illicit enterprise, illegal markets, non-observed economy, Poland, organized crime, organised crime

1. Zagrożenia dla Polski i Unii Europejskiej
związane ze swobodą obrotu
gospodarczego i regulacjami dotyczącymi
strefy Schengen w aspekcie tendencji
rozwojowych przestępczości
transgranicznych
dr hab. Wojciech Filipkowski, prof. UwB
Konferencja Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury pt.
„Szkolenie kadr wymiaru sprawiedliwości i prokuratury w zakresie zwalczania i
zapobiegania przestępczości transgranicznej i zorganizowanej”
17 – 18 września 2015 roku – Warszawa

2. Przestępczość zorganizowana (PZ) to:
Specyficzna działalność gospodarcza
Oferująca towary lub usługi:
które są zabronione
do których dostęp jest ograniczony lub
które są tańsze od ich wersji legalnych
Reagująca na popyt ze strony społeczeństwa
Dążąca do maksymalizacji zysku
Dążąca do monopolu na danym rynku
Szczególnie zwalczana przez państwo

3.  Istnieje jedna gospodarka składającej się z dwóch komplementarnych
części:
 legalnej (upperworld) i
 podziemia przestępczego (underworld)
 Rządzą się one tymi samymi siłami popytu i podaży
 Często te same podmioty funkcjonują w obu powyższych częściach, co
dodatkowo zespala je ze sobą
 Istnieje możliwość transferowania wartości majątkowych pomiędzy
powyższymi częściami:
 Nielegalnie uzyskane dochody z działalności przestępczej mogą zostać
wykorzystane w legalnej gospodarce (poprzez proceder prania pieniędzy).
 Legalnie uzyskane dochody można przeznaczyć na zakup towaru lub usługi
oferowanych przez przestępców
 Różnice dotyczą m.in. skłonność niektórych z nich do posługiwania się
specyficznymi – bo nielegalnymi – środkami (przemoc, szantaż, korupcja)
do osiągania podobnych celów ekonomicznych
Przestępcza gospodarka

4. Swobody przepływu w UE oraz Układ z Schengen
stanowią ułatwienie dla prowadzenia działalności
przez PZ
Przemieszczanie osób i towarów obarczone
mniejszym ryzykiem wykrycia
Większy rynek zbytu
Łatwiejsze nawiązywanie kontaktów z innymi grupa
PZ (C2C) lub potencjalnymi ofiarami (C2V)
Łatwiejsze przemieszczanie i inwestowanie wartości
majątkowych uzyskanych w wyniku przestępstwa
Jest to koszt zjednoczenia, którego należy być
świadom oraz dążyć do jego ograniczenia.