1. 1. Ñÿíüáè óëñ õýäýí îíä áàéãóóëàãäñàí áý?
2. Õ¿íí¿ ã¿ðíèé äàðàà Ìîíãîë íóòàãò òîãòñîí ýðòíèé
óëñ
3. Ýðòíèé Õÿòàäûí ò¿¿õ ñóäàð Ñÿíüáè íàðûí ìîðü íü
õóðäàí çýâñýã íü …… Õ¿íí¿ íàðààñ íýí õýòýð ýý
õýìýýí òýìäýãëýæýý.
4. ßìàð õààíû ¿åä Ñÿíüáè óëñ õ¿ èðõýãæñýí áý?
5. Ñÿíüáè íàðûí õ¿ ñóëàð çàäàðñàíààð ¿¿ññýí
óëñûí íýð

2. н т 9 3
с я н ь б и
х у р ц
т а н ь ш и х у а й
м у ю н

3. Нирун /Жужан/ улс
/НТ 330 – 555/

4. Зорилго:
Íèðóí óëñûí îðøèí òîãòíîõ ¿åèéí ò¿¿õýí ¿éë
ÿâäëûí òóõàé ìýäëýã á¿òýýæ, ò¿¿õýí áàðèìòàíä
ä¿ãíýëò õèéæ ñóðãàìæ àâàõ.
Зорилт:
Íèðóí óëñûí ãàçàð íóòàã ãàðàë óãñàà îðøèí
òîãòíîñîí öàã õóãàöààã òîäîðõîéëîí
õ¿÷èðõýãæñýí áîëîí ìºõñºí øàëòãààíûã
òàéëáàðëàæ , ººðèéí ¿çýë áîäëûã
èëýðõèéëýí õàìòûí àæèëëàãààíä ñóðàëöàõ .

5. Нирун/Жужан / улс - нт330-555 он
Гарал угсаа уугуул нутаг : Хүннү
,сяньби нараас гарал угсаа нэгтэй
, хангайн нуруугаар төвлөрөн Их элсэн
говиос байгаль нуур,Хянганы нуруунаас
Алтайн нуруу.
Төр улс байгуулагдсан шалтгаан :
Харийн түрэмгийллээс газар нутаг, хүн
амаа хамгаалах шаардлага гарсан , Улс
үндэстнийхээ эрх ашгийг эрхэмлэсэн
улс төрийн зүтгэлтнүүд гарсан

6. Улс байгуулагдаж хүчирхэгжсэн нь:
Мугулюйн тэмцэлээр эхэлж, 330 онд
Чаругуй улсаа үндэслэжээ.Шэлүнь /402-
410/ хүчирхэг болгов.
Үндсэн хүн ам нь монголчуудын эртний
өвөг аймагууд бөгөөд бүрэлдэхүүнд нь
түрэг уйгар угсааны аймагууд багтана.

7. Сулран доройтсон шалтгаан: гадны олон
удаагийн довтолгоон , Язгууртнуудын бие
даах , эрх мэдлээ нэмэгдүүлэх гэсэн тэмцэл
дотоод эв нэгдлээ сахин хамгаалж чадаагүй
явдал , эзлэг дсэн аймгуудын эсэргүүцэл
тэмцэл
520 онд төрийн бодлогод мөхөс, эдийн
шуналд автсан Амгай хаан ширээнд
сууснаар Жужан улсыг улам сулруулж 552
онд Алтайн түрэгүүд бослого гарган , 555
онд Нирун /жужан/ улс мөхжээ.

8. Ñî¸ë :
Ìîíãîë Íèðóí óëñ íü áè èã ¿ñýã , îäîí îðîí , ò¿¿õ ,
çóðõàé çóðäàã áàéñàí ãýäýã ìýäýý ò¿¿õ
ñóäàðò òýìäýãëýãäñýí áàéäàã . Íèðóí óëñ
áóðõàíû øàøèí ø¿òäýã ò¿¿íèé ¸ñ ñóðòàëûã àâ
õýðýãëýæ áàéñàí íü òýäíèé ñî¸ë íýâòýð
áàéñàíû èëýðõèéëýë þì . Ìîíãîë Íèðóí óëñàä
áóðõàíû øàøíû ñóðãààë íîìëîë äýëãýð òºð
øàøèí õîñîëñîí õî¸ð ¸ñíû ¿çýë àíõ áóé áîëæ
áàéæýý.

9. Газрын зураг /Нирун улс /

10. Àñóóëò :
1. Íèðóí óëñûí ò¿¿õýí äýõ õààäóóäûã íýðëýæ ¿éë
àæèëëàãààíä íü ä¿ãíýëò ºãºõ.
2. Íèðóí óëñûã íýãäýæ õ¿÷èðõýãæèõýä íºëººëñºí
õ¿÷èí ç¿éëèéã òîäîðõîéë .
3. Øýë¿íü õààíû ÿâóóëñàí ¿éë àæèëëàãàà ò¿¿íèé
à÷ õîëáîãäëûã òàéëáàðëàõ
4. Íèðóí óëñ õ¿÷èí ìºõºñäºæ çàäðàõ áîëñîí
øàëòãààí íü þó âý? .
5. Ò¿¿õýí öàã õóãàöàà õîëáîãäîõ ¿éë ÿâäëûã
òîäîðõîéë .
6. Íèðóíû ñî¸ëûí îíöëîã .

11. Гэрийн даалгавар :
Сурах бичгийн 38-р хуудасны
түүхэн баримтыг уншиж дүгнэлт
бичих .