2. C’JANE ANTIOKSIDANTET?
Një antioksidant është një molekulë që ka aftësinë për të
ngadalësuar dhe për të parandaluar oksidimi i molekulave të
tjera. Radikalet e lira të shkaktojnë reaksione zinxhir se
qelizat e dëme. Antioksidantë kanë aftësinë për të
parandaluar këto reagime, kështu që duke hequr këto
intermediates reagimit, dhe pengojnë këtë reagim nga vete
oksidohet. Edhe pse reagimet oksidativ nevojshme për
jetën, mund të shkaktojë efekte të dëmshme, dhe për shkak
se bimët dhe kafshët kanë sisteme komplekse që përbëhet
nga të shumta lloje të antioksidantë dhe enzimat.
Përqendrimet e ulëta të antioksidantë shkaktuar ngarkesë
oksidativ që mund të dëmtojë apo të vrasin qelizat.
Ngarkesës oksidativ mund të shkaktojnë sëmundje në njerëz
dhe në farmakologji gjerësisht ka studiuar ndikimin e
antioksidantë për sëmundjet specifike
3. ANTIOKSIDANTE (E 300-330)
Këto substanca nuk janë të nevojshme,
ndihmojnë për ndalimi e efektit të prishjes
së ushqimit nga ana e oksigjenit në ajër.
Kështu yndyrat bëhen më të qëndrueshme.
Si pjesë e Antioxidanicieneve është
vitamina E (Tokopherol). Dëmet që
shkaktojnë këto substanca nuk janë të
njohura.
4. ANTIOKSIDANTËT NË LUFTË PËR SHËNDETIN
TUAJ.
Brenda trupit antioksidantët janë një ushtri e vërtetë e vogël e cila na mbron nga plakja dhe
sëmundjet e parakohshme. Antioksidantët do t’i gjeni në shumë ushqime, nga çaji i gjelbër e deri tek
çokollata.
Hulumtimet kanë treguar që mbrojnë nga kanceri, sëmundjet e zemrës dhe sëmundjet
degjenerative siç janë sëmundja e Parkinsonit dhe Alzheimerit. Po ashtu mbrojnë nyjat, qetësojnë
dhimbjen, reduktojnë dhimbjen muskulore dhe lodhjen. Për shkak të shumë përparësive,
antioksidantët janë definitivisht një nga ruajtësit kryesorë të shëndetit tonë.
Para se të vijmë te pjesa “anti” së pari duhet të shpjegojmë pjesën “oksidant”. Përveç nëse jetoni në
Himalaje, hani ushqim tërësisht të natyrshëm dhe merrni ajër të paprekur, ju jeni vazhdimisht të
rrethuar nga elementet negative që ua dëmtojnë qelizat. Madje edhe trupi juaj shkatërron qelizat e
veta kur është nën stres. Këto toksina dobësojnë molekulat në qeliza, çka shkakton humbjen e
elektroneve, pjesëve që ua mundësojnë qelizave të punojnë në formë të sinkronizuar. Këto
molekula që nuk kanë elektrone quhen radikale të lira apo oksidante. Ato në mënyrë të shtuar i
shkatërrojnë qelizat dhe në mënyrë automatike i shndërrojnë në radikale të lira, dhe si rezultat në
organizmin tuaj ndodh invadimi i radikaleve të lira.
Kur krijohen radikalet e lira, dëmi zgjerohet shumë shpejt. Radikalet e lira hyjnë në enët e gjakut,
zakonisht nën ndikimin e shprehive të këqija siç janë pirja e cigares apo ushqimi i fërguar. Vjen deri
te rritja e nivelit të kolesterolit të keq, çka mund të dëmtojë arteret dhe shkaktojë probleme të
zemrës. Drita e diellit dhe ajri i ndotur mund të krijojnë radikale të lira në sytë tuaj. Atëherë
dëmtohen retina dhe kornea, për çka mund të vijë deri te problemet serioze, siç janë katarakti ose
verbërimi.
Fatmirësisht ekzistojnë mënyra natyrale me ndihmën e të cilave mund të parandalohet formimi i
radikaleve të lira, si dhe veprimi i tyre i dëmshëm. Mund t’i gjeni në ushqime të cilat i pëlqeni, jo
vetëm në pemë dhe perime, por edhe në çokollatë, verë, madje edhe në mish të lopës. Ashtu siç
tregon edhe emri i tyre, antioksodantët ndalin dëmin oksidativ dhe parandalojnë zgjerimin e dëmit
në qelizat tjera.
5. SHTATË TË MADHËRISHMIT.
Trupat tanë kanë nevojë për antioksidantë të ndryshëm për të dekompozuar radikalet e lira. Çdo ditë
shkencëtarët zbulojnë lloje të reja të antioksidantëve dhe veprimin e tyre të fuqishëm, por këto shtatë me arsye
i takojnë grupit të të madhërishmëve, sepse janë më të fuqishmit.
Seleni
Ky është mineral i cili në organizmin tonë gjendet në sasi të vogla, por luan rol të rëndësishëm. Vepron si
antioksidant dhe shpejton procesin e luftës kundër radikaleve të lira. Me një hulumtim është treguar që 200
mikrogramë selen në ditë mund të reduktohet rreziku nga formimi i çfarëdo lloji të kancerit për 18 për qind.
Burimet më të mira të selenit janë karkalecat e detit, fasulja dhe peshku, ndërsa në arrat braziliane ka më së
shumti selen, madje 96 mikrogramë në 30 gramë të arrave braziliane.
Vitamina E
Ky antioksidant na mbron nga sëmundjet e zemrës, forcon imunitetin dhe ndihmon të ndalet dëmtimi i qelizave
që çojnë deri të krijimi i kancerit të lëkurës. Po, pjesa më e dashur për ne e kësaj vitamine është që
ngadalëson plakjen e lëkurës. Në një hulumtim është treguar që madje 15 miligramë vitaminë E në ditë, në
mënyrë të konsiderueshme e ngadalësojnë krijimin e rrudhave.
Vitaminën E do të gjeni në farat e lulediellit, lajthi, arra, bajame, gjalpë të kikirikut dhe ve.
Vitamina C
Përveç që mbron nga ftohjet, po ashtu mbron edhe ADN-në dhe i ndihmon trupit që në mënyrë më efikase të
përdorë vitaminën E. Hulumtimet kanë treguar që mbron enët e gjakut dhe redukton rrezikun nga lindja e
sëmundjeve të zemrës dhe sulmit në tru. Vetëm 75 miligramë në ditë do të reduktojnë dukshëm rrezikun nga
sëmundjet e zemrës dhe sulmit në tru.
Burimet e vitaminës C janë speci, brokoli, domatet, lakra, limoni, kivi, grejpi dhe portokalli. Burimi më i mirë i
vitaminës C është papaja, nga i cili përfitoni madje rreth 190 miligramë vitamina C për fryt.
Karotenoidet
Këto pigmente mbrojnë sytë dhe lëkurën nga veprimi i dëmshëm i diellit. Me një hulumtim është treguar që
konsumimi i beta karotenit, i cili është një nga karotenoidet e shumta, redukton rrezikun nga degjenerimi
makular, shkaktari kryesor i verbësisë.
Burimet më të mira të karotenoideve janë karota dhe spinaqi.
6. VAZHDIM…..
Izocianatet
Këto antioksidante kanë fuqi të madhe në parandalimin e formimit të qelizave të
kancerit. Edhe pse shkencëtarët ende nuk kanë përcaktuar dozën e rekomanduar
ditore të izocianateve, me një hulumtim është përcaktuar që konsumimi i rregullt
redukton rrezikun nga formimi i kancerit të fshikëzës së urinës për madje 29 për qind.
Burimet më të mira të izocianateve janë brokoli, lakra e brukselit dhe lulelakra.
Polifenolet
Janë defenitivisht një nga antioksidantët e preferuar, sepse do t’i gjeni në ushqimet e
preferuara. Janë aq të fuqishme saqë reduktojnë rrezikun nga humbja e kujtesës dhe
çrregullimeve degjenerative siç janë dementia ose sëmundja e Alzheimerit. Me një
hulumtim është përcaktuar që reduktojnë nivelin e dy llojeve të baktereve që
shkaktojnë sëmundjen e mishit të dhëmbëve. Megjithatë, shkencëtarët nuk kanë
përcaktuar dozën e rekomanduar ditore të polifenoleve.
Burimet më të mira janë çokollata e zezë, vera e kuqe, çaji dhe kafeja.
Koenzima Q10
7. ANTIOKSIDANTËT MBROJNË FEMRAT NGA
SULMI NË ZEMËR?
Ushqimi i pasur me antioksidante, veçanërisht me ato nga pemët dhe perimet, mund të reduktojnë rrezikun nga
krijimi i sulmit në zemër, pohojnë shkencëtarët suedezë.
Në hulumtim kanë marrë pjesë më shumë se 32.500 gra në moshën prej 49 deri 83 vjet. Pasi që kanë plotësuar
pyetësorin për shprehitë e tyre ushqyese, shkencëtarët i kanë vëzhguar në periudhën prej 10 vitesh, gjatë së
cilës 1.100 femra kanë përjetuar sulm në zemër.
Femra, ushqimi i të cilave ishte i pasur me antioksidante, kanë pasur 20 për qind rrezik më të vogël për të pasur
sulm në zemër. Ato kanë konsumuar në ditë madje 7 për qind pemë dhe perime, çka është 3 herë më shumë se
femrat që kanë përjetuar sulm në zemër.
“Hulumtimi ynë është i pari i cili ka studiuar efektin e antioksidantëve në rrezikun nga krijimi i sulmit në zemër”, ka
deklaruar udhëheqësja e hulumtimit, Alicja Wolk.
Ekziston numër i madh i llojeve të ndryshme të dietave, por ato që bazohen në konsumimin e pemëve dhe
perimeve janë më efikaset, pohojnë shkencëtarët, hulumtimi i të cilëve është publikuar në revistën “The American
Journal of Medicine”.
Edhe pse shkencëtarët kanë vërtetuar që ekziston lidhja në mes konsumimit të rritur të antioksidantëve dhe
reduktimit të rrezikut nga krijimi i sulmit në zemër, ende nuk e kanë dëshmuar këtë, prandaj është e nevojshme të
vazhdohet hulumtimi.
8. Është dëshmuar e shkëlqyeshme në parandalimin e migrenës dhe ruajtjen qelizave të trurit. Ky
antioksidant i fuqishëm redukton tensionin e gjakut dhe është i shkëlqyeshëm për shëndetin dhe
pamjen e lëkurës.
Burimet më të mira janë mishi i payndyrshëm i lopës, gjoksi i pulës dhe të gjitha llojet e peshkut.
E dini që duhet t’i konsumoni, por me siguri nuk e dini se sa. Lajmi i mirë është që me siguri nuk do
ta teproni. Antioksidantët bllokojnë radikalet e lira dhe parandalojnë depërtimin e tyre më thellë në
lëkurë. Industria kozmetike me metoda laboratorike redukton molekulat antioksidative që të
munden më lehtë të hyjnë nëpër pore.
Për këtë arsye, vendosja e kremit në fytyrë do t’ju ndihmojë, por nëse një copë papajë apo mish
lope e vini në fytyrë, kjo nuk do të ketë asnjë efekt. Prandaj duheni të kombinoni produktet
kozmetike bashkë me konsumimin e antioksidantëve përmes ushqimit. Nëse nuk jeni të sigurt në
kualitetin dhe efektin e produkteve, në përbërje të produktit shikoni nëse përmban të paktën një
nga shtatë antioksidantët e madhërishëm që ta dini nëse do të veprojnë vërtet.