2. Inleiding
• Inhoud:
– Wat is leraareffectiviteitsonderzoek?
– Hoe doen we leraareffectiviteitsonderzoek?
– Leraareffectiviteit: vijf basisprincipes
– Toekomstige ontwikkelingen
3. Leraareffectiviteitsonderzoek
• Een empirisch onderzoeksprogramma – wat is
de relatie tussen wat leraren doen en wat
leerlingen leren
• Begonnen in jaren 60 (Brophy & Good, 1986;
Muijs & Reynolds, 2011)
• Doel: niet enkel theorie, ook praktisch
bruikbare resultaten
5. Methodologie
• Basismodel:
– Input – proces – uitkomst
• Dus drie types variabelen
– Input variabelen
– Proces variabelen
– Uitkomst variabelen
• Alle drie zijn complex en controversieel
6. Input en Uitkomst
• Belang van achtergrond leerling – wat is
toegevoegde waarde school/leraar?
• Betrouwbaarheid variabelen varieert!
• Keuze input variabelen kan resultaten beïnvloeden
• Keuze uitkomst variabelen kan resultaten
beïnvloeden
7. Proces variabelen
• Welke zijn belangrijk voor uitkomsten?
– Uit de theorie
– Uit praktische kennis
– Uit empirisch onderzoek
– Antwoorden zijn nooit definitief
• Is het mogelijk de complexiteit van een
klas/school te meten?
• Meest gebruikt: vragenlijsten en systematische
observatie
8. Activiteit
• Welke factoren (b.v. leerlingkenmerken zoals gender,
school factoren of klasse factoren zoals klassegrootte,
kwaliteit leraar) hebben volgens u de grootste invloed op
leerlingenuitkomsten?
10. Leraareffectiviteit
• Verklaart tot 75% van de variantie in leerlinguitkomsten op
klasniveau
• Indien men twee leerlingen met een identieke achtergrond
en testresultaten in Wiskunde neemt, en de eerste krijgt een
jaar les van de meest effectieve leraar, terwijl de tweede les
krijgt van de minst effectieve leraar, dan zal de eerste op het
einde van het jaar 25% hoger scoren in Wiskunde dan de
tweede (Muijs & Reynolds, 2001)
11. Een kwestie van sociale rechtvaardigheid
• De leraar is het belangrijkst voor
– Leerlingen uit achterstandsgezinnen
– Leerlingen die risico lopen te falen
13. Principe 1: Directe Instructie
• Directe instructie is de beste methode voor het aanleren van
basiskennis
• Interactieve methode waarbij de hele klas onderwezen
wordt, met oefening individueel en in groep
• De les wordt zorgvuldig opgebouwd
• Meesterschap wordt bereikt door stapsgewijs lesgeven,
oefening en evaluatie
• Zeer belangrijk voor leerlingen uit sociaal achtergestelde
gezinnen
14. Principe 2: Metacognitie
• Zelfregulerend leren en metacognitie groeien in belang
• Dit gebeurt niet vanzelf, instructie is noodzakelijk.
• Onderzoek suggereert:
– Doe dit binnen vakcontext
– Belang van metacognitie moet duidelijk zijn voor de leerling
– Vergt tijd
– Vereist open taken
15. Principe 3: Feedback en evaluatie
• Formatieve evaluatie kan zeer effectief zijn (Black &
William, 2006, Hattie, 2012)
• Maar moet frequent, gedetailleerd en specifiek zijn
• Helpt leraren in het zetten van doelstellingen
• Lof moet specifiek zijn
16. Principe 4: Vakkennis
• Kennis vormt de basis voor begrip. Lange-termijn geheugen
speelt centrale rol in leren.
• Leraren hebben dus geode vakkennis nodig
• Heeft niet alleen relatie met leren, maar ook met
zelfvertrouwen van de leraar
• Is geen simpel lineair effect…
16
17. Principe 5: School en systeem effecten
• Schooleffectiviteit is ook belangrijk
• Kwaliteit van instroom leraren is systematisch centrale
factor, maar ook levenslang leren van de leraar draagt bij
tot sterk systeem
• Lerarenopleiding moet gericht zijn op het daadwerkelijke
startpunt van de student/leraar
18. Schooleffectiviteit
• School moet een omgeving zijn waarin effectief lesgeven
centraal staat
• De leerling moet de school als coherent ervaren
• Schoolverbetering is een cyclus, die verschillende vormen
van leiderschap vereist naargelang de fase waarin school
zich bevindt
18
20. Conclusie
• Rol van leraren is groot
• Vijf principes:
– Directe instructie voor basiskennis
– Belang van zelfregulerend leren en metacognitie
– Feedback en evaluatie
– Vakkennis
– School- en systeemeffecten
• We weten veel, maar passen dit vaak niet toe!
21. Conclusie
• Dank u voor uw aandacht!
• D.Muijs@soton.ac.uk
• @ProfDanielMuijs
21