2. 1
CFARE ESHTE FAMILJA?
Familja është njësia shoqërore me e vogel e perbere nga dy ose me shume
persona te cilet kane midis tyre lidhje martesore, gjaku ose biresimi ,qe
jetojne ne te njejtin mjedis per nje kohe relativisht te gjate, kane
marrdhenie kulturore dhe ekonomike te perbashketa si dhe perkujdesen
per njeri-tjetrin.
Familja është rrjeti më i fuqishëm i marrëdhënieve njerëzore që mund t'u
këshillohetnjerëzve të zgjedhin.Ky rrjet është në gjendje të shërbejë si një
mburojë duke mbuluar anëtarët e tij dhe ofruar atyre një strehë të sigurt. .
Familja është një detyrë që zgjat tërë jetës dhe që kërkon shumë punë,
përkushtim dhe sakrificë.
3. Funksionet e familjes
Sigurimi i vazhdimesise se brezave ndermjet lindjes se
pasardhesve
Zhvillimi i seksualitetit ndermjet ciftit te rritur
Rritja ,perkujdesi dhe edukimi i femijeve
Sigurimi i burimeve per plotesimin e nevojave te
perditshme te pjestareve te saj
Zhvillimi i nje jete private dhe familjare te perbashket ne
mbrojtje dhe mbeshtetje te pjestareve te saj
4. 2
Ne vitet e fundit koncepti I familjes , por edhe vete familja shqiptare eshte duke
Kaluar nje krize te madhe. Nje krize e cila ia ka ndryshuar pergjithmone fytyren
familjes tradicionale shqipetare.E kaluar eshte tashme familja me gjysh , gjyshe ,
kusherinj e kusherira.Tashme familja perbehet vetem nga prinderit dhe femijet.
E kaluar eshte tashme familja ku autoriteti I prindit ishte I
padiskutueshem.Familja e cila dikur ishte e shenjte , per te cilat kane dale aq
shume proverba prej popullit sot nuk ngjan me me te vjetren. Shnderrimi I
shoqerise nga nje shoqeri tradicionale dhe e mbyllur ne nje shoqeri te hapur
kapitaliste , si dhe ndryshimet rrenjesore sociale,ekonomike,krijuan nje model te
ri te familjes,i cili nuk ngjan pothuajse ne asgje me vite me perpara.
FAMILJA SHQIPTARE NE VITE
5. DISA NGA FENOMET BAZE QE SHPREHIN KRIZEN E FAMILJES SE
SOTME SHQIPETARE
Sot,martesat me mbleseri jane bere nje dukuri mjaft e rralle qe e gjejme
kryesisht ne zonat rurale
Kane ndryshuar marredheniet midis burrit dhe gruas persa I perket rolit
detyrimeve dhe pergjegjesive qe kane ata ne familje
Emancipimi I femrave dhe deshira e tyre per te marre arsim universitar dhe
pasuniversitar , si edhe per te nisur nje karriere profesionale , kane sjelle
shtyrjen e moshes mesatare te marteses.
Shtimi I familjeve qe kane nje kryefamiljar
Konflikti I hapur ndermjet prinderve dhe femijeve
Martesat qe kryhen mbi bazen e interesit ekonomik dhe jo lidhjes
shpirterore
6. Disa krahasime
Koha e lire ne vitet me perpara Koha e lire tani
Meshkujt kur kishin kohe te lire luanin
Lojera te ndryshme se :kulla , kuti dhe
klicka ,filxhanash hedja e gurit etj.
Vajzat punonin oja ,me goblene , luanin
mes dy zjarreve me guralece,etj.
Shumica e te rinjve tani kohen
e lire e kalojne duke luajtur ne
lojera elektronike ose shikojne
TV dhe kalojne me pak
kohe me familjet e tyre
7. Familja,funksionet e saj dhe problemet e saj ndikohen
nga ligjet dhe institucionet pergjegjese per
mbarevajtjen e saj. Familja nga njera ane mund te jete
nje shkolle vlerash,sjelljesh pozitive por ajo mund te
jete dhe nje shkolle e abuzimit ,mosbarazise
gjinore,indiferences etj.
8. Marredheniet familjare sot percaktohen ne menyra
te ndryshme si :
1. Bashkepunim 2. Braktisje
3. Mirekuptim 4. Abuzim
5. Respekt reciprok 6. Indiference
8. Pergjegjesi ndaj anetareve te familjes 8. Dhuna
9. Legjislacioni per familjen
• Kushtetuta e Republikes se Shqiperise
• Kodi i familjes
• Konventa per te drejtat e femijeve
• Ligji mbi barazine gjinore
• Ligji per ‘’Masat ndaj dhunes ne marredheniet familjare’’
• Konventa kunder eliminimit te te gjithe formave te
diskriminimit ndaj gruas
• Marreveshja Nderkombetare mbi te drejtat
Ekonomike,Shoqerore dhe Kulturore te shtetasve
10. BASHKEPUNIMI NE FAMILJE
Te bashkepunosh do te thote të
punosh së bashku me të tjerët duke i
respektuar për të arritur qëllimin
kryesor.
•BASHKËPUNIMI është një aftësi
sociale themelore që iu bën të
mundur fëmijëve të punojnë mirë
brenda një grupi për të arritur një
qëllim të përbashkët
•Bashkëpunimi fillon në familje, ku
fëmijët mësojnë se sa mirë është kur
të gjithë punojnë së bashku.
11. •Dhuna në familje vetëm në raste të rralla përcaktohet dhe penalizohet si krim brenda
familjes duke mos u paraqitur kështu në statistikat zyrtare.
•Dhuna ne familje ndikon ne funksionet e familjes dhe shpesh krijon pasoja te gjithe
anetaret e familjes.
•Familja eshte nje institucion qe permbledh ,role dhe funksione.
•Dhuna ne familje prek te gjitha shtresat dhe grupet e shoqerise ,pa dallim race ,etnie ,niveli
ekonomik , zone gjeografike, besimi fetar apo moshe.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19. Mentaliteti
Kanuni eshte nje nga elementet qe perkrah diskriminimin e grave,por
jo i vetmi.Mjafton te kemi parasysh qe ne jug te Shqiperise nuk kishin
zbatim te kanunit e megjithate dhuna ne familje ekzistonte dhe do te
vazhdoje te ekzistoje.Dhuna ne familje eshte nje element mjaft I
rendomte qe prek te gjithe anetaret e saj dhe ndikon tek ta ne menyra
mjaft te ndryshme.Problemi i rrahjes dhe dhunes qe ushtrohet te grate
nga burrat e tyre vjen si pasoje e disa fenomeneve te tjera.
Mentaliteti mjaft i varfer i burrave dhe shoqerive te cilet e shohin
gruan si nje object qe merr fryme dhe qe detyra e saj eshte te kujdeset
per femijet dhe anetaret e tjere te familjes,gjithashtu duhet per te
sjelle ne bote femijet.
20. Cikli I dhunes ne
familje Shperthimi
FAZA 1
•FAZA FORMUESE
RRITJA E TENSIONIT
4.FAZA E PREMTIMIT
•KERKIMI I PREMTMEVE
•KERCENIM E MOSMBESHTETJE
5.FAZA E QETE
•MOHIM I VESHTIRESIVE
• TE MEPARSHME
3.FAZA E PENDIMIT
•JUSTIFIKIMI
•FAJESIMI
2 .FAZA VEPRUESE
•FRIKESIM
•KONTRROLL
21.
22. Për edukimin e fëmijëve.
• Mjaft fakte provojne se ne familjen shqiptare te diteve tona ,femijet
rralle u nenshtrohen formave te ndryshme te dhunes se prinderve te
tyre se paku deri ne fund te moshes se adoleshences .Te dhenat qe
jane marre nga anketimet pohojne se ndaj femijeve te tyre ushtrohet
dhune jo vetem nga babai,po edhe nga nena,si ne familjet shqiptare
rurale,ashtu dhe ne ato qytetare.Madje si baballaret edhe nenat jane
pothuaj njelloj te dhunshem ndaj femijeve te tyre.Nenat ushtrojne
me shume dhune ndaj vajzave, duke e justifikuar kete me mundesite
se dhuna eshte e domosdoshme si mjet detyrimi qe vajzat te mos
marrin rruge te keqe.Edhe me djemte ndodh e njejta gje, por kjo deri
ne nje moshe te caktuar pasi ato rriten dhe i marrin parasysh vete
pasojat e veprimeve te tyre.
23.
24.
25.
26. INSTITUCIONET NE MBROJTJE TE FAMILJES
•PUSHTETI VENDOR
•GJYKATA
•PROKURORIA
•POLICIA
•KOMITETI SHQIPETAR I BIRESIMEVE
•INSTITUCIONET SHENDETSORE
•INSTITUCIONET E PERKUJDESIT PER FEMIJET
27. Indiferenca është më e rrezikshme se zemërimi dhe urrejtja.
Indiferenca nuk është përgjigje. Indiferenca nuk është fillimi, është fundi.
Dhe si e tillë është gjithmonë mike e armikut, sepse i sjell përfitime agresorit
I shkakton viktimës dhimbje e cila shumëfishohet kur ndihet e harruar…
28. FAMILJA E SHENDOSHE ESHTE KESHTJELLE GJATE SE CILES ARMIKU
KERKON VAZHDIMISHT TA SHKATERROJE