθημα της Ιστορίας
στο Γυμνάσιο (50,68%)
δραστηριότητες Γλώσσας (32,19%)
και Αρχαίων Ελληνικών (13,74%)
o Παλαιά έκδοση της Πύλης: 90
προτάσεις Γυμνασίου και 49 Λυκείου
«Ενήλικη» έκδοση της Πύλης: 43 για το
Γυμνάσιο και 11 για το Λύκειο.
o Ποσοστό 47,7 και 22,44 αντίστοιχα

10. 22 λογισμικά – 10 διδασκαλίες
Το ειδικά σχεδιασμένο εκπαιδευτικό
λογισμικό χρησιμοποιείται ελάχιστα,
ενώ προτιμώνται τα προγράμματα
γενικής χρήσης.

11. Η γλώσσα των αριθμών
o Από τις 43 προτάσεις του
Γυμνασίου μόνο 8 κάνουν χρήση
λογισμικών με εμφανή την
κυριαρχία του λογισμικού «21 εν
πλω».
o Στο Λύκειο επί συνόλου 11 οι δύο
μόνο χρησιμοποιούν λογισμικά.

12. Θλιβερές διαπιστώσεις
Η Ελλάδα αποκλίνει στην πορεία
προς την κοινωνία της γνώσης.
Δεν έχουμε κατανοήσει το
διακύβευμα…

13. Επιλογή δικτυακού υλικού από ελάχιστες ιστοσελίδες
Οι ιστοσελίδες που
αξιοποιούνται στη διδασκαλία
του μαθήματος είναι ελάχιστες
και επανέρχονται συχνά στις
διδακτικές προτάσεις με την
εμφανή κυριαρχία του δικτυακού
τόπου του Ιδρύματος Μείζονος
Ελληνισμού.

14. Υπόγεια μετατροπή του μαθητοκεντρικού μοντέλου
σε δασκαλοκεντρικό
o Αντικατάσταση εγχειριδίου από
ιστοσελίδες
o Οι μαθητές λειτουργούν ως
ανιχνευτές και καταναλωτές
διαδικτυακής ιστορικής
πληροφορίας.

15. Τα φύλλα εργασίας
o δομούνται στο σχήμα: ερώτηση –
απάντηση.
o Η αυτενέργεια του μαθητή
περιορίζεται στην απάντηση
συγκεκριμένων ερωτήσεων και
στην έρευνα συγκεκριμένων -και
καθορισμένων από τον
καθηγητή- πηγών.

16. Αμηχανία διδασκόντων

17. Τις πταίει; Ανασταλτικοί παράγοντες
o Η απουσία της συστηματικής
επιμόρφωσης,
o Η αδυναμία του Παιδαγωγικού
Ινστιτούτου να δώσει ουσιαστικές
οδηγίες για την ένταξη των ΤΠΕ στο
μάθημα, επιμένοντας οκτώ χρόνια
μετά τη σύνοδο της Λισαβόνας σε
ασθενείς παραινέσεις προς τους
διδάσκοντες να εντάξουν τις ΤΠΕ
στη διδακτική πρακτική τους.

18. Η επιστήμη μετασχηματίζεται

19. Data… data… data…
o Πλημμύρα από
οπτικά και
ηχητικά ίχνη
o Η θέση του
ιστορικού του
μέλλοντος

20. Επίδραση των ΤΠΕ στην επιστήμη της ιστορίας

21. Ιστορική γραφή
Το μοντέλο της ιστορικής
γραφής του περασμένου
αιώνα έχει ξεπεραστεί
Επιβεβλημένες οι
αλλαγές

22. Ψηφιοποίηση ιστορικών πηγών
o Νέα είδη υπερκειμένων με οπτικό
και ηχητικό περιεχόμενο.
o Το διαδίκτυο λειτουργεί ως
καινοτόμος χώρος δημοσίευσης
ιστορικών έργων
o Tο έργο χάνει το αμετάβλητο
στοιχείο του, αποκτώντας νέες
δυνατότητες διαρκούς
ενημέρωσης.

23. Δυναμική πληροφορία
o Όχι στατική αλλά δυναμική
επικαιροποίηση δεδομένων.
Πρόβλημα 1ο : πιστοποίηση της
αυθεντικότητας μιας πηγής

24. Υπερκείμενο
o Η πολυτροπικότητα (multimodality), και
η οργάνωσή του κατά επίπεδα.
o Η ανάπτυξη των δεξιοτήτων ανάλυσης
και ερμηνείας υποστηρίζονται από την
ιεραρχική οργάνωση του υπερκειμένου.
o Το υπερκείμενο διευκολύνει τη συσχέτιση
των πηγών λόγω ακριβώς της μη
γραμμικής ανάγνωσής του.

25. Υπερκείμενο -2
o Πολυκατευθυνόμενη ανάγνωση,
ενώ σαφώς χρειάζεται να
μελετηθεί η επίδρασή του στην
ιστορική αφήγηση.
o Προάγει τη συνεργασία μεταξύ
των μαθητών και
o Συμβάλλει στην ανάπτυξη της
ιστορικής σκέψης.

26. Υπερμέσα πλέον…
o Νέα υβριδικά κείμενα
o Mashups = Συνένωση στην ίδια
πηγή πολλαπλών μορφών
αναπαράστασης.

27. Διδακτικά παραδείγματα
o Α΄Γυμνασίου: Αρχιτεκτονική
κλασικών χρόνων
Δειγματική διδασκαλία σε
διαδραστικό πίνακα.
o Β΄Γυμνασίου: 1453 Οι τελευταίες
ημέρες της βυζαντινής
αυτοκρατορίας
Δειγματική διδασκαλία σε σχολικό
εργαστήριο

28. Το ελληνικό παράδοξο
Διαθέτουμε εντυπωσιακό
πολιτισμικό κεφάλαιο
αλλά συναντάμε
δυσκολίες στο ζήτημα
της διαφύλαξής του
στην επερχόμενη
κοινωνία της γνώσης.

29. Ανία έδωσες; Άνοια θα λάβεις.
o Το χάσμα δεν θα ξεπεραστεί
μετά την παρέλευση μιας
γενιάς.
o Σε μία πορεία συνεχών
υποβιβασμών η επιστροφή
σε υψηλότερη κατηγορία
δυσκολεύει εξαιρετικά!!!

30. Η επανάσταση ξεκίνησε …
Ομερτά

31. Ξέρω τι σκέφτεστε…

32. Ας μην κρύβουμε άλλο το κεφάλι μας στην άμμο…
Ο deus ex
machina μάλλον
δε θα έρθει
For whom the bell
tolls?
Για ποιον χτυπά η
καμπάνα;

33. Είμαστε στο εμείς;
o Αν τα πράγματα θα πάνε
καλύτερα…
o από εμάς εξαρτάται
o Είναι υπόθεση όλων μας!

34. Είμαστε στο εμείς;
Μάλλον όχι αν πιστεύετε, ότι το
εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι
τόσο καλό, που δε χρειάζεται
αλλαγές – ή τόσο κακό που δε
σηκώνει αλλαγές.

35. Είμαστε στο εμείς;
ΌΧΙ, αν περιμένετε τις αλλαγές,
που χρειάζονται τα σχολεία μας,
από το ΥΠΕΠΘ, το Π.Ι., την Ε.Ε., την
ΟΛΜΕ, το Άγιο Πνεύμα – τέλος
πάντων από κάποιον «αρμόδιο»
και πάντως όχι εσάς τον ίδιο.

36. Είμαστε στο εμείς;
Μάλλον όχι αν περιμένετε τη
σύνταξη, για να καλλιεργήσετε το
λαχανόκηπό σας.

37. Είμαστε στο εμείς;
Σίγουρα όχι αν πιστεύετε, ότι
καλοί καθηγητές είναι αυτοί των
οποίων οι μαθητές επιτυγχάνουν
στις εξετάσεις – για τις οποίες
εσείς οι ίδιοι διαφωνείτε
παιδαγωγικά και εκπαιδευτικά.

38. Είμαστε στο εμείς;
Όχι, αν πιστεύετε, ότι δουλειά του
καθηγητή είναι να εφαρμόζει
πιστά τις οδηγίες του ΥΠΕΠΘ, έτσι
ώστε να διατηρεί ακέραιο το
δικαίωμα να γκρινιάζει για αυτές.

39. Είμαστε στο εμείς;
Όχι, αν μάθατε, ότι μάθατε
ως φοιτητές και για 35
χρόνια το εφαρμόζετε –
πιθανότατα ευσυνείδητα,
χωρίς να απουσιάζετε
αδικαιολόγητα και χωρίς
να καπνίζετε στην
αίθουσα.

40. Γενικότερα αν είστε βολεμένος –
είτε γιατί όλα είναι καλά, είτε γιατί
τίποτε δε διορθώνεται.

41. Επί του πρακτέου
o Ενημερωθείτε
o Μιλήστε
o Συζητήστε

42. Τα νέα μέσα είστε εσείς

43. Πλην φιλολόγων;
Α…, όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξω;
Αλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον.
Ανεπαισθήτως μ’ έκλεισαν από τον κόσμον έξω.

44. Ευχαριστώ για την προσοχή σας …
Η εισήγηση είναι διαθέσιμη
στο δικτυακό τόπο:
Διαδίκτυο & διδασκαλία
www.netschoolbook.gr