Trafik Güvenliği ve İlk Yardım Kulübü Proje Hazırlama Rehberi
Okul Servis Sürücüleri Bilgilendirme Toplantısı Sunumu
1.
2. • Çok katmanlı bir yapıya sahip olan trafik güvenliği, hepimizi ilgilendiren ve
ülkemiz açısından en önemli toplumsal/yaşamsal sorunlardan biri.
• Dünya Sağlık Örgütü‟nün tüm dünyada yaptığı çalışmalar, trafik kazalarının
insan ölüm nedenleri arasında şu anda 9‟uncu sırada yer aldığını gösteriyor.
• Ancak trafik güvenliği konusunda olumlu bir davranış değişikliği yaratmayı
başaramazsak, 2030 yılına geldiğimizde trafik kazaları yaşam kaybı nedenleri
arasında 5‟inci sıraya yükselecek.
• Yine Dünya Sağlık Örgütü‟nün verilerine göre, 15-29 yaş arası kişilerin ölüm
nedenleri arasında trafik kazaları ilk sırada yer alıyor. Yani trafik güvenliğinde
gençler, en riskli grubu oluşturuyor.
• En verimli çağlarında, hayata en fazla katıldıkları dönemde gençlerin trafik
kazalarından korunması, onlarda yaratacağımız öz farkındalıkla ilişkilli olarak
yaşamsal önem taşıyor.
• Çünkü toplumumuzun yarınlarını oluşturacak olan gençler, aynı zamanda trafik
kültürünün olumlu yönde değişmesini sağlayacak en önemli güç ve kaynak
olacak.
3. Trafikte Sorumluluk Hareketi
Trafikte Sorumluluk Hareketi, TC Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
koordinasyonunda, trafik güvenliği alanında çalışma yapan kurum ve kuruluşlarla işbirliğinde,
TÜVTURK’ün desteğiyle trafikte can güvenliğini artıracak önlemler almak ve toplumda farkındalık
yaratarak, sorumluluk bilincini geliştirmek amacıyla hayata geçirilmiştir.
Proje 4 Mayıs 2010 tarihinde başlamıştır.
Koordinasyon
Alt projeler
Hedef gruplar
4. Trafikte Sorumluluk Hareketi
Paydaşlar
T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Boğaziçi Üniversitesi
Bakanlığı Erzincan Üniversitesi
• Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü Gazi Üniversitesi
• Karayolları Genel Müdürlüğü Hacettepe Üniversitesi
T.C. İçişleri Bakanlığı Koç Üniversitesi
• Emniyet Genel Müdürlüğü Orta Doğu Teknik Üniversitesi
• Jandarma Genel Komutanlığı Ankara Büyükşehir Belediyesi
T.C. Millî Eğitim Bakanlığı İstanbul Büyükşehir Belediyesi
• Temel Eğitim Genel Müdürlüğü Erzincan Belediyesi
• Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü Türk Akreditasyon Kurumu
• Ortaöğretim Genel Müdürlüğü Türkiye Şoförler ve Otomobilciler
• Özel Öğretim Kurumları Genel Federasyonu
Müdürlüğü IRU Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Birliği
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı TRT- Türkiye Radyo Televizyon Kurumu
T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı TÜVTURK
T.C. Sağlık Bakanlığı
5. Trafikte Sorumluluk Hareketi
Üç alt proje ile çalışmalarına devam eden Trafikte Sorumluluk
Hareketi eğitim ve etkinlikleriyle bugüne dek
585 bin kişiye doğrudan ve 2 milyondan fazla kişiye de çeşitli
eğitim ve iletişim araçlarıyla ulaşıldı.
Güvenli Taşıt Hareketi ile 3 bin 500 kişiye doğrudan eğitim verildi,
saha etkinlikleri ile 225 bin kişiye ulaşıldı.
Can Dostları Hareketi ile Türkiye çapında 296 okulda 3 bin 200
sınıf öğretmeni, 100 bin öğrenci, 200 bin veli ve 6 bin okul servis
şoförüne doğrudan temas edildi.
Sorumlu Vatandaş Hareketi’nde ise 2 bin 500 usta öğretici
vasıtasıyla 50 binden fazla kişiye trafik güvenliği eğitimi verildi.
6. Trafikte Sorumluluk Hareketi
Şimdiye dek çalışmaların Can Dostları Hareketi, Güvenli
Taşıt Hareketi ve Sorumlu Vatandaş Hareketi alt
projeleri ile devam eden Trafikte Sorumluluk hareketi,
bugünden itibaren yeni bir hedef kitleye daha ulaşıyor.
Trafikte Sorumluluk Hareketi kapsamında
gerçekleştirilecek olan Trafikte Gençlik Hareketi ile trafik
güvenliği konusunda ortaöğretim öğrencilerine yönelik
eğitim ve etkinlikler düzenlencek.
7. • TC Ulaştırma , Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı koordinasyonu ve TÜVTURK Araç
Muayene İstasyonları‟nın desteğiyle yürütülen Trafikte Sorumluluk Hareketi
kapsamında Goodyear Lastikleri‟nin desteğiyle hayata geçirilen Trafikte Gençlik
Hareketi eğitim projesi, özellikle lise döneminde bulunan gençlerimizde trafik
güvenliği konusunda olumlu bir davranış değişikliği yaratmayı amaçlıyor.
• Trafik ve İlk Yardım dersi kapsamında öğrencilere, trafikte tehlike yaratmamak,
tehlikelerden korunmak, sürücü, yaya, yolcu olarak trafik
kurallarına uymak ve duyarlı olmak, sorumlu davranmak konusunda olumlu tutum
kazandırmayı hedefleyen Trafikte Gençlik Hareketi ,
aynı zamanda ortaöğretim öğrencilerinin Trafik Güvenliği ve İlk Yardım Kulüplerinin
faaliyetlerine gönüllülük esasıyla katılımlarını artırmayı da amaçlıyor.
8. • Okulumuz, 2012-2013 ders yılında Trafik Güvenliği ve İlk Yardım Kulübü
etkinliği olarak «Trafikte Sorumlu Davranıyorum» ve «Trafik
Olimpiyatları‟na Katılıyorum» çalışmaları için pilot okul seçilmiştir.
– Bu projede öğrencilerimiz, trafik konulu sosyal sorumluluk
kampanyaları hazırlayacak ve ulusal bir yarışmaya katılacaklardır.
Bu projede sizlerin de gönüllü desteğinizi beklemekteyiz.
9. Trafik kazaları
• Dünyada her gün 3 bin
500 insan
• Her 3 dakikada 1 çocuk
yollarda ölüyor
10. Bir şeyler değişmeli
• Türkiye‟de sorun çok daha ağır
ve trafik kazalarında dünyada
ilk 10‟da
• Her gün trafik kazalarında
20‟den fazla kişi ölüyor
• Ailesinde, yakınları arasında
trafik kazası nedeniyle kayıp
yaşamayanımız yok
• Kazaların önlenmesi için
olumlu bir güvenlik kültürünün
yerleşmesi gerekiyor
11. Dünyada ölüm nedenleri sıralaması
Trafik kazalarında
ölenler kim?
15-29 yaş: 1. sıra
15-29 yaş: 1.
5-14 yaş: 2. sıra
30-44 yaş: 3. sıra
45-69 yaş: 8.sıra
70 ve üstü: 20.sıra
Hayata katılımı daha
yüksek olan gençler
risk altında!
12. Duyarlılık kazandırılması gereken kavramlar
Dünya Sağlık Örgütü, düşük ve orta sosyo-ekonomik düzeye
sahip ülkelerde trafik kazalarına bağlı ölümlerle baş etmek için
aşağıdaki faktörlere odaklanılmasını önermektedir:
• Hız
• Alkol
• Emniyet Kemeri ve Çocuk Güvenlik Koltukları
• Kask
• Görünürlük
• Kolay Zarar Görebilen/Kendi Kendine Yetemeyen Kişiler
13. Tehlike ve risk
Tehlike ve risk aynı anlama gelmez.
Trafik güvenliği açısından tehlike ve riski ayırt etmeliyiz.
Tehlike Risk
Aslan insan için doğada tehlikeli bir Hayvanat bahçesinde kafeste ise
hayvandır, pek çok zarar verebilir. yarattığı risk kontrol edilmiştir, insana
zarar veremez.
Aslan bir tehlike kaynağıdır, onun yaşam sahasında yürüyüş yapmak ise riskli
davranmaktır.
Aslanı hayvanat bahçesinde ziyaret ederek yaşamımız riske atmadığımız gibi,
trafikteki tehlike kaynaklarını da güvenli davranarak etkisiz hale getirebiliriz.
14. Tehlikeleri önceden tahmin
edebilir misiniz?
•Önleminizi buna göre alabilir misiniz?
•Trafik kazalarının nerede ve ne zaman
olacağını bilmiyoruz
•Ancak, trafik kurallarının trafiği
düzenleyici ve tehlikeleri azaltıcı
işlevleri olduğunu biliyoruz.
Kurallara uyarak, trafikte güvenliğimizi artırdığımızı, bunun da
kazaları azalttığını biliyoruz
•Yeterince bilmediğimiz, trafik kazalarının riskli ortamlarda bulunmakla ve
riskli davranışlarla artış gösterdiğidir
•Eğer bu ortamları ve hangi davranışlarımızın trafikteki riskleri artırdığını bilir
ya da önceden tahmin edebilirsek, kurallara uymanın ötesinde hem kendi
güvenliğimiz için çok değerli bir adım atmış oluruz hem de trafik güvenliği
kültürünü oluşturmaya katkıda bulunuruz
15. Güvenli kullanıyorum
• Güvenli bir yolculuktaki en önemli rol, araç sürücüsüne aittir
• Sürücü:
Trafik kurallarına uymak
Trafikteki tehlikeleri ayırt ederek güvenli sürüş davranışlarında
bulunmak
Kendine yetemeyen bireylerin güvenliğini sağlamak, (çocuklar,
engelliler gibi)
Acil durumlar için hazırlıklı olmak zorundadır
16. Türkiye trafik kazaları istatistiği
Yıllar Kaza Sayısı Ölenler Yaralananlar
2000 500.664 5.566 136.406
2001 442.960 4.386 116.202
2002 439.958 4.169 116.045
2003 455.637 3.959 117.551
2004 537.352 4.427 136.437
2005 620.789 4.505 154.086
2006 728.755 4.633 169.080
2007 825.561 5.007 189.057
2008 950.120 4.236 184.468
2009 1.034.435 4.300 200.405
2010 259.985 2.738 171.475
2011 278.353 2.582 194.149
Kaza nedenlerinin yüzde 96‟sı insan davranışları olmasına rağmen, temsil eden
örneklemin yüzde 98‟i trafikte sorumlu davrandığını belirtmektedir.
Kişiler sorumlu davrandıklarını düşünüyorken yanılıyor olabilirler mi? Trafikte hangi
tehlikeler kendi kontrolü altında, düşünmemiş olabilirler mi?
17. Trafikteki tehlikeler
Kontrol Edebileceklerim:
Sürücü olarak kendi davranışlarım ve yaptığım hareketler
Aracımın güvenlik açısından özellikleri, bakımı
Kontrol Edemeyeceklerim:
Yol koşulları
Hava koşulları
Yayalar ve diğer yol kullanıcılarının davranışları
Diğer sürücülerin davranışları ve yaptıkları hareketler
Diğer sürücülerin araçlarının güvenliği ve bakımı
18. Neyi kontrol edebilirim?
• “Ben”: Güvenlikteki kilit etken
– Kendi davranışlarımı ve yaptığım hareketleri
– Aracımın güvenlik açısından özelliklerini, bakımını
– Öğrenciler ve velileri, kendi kontrolleri altındaki
– Faktörleri yönetmeleri konusunda etkileyebilirim
• Trafik ortamında gençler daha fazla risk altındadır,
daha fazla kazaya uğramakta ve zarar görmektedirler
• Trafik ortamı tehlike kaynakları ile doluysa da
trafik kazaları önlenebilir
• Bu tehlikeleri güvenli davranışları yaşamımızda istisnasız
uygulayarak önleyebilir ve trafik kültürünün oluşmasına
katkı sağlayabiliriz
19. Trafik güvenliğini insanlar sağlar
Trafik güvenliğini sağlamada sonuçlara en fazla
insan davranışları etki eder
10 kazadan 9‟unun, sürücülerin trafik kurallarına
uymamasından ve aracını yanlış biçimde
kullanmasından kaynaklandığı belirlenmiştir
20. Güvenli bir trafik ortamına katkı için
yapılması gerekenler
• Kurallara uyma bilinci
• Kuralların eksiksiz uygulanması
• Trafikte konsantrasyon
• Risk almadan hareket edecek şekilde karar vermek
• Trafik ortamı kamuya aittir, yani hepimizindir
• Trafik ortamının önemli araç gereçleri olan trafik işaretleri,
aydınlatma araçları ve trafik ışıklarına zarar verilmemelidir
• Trafik ortamına sahip çıkmak ve bunlara ait aksaklıkları ilgililere
bildirmek, trafiğe katılan bireylerin sorumlulukları arasındadır
21. Trafik,sadece otomobillere ait bir ortam
değildir
• Trafikte yayaların, araçlara göre önceliği vardır
• Yaşlı, çocuk ve kendine yetemeyen bireylerin de trafikte
olmaya hakkı olduğu bilinci ile korunup kollanmaları gerekir
• Trafik ortamını güvenli hale getirecek ve davranışlarımızı
olumlu yönde geliştirecek toplumsal değerler
– Kurallara uyma
– Sabır
– Sorumluluk
– Saygı
– Hoşgörü
– Nezaket
– Yardımlaşma
– Ve duyarlılıktır
23. Durabilir misiniz?
• “Dur” ve “Yol Ver” işaretleri ile “Kırmızı yanan trafik ışığı” araç
ve yayaları kazalardan koruyan en önemli trafik işaretleridir
• Bu işaretleri tanımak ve bunlara uymak hayati önem taşır
• Durma, duraklama, park etme, yolcu bindirme ve indirme
kurallarını bilmek de yaşamsal öneme sahiptir
24. Trafik güvenliğini
“paylaştığımız bir değer” haline getirebiliriz
• Trafik güvenliğinin artırılmasına en büyük katkı yaya, sürücü veya
yolcu olarak davranışlarımızla ilintili ortak anlayışımızın değişimiyle
sağlanabilir
• Anlayış değişimi için öncelikle trafik kazaları ve yoldaki
davranışlarımız arasındaki ahlaki, duygusal ve zihinsel bağı
kuracak bir kamu vicdanını ve onu ayakta tutan güvenlik değer
sistemini yaratmalıyız
• Hızlı araç kullanmak, kırmızı ışıkta geçmek, kaldırıma park etmek,
emniyet kemeri takmamak, çocukları ön koltuğa oturtmak gibi
yaygın ihlalleri yapanlar, bu davranışlarından dolayı yakınları
tarafından suçlanmıyorsa, kendileri de herhangi bir suçluluk
hissetmiyorsa, farkındalık ve değişim yaratmak mümkün değildir
Kaynak: SÜMER, N.Kent İçi Trafik Güvenliği: Problemler Ve Çözüm Önerileri, Turkish Journal of Transportation and Traffic Safety, 1(1): 5-9, (2007)
25. Trafikte stres ve baş etme
STRES
Bazı durumların yolunda gitmediğine,
İhtiyaçların karşılanmadığına,
Dengenin bozulduğuna
işaret eden
Fizyolojik - duygusal- davranışsal işaretlerdir
BAŞ ETME YÖNTEMLERİ
Etkisiz yöntemlerden uzak durmak,
azaltmak
Etkili yöntemleri devreye sokmak
Bilgilenmek
Danışmanlık ve diğer desteklere
ulaşmak
26. Öfke
• Öfke uygun ifade edildiğinde, son derece
sağlıklı ve doğal bir duygudur. Ancak
kontrolden çıkıp da yıkıcı hale dönüşürse
okul-iş hayatında, kişisel ilişkilerde ve
genel yaşam kalitesinde sorunlara yol
açar
• Pek çok kişisel ve sosyal problemlerin
(Örneğin, çocuk istismarı, aile içi şiddet,
fiziksel ya da sözel saldırganlık, toplumsal
şiddet) temelinde öfke vardır. Öfke hem
dış hem de içsel bazı olaylarla ortaya çıkar
• Arkadaşınız, anneniz, kardeşiniz,
sokaktaki bir adam, öğretmeniniz gibi
belli bir insana öfkelenebileceğiniz gibi,
trafik sıkışıklığı, iptal edilen bir randevu
gibi bir olaya da öfkelenebilirsiniz
27. Öfke kontrolü
• Öfkeyi doğru ifade etme becerisini kazanmaya “öfke kontrolü”
denir
• Öfke kontrolünde temel amaç, saldırganlıktan uzak, şiddet
içermeyen, kişinin kendisine ve çevresindekilere zarar
vermeyecek şekilde duygusunu ifade etme becerisini
kazanmasıdır
• Araştırmalar, kızgınlık duygusunun “boşaltılması”nın kızgınlık,
öfke ve saldırganlığı daha çok arttırdığını ve sorunu çözmek için
hiçbir yararı olmadığını göstermektedir
• Onun için en iyisi, kızgınlığınızı neyin tetiklediğini bulmanız ve
kendinizi kaybetmeden, bu nedenlerle başa çıkabileceğiniz
stratejileri geliştirmenizdir
28. Trafikte öfke kontrolü
• Trafik, özellikle büyük şehirlerde kişilerin
öfkelenmesine neden olan etkenlerden biridir
• Kişi, trafikte hızla öfkeleniyor ve öfkesini kontrol
etmekte zorluk çekiyorsa, araç kullanmaktan uzak
durmalıdır
• Toplu taşıma araçlarını kullanma yolunu seçmelidir
29. Trafikte öfke unsurları
• Trafikteki kişileri öfkelendiren konulardan biri de hak ihlalleri ve
kural ihlalleri yapan veya trafik güvenliğini tehlikeye atan
sürücülerdir
• Yayalara öncelik vermeyen, geçiş üstünlüğü olan ambulans gibi
araçlara yol vermeyen, güvenlik şeridini kullanan, süratle araca
yaklaşarak taciz edici biçimde yol isteyen veya kornayı gereksiz
yere kullanan, hatta el kol işaretleri yapıp küfür eden sürücüler
diğerlerini öfkelendirebilir
• Bu durumlarla karşılaşanların anormal davranış sayılacak bu
davranışlara karşılık vermemeyi ve güvenli davranmayı seçmesi
önemlidir. Bu davranışlar cezaya tabi davranışlardır ve asayiş
konusudur
• Yayalar ve sürücüler tarafından yapılan ihlal ve hataların trafik
polisine bildirilmesi önerilir
30. Trafik güvenliğini
“paylaştığımız bir değer” haline getirebiliriz
• Trafik ortamını güvenli kılmada yardımcı ve
davranışlarımızı etkileyen toplumsal değerlerin
– Kurallara uyma
– Sabır
– Sorumluluk
– Saygı
– Hoşgörü
– Nezaket
– Yardımlaşma
– Ve duyarlılık olmasını sağlamak hepimizin elindedir
32. Trafik ve insan
• Kendi kendine yetemeyen/zorlanan birey
– Çocuklar
– Engelliler
– Yaşlılar
•Kendi kendine yetebilen birey
– Taşıt sürücüleri
– Bisikletliler
– Motosikletliler
– Yayalar
– Yolcular
33. Türkiye‟de trafik kazaları
Trafik Kazasında Hayatını Kaybedenlerin
Oranı
% 24‟ü sürücü
%31‟i yolcu
% 19‟u yayadır
Kaynak: WorldHealthOrganization (2009). Global StatusReport on RoadSafety: Time forAction. Geneva: WHO Press. (www.who.int/violence_
injury_prevention/road_safety_status/2009)
34. Görüş ve görünme
Sürücünün ve yayanın trafik unsurlarını görebilmesi ve kendisinin de
aracının da trafikte rahatlıkla görünmesini sağlaması gerekir. Bunun
için:
Gece yayaların fosforlu giysiler giymesi
Bisiklet gibi araçların fosfor ve ışık
düzenekleri olmadan kullanılmaması
Araçların far ve sinyallerinin tam olarak
çalışması
Aynaların temizliği ve açılarının doğruluğu
Görüş alanının açık olması, camların
temizliği, yıkama sisteminin çalışır durumda
olması, sistemde su bulunması
sağlanmalıdır…
Ayrıca trafik levhalarını görebilmek de pek
çok tehlikeyi erken fark etme olanağı
verecektir.
Gündüz farların açık tutulması, araçların görünürlüğünü artırarak güvenli sürüşe
katkıda bulunmaktadır
35. Trafikte bulunmak herkes,
ancak özellikle çocuklar, gençler,
yaşlılar ve engelli bireyler için oldukça tehlikelidir
• Bu tehlike, yaya olarak trafikte bulunulduğunda ve
caddelerde karşıdan karşıya geçişlerde daha da artar
• Yayalar her ne kadar öncelikli olsalar da, buna özen
göstermeyen sürücüler olabilir. Kişilerin dikkatlerini
toplayarak seri biçimde karşıdan karşıya geçmeleri gerekir
• İlköğretim öğrencileri yaşları gereği, ortaöğretim öğrencileri
ise çevre ve arkadaşlarıyla diyalogları gereği bu yoğun
konsantrasyonu sıklıkla sağlayamazlar
• Yapılan özel uyarı ve bilgilendirmenin sıklığı güvenli
davranışların kazandırılması için gereklidir
36. Hava şartlarına dikkat
• Karlı ve yağmurlu havalar, sürücülere olduğu kadar yayalara da olumsuz,
trafik güvenliğini azaltıcı ortamlar hazırlar. Görüşün kısıtlanması tehlikeler
yaratır
• Ancak bu hava şartlarının getirdiği en önemli risk, yol yüzeyinin ıslanması,
kar ya da buzla kaplı olması nedeniyle fren mesafesinin uzamasıdır. Daha
da olumsuz koşullarda, araçların yayaların beklemediği, ters manevralar,
savrulmalar ve taklalar ile frenin hiç etkili olamadığı kayma durumlarıdır
• Bu tür havalarda, yaya olarak trafikte bulunurken,çok daha dikkatli ve
araçlardan gelebilecek riskleri dikkate alacak davranışlar içinde olmamız
gerekir. Araçlarla geçişlerde aramızda olacak mesafenin uzun tutulması,
ani hareketlerden kaçınılması ilk akla gelen önlemlerdir
• Bu tür havalar, yayaların kendi hareketlerini de güçleştirirler. Beklenmedik
kaymalar, düşmeler kaldırımda yürürken, karşıya geçerken ve araçlara
binip-inerken ilave tehlikeler yaratırlar. Koşullara uygun ayakkabılar
giyilmesi ve ani hareketlerden kaçınılması yararlı olabilir
37. Servise öğrenci almak ve servisten indirmek
• Hemen birçok şehirde, yerleşimlerin gelişimi ve trafiğin
artmasıyla, evden okula giden veya okuldan eve dönen çocuklar
servisleri kullanmaktadır. Bu, daha güvenli bir seyahat için
önerilmektedir
• Servis araçlarının her dört tarafından yaklaşık 3‟er metrelik
mesafeler, araçla ilgili potansiyel tehlike alanlarıdır
• Kaldırım üzerinde, güvenli bir yerde servisi bekleyen çocuklar
hızla ve dikkatsizce yoldan geçmeye çalışabilir
• Çoğunlukla da servisi yakalamak için hızla, dikkatsizce karşıya
geçerler
• O sırada aniden geçen bir başka aracın yaratacağı tehlikeler çok
açıktır, öğrencileri zamanında hazır olmaları için uyarınız, acele
etmeden inip binmelerini sağlayınız
38. Araç muayenesi
Araç muayenesi, trafiğe çıkan tüm motorlu ve
motorsuz araçların teknik yeterliliklerinin
muayene ile tespit edilmesidir
Muayene süresi dolduğu halde muayene
edilmemiş araç kullanmak cezaya tabidir
Araç muayenesi ne işe yarar?
Araç muayenesi, tüm taşıtların güvenlik
seviyesinin topluca yükseltilmesini sağlar
39. Araç muayenesinin
trafik güvenliğine katkısı
•Uluslararası standartlarda muayene hizmetinin başladığı tarih: 11 Ocak
2008
•11 Ocak 2008-31 Temmuz 2012: 21 milyon 350 bin adet periyodik
muayene yapıldı. Ücretsiz muayene tekrarları, egzoz gazı emisyon ölçümleri
ve tespit işlemleri ile birlikte 34 milyona yakın muayene gerçekleştirildi
•Periyodik muayenesi yapılan 21 milyon 350 bin aracın:
Yüzde 38‟i (8,2 milyon), trafik ve taşıt güvenliği açısından tehlike arz
edecek nitelikte kusur veya eksiklik nedeniyle “ağır kusurlu” ya da
“emniyetsiz” raporu aldı
•İkinci muayenesine gelen yaklaşık 8,1 milyon araçtan yüzde 97,5‟i,
eksiklik ve kusurlarını gidererek muayeneden başarı ile geçti
Yani:
8 milyonun üzerindeki araç, var olan kusurlarını gidermiş, daha
önce güvensiz bir şekilde yollarda dolaşırken güvenli hale
getirilmiştir
40. Araç sahipliliği ve sorumluluklar
Trafik Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası
Egzoz Gazı Emisyon Ölçümü
Periyodik Araç Bakımı
Periyodik Araç Muayenesi
41. Araçta bulundurulması
zorunlu malzemeler
•İlk yardım çantası: Traktörler, motosikletler ve motorlu bisikletler hariç tüm motorlu araçlarda 1 adet
Büyük sargı bezi (10 cm x 3-5 m), 2 Adet
Hidrofil gaz steril (10x10 cm 50‟lik kutu), 1 Kutu
Üçgen sargı, 3 Adet
Antiseptik solüsyon (50 ml), 1 Adet
Flaster (2 cm x 5 m), 1 Adet
Çengelli İğne, 10 Adet
Küçük makas (paslanmaz çelik), 1 Adet
Esmark bandajı, 1 Adet
Turnike (En az 50 cm örgülü tekstil malzemeden), 1 Adet
Yara bandı, 10 Adet
Alüminyum yanık örtüsü, 1 Adet
Tıbbı eldiven, 2 Çift
El feneri, 1 Adet
•Üçgen Reflektör: Motosikletler ve motorlu bisikletler hariç tüm motorlu araçlarda 2 adet
•Yangın Söndürme Cihazı: Sayısı, cinsi ve kapasitesi araç sınıfına ve aracın kullanım amacına göre değişiklik
gösterir
•Stepne: Motosikletler ve lastik tekerlekli traktörler hariç bütün araçlar ile tarım orman römorkları da dahil olmak
üzere tüm römorklarda her zaman kullanılabilir durumda bulundurulacaktır Runfled lastikleri olan, orijinalinde stepne
bulunmayan ve lastik tamiri kiti bulunan araçlarda stepne bulundurma koşulu aranmamaktadır
•Yangın tüpü:
Binek araçlarda 1 adet 1 kg
Yolcu sayısı 26 ya kadar olan otobüsler için 2 adet 2 kg
Azami ağırlığı 12 tondan küçük olan kamyonlarda 1 adet 4 kg
Araç tehlikeli madde taşıyor ise 2 adet 6 kg
42. Emniyet kemeri
• Doğru takılmış bir emniyet
kemeri insan bedenini çarpma
etkisiyle vücutta meydana gelen
sarsıntıdan korur
• Kemer, kaza anında meydana
gelen çarpma etkisini vücut
yapısındaki en güçlü noktalara
yönelterek, çarpma etkisinin
vücutta tek noktada toplanmayıp
dağılmasını sağlar
• Çarpma ve çarpışma anında
koltuktan fırlamayı engeller
Hassas ve en önemli organların
yer aldığı kafa ve omuriliğin
herhangi bir yere çarpmasını
önleyerek korur
43. Emniyet kemeri
Özel araçlarda meydana gelen ölümleri İkinci çarpışma/beden çarpışması
yüzde 45, ağır yaralanmaları ise yüzde 50 Çarpışmalar veya ani frenleme
azaltmaktadır sonucunda duran araçta, araç içindeki
Hafif kamyon sürücüleri arasında araç içi kişilerin duramayarak aracın torpido, ön cam,
ölümleri yüzde 60, ağır yaralanmaları ise direksiyon gibi kısımlarına çarpmalarıdır
yüzde 65 azaltmaktadır Emniyet kemeri, ikinci çarpışmadan korur
44. Ne zaman ve nerede
emniyet kemeri takmalı?
ŞEHİRİÇİ ÖLÜ 2.197 YARALI 59.979
ŞEHİRDIŞI ÖLÜ 2.984 YARALI 46.167
İstatistikler, her zaman emniyet kemeri takmanın gereğini ortaya koyuyor.
45. Emniyet kemeri
Kullanılmaması durumunda
30 km/saat hızda olan çarpışmalarda vücutta oluşan hasar 1
birim ise, 50 km/saat olan çarpışmalarda bu hasar 9 katına
çıkmaktadır
Ölümle sonuçlanan kazalarda oluşan yaralanmalar
incelendiğinde yoğunlaşma,
Yüzde 48 ile baş-boyun yaralanmaları
Yüzde 37 ile göğüs-karın-kalça yaralanmaları
Yüzde 8 ile omurga ve göğüs duvarı yaralanmalarıdır
Bir kaza sonrası aracın içinde kalmak kişileri
ölümden kurtarabilir
Emniyet kemeri kullanılmadan karışılan bir kazada,
araç dışına fırlama halinde ölüm riski tam 25 kat
artar
46. Çocuk güvenlik koltuğu
• Boyu 150 santimetrenin, ağırlığı da 36
kilogramın altındaki çocukların güvenlik
koltuğunda seyahat etmeleri zorunludur
Kendine yetemeyen bireylerin trafikte güvenliğinin
sağlanmasından hepimiz sorumluyuz
47. Güvenli sürüş için şartlar
• Tüm zihinsel süreçlerin yola ve araca yönlendirilmesi
gerekir
• Bu odaklanma, tehlikeleri erken fark etmek ve en kısa
sürede, doğru tepkileri vermek için gereklidir
• İki el koordinasyonu, direksiyon ve manevra hakimiyeti
için gereklidir. Her zaman direksiyonu iki elle tutarak
kullanmak gerekir. Diğer elle başka bir şeyi tutmaya
çalışmamak gerekir
• Cep telefonu ile görüşme ve mesajlaşma, güvenli
sürüş için gerekli şartları tamamen bozar
48. Araç kullananları olumsuz yönde etkileyen
bağımlılıklar
• Eylem bağımlılıkları
– Cep telefonu görüşmeleri
– Cep telefonu ile mesaj yazma
– Sigara
– Yemek
• Bağımlılığın geliştiği bir davranış uyarıldığında, kişi bu
davranışı göstermek zorundadır. Davranışı göstermese de
bireyin dikkati artık bu yöne kaymıştır:
– Örnek: SMS uyarı sesi. Sürücü bu sesi duyduğunda, bağımlılık söz
konusu ise mesaja cevap vermekten daha öncelikli bir şey yoktur
– Dikkati kesinlikle bu yöne kaymıştır
49. Cep telefonu
•Cep telefonlarından kaynaklanan
kaza olasılığı, alkollü araç
kullanmaya bağlı olasılık düzeyine
yakındır:
Telefon görüşmeleri, zihnin
tamamen konuşulan konuya
kaymasına neden olur
Yola ve araca verilen dikkat
kesinlikle bölünür
Araç kullanımı otomatikleşir
•Telefon görüşmelerinde araç
kitlerinin kullanımı aynı düzeyde
dikkat bölünmesine neden
olmaktadır
50. Cep telefonu - SMS
•Cep telefonu ile mesaj gönderiminde risk daha
da yüksek:
-Zihinsel odaklanmada kayma
-Mesajları okumak için gözün yoldan ayrılması
-Uzun süre direksiyonu tek elle kullanma gerekliliği
51. Çoğumuz, güvenliği yaşamımızın her alanında
öncelikli ve vazgeçilmez olarak göremiyoruz
• Araç kullanırken cep telefonuyla arama yapmak, çalan
telefona cevap vermek, mesaj yazmak gibi davranışlar
sürücünün dikkatinin dağılmasına neden olur, kazaya yol
açabilir
• Cep telefonuyla konuşan bir sürücü çevresindeki tehlikeli
durumların bazılarını hiç fark edememektedir
• Cep telefonuyla meşgul olmak, araç kiti dahi kullanılsa,
güvenli sürüş için ihtiyaç duyulan konsantrasyonun
bozulmasına neden olur
• Cep telefonlarından kaynaklanan kaza olasılığı, alkollü araç
kullanmaya bağlı olasılık düzeyine yakındır
52. Alkolün etkisi
FONKSİYONLAR UYARICI ETKİSİ YATIŞTIRICI ETKİSİ
Dürtüler Korkunun azalması Yorgunluk
Kendine güvenin artması Dikkatte azalma
Kavrama Alışkanlıklardan vazgeçme Hafıza kaybı
Kendini kontrol edememe Tepkilerde yavaşlama
Genel Cesaret artışı Dikkatsizlik
Davranışlar Düzensizlik, dengesizlik Uyuşukluk
Araç Kullanma Aşırı hız, tehlikeli manevra Tepki eksikliği, yanlış karar
Yetisi Acil durumda kontrol kaybı Acil durumda kontrol kaybı
53. Alkolün istenmeyen etkileri
•Saldırgan araç kullanma eğilimi
– Yakın takip
– Hız
– Diğer araçları taciz
– Kolay öfkelenme
•Dikkatin dağılması
•Aşırı coşku ya da durgunluk sonucunda dikkati
odaklamada zorlanma
•Görüş alanında dar bir aralığa odaklanma
54. Trafik ve araç
KAZA KAZA KAZA
ÖNCESİ ANI SONRASI
AKTİF PASİF ACİL
GÜVENLİK GÜVENLİK MÜDAHALE
ÖNLEMLERİ ÖNLEMLERİ VE YARDIM
55. Araçların dışı, deformasyon, emniyet kemeri, hava
yastıkları, kafes barlar, çocuk koltukları…
Aktif güvenlik elemanları Pasif güvenlik elemanları
Sürücünün kazadan
kaçınmasını sağlayan
sistemler
•Taşıtın kumanda ve Dış güvenlik İç güvenlik
frenleme sistemleri
•Bilgilendirme sistemleri Bir kaza durumunda
•Ergonomik olarak Taşıtın çarptığı yayalar, bisiklet ve taşıtın içerisindeki kişilere;
yerleştirilmiş kumandalar motosiklet sürücülerinin •Etki eden ivme ve kuvvetleri en
yaralanmalarını en aza indirmek aza indiren
için taşıta kazandırılması gereken •Hayati hacim sağlayan
tüm tasarım özellikleri • Kazadan sonra taşıtın dışına
çıkarmayı kolaylaştıran sistemler
56. Güvenli taşıt için önemli noktalar
• Görüş ve görünme
• Hareket ve duruş
• Taşıma
• Emniyet
57. Güvenli taşıt
Görüş ve görünme
Görüş alanı açıklığı
Aynaların
temizliği
Aynaların
açısı
Farların
Yıkama suyu ve
tam olarak
yıkama sistemi
çalışması
Sinyallerin
tam olarak
çalışması Camların sürekli
temizliği
58. Güvenli taşıt
Hareket ve duruş
Araçta yük
sınırına
uyulması
Frenleme sisteminin tam ve
fonksiyonel olması
Lastik ölçülerinin kabul
edilebilir sınırlarda olması
Rot balans ayarlarının Fren ayarlarının sağlam
düzgün olması olması
59. Güvenli taşıt
Taşıma
Araçta yük sınırına ve
taşıma usullerine uyulması
Araç tadilatlarının AITM
yönetmeliğine uygun olması
Karoser
bağlantılarının
Araç tadilatlarının araç muayene
sağlam olması
istasyonlarında denetlenmesi
60. Güvenli taşıt
Emniyet
LPG ve yakıt sistem
emniyet kontrollerinin
düzenli yapılması
Tadilatın sadece
proje onayı ile
yapılması
Ağır vasıtalarda arka
işaret levhaları
Kaza durumları için üçgen
reflektör ve ilk yardım ekipmaları
61. Güvenli taşıt
Kişisel sorumluluk alanları
Kullanmadan önce…
– Tüm lastiklerinizin havasını
kontrol edin
– Camlarınızı, aynalarınızı
temizleyin.
– Cam yıkama sisteminizi, cam
suyu seviyenizi kontrol edin
– Sinyallerinizin ve far
sistemlerinizin çalıştığından emin
olun
– Ayna ayarlarınızın doğru
olduğundan emin olun
– Kesinlikle araç kapasitenizin
üzerinde yolcu veya yük kabul
etmeyin
62. Güvenli taşıt
Kişisel sorumluluk alanları
Seyir halinde...
– Aracınızın yol tutuşunda ya da
frenlemesinde anormallik
hissediyorsanız , hızınızı azaltarak
en yakın hizmet noktasına gidin
ya da bir çekici çağırın
– Aracınız yolda düz bir hatta
gitmiyorsa lastikleri kontrol edin.
Lastiklerinizde problem yoksa, bir
servis noktasına gidin
63. Güvenli taşıt
Kişisel sorumluluk alanları
Düzenli olarak...
– Lastiklerinizi, fren sistemlerinizi
ve diğer yürüyen aksamı mutlaka
kontrol ettirin
– Yangın söndürme cihazının ve ilk
yardım setinin içeriğini ve
kullanım tarihlerini kontrol edin
– Aracınızın periyodik araç
muayenesini ve egzoz gazı
emisyon ölçümünü zamanında
yaptırın
64. Lastikler neden önemli?
• Lastiklerin doğru şekilde şişirilmesi virajlarda aracın tutuş performansı
için çok önemlidir
• Fark edilmeyen basınç kaybı ve lastiğin az şişmiş olması durumunda
aracın ağırlığı, lastik sırtının dış kısmı üzerine biner ve basıncın lastiğin
genişliği boyunca eşit olarak yayılmasına engel olur
• Lastik döndükçe yan duvarın olması gerekenden daha fazla ısınması,
hem performansı hem de güvenliği olumsuz olarak etkiler
• Lastikleri az şişirmek basıncın, yol üzerinde eşit derecede dağılmaması
anlamına gelir. Bu durum, lastiklerin yol tutuşunu engeller ve özellikle ağır
yüke sahip araçların sürüşünü olumsuz etkiler. Durma mesafesi uzar ve
viraj alma becerisi azalır
65. Lastiklerin kontrolü
Lastikler tekmelenerek değil, hava basıncı ve diş derinliği
ölçülerek kontrol edilir
• Lastikler, günlük süreçler nedeniyle hava basıncını kaybedebilir. Yapılan araştırmalar,
araçların yüzde 64‟ünden fazlasının lastiklerindeki hava basıncının az olduğunu
göstermektedir
• Sıcaklık: Yaz aylarındaki sıcaklık, lastiklerin hava basıncını da artırmaktadır. Bu nedenle
lastik basıncı sadece lastiklerin „soğuk‟ olduğu durumlarda kontrol edilmelidir. Ayrıca araçta
lastiğin patlaması halinde veya lastik içerisindeki hava basıncının tamamen bitmesi
sonrasında bile maksimum 80km/saat hızla 80 kilometre yol gidebilen modern lastikler
kullanılmıyorsa, yedek lastiğin de havasının kontrol edilmesi gerekir
• Lastiklerin diş derinliği: Sürücüler hava basıncına ek olarak, lastiklerinin durumunu da
kontrol etmelidir. Yola çıkmadan önce lastiklerin dişlilerinin aşınıp aşınmadığını kontrol
edilmelidir. Özellikle aracın ıslak zemin üzerindeki performansı açısından yeterli derinliğe
sahip olduklarından emin olarak yola çıkılmalıdır
• Ağır yükler aracın manevra kabiliyetini azaltır: Tatile çıkmak genellikle ailenin ve ağır
bagajların araca yüklenmesi anlamına gelir. Sadece ağır yükler bile aracın manevra
kabiliyetini azaltır. Ağır yük, karavan veya römork çekme, araç ve lastiklere ekstra yük
bindirir. Aracın yolcu ve bagajlar ile tamamen doldurulmuş olması halinde, kullanım kılavuzu
doğrultusunda lastik basıncının artırılması gerekmektedir
• Az şişirilmiş lastikler masrafa neden olur: Az ya da fazla şişirilmiş lastikler, tüm dişli alanını
eşit oranda kullanamaz. Her iki durumda da lastiğin kilometre performansı düşerken lastiğin
dişlisi hızla ve düzensiz bir şekilde yıpranır. Normalden az hava ile şişirilmiş lastikler daha
fazla enerjiye ihtiyaç duyması nedeniyle yakıt tüketimini artırır
66. Kış lastiği ve trafik güvenliği
• Trafik güvenliği ile ilgili yanlış bilinen konulardan biri
de kış lastiği kullanımı hakkındadır.
• Doğu ve Orta Anadolu bölgeleri hariç ülkemiz bir kar
ve sert kış ülkesi olmamasına rağmen, yaygın
kanaatin aksine, kış lastiği bizim ülkemizde de trafik
güvenliği için önemlidir.
• Kış lastiği kullanımının en büyük avantajı,
beraberinde getirdiği yol güvenliğidir.
• Isının +7 derecenin altına düşmesiyle birlikte kış
lastiklerinin kullanılmaya başlanması, kar yağmasının
beklenmemesi tavsiye edilmektedir.
67. Kış lastiklerinin avantajları
Sürücüler zorlu kış koşullarında kış lastiklerini
kullanarak şunları sağlayabilirler:
• Daha fazla fren emniyeti
• Aracı yönlendirme kabiliyeti
• Üstün çekiş
• Etkin su boşaltımı
• Islak ve buzlu zeminlerde yola tam temas
• Suda kızaklamaya karşı direnç
• +7C'nin altında bile yola iyi tutunma
68. Güvenli sürüş performansı
• Yaz lastiklerinde kullanılan kauçuk, +7C'nin altında tutunma
özelliğini kaybeder ve karlı - buzlu yollarda performans
düşüklüğü ortaya çıkar. Oysa, kış lastiklerinde kullanılan özel
kauçuk sayesinde, lastik +7C'nin altında da tutunma özelliğini
korur.
• Kış lastiğinin diş derinliği yaz lastiğine göre daha fazladır.
Böylece kış lastiğinin karlı ve buzlu zeminde yol tutuşu artar.
Bu da sürücüler için güvenli sürüş performansı anlamına
gelmektedir.
69. Kış lastiği seçerken nelere dikkat edilmelidir?
• Lastik tercihi yapılırken aracın özelliklerine, sürücünün kullanım
biçimine ve yaşanan bölgedeki mevsim koşullarına göre karar
verilmelidir.
• Yaşanan bölgede kış koşulları çok zorlu ve sert geçiyorsa,
çivilenebilir kış lastikleri tercih edilebilir.
• Kış lastikleri, en zorlu kış koşullarında bile sürücülere maksimum
güvenlik
ve ideal sürüş konforu sağlar.
70. Hız
Çarpışma anındaki hız
•50 km/saate çıktığında,
etkileyecek çarpışma 3‟üncü
kattan
•70 km/saate çıktığında 6‟ncı
kattan
•90 km/saatte ise 10‟uncu
kattan düşmeye eş olacaktır
71. Hız ve ölümcül yaralanmalar
• Dünyanın en güvenli otomobilleri,
emniyet kemeri takılı ve hava yastığı Hıza bağlı olarak:
açıkken 70 km/saat hıza kadar can •Çarpışma olasılığı artar
güvenliği sunabiliyor •Tepki mesafesi artar
•Durma mesafesi artar
•Çarpışmadan kaynaklanan kuvvet artar
•Yaralanmaların ciddiyeti yükselir
•Sürücü, hatalarını telafi edecek zaman
bulamaz
Speed management: a road safety manual for decision-makers and
practitioners.
Geneva, Global Road Safety Partnership, 2008
72. Hız ve fren mesafesi
Bunu biliyor muydunuz?
90 km/s hızla giderken çarpışmanın
etkisi, bir binanın 10‟uncu katından
• Yüksek hızda araç kullanma
düşmek gibi bir etki yaratır
davranışı, kaza sayısı
13 üzerinde doğrudan etkide
bulunan çok önemli bir
trafik ihlalidir
• Hız arttıkça aracın kontrol
edilmesi de o oranda güçleşir
• Aracın hızını kontrol etmek,
kazaları önleyebilir ve meydana
gelebilecek kazalarda
oluşabilecek zararı ve kayıpları
azaltır
Kaynak: Speed management: a road safety manual for decision-makers and
practitioners. Geneva, Global Road Safety Partnership, 2008. • Güvenli takip mesafesi de hızla
orantılı katlanarak artar
30 km/s hızla giderken 13 metre ileride yola bir çocuk çıkarsa, ona çarpmadan
durabilirsiniz. Ama 40 km/s hızla gidiyorsanız 13 metrede duramaz ve çocuğa
çarparsınız.
73. Hız ihlalinin miktarı
•Belirtilen hız sınırının saatte 10-15 kilometre üstüne
çıkılması:
- Kaza sonucunda meydana gelen yaralanmaların ciddiyetini
artırması açısından yüksek öneme sahiptir
- Uç değerlerdeki hız ihlallerine göre daha önemlidir
•Çünkü, daha sık karşılaşılmaktadır
•Sürücü tarafından zararsız gibi algılanabilecek hız
ihlallerinden kaçınılmalıdır
74. Düşük hızın faydaları
• Tehlikeli durumları fark etmek için sürücüye daha çok zaman
tanır.
• Tehlikeli duruma tepki verilirken aracın kat ettiği mesafe
azalmış olur.
• Frene bastıktan sonra durmak için ihtiyaç duyulan mesafe
azalmış olur.
• Çarpma öncesinde diğer yol kullanıcılarının, aracın hızını
tahmin edebilme imkanı artar.
• Diğer yol kullanıcılarının bir çarpışmadan kaçınmak için daha
fazla şansı olur.
• Sürücünün, aracın kontrolünü kaybetme ihtimali azalır.