SlideShare a Scribd company logo
1 of 22
9L

ЗЭРЭГЦЭЭ ХАСАГЧ

•Хэрвээ А ба В хоёр 3 оронтой 2-тын тоо нь:
А>В харьцаатай бол хоёртын ялгавар R
(remainder) нь: R=A-B
ЗЭРЭГЦЭЭ ХАСАГЧ
• 5-3 үйлдлийг хийхэд эхний оронд 11=0 , 2-р оронд 0-1=1 гарч дээд
оронгоос авах зээл 1 (b) болно.
• Хасагч нь хэмэгчийн нэгэн адил бит
битээр үйлдлийг гүйцэтгэнэ.
• Үйлдлийг хамгийн бага бит буюу LSBээс эхлэн гүйцэтгэнэ.
• A1-B1= R1-bo
Хасагч
• Хасагчийн битийн үйлдэл дараахь
байдлааар хийглэнэ.
• Нэмэгчийн нэгэн адил 3 оролт, 2
гаралттай.
Хагас хасагч
• Хэрвээ зээлийн оролт bin-г орхивол хасагч
үндсэн мэдээллийн 2 оролттой, ялгаврын
гаралт R, зээлийн гаралт bo бүхий хоёр
гаралттай болох ба үйлдлийг зөвхөн ганц
XOR, AND элемэнтээр хэрэгжүүлж бно.
• Үүнийг хагас хасагч гэнэ
• Зээлийн функц: b = AB
• Энэ тэгшитгэлээр хэрэгжүүлэх схемийг
зур.1 дээр үзүүлэв.
Хагас хасагч
• Зур.1. Хагас хасгчийн үнэний хүснэгт ба
хэрэгжүүлэх схем
Хагас хасагч
• Энэ схемд ялгавар R1 :

• Зээлийн гаралт:
• Хэрвээ А-ийн инверс боломжгүй бол
үйлдлийг зур.2 –оор хийж блно.
• Зур.2. Хагас хасгчийг хэрэгжүүлэх схем.
• Энэ схемд ялгавар:
• Зээлийн гаралт:
Хагас хасагч
• Энэ илэрхийллийн үр дүнг гаргахад
дараахь хялбарчлалыг хийв.
Бүтэн хасагч
• Үндсэн өгөгдлийн А,В оролтоос гадна
зээлийн битийн оролтыг багтаасан 3
оролттой, ялгаврын R, зээлийн b0
хоёр гаралт бүхий нэг битийн бүтэн
үйлдлийн байгууламжийг бүтэн хасагч
гэнэ.
• Бүтэн хасагч-ийн блок схемийг зураг
дээр үнэний хүснэгтийн хамт
үзүүлэв.
Бүтэн хасагч
• Бүтэн хасагчийн үйлдлийн дүрмийг
зураг дээр үзүүлэв.
Бүтэн хасагч
Бүтэн хасагч
• Ялгавар функцийг 2 XOR –оор гаргах
схем
Бүтэн хасагч
Бүтэн хасагч
• Схем:
Субтракторын (хасагч)
хэрэглээ ...
• Хасагчийг мэдээллийн тоон боловсруулалтын техникт өргөн хэрэглэдэг. Энэ
нь:
• 2-тын кодын харьцуулалт
• Кодын алдаа хянах, засварлах
Компаратор
• Хоёртын кодын хэмжээг харьцуулан их,
бага, тэнцүү гэсэн шийд гаргах байгууламжийг компаратор гэнэ.
• Энэ нь арифметик үйлдэл хийх,
автомат удирдлагын байгууламжид
өргөн хрглэгддэг.
• Энэ нь хасагчийн ялгаврыг тодорхойлох
үндсэн дннр хийгддэг үйлдэл юм.
Компаратор
• Кодпараторын мэдээллийн урсгалын
схем: Компараторын 2 замт шийдэл
Компаратор
• Компараторын 3 замт шийдэл
Компаратор
• Хасагч маягийн компараторын түгээмэл
хэрэглээ:
Компаратор
• Хасагчийг ашиглан 3 шийдэл гаргах
копаратор бүтээх зарчим:
Компаратор
• 4 битийн хасаг÷ийн оролтонд
A(A0,A1,A2,A3), B(B0, B1, B2, B3) 4 áèòèéí êîä
ºãºãäñºí áàéíà.
• Ò¿¿íèé ãàðàëòàí äýýð 4 áèòèéí ÿëãàâðûí êîä R (R0,R1,R2,R3) код гарч ирнэ.
• Хамгийн дээд MSB орноос bo зээлийн
гаралт 1 бол A<B байна.
• R0=R1 =R2=R3=0 байгаад MSB=0 бол
Компаратор
• A=B байна.
• MSB=0 байхад R-үүдийн аль нэг нь л
1 байвал A>B байна.

More Related Content

What's hot

стериометр.
стериометр.стериометр.
стериометр.
mendee_miniih
 
цахилгаан соронзон орон
цахилгаан соронзон оронцахилгаан соронзон орон
цахилгаан соронзон орон
Morello Avr
 
цахилгаан соронзон реле Anhzaya
цахилгаан соронзон реле Anhzayaцахилгаан соронзон реле Anhzaya
цахилгаан соронзон реле Anhzaya
Enhmandah Hemeelee
 
мэдээллийн системийг хөгжүүлэх
мэдээллийн системийг хөгжүүлэхмэдээллийн системийг хөгжүүлэх
мэдээллийн системийг хөгжүүлэх
Khishighuu Myanganbuu
 
иргэн нийгмийн харилцааны эзэн болох нь
иргэн нийгмийн харилцааны эзэн болох ньиргэн нийгмийн харилцааны эзэн болох нь
иргэн нийгмийн харилцааны эзэн болох нь
Enhbaatar Maitsetseg
 
Синхрон генератор
Синхрон генераторСинхрон генератор
Синхрон генератор
zaluu_medleg
 
Bernoulli principle(бернулын схем)
Bernoulli principle(бернулын схем)Bernoulli principle(бернулын схем)
Bernoulli principle(бернулын схем)
gvndee
 
хэлхээ ба гүйдэл
хэлхээ ба гүйдэлхэлхээ ба гүйдэл
хэлхээ ба гүйдэл
gariunaa
 

What's hot (20)

стериометр.
стериометр.стериометр.
стериометр.
 
цахилгаан соронзон орон
цахилгаан соронзон оронцахилгаан соронзон орон
цахилгаан соронзон орон
 
Tsho lekts 1
Tsho lekts  1Tsho lekts  1
Tsho lekts 1
 
Tsahilgaan helhee
Tsahilgaan helheeTsahilgaan helhee
Tsahilgaan helhee
 
электроник хичээл
электроник хичээлэлектроник хичээл
электроник хичээл
 
цахилгаан соронзон реле Anhzaya
цахилгаан соронзон реле Anhzayaцахилгаан соронзон реле Anhzaya
цахилгаан соронзон реле Anhzaya
 
мэдээллийн системийг хөгжүүлэх
мэдээллийн системийг хөгжүүлэхмэдээллийн системийг хөгжүүлэх
мэдээллийн системийг хөгжүүлэх
 
иргэн нийгмийн харилцааны эзэн болох нь
иргэн нийгмийн харилцааны эзэн болох ньиргэн нийгмийн харилцааны эзэн болох нь
иргэн нийгмийн харилцааны эзэн болох нь
 
Lab3 it101
Lab3 it101Lab3 it101
Lab3 it101
 
Синхрон генератор
Синхрон генераторСинхрон генератор
Синхрон генератор
 
Analitek geometrhicheeliin lektsiin huraangui.odon
Analitek geometrhicheeliin lektsiin huraangui.odonAnalitek geometrhicheeliin lektsiin huraangui.odon
Analitek geometrhicheeliin lektsiin huraangui.odon
 
Bernoulli principle(бернулын схем)
Bernoulli principle(бернулын схем)Bernoulli principle(бернулын схем)
Bernoulli principle(бернулын схем)
 
соронзон 8р анги
соронзон  8р ангисоронзон  8р анги
соронзон 8р анги
 
2.1. хагас дамжуулагч
2.1. хагас дамжуулагч2.1. хагас дамжуулагч
2.1. хагас дамжуулагч
 
Гурвалжин
ГурвалжинГурвалжин
Гурвалжин
 
хэлхээ ба гүйдэл
хэлхээ ба гүйдэлхэлхээ ба гүйдэл
хэлхээ ба гүйдэл
 
Цахилгааны аюулгүй ажиллагааны талаарх асуулт, хариулт
Цахилгааны аюулгүй ажиллагааны талаарх асуулт, хариултЦахилгааны аюулгүй ажиллагааны талаарх асуулт, хариулт
Цахилгааны аюулгүй ажиллагааны талаарх асуулт, хариулт
 
Lec01introduction
Lec01introductionLec01introduction
Lec01introduction
 
Матриц, тодорхойлогчийг хэрэглэн шугаман тэгшитгэлийн системийг бодох
Матриц, тодорхойлогчийг хэрэглэн шугаман тэгшитгэлийн системийг бодохМатриц, тодорхойлогчийг хэрэглэн шугаман тэгшитгэлийн системийг бодох
Матриц, тодорхойлогчийг хэрэглэн шугаман тэгшитгэлийн системийг бодох
 
Илтгэгч тэгшитгэл ба тэнцэтгэл биш
Илтгэгч тэгшитгэл ба тэнцэтгэл бишИлтгэгч тэгшитгэл ба тэнцэтгэл биш
Илтгэгч тэгшитгэл ба тэнцэтгэл биш
 

Viewers also liked

тоон логик 11 12 l тоолуур
тоон логик 11 12 l          тоолууртоон логик 11 12 l          тоолуур
тоон логик 11 12 l тоолуур
tsdnsrn
 
Леоц №1 &lt;&lt;тоон>>
Леоц №1  &lt;&lt;тоон>>Леоц №1  &lt;&lt;тоон>>
Леоц №1 &lt;&lt;тоон>>
tsdnsrn
 
байгаль лекц 3 шинэ технологийн онол хэрэглээ
байгаль лекц 3  шинэ технологийн онол хэрэглээбайгаль лекц 3  шинэ технологийн онол хэрэглээ
байгаль лекц 3 шинэ технологийн онол хэрэглээ
tsdnsrn
 
байгаль лекц1 харьцангуйн онол ба орчин үеийн квант физикийн үндэс
байгаль лекц1  харьцангуйн онол ба орчин үеийн квант физикийн үндэсбайгаль лекц1  харьцангуйн онол ба орчин үеийн квант физикийн үндэс
байгаль лекц1 харьцангуйн онол ба орчин үеийн квант физикийн үндэс
tsdnsrn
 
хичээлийн хөтөлбөр
хичээлийн хөтөлбөрхичээлийн хөтөлбөр
хичээлийн хөтөлбөр
adminsed03
 
байгаль лекц 2 орчин үеийн тэргүүний шинжлэх ухааны онол, хэрэглээ
байгаль лекц 2  орчин үеийн тэргүүний шинжлэх ухааны онол, хэрэглээбайгаль лекц 2  орчин үеийн тэргүүний шинжлэх ухааны онол, хэрэглээ
байгаль лекц 2 орчин үеийн тэргүүний шинжлэх ухааны онол, хэрэглээ
tsdnsrn
 
тоон логик 8 l нийлбэрлэгч
тоон логик 8 l нийлбэрлэгчтоон логик 8 l нийлбэрлэгч
тоон логик 8 l нийлбэрлэгч
tsdnsrn
 
Lekts presentation1
Lekts presentation1Lekts presentation1
Lekts presentation1
ganzorigb
 
Lekts presentation3
Lekts presentation3Lekts presentation3
Lekts presentation3
ganzorigb
 
Lekts presentation2
Lekts presentation2Lekts presentation2
Lekts presentation2
ganzorigb
 
тоон логик 6 7 l триггер
тоон логик 6 7 l триггертоон логик 6 7 l триггер
тоон логик 6 7 l триггер
tsdnsrn
 

Viewers also liked (20)

тоон логик 11 12 l тоолуур
тоон логик 11 12 l          тоолууртоон логик 11 12 l          тоолуур
тоон логик 11 12 l тоолуур
 
Леоц №1 &lt;&lt;тоон>>
Леоц №1  &lt;&lt;тоон>>Леоц №1  &lt;&lt;тоон>>
Леоц №1 &lt;&lt;тоон>>
 
Тоон электроник /монгол/
Тоон электроник /монгол/Тоон электроник /монгол/
Тоон электроник /монгол/
 
байгаль лекц 3 шинэ технологийн онол хэрэглээ
байгаль лекц 3  шинэ технологийн онол хэрэглээбайгаль лекц 3  шинэ технологийн онол хэрэглээ
байгаль лекц 3 шинэ технологийн онол хэрэглээ
 
байгаль лекц1 харьцангуйн онол ба орчин үеийн квант физикийн үндэс
байгаль лекц1  харьцангуйн онол ба орчин үеийн квант физикийн үндэсбайгаль лекц1  харьцангуйн онол ба орчин үеийн квант физикийн үндэс
байгаль лекц1 харьцангуйн онол ба орчин үеийн квант физикийн үндэс
 
визуаль програмчлал тест
визуаль програмчлал тествизуаль програмчлал тест
визуаль програмчлал тест
 
Лекц №2
Лекц №2Лекц №2
Лекц №2
 
хичээлийн хөтөлбөр
хичээлийн хөтөлбөрхичээлийн хөтөлбөр
хичээлийн хөтөлбөр
 
Komiss
KomissKomiss
Komiss
 
Лекц №1
Лекц №1Лекц №1
Лекц №1
 
байгаль лекц 2 орчин үеийн тэргүүний шинжлэх ухааны онол, хэрэглээ
байгаль лекц 2  орчин үеийн тэргүүний шинжлэх ухааны онол, хэрэглээбайгаль лекц 2  орчин үеийн тэргүүний шинжлэх ухааны онол, хэрэглээ
байгаль лекц 2 орчин үеийн тэргүүний шинжлэх ухааны онол, хэрэглээ
 
тоон логик 8 l нийлбэрлэгч
тоон логик 8 l нийлбэрлэгчтоон логик 8 l нийлбэрлэгч
тоон логик 8 l нийлбэрлэгч
 
DW test
DW testDW test
DW test
 
Lekts presentation1
Lekts presentation1Lekts presentation1
Lekts presentation1
 
Lekts presentation3
Lekts presentation3Lekts presentation3
Lekts presentation3
 
IS test
IS testIS test
IS test
 
Lekts presentation2
Lekts presentation2Lekts presentation2
Lekts presentation2
 
тоон логик 6 7 l триггер
тоон логик 6 7 l триггертоон логик 6 7 l триггер
тоон логик 6 7 l триггер
 
Функцэн цуваа
Функцэн цувааФункцэн цуваа
Функцэн цуваа
 
Lecture2
Lecture2Lecture2
Lecture2
 

More from tsdnsrn

тоон схемтехникийн язгуур логик
тоон схемтехникийн язгуур логиктоон схемтехникийн язгуур логик
тоон схемтехникийн язгуур логик
tsdnsrn
 
тоон логик 5 l exclusive or
тоон логик 5 l    exclusive orтоон логик 5 l    exclusive or
тоон логик 5 l exclusive or
tsdnsrn
 
тоон логик 3 l,4lсуурь логик
тоон логик 3 l,4lсуурь логиктоон логик 3 l,4lсуурь логик
тоон логик 3 l,4lсуурь логик
tsdnsrn
 
тоон логик 2 l суурь логик
тоон логик 2 l суурь логиктоон логик 2 l суурь логик
тоон логик 2 l суурь логик
tsdnsrn
 
тоон логик 1 l суурь логик
тоон логик 1 l  суурь логиктоон логик 1 l  суурь логик
тоон логик 1 l суурь логик
tsdnsrn
 
Lecture 4 5
Lecture 4 5Lecture 4 5
Lecture 4 5
tsdnsrn
 
Lecture 2 3
Lecture 2 3Lecture 2 3
Lecture 2 3
tsdnsrn
 
хэлхээний хуулиуд
хэлхээний хуулиудхэлхээний хуулиуд
хэлхээний хуулиуд
tsdnsrn
 
5 l mk gadaad oi1
5 l mk gadaad oi15 l mk gadaad oi1
5 l mk gadaad oi1
tsdnsrn
 
7 l командын олонлог онцлог
7 l командын олонлог онцлог7 l командын олонлог онцлог
7 l командын олонлог онцлог
tsdnsrn
 
5 l mk gadaad oi
5 l mk gadaad oi5 l mk gadaad oi
5 l mk gadaad oi
tsdnsrn
 
нэгдүгээр бие даалтыг хийх заавар
нэгдүгээр бие даалтыг хийх зааварнэгдүгээр бие даалтыг хийх заавар
нэгдүгээр бие даалтыг хийх заавар
tsdnsrn
 
нэгдүгээр бие даалтыг хийх заавар
нэгдүгээр бие даалтыг хийх зааварнэгдүгээр бие даалтыг хийх заавар
нэгдүгээр бие даалтыг хийх заавар
tsdnsrn
 

More from tsdnsrn (13)

тоон схемтехникийн язгуур логик
тоон схемтехникийн язгуур логиктоон схемтехникийн язгуур логик
тоон схемтехникийн язгуур логик
 
тоон логик 5 l exclusive or
тоон логик 5 l    exclusive orтоон логик 5 l    exclusive or
тоон логик 5 l exclusive or
 
тоон логик 3 l,4lсуурь логик
тоон логик 3 l,4lсуурь логиктоон логик 3 l,4lсуурь логик
тоон логик 3 l,4lсуурь логик
 
тоон логик 2 l суурь логик
тоон логик 2 l суурь логиктоон логик 2 l суурь логик
тоон логик 2 l суурь логик
 
тоон логик 1 l суурь логик
тоон логик 1 l  суурь логиктоон логик 1 l  суурь логик
тоон логик 1 l суурь логик
 
Lecture 4 5
Lecture 4 5Lecture 4 5
Lecture 4 5
 
Lecture 2 3
Lecture 2 3Lecture 2 3
Lecture 2 3
 
хэлхээний хуулиуд
хэлхээний хуулиудхэлхээний хуулиуд
хэлхээний хуулиуд
 
5 l mk gadaad oi1
5 l mk gadaad oi15 l mk gadaad oi1
5 l mk gadaad oi1
 
7 l командын олонлог онцлог
7 l командын олонлог онцлог7 l командын олонлог онцлог
7 l командын олонлог онцлог
 
5 l mk gadaad oi
5 l mk gadaad oi5 l mk gadaad oi
5 l mk gadaad oi
 
нэгдүгээр бие даалтыг хийх заавар
нэгдүгээр бие даалтыг хийх зааварнэгдүгээр бие даалтыг хийх заавар
нэгдүгээр бие даалтыг хийх заавар
 
нэгдүгээр бие даалтыг хийх заавар
нэгдүгээр бие даалтыг хийх зааварнэгдүгээр бие даалтыг хийх заавар
нэгдүгээр бие даалтыг хийх заавар
 

тоон логик 9 10 l хасагч

Editor's Notes

  1. {}