1. Unterlagen zur Schulung albanischer Lehrerim Bereich
Informationstechnologie: Trainingswoche 4
Network Fundamentals
Adeel Umar, MSc
Übersetzt von:
Erjugen Vasija, Endri Drinazi
Finanziert durch SwissContact – Swiss Foundation for Technical Cooperation.
Durchgeführt in Zusammenarbeit mit der HTL „Peter Mahringer“ in Shkodra.
2. Permbajtja
1.Shtresa e aplikimit................................................................................................................4
1.1OSI dhe TCP/IP ................................................................................................................ 4
1.2Protokolle te TCP/IP-Shtresa e aplikimit.............................................................................6
1.3 DNS-Sherbime dhe DNS-Protokolle..................................................................................7
1.4DNS-Hirarkia...................................................................................................................... 8
1.5Sherbimi WWW dhe HTTP.................................................................................................9
2.Shtresa e transportit në OSI...............................................................................................11
2.1Detyrat e shtresës së transportit.......................................................................................11
2.2Përse përdoren protokolle të ndryshme transporti?..........................................................11
............................................................................................................................................. 12
2.3Adresimi me porta............................................................................................................ 12
2.4Ndërtimi i lidhjes TCP me Three-Ëay-Handshake............................................................13
2.5TCP-Header..................................................................................................................... 14
2.6Rindërtimi i informacioneve me anë të numrit të sekuencës në TCP
.............................................................................................................................................. 16
2.7Numrat e konfirmimit........................................................................................................ 17
2.8TCP-Ridergim.................................................................................................................. 18
2.9TCP-Kontrolli i fluksit me Ëindoë-Size (Flow Control).......................................................19
2.10TCP-reduktimi i lidhjes me Two-way-Handshake...........................................................20
3.Shtresa e ndermjetsimit: Komunikimi nga nje Host ne nje .................................................21
3.1IPv4: Shebull protokolli nga shtresa e rrjetit.....................................................................22
3. 3.2Si nga shtresa e transportit-PDU kthehet ne IPv4-Paket .................................................22
3.3IPv4-Packet-Header......................................................................................................... 23
3.4Ndarja e Rrjetit në Nënrrjete.............................................................................................25
3.5Routing............................................................................................................................. 26
4.Adresimi në rrjet IPv4........................................................................................................27
4.1Klasat e rrjeteve............................................................................................................... 27
4.2Hapësirat e IP-Adress private...........................................................................................28
4.3Llogaritjet e rrjeteve, hosteve, dhe adresës së broadcast.................................................28
5.Shtresa e lidhjes së informacioneve...................................................................................29
5.1Shërbimet e shtresës së lidhjes së informacioneve..........................................................29
5.2Nënshtresat e shtresës së lidhjes së informacioneve.......................................................29
5.3Ndertimi baze in nje Frame..............................................................................................30
5.4Metodat e hyrjes............................................................................................................... 32
6.Shtresa Fizike.................................................................................................................... 33
6.1Shtresa fizike – Operim....................................................................................................33
6.2Shtresa fizike - Standarte.................................................................................................34
3
4. 1. Shtresa e aplikimit
1.1 OSI dhe TCP/IP
Meposhte jane gjashte hapa te pershkruar. (Figura 1):
1. Ne rradhe te pare dergohet nje mesazh komunikimi nga perdoruesi.
2. Shtresa e aplikimit pergatit kete mesazh komunikimi per transmetim ne rrjetin e te
dhenave.
3. Software dhe Hardware kthejne mesazhin ne format digjital.
4. Sherbimet e shtreses se aplikimit fillojne transferimin e te dhenave.
5 Secila shtrese kryen vetem detyren e meposhtme. Shtresat OSI kodojne te dhenat
perkatese me ane te Protokollit te kodimit. Te dhenat e koduara percjellin
mediat deri ne objektiv. Atje shtresat Osi hapin dhe grumbullojne te dhenat e
transmetuara.
Figura 1 Tregon hapat e ketij procesi
Shtresa e aplikimit-Shtresa 7(Application Layer)
Shtresa e aplikimit (shtresa 7) eshte ne OSI dhe gjithashtu TCP/IP-Model e perdorshme.
Shtresa 7 siguron lidhjen ndermjet aplikacioneve, me te cilat ata komunikojne, dhe rrjetit
kryesor, mbi te cilin dergohen mesazhet . Protokollet e shtreses se aplikimit perdoren per
shkembimin e te dhenave ndermjet programeve, te cilat veprojne midis derguesit dhe hostit
objektiv.
4
5. Shumica e aplikacioneve — prsh. Webbrowser ose E-Mail-Clients — perbledhin
Funktionalitete te shtresave OSI 5, 6 dhe 7. Figura 2 tregon krahasimin ndermjet OSI- dhe
modelit TCP/IP.
Figura 2 OSI dhe TCP/IP-Modell
Shtresa e prezantimit (Presentation Layer)
Shtresa e prezantimit siguron 3 funksione:
•
Kodim dhe konvertim te te dhenave te shtreses se aplikimit, qe te sigurohet,
qe te dhenat e nisura nga aplikacioni te interpretohen nga paisja objektiv
•
Komprimimi i te dhenave ne nje menyre te tille qe paisja objektiv te jete ne
gjendje te hapi te dhenat
•
Kodimi i te dhenave per shkembimin dhe dekriptimin e te dhenave pas arritjes
ne paisjen e synuar
Implementimi ne shtresen e prezantimit nuk eshte i lidhur me nje protokoll te caktuar.
Si shembull mund te permenden ketu Videot dhe aplikacionet grafike te meposhtme:
•
Standartet me te njohura per aplikacionet grafike jane Quick- Time dhe MPEG
(Motion Picture Experts Group). QuickTime eshte nga Apple Computer,
specifikim per Video- dhe te dhena Audio, kurse MPEG nje standart i perparuar
per komprimim Video dhe kodim.
•
Formate grafike te njohura jane GIF (Graphics Interchange Format), JPEG
(Joint Photographic Experts Group) dhe TIFF (Tagged Image File Format). GIF
dhe JPEG jane standarte kodimi dhe komprimimi, TIFF eshte formati i kodimit
standart per Grafiken.
5
6. Shtresa e seksionit (Session Layer)
Funksioni i shtreses se seksionit eshte te dergohen dialogje ndermjet derguesit
dhe aplikacioneve qellim. Shtresa e seksionit merret me shkembimin e te dhenave
per induksion dhe mirmbajtje te dialogjeve dhe per rifillim te seancave, te cilat jane
nderprere ose kane kohe qe nuk jane perdorur.
1.2 Protokolle te TCP/IP-Shtresa e aplikimit
Protokollet me te njohohura te TCP/IP-Shtresa e aplikimit jane ato te cilat
mundesojne kalimin e te dhenave nga nje perdorues ne tjeterin. Keto protolle
japin formatin si dhe informacionet per te ruajtur, te cilat bejne te mundur funksionet e
komunikimit me internet.
Persa i perket protokolleve TCP/IP jane te meposhtmet:
DNS (Domain Name System). Perdoret per te shperndare emra interneti ne adresa IP.
HTTP (Hypertext Transfer Protocol). Perdoret per kalimin e te dhenave ,
nga kjo perbehen websitet WWW.
SMTP (Simple Mail Transfer Protocol). Perdoret per kalimin e te dhenave Mail.
Telnet. Nje protokoll per terminal, e cila lejon aksesin ne server ose ne paisje te rrjetit.
FTP (File Transfer Protocol). Perdoret per kalimin interaktiv te té dhenave ndermjet
sistemeve.
Shembuj protokollesh dhe sherbimesh te shtreses se aplikimit
Shtresa e transporit perdor nje skeme adresimi: numrin e portes. Numri i portes
eshte pergjegjes per sherbim dhe funksione te ndryshme te Shtreses se aplikimit.
Programet Server perdorin numra portash te caktuara me perpara , te cilat jane te
njohura per pjesen me te madhe te klientave.
6
7. Tabelle 1 Dienste und Port-Nummer
1.3 DNS-Sherbime dhe DNS-Protokolle
Ne rrjete te dhenash paisjet kane adresa IP, te cilat sherbejne per kalimin e te
dhenave ne rrjet. Megjithate pjesa me e madhe e njerezve e ka te veshtire te mbaje
mend keto adresa ip. Per kete shkak u perdoro principi i emrave domain: Numrat e
adresave konvertohen ne emra dhe shkronja te cilat jane shume me te lehta per tu
mbajtur mend.
Ne internet emri domain http://www.cisco.com eshte shume me i lehte per tu mbajtur
mend sesa 198.132.219.25 — adresat IP gjenden poshte emrit domain per te bere te
mundur komunikimin me serverin. Nga kjo nje nderrim adresash nga Cisco do ishte
trasparent, nga ky emer domain http://www.cisco.com — ne duhet vetem te shkruajm
adresen domain, dhe lidhja qendron stabile.
7
8. Figura 3 DNS-Address
DNS sherben per kthimin e emrave ne adresa IP. Nga kjo perdoret nje numer i
madh serverash te shperndare , te cilet kane detyre perpunimin e adresave.
1.4 DNS-Hirarkia
Na maje te hirarkise gjenden serverat root te celiet ruajne te dhenat, se si arrihen
Top-Level-Domeinserver; me pas i kalon Second-Level-Domänenserver dhe
keshtu me radhe .
Top-Level-Domeinet e ndryshme (d. h. Domeietnen e shtreses se larte) tregojne nese
eshte nje Shtet apo tip organizate. Shembuj per Top-Level-Domeinet meposhte
.au: Australi
.co: Kolumbi
.com: ndermarrje industri .jp: Japan
.org: Organizate me perdorim te perbashket
Top-Level-Domänen ndjekin Second-Level-Domeinen dhe domeinet me rank me te
ulet. Nje shembull i mire per kete eshte emri i domeinit http://www.cisco.netacad.net .
Kjo .net eshte per Top-LevelDomein, .netacad eshte Second-Level-Domein dhe .cisco nje
shtrese me rank me te ulet.
8
9. Figura 4 DNS-Hirarkia
1.5 Sherbimi WWW dhe HTTP
HTTP eshte nje nga protokollet e TCP/IP . Kur kemi nje URL (Uniform Ressource
Locator, d. h. Adrese interneti) dhe e japim ne nje Browser, krijon nje lidhje permes
HTTP me sherbimin web, der e cila aplikohet nga serveri.
Kur nje klient (me shpesh nje Browser) dergon nje kerkese tek serveri , tregohet nga
protokolli HTTP tipi i mesazhit, te cilen klienti e perdor per hapjen e adreses Web dhe
serveri e perdor si nje pergjigje te kerkeses.
Zakonisht ka 3 tipe mesazhi te ndryshme:
1. GET
2. POST
3. PUT
GET eshte nje kerkese te dhenash nga klienti. Nje Webbrowser nis lajmin GET qe te
perftoje faqe interneti nga serveri. Si tregohet tek figura 5, serveri pergjigjet kur merr
kerkeses GET, me nje tregues statusi,
(z. B. HTTP/1,1 200 OK) dhe nje mesazh te posacem, e cila qendron ne perbemjen e
mesazhit me nje shenje gabimi ose me te dhena te mundshme te tjera.
9
10. POST dhe PUT sherben per kalimin e te dhenave ne Web-server, me te cilat
ngarkohen te dhenat. Pershebull kur nje klient jep te dhena e nje formular, i cili eshte
i integruar ne nje faqe Web, te dhenat e derguara perfundohen dhe mbyllen nga
POST. PUT ne te kundert shkarkon dhe dergon te dhena ne Webserver.
HTTP eshte jashtezakonisht flksibel por nuk eshte nje protokoll i sigurte. Te dhenat
POST kalojne ne server ne nje menyre te pambrojtur dhe ka rrezik te vidhen ose
lexohen. Edhe pergjigjet e serverit ne te shumter e rasteve kur behet fjale per HTML
eshte i pambrojtur.
Per kete arsye perdoret per komunikim te sigurte protokolli HTTPS (Secure HTTP,
HTTP i sigurte) qe te marre dhe te nise te dhena ne Webserver. HTTPS perdor
Autentifikim dhe kodim per sigurine e te dhenave, kur keto shkembehen midis klietit e
serverit. Ketu HTTPS ben pershkrimin e rregullave tw dergimit te te dhenave
ndermjet shtreses se ndermjetsimit dhe te transportit.
Figura 5 Metoda GET e protokollit
10
11. 2. Shtresa e transportit në OSI
2.1 Detyrat e shtresës së transportit
•
Shtresa e transportit bën të mundur që disa aplikacione të komunikojnë më
njëri tjetrin dhe gjithashtu është përgjegjëse për ndarjen e informacioneve me
anë të numrit të portave.
•
Në shtresën e transportit ndodh edhe nddarja e këtyre informacioneve në
pjesë me të vogla që quhen Segmente.
•
Shtresa e transportit i jep secilit informacion protokollin (TCP, UDP) e duhur.
2.2 Përse përdoren protokolle të ndryshme transporti?
Në sajë të aplikacionit që përdoret vendosen kërkesa të ndryshme në shtresën e
transportit.
•
Ndonjëherë duhet që të gjitha segmentet të jenë pa gabime dhe sipas rradhës
së caktuar, ndërsa vonesat e shkurtra (si prsh. ridërgimi i një fotoje) nuk kanë
shumë rëndësi.
•
Aplikacione të tjera i tolerojnë disa gabime, por vonesa në to është e
pranueshme (si prsh. VoIP).
Besueshmëria
Besueshmëria do të thotë:
•
Vendosja e një seance përpara dërgimit të informacioneve.
•
Kontrollimi dhe vendosja në rradhën e duhur të informacioneve të dërguara.
•
Rikonfirmimi dhe ridërgimi i informacioneve të cilat nuk janë konfrimuar
akoma.
11
12. •
Kontrollimi i shpejtësisë në njësitë e dhëna të rrjetit.
Spikasin
•
Shpejtësia (UDP) kundër
•
Besueshmërisë (TCP)
Figura 6 TCP - UDP
2.3 Adresimi me porta
Shtresa e transportit bën të mundur identifikimin e aplikacioneve me ndihmën e
numrave të portave.
Secili segment (TCP) ose datagram (UDP) përmban në kokë një portë e cila ka një
origjinë dhe objektiv, të cilat ndryshojnë gjatë kërkesës dhe përgjigjes.
Proceset e serverit kanë numra portash statike ( konfigurim manual), të cilat duhet të
bëhen të ditura për klientët e programit, ndërsa numrat e portave të këtyre të fundit
janë dinamik.
Kombinimi midis numrit të portave (Shtresa e trasportit) dhe adresës IP quhet
PAKETË. Një çift paketash, permban një IP-Address origjine dhe objektivin të
shoqëruar nga një numër porte, e cila tregon më qartë komunikimin ndërmjet dy
klientëve.
12
13. Adresimi me porta BSP
Klienti me IP-Address 192.168.100.48 dërgon një kërkesë në portën standarte të
serverit me Ip-Address 192.168.1.20 .
Paketa tek kërkesa: 192.168.1.20:80
Paketa tek përgjigjia: 192.168.100.48:49152
IANA (Internet Assigned Numbers Authority) vendos numrin e portës.
"Portat e njohura" janë të rezervuara për serviset dhe aplikacionet e serverit, në
mënyrë që aplikacionet e klientit ti njohin këto të dhëna.
"Portat e regjistruara" caktohen në mënyrë dinamike për aplikacionet e klientit ose
mund të përdoren nga vetë përdoruesit për apikacione të specifikuara të serverit.
Figura 2.2 tregon zona të ndryshme të portave me gruper përkatëse.
2.4 Ndërtimi i lidhjes TCP me Three-Ëay-Handshake
Për ndërtimin e lidhjes janë Bit-et SYN dhe ACK në TCP-Header autoritar.
(Figurra 7).
Three-Way-Handshake (Figura 7):
1 Klienti e fillon lidhjen, me dërgimin e një segmenti me një vlerë të rastësishme
(32 Bit) për numrin e sekuencës (ISN = Vlera fillestare e sekuencës) e cila ka një
SYN-Flag (Vlera e sinkronizuar e sekuencës), dhe i kërkon serverit sinkronizimin
e saj.
2
3
4
Serveri përgjigjet me një segment, i cili ka një numër sekuence të vendosur në
një ACK-Flag, dhe ka për numër konfirmimi vlerën e rritur me 1 të sekuencës së
klientit. Gjithashtu me anë të vendosjes së SYN-Flag server bën sinkronizimin e
klientit.
Dhe së fundmi klienti me anë të një segmenti me një ACK-Flag të vendosur bën
konfirmimin e kërkesës për sinkronizim të serverit.Si numër konfirmimi klienti
përdor vlerën rritëse të sekuencës së serverit. Gjithashtu klienti në këtë mënyrë
rrit edhe vlerën e sekuencës së vet.
Së fundmi klienti konfirmon me një ACK-Flag numrin e vlefshëm të konfirmimit
dhe gjithashtu bën sinkronizimin me server. Si numër konfirmimi klienti përdor
13
14. 5
vlerën e rritur me 1 të vlerës së sekuencës të serverit. Vlerën e sekuencës së vet
e rrit ai gjithashtu.
Pasi është vendosur lidhja në të dy drejtimet mund të fillojë shkëmbimi i
informacioneve. Në këtë rast ACK-Flag është I vendosur në secilin segment.
Figura 7 Three-Way-Handshake
2.5 TCP-Header
Figura 8 tregon TCP-Header.
Figura 8 TCP-Header
14
15. Source Port (Quellport : tregon numrin e portës së dërguesit.
Destination Port (Zielport): tregon numrin e portës së marrësit.
Secili Byte numrohet (për dritaret e levizshme):
- Numri i sekuencës- Ack.-Nummer
Header Length: Këtu tregohet adresa fillestare e informacioneve të përdorura.
Me anë të Flag shprehet:
1) URG: “urgent”: informacione urgjente (p.sh cntrl-C)
2) ACK: Numri I konfirmimit është I vlefshëm
3) PSH: Marrësi nuk duhet të humbasë lidhjen (p.sh <CR> në fund të rreshtit)
4) RST: Rivendosja e një lidhjeje (pas një problemi të panjohur)
5) SYN: Ndërtimi i një lidhjeje (sinkronizimi i numrave të sekuencave)
6) FIN: Përfundimi i një lidhje
Checksum: Shuma e kontrollit përdoret për gjetjen e gabimeve gjatë dërgimit të
informacioneve
Urgent Pointer: Sëbashku me numrin e sekuencës kjo vlerë jep pozicionin real të
Byte-ve të parë pas informacioneve Urgjente në linjë.
Options: Zona e Opsioneve ka një madhësi të ndryshueshme dhe përmban
iformacione shtesë.
15
16. 2.6 Rindërtimi i informacioneve me anë të numrit të
sekuencës në TCP
Në fillim të ISN rritet numri i sekuencës ose e thënë ndryshe okteta e transferuar, në
mënyrë që secili segment të identifikohet qartë.
Siç e tregon edhe figura 9 nëse segmentet e informacioneve nuk shkojnë tek
marrësi në rradhën e duhur, do të bëhet përsëritja e rradhës origjinale në sajë të
numrit të sekuencës, përpara se informacionet të shkojnë në aplikacionin e
përdorimit.
Figura 9 Rikunstruimi i te dhenave nga numra sekuencash te TCP
16
17. 2.7 Numrat e konfirmimit
Marrësi rrit vlerën e numrave të sekuencave me anë të numrit të okteteve që merr,
dhe i shkruan këto vlera tek numrat e konfirmimit, i cili bën të ditur okteten që pritet të
vijë.
ACK-Flag tregon, që numri i konfirmimit është i vlefshëm(Figura 10).
Figura 10 Numri i kofirmimit
17
18. 2.8 TCP-Ridergim
Derguesi mat kohen per cdo segment qe dergon.
Kur ka defekte ose Segmentet bllokohen, marresi nuk dergon konfirmim perkatesisht
nje konfirmim per segmentin e fundit te marre me sukses.
Kur derguesi nuk merr brenda nje kohe te caktuar nje konfirmim per dergimin me
sukse te nje segmenti ai ben nje ridergim te tij (Figura 11).
Figura 11 TCP Ritransmetimi
18
19. 2.9 TCP-Kontrolli i fluksit me Ëindoë-Size (Flow
Control)
Marresi me derguesin kane te perbashket ne TCP-Header te ashtuquajturen
„Window-Size“ e cila tregon sa Oktete mund te dergohen neqoftese nuk ka
konfirmim. (Figura 12).
Zvogelimi i Window-Size = Dergimi behet me i ngadalte (pak Segmente/Kohe)
Zmadhimi i Window-Size = Dergohet me shpejt (me shume Segmente/Kohe)
Figura 12 Window-Size
19
20. 2.10 TCP-reduktimi i lidhjes me Two-way-Handshake
Reduktimi nje lidhjeje behet me ane te Two-Way-Handshake te cilen e ndihmon FINControlbits. Ketu ekzistojne dy lidhje TCP secili prej ketyre kompjutera duhet te
shkeputet nga tjetri. Figura 13
1. Nese nuk ka me te dhena per te nisur, atehere kjo behet me ane te sinjalizimit
te FIN-Bit.
2. Kompjuteri tjeter pergjigjet me ane te vendosjes se nje ACK-Flag dhe tregon
se FIN-Flag eshte marre. Ne kete menyre mbyllet lidhja TCP.
3. Dhe me ane te dergimit te FIN-Flag tregon se lidhja ka perfunduar. Die
4. Ky hap miratohet me ane te ridergimit te ACK-Flag nga kompjuteri i pare.
Figura 13 Lidhja TCP me Two-Way-Handshake
20
21. 3. Shtresa e ndermjetsimit: Komunikimi nga nje Host
ne nje
Shtresa e ndermjetsimit merr segmentet e te dhenave nga shtresa e transportit. Te
dhenat ndahen ne segmente dhe per shkak te besueshmerise ato numrohen. Eshte
detyra e shtreses se ndermjetesimit me ndihmen e protokolleve te adresimit per
shkruarjen e informacioneve te tjera ne PDU dhe dergimi i tyre ne ruterin tjeter duke
zgjedhur rrugen me te mire.
Permbushja e detyrave:
1.
2.
3.
4.
Adresimi i paketave me nje IP-Adress
Kodimi
Routing
Çkodimi
Ne seksionet e tjera do te shpjegojme detyrat dhe aty do te flasim per protokollet e
shtreses se ndermjetesimit.
Adresimi
IP kerkon, qe çdo pajisje derguese ose marrese te kete nje IP-Adress te sajen.
Kodimi
Çdo PDU, qe shkembehet ndermjet rrjeteve, duhet qe me ane te IP-Header te
identifikoje derguesin dhe marresin. Procesi i shtimit te te dhenave quhet po ashtu
edhe ne shtresat e tjera kodim.
Routing
Kur nje pakete kodohet ne shtresen e ndermjetsimit, ajo permban te gjitha
informacionet e nevojshme, per tu derguar ne rrjetin e duhur, kudo qe ai te jete.
Protokollet
IP eshte protokolli me i rendesishem i shtreses se ndermjetesimit. Gjithashtu duhet te
dime, qe historikisht ka protokolle te tjera, te cilat kane veçori te ndryshme nga IP.
21
22. Ckodimi
Kur nje pakete IP kalon ne Inputin e ruterit, eshte ajo e mbyllur ne nje eshte ajo e
mbyllur ne nje Frame2 te shtreses se kalimit te bitave. . Karta e rrjetit e ruterit e
pranon paketen, fshin te dhenat e mbyllura dhe kalon paketen ne shtresen e rrjetit.
3.1 IPv4: Shebull protokolli nga shtresa e rrjetit
IP eshte projektuar si nje protokoll me Overhead te ulet. Kryen funksione te cilat jane
te nevojshme qe te kaloje nje pakete nga derguesi pergjate nje rrjeti te mbyllur drejt
marresit. Protokolli nuk eshte projektuar per te monituruar dhe kontrolluar rrjedhen e
paketave. Ky funksion kryhet nga protokolle ne shtresat e tjera.
Die grundlegenden Eigenschaften von IPv4 sind:
Pa lidhje: IPv4 nuk ben lidhje para nisjes se paketave me te dhena.
Jo e besueshme (Best-Effort-Transport): IPv4 nuk ka nje funksionalitet qe
garanton dergimin e paketave. Kjo ul kohen e perpunimit ne router dhe ruan
memorje.
Pavarsi : IPv4 operon ne pavarsi nga mjetit transportues.
3.2 Si nga shtresa e transportit-PDU kthehet ne IPv4-
Paket
IPv4 mbyll segmentet e shtreses se transportit, ne menyre te tille qe Rrjeti ta dergoje
ate ne hostin e deshiruar. Mbyllja IPv4 ndodh pas largimit te paketes nga shtresa e
rrjetit te hostit dergues , dhe hapet perseri kur mberrin ne shtreses e rrjetit te hostit
marres.
22
23. Der Ipv4 – Header (an einem Beispiel)
3.3 IPv4-Packet-Header
Figura 14 IPv4 Header
Tema
Bit Pershkrim
Version
4
Ketu gjendet verisoni i protokollit te IP pas krijimit te
paketes IP
IHL
4
IHL = Internet Header Length jep gjatesine e IP-Header
si fuqi e 32 Bit. Vlera maksimale ne Binar 1111 (15)
korrespondon me nje Header-length prej 15 x 32 Bit =
480 Bit = 60 Byte.
ToS
8
ToS = Type of Service cakton cilesine e sherbimit te
kerkuar. Ajo ndahet te prioritete (Priority) prej 3 Bit dhe
cilesi per kalimin e te dhenave prej 5 Bitesh.
Gjatesia e paketes
(Total Length)
16
Permban gjatesine totale te paketes IP. Duke zbritur
IHL jep ajo gjatesine e te dhenave te perdorshme.
Identifikimi
16
Perdoret per numerimin e paketave me te dhena.
CCNA-Exploration, Course 1, Chapter 5, OSI Network Layer
Seite 10
23
24. (Identifiction)
Identifikimi eshte unik dhe i rjedhshem.
Flags
3
Te dhenat nuk futen te gjitha ne nje pakete IP por ato
ndahen dhe pastaj nisen. Ketu behet fjale per
fragmentim. Flags shkojne permes tyre. Flagu i pare
eshte gjithmone 0. Flagu i dyte (DF) ndalon
fragmentimin e paketes kur ajo eshte e vendosur. Flagu
i trete (MF) jep te dhena te tjera te paketave kur ato
jane te vendosura.
Fragment-Offset
13
Permban nje paket IP me te dhena te fragmentuara,
qendron ne pozicionin e te dhenave ne paketen IP
origjinale.
TTL
8
Me TTL (Time-to-Live) jep derguesi jetgjatesine e
paketes.Nga secili stacion qe duhet te kaloje nje pakete
IP, hiqet nga kjo vlere 1. Kur TTL arrin vleren 0 paketa
fshihet. Ky mekanizem pengon paketen per te jetuar
gjithmone ne rast se ato jane inaktive. Vlerat TTL nga
30 ne 64 jane tipike.
Protokoll
(Protocol)
8
Kjo fushë përmban portën e caktuar të protokolleve të
transportit (p.sh TCP ose UDP).
(Header dhe Shuma
e kontrollit)
16
Shuma e kontrollit siguron korrektësinë e IP-Headers.
Për kontrollin e gabimeve të informacioneve të
përdorura duhet të përdoret protokolli i duhur. Meqë
hapësirat e IP-Header ndryshojnë vazhdimisht, duhet
që çdo stacion të llogarisë përsëri shumën e kontrollit.
Në mënyrë që vonesa të jetë sa më e vogël bëhët
llogaritja e IP-header e paketës.
Source-IP-Adress
32
Në këtë vend qëndron IP-Adress e stacionit, të cilin ka
nisur IP-paketa (dërguesi).
(IP-Adress-Burim)
Destination
Address
IP- 32
Në këtë vend qëndron IP-Adress e stacinit, për të cilën
është e vendosur IP-paketa. Në kjo IP-Adress do të
dërgohet në shumë stacione, atëherë duhet të përdorim
24
25. (IP-AdressDestinacion)
Options/Padding
(Opsione/Mbushje)
një Multicast-Adress.
32
Fushe e opsioneve e IP-Headers përmban
informacione mbi ruterat, funksionet statistike dhe të
sigurisë. Kjo fushë është optimale dhe mund të deri ne
40 Byte e gjatë. Është e ndarë në 32 bit dhe sipas
mundësisë mbushet me 0. Për detajet e këtyre
funksioneve nuk do të flitet në këtë paragraf. Por mund
te themi: Fusha e opsioneve përdoret shpesh për
qëllime diagnostike.
Aufbau der IP-Adresse
3.4 Ndarja e Rrjetit në Nënrrjete.
IPv4-Adress përbëhet nga 32 Bits, që ndahen në dy grupe të mëdha: Pjesa e rrjetit
dhe e hostit. Pjesa e rrjetit e adresës ka të njëjtin funksion si një kod postar: Ai i
tregon Ruterit se ku ndodhet rrjeti i kërkuar. Ruterat shkëmbejnë paketa në rrjete të
ndryshme dhe marrin parasyshë vetëm pjesën e rrjetit. Pastaj kur paketa ka arritur
në ruterin e duhur merret parasysh pjesa e hostit, njëlloj si me nje letër kur rruga e
marrësit e rëndësishme është atëherë kur letra ka arritur në qytetin e duhur (Figura
15).
Figura 15 Ndërtimi i IP-Adre
CCNA-Exploration, Course 1, Chapter 5, OSI Network Layer
Seite 13
25
26. 3.5 Routing
Në mënyrë që një paketë të arrijë në rrjetin e duhur, duhet që ruteri të mësojë rrugën
e drejt ktij rrjeti. Nëse ruteri nuk e di këtë rrugë atëherë paketa do të dërgohet në
Default-Gateway. Nëse as kjo e fundit nuk është e konfiguruar, atëherë dërgimi i
paketës është i pamundur. Rrjeti që duam të arrijmë mund të këtë një largësi të
Verbindungen zwischen den Netzen über Routertabelën e tij një rrugë për
madhe nga vendndodhja e ruterit tonë. Kur ruteri gjen në
në rrjetin tjetër, kjo rrugë do të ishte deri tek ruteri tjetër më i afërt dhe jo deri tek
ruteri i fundit i këtij rrjeti (Figura 16).
Default Route beim Router 16 Lidhdje e ruterave në rrjet
Figura
CCNA-Exploration, Course 1,92.84.101.225
Paket für Chapter 5, OSI Network Layer
Seite 14
Internet
Figura 17 Rruga e zgjedhur nga ruteri
CCNA-Exploration, Course 1, Chapter 5, OSI Network Layer
Seite 18
26
27. 4. Adresimi në rrjet IPv4
Adresimi ndahet në pjesën e rrjetit (NetID) dhe në pjesën e hostit (HostID).
Pjesa e hostit duhet të jetë mjaftueshëm e madhe në mënyrë që të gjithë hostet e
dhënë një IP-Adress të marrin.
Ndarje e pjesë së rrjetit dhe asaj të hostit bëhet nga Subnetmask.
Shembull : 200 Hoste kanë nevojë për një IP-Adress; me 8 Bits munden të krijohen
256(=28) adresa të ndryshme; Pjesa e hostit duhet të përmbajë 8 Bits.
4.1 Klasat e rrjeteve
Klasse A (0.0.0.0 bis 127.255.255.255)
0 Netz-ID (7 Bit)
Host-ID (24 Bit)
Klasse B (128.0.0.0 bis 191.255.255.255)
1 0
Netz-ID (14 Bit)
Host-ID (16 Bit)
Klasse C (192.0.0.0 bis 223.255.255.255)
1 1
0
Netz-ID (21 Bit)
Host-ID (8 Bit)
Klasse D (224.0.0.0 bis 239.255.255.255)
1 1
1
0
Multicast-Gruppen-ID (28 Bit)
Klasse E (240.0.0.0 bis 255.255.255.255)
1 1
1
1
0
Reserviert für zukünftige Anëendungen (27 Bi
27
28. 4.2 Hapësirat e IP-Adress private
Klasa
Nga
Deri
Subnetzmaske
Rrjet i klasës A
10.0.0.0
10.255.255.255
255.0.0.0
Rrjet i klasës B
172.16.0.0
172.31.255.255
255.255.0.0
Rrjet i klasës C
192.168.0.
0
192.168.255.25
5
255.255.255.0
4.3 Llogaritjet e rrjeteve, hosteve, dhe adresës së
broadcast.
Shembull për llogaritje
28
29. 5. Shtresa e lidhjes së informacioneve
„Shtresa e aplikacionit“ bën lidhjen me përdoruesin.
„Shtresa e Transportit“ është përgjegjëse për segmentimin e informacioneve dhe
zgjedhjen e proceseve të komunikimit ndërmjet dy sistemeve.
Protokollet e „Shtresës së Rrjetit“ bëjnë të mundur, që paketa e informacioneve të
shkojë nga adresa fillestare në adresën e dëshiruar.
Paketa e informacioneve gjatë rrugës për në kompjuterin e dëshiruar ndahet në
rrjete, të cilët kanë një struktura fizike të ndryshme.
Shtresa e rrjetit nuk njeh asnjë mekanizëm, për kontrollimin e mediumeve të dërgimit
të datave.
Kështu që është detyra e shtresës së lidhjes së informacioneve, për të pregatitur
paketën e informacioneve për mediumet e ndryshme dhe për të kontrolluar hyrjen tek
këto të fundit.
5.1 Shërbimet e shtresës së lidhjes së informacioneve
Kjo shtresë ofron dy shërbime:
Framing – Kodimi i protokolleve të specifikuara, të cilët bëjnë të mundur lidhjen me
mediumet e shtresave më të larta.
Media Access Control – Këtu bëhet kontrollimi i këtyre mediumeve nga dërguesi
tek marrësi me atë në Frames.
5.2 Nënshtresat e shtresës së lidhjes së informacioneve
Kjo shtresë ka dy nënshtresa, siç mund ti gjejmë në shumë teknologji LAN (p.sh
Ethernet).
Logical Link Control (LLC): Nënshtresa e sipërme, e cila bën lidhjen me
aplikacionet e pavarura.
MediaAccessControl(MAC): Nënshtresa e poshtme, e cila është përgjegjëse për
adresimin në Hardware.
Avantazhet: Një lloj Frame, i cili është i përcaktuar në shtresat e sipërme, mund të
përdorë lloje mediash të ndryshme, të cilat krijohen nga shtresat e poshtme.
29
30. 5.3 Ndertimi baze in nje Frame
PDU e Data Link Layers quhet ndryshe Frame. Nje frame perbehet kryesisht nga:
1.
Header: Informacione kontrolli si z.B. MAC-Adresa ne fillim te PDU
2.
Data: Paketa te dhenash te shtreses se Rrjetit: Informacione kontrolli ne fund
te PDU
Figura 18 Ndertimi baze i nje Frame
30
31. Ndertimi i nje Frame varet nga lloji i teknologjise.
Ne Header dhe Trailer gjenden iformacionet e meposhtme:
1.
Hapesira Start- dhe Stopp-,tregohet perkatesisht ne fillim dhe ne fund te
Framit.
2.
Hapesira e Adresimit me lidhjet perkatese.
3.
Hapesira qe tregojne tipin e paketes se dorezuar.
4.
Hapesira per kontrollin e cilesise dhe gjetjen e gabimeve
Figura 19 Ndertimi i nje Frame
Shpesh eshte funksioni i Data Link Layers me nje paisje Hardware, si prsh NIC
(Network Interface Card), i perfshire.
31
32. 5.4 Metodat e hyrjes
Die Data Link Layer Protokolle pershkruajn metodat e hyrjes auf ne Midiat fizikale
dhe kalimin e Frame ne mjedise e ndyshme rrjeti:
1.
Token Ring, FDDI
Figura 20 Token Ring FDDI
2.
CSMA (Carrier Sense Multiple Access) per te siguruar nisjen vetem ku Mediat
jane te lira megjithate ajo con ne kolisione.
Figura 21 CSMA
32
33. CCNA1
8.1.1 Inhalte des Physical Layers
6. Shtresa Fizike
CCNA1
Perkthimi i te dhenave in Daten
Übersetzen von Bit / Sinjalein Bits / Signale
Figura 22 Perkthimi i te dhenave Bit / Sinjale
8.1.2 Physical Layer - Operation
6.1 Shtresa fizike – Operim
Darstellung von Bits bei verschiedenen Medien:
Paraqitja e biteve ne Media te ndryshme:
Figura 23 Paraqitja e Biteve ne Media te ndryshme
33
34. 6.2 Shtresa fizike - Standarte
Layer 1 dallohet nga detyrat e meposhtme:
3.
Vecorite fizikale dhe elektronike te medias.
4.
Paraqitja (Kodimi) e definimit te Biteve dhe sinjaleve ruejtese (z.B: NLP) Vecori
mekanike, Steckverbindungen (Material, Matje, Pins)
34
