เอกสารประกอบการเรียนการสอน

7. ตัวอย่าง การจัดแผนภูมิการบริหารองค์การ ประธาน (President) แผนกเสื้อผ้าบุรุษ แผนกเสื้อผ้าสตรี แผนกเสื้อผ้าเด็ก การผลิต (Operations) การตลาด (Marketing) การออกแบบ การตัด การเย็บ ภ าคกลาง ภาคเหนือ ภาคตะวันออก เฉียงเหนือ

10. Managing Director Managing Director โครงสร้างแบนราบ โครงสร้างสูง หมุดเชื่อมโยง

11. องค์ประกอบของวัฒนธรรมองค์กร ค่านิยม พฤติกรรม การแสดงออก รวมหมู่และเป็นไปอย่างต่อเนื่อง บทพิสูจน์ บรรทัดฐาน

18. การจัดการความขัดแย้ง

20. วิธีการพื้นฐาน 5 ประการในการแก้ไขความขัดแย้ง แนวคิด Johnson and Johnson ต่ำ สูง ความสัมพันธ์ เป้าหมายงาน สูง

26. การตัดสินใจสั่งการ  การตัดสินใจสั่งการ คือ การเลือกแนวทางปฏิบัติอย่างใดอย่างหนึ่งจากทางเลือกต่าง ๆ ที่มีอยู่หลายทางเลือก แล้วให้มีการปฏิบัติ เพื่อนำไปสู่เป้าหมายที่กำหนดไว้  องค์ประกอบของการตัดสินใจสั่งการ ได้แก่ คนหรือกลุ่มบุคคล ทางเลือกวัตถุประสงค์หรือเป้าหมาย สภาพแวดล้อม และผลของการตัดสินใจสั่งการ องค์ประกอบของการตัดสินใจสั่งการ

27. ประเภทของการตัดสินใจสั่งการ 2. การตัดสินใจสั่งการที่เกิดขึ้นในตัวผู้บริหาร ที่ต้องใช้ ความรู้ ประสบการณ์ ข้อมูล ตลอดจนคุณธรรม ค่านิยม เพื่อประกอบการตัดสินใจ ประเภทของการตัดสินใจสั่งการ โดยสรุปจำแนกออกเป็น 2 ประเภทคือ 1. การตัดสินใจสั่งการตามกฎเกณฑ์ ระเบียบ แบบแผน และตามอำนาจหน้าที่

28. ตามแนวคิดของ Victor H. Vroom and Phillip W. Yetton, 1973 5 ลักษณะ คือ แบบของการตัดสินใจสั่งการ 5. ผู้บริหารประชุมอภิปรายปัญหา ประเมินทางเลือกร่วมกับกลุ่ม ผู้ใต้บังคับบัญชา แล้วทำการตัดสินใจโดยใช้ความเห็นสอดคล้องกัน 1. ผู้บริหารตัดสินใจด้วยตนเอง โดยใช้ข้อมูลที่มีอยู่ 2. ผู้บริหารตัดสินใจด้วยตนเอง โดยหาข้อมูลเพิ่มเติมจากผู้ใต้บังคับบัญชา 3. ผู้บริหารอภิปรายปัญหาร่วมกับผู้ใต้บังคับบัญชาเป็นรายบุคคล แล้วพิจารณาตัดสินใจด้วยตนเอง 4. ผู้บริหารอภิปรายปัญหาร่วมกับกลุ่มผู้ใต้บังคับบัญชาแล้วพิจารณา ตัดสินใจด้วยตนเอง โดยจะยอมหรือไม่ยอมให้ความเห็นของกลุ่ม มี อิทธิพลต่อการตัดสินใจ

38. ภาวะผู้นำแบบประชาธิปไตย ภาวะผู้นำแบบเผด็จการ การใช้อาจหน้าที่โดยผู้จัดการ พื้นที่ความมีอิสระของผู้ใต้บังคับบัญชา Robert Tannenbaum และ Warren H. Schmidt ผู้จัดการอนุญาตให้กลุ่มทำหน้าที่อย่างอิสระภายใต้กรอบที่เป็นข้อจำกัด ผู้จัดการกำหนดกรอบที่เป็นข้อจำกัดและสอบถามกลุ่มเพื่อทำการตัดสินใจ ผู้จัดการเสนอปัญหา หาข้อแนะนำและทำการตัดสินใจ ผู้จัดการสอบถามความเห็นของบุคลากรที่มีต่อความคิดของตนและพร้อมที่จะเปลี่ยนแปลง ผู้จัดการเสนอความคิดเห็นและเปิดโอกาสให้บุคลากรซักถาม ผู้จัดการชักจูงให้บุคลากรเห็นชอบในสิ่งที่ตนตัดสินใจ ผู้จัดการทำการตัดสินใจและประกาศใช้ให้บุคลากรปฏิบัติ .

43. Share ideas and facilitate in decision making Explain decisions and provide opportunity for clarification DELEGATING TELLING Turn over responsibility for decisions and implementation Provide specific instruction and closely supervise performance S1 S2 S3 S4 (HIGH) (LOW) (LOW) (HIGH) (HIGH) SUPPORTIVE BEHAVIOR DIRECTIVE BEHAVIOR LEADER BEHAVIOR (LOW) SELLING SUPPORTING FOLLOWER READINESS Unwilling Willing Unwilling Willing Unable and Unable but Able but Able and R1 R2 R3 R4

44. 8 บทบาทนักบริหาร MENTOR ครู INNOVATOR สร้างสรรค์ BROKER ตัวแทน FACILITATOR พี่เลี้ยง MONITOR ผู้กำกับ PRODUCER ผู้ผลิต DIRECTOR ผู้อำนวยการ COORDINATOR ผู้ประสาน ยืดหยุ่น ควบคุม ภายนอก ภายใน HUMAN RELATIONS แบบมนุษยสัมพันธ์ แบบกระบวนการ ภายใน INTERNAL PROCESS OPEN SYSTEM แบบเปิด แบบยึดเป้าประสงค์ RATIONAL GOAL $

47. ความหมายของการจัดการ Mary Parker Follett “ การจัดการเป็นเทคนิคการทำงานให้สำเร็จ โดยอาศัยผู้อื่น” Ernest Dale “ การจัดการ คือ กระบวนการการจัดองค์การและการใช้ทรัพยากรต่างๆ เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ที่กำหนดขึ้นไว้ล่วงหน้า”

49. วิวัฒนาการทฤษฎีการบริหาร The Evolution of Management Theory

57. The Father of Scientific Management Frederick Winslow Taylor

60. Taylor ได้เสนอวิธีแสวงหาหลักเกณฑ์ที่ดีไว้ ดังนี้ 1. ศึกษาว่างานแต่ละขั้นตอนนั้นต้องใช้เวลา (Time) อย่างน้อยที่สุดเท่าไร จึงจะสามารถทำให้สำเร็จลงได้ 2. ศึกษาเกี่ยวกับการเคลื่อนไหว (Motion) ในการทำงาน แต่ละขั้นเพื่อปรับปรุงวิธีการทำงาน เพื่อหาทางทำงานให้ สำเร็จโดยใช้พลังงานให้ประหยัดที่สุดเท่าที่จะทำได้ 3. แบ่งงานออกตามขั้นตอน เพื่อให้คนงานได้ทำงานในขั้นตอนที่ เขาสามารถทำได้ดีที่สุดมากที่สุด ฯลฯ

61. Henry L. Gantt ควรมีการกำหนดผลประโยชน์ตอบแทนพิเศษในรูปของโบนัส สำหรับคนงานที่สามารถทำงานได้ตามที่มอบหมายในแต่ละวัน

64. Henri J. Fayol ความแตกต่างระหว่างการศึกษาของ Fayol และ Taylor อยู่ที่ว่า Fayol มุ่งสนใจที่ ผู้บริหารหรือผู้จัดการระดับสูง ขององค์การ ในขณะที่ Taylor มุ่งเน้นความสนใจ ที่ผู้บริหารระดับต่ำหรือคนงาน

68. Fayol ได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้บุกเบิกแนวความคิด เกี่ยวกับการจัดการเชิงบริหาร (Administrative Management)

76. แนวความคิดของมนุษย์สัมพันธ์ (Human Relations)

78. สรุป ทั้ง Organization Without Man กับ Man Without Organization ต่างก็มีข้อบกพร่องด้วยกันทั้งคู่

79. Mary Parker Follett กล่าวว่าในการจัดการหรือการบริหารงาน จำเป็นต้องมีการประสานงาน 4 ชนิด ดังต่อไปนี้ 1. การประสานงานโดยการติดต่อโดยตรงกับตัวบุคคลที่รับผิดชอบงานนั้นๆ 2. การประสานงานในระยะเริ่มแรกหรือในขั้นวางแผนกิจกรรมต่างๆ 3. การประสานงานที่เป็นการเสริมสร้างความสัมพันธ์ซึ่งกันและกันในกิจกรรมทุกอย่างที่กระทำ 4. การประสานงานที่กระทำเป็นกระบวนการต่อเนื่อง

80. Abraham Harold Maslow อธิบายได้ว่าเมื่อความต้องการนั้นได้รับการตอบสนองแล้ว ความต้องการของมนุษย์ก็จะเลื่อนขึ้นไปอีกเป็นขั้นๆ

82. Douglas Mcgregor แบ่งพฤติกรรมของบุคคลออกเป็น 2 ด้านที่แตกต่างกัน หรือที่รู้จักกันในนามของทฤษฏี X และ ทฤษฏี Y

83. 1. โดยธรรมชาติพนักงานชอบที่จะทำงาน 2. พนักงานมีเป้าหมายและความกระตือรือร้น 3. พนักงานมีความเต็มใจที่รับผิดชอบ 4. สามารถที่ควบคุมตนเองได้ 1. ต้องมีคนคอยควบคุมจึงจะทำงาน 2. พนักงานมีความทะเยอทะยานน้อยและไม่รับผิดชอบ 3. พนักงานมักจะต่อต้านการเปลี่ยนแปลง ทฤษฏี Y ( Theory Y ) ทฤษฏี X ( Theory X )

85. ยุคนี้ได้นำเอาแนวความคิดหลายๆ ทางมารวมกันเพื่อพัฒนาและแก้ไขข้อบกพร่องให้ดีขึ้น และเก็บรักษาส่วนดีไว้มาผสมกัน กล่าวคือ ในการบริหารงานแบบมีกฎเกณฑ์ตามหลักการบริหารงานแบบวิทยาศาสตร์ให้ความสำคัญต่องานมากเกินไป (Production Oriented) ส่วนการบริหารตามแนวมนุษย์สัมพันธ์ให้ความสำคัญแก่คนงานมากเกินไป (People Oriented) ในยุคนี้กล่าวว่านักบริหารที่ดีมีความสามารถ ต้องไม่ให้ความสำคัญต่องานและคนงานมากจนเกินขอบเขตของความพอดี

86. Herbert A. Simon The Father of Decision Making

87. Simon ได้เสนอทฤษฎีการตัดสินใจใหม่โดยมีข้อสมมติฐานว่า 1. ทุกคนต่างก็มีข้อจำกัดทั้งในแง่ของความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับทางเลือกและกฎเกณฑ์ต่างๆ 2. ทุกคนจะตัดสินใจปฏิบัติตามด้วยวิธีง่ายๆ ไม่ค่อยมีระเบียบนักโดยใช้ความนึกคิดประกอบกับการเดา 3. ทุกคนไม่พยายามค้นหาหนทางที่จะให้ได้ผลสูงสุด แต่จะเลือกเอาทางเลือกที่เป็นที่ถูกใจ ตามความชอบของตนเอง 4. ระดับความชอบของตนที่ใช้ในการตัดสินใจ มักจะเปลี่ยนแปลงขึ้นลงตามคุณค่าของทางเลือกต่างๆ ที่ได้พบเห็นใกล้ตัวที่สุด

89. ปัจจัยนำเข้า (inputs) ทรัพยากรทางกายภาพ ทรัพยากรทางการเงิน ทรัพยากรมนุษย์ ทรัพยากรข้อมูล กระบวนการแปรสภาพ (transformation) หน้าที่การจัดการ การปฏิบัติด้าน เทคโนโลยี กิจกรรมการผลิต ผลผลิต (outputs) สินค้าและบริการ กำไรขาดทุน พฤติกรรมพนักงาน ทฤษฏีเชิงระบบ (System Theory)

90. Inputs Process Outputs Environmental feedback

92. Trial & Error Approach Scientific Management Behavioral Management Management Science System Theory + + + + Contingency Theory =

93. William G. Ouichi ทำการศึกษาเปรียบเทียบการจัดการของธุรกิจอเมริกันและญี่ปุ่น โดยสรุปเป็นทฤษฎี A ทฤษฎี J และทฤษฎี Z

94. ลักษณะขององค์การแบบอเมริกัน (A) 1. การจ้างงานระยะสั้น 2. การตัดสินใจโดยบุคคลใดบุคคลหนึ่ง 3. ความรับผิดชอบเฉพาะบุคคล 4 . การประเมินผลและการเลื่อนตำแหน่ง อย่างรวดเร็ว 5. การควบคุมอย่างเป็นทางการ 6. เส้นทางอาชีพแบบเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน 7. แยกเป็นส่วนๆ

95. ลักษณะขององค์การแบบญี่ปุ่น (J) 1. การจ้างงานระยะยาว 2. การตัดสินใจเป็นเอกฉันท์ 3. ความรับผิดชอบแบบกลุ่ม 4. การประเมินผลและการเลื่อนตำแหน่ง แบบค่อยเป็นค่อยไป 5. การควบคุมในตัวเองไม่เป็นทางการ 6. เส้นทางอาชีพไม่เชี่ยวชาญเฉพาะด้าน 7. มีความเกี่ยวข้องกัน

96. ลักษณะขององค์การแบบ Z ( อเมริกันแบบ ปรับปรุง ) 1. การจ้างงานตลอดชีพ 2. การตัดสินใจเป็นเอกฉันท์ 3. ความรับผิดชอบเฉพาะบุคคล 4. การประเมินผลและการเลื่อนตำแหน่งแบบค่อยเป็นค่อยไป 5. การควบคุมในตัวเองไม่เป็นทางการ โดยมีการ วัดผลอย่างชัดเจนและเป็นทางการ 6. เส้นทางอาชีพแบบเชี่ยวชาญเฉพาะด้านในระดับปานกลาง 7. มีความเกี่ยวข้องกันในลักษณะครอบครัว

97. การค้นหาความเป็นเลิศทางการบริหาร (In Search of Excellence) Thomas J. Peter และ Robert H. Waterman, Jr. ได้เขียนหนังสือเกี่ยวกับ การบริหารที่มีชื่อเสียงมากในขณะนั้นชื่อ In Search of Excellence

98. คุณสมบัติดีเด่นขององค์กรที่ประสบความสำเร็จ 8 ประการ ในหนังสือ In Search of Excellence ได้แก่ 1. เน้นการปฏิบัติ (A bias for action) 2. การใกล้ชิดกับลูกค้า (Close to customer)

99. 3. มีความเป็นอิสระและเป็นผู้ประกอบการ (Autonomy and entrepreneurship) 4. เพิ่มประสิทธิภาพผ่านบุคคล (Productivity through people) 5. ถึงลูกถึงคน สัมผัสงานอย่างใกล้ชิด ใช้คุณค่าเป็นแรงผลักดัน (Hand-on and value driven)

100. 6. ทำแต่ธุรกิจที่มีความเชี่ยวชาญ (Stick to the knitting) 7. รูปแบบเรียบง่าย และใช้พนักงานน้อย (Simple and lean staff) 8. เข้มงวดและผ่อนปรน หรือยืดหยุ่นในการทำงาน (Simultaneous loose-tight properties)

101. การรื้อปรับระบบ (Re-engineering) Michael Hammer James Champy

107. การจัดการเชิงกลยุทธ์ Strategic Management Vision Mission Structure Strategy System Staff Style of upper Manager Shared Value Skill External Environment

108. ผู้จัดการและระดับชั้นของผู้จัดการ ผู้บริหารระดับสูง (Top Manager) ประธาน , รองประธาน ผู้บริหารระดับกลาง (Middle Manager) ผู้จัดการ งานปฏิบัติ งานบริหาร ผู้บริหารระดับต้น (First-Line Manager) หัวหน้าแผนก คนงาน (Workers)

109. ทักษะด้านความคิด ทักษะด้านความคิด ทักษะด้านความคิด ทักษะด้านมนุษย์ ทักษะด้านมนุษย์ ทักษะด้านมนุษย์ ทักษะด้านเทคนิค ทักษะด้านเทคนิค ทักษะด้านเทคนิค ระดับชั้นของผู้บริหารและทักษะในการบริหาร ผู้บริหารระดับต้น ผู้บริหารระดับกลาง ผู้บริหารระดับสูง

110. เก่งคิด เก่งคน เก่งงาน ความรู้เกี่ยวกับวิชาชีพ และเทคนิคการทำงาน เจ้าหน้าที่ปฏิบัติงาน สูง กลาง ต้น ระดับของผู้บริหาร

111. หน้าที่การบริหาร (Managerial Functions)

112. Luther Gulick และ Lyndall Urwick (1937) ได้กำหนดหน้าที่ของผู้บริหารในการจัดการไว้ 7 ประการ คือ P = Planning การวางแผน O = Organizing การจัดองค์การ S = Staffing การจัดคนเข้าทำงาน D = Directing การอำนวยการ CO = Coordinating การประสานงาน R = Reporting การรายงาน B = Budgeting การจัดทำงบประมาณ ซึ่งมักนิยมเรียกกันโดยทั่วไปว่า POSDCORB

117. ทางสายกลาง พอประมาณ มีเหตุผล มีภูมิคุ้มกันในตัวที่ดี การประยุกต์กรอบแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงสู่การปฏิบัติในระดับต่าง ๆ เงื่อนไขความรู้ ( รอบรู้ รอบคอบ ระมัดระวัง ) เงื่อนไขคุณธรรม ( ซื่อสัตย์ สุจริต ขยัน อดทน แบ่งปัน ) ชีวิต เศรษฐกิจ สังคม สมดุล / มั่นคง / ยั่งยืน นำสู่

118. ปัจจัยหลัก 9 ประการของรูปแบบ การบริหารสู่ความเป็นเลิศ 1 การ บริหาร ภาวะ ผู้นำ 2 การบริหารคน 3 การบริหาร นโยบาย และกลยุทธ์ 4 การบริหาร ทรัพยากร 5 กระบวน การ ปฏิบัติ งาน 6 ความพอใจของ การปฏิบัติงาน 7 ความพอใจของ ผู้รับบริการ 8 ผลกระทบ ต่อสังคม 9 ผล สัมฤทธิ์ ของการ ปฏิบัติ งาน ปัจจัย ผลลัพธ์

122. เกณฑ์ คุณภา พการบริหารจัดการภาครั ฐ 6. การจัดการ กระบวนการ 5. การมุ่งเน้น ทรัพยากรบุคคล 4. การวัด การวิเคราะห์ และการจัดการความรู้ 3. การให้ความสำคัญ กับผู้รับบริการและ ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย 1. การนำ องค์กร 2. การวางแผน เชิงยุทธศาสตร์ และกลยุทธ์ ลักษณะสำคัญขององค์กร สภาพแวดล้อม ความสัมพันธ์ และความท้าทาย 7. ผลลัพธ์ การดำเนินการ Knowledge Management e-government MIS การปรับกระบวนทัศน์ ( I am Ready) แผนแม่บทด้านทรัพยากรบุคคล 3-5 ปี (Competency ) การลดขั้นตอนและระยะเวลาการปฏิบัติงาน Blueprint for Change Capacity Building Redesign Process ระบบควบคุมภายใน Vision Mission Strategic เป้าประสงค์ แผนปฏิบัติราชการ 4 ปี ( แผนบริหารราชการแผ่นดิน ) ประสิทธิภาพ ประสิทธิผล คุณภาพ คำรับรองการปฏิบัติราชการ พัฒนา องค์กร

125. IT กับการสืบค้น จัดเก็บ และ การค้นคืน ข้อมูล สารสนเทศ ความรู้ การสืบค้น การจัดเก็บ การค้นคืน IT