Download luận án tiến sĩ ngành chính trị học với đề tài: Đổi mới phương pháp giáo dục lí luận chính trị cho sinh viên các trường đại học khu vực trung du, miền núi phía Bắc nước ta hiện nay Nhận viết luận văn đại học, thạc sĩ trọn gói, chất lượng, LH ZALO=>0909232620 Tham khảo dịch vụ, bảng giá tại: https://baocaothuctap.net

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA
HỒ CHÍ MINH
HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN
TRẦN HUY NGỌC
ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
CHO SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHU VỰC TRUNG DU,
MIỀN NÚI PHÍA BẮC NƯỚC TA HIỆN NAY
(Qua khảo sát Đại học Thái Nguyên và trường Đại học Tây Bắc)
LUẬN ÁN TIẾN SĨ CHÍNH TRỊ HỌC
HÀ NỘI - 2018

2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA
HỒ CHÍ MINH
HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN
TRẦN HUY NGỌC
ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
CHO SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHU VỰC TRUNG DU,
MIỀN NÚI PHÍA BẮC NƯỚC TA HIỆN NAY
(Qua khảo sát Đại học Thái Nguyên và trường Đại học Tây Bắc)
Chuyên ngành: Công tác tư tưởng
Mã số: 9 31 02 01
LUẬN ÁN TIẾN SĨ CHÍNH TRỊ HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS, TS. Phạm Huy Kỳ
HÀ NỘI - 2018

3. LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Luận án
được hoàn thành dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS, TS. Phạm Huy Kỳ.
Các số liệu và kết quả nêu trong luận án là chính xác, trung thực, bảo đảm
tính khách quan khoa học và có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, tin cậy.
Hà Nội, ngày tháng năm 2018
Tác giả luận án
Trần Huy Ngọc

4. DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
CNXH : Chủ nghĩa xã hội
LLCT : Lý luận chính trị

5. MỤC LỤC
MỞ ĐẦU................................................................................................... 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
LUẬN ÁN ................................................................................................. 9
I. Các công trình khoa học trong nước................................................9
II. Một số công trình khoa học của nước ngoài ..................................26
III. Những kết quả đạt được và những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu 32
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC ĐỔI MỚI
PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ CHO SINH VIÊN
CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC Ở NƯỚC TA HIỆN NAY ................................35
1.1. Phương pháp giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên các trường
đại học.............................................................................................35
1.2. Đổi mới phương pháp giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên các
trường đại học..................................................................................62
Chương 2: THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA CỦA VIỆC
ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ CHO SINH
VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHU VỰC TRUNG DU, MIỀN NÚI
PHÍA BẮC NƯỚC TA HIỆN NAY ...........................................................82
2.1. Đặc điểm các trường đại học và sinh viên các trường đại học khu
vực trung du, miền núi phía Bắc nước ta ...........................................82
2.2. Thực trạng đổi mới phương pháp giáo dục lý luân chính trị cho
sinh viên các trường đại học khu vực trung du miền núi phía Bắc nước
ta hiện nay .......................................................................................90
2.3. Những vấn đề đặt ra trong việc đổi mới phương pháp giáo dục lý
luận chính trị cho sinh viên các trường đại học khu vực trung du, miền
núi phía Bắc nước ta hiện nay .........................................................134
Chương 3: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP TIẾP TỤC ĐỔI MỚI PHƯƠNG
PHÁP GIÁO DỤC LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ CHO SINH VIÊN CÁC
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHU VỰC TRUNG DU, MIỀN NÚI PHÍA BẮC
NƯỚC TA HIỆN NAY............................................................................141
3.1. Quan điểm đổi mới phương pháp giáo dục lý luận chính trị cho
sinh viên các trường đại học khu vực trung du, miền núi phía Bắc nước
ta hiện nay. .................................................................................... 141
3.2. Giải pháp đổi mới phương pháp giáo dục lý luận chính trị cho sinh
viên các trường đại học khu vực trung du, miền núi phía Bắc nước ta
hiện nay......................................................................................... 147
KẾT LUẬN............................................................................................181
TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................186

6. 1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
1.1. Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng giáo dục lý luận chính trị là “Quá
trình tác động vào đối tượng bằng cách trình bày, giải thích một cách khoa
học những kháiniệm, những quyluật, những quan điểm... nhằm làm cho cán
bộ, đảng viên và quần chúng nắm được những kiến thức về chủ nghĩa Mác -
Lênin, về đường lối, chính sách của Đảng, nângcaophẩm chấtcách mạng và
năng lực hoạt động thực tiễn của họ, hướng dẫn họ vận động những hiểu biết
ấy vào cuộc sống” [141, tr.169]. Trong tác phẩm “Đường Cách mệnh”
(1927), Người viết: “Đảng muốn vững thì phải có chủ nghĩa làm cốt, trong
Đảng aicũng phảihiểu, ai cũng phải theo chủ nghĩa ấy. Đảng mà không có
chủ nghĩa cũng nhưngườikhông có trí khôn, tàu không có bàn chỉ Nam”[91,
289]. Vì thế, công tác giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên và các
tầng lớp nhân dân luôn là nhiệm vụ quan trọng của Đảng trong các thời kỳ
cách mạng. Người căn dặn: “Đảng phải chống thói xem nhẹ học tập lý luận.
Vì không học tập lý luận thì chí khí kém kiên quyết, không thấy xa trông rộng,
trong lúc đấu tranh dễ lạc phương hướng, kết quả là “mù chính trị”, thậm chí
hủ hóa, xa rời cách mạng” [96, tr.280].
Trong quá trình lãnh đạo, Đảng ta luôn xác định giáo dục lý luận chính
trị là một bộ phận quan trọng của công tác tư tưởng, góp phần xây dựng, bồi
đắp nền tảng tinh thần của xã hội. Từ thực tiễn công tác giáo dục lý luận chính
trị, Đảng ta đã đưa ra nhiều chỉ thị, nghị quyết nhằm đổi mới, nâng cao chất
lượng, hiệu quả công tác giáo dục lý luận chính trị. Văn kiện đại hội XI xác
định: “Tiếp tục đổi mớinội dung, phương thức, nâng cao hơn nữa tính chiến
đấu, tính thuyếtphục,hiệu quả của công táctư tưởng, tuyên truyền học tập chủ
nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm đường lối của Đảng,

7. 2
chính sách phápluậtcủa Nhà nước… Đổi mới, nâng cao chất lượng công tác
giáo dục LLCT, giáo dục công dân trong hệ thống các trường chính trị, các
trường thuộchệ thống giáodụcquốcdân. Mỗicán bộ, đảng viên phải học tập,
nâng cao trình độ LLCT” [46, tr.256-257]. Kết luận số 94-KL/TW ngày
28/3/2014 của Ban Bí thư về việc Tiếp tục đổi mới việc học tập LLCT trong
hệ thống giáo dục quốc dân cũng xác định: Tiếp tục đổi mới việc học tập (bao
gồm cả nội dung, chương trình, phương pháp giảng dạy, xây dựng đội ngũ
giáo viên…) LLCT trong hệ thống giáo dục quốc dân có tầm quan trọng chiến
lược, cần đặttrong tổng thể của việc thực hiện Nghịquyết Trung ương 8 khóa
XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo…. Phương pháp dạy
học và học tập phải sinh động, mềm dẻo, có thực tiễn và phù hợp với từng
cấp; tạo được sự hứng thú và có trách nhiệm cho người dạy và người học;
người học thích đọc hơn, có trách nhiệm phải học; người dạy có hứng thú
hơn, có trách nhiệm cao hơn. Nghị quyết số 37-NQ/TW ngày 9/10/2014 của
Bộ Chính trị về công tác lý luận và định hướng nghiên cứu đến năm 2030
xác định phương hướng đổi mới mới phương pháp giáo dục LLCT: Đổi mới
phương pháp giáo dục LLCT theo hướng hiện đại, phù hợp đối tượng, đồng
thời chú trọng nâng cao trình độ, rèn luyện phong cách, trau dồi bản lĩnh
chính trị của đội ngũ giảng viên. Tiếp tục đổi mới công tác tuyên truyền,
giáo dục LLCT, công tác nghiên cứu, quán triệt các nghị quyết, kết luận của
Đảng theo hướng thiết thực, hiệu quả.
1.2. Sau hơn 30 năm đổi mới, Việt Nam đã đạt được những thành tựu
to lớn trên tất cả các mặt của đời sống xã hội. Song mặt trái của kinh tế thị
trường, toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế đã tác động theo hướng tiêu cực đến
đời sống, làm băng hoại nhiều nét đẹp văn hóa truyền thống, làm thay đổi
quan niệm, lối sống, phai nhạt lý tưởng, niềm tin… của một bộ phận quần
chúng nhân dân ta nói chung và thanh niên, sinh viên nói riêng. Sinh viên -

8. 3
những người được coi là rường cột của nước nhà, là chủ nhân tương lai của
đất nước đang có một số biểu hiện tiêu cực như: một bộ phận sinh viên suy
thoái đạo đức, mờ nhạt về lý tưởng, sống thiếu hoài bão lập thân lập nghiệp,
thiếu bản lĩnh chính trị, thờ ơ chính trị, mơ hồ về chính trị… Do đó, yêu cầu
thực tiễn cấp bách đặt ra hiện nay là cần phải nâng cao hơn nữa chất lượng,
hiệu quả giáo dục LLCT nhất là trong các trường đại học ở nước ta. Bởi, chính
những tri thức LLCT, góp phần quan trọng vào việc hình thành trong mỗi sinh
viên một thế giới quan khoa học, một nhân sinh quan cộngsản, phương pháp tư
duy và phương pháp làm việc biện chứng. Giáo dục LLCT có vai trò rất quan
trọng trong quá trình hình thành và phát triển về nhận thức, nhân cách của sinh
viên. Tuy nhiên, trong quá trình truyền bá, tiếp thu tri thức LLCT cho sinh viên
trong thời gian qua vẫn còn bộc lộ nhiều hạn chế, mà như Nghị quyết 37-
NQ/TW đã chỉ rõ: “Công táctuyên truyền, giáodục, bồi dưỡng LLCT còn hạn
chế về chấtlượng, trùng lặp về nội dung, chương trình, giáo trình; chậm đổi
mới về phương pháp. Đấu tranh tư tưởng, lý luận chưa theo kịp với yêu cầu
nhiệm vụ trong tình hình mới, đặc biệt trong điều kiện bùng nổ thông tin và
pháttriển mạng thông tin toàn cầu”. Đặc biệt là phương pháp giáo dục LLCT
cho sinh viên các trường đại học thời gian qua còn chậm đổi mới hơn so hơn
với thực tế phát triển của đất nước và thời đại trong điều kiện cuộc cách mạng
công nghiệp lần thứ 4 (cách mạng 4.0) hiện nay. Thực tế này, đang đặt ra yêu
cầu: Cần phải tiếp tục đổi mới phương pháp giáo dục LLCT cho sinh viên
trong các trường đại học ở nước ta hiện nay.
1.3. Khu vực trung du, miền núi phía Bắc nước ta là vùng lãnh thổ
rộng lớn nhất cả nước (chiếm khoảng 30,5% diện tích và chiếm khoảng 14,2%
dân số cả nước), khu vực có vị trí kinh tế, chính trị, văn hóa – xã hội, an ninh
quốc phòng quan trọng của nước ta; vùng có điều kiện kinh tế khó khăn, đa số là
đồng bào dân tộc thiểu số, đa dạng văn hóa.... Đại học Thái Nguyên và trường Đại

9. 4
học Tây Bắc nằm trên địa bàn khu vực trung du, miền núi phía Bắc, có nhiệm vụ
đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho khu vực, đồng thời thực hiện nhiệm vụ
nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ, góp phần quan trọng trong viêc phát
triển kinh tế - xã hội cho khu vực trung du, miền núi phía Bắc. Với khoảng trên
90.000 sinh viên đại học đang học tập – đây sẽ là nguồn nhân lực rất quan trọng
trong tương lai của khu vực và cả nước. Giáo dục LLCT cho sinh viên các trường
đại học khu vực trung du, miền núi phía Bắc có vai trò đặc biệt quan trọng. Tuy
nhiên, thực tế đổi mới giáo dục LLCT trong đó có đổi mới phương pháp giáo dục
LLCT cho sinh viên còn bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập.
Vì vậy, tiếp tục đổimới phươngpháp giáo dục LLCT nhằm nâng cao chất
lượng, hiệu quảcôngtác giáo dục LLCT cho sinh viên các trường đại học, trong
đó có sinh viên các trườngđại học khu vực trung du, miền núi phía Bắc nước ta
hiện nay có ý nghĩa lý luận và thực tiễn sâu sắc. Để góp phần nhận thức giải quyết
điều này, tác giả chọn vấn đề: “Đổi mới phương pháp giáo dục LLCT cho sinh
viên các trường đại học khu vực trung du, miền núi phía Bắc nước ta hiện nay”
(Qua khảo sát Đại học Thái Nguyên và trường Đại học Tây Bắc) làm đề tàiluận án
tiến sĩ củamình.
2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài luận
án, hệ thống cơ sở lý luận của việc đổi mới phương pháp giáo dục lý luận cho
sinh viên các trường đại học ở nước ta, trên cơ sở đó khảo sát thực trạng, đề
xuất một số quan điểm và giải pháp chủ yếu nhằm đổi mới phương pháp giáo
dục LLCT cho sinh viên các trường đại học khu vực trung du, miền núi phía
Bắc nước ta hiện nay.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
Đểđạtđược nhữngmục đíchtrên, luậnán cầnthực hiện các nhiệm vụ sau:
- Nghiên cứu, đánh giá khái quát tổng quan tình hình nghiên cứu có

10. 5
liên quan đến đề tài luận án để từ đó chỉ ra những vấn đề luận án cần tiếp tục
nghiên cứu.
- Nghiên cứu làm rõ các vấn đề lý luận về phương pháp giáo dục LLCT
cho sinh viên các trường đại học và đổi mới phương pháp giáo dục LLCT cho
sinh viên các trường đại học.
- Trình bày rõ đặc điểm các trường đại học và sinh viên các trường đại
học khu vực trung du, miền núi phía Bắc; phân tích thực trạng đổi mới
phương pháp giáo dục LLCT cho sinh viên các trường đại học khu vực trung
du, miền núi phía Bắc nước ta: chỉ rõ những thành tựu đạt được, hạn chế và
nguyên nhân; những vấn đề đặt ra trong đổi mới phương pháp giáo dục LLCT
cho sinh viên các trường đại học khu vực trung du, miền núi phía Bắc nước ta
hiện nay.
- Đề xuất một số quan điểm và giải pháp chủ yếu nhằm đổi mới phương
pháp giáo dục LLCT cho sinh viên các trường Đại học khu vực trung du,
miền núi phía Bắc nước ta trong giai đoạn hiện nay.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đổi mới phương pháp giáo dục LLCT cho sinh viên các trường đại học.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Luận án nghiên cứu vấn đề đổi mới phương pháp giáo dục LLCT cho
sinh viên các trường đại học khu vực trung du, miền núi phía Bắc nước ta
hiện nay qua. Tuy nhiên, khu vực trung du, miền núi phía Bắc là khu vực có
diện tích rộng lớn nhất cả nước (Chiếm 30,5% diện tích và 14,2% dân số cả
nước) thuộc 15 tỉnh thành, tập trung khá đông các trường đại học: trường đại
học Công nghiệp Việt Trì (Phú Thọ), trường đại học Hùng Vương (Phú Thọ),
trường đại học Công nghiệp (Quảng Ninh), trường đại học Tân Trào (Tuyên
Quang), trường đại học Việt Bắc (Thái Nguyên), Đại học Thái Nguyên (Thái
Nguyên), trường đại học Tây Bắc (Sơn La)…. Do đó, với đề tài này tác giả chỉ

11. 6
đi sâu nghiên cứu thực trạng đổi mới phương pháp giáo dục LLCT cho sinh
viên đại học hệ chính quy tập trung, qua khảo sát tại Đại học Thái Nguyên (là
đại học vùng với 11 đơn vị đào tạo, trong đó có 7 trường Đại học) - thuộc khu
vực trung du và trường Đại học Tây Bắc (Sơn La) – thuộc khu vực miền núi
phía Bắc. Đây là những trường đại học có quy mô lớn nhất cả về tổ chức bộ
máy và số lượng sinh viên nên nghiên cứu những trường đại học này có thể
mang tính đại diện cho cả khu vực trung du và miền núi phía Bắc.
Luận án nghiên cứu vấn đề đổi mới phương pháp giáo dục LLCT cho
sinh viên các trường đại học khu vực trung du, miền núi phíaBắc nước ta trong
khoảng thời gian từ năm 2009 đến nay. Năm 2009 là thời điểm các trường bắt
đầu chuyển sang hình thức đào tạo mới theo học chế tín chỉ đặt yêu cầu cần
phải đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp, phương tiện giáo dục cho
phù hợp. Ngoài ra đây cũng là năm đã tích hợp rút ngắn khung chương trình
các môn LLCT từ năm môn xuống còn ba môn học: Những nguyên lý cơ bản
của chủ nghĩa Mác – Lênin (trên cơ sở tích hợp ba môn học vốn là ba bộ phận
hợp thành chủ nghĩa Mác – Lênin), Tư tưởng Hồ Chí Minh, Đường lối cách
mạng của Đảng cộng sản Việt Nam.
5. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu
- Luận án được nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác -
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; các quan điểm của Đảng, các nghị quyết, chỉ
thị của Đảng, pháp luật của Nhà nước về giáo dục - đào tạo, giáo dục LLCT,
đổi mới phương pháp giáo dục LLCT; tiếp thu, kế thừa có chọn lọc kết quả
nghiên cứu của các công trình khoa học trong và ngoài nước có liên quan.
- Luận án được nghiên cứu dựa trên cơ sở thực tiễn công tác giáo dục
LLCT trong các trường đại học ở nước ta hiện nay; quá trình đổi mới
phương pháp giáo dục LLCT cho sinh viên các trường đại học khu vực
trung du, miền núi phía Bắc nước ta; hệ thống các tư liệu, số liệu lưu trữ
của các cơ quan, đơn vị và kết quả khảo sát thực tiễn của chính tác giả.

12. 7
- Luận án sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu khoa học,
gồm: phương pháp phân tích và tổng hợp, lôgíc và lịch sử, tâm lý học, giáo
dục học như: hệ thống - cấu trúc, chuyên gia, thống kê, so sánh, điều tra, quan
sát, thu thập thông tin... Trong đó, để phục vụ nghiên cứu luận án đã sử dụng
chủ yếu phương pháp điều tra xã hội học thông qua bảng hỏi ANKET cho đối
tượng là giảng viên (100 phiếu) và sinh viên (1400 phiếu). Sau khi có kết quả
điều tra xã hội học, tác giả tiến hành tổng hợp, phân loại, phân tích số liệu, vẽ
mô hình, đồ thị nhằm so sánh, đối chiếu và đưa ra các kết luận khách quan
làm căn cứ thực tiễn cho luận án.
6. Đóng góp mới của Luận án
Luận án có những đóng góp mới sau:
- Luận án góp phần hệ thống, luận giải, làm sáng rõ các vấn đề lý luận
về phương pháp giáo dục LLCT và đổi mới phương pháp giáo dục LLCT cho
sinh viên các trường đại học ở nước ta hiện nay. Trong đó đã xây dựng được
khung lý thuyết về mục tiêu, nguyên tắc, nội dung cho việc đổi mới phương
pháp giáo dục LLCT cho sinh viên đại học.
- Luận án góp phần làm rõ thực trạng đổi mới phương pháp giáo dục
LLCT trong các trường đại học khu vực trung du, miền núi phía Bắc nước ta
trong thời gian qua (Qua khảo sát tại Đại học Thái Nguyên và trường Đại học
Tây Bắc).
- Luận án đã đề xuất một số quan điểm và giải pháp chủ yếu dưới góc
độ khoa học công tác tư tưởng nhằm tiếp tục đổi mới phương pháp giáo dục
LLCT có hiệu quả cho sinh viên các trường đại học khu vực trung du, miền
núi phía Bắc nước ta hiện nay.
7. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của Luận án
- Kết quả nghiên cứu của luận án góp phần cung cấp thêm tư liệu khoa
học phong phú, đáng tin cậy phục vụ cho giảng dạy, học tập, nghiên cứu, lãnh

13. 8
đạo quản lý hoạt động giáo dục, đào tạo ở các trường đại học khu vực trung
du, miền núi phía Bắc nói riêng và các trường đại học ở Việt Nam nói chung.
- Kết quả nghiên cứu của luận án góp phần xây dựng một số giải pháp
chủ yếu nhằm đổi mới phương pháp giáo dục LLCT cho sinh viên các trường
đại học khu vực trung du, miền núi phía Bắc nước ta hiện nay.
8. Kết cấu của Luận án
Luận án được cấu trúc gồm: mở đầu, tổng quan tình hình nghiên cứu có
liên quan đến đề tài luận án, 3 chương, 7 tiết, kết luận, danh mục tài liệu tham
khảo và phụ lục.

14. 9
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
I. Các công trình khoa học trong nước
A. Các công trình nghiên cứu về công tác tư tưởng và giáo dục lý
luận chính trị
* Các công trình nghiên cứu về công tác tư tưởng
- Hà Học Hợi (chủ biên), Ngô Văn Thạo (2002), Đổi mới và nâng cao
chất lượng, hiệu quả công tác tư tưởng, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. [63]
Cuốn sách đã trình bày cơ sở lý luận và thực tiễn của việc đổi mới,
nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tư tưởng, dự báo tình hình tư tưởng
xã hội của nước ta đến năm 2020 trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa,
hiện đại hóa, đề xuất nội dung, giải pháp cơ bản và một số nhiệm vụ trước
mắt của công tác tư tưởng. Cuốn sách là tài liệu quan trọng trong quá trình
nghiên cứu về vấn đề đổi mới phương pháp giáo dục LLCT của tác giả.
- Đào Duy Quát (2004), Về công tác tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt
Nam, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. [112]
Cuốn sách là tập hợp những bài nói, bài viết về công tác tư tưởng của
tác giả Đào Duy Quát. Nội dung cuốn sách được kết cấu thành ba phần. Phần
I: gồm các bài có nội dung về công tác tư tưởng và những vấn đề nâng cao
chất lượng, hiệu quả công tác tư tưởng; Phần II: gồm các bài về kiên định
những quan điểm có tính nguyên tắc trong công tác tư tưởng; Phần III: gồm
các bài về công tác tư tưởng với thực hiện nhiệm vụ chính trị trong thời kỳ
mới. Trong đó, tác giả nhấn mạnh công tác giáo dục LLCT, giáo dục lý tưởng
cách mạng, giáo dục đạo đức, lối sống cho thanh niên, sinh viên. Tác giả đưa
ra khái niệm: “Giáo dục LLCT là việc truyền bá những nguyên lý của chủ
nghĩa Mác– Lênin, tưtưởng Hồ ChíMinh, đường lốiquan điểm của Đảngcho
cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân. Đó là quá trình tác động vào

15. 10
đối tượng giáo dục bằng cách trình bày, giải thích một cách khoa học,
những khái niệm những quan điểm, nhằm làm cho cán bộ, đảng viên và
nhân dân nhận thức đúng đắn những nguyên lý của chủ nghĩa Mác – Lênin,
kiên định mục tiêu, lý tưởng độc lập dân tộc gắn liền với CNXH, nhất trí cao
với đường lối, quan điểm của Đảng, nâng cao phẩm chất cách mạng và khả
năng hoạt động thực tiễn, hướng dẫn họ vận dụng những hiểu biết ấy vào
cuộc sống”. Trong khái niệm này, tác giả đã nhấn mạnh đến đối tượng giáo
dục LLCT và khả năng hoạt động thực tiễn, khả năng vận dụng hiểu biết
LLCT vào cuộc sống của họ.
- Lương Khắc Hiếu (Chủ biên), (2008), Nguyên lý công tác tư tưởng –
Tập1,2, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. [54]
Tập 1 cuốn sách gồm 11 chương, giới thiệu những vấn đề lý luận chung
nhất của côngtác tư tưởng: đốitượng, bảnchất, hình thái, mục đích, chức năng,
nhiệm vụ, phương châm hoạt động và vai trò của nó. Những nội dung cơ bản
của công tác giáo dục tư tưởng về thế giới quan, tư duy lý luận, chính trị - tư
tưởng, kinh tế, đạo đức, lối sống.
Tập 2 cuốn sách gồm 10 chương, giới thiệu những vấn đề thuộc về
phương pháp, hình thức và những phương tiện chủ yếu của công tác tư
tưởng như: Hệ thống giáo dục LLCT, các phương tiện truyền thông đại
chúng, các thiết chế, thể chế văn hóa, xây dựng độingũ cán bộ tư tưởng; những
vấn đề về xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật, công tác kiểm tra và cuối cùng là
đánh giá hiệu quả công tác tư tưởng.
Trong đó, chương 4: Hệ thống giáo dục LLCT, tác giả đã đưa ra khái
niệm: “Giáo dục LLCT là quá trình truyền bá và tiếp thu những nguyên lý lý
luận của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan
điểm của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước trong cán bộ, đảng viên
và quần chúng nhân dân” [54, tr. 99]. Ở đây tác giả đã xem giáo dục LLCT

16. 11
là một quá trình đồng thời diễn ra hoạt động truyền bá và tiếp thu LLCT.
Giáo dục LLCT theo quan niệm trên thuộc phạm trù công tác tuyên truyền
trong công tác tư tưởng của Đảng.
Hai cuốn sách là tài liệu quan trọng, là cơ sở lý luận giúp tác giả tiếp
cận vấn đề đổi mới phương pháp giáo dục LLCT cho sinh viên trên góc độ
công tác tư tưởng.
- Phạm Tất Thắng (Chủ biên) (2010), Đổi mới công tác tư tưởng, lý
luận phụcvụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Nxb Chính trị Quốc gia
– Sự thật, Hà Nội. [120]
Cuốn sách bao gồm 4 chương: Chương 1: Trình bày các vấn đề chung
về công tác tư tưởng, lý luận. Chương 2: Phân tích thực trạng công tác tư
tưởng, lý luận trong thời kỳ đổi mới. Chương 3: Phân tích, luận giải tình hình
thế giới, trong nước một vài thập kỷ tới tác động đến tư tưởng, lý luận; dự báo
tình hình tư tưởng, xã hội và những vấn đề đặt ra đối với đổi mới công tác tư
tưởng, lý luận. Chương 4: Trình bày quan điểm, phương hướng, giải pháp đổi
mới công tác tư tưởng, lý luận ở nước ta hiện nay.
Bốn chương của cuốn sách đề cập đến nhiều vấn đề, nhiều khía cạnh,
nhiều tác động khác nhau cả về thực tiễn và lý luận đối với công tác tư tưởng,
lý luận của Đảng trong thời kỳ đổi mới đất nước với những phân tích sắc sảo,
những dẫn liệu cụ thể, sinh động, giàu sức thuyết phục. Trên cơ sở đó, các tác
giả đã phân tích những bài học kinh nghiệm, khẳng định các quan điểm mang
tính nguyên tắc, mục tiêu, phương hướng và luận giải những giải pháp đổi mới
cả về nội dung, phương thức, phương pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả của
công tác tư tưởng, lý luận của Đảng trong tình hình hiện nay. Nội dung cuốn
sáchcó giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc trên lĩnh vực công tác tư tưởng, là tài
liệu tham khảo hữu ích trong quá trình tác giả nghiên cứu vấn đề đổi mới
phương pháp giáo dục LLCT cho sinh viên.

17. 12
- Phạm Tất Thắng (Chủ biên) (2010), bộ sách gồm hai cuốn: Một số
vấn đề lý luận và thực tiễn của công tác tư tưởng, lý luận và Công tác tư
tưởng, lý luận thời kỳ mới: Thựctrạng, quan điểm và giải pháp, Nxb Chính trị
Quốc gia, Hà Nội. [119,120]
Bộ sách là kết quả nghiên cứu thuộc đề tài khoa học trọng điểm cấp
Nhà nước KX.04.32/06-10. Các bài viết đề cập nhiều vấn đề, nhiều khía
cạnh, nhiều tác động khác nhau cả về thực tiễn và lý luận của công tác tư
tưởng, lý luận của Đảng trong thời kỳ đổi mới đất nước; nêu ra những biện
pháp đổi mới mạnh mẽ cả nội dung, phương pháp, nâng cao chất lượng, hiệu
quả công tác tư tưởng, lý luận của Đảng nhằm phát huy sức mạnh của nền
dân chủ XHCN, của đại đoàn kết dân tộc, phấn đấu thực hiện thành công sự
nghiệp đổi mới, hội nhập quốc tế, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc
Việt Nam XHCN; khẳng định vai trò tiên phong của Đảng ta…. Đây là tài
liệu quan trọng cho tác giả trong quá trình nghiên cứu vấn đề giáo dục LLCT
cho sinh viên.
- Nguyễn Danh Tiên (Chủ biên), (2010), Đảng lãnh đạo công tác tư
tưởng trong thời kỳ đổi mới, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. [131]
Cuốn sách nghiên cứu, làm rõ sự lãnh đạo công tác tư tưởng của Đảng
ta trong sự nghiệp đổimới. Cuốn sách được kết cấu thành ba chương: Chương
I: Tình hình mới, yêu cầu mới đối với công tác tư tưởng và sự lãnh đạo của
Đảng trên lĩnh vực tư tưởng. Chương II: Quá trình Đảng lãnh đạo công tác tư
tưởng trong thời kỳ đổi mới. Chương III: Phương hướng, nhiệm vụ và giải
pháp nâng cao sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tư tưởng trong tình hình
hiện nay. Trong đó, cuốn sách đã phân tích được tình hình tư tưởng và những
vấn đề đặt ra với công tác tư tưởng trong tình hình hiện nay, từ đó cuốn sách
khẳng định trong công tác tuyên truyền cần tiếp tục đổi mới và nâng cao chất
lượng giáo dục LLCT trong hệ thống các trường chính trị, các trường đại học,

18. 13
cao đẳng và trung học chuyên nghiệp trong cả nước; khắc phục sự lạc hậu của
chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học, đảm bảo tính cơ bản, hệ
thống, hiện đại và phù hợp với thực tiễn Việt Nam.
- Ngô Huy Tiếp (2011), Những vấn đề lý luận về công tác tư tưởng của
Đảng ta hiện nay, Nxb Chính trị Quốc gia – Sự thật, Hà Nội. [132]
Cuốn sách tập trung làm rõ và trình bày một cách có hệ thống những
vấn đề lý luận cơ bản về công tác tư tưởng của Đảng trong giai đoạn hiện nay,
bao gồm: tư tưởng và công tác tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam; lý
luận và công tác lý luận của Đảng Cộng sản Việt Nam; công tác tuyên truyền,
cổ động của Đảng; giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng
viên; cuộc đấu tranh tư tưởng ở nước ta trong giai đoạn hiện nay.
- Lương Khắc Hiếu (2017), Cơ sở lý luận công tác tư tưởng của Đảng
Cộng sản Việt Nam, Nxb Lý luận chính trị, Hà Nội. [56]
Cuốnsách gồm có 7 chương, đã trình bày một cách có hệ thống, chuyên
sâu về những vấn đề lý luận trọng yếu của công tác tư tưởng, làm rõ khái niệm,
phạm trù về các yếu tố, các bộ phận cấu thành của công tác tư tưởng. Cuốn
sáchcònđi sâu nghiên cứu lý luận về các hình thái, các bộ phận của công tác tư
tưởng và sựgắn bó hữu cơ với các quá trình tư tưởng chủ yếu. Trongchương 7,
cuốnsách đã làm rõ các nội dung về phương pháp công tác tư tưởng như: khái
niệm và phân loại phương pháp công tác tư tưởng, một số phương pháp được
sử dụng phổ biến trong thực tiễn công tác tư tưởng ở nước ta. Cuốn sách là tài
liệu quan trọng cho tác giả trong việc tiếp cận hoạt động đổi mới phương pháp
giáo dục LLCT cho sinh viên trên góc độ công tác tư tưởng.
- Các bài báo khoa học liên quan đến công tác tư tưởng: Nguyễn Phú
Trọng, “Nâng cao hơn nữa chất lượng và hiệu quả của công tác tư tưởng trong
tình hình mới, Tạp chíTư tưởng - Văn hóa số 8/1999; Hữu Thọ, “Từ thực tiễn,
suy ngẫm sâu hơn về công tác tư tưởng”, thông tin công tác tư tưởng số

19. 14
3/2001; Nguyễn Khoa Điềm, “Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện nghị quyết trung
ương năm về nhiệm vụ chủ yếu của công tác tư tưởng, lý luận trong tình hình
mới”, thông tin công tác lý luận số 1/2005; Lương Khắc Hiếu, “tìm hiểu về
tuyên truyền miệng trong lịch sử dân tộc Việt Nam, Tạp chí Tư tưởng - Văn
hóa, số 1/2001; Thái Hòa (2015), “Pháthuy vai trò của công tác tư tưởng trong
tự phê bình và phê bình”, Tạp chí Tuyên giáo, (9)...
* Các công trình nghiên cứu về giáo dục LLCT
- Đề tài KX 10-09D do tác giả Tô Huy Rứa nghiên cứu: Đổi mới nội
dung, chương trình đào tạo giảng viên LLCT các trường đại học cao đẳng,
HN, 1994 [114]. Đề tài đã đánh giá khái quát năng lực đào tạo lý luận Mác –
Lênin của một số trường đại học tại Hà Nội, Học viện chính trị hành chính
quốc gia Hồ Chí Minh. Đồng thời nhóm tác giả cũng đề xuất một khung
chương trình tổng thể để đào tạo giảng viên các môn lý luận Mác – Lênin.
- Đề tài KX 10-09 do tác giả Phạm Tất Dong làm chủ nhiệm (1996):
Đổi mới quy hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ dạy học và nghiên cứu
khoa học Mác – Lênin – Kiến nghị và giải pháp, Hà Nội [37]. Đề tài làm rõ
thực trạng đào tạo và dạy học của đội ngũ khoa học Mác – Lênin, đồng thời
đề xuất những chế độ, chính sách để phát triển đội ngũ này.
- Đề tài cấp Bộ mã B.08 – 22 do tác giả Ngô Ngọc Thắng (Chủ
nhiệm đề tài), (2008), Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác giáo
dục LLCT trong hệ thống các trường chính trị nước ta giai đoạn hiện nay
[121]. Đề tài khái quát các luận điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về công
tác giáo dục LLCT, từ đó đưa ra các quan điểm vận dụng tư tưởng Hồ Chí
Minh về công tác giáo dục LLCT trong hệ thống các trường chính trị nước
ta giai đoạn hiện nay.
- Đề tài cấp Bộ mã B.08 – 23 do tác giả Ngô Ngọc Thắng (Chủ nhiệm đề
tài), (2008), Vận dụng tưtưởng Hồ Chí Minh về giáo dục vào giáo dục LLCT
trong giai đoạn hiện nay [122].

20. 15
Hai côngtrình trên của tác giả Ngô Ngọc Thắng làm chủ nhiệm đề tài đã
khái quát các luận điểm cơ bản của Hồ Chí Minh về công tác giáo dục LLCT,
khảo sát thực trạng vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục vào công tác
giáo dục LLCT hiện nay. Từ đó đưara giải pháp vận dụng tư tưởng về giáo dục
LLCT vào giáo dục LLCT hiện nay. Đặc biệt các đề tài đã hệ thống hóa một
cách toàn diện các luận điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác giáo dục
LLCT. Trong đó, vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác giáo dục LLCT
tại các trường chính trị ở nước ta hiện nay, là những gợi mở cho tác giả trong
quá trình thực hiện đề tài luận án.
- Ban Tuyên giáo Trung ương (10-2007), Đề tài nghiên cứu khoa học:
Tình hình giảng dạy, học tập các môn khoa học Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh trong các trường đại học, cao đẳng và chủ trương, giải pháp cho thời
gian tới [7].
Đề tài đã nghiên cứu một cách tổng quát về đội ngũ giảng viên dạy học
các môn khoa học Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh với tư cách là một
trong những yếu tố quan trọng, trực tiếp tác động đến chất lượng quá trình
dạy và học. Nhóm nghiên cứu cho rằng: bên cạnh hàng loạt các ưu điểm về
gia tăng học hàm, học vị trong đội ngũ thì hạn chế lớn nhất của số đông đội
ngũ này là sức ì lớn, chậm đổi mới tư duy, ngại trau dồi kiến thức, ít chịu tìm
tòi phương pháp dạy học phù hợp với những đối tượng khác nhau, chậm đổi
mới phương pháp giảng dạy. Đặc biệt, tâm lý coi các môn học Mác-Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh là môn học phụ, nhất là trong các trường kỹ thuật cũng là
một trong những nguyên nhân cản trở đổi mới phương pháp.
- Ban Khoa giáo Trung ương, Đề tài nghiên cứu khoa học, mã số
KHBĐ-2003-20: Rà soát và đề xuất hướng sửa đổi, bổ sung một số nội dung
giáo dục đạo đức công dân, chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh
trong nhà trường ở từng cấp học [6].
Đây là mộtcôngtrình nghiên cứu có mục tiêu tìm ra các giải pháp, nhằm

21. 16
nâng cao chất lượng dạy và học các môn LLCT, đạo đức côngdântrong các bậc
học khác nhau. Theo nhóm tác giả, đội ngũ giảng viên Mác-Lênin, tư tưởng Hồ
Chí Minh trong các trường đại học, cao đẳng nước ta hiện nay tuy tăng nhanh
về số lượng songvẫn chưa đáp ứng được nhu cầu đào tạo. Tình trạng dạy vượt
giờ, quá tải khiến một số đông đội ngũ không có thời gian đầu tư, hoàn thiện
chuyên môn, ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng của đội ngũ.
- Vũ Ngọc Am (2003), Đổi mới công tác giáo dục chính trị - tư tưởng
cho cán bộ, đảng viên ở cơ sở trong giai đoạn hiện nay, Nxb Chính trị quốc
gia, Hà Nội [1].
Cuốn sách trình bày công tác giáo dục chính trị - tư tưởng với việc
nâng cao tính tự giác cách mạng cho cán bộ, đảng viên. Quá trình đổi mới,
nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng
viên nhằm chống "diễn biến hoà bình".
- HồChíMinh (2006), Vềcông tácgiáo dụcLLCT, Nxb CTQG, Hà Nội [99].
Cuốn sách giới thiệu các tác phẩm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về vai trò
của chủ nghĩa Mác – Lênin đối với cách mạng Việt Nam. Trong các bài nói,
bài viết của Người luôn đề cao vai trò quan trọng của công tác giáo dục LLCT
đối với cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân. Người xác định rõ nội
dung, nhiệm vụ học tập LLCT; Người yêu cầu nâng cao chất lượng, hiệu quả
công tác giáo dục LLCT cho đảng viên và quần chúng nhân dân.
- Trần Thị Anh Đào (Chủ biên), (2010), Công tác giáo dục LLCT cho sinh
viên Việt Nam hiện nay, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội [49].
Sách gồm 3 chương: Chương 1. Một số vấn đề chung về công tác giáo
dục LLCT cho sinh viên Việt Nam; Chương 2. Thực trạng công tác giáo dục
LLCT cho sinh viên Việt Nam hiện nay; Chương 3. Phương hướng cơ bản và
giải pháp chủ yếu nâng cao chất lượng công tác giáo dục LLCT cho sinh viên
Việt Nam hiện nay. Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn tác giả đã tìm

22. 17
ra những giải pháp khả thi để góp phần hữu hiệu vào việc nâng cao chất lượng
giáo dục LLCT cho sinh viên, nhằm đáp ứng tốt hơn yêu cầu nâng cao chất
lượng nguồn nhân lực trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Trong
hệ thống các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục LLCT cho sinh
viên, một trong những giải pháp mà tác giả đã nêu ra là cần phải đổi mới
phương pháp giáo dục LLCT cho sinh viên. Hướng tác giả tiếp cận để đổi
mới phương pháp giáo dục LLCT cho sinh viên là đổi mới phương pháp dạy
và học, đổi mới phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của sinh viên.
- Luận án tiến sĩ của Nguyễn Tiến Thủ (2003),"Quan hệ biện chứng giữa
chủ thể và khách thểnhận thứcvới việc phát huy vai trò chủ thể trong học tập
của sinh viên Việt Nam hiện nay", Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh
[129]. Tác giả luận án đã phân tích quan hệ chủ thể và khách thể của quá trình
nhận thức, mối quan hệ giữa chủ thể - khách thể trong quá trình học tập bậc đại
học của sinh viên Việt Nam, trên cơ sở đó đề xuất những giải pháp nhằm phát
huy vai trò chủ động, tíchcực, sáng tạo của sinh viên trong quá trình nhận thức.
- Luận án tiến sĩ của Hoàng Anh (2006), Giáo dục lý luận Mác – Lênin
với việc hình thành và pháttriển nhân cách của sinh viên Việt Nam trong điều
kiện kinh tế thị trường hiện nay, Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà
Nội[5]. Luận án đãkhái quát có hệ thống các vấn đề lý luận về giáo dục lý luận
Mác – Lênin, sự hình thành và phát triển nhân cách của sinh viên, kinh tế thị
trường. Tác giả tiến hành khảo sát sinh viên các trường đại học ở Hà Nội, từ đó
chỉ rathực trạngvà những vấn đề đặt ra trong giáo dục lý luận Mác – Lênin cho
sinh viên hiện nay. Luận án đãđưara được hệ thống giải pháp có ý nghĩa lý luận
và thực tiễn sâusắc:đẩymạnh giáo dục, tuyêntruyềntrongcác trườngđạihọc nói
riêng và xã hộinóichungnhận thức đầyđủ, sâusắc hơn về vị trí, tầm quan trọng
củagiáo dục lý luận Mác – Lênin trong mục tiêu giáo dục đại học toàn diện; đổi
mới nộidung, chươngtrìnhvàphương pháp dạy học lý luận Mác – Lênin trong

23. 18
các trườngđạihọc;tăngcườnggiáo dục đạođứcmớitrongquátrình xây dựng và
phát triển nhân cách của sinh viên Việt Nam hiện nay; xây dựng, bồi dưỡng và
pháttriển đội ngũ giảng viên Mác – Lênin vừa “hồng” vừa “chuyên”, đồng thời
nâng cao ýthức tự giác học tập các môn lý luận Mác – Lênin cho sinh viên Việt
Nam hiện nay; đadạnghóacác “sânchơi”, cácphong trào chính trị - xã hội thực
tiễn, đặc biệtpháthuy phongtrào “thanhniêntìnhnguyện”, mùa hè xanh cho sinh
viên trong các trường đại học hiện nay.
- Luận án tiến sĩ của Lương Ngọc Vĩnh (2012), Hiệu quả công tác giáo
dụcchínhtrị -tưtưởng tronghọcviên cáchọcviện quân sự ở nước ta hiện nay,
Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Hà Nội [145]. Luận án đã luận giải làm sáng
tỏ những vấn đề lý luận cơ bản về hiệu quả công tác giáo dục chính trị - tư
tưởng và hiệu quả công tác giáo dục chính trị - tư tưởng cho học viên các học
viện quân sự; đánh giá thực trạng hiệu quả công tác giáo dục chính trị - tư
tưởng trong học viên các học viên quân sự những năm gần đây và xác định
những vấn đề cần giải quyết; đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả công
tác giáo dục chính trị - tư tưởngtrong học viên các học viện quân sự ở nước ta
hiện nay.
- Các luận văn thạc sĩ liên quan đến luận án: Luận văn thạc sĩ của
Hoàng Thị Hương (2005), Vấn đề giáo dục lý luận Mác – Lê nin cho sinh
viên các trường cao đẳng sư phạm ở các tỉnh biên giới phía Bắc Việt Nam
hiện nay, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội; Luận văn thạc
sĩ của Lương Minh Truyền, (2005), Chất lượng giáo dục LLCT trong các
trường đào tạo sĩ quan hậu cần, kỹ thuật quân đội nhân dân Việt Nam ở
phía Bắc giai đoạn hiện nay, Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà
Nội; Luận văn thạc sĩ của Nguyễn Ngọc Khanh, (2006), Nâng cao chất
lượng đào tạo LLCT cho cán bộ trong hệ thống chính trị cơ sở tỉnh Thái
Nguyên hiện nay, Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội, Luận

24. 19
văn thạc sĩ của Trần Công Dương, (2011), Xây dựng văn hóa chính trị cho
sinh viên đại học Thái Nguyên trong thời kỳ hội nhập quốc tế hiện nay, Học
viện Báo chí và Tuyên truyền, Hà Nội…
- Kỷ yếu hộithảo khoa học “Đổimới giảng dạy, học tập môn Triết học
Mác- Lênin trong cáctrườngđạihọc toàn quốc” (2002), Bộ Giáo dục và Đào
tạo, Hà Nội; Kỷ yếu hội thảo khoa học đềtài cấp bộ, “Vấnđềdạyvà học các bộ
môn khoa họcMác– Lênin, tưtưởng HồChí Minh trong các trường đại học ở
Hà Nội:Thựctrạng và giảipháp” (2003), Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí
Minh, Hà Nội; Kỷ yếu Hội thảo khoa học: “Một số quan điểm cơ bản của
C.Mác,PH.Ăngghen,V.I. Lêninvà HồChíMinh vềCông tác tư tưởng” (2012),
Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Khoa tuyên truyền, Hà Nội; Kỷ yếu Hội thảo
khoa học: “Giá trị học thuyết Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và thực tiễn
dạy học ở Đại học Thái Nguyên” (2013), Đại học Thái Nguyên; Kỷ yếu Hội
thảo khoa học: “Nâng cao chất lượng dạy và học các môn khoa học LLCT”
(2013), Đại học KT&QTKD, Thái Nguyên…
- Các bài báo khoa học liên quan đến công tác giáo dục LLCT của các
tác giả: Lương Gia Ban (2004), “Tư tưởng Hồ Chí Minh về lý luận và học tập
lý luận”, Tạp chí Triết học, (1), HN; Lê Bình (2004), “Tiếp tục đổi mới, nâng
cao chấtlượng giáo dục LLCT” LLCT (3), HN; Trần Văn Phòng (2004), “Sự
thống nhất giữa lý luận và thực tiễn trong quá trình hình thành triết học Mác”,
LLCT, (1), HN; Lê Hữu Nghĩa (2005), “Đấu tranh phê phán các quan điểm sai
trái, thù địch - một nhiệm vụ quan trọng và cấp bách hiện nay”, Tạp chí Cộng
sản, (15), HN; Trần thị Anh Đào (2006), “Thực trạng về nhận thức chính trị -
tư tưởng của sinh viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền hiện nay”, Tạp chí
LLCT và Truyền thông,(11), HN; Đào Duy Quát (2006), “Đổi mới toàn diện,
nâng cao chấtlượng hiệu quả côngtác giáo dục LLCT trongtình hìnhmới”, Tạp
chí Tư tưởng - Văn hoá, (6), HN; Vũ Thị Hoa (2006), “Vận dụng tư tưởng Hồ

25. 20
Chí Minh vào đổimới phươngpháp dạyhọc LLCT tại học viện Chính trị quốc
gia Hồ Chí Minh”, Tạp chí giáo dục Lý luận, (11), HN;Nguyễn Thị Kim Hoa
(2009), “Bồidưỡngchínhtrịtư tưởng cho thanh niên trong trường học”, Tạp chí
Tuyên giáo,(2);Nguyễn Tiến Hoàng, (2009) “Vài nét về thực trạng và giải pháp
tiếp tục tiếp tục đổimới côngtác nghiên cứu LLCT”, Tạp chí Tuyên giáo, (9);
GS, Trần Văn Bính (2009), “Giải pháp đấu tranh với những biểu hiện suy thoái
tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên, Tạp chí Tuyên
giáo, (5); Bùi Đình Phong, (2009), “Vị trí vai trò của phương thức giáo dục tư
tưởng Hồ Chí Minh trong nhiệm vụ giáo dục thành niên, Tạp chí Tuyên giáo,
(9); Hoàng Thao, (2011), “Đểnâng cao hiệu quả công tác giáo dục LLCT trong
các trườngtrung cấp côngantại Hà Nội, Tạp chíTuyên giáo, (9); Vũ Ngọc Am,
(2011), “Hiệu quảvà tiêu chí đánh giá hiệu quả công tác giáo dục LLCT”, Tạp
chí Tuyên giáo, (11),…
B. Cáccông trìnhnghiêncứu vềphương phápvà đổimớiphươngpháp
giáo dục LLCT cho sinh viên các trường đại học
- Đề tài KX 10-08 do Nguyễn Hữu Vui làm chủ nhiệm: Đổi mới phương
pháp dạy học các môn khoa học Mác – Lênin ở Việt Nam - Những vấn đề
chung, Hà Nội [147].
Đề tài đã đánh giá thực trạng sử dụng phương pháp trong dạy học các
môn khoahọc Mác – Lênin hiện nay và đề ra những giải pháp cơ bảnđể đổi mới
phương pháp dạy học các môn khoa học này. Các giải pháp khả thi như: xây
dựngchương trìnhdạyhọc cho phù hợp với các đối tượng khác nhau; đổi mới
quy trình giảng dạy; đổi mới hình thức giảng dạy...
- Đề tài KX 10 - 09B củaNguyễn Việt Chiến, "Đổi mớiphương thức đào
tạovà bồidưỡng độingũcán bộ dạyhọc và nghiêncứu lýluận Mác - Lênin và
tư tưởng Hồ Chí Minh” [29].
Đề tài đãđánh giá thực trạng đào tạo và bồidưỡngđộingũ cán bộ dạyhọc

26. 21
và nghiên cứu lý luận Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh hiện nay và đề ra
các giải pháp cơ bảnđể đổi mới phương thức đào tạo tạo và bồi dưỡng đội ngũ
cán bộ dạy học và nghiên cứu lý luận Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh.
- Đề tài khoa học cấp bộ củaHoàngĐìnhCúc (Chủ nhiệm đề tài), (2008),
"Đàotạo giảngviên các môn khoa học Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh ở
Học viện Báochívà Tuyên truyền đápứng yêu cầu đổimớihiện nay”, Học viện
Chínhtrị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh [34] . Các tác giả đã minh chứng
luận điểm: Chất lượng đào tạo giảng viên các môn khoa học Mác - Lênin quyết
định chấtlượng độingũ cán bộ dạyhọc LLCT vàdo đó chiphối quá trình dạy -
học các môn khoa học Mác - Lênin trong các trường đại học hiện nay.
- Nguyễn Duy Bắc (Chủ biên) (2004), Một số vấn đề lý luận và thực
tiễn về dạy và học môn Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh trong trường
đại học, Nxb CTQG, Hà Nội [16].
Cuốn sách đã tập hợp những bài viết của các nhà nghiên cứu lý luận
chuyên sâu, tập trung phântíchchấtlượng dạy và học các môn LLCT. Các nhà
khoa học thốngnhất cho rằng nội dung, chươngtrình, phươngpháp dạyhọc các
môn Mác – Lênin và chất lượng học tập các môn học này làm nên bức tranh
tổng thể chất lượng đào tạo các môn LLCT cho sinh viên nước ta hiện nay.
- Ban liên lạc các trường Đại học, Cao đẳng Việt Nam (VUN), Phân
Viện Báo chí và Tuyên truyền (2004), Phương pháp dạy – học, kiểm tra đánh
giá các môn khoa học xã hội nhân văn, Nxb LLCT, HN [108].
Cuốn sách là tập hợp các tham luận tại Hội thảo Đổi mới phương pháp
giảng dạy, kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn khoa học xã hội và
nhân văn trong các trường Đại học và Cao đẳng. Nội dung các bài viết đi sâu
nghiên cứu: Hoạt động dạy học các môn khoa học xã hội nhân văn - Một số
vấn đề lý luận và thực tiễn; đổi mới hình thức và phương pháp dạy học đại
học các môn khoa học xã hội và nhân văn; một số vấn đề lý luận, kinh nghiệm

27. 22
trong đổi mới các phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học các môn
khoa học xã hội và nhân văn. Trong đó, có nhiều giải pháp cụ thể, thiết thực
giải quyết vấn đề đổi mới phương pháp giáo dục LLCT cho sinh viên các
trường đại học.
- Dương Xuân Ngọc (2004), “Đổi mới phương pháp giáo dục LLCT,
theo hướng pháthuytính tích cực, sáng tạo của người học, kết hợp với việc sử
dụng phương tiện kỹ thuật hiện đại”, bài viết trên Kỷ yếu Hội thảo khoa học:
Phương pháp dạy – học, kiểm tra đánh giá các môn khoa học xã hội nhân văn,
Nxb LLCT, HN [108].
Trong đó, tác giả đã luận giải các nội dung: giáo dục LLCT, thực chất
đổi mới phương pháp dạy học theo hướng “lấy người học làm trung tâm”,
phương pháp dạy – học mới có sử dụng các thiết bị kỹ thuật trợ giảng,
những điều kiện để đổi mới phương pháp giáo dục LLCT. Tác giả khẳng
định: phương pháp dạy học mới là phương pháp “lấy người học làm trung
tâm”, phương pháp khơi dậy tính chủ động, sáng tạo và tích cực của người
học; thày chỉ là người tổ chức, định hướng vào tạo điều kiện để người học
tự tìm lấy kiến thức, kỹ năng và tình cảm cho mình.[108, tr.337]
- Hoàng Quốc Bảo (2006), Học tập phương pháp tuyên truyền cách
mạng Hồ Chí Minh, Nxb CTQG, Hà Nội [14].
Cuốn sách trình bày ba phần chính: Một là, phương pháp tuyên truyền
và nguồn gốc của phương pháp tuyên truyền cách mạng Hồ Chí Minh. Hai
là, những đặc trưng cơ bản trong phương pháp tuyên truyền cách mạng của
chủ tịch Hồ Chí Minh. Ba là, vận dụng phương pháp tuyên truyền cách
mạng của chủ tịch Hồ Chí Minh để đổi mới phương pháp tuyên truyền của
cán bộ tư tưởng trong thời kỳ mới. Cuốn sách đã đóng góp thêm ý kiến vào
việc tìm hiểu nguồn gốc và nêu lên những đặc trưng cơ bản của phương
pháp tuyên truyền Hồ Chí Minh; nghiên cứu thực trạng phương pháp tuyên

28. 23
truyền của đội ngũ cán bộ hoạt động trong lĩnh vực tư tưởng của Đảng. Trên
cơ sở đó, đưa ra một số giải pháp cơ bản nhằm nâng cao, đổi mới phương
pháp tuyên truyền của đội ngũ cán bộ tư tưởng theo phương pháp tuyên
truyền Hồ Chí Minh.
- Ngô Văn Thạo (Chủ biên), (2008), Phương pháp dạy học LLCT
(Chương trình bồi dưỡng chuyên đề dành chogiảng viên dạy học các chương
trình LLCT tại Trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp huyện), Nxb Lao động Xã
hội, Hà Nội [125].
Trong cuốn sách các tác giả đã khái quát chung về LLCT và giáo dục
LLCT; một số vấn đề tâm lý và giáo dục học trong dạy học học tập LLCT,
phẩm chất nghề nghiệp, nghệ thuật diễn giảng, kiểm tra, đánh giá trong dạy
học LLCT.
- Vũ Ngọc Am (2009), Một số vấn đề về phương pháp dạy học LLCT,
Nxb Thông tấn, Hà Nội [2].
Cuốn sách được coi như cẩm nang nghiệp vụ của những người làm
công tác giáo dục LLCT nói chung và những người trực tiếp làm công tác dạy
học LLCT nói riêng. Nội dung chủ yếu của cuốn sách gồm có ba phần chính,
trong phần thứ hai (phần trọng tâm của cuốn sách này) có một nội dung rất
mới là Đề cương một số bài giảng dành cho giảng viên tham khảo.
- Phạm Huy Kỳ (2010), Lý luận và phương pháp nghiên cứu, giáo dục
LLCT, Nxb Chính trị - Hành chính quốc gia, Hà Nội [71].
Nộidungcuốnsáchtrình bày một số vấn đề lý luận và phương pháp của
hoạt động nghiên cứu, giáo dục LLCT và công tác nghiên cứu, biên soạn, giáo
trìnhlịch sửđảngbộ địaphương. Cuốn sách gồm 7 chương, trong đó tác giả đã
khái quát, hệthốnghóacác kháiniệm liên quanđếngiáo dục LLCT,phươngpháp
và các phương pháp dạy học thường sử dụng trong công tác giáo dục LLCT.
Tác giải đưa ra khái niệm, giáo dục LLCT là: truyền bá những nguyên

29. 24
lý của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm
của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước cho cán bộ, đảng viên và
quần chúng nhân dân nhằm hình thành thế giới quan khoa học, nhân sinh
quan cộng sản, phương pháp tư duy và phương pháp làm việc biện chứng,
khoa học và góp phần thúcđẩytính tích cực chính trị - xã hội của các chủ thể
chính trị trong hoạt động thực tiễn. Trong khái niệm này, tác giả đã khẳng
định giáo dục LLCT là quá trình truyền bá những tri thức LLCT (những
nguyên lý của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối,
quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước) cho đối tượng giáo
dục (cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân) nhằm thực hiện mục tiêu
giáo dục LLCT đặt ra. Khái niệm đã chỉ rõ được vai trò của chủ thể và đối
tượng cũng như mục tiêu giáo dục LLCT đặt ra.
Tác giả cũng đã nêu và phân tích một số phương pháp thường được sử
dụng trong công tác giáo dục LLCT hiện nay: phương pháp thuyết giảng,
phương pháp nêu vấn đề, phương pháp thảo luận nhóm, phương pháp dạy
học cùng tham gia, phương pháp xemina [71, tr. 118-161]. Cuốn sách là tài
liệu tham khảo quan trọng trong quá trình nghiên cứu sinh thực hiện luận án.
- Hoàng Chí Bảo (2011), Tìm hiểu phương pháp Hồ Chí Minh, Nxb
Chính trị - Hành chính, Hà Nội [12].
Trong cuốn sách tác giả đã tiếp cận nghiên cứu và trình bày về phương
pháp Hồ Chí Minh theo một nguyên tắc nhất quán: Nghiên cứu phương pháp
Hồ Chí Minh không thể tách rời tư tưởng và phong cách của Người, cũng
không thể tách rời đạo đức, lối sống và nhân cách của Người; bởi vì phương
pháp Hồ Chí Minh ở tầm tư tưởng, ở trong triết lý nhân sinh và hành động của
người, ở sự gắn liền khoa học, cách mạng và nhân văn trong con người và hoạt
độngcủa Người… Trongđó, tác giả đã đưara phương pháp Hồ Chí Minh là sự
gắn bó giữa nói đi đôi với làm, là tấm gương đạo đức sáng ngời về đạo đức và

30. 25
tác phong. Do đó, đổi mới phương pháp giáo dục LLCT cho sinh viên đại học
hiện nay cần thấm nhuần tư tưởng này của Bác.
- Kỷ yếu hội thảo khoa học: “Dạy học các môn LLCT trong trường
Đại học đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông” (2015),
trường Đạihọc Sưphạm – Đạihọc Thái Nguyên.[141] Kỷ yếu đã tập hợp nhiều
bài viết của các tác giả là các giảng viên các trường đại học ở nước ta. Các bài
viết tập trung làm rõ các vấn đề lý luận về dạy và học các mônLLCT, thực trạng
dạy và học các môn LLCT ở trong các trường đại học và đề ra các giải pháp
nhằm nâng cao chất lượng dạy và học các môn LLCT. Trong đó có nêu lên
nhiều giải pháp cụ thể nhằm đổi mới phương pháp dạy và học các môn LLCT.
- Các bài báo khoa học có liên quan: Đinh Xuân Khoa (2003), “Đổi
mới phương pháp dạy học đại học - những khó khăn và giải pháp”, Tạp chí
Giáo dục, (số 48), HN; Lê Bình (2004), “Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất
lượng giáo dục lý luận chính trị”, Tạp chí Lý luận chính trị (3); Nguyễn Văn
Hiền (2005), “Về phương pháp so sánh trong dạy học các môn khoa học
Mác-Lênin”, Tạp chí Giáo dục (110), HN; Nguyễn Ngọc Hợi, Phạm Minh
Hùng (2005), “Vấn đề đổi mới phương pháp dạy học ở trường đại học”, Tạp
chí Giáo dục, (số 20); Vũ Thị Hoa (2006), “Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh
vào đổi mới phương pháp dạy học LLCT tại học viện Chính trị quốc gia Hồ
Chí Minh”, Tạp chí giáo dục Lý luận, (11), HN; Mạch Quang Thắng (2008),
“Phương pháp đào tạo, bồi dưỡng cán bộ về LLCT theo quan điểm của Hồ
Chí Minh, Tạp chí Tuyên giáo, (số 11); Nguyễn Thành Khải (2009), “Đổi mới
phương pháp dạy học ở Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí
Minh, Tạp chí LLCT, (9), HN; Nguyễn Công Hưng, (2010), “Để thực hiện tốt
chương trình đổi mới giáo dục lý luận Mác – Lênin ở trường đại học và cao
đẳng, Tạp chí Tuyên giáo, (6); Đặng Thị Nhiệt Thu (2010), “Đổi mới phương
pháp dạy học LLCT trong các trường đại học và cao đẳng”, Tạp chí Khoa

31. 26
học chính trị, (3), HN; Bùi Văn Ga (2015), “Những vấn đề đặt ra trong đổi
mới căn bản, toàn diện giáo dục đại học”, Tạp chí Tuyên giáo, (5), Hoàng
Quốc Bảo (2015), “Tư tưởng Hồ Chí Minh về phương pháp nâng cao hiệu
quả tuyên truyền”, Tạp chí Tuyên giáo, (9)…
Như vậy, ở trong nước đã có nhiều công trình nghiên cứu về nhiều mặt
của công tác tư tưởng, công tác giáo dục LLCT; phương pháp và đổi mới
phương pháp giáo dục LLCT cho sinh viên đại học. Tuy nhiên, dưới góc độ
công tác tư tưởng về đổi mới phương pháp giáo dục LLCT cho sinh viên đại
học, tác giả nhận thấy chưa thấy có đề tài nào trực tiếp nghiên cứu. Đặc biệt,
nghiên cứu làm rõ các vấn đề về: mục đích, nguyên tắc, nội dung đổi mới
phương pháp giáo dục LLCT cho sinh viên, trong đó có sinh viên các trường
đại học khu vực trung du, miền núi phía Bắc nước ta hiện nay.
II. Một số công trình khoa học của nước ngoài
A. Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào
Cộng hoà dân chủ nhân dân Lào có nhiều công trình nghiên cứu về
giáo dục LLCT cho cán bộ, đảng viên. Tiêu biểu bài viết của các tác giả như:
- Luận án tiến sĩ của Bun Phết Xu Ly Vông Xắc (1994), Nâng cao
trình độ tư duy lý luận cho cán bộ đảng viên Đảng nhân dân cách mạng
Lào trong giai đoạn hiện nay, Học Viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh,
Hà Nội [28].
Luận án đã khái quát các vấn đề lý luận về nâng cao trình độ tư duy lý
luận cho cán bộ đảng viên. Luận án phân tích thực trạng quá trình giáo dục
LLCT cho cán bộ đảng viên Đảng nhân dân cách mạng Lào, từ đó luận án đã
đề ra hệ thống các giải pháp nhằm nâng cao trình độ tư duy lý luận cho cán bộ
đảng viên trong giai đoạn hiện nay. Trong đó luận án khẳng định cần tiếp tục
đẩy mạnh công tác giáo dục LLCT cho cán bộ đảng viên.
- Luận án tiến sĩ của Bun kết – Kê sơn (2006), Nâng cao đạo đức cách

32. 27
mạngcủacánbộchủchốtcấptỉnhnướcCộnghòaDânchủNhândânLào trong
giai đoạn hiện nay, Học Viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội [26].
Luận án đã khái quát được lý luận về đạo đức cách mạng, nâng cao đạo
đức cách mạng cho cán bộ chủ chốtcấp tỉnh. Luận án đã tập trung làm rõ thực
trạng và những vấn đề đặt ra trong quá trình nâng cao đạo đức cách mạng cho
cán bộ chủ chốt cấp tỉnh nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào. Từ đó, luận
đề ra hệ thống các giải pháp nhằm nâng cao đạo đức cách mạng cho cán bộ
chủ chốt cấp tỉnh nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay. Một trong
những giải pháp được đặt ra là tiếp tục nâng cao chất lượng công tác giáo dục
LLCT cho cán bộ chủ chốt cấp tỉnh hiện nay.
- Luận văn thạc sĩ của Khăm Phăn Mun Chăn My Xay (2008), Nâng
cao năng lực giáo dục LLCT ở trường chính trị tỉnh Bo Ly Khăm Xay nước
Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay, Học Viện chính trị quốc gia Hồ
Chí Minh, Hà Nội. [68]
Luận văn đã khái quát các vấn đề lý luận, từ đó khảo sát thực trạng
giáo dục lý luận chính trị ở trường chính trị tỉnh Bo Ly Khăm Xay. Luận
văn đã đưa ra các giải pháp có tính thực tế cao nhằm nâng cao chất lượng
giáo dục LLCT ở trường chính trị tỉnh Bo Ly Khăm Xay nước Cộng hòa
Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay. Trong đó luận văn có nêu ra giải pháp
cần thiết là: tiếp tục đổi mới phương pháp giảng dạy, nâng cao chất lượng
đội ngũ cán bộ giảng viên...
Luận văn Thạc sĩ Triết học của Si Sôm Phu Tha Vi Xay (2010),
Nâng cao trình độ LLCT cho cán bộ tổng cục chính trị Bộ Quốc phòng
Lào trong giai đoạn hiện nay [116].
Luận văn làm rõ cơ sở lý luận và vai trò của LLCT, nộidungcủa việc nâng
cao trình độ LLCT cho cán bộ. Từ đó, luận văn đã khảo sát thực tế, luận văn
khẳng định về cơ bản độingũcánbộ tổngcục chính trị Bộ Quốc phòng Lào có

33. 28
trìnhđộ vàđược đàotạo cơbảnvề LLCT, chuyênmôn;nắmvững đường lối, chủ
trươngchínhsách của Đảng và Nhà nước; có tinh thần yêu nước; sáng tạo, linh
hoạttrongnghiên cứuvận dụnglý luận vào thực tiễn... đồngthời tác giả cũng chỉ
ra nguyên nhân củanhững thànhtựu và hạn chếtrongquátrìnhnâng cao trình độ
LLCT cho độingũcánbộ tổng cục chính trị Bộ Quốc phòng Lào hiện nay. Tác
giả đãđềra hệ thốngcác giải pháp cógiá trịthực tiễn sâusắc, trongđócóyêu cầu
cần đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp giáo dục LLCT hiện nay.
- Luận văn thạc sĩ của Chit Sa Van Thep Yo Thin (2013), Nâng cao
trình độ lý luận Mác – Lênin cho học viên trường Chính trị của Bộ An ninh,
nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Làohiện nay, Học Viện chính trị quốc gia
Hồ Chí Minh, Hà Nội. [30]
Luận văn đã hệ thống các luận điểm lý luận về bản chất, đặc trưng
của lý luận Mác – Lênin, phân tích thực trạng việc nâng cao trình độ lý
luận Mác – Lênin cho học viên trường Chính trị của bộ An ninh, nước
CHDCND Lào. Luận văn khẳng định sự cần thiết phải giáo dục lý luận
Mác – Lênin cho học viên. Tác giả khái quát được những nhân tố tác động,
đặc điểm và những kinh nghiệm, những phương pháp dạy học lý luận Mác
– Lênin, đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước cho học viên ở
trường Chính trị của Bộ An ninh Lào. Ngoài ra các giải pháp đưa ra trong
luận văn cũng có giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc.
- Các côngtrình khoa học đăng trên các tạp chí: Bun Nhăng Vo Lạ Chít
(2005), “Nâng cao chất lượng xây dựng bồi dưỡng đội ngũ cán bộ lãnh đạo,
quản lý để đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp đổi mới của Đảng” trên Tạp chí Lý
luận - Hành chính Lào (số 1); Bài viết của Tra Lơn Nhia Pao Hơ (2005),
“Mười năm với sự phát triển của Học viện Chính trị và Hành chính Quốc gia
Lào”, Tạp chí Lý luận - Hành chính Lào (số 1). Bài viết của Sạ Mút Thong
Sôm Pha Nít (2007), “Vai trò của người thầy trong điều kiện mới”, Tạp chí Lý
luận - Hành chính Lào (số 6)...

34. 29
B. Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa
Có nhiều học giả Trung Quốc đã có nhiều công trình nghiên cứu về
công tác tư tưởng, giáo dục LLCT, đổi mới phương pháp giáo dục LLCT như:
Uông Tín Nghiễn (2003), “Ba phương pháp luận trong nghiên cứu vấn
đề Trung Quốc hoá triết học mácxít” đăng trên Tạp chí Triết học Trung Quốc,
số 12 [106].
Bài viết này đề cập đến những vấn đề như: mở rộng tầm nhìn, chỉ ra nội
hàm hoàn chỉnh và ý nghĩa sâu xa của vấn đề Trung Quốc hoá triết học
mácxít; mở rộng lĩnh vực, nắm vững nội dung phong phú của vấn đề Trung
Quốc hoá triết học mácxít; phương pháp sáng tạo, đưa việc nghiên cứu vấn đề
Trung Quốc hoá triết học mácxít lên tầm tổng kết quy luật.
Hồ Tự Lực (2004), “Tư duy mới về giáo dục LLCT của các trường đại
học”, Cao đẳng Thuế - Tài chính Hà Nam học báo (kỳ 2 số 18), [85].
Tác giả đã khẳng định vai trò quantrọng của chủ nghĩa Mác – Lênin, của
côngtác giáo dục LLCT đối với đối với nhận thức và hành động của sinh viên.
Từthực tế côngtác giáo dục LLCT cho sinh viên các trường đại học tác giả chỉ
ra các vấn đề cần tiếp tục đổi mới nhằm nâng cao chất lượng giáo dục LLCT:
kiên trì vai trò chỉ đạo không thay đổi chủ nghĩa Mác-Lênin, bảo đảm phương
hướng đúng đắn trong công tác giáo dục đại học; lấy sự chỉ đạo của chủ nghĩa
Mác-Lênin, phát huy tốt hơn nữa công tác giáo dục LLCT…
Cuốn sách của Cục Cán bộ, Ban Tuyên huấn Trung ương Đảng Cộng
sản Trung Quốc (2005), “Công tác tuyên truyền tư tưởng trong thời kỳ mới”
[35]. Đây là cuốnsáchcó tính chất giáo khoa nghiệp vụ chuyên ngành công tác
tư tưởng nói chung, công tác tuyên truyền nói riêng về vai trò, vị trí, nhiệm vụ
của công tác lý luận và kinh nghiệm, kỹ năng công tác tuyên truyền tư tưởng
của Đảng Cộngsản Trung Quốc hiện nay... Trong đó, đối với công tác lý luận,
cuốn sách đã đề ra những vấn đề cơ bản về nhiệm vụ và yêu cầu đối với công

35. 30
tác giáo dục lý luận. Cuốn sách đã nhấn mạnh: công tác dạy học lý luận, đổi
mới cách thức, biện pháp dạy học lý luận Mác - Lênin cho sinh viên.
- Giáo dục LLCT cho sinh viên có bàiviết “Những gợi ý từ tuyến đầu dạy
học lý luận mácxít”(Tạp chíCầuthịsố24/2005 đượctác giả Nguyên Đức Sâm
biên dịch trên tạp chí Những vấn đề chínhtrị - xã hội số 16/2006) [115]. Bài viết
này đãphản ánh những khó khăn, hạn chế tronggiáo dục LLCT ở các trường đại
học của Trung Quốc (Đại học Bắc Kinh, Đại học Thanh Hoa, Đại học Nam
Khai, Đại học Nhân dân Trung Quốc, Đại học Nông nghiệp Trung Quốc, Đại
học Kinh tế mậu dịch đốingoại Trung Quốc,Đạihọc Kinh tế tài chính pháp luật
Trung Quốc...)vànêu lên một số giải pháp nhằm “thúc đẩymôn học lý luận mác
xít ra khỏi tình trạng hiện nay”. v.v...
- Vương Bột Bình (2016), “Một số vấn đề về công tác tư tưởng của
Đảng cộng sản Trung Quốc trong tình hình mới”, đăng trên Tạp chí Nghiên
cứu tư tưởng chính trị, (số 3), [17]. Trong bài viết tác giả chỉ ra sáu điểm cần
chú ý đối với công tác tư tưởng của Đảng cộng sản Trung quốc hiện nay: một
là, chú trọng chính trị, nắm bắt toàn diện công tác tư tưởng. Hai là, chịu khó
suy nghĩ, nâng cao hiệu quả trong công tác tư tưởng. Ba là, nắm các gương
điển hình, phát huy chính khí xã hội và tinh thần thời đại để tiến cùng thời đại.
Bốn là, chú trọng điều hòa, hình thành nên “dàn hợp xướng” của công tác tư
tưởng có sựtham gia của xã hội. Năm là, biết đổi mới, thổi luồng sinh khí mới,
sức sốngmới cho côngtác tư tưởng. Sáu là, tự giác, chăm chỉ làm việc và thực
hiện “ba điều thực sự” (thực sự thay đổi tác phong làm việc, thường xuyên
thâm nhập vào cơ sở, tích cực tìm tòi ý tưởng mới, phương pháp mới trong
công tác ở dưới cơ sở; cần kết bạn thực sự với cán bộ, quần chúng; làm tốt
công việc phục vụ một cách thực sự, giúp đỡ cơ sở giải quyết khó khăn).
Bài viết “Tổng thuậtvề những điểm nóng về lý luận ở Trung Quốc năm
2006” do Nguyễn Thị Tuyết biên dịch (Tạp chí Những vấn đề Chính trị - Xã

36. 31
hội số 7+8/2007) [142]. Bài viết đề cập đến những vấn đề lý luận đang thu hút
sự quan tâm nghiên cứu trên nhiều lĩnh vực từ triết học, luật học, chính trị
học, kinh tế học đến tâm lý học, sử học... Trong đó, triết học được đặt lên
hàng đầu với những “điểm nóng” là: Quan hệ giữa quan điểm phát triển một
cách khoa học và triết học mác xít; Quan hệ giữa chủ nghĩa Mác và vấn đề
tính hiện đại; triết học sinh thái và triết học chính trị.
- Vương Yến (2007), “Nâng cao lý luận và trình độ của công tác chính
trị - tư tưởng trong tình hình mới”, đăng trên tạp chí Lịch sử Đảng Trung
Quốc, tháng 10-2007 [150]. Tác giả cho rằng cần mạnh dạn thay đổi quan
niệm, mạnh dạn đổimới trong công tác chính trị tư tưởng trên các mặt: đổi mới
tư duy, đổi mới nội dung, đổi mới hình thức. Đặc biệt trong bài viết tác giả
nhấn mạnh: “trong giáodục chính trị tư tưởng, muốn đạt được hiệu quả như
mong muốn cần có những phươngphápvà nghệthuậtnhấtđịnh, nâng cao sức
hấp dẫn và sức thuyếtphụccủa công tác chính trị, tư tưởng, để trở thành nhận
thức tự giác của người được giáo dục. Một là, lý luận cần liên hệ với thực
tiễn... Hailà, cần gương điển hình... Ba là, cần cảm hóa ngườidân bằng hành
động...” [150, tr.31].
- Tào Mạo Xuân, Mạnh Phàm Cường (2008), “Một số đặc điểm và kinh
nghiệm về đổi mới lý luận của Đảng cộng sản Trung Quốc từ khi cải cách mở
cửađến nay”, Tạp chílýluận TrungQuốc, (số12), [148]. Trongbàiviết, các tác
giả đã khái quát chặng đườngđổimới, đặc điểm công tác đổi mới lý luận lý luận
của ĐảngCộngsản Trung Quốc từ khí cải cách mở cửa đến nay. Đặc biệt, các
tác giả đã đưa ra hai kinh nghiệm đổi mới lý luận của Đảng Cộng sản Trung
Quốc từ khi cải cách mở cửa đến nay: thứ nhất, Đảng Cộng sản Trung Quốc
buộc phảigiữ tính tự giác cao trongđổimới lý luận. Thứ hai, côngtác đổi mới lý
luận của Đảng buộc phải kiên trì sự thống nhất giữa kế thừa và phát triển.
- Luận án tiến sĩ chuyên ngành Giáo dục công tác tư tưởng và lý luận

37. 32
chủ nghĩa Mác của tác giả Mao Lộ: Giáo dục tư tưởng chính trị cao học và
nghiên cứu xã hội hóa chính trị cho sinh viên trong thời đại mới, Trường Đại
học Sư phạm Hồ Nam, Trung Quốc, năm 2014 [84]. Luận án đã đề cập đến
các phương pháp cơ bản trong việc thúc đẩy giáo dục chính trị tư tưởng trong
các trường đại học và các mục tiêu quan trọng trong việc tiến hành xã hội hóa
chính trị cho sinh viên ở Trung Quốc hiện nay. Trên cơ sở phân tích hiện
trạng về xã hội hóa chính trị cho sinh viên Trung Quốc hiện nay, tác giả luận
án đã đề xuất một số giải pháp cơ bản tăng cường giáo dục lý tưởng chính trị,
thúc đẩy xã hội hóa giáo dục chính trị cho sinh viên; triển khai việc giáo dục
chính trị tư tưởng, xây dựng văn hóa học đường, các chương trình ngoại khóa,
đa dạng hóa phương tiện dạy học trong các trường đại học ở Trung Quốc.
Như vậy, các học giả, nhà nghiên cứu nước ngoài đã có một số công
trình nghiên cứu về công tác tư tưởng và công tác giáo dục LLCT, phương
pháp và đổi mới phương pháp đôi mới giáo dục LLCT. Một số công trình đã
khái quát được các vấn đề về giáo dục LLCT, từ đó đưa ra các gợi mở giải
pháp để đổi mới cách thức, biện pháp giáo dục LLCT nhằm nâng cao chất
lượng giáo dục LLCT. Tuy nhiên, chưa có công trình nào đi sâu nghiên cứu
về đổi mới phương pháp giáo dục LLCT cho sinh viên đại học.
III. Những kếtquả đạtđược và những vấn đề cầntiếptục nghiên cứu
A. Những kết quả đạt được
- Các công trình khoa học nêu trên đã tập trung nghiên cứu, hệ thống
hóa các vấn lý luận về: Công tác tư tưởng, công tác giáo dục LLCT, công tác
giáo dục LLCT cho sinh viên Việt Nam. Đặc biệt:
Một số công trình tập trung nghiên cứu các khía cạnh khác nhau của
công tác giáo dục LLCT cho sinh viên đại học ở nước ta hiện nay, thực trạng
những vấn đề đặt ra và từ đó đã đưa ra các giải pháp nhằm đổi mới, nâng cao
chất lượng giáo dục LLCT cho sinh viên hiện nay.

38. 33
- Đã có các công trình nghiên cứu về phương pháp và đổi mới phương
pháp giáo dục giáo dục LLCT cho sinh viên các trường đại học, tuy nhiên
phần lớn tiếp cận dưới góc độ: đổi mới phương pháp dạy học LLCT, đổi mới
phương pháp dạy và học LLCT, đổi mới phương pháp kiểm tra, đánh giá kết
quả học tập... Có những công trình nghiên cứu về phương pháp giáo dục
LLCT, tuy nhiên lại tiếp cận dưới góc độ của các khoa học khác như: giáo
dục học, tâm lý học...
B. Những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu
Qua khảo sát các công trình khoa học trong và ngoài nước liên quan
đến đề tài nghiên cứu của luận án phần lớn các công trình mới tập trung vào
những vấn đề chung của đổi mới phương pháp giáo dục LLCT hoặc mới dừng
lại ở nghiên cứu đổi mới phương pháp dạy và học LLCT – một bộ phận của
công tác giáo dục LLCT cho sinh viên trong các trường đại học. Chưa có
công trình nào nghiên cứu một cách toàn diện cơ sở lý luận và thực tiễn về
đổi mới phương pháp giáo dục LLCT trong các trường đại học. Các công
trình khoa học cũng chưa có những khảo sát đánh giá về thực trạng đổi mới
phương pháp giáo dục LLCT cho sinh viên các trường đại học, đặc biệt là đổi
mới phương pháp giáo dục LLCT cho sinh viên các trường đại học khu vực
trung du, miền núi phía Bắc nước ta trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa,
hiện đại hóa và hội nhập quốc tế hiện nay. Các công trình khoa học cũng chưa
đề xuất được nhiều giải pháp hiệu quả nhằm đổi mới phương pháp giáo dục
LLCT cho sinh viên các trường đại học, trong đó có sinh viên các trường đại
học khu vực trung du, miền núi phía Bắc. Qua đó, còn một số “khoảng trống”
về lý luận và thực tiễn mà các nhà khoa học đi trước chưa đề cập tới, để luận
án tục nghiên cứu trên góc độ công tác tư tưởng. Cụ thể như sau:
- Luận án tiếp tục nghiên cứu các vấn đề lý luận về đổimới phương pháp
giáo dục LLCT cho sinh viên dưới góc tiếp cận của công tác tư tưởng. Luận án

39. 34
khái quát, hệ thống hóa, làm rõ các vấn đề lý luận về phương pháp giáo dục
LLCT và đổi mới phương pháp giáo dục LLCT cho sinh viên. Trong đó trọng
tâm xây dựng bộ khung lý thuyết về đổi mới phương pháp giáo dục lý luận
chínhtrị trong các trường đại học như: mục tiêu, nguyên tắc, nội dung đánh giá
sự đổi mới phương pháp giáo dục LLCT cho sinh viên các trường đại học.
- Luận án nghiên cứu, khảo sát, đánh giá thực trạng đổi mới phương
pháp giáo dục LLCT cho sinh viên các trường đại học khu vực trung du, miền
núi phí Bắc nước ta trong quá trình đổimới căn bản toàn diện, giáo dục đào tạo
hiện nay. Luận án nghiên cứu quá trình đổi mới phương pháp giáo dục LLCT
cho sinh viên các trường đại học khu vực trung du, miền núi phía Bắc nước ta
trong điều kiên học theo học chế tín chỉ và thực hiện tích hợp các môn lý luận
chính trị trị theo Quyết định 52/2008/QĐ-BGD&ĐT ngày 18/9/2008 của Bộ
trưởng Bộ giáo dục & Đào tạo về chương trình các môn LLCT trình độ đại học
cao đẳng dùng cho sinh viên khối không chuyên ngành Mác – Lênin, tư tưởng
Hồ Chí Minh.
- Nghiên cứu, chỉ rõ một số quan điểm và giải pháp cơ bản nhằm đổi
mới phương pháp giáo dục LLCT cho sinh viên góp phần nâng cao chất
lượng, hiệu quả giáo dục LLCT cho sinh viên các trường đại học khu vực
trung du, miền núi phía Bắc nước ta trong thời gian tới.

40. 35
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC ĐỔI MỚI
PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ CHO SINH VIÊN
CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC Ở NƯỚC TA HIỆN NAY
1.1.Phươngphápgiáodục lýluận chính trị cho sinh viên các trường
đại học
1.1.1. Khái niệm lý luận chính trị và giáo dục lý luận chính trị cho
sinh viên các trường đại học
1.1.1.1. Lýluận chính trị
- Lý luận.
Lý luận là sự khái quát những kinh nghiệm thực tiễn, là sự tổng hợp
những tri thức về tự nhiên và xã hội được tích lũy trong quá trình hoạt động
lịch sử của con người, phản ánh mối liên hệ bản chất, mang tính quy luật của
sự vật, hiện tượng của một lĩnh vực nào đó của hiện thực khách quan và có
vai trò hướng dẫn hiện thực. Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng: “Lý luận là sự
tổng kết những kinh nghiệm của loài người, là sự tổng hợp những tri thức về
tự nhiên và xã hội tích trữ lại qua quá trình lịch sử” [95, tr. 497]. Lý luận
Mác - Lênin là sự tổng kết kinh nghiệm đấu tranh cách mạng của giai cấp
công nhân thế giới. Trong tác phẩm Sửa đổi lối làm việc, Hồ Chí Minh nói
một cách cụ thể: "Lý luận là đem thực tế trong lịch sử, trong kinh nghiệm,
trong các cuộc đấu tranh, xem xét, so sánh thật kỹ lưỡng, rõ ràng, làm thành
kết luận. Rồi lại đem nó chứng minh với thực tế" [94, tr. 233].
Lý luận được khái quát từ những kinh nghiệm thực tiễn, nhưng lý luận
là trình độ cao hơn về chất so với kinh nghiệm. Tri thức lý luận thể hiện
trong hệ thống các khái niệm, phạm trù, qui luật. Khác với kinh nghiệm, lý
luận mang tính trừu tượng và khái quát cao. Nhờ đó, nó đem lại sự hiểu biết
sâu sắc về bản chất, tính tất nhiên, tính qui luật của các sự vật, hiện tượng

41. 36
khách quan. Tri thức lý luận thể hiện tính chân lý sâu sắc hơn, chính xác
hơn, hệ thống hơn, nghĩa là có tính bản chất sâu sắc hơn và do đó, phạm vi
ứng dụng của nó cũng phổ biến hơn, rộng hơn nhiều so với tri thức kinh
nghiệm. C.Mác và Ph.Ăngghen cũng từng chỉ rõ: “Sự quan sát theo kinh
nghiệm tự nó không bao giờ có thể chứng minh được đầy đủ tính tất yếu và
nhiệm vụ của nhận thức lý luận là đem quy sự vận động bề ngoài chỉ biểu
hiện trong hiện tượng về sự vận động bên trong thực sự” [94, tr. 343].
Xét về bản chất, lý luận là một hệ thống tri thức chặt chẽ mang tính
trừu tượng, hệ thống, khái quát, đúc kết từ thực tiễn, được diễn đạt thông qua
các khái niệm, phạm trù, nguyên lý, quy luật... phản ánh bản chất sự vận
động, biến đổi, phát triển của sự vật, hiện tượng trong thế giới khách quan. Lý
luận là sản phẩm của sự phát triển cao của nhận thức, được hình thành trong
mối quan hệ với thực tiễn.
Từ điển tiếng Việt định nghĩa: “Lý luận là tổng kết có hệ thống những
kinh nghiệm của loài người phát sinh từ thực tiễn để chi phối và cải tạo thực
tiễn” [143, tr.496].
Như vậy, thực tiễn còn là tiêu chuẩn của chân lý, là căn cứ để kiểm
chứng tính đúng đắn của lý luận. Mọi lý luận đều phải trở lại thực tiễn và
được thực tiễn kiểm chứng. Tác dụng và sức sống của lý luận phụ thuộc vào
khả năng của chính nó trong việc khái quát bản chất của hiện thực khách quan
từ vô số các hiện tượng cụ thể; phụ thuộc vào chỗ nó thúc đẩy sự tiến bộ của
lịch sử, sự phát triển kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội…
Thực tiễn là nguồn gốc của lý luận, có thực tiễn mới có lý luận. Tuy
nhiên, sau khi hình thành, phát triển, lý luận cũng có tính độc lập tương đối và
tác động trở lại đối với thực tiễn theo cả hai hướng: tích cực hoặc tiêu cực.
Nếu lý luận là lý luận khoa học sẽ góp phần thúc đẩy thực tiễn phát triển,
ngược lại nó sẽ trở thành “xiềng xích”, kìm hãm sự phát triển của thực tiễn.

42. 37
Khi vận dụng trong công tác cần chú ý mối quan hệ giữa lý luận và thực tiễn.
Cần tránh cả hai trường hợp: tuyệt đối hóa lý luận trở thành lý luận “suông”, tuyệt
đối hóa thực tiễn trở thành thực tiễn “mù quáng”. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng
nói : "Thống nhất giữa lý luận và thực tiễn là một nguyên tắc căn bản của chủ
nghĩa Mác – Lênin. Thực tiễn mà không có lý luận hướng dẫn thì thành thực tiễn
mù quáng. Lýluận mà không liên hệ với thực tiễn là lý luận suông" [95, tr.496].
Như vậy, có thể hiểu: Lý luận là hệ thống các khái niệm, phạm trù, quy
luậtđược kháiquáttừ thực tiễn khách quan, phản ánh trình độ nhận thức và
cải tạo thế giới khách quancủa con người. Lýluận là kết quả của sự nhận thức
chủ quan của con ngườivề các sự kiện, hiện tượng trong thế giới khách quan.
- Lý luận chính trị.
LLCT là từ ghép giữa lý luận và chính trị. Trong đó, chính trị là một
hiện tượng lịch sử xuất hiện và tồn tại khi xã hội phân chia thành giai cấp và
hình thành nhà nước. Chính trị giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống
xã hội. Chính trị theo tiếng Hy Lạp là “Politics” có nghĩa là những công việc
liên quan đến thành bang, những công việc quốc gia. Trong đó việc quan
trọng nhất là tổ chức ra cơ quan cai trị (chính phủ, nhà nước).
Từ thời cổ đại, các nhà tư tưởng đã luôn đi tìm để sáng tạo ra một mô
hình nhà nước hợp lý, hiệu quả nhất, đại diện và bảo vệ lợi ích giai cấp thống
trị xã hội. Do đó, chính trị theo nguyên nghĩa là: công việc của nhà nước, là
phạm vi hoạt động gắn liền với những quan hệ giai cấp, dân tộc và các nhóm
xã hội khác nhau mà hạt nhân của nó là vấn đề giành và giữ chính quyền.
Tuy nhiên, Lênin cũng chỉ ra rằng: “Chính trị có tính logic khách quan của
nó không phụ thuộc vào những dự tính cá nhân, của đảng này hay đảng
khác” [79, tr.246]. Chính trị thuộc kiến trúc thượng tầng do cơ sở hạ tầng
quyết định, nó luôn tồn tại và gắn liền với điều kiện lịch sử cụ thể, không
phụ thuộc vào ý chí chủ quan của của cá nhân hay giai cấp, chính đảng nào.

43. 38
Nhưng, với tư cách là một thiết chế xã hội, chính trị luôn luôn tìm cách dẫn
dắt xã hội theo tư tưởng của giai cấp thống trị.
Tùy theo cách tiếp cận mà có các quan niệm khác nhau về chính trị.
Chủ nghĩa Mác – Lênin cho rằng: Chính trị là hoạt động trong lĩnh vực quan
hệ giữa các giai cấp, cũng như các dân tộc và các quốc gia với vấn đề giành,
giữ, tổ chức và sử dụng quyền lực Nhà nước; là sự tham gia của nhân dân vào
công việc của Nhà nước và xã hội, là hoạt động chính trị thực tiễn của giai
cấp, các đảng phái chính trị, các nhà nước nhằm tìm kiếm những khả năng
thực hiện đường lối và những mục tiêu đã đề ra nhằm thỏa mãn lợi ích.
LLCT là bộ phận quan trọng trong kho tàng lý luận của nhân loại, giới
hạn trong lĩnh vực chính trị, phản ánh mối quan hệ giữa các giai cấp trong
việc giành, giữ và thực thi quyền lực chính trị.
Có nhiều khái niệm khác nhau về LLCT như:
LLCT là hệ thống lý luận gắn liền với cuộc đấu tranh giữa các giai cấp
trong việc giành, giữvà xây dựng chính quyền. LLCT phản ánh quy luật của
các quan hệkinh tế - chính trị - xã hội, thể hiện lợi ích và tháiđộ của giai cấp
đối với quyền lực Nhà nước. [ 49, tr11].
Hay “LLCT là hệ thống tri thức về lĩnh vực chính trị thể hiện thái độ
là lợi ích của một giai cấp đối với quyền lực Nhà nước trong xã hội có giai
cấp, được khái quát từ nghiên cứu khoa học và hoạt động chính trị thực
tiễn” [71, tr. 15].
Có thể thấy rằng, LLCT ra đời trong xã hội có giai cấp, nó phản ánh
cuộc đấu tranh giữa các giai cấp trong việc giành, giữ và thực thi quyền lực
nhà nước. LLCT mang tính giai cấp.
Về nguồn gốc, LLCT là sản phẩm của hoạt động nghiên cứu khoa học
về lý luận và thực tiễn chính trị của giai cấp trong việc đấu tranh giành, giữ và
xây dựng chính quyền nhà nước.

44. 39
Về bản chất, LLCT phản ánh tính quy luật của các quan hệ kinh tế -
chính trị - văn hóa - xã hội, thể hiện lợi ích và thái độ của giai cấp đối với
quyền lực nhà nước.
Về mục đích, LLCT nhằm trang bị thế giới quan và thúc đẩy hành vi
thực hiện mục tiêu, lý tưởng chính trị của giai cấp.
Quan niệm về LLCT được xem xét bởi sự hợp thành từ ba phương
diện: Lý luận được tổng kết từ nghiên cứu khoa học, nghiên cứu lý luận
và nghiên cứu thực tiễn chính trị; LLCT là hệ thống các tri thức khoa học
về chính trị của chính trị học và các khoa học chính trị; LLCT còn được
hiểu với tư cách là phương diện chính trị của các lĩnh vực khác trong xã
hội như: kinh tế, văn hóa, xã hội.
Như vậy, có thể hiểu: LLCT là hệ thống tri thức trong lĩnh vực chính
trị, thể hiện thái độ và lợi ích của một giai cấp đối với quyền lực nhà nước
trong xã hội có giai cấp, được khái quáttừ nghiên cứu khoa học và hoạt động
chính trị thực tiễn.
2.1.1.2. Giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên các trường đại học
- Giáo dục.
Để tồn tại và phát triển, loài người không ngừng tác động vào thế giới
khách quan, nhận thức thế giới khách quan. Quá trình lao động và phát triển,
con người có nhu cầu truyền cho nhau những kinh nghiệm sống, kinh nghiệm
lao động sản xuất và chinh phục thiên nhiên. Đây chính là nguồn gốc phát
sinh của hiện tượng giáo dục.
Đầu tiên, giáo dục xuất hiện như một hiện tượng tự phát, diễn ra đơn
giản theo lối quan sát để bắt chước, càng về sau giáo dục trở thành một hoạt
động có ý thức. Trong quá trình nhận thức và cải tạo xã hội, để phát triển con
người dần dần biết xác định mục đích, hoàn thiện nội dung và tìm ra phương
thức để tổ chức hoạt động giáo dục có hiệu quả. Ngày nay, giáo dục đã trở

45. 40
thành một hoạt động đặc biệt được tổ chức vô cùng khoa học và đạt tới trình
độ cao. Hoạt động giáo dục trong thời đại ngày nay có mục đích rõ ràng, có
chương trình theo kế hoạch, có nội dung phong phú và có phương pháp,
phương tiện tiên tiến, hiện đại. Nhờ vậy, nó đã trở thành động lực quan trọng
thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng của xã hội loài người.
Có nhiều khái niệm khác nhau về giáo dục. Giáo dục nhìn dưới góc độ
hoạt động, đó là quá trình thế hệ trước truyền đạt lại kinh nghiệm lịch sử - xã
hội cho thế hệ sau nhằm chuẩn bị cho họ bước vào cuộc sống lao động cần
thiết để tiếp tục phát triển xã hội.
Giáo dục với tư cách là một hoạt động (quá trình), có 3 cấp độ:
Một là, giáo dục theo nghĩa rộng nhất, đó là quá trình hình thành con
người dưới ảnh hưởng của tất cả các tác động bên ngoài (môi trường tự nhiên
và xã hội, các hoạt động chuyên biệt có mục đích của các nhà giáo dục).
Hai là, giáo dục theo nghĩa rộng (trong giáo dục học) là sự hình thành
con người dưới ảnh hưởng của những tác động có mục đích của nhà giáo dục
trong quá trình dạy học ; giáo dục (theo nghĩa hẹp) diễn ra trong hệ thống các
thiết chế giáo dục.
Ba là, giáo dục theo nghĩa hẹp (trong giáo dục học) là công tác giáo
dục chuyên biệt do nhà giáo dục tiến hành nhằm hình thành hệ thống các
phẩm chất nhất định: đạo đức, thế giới quan, niềm tin, quan điểm, thẩm mỹ…
Giáo dục với ý nghĩa chuẩn bị cho con người tham gia vào đời sống xã hội
và tiếp tục phát triển phát triển xã hội, đã xuất hiện cùng với loài người và tồn tại
mãi mãi với loài người. Giáo dục không chỉ là phương thức chủ yếu để giữ gìn, phổ
biến, giao lưu và phát triển văn hóa mà còn là phương thức tái sản xuất sức lao
động. Không có giáo dục, xã hội sẽ ngừng phát triển và loài người sẽdiệt vong.
Với nội hàm như vậy, có thể hiểu: Giáo dục là một hiện tượng xã
hội, bản chất của nó là sự truyền đạt và lĩnh hội những tri thức, kinh