gran documentp de prueba

1. ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA- ETA OSASUN- KULTURARAKO KONPETENTZIA JUAN MANUEL RODRIGUEZ Berritzegune Nagusia Bilbo, 2008ko urriaren 23a

10. A R L O E T A K O H E L B U R U A K 2. Participar en actividades de grupo adoptando un comportamiento responsable, cooperativo, solidario y constructivo, aplicando los principios básicos del funcionamiento democrático, y valorando las aportaciones propias y ajenas en función de objetivos comunes, para contribuir solidariamente a la comunidad sin discriminaciones de ningún tipo (género, razas, culturas, religión...). 8. Identificar, plantearse y resolver interrogantes y problemas relacionados con elementos significativos del entorno, utilizando estrategias de búsqueda y tratamiento de la información, formulación de conjeturas y puesta a prueba de las mismas con el fin de explorar soluciones alternativas y reflexionar sobre el propio proceso de aprendizaje. “ KONPETENTZIETAN” DEFINITUTA “ La enseñanza de Conocimiento del medio natural, social y cultural en esta etapa tendrá como finalidad el logro de las siguientes competencias ”: EGITURA: ZER – NOLA - ZERTARAKO ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA

11. A R L O E T A K O H E L B U R U A K ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA NATURA, GIZARTE ETA KULTURA INGURUNEAREN EZAGUERA 3. Euskal Herriko natura-, (…) ingurunearen elementu nagusiak identifikatzea; ingurunearen antolaketa, ezaugarriak eta harremanak aztertzea… 4. Giza gorputzaren ezagutzatik ondorioztatzen diren osasun-ohitura eta nork bere burua zaintzeko ohiturekin bat eginez jokatzea… 5. Gizakiak ingurunean egindako esku-hartzeen zenbait adierazpen aztertzea… 6. Ikaslearen inguruko natura(…)-ingurunean denboraren poderioz gertatutako aldaketa eta eraldaketak hautematea… 7. Natura-, (…)inguruneko egitate, kontzeptu eta prozesuak zenbakizko kodeen, grafikoen eta kode kartografikoen bidez interpretatu, adierazi eta irudikatzea 8. Ingurune hurbileko elementu esanguratsuekin lotutako galdera eta arazoak identifikatu, pentsatu eta konpontzea… 9.Zenbait material, substantzia eta objekturi buruzko oinarrizko ezaugarrien ezaguera erabiltzea, eta ezagutza zientifiko-teknikoan aurrera egitea… 10. Informazioa lortzeko eta ezagutza trukatzeko informazio- eta komunikazio-teknologiak erabiltzea…

12. A R L O E T A K O H E L B U R U A K ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA 2. Arte-hizkuntzen tekniken, baliabideen eta arauen oinarrizko ezagutza eta jakintza izatea. Teknologiek eskaintzen dituzten aukerak irakastea… 3. Arte-adierazpenen teknikak, baliabideak eta arauak ikertzea eta aztertzea… ARTE HEZKUNTZA GORPUTZ HEZKUNTZA 1. Norberaren gorputzaren hautemate- eta mugimen- aukerak aztertzea eta gauzatzea (…) 2. Sarri, aldizka eta neurrian egiten den jarduera fisikoaren balorazio positiboa egitea (…); horrez gainera, jarduera fisikoak, higieneak, elikadurak eta jarrera-ohiturek osasunean zer-nolako ondorioak dituzten jakitea. HERRITARTASUNERAKO ETA GIZA ESKUBIDEETARAKO HEZKUNTZAK 1. Norberaren nortasuna, ezaugarriak eta esperientzia pertsonalak ezagutu eta onartzea 10. Ingurumenaren egoeraz ohartzea eta kontsumo osasungarriko eta...

15. KULTURA ZIENTIFIKOAN, TEKNOLOGIKOAN ETA OSASUNARENEAN KONPETENTZIA IKASTEN ETA PENTSATZEN IKASI KONPETENTZIA KONPETENTZIA MATEMATIKOA KOMUNIKATZEKO KONPETENTENTZIA INFORMAZIOA TRATATZEKO ETA KONPETENTZIA DIGITALA KULTURA HUMANISTIKOAN ETA ARTISTIKOAN KONPETENTZIA AUTONOMIA ETA INIZIATIBA PERTSONALERAKO KONPETENTZIA OINARRIZKO KONPETENTZIAK ETA INGURUNE ARLOA LHko INGURUNE ARLOA KONPETENTZIA SOZIAL ETA HIRITARRA

21. ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA EZAGUTZA ZIENTIFIKOA BALIATZEKO HASTAPENAK 1.- GALDERAK ETA PROBLEMAK IDENTIFIKATU ETA PLANTEATZEA 2.- PROBLEMAK EBAZTEKO IRITZIAK, HIPOTESIAK, PROPOSAMENAK ETA ABAR FORMULATU 3.- INFORMAZIOA BILATU ETA BILTZEA: 3.1.- BEHATZEA 3.2.- ESPERIMENTUAK EGITEA ETA IKERTZEA 3.3.- LANDA-LANAK, IBILBIDEAK, IRTEERAK, BISITAK ETA ABAR EGITEA 4.- INFORMAZIOA INTERPRETATU, AZTERTU ETA BERREGITURATZEA 5.- INFORMAZIOA KOMUNIKATZEA 6.- IKASITAKOA EGOERA ZEHATZETAN APLIKATZEA: EGOERA-PROBLEMAK EBAZTEA METODOLOGIA

23. HURBIL GAITEZEN IBAIRA: 1go ZIKLOA IKASLEENTZAKO HELBURUA IBAIA ZAINTZEKO EGIN DEZAKEGUNARI BURUZKO HORMAIRUDIAK EGIN 1.- SARRERA: LAMIAREN ESKUTITZA 1.1.- ESKUTITZAREN IRAKURKETA 1.2.- AURREZAGUEREI BURUZKO ARIKETAK ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA

29. HURBIL GAITEZEN IBAIRA: 1go ZIKLOA 3.- NOLA ZAIN DITZAKEGUN IBAI ETA ERREKAK 3.1.- IBAIEN ZIANTZARI ETA URAREN AURREZPENARI BURUZKO BAIEZKO ETA EZEZKO EKINTZEN IDENTIFIKAZIOA ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA

30. HURBIL GAITEZEN IBAIRA: 1go ZIKLOA 3.- NOLA ZAIN DITZAKEGUN IBAI ETA ERREKAK 3.2.- IBAIEN ZIANTZARI ETA URAREN AURREZPENARI BURUZKO BAIEZKO EKINTZAK GEHITU, PERTSONAI BATZUEK ESANGO LUKETEEN ARABERA ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA

31. HURBIL GAITEZEN IBAIRA: 1go ZIKLOA 3.- NOLA ZAIN DITZAKEGUN IBAI ETA ERREKAK ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA

33. HURBIL GAITEZEN IBAIRA: 1go ZIKLOA GAIAN LANDU DIREN KONPETENTZIEN ALDERDIAK - PENTSAMENDUAK, IRITZIAK, EMOZIOAK... AZALDU - EZAGUPENA EGITURATU - DISKURTSOARI KOHERENTZIA ETA KOHESIOA EMAN - EGOERA KOMUNIKATIBOETAN HIZKUNTZEN ERABILERA - EZTABAIDATU: DEBATEAK ETA ELKARRIZKETAK EGITEA - IRAKURRI ETA IDATZI - BESTEEN IRITZIAK ERRESPETATZEKO JARRERA - HIZKUNTZARI BURUZKO HAUSNARKETAK EGIN - TESTU DESBERDINEN TRATAERA: DESKRIPZIOAK, NARRAZIOAK, AZALPENAK, ELKARRIZKETAK, ARGUDIOZKOAK, AGINDUZKOAK... - BERARIAZKO HIZTEGIA - ... - EGUNEROKO BIZITZAKO ERREALITATEAN ETA SIMULAZIOETAN ZENBAKIAK, NEURRIAK, ELEMENTU GEOMETRIKOAK... EZAGUTU ETA ERABILI - PROBLEMA MATEMATIKOEN EBAZPENA - KALKULO ETA LOGIKA ALGORITMOAK ERABILI - PROBLEMAK EBAZTEKO BORONTATEA - INGURUNE ANITZETAN MATEMATIKAREN ERABILPENA - NEURRI DESBERDINEKIN KALKULUAK - PROBLEMA SINPLEAK - ... - ESKALA DESBERDINETAKO ESPAZIO FISIKOA ULERTU ETA BERTAN MUGITU - PERTSONEN ERAGINAK ESPAZIOAN: KOKALEKUAK, JARDUERAK, ALDAKETAK, PAISAIAK... - PROBLEMAK IDENTIFIKATU ETA IRTENBIDEAK BILATU - KONTSUMO ARDURATSUA, GENERAZIO ARTEKO ELKARTASUNA... - BEHAKETAK, GALDERAK, KOKAPENA, INFORMAZIOA LORTZEA, ANALIZATZEA... - BALIABIDE NATURALEN ERABILPEN ARDURATSUA - NATURA ANIZTASUNAREN MANTENIMENDUA - KONTSUMO ARRAZIONALA - PROBLEMAK DIFINITU - HIPOTESIAK/USTEAK EGIN - IKERKETA SINPLEAK DISEINATU ETA EGIN - EMAITZAK ANALIZATU ETA KOMUNIKATU - ... - INGURUKO ETA BANAKAKO BALOREAK - IDEIAK ADIERAZI ETA BESTEENAK ENTZUN. BESTEEN IDEIEKIKO ERRESPETUA - ... - KREATIBITATEA ONIRIZTEA - ARTEKO HIZKUNTZA, TEKNIKA ETA BALIABIDE DESBERDINAK - BESTEEN EKARPENAK BALORATU - KULTUR ETA ARTE LANAK TALDEAN SORTU - ... - EZAGUTZEN DENA ETA IKASI BEHAR DENA - NOLA IKASTEN DA: IKASTEKO TEKNIKAK ETA ESTRATEGIAK - JAKINGURA, PLANIFIKAZIOA, ANTOLAKETA... - BAKOITZAREN AHALMENAK ETA GABEZIAK - ARDURA, KONPROMISOA, ESFORTZUA, PERTSEBERANTZIA... - IKASITAKOARI BURUZKO HAUSNARKETA ETA AHOZKO ETA IDATZIZKO KOMUNIKAZIOA - ... - HELBURUAK ZEHAZTU, PLANIFIKATU, EGIN, ERABAKIAK HARTU, IRTENBIDEAK BILATU, EBALUATU, ONDORIOAK ATERA... - PROIEKTUEN FASEAK - ALDAKETAREN AURREAN JARRERA BAIEZKORRA: PLANTEAMENDUEKIKO MALGUTASUNA... - KOOPERATZEKO ETA LAN EGITEKO GIZA TREBETASUNAK - BESTEEN IDEIEN BALORAPENA - AUTOKONFIDANTZA, EMPATIA, DIALOGOA, KOOPERAZIOA, ANTOLAKUNTZA, EMOZIOEN KONTROLA, ESFORTZUA MANTENDU... - ... - HIZKUNTZA MOTAK: AHOZKOA, IDATZIZKOA, DIGITALA, IKUS-ENTZUNEZKOA... - INFORMAZIOAREN ITURBURUAK: KOKAPENA, EUSKARRIAK... - INFORMAZIOA ANTOLATU, ERLAZIONATU, ANALIZATU, SINTEZITATU ETA KOMUNIKATU, TEKNIKA ETA EUSKARRI DESBERDINETAN - INFORMAZIOARI BURUZKO TALDE-LANA - KOMUNIKAZIO-INGURUEN ZABALKUNTZA - KODE, FORMATU ETA HIZKUNTZA DESBERDINEKIN LAN EGIN: KARTELAK, KOADROAK… - ... ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA IKASTEN ETA PENTSATZEN IKASI K. ZIENT, TEKN. ETA OSASUNA. KONPETENTZIA KOMUNIKATZEKO KONPETENTZIA INFOR. TRATATZEKO ETA KONPETENTZIA DIGITALA KONPETZIENTZIA SOZIALA ETA HIRITARRA K. HUMANISTIKOAN ETA ARTISTIKOAN KONPET. AUTON. ETA INIZIATIBA PERTSON. KONPETENTZIA KONPETENTZIA MATEMATIKOA

35. URAREN KUTSADURA: 2. ZIKLOA IKASLEENTZAKO HELBURUA UR GUTXIAGO ERABILTZEKO ETA URA GARBIAGO MANTENTZEKO SENSIBILIZAZIO KANPAINA EGITEA 1.- SARRERA: BUZTI ZAITEZ ETA ERANTZUN! AURREZAGUERAK: 1.1.- URAREN JATORRIARI BURUZ 1.2.- URAREN ERABILPENEEI BURUZ 1.3.- BILKETA, GORDEKETA, BANAKETA ETA HUSTUKETARI BURUZ 1.4.- URA KUTSATZEN DUTEN EKINTZEI ETA AGENTEEI BURUZ 1.5.- EGUNEROKO PORTAEREI BURUZKO BALORAPENAK (AURREZPENA, ZARRASTELKERIA, KUTSADURA …) ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA

36. URAREN KUTSADURA: 2. ZIKLOA 1.- SARRERA: BUZTI ZAITEZ ETA ERANTZUN! AURREZAGUERAK: ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA

37. URAREN KUTSADURA: 2. ZIKLOA 1.- SARRERA: BUZTI ZAITEZ ETA ERANTZUN! AURREZAGUERAK: ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA

41. URAREN KUTSADURA: 2. ZIKLOA 2.- URAREN KUTSADURARI BURUZKO INFORMAZIOAREN JASOKETA 2.4.- OROITZAPENAK! :TANTA BATEK EGITEN DUEN IBILBIDEARI BURUZKO IPUINA (URAREN ZIKLOA): IPUINA IRAKURRI, ILUSTRATU ETA KOMENTATU ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA

45. URAREN KUTSADURA: 2. ZIKLOA 2.- URAREN KUTSADURARI BURUZKO INFORMAZIOAREN JASOKETA 2.6.- ITURGINA : BEHAKETA ERREALA ETA IRUDIENA: ETXEAN, IKASTETXEAN … EGITEN DUGUN URAREN ERABILPENAREN ZIKLOA: URA NON ERABILTZEN DUGUN, UR GARBIAK, UR ZIKINAK … ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA

46. URAREN KUTSADURA: 2. ZIKLOA 2.- URAREN KUTSADURARI BURUZKO INFORMAZIOAREN JASOKETA 2.6.- ITURGINA : BEHAKETA ERREALA ETA IRUDIENA: ETXEAN, IKASTETXEAN … EGITEN DUGUN URAREN ERABILPENAREN ZIKLOA: URA NON ERABILTZEN DUGUN, UR GARBIAK, UR ZIKINAK… ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA

47. URAREN KUTSADURA: 2. ZIKLOA 2.- URAREN KUTSADURARI BURUZKO INFORMAZIOAREN JASOKETA 2.7.- URA ALDATZEN DUGU! : URAREN PROPIETATEEI BURUZKO ESPERIENTZIAK: KOLOREA, ZAPOREA, USAINA … ERABILI GABE ETA ERABILITA (GARBITU ETA FREGATU ONDOREN…) ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA

49. URAREN KUTSADURA: 2. ZIKLOA 2.- URAREN KUTSADURARI BURUZKO INFORMAZIOAREN JASOKETA 2.9.- ZENBAT GASTATZEN DUGUN! : EGUNERO GASTATZEN DUGUN URAREN KANTITATEA KALKULATZEA, DATU ERREALETAN OINARRITUTA: JANARIA EGITEKO, HIGIENERAKO, GARBIKETAK EGITEKO … EGUN BATEAN ETA ASTE BATEAN ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA

55. URAREN KUTSADURA: 2. ZIKLOA 3.- SENSIBILIZAZIO KANPAINA 3.4.- BUKAERA ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA

56. URAREN KUTSADURA: 2. ZIKLOA GAIAN LANDU DIREN KONPETENTZIEN ALDERDIAK - PENTSAMENDUAK, IRITZIAK, EMOZIOAK... AZALDU - EZAGUPENA EGITURATU - DISKURTSOARI KOHERENTZIA ETA KOHESIOA EMAN - EGOERA KOMUNIKATIBOETAN HIZKUNTZEN ERABILERA - EZTABAIDATU: DEBATEAK ETA ELKARRIZKETAK EGITEA - IRAKURRI ETA IDATZI - BESTEEN IRITZIAK ERRESPETATZEKO JARRERA - HIZKUNTZARI BURUZKO HAUSNARKETAK EGIN - TESTU DESBERDINEN TRATAERA: DESKRIPZIOAK, NARRAZIOAK, AZALPENAK, ELKARRIZKETAK, ARGUDIOZKOAK, AGINDUZKOAK... - BERARIAZKO HIZTEGIA - ... - EGUNEROKO BIZITZAKO ERREALITATEAN ETA SIMULAZIOETAN ZENBAKIAK, NEURRIAK, ELEMENTU GEOMETRIKOAK... EZAGUTU ETA ERABILI - PROBLEMA MATEMATIKOEN EBAZPENA - KALKULO ETA LOGIKA ALGORITMOAK ERABILI - PROBLEMAK EBAZTEKO BORONTATEA - INGURUNE ANITZETAN MATEMATIKAREN ERABILPENA - NEURRI DESBERDINEKIN KALKULUAK - PROBLEMA SINPLEAK - ... - ESKALA DESBERDINETAKO ESPAZIO FISIKOA ULERTU ETA BERTAN MUGITU - PERTSONEN ERAGINAK ESPAZIOAN: KOKALEKUAK, JARDUERAK, ALDAKETAK, PAISAIAK... - PROBLEMAK IDENTIFIKATU ETA IRTENBIDEAK BILATU - KONTSUMO ARDURATSUA, GENERAZIO ARTEKO ELKARTASUNA... - BEHAKETAK, GALDERAK, KOKAPENA, INFORMAZIOA LORTZEA, ANALIZATZEA... - BALIABIDE NATURALEN ERABILPEN ARDURATSUA - NATURA ANIZTASUNAREN MANTENIMENDUA - KONTSUMO ARRAZIONALA - PROBLEMAK DIFINITU - HIPOTESIAK/USTEAK EGIN - IKERKETA SINPLEAK DISEINATU ETA EGIN - EMAITZAK ANALIZATU ETA KOMUNIKATU - ... - INGURUKO ETA BANAKAKO BALOREAK - IDEIAK ADIERAZI ETA BESTEENAK ENTZUN. BESTEEN IDEIEKIKO ERRESPETUA - ... - KREATIBITATEA ONIRIZTEA - ARTEKO HIZKUNTZA, TEKNIKA ETA BALIABIDE DESBERDINAK - BESTEEN EKARPENAK BALORATU - KULTUR ETA ARTE LANAK TALDEAN SORTU - ... - EZAGUTZEN DENA ETA IKASI BEHAR DENA - NOLA IKASTEN DA: IKASTEKO TEKNIKAK ETA ESTRATEGIAK - JAKINGURA, PLANIFIKAZIOA, ANTOLAKETA... - BAKOITZAREN AHALMENAK ETA GABEZIAK - ARDURA, KONPROMISOA, ESFORTZUA, PERTSEBERANTZIA... - IKASITAKOARI BURUZKO HAUSNARKETA ETA AHOZKO ETA IDATZIZKO KOMUNIKAZIOA - ... - HELBURUAK ZEHAZTU, PLANIFIKATU, EGIN, ERABAKIAK HARTU, IRTENBIDEAK BILATU, EBALUATU, ONDORIOAK ATERA... - PROIEKTUEN FASEAK - ALDAKETAREN AURREAN JARRERA BAIEZKORRA: PLANTEAMENDUEKIKO MALGUTASUNA... - KOOPERATZEKO ETA LAN EGITEKO GIZA TREBETASUNAK - BESTEEN IDEIEN BALORAPENA - AUTOKONFIDANTZA, EMPATIA, DIALOGOA, KOOPERAZIOA, ANTOLAKUNTZA, EMOZIOEN KONTROLA, ESFORTZUA MANTENDU... - ... - HIZKUNTZA MOTAK: AHOZKOA, IDATZIZKOA, DIGITALA, IKUS-ENTZUNEZKOA... - INFORMAZIOAREN ITURBURUAK: KOKAPENA, EUSKARRIAK... - INFORMAZIOA ANTOLATU, ERLAZIONATU, ANALIZATU, SINTEZITATU ETA KOMUNIKATU, TEKNIKA ETA EUSKARRI DESBERDINETAN - INFORMAZIOARI BURUZKO TALDE-LANA - KOMUNIKAZIO-INGURUEN ZABALKUNTZA - KODE, FORMATU ETA HIZKUNTZA DESBERDINEKIN LAN EGIN: KARTELAK, KOADROAK… - ... ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA IKASTEN ETA PENTSATZEN IKASI K. ZIENT, TEKN. ETA OSASUNA. KONPETENTZIA KOMUNIKATZEKO KONPETENTZIA INFOR. TRATATZEKO ETA KONPETENTZIA DIGITALA KONPETZIENTZIA SOZIALA ETA HIRITARRA K. HUMANISTIKOAN ETA ARTISTIKOAN KONPET. AUTON. ETA INIZIATIBA PERTSON. KONPETENTZIA KONPETENTZIA MATEMATIKOA

58. ADIBIDEA: B A S E R R I A PROIEKTU GLOBALIZATUAK

60. BASERRIA: 6. MAILA GAIAREN ANTOLAKETA IKASLEEK EGINDAKO PROPOSAMENETATIK ABIATUTA, IRAKASLEAK BERE PROPOSAMEN ZEHATZA EGITEN DU 3.- GAUR EGUNGO BASERRIEN ARAZOAK ENTREBISTA ETA TXOSTENA 1.- BASERRIAK ERAIKI KARTOIZKO BASERRIA HARRIZKO BASERRIA HERRIKO BASERRI MOTA EUSKAL HERRIKO BASERRI MOTAK 2.- HERRIKO BASERRIEN KATALOGOA HORMAIRUDIA ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA

61. BASERRIA: 6. MAILA 1.- BASERRIAK ERAIKI 1.1.- EUSKAL HERRIKO BASERRI MOTAK KONTSULTA BIBLIOGRAFIKOA ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA

63. BASERRIA: 6. MAILA 1.- BASERRIAK ERAIKI HERRIKO BASERRIAK AZTERTEZEKO IRTEERA: TALDEKA, TALDE BAKOITZAK BI BASERRI 1.2.- HERRIKO BASERRI MOTA ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA

65. BASERRIA: 6. MAILA 1.- BASERRIAK ERAIKI 1.3.- KARTOIZKO BASERRIA ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA

66. BASERRIA: 6. MAILA 1.- BASERRIAK ERAIKI 1.3.- KARTOIZKO BASERRIA ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA

68. BASERRIA: 6. MAILA 1.- BASERRIAK ERAIKI 1.3.- HARRIZKO BASERRIA ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA

69. BASERRIA: 6. MAILA 1.- BASERRIAK ERAIKI 1.3.- HARRIZKO BASERRIA ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA

70. BASERRIA: 6. MAILA 1.- BASERRIAK ERAIKI 1.3.- HARRIZKO BASERRIA ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA

71. BASERRIA: 6. MAILA 1.- BASERRIAK ERAIKI 1.3.- HARRIZKO BASERRIA ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA

72. BASERRIA: 6. MAILA 1.- BASERRIAK ERAIKI 1.3.- HARRIZKO BASERRIA ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA

75. BASERRIA: 6. MAILA 3.1.- ENTREBISTA ETA TXOSTENA 3.- GAUR EGUNGO BASERRIEN ARAZOAK ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA

76. BASERRIA: 6. MAILA GAIAN LANDU DIREN KONPETENTZIEN ALDERDIAK - KULTUR-ONDAREAREN AGERPEN ETA ARTE LAN APAIGARRIENAK - BESTEEN EKARPENAK BALORATU KULTUR ETA ARTE LANAK TALDEAN SORTU - AGERPEN KULTURALEN ETA GIZARTEEN ARTEKO ERLAZIOAK - AGERPEN KULTURALAK ETA BERAIEN ANIZTASUNAREN BALORAPENA - KULTUR ONDAREA EZAGUTU ETA GOZATU - EZAGUTZEN DENA ETA IKASI BEHAR DENA - NOLA IKASTEN DA: IKASTEKO TEKNIKAK ETA ESTRATEGIAK - JAKINGURA, PLANIFIKAZIOA, ANTOLAKETA... - ARDURA, KONPROMISOA, ESFORTZUA, PERTSEBERANTZIA... - HELBURUAK EPE DESBERDINETAN KONTENPLATU - IKASITAKOARI BURUZKO HAUSNARKETA ETA AHOZKO ETA IDATZIZKO KOMUNIKAZIOA - IKASKETA KOOPERATIBOA - HELBURUAK ZEHAZTU, PLANIFIKATU, EGIN, ERABAKIAK HARTU, IRTENBIDEAK BILATU, EBALUATU, ONDORIOAK ATERA... - PROIEKTUEN FASEAK - ALDAKETAREN AURREAN JARRERA BAIEZKORRA: PLANTEAMENDUEKIKO MALGUTASUNA... - KOOPERATZEKO ETA LAN EGITEKO GIZA TREBETASUNAK - BESTEEN IDEIEN BALORAPENA - AUTOKONFIDANTZA, EMPATIA, DIALOGOA, KOOPERAZIOA, ANTOLAKUNTZA, EMOZIOEN KONTROLA, ESFORTZUA MANTENDU... - ... - HIZKUNTZA MOTAK: AHOZKOA, IDATZIZKOA, DIGITALA, IKUS-ENTZUNEZKOA... - INFORMAZIOAREN ITURBURUAK: KOKAPENA, EUSKARRIAK... - INFORMAZIOA ANTOLATU, ERLAZIONATU, ANALIZATU, SINTEZITATU ETA KOMUNIKATU, TEKNIKA ETA - EUSKARRI DESBERDINETAN INFORMAZIOARI BURUZKO TALDE-LANA - KODE, FORMATU ETA HIZKUNTZA DESBERDINEKIN LAN EGIN: MAPAK, GRAFIKOAK, IRUDIAK, ITURBURU HISTORIKOAK, ERREALITATEAREN BEHAKETA... - ... - PENTSAMENDUAK, IRITZIAK, EMOZIOAK... AZALDU - EZAGUPENA EGITURATU - EGOERA KOMUNIKATIBOETAN HIZKUNTZEN ERABILERA - IRAKURRI ETA IDATZI - BESTEEN IRITZIAK ERRESPETATZEKO JARRERA - KONBENTZIO SOZIALAK KONTUTAN HARTU - TESTU DESBERDINEN TRATAERA: DESKRIPZIOAK, AZALPENAK, ELKARRIZKETAK, ARGUDIOZKOAK, AGINDUZKOAK... - DEBATEAK ETA ELKARRIZKETAK EGITEA - ERAKUNDEEKIN ERABILTZEN DEN HIZKUNTZA - BERARIAZKO HIZTEGIA - ... - DATUAK, ARGUDIOAK... INTERPRETATU ETA ARGITASUNEZ ETA PREZISIOZ ADIERAZI - EGUNEROKO BIZITZAKO ERREALITATEAN ETA SIMULAZIOETAN ZENBAKIAK, NEURRIAK, ELEMENTU GEOMETRIKOAK... EZAGUTU ETA ERABILI -PROBLEMA MATEMATIKOEN EBAZPENA - KALKULO ETA LOGIKA ALGORITMOAK ERABILI - PROBLEMAK EBAZTEKO BORONTATEA - INGURUNE ANITZETAN MATEMATIKAREN ERABILPENA - MAPAK - ESKALAK - NEURRI DESBERDINEKIN KALKULUAK - PROBLEMA SINPLEAK - ... - ESKALA DESBERDINETAKO ESPAZIO FISIKOA ULERTU ETA BERTAN MUGITU - PERTSONEN ERAGINAK ESPAZIOAN: KOKALEKUAK, JARDUERAK, ALDAKETAK, PAISAIAK... - PROBLEMAK IDENTIFIKATU ETA IRTENBIDEAK BILATU - BEHAKETAK, GALDERAK, KOKAPENA, INFORMAZIOA LORTZEA, ANALIZATZEA... - JARDUERAK, ALDAKETAK... - PROBLEMAK DIFINITU - HIPOTESIAK/USTEAK EGIN - IKERKETA SINPLEAK DISEINATU ETA EGIN - EMAITZAK ANALIZATU ETA KOMUNIKATU - ... - GIZARTEEN EBOLUZIOA ETA ANTOLAKETA: LORPENAK ETA ARAZOAK - ESKUBIDE ETA BETEBEHARREN LANKETA ARDURATSUA - GERTAERA ETA ARAZO SOZIALEN ANALISI MULTIKAUSALA - ELKARBIZITZEKO ETA GATAZKAK EBAZTEKO GIZA- TREBETASUNAK - INGURUKO BALOREAK - IDEIAK ADIERAZI ETA BESTEENAK ENTZUN. BESTEEN IDEIEKIKO ERRESPETUA - ... ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA IKASTEN ETA PENTSATZEN IKASI K. ZIENT, TEKN. ETA OSASUNA. KONPETENTZIA KOMUNIKATZEKO KONPETENTZIA INFOR. TRATATZEKO ETA KONPETENTZIA DIGITALA KONPETZIENTZIA SOZIALA ETA HIRITARRA K. HUMANISTIKOAN ETA ARTISTIKOAN KONPET. AUTON. ETA INIZIATIBA PERTSON. KONPETENTZIA KONPETENTZIA MATEMATIKOA

78. KONPETENTZIEN EBALUAZIOA

79. KONPETENTZIAK: EBALUAZIOA ZERTARAKO EBALUATU BEHAR DA? IRAKASKUNTZA-IKASKUNTZA PROZESUAN IKASLEEK EGITEN DITUZTEN AURRERAPENAK ETA AURKEZTEN ZAIZKIEN ZAILTASUNAK IDENTIFIKATZEKO ETA, HORIEN ARABERA PROZESU BERA IKASLEEN BEHARREI EGOKITZEKO. EZAGUERA EDOTA KONPETENTZIA ZEHATZAK LORTU DITUEN BAIEZTATZEKO EBALUAZIO HEZITZAILEA EBALUAZIO SUMATIBOA

85. IKASLEEI AURKES DAKIZKIEKEEN EGOERA-PROBLEMEI ERANTZUNA EMATEKO IKASLEEN GAITASUNA EBALUATU BEHAR DA EGOERA-PROBLEMETATIK ABIATU: GERTAERAK, PROBLEMAK, EGUNKARIETAKO TESTUAK, TESTU ZIENTIFIKOAK, GATAZKAK... 1.- EGOERAREN EDO PROBLEMAREN ANALISIA 2.- EGOERA-PROBLEMA ZEHATZARI AURRE EGITEKO BEHAR DIREN EZAGUERAK ETA EBAZTEKO EDOTA IRTENBIDEAK BILATZEKO AUKERATU BEHAR DIRENAK 3.- EGOERA ZEHATZEARI ERANTZUN OROKORRA NOLA EBALUATU BEHAR DA? KONPETENTZIAK: EBALUAZIOA - KONPETENTZIEN OSAGAIAK (KONTZEPTUZKO, PROZEDURAZKO ETA JARRERAZKO EDUKINAK) EBALUATZEKO, BAKOITZARI BURUZKO LORPEN ADIERAZLEAK ERABILIKO DIRA, BAINA ZENTZUA ETA FUNTZIONALTASUNA IZANGO DITUZTEN EGOERETAN INTEGRATUTA

87. E B A L U A Z I O D I A G N O S T I K O A

89. EBALUAZIO DIAGNOSTIKOA P R O Z E S U A EBALUAZIO DIAGNOSTIKOA TXOSTENAK EGIN IKASLE BAKOITZARENA IKASTETXE BAKOITZARENA INFORMAZIOA EMAN IKASTETXEAK FAMILIA BAKOITZARI IKASLERIARI ESKOLA-ELKARTEAK EMAITZEN AZTERKETA IKASTETXEARI HOBEKUNTZA PROPOSAMENAK LANDU ETA ABIAN JARRI ESKOLA-ELKARTEARI

91. EBALUAZIO DIAGNOSTIKOA EBALUAZIO DIAGNOSTIKOA EAEan LMHko 4.MAILAKO ETA DBHko 2.MAILAKO IKASLE GUZTIAK ABIAPUNTUA - EAEko CURRICULUMA -KONPETENTZIEN GARAPENERAKO EUROPEAR BATASUNAK ETA OCDEk EMANDAKO EREDUAK ETA ORIENTABIDEAK - EEM ETA BESTE EBALUAZIO ESPERIENTZIAK: PISA, TIMSS, PIRLS... MARKO TEORIKOA - OINARRIZKO KONPETENTZIAK - DIMENTSIOAK - SUBKONPETENTZIAK - EBALUAZIORAKO ADIERAZLEAK

96. DIMENTSIOAK AZPIKONPETENTZIAK Dimensión 1: Comprensión del conocimiento científico 1. Relacionar los conceptos básicos de las ciencias, con los sistemas y procesos del mundo natural, articulándolos en leyes, modelos y teorías donde toman su sentido. 2. Reconocer y describir los datos, hechos, herramientas y procedimientos relevantes de las ciencias aplicándolos en las explicaciones científicas y en la resolución de problemas. 3. Diferenciar el conocimiento científico de otras formas de pensamiento humano, reconociendo como característica del mismo el hacer predicciones que han de poder ser sometidas a verificación empírica. ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA

97. DIMENTSIOAK AZPIKONPETENTZIAK ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA Dimensión 2: Explicación de la realidad natural 4. Explicar los fenómenos naturales referidos a las propiedades de la materia y sus cambios, utilizando adecuadamente los conceptos científicos. 5. Explicar los ciclos de materia y flujo de energía en la naturaleza teniendo en cuenta las interacciones de los seres vivos entre sí y con el medio. 6. Interpretar textos orales y escritos donde haya gráficas, tablas, diagramas y otros símbolos de notación identificando las relaciones que muestren. 7. Elaborar mensajes y textos informativos, explicativos y argumentativos describiendo objetos y fenómenos observados, aplicando los conocimientos científicos a la interpretación de hechos o justificando una determinada hipótesis, modelo o teoría. 8. Localizar y seleccionar información relevante sobre temas de interés social relacionados con la ciencia, la tecnología o la salud en diferentes fuentes, valorándola críticamente.

98. DIMENTSIOAK AZPIKONPETENTZIAK ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA Dimensión 3: Reconocimiento de los rasgos claves de la investigación científica 9. Conocer, valorar y mostrar conductas relacionadas con la actividad científica que orientan el trabajo de la comunidad científica. 10. Resolver problemas tanto cualitativos como cuantitativos, utilizando las habilidades propias del razonamiento científico. 11. Realizar pequeñas investigaciones de documentación y experimentales, utilizando tanto las habilidades cognitivas superiores como las manuales y respetando las normas de seguridad adecuadas a cada situación.

99. DIMENTSIOAK AZPIKONPETENTZIAK ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA Dimensión 4: Utilización de los conocimientos científicos en la toma de decisiones 12. Analizar la importancia de la dieta, la higiene y el estilo de vida, asociándolo con el mantenimiento de la salud, la prevención de enfermedades y el bienestar personal. 13. Analizar los desarrollos y aplicaciones tecnológicas más relevantes de nuestra sociedad, valorando críticamente las aportaciones de la ciencia y la tecnología al desarrollo humano y al desarrollo sostenible. 14. Describir los principales problemas medioambientales resultado de la actividad humana, teniendo en cuenta sus causas y/o efectos.

102. E V A L U A C I Ó N D I A G N Ó S T I C A COMPETENCIA EN CULTURA CIENTÍFICA, TECNOLÓGICA Y DE LA SALUD – ITEMS-1.1 EBALUAZIOA: ADIBIDEAK (Fuente: Estudio Internacional de Tendencias en Matemática y Ciencias -TIMSS 2003. Preguntas liberadas de Matemática y Naturaleza) Un trompo que gira sobre su punta mientras "baila", no cae de costado al suelo porque: A. están actuando fuerzas en equilibrio. B. no tiene la lienza o cordel a su alrededor. C. la fuerza de gravedad es pequeña en ese momento. D. gira igual que la tierra. "La incubadora es una caja de plástico transparente, que tiene reguladores de aire, humedad y temperatura, cuya función es mantener al bebé prematuro a una temperatura adecuada y protegerlo de enfermedades". ¿A qué órgano de la madre reemplaza la incubadora? A. A las trompas de Falopio. B. A las mamas. C. Al ovario. D. Al útero.

103. E V A L U A C I Ó N D I A G N Ó S T I C A COMPETENCIA EN CULTURA CIENTÍFICA, TECNOLÓGICA Y DE LA SALUD – ITEMS-1.2 EBALUAZIOA: ADIBIDEAK (Fuente: Estudio Internacional de Tendencias en Matemática y Ciencias -TIMSS 2003. Preguntas liberadas de Matemática y Naturaleza) Observa el dibujo. El balancín dejó de moverse y Ana quedó arriba, porque pesa menos que María. ¿Qué debe hacer Ana para que María quede arriba? A. Cambiar de posición, moviéndose hacia el centro del balancín. B. Mantener su posición y esperar que la fuerza de gravedad la atraiga. C. Cambiar de posición, moviéndose hacia el extremo del balancín. D. Mantener su posición y mover las piernas. Cuando se saca un clavo de una tabla de madera, el clavo se calienta. Explica por qué

104. E V A L U A C I Ó N D I A G N Ó S T I C A COMPETENCIA EN CULTURA CIENTÍFICA, TECNOLÓGICA Y DE LA SALUD – ITEMS-1.3 EBALUAZIOA: ADIBIDEAK (Fuente: Estudio Internacional de Tendencias en Matemática y Ciencias -TIMSS 2003. Preguntas liberadas de Matemática y Naturaleza) Una persona clasificó algunos animales en los dos grupos que se muestran en la tabla. ¿Qué característica de los animales se usó para clasificarlos? A. Piernas B. Ojos C. Sistema nervioso D. Piel Soplar puede hacer que un fuego a leña arda más fuerte porque al soplar... A. se aumenta la cantidad de leña que hay para quemar. B. se provee la energía necesaria para mantener el fuego encendido. C. la leña se calienta lo suficiente para quemarse D. se agrega más oxígeno, necesario para que la leña se queme.

105. E V A L U A C I Ó N D I A G N Ó S T I C A COMPETENCIA EN CULTURA CIENTÍFICA, TECNOLÓGICA Y DE LA SALUD – ITEMS-1.4 EBALUAZIOA: ADIBIDEAK (Fuente: Estudio Internacional de Tendencias en Matemática y Ciencias -TIMSS 2003. Preguntas liberadas de Matemática y Naturaleza) El esquema de arriba muestra a una persona que está parada en tres lugares distintos de la Tierra, sujetando una pelota. Si la persona suelta la pelota, la gravedad la hará caer. ¿Cuál de los siguientes esquemas muestra mejor la dirección en que caerá la pelota en las tres posiciones distintas? A B C D

106. E V A L U A C I Ó N D I A G N Ó S T I C A COMPETENCIA EN CULTURA CIENTÍFICA, TECNOLÓGICA Y DE LA SALUD – ITEMS-1.5 EBALUAZIOA: ADIBIDEAK (Fuente: Estudio Internacional de Tendencias en Matemática y Ciencias -TIMSS 2003. Preguntas liberadas de Matemática y Naturaleza) Un río pequeño y rápido corre por una quebrada en la pendiente de una montaña. Si sigues el río hasta donde pasa por una planicie, ¿cómo es probable que se vea el río comparado con su apariencia en la montaña? A. Más lento y más ancho B. Más recto C. Muy parecido D. Más profundo y más rápido Una persona en una pieza oscura que mira a través de una ventana puede ver claramente a una persona afuera, a la luz del día. Pero una persona que está afuera no puede ver a la persona que está adentro. ¿Por qué pasa esto? A. La luz de afuera no pasa a través de las ventanas. B. Los rayos de luz no pueden pasar a través de la ventana dos veces C. La luz solar no es tan intensa como otras fuentes de luz D. No hay suficiente luz reflejada por la persona en la pieza

107. E V A L U A C I Ó N D I A G N Ó S T I C A COMPETENCIA EN CULTURA CIENTÍFICA, TECNOLÓGICA Y DE LA SALUD – ITEMS-2.1 UTILIZAMOS PAPEL El ayuntamiento del pueblo ha lanzado una campaña para ahorrar papel y los alumnos y las alumnas de la clase de cuarto se han propuesto estudiar a fondo el tema. Como ya te habrás dado cuenta, en nuestra vida cotidiana utilizamos el papel para muchas cosas. El papel es una hoja delgada hecha con pastas de fibras vegetales obtenidas de trapos, paja, madera, etc. Existen varios tipo de papel, y les damos diferente uso según sus características. En el siguiente cuadro tienes algunos de ellos. Léelo atentamente y responde a las preguntas. TIPOS DE PAPELES C A R A C T E R Í S T I C A S Se consigue utilizando papeles ya usados anteriormente. PAPEL RECICLADO Es poroso, hecho con trapos de algodón. PAPEL DE FILTRO Es grueso, de varios colores y dibujos. PAPEL PINTADO Es muy absorbente. PAPEL SECANTE Es absorbente y suave al tacto. PAPEL HIGIÉNICO-SANITARIO Es transparente y simula el cristal. PAPEL DE CELOFÁN Deja pasar la luz y es resistente a la humedad así como a las grasas y a los aceites. PAPEL VEGETAL Son papeles gruesos de diferentes colores y grosores, hechos con diferentes hojas de papel encoladas. CARTULINAS Y CARTONES Es muy resistente a la tracción, al alargamiento y a la rotura. PAPEL KRAFF Es un papel muy delgado, muy resistente al doblado y al rasgado. PAPEL BIBLIA Se elabora con pasta obtenida de los pinos y es fino y resistente. También se hace con papel reciclado. PAPEL PRENSA Es resistente y con una superficie fina. Generalmente es de color blanco, aunque puede ser de otros colores. PAPEL OFFSET

109. E V A L U A C I Ó N D I A G N Ó S T I C A COMPETENCIA EN CULTURA CIENTÍFICA, TECNOLÓGICA Y DE LA SALUD – ITEMS-2.3 a.- Papel de estraza b.- Papel biblia c.- Papel offset d.- Papel de prensa ITEM 3 De los siguientes tipos de papel, ¿cuál es el más apropiado para hacer una enciclopedia con un gran número de páginas? ITEM 4 Observa la siguiente tabla sobre el gasto para producir 1.000 kilogramos de papel: Según los datos de la tabla, ¿por qué se debe usar papel reciclado siempre que sea posible?: a.- Porque se ahorra energía. b.- Porque es de más calidad. c.- Porque el hacerlo proporciona trabajo a los parados. d.- Porque se talan menos árboles y se consume menos agua. 2.000 litros PAPEL USADO PAPEL RECICLADO 100.000 litros 2.000 kilogramos PAPEL SIN RECLICAR AGUA MADERA

110. E V A L U A C I Ó N D I A G N Ó S T I C A COMPETENCIA EN CULTURA CIENTÍFICA, TECNOLÓGICA Y DE LA SALUD – ITEMS-2.3 ITEM 5 ¿Cómo puedes consumir menos papel en tus tareas habituales? Cita un par de ejemplos como el siguiente: - Ejemplo: “Reutilizar los papeles de regalo que reciba para envolver los regalos que yo haga” - Propuesta 1 ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... - Propuesta 2 ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ITEM 6 Los papeles usados se deben llevar al contenedor para su reciclaje. Indica cuáles de las siguientes prácticas son adecuadas y cuáles no. Depositar el papel de aluminio en el contenedor de los papeles Atar los papeles con cuerdas en pequeños fardos Eliminar los plásticos que se utilizan en las ventanas de algunos sobres Mezclar los papeles y los plásticos para que el nuevo papel salga de mejor calidad Quitar las grapas a los papeles INADECUADA ADECUADA

111. ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA-, ETA OSASUN-KULTURARAKO KONPETENTZIA