1.
Het creeren van draagvlak voor
onderwijsveranderingen
21 april 2011 - TU Delft
Traject: Senior Kwalificatie Onderwijs
Ton Kallenberg - Directeur Onderwijs ROC Leiden

2.
IK BEN ...
... in afrondende fase van proefschrift
naar de rol van de academische
middenmanager bij strategische
innovaties in het Hoger Onderwijs.
... onderwijzer, hoofd onderwijszaken,
onderwijsmanager, interuniversitair
coordinator, hoofd bureau onderwijs,
directeur onderwijskundig centrum,
lector Educatie, directeur Onderwijs.
... basketbalcoach, hoofdopleider
NBB.
... altijd bezig met
veranderprocessen ...
TON KALLENBERG

3.
VRAGEN ...
... invoering TU-breed B.Sc.
Programma ...(Jan Kees Blom)
... Professionalisering voor
Ontwerpdocenten B.Sc... (Kees Nauta)
... ontwerpen gemeenschappelijke
visie ... (Anton van Beek)
... verloop van het afstudeerproject ...
(Marieke Sonneveld)
Hoe krijg je mensen zover om een
nieuw idee in ieder geval met een
open blik te benaderen?
Wat is beter: Eerst de beren op het
pad verwijderen of beren laten zien?

4.
‣Barack Obama
‣it’s not a recession, but a transition

5.
‣Henry Ford
‣“If I had asked people what they wanted, they
would have said: a faster horse”

6.
‣Steve Jobs
‣“You can’t just ask customers what
they want and try to give that to them.
By the time you get it built, they’ll
want something new”

7.
‣Albert Einstein
‣We cannot solve problems by
using the same kind of thinking
we used when we created them

8.
als facebook een land was
‣ was het #3 van de wereld ...
‣ alleen china en india hebben meer
“inwoners”

9.
Links - rechts

10.
‣We are currently preparing
students for jobs that don’t yet
exist ...
‣using technologies that haven’t
been invented ...
‣in order to solve problems we
don’t even know are problems
yet ...

11.
MISVATTING 1:
‣ innovatie is product gestuurd

12.
MISVATTING 2:
‣ innovatie komt top-down tot
stand

13.
MISVATTING 3:
‣ innovatie is moeilijk en zwaar

14.
ONDERWIJSVERANDERING
‣ invoering van iets nieuws
(Van Dale woordenboek)
‣ Opvattingen over
onderwijsverandering.
Bijvoorbeeld:
Onderwijsverandering is het op
planmatige wijze proberen de
kwaliteit van het onderwijs in een of
meer scholen te verbeteren in relatie
tot bepaalde gewenste doelen
(Lagerweij, 2987, p. 110)

15.
ONDERWIJSVERANDERING
‣ omvang van verandering (klein-
groot) (een verbetering; een
nieuwe combinatie; een
herontwerp; een transformatie)
‣ mate van planning (systematisch
vs. spontaan)
‣ op drie niveaus (micro-, meso-,
macroniveau)
‣ vanuit verschillende perspectieven:
technologisch, politiek, cultureel,
e.d.

16.
ONDERWIJSVERANDERING
(als planmatig proces)
‣ drie cruciale mechanismen:
‣ visie (schoolconcept
ontwikkelen, idealen, doelen)
‣ planning (stappenplan,
uitstippelen)
‣ leren (uitproberen, ervaren, al
doende leren)

17.
ONDERWIJSVERANDERING
(de dynamiek van het
veranderen)
‣ overwinnen van weerstand bij
mensen (normatief, macht,
praktisch, psychologisch)
‣ betrokkenheid bevorderen (van
“ik”, naar “taak”, naar “inhoud”)
‣ leiderschap
‣ bevorderende / belemmerende
factoren

18.
ONDERWIJSVERANDERING
(invloed op de verandering)
‣ toegankelijkheid van de
verandering
‣ stimulans vanuit de omgeving
‣ steun van collega’s
‣ faciliteiten en middelen
‣ relatie met bestaande
behoeften
‣ bepaalde eigenschappen van
de vernieuwing ‣ relatief voordeel
‣ duidelijkheid van de inhoud
‣ overeenstemming met bestaande opvattingen
‣ complexiteit
‣ beproefbaarheid
‣ waarneembaarheid van resultaten

19.
Wat is jouw rol?
[Wat voor vernieuwer ben jij?]
‣ Planner
‣ Ontwerper
‣ Ruimtemaker
‣ Stroomlijner
‣ Kampvuur bouwer
‣ Feestje organisator
‣ Lichtend voorbeeld

20.
Wat zijn je instrumenten? Wat is je omgeving?
“The Networking Teacher”
Alec Couros (2008)

21.
Co-creatie
‣ Co-creatie is het ontwikkelen en
verbeteren van producten en
diensten samen met ...
‣ bedrijfsleven
‣ instellingen
‣ personen
‣ ...

22.
EUH ... ANTWOORDEN?
... invoering TU-breed B.Sc.
Programma ...(Jan Kees Blom)
... Professionalisering voor
Ontwerpdocenten B.Sc... (Kees Nauta)
... ontwerpen gemeenschappelijke
visie ... (Anton van Beek)
... verloop van het afstudeerproject ...
(Marieke Sonneveld)
Hoe krijg je mensen zover om een
nieuw idee in ieder geval met een
open blik te benaderen?
Wat is beter: Eerst de beren op het
pad verwijderen of beren laten zien?

23.
Tips voor verandering
(Kotter)
‣ Stel urgentie of noodzaak voor verandering
vast
‣ Vorm een leidende coalitie (sleutelfiguren)
met een grote mate van
veranderingsbereidheid
‣ Ontwikkel visie en strategie met leidende
coalitie
‣ Communiceer de visie op wel honderd
manieren (“wie het maar horen wil”)
‣ Schep een breed draagvlak door training en
coaching
‣ Vier korte termijn successen (met
opleiding / faculteit)
‣ Maak verbeteringen bekend, stem op
elkaar af (desnoods meer veranderingen!)
‣ Verander nieuwe benaderingen in de
organisatie (cultuur)

24.
UNIVERSITEIT
‣caught in the middle
(probleem professionalisme vs
managerialisme)
‣ruim beleidsvoerend vermogen
(veel stafafdelingen die werk voor
elkaar creeren)
‣lage wendbaarheid op mogelijke
ontwikkelingen
‣“Tanker” (kan tegen een stootje)

25.
WAAR OP LETTEN?
‣ Overzichtelijkheid inhoud
‣ Doelen helder
‣ (Kleine) resultaten vieren
‣ Betrokkenheid
‣ Onderstroom
‣ Flexibiliteit (inbreng en participatie)
‣ Verankering (piket paaljes)
‣ Financien !

26.
TIPS
‣ Weet hoe ver je moet gaan
‣ Geen (overbodige) regeltjes
‣ Ken je mensen
‣ Bouw een team (vrijwilligers)
‣ Delegeer
‣ Kweek een gevoel van urgentie
‣ Kies een korte krachtige slogan
‣ Focus op actie (wees flexibel, aarzel
niet, doch handel!)
‣ Communiceer, communiceer, ...
‣ Geef niet op!
‣ Houdt het momentum vast

27.
VALKUILEN?
‣ Weet waar je aan begint
‣ Strategisch vs. taktisch
‣ Paradox van verandering en
stabiliteit
‣ Tussen zeggen en doen
‣ Distancing and quick fixes
‣ Change management Iceberg
‣ Doe het zelf!

28.
DRAAGVLAK CREEREN
‣ Betrek mensen bij je plannen
‣ Houdt rekening met belangen en
motivatie
‣ Onderhandel (maak mensen
medeverantwoordelijk)
‣ Luister hoe mensen tegen je
plannen aankijken
‣ Vraag mensen om mee te denken
‣ Geef mensen informatie
‣ Zet plannen op “de agenda”
‣ Laat mensen deelnemen (maak
mensen “mede-eigenaar”)

29.
U wordt uitgenodigd de presentatie nog eens rustig te bekijken op -of te downloaden van- het adres:
www.slideshare.net/tonkallenberg