Thai
- 1. เรียนรู้สำนวนไทย วิชา ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ กลุ่มสาระการเรียนรู้ ภาษาไทย เยาวรัตน์ เลิศพิพัฒน์กุล โรงเรียนบ้านขอวิทยา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาลำปางเขต 3
- 2. ก สาระสำคัญ สำนวนและสุภาษิตไทย มีปรากฏใช้สืบต่อกันมาตั้งแต่โบราณ ซึ่งคำเหล่านี้เป็นส่วนหนึ่งที่สะท้อนให้ทราบถึงอุปนิสัยความเป็นคนช่างสังเกตเจ้าบทเจ้ากลอนของคนไทย สำนวนจึงมีจุดประสงค์มุ่งให้เกิดข้อคิดเตือนใจด้วยการใช้ถ้อยคำที่คล้องจองกัน ทำให้จดจำได้ง่าย และเมื่อจะกล่าวเปรียบเปรยหรือตักเตือนผู้ใดมักจะยกสำนวนเหล่านี้มาใช้พูดกันเสมอ
- 3. ข จุดประสงค์การเรียนรู้ บอกความหมายของสำนวนได้ถูกต้อง 1 บอกความหมายของสุภาษิตไทยได้ถูกต้อง 2 อธิบายลักษณะของสำนวนไทยได้ถูกต้อง 4 บอกที่มาของสำนวนไทยได้ถูกต้อง 4
- 4. ง แบบทดสอบก่อนเรียน 1. สำนวนไทยหมายถึง ? ก. คำกล่าวสั้นๆที่สื่อความหมายโดยนัย แต่เข้าใจกันทั่วไปในสังคมนั้นๆ ข. คำกล่าวที่มีความหมายตรงตัว ค. ถ้อยคำของคนโบราณที่มีความหมาย ง. ถ้อยคำที่มีหรือไม่มีความหมายก็ได้ 2.สำนวนไทยในข้อใดผิดทั้งหมด ? ก. น้ำลดตอผุด กรวดน้ำคว่ำกะลา ข. จุดไต้ตำตอ หัวล้านได้แว่น ค. หัวมังกรท้ายมงกุฎ ขนมผสมน้ำยา ง. หน้าเนื้อใจเสือ ปากว่าตาขยิบ
- 5. จ แบบทดสอบก่อนเรียน 4. สุภาษิตในข้อใดผิด ? ก. ข่มเขาควายขืนให้กลืนหญ้า ข. น้ำเชี่ยวอย่าขวางเรือ ค. ตำน้ำพริกละลายแม่น้ำ ง. ฆ่าควายเสียดายพริก 3. สุภาษิตหมายถึง ? ก. คำพูดที่ไม่มีความหมาย ข. คำพูดที่มีความหมายตรงตัว ค. คำพูดของคนโบราณ ง. คำพูดที่เป็นคติ ถ้อยคำที่กล่าว ดีแล้ว
- 6. ฉ แบบทดสอบก่อนเรียน 5. ต่างฝ่ายต่างก็ไม่ยอมอ่อนข้อให้กัน ตรงกับสำนวนว่า ก. ขนมพอสมน้ำยา ข. น้ำกับน้ำมัน ค. ขมิ้นกับปูน ง. ขิงก็ราข่าก็แรง 6. ผู้ร้ายที่ปล้นบ้านตำรวจ กล่าวเป็นสำนวนว่าอย่างไร ก. ขี่ช้างจับตั๊กแตน ข. ล้วงคองูเห่า ค. ขิงก็ราข่าก็แรง ง. จุดไต้ตำตอ
- 7. ช แบบทดสอบก่อนเรียน 8. สำนวนในข้อใดมีลักษณะเป็น บุคลาธิษฐาน ก. กิ้งก่าได้ทอง ข. ฝนสั่งฟ้าปลาสั่งน้ำ ค. ทำนาบนหลังคน ง. ปิดทองหลังพระ 7. สำนวนในข้อใดมีลักษณะเป็นความเปรียบหรืออุปมาอุปไมยถึงสิ่งต่างๆ ก. ผ้าเหลืองร้อน ข. ขาวเหมือนสำลี ค. หาเช้ากินค่ำ ง. เชื้อไม่ทิ้งแถว
- 8. ซ แบบทดสอบก่อนเรียน 10. สำนวนในข้อใดมีที่มาจาก พฤติกรรมของสัตว์ต่างๆ? ก. นกมีหูหนูมีปีก ข. ไก่เห็นตีนงู งูเห็นนมไก่ ค. กระต่ายตื่นตูม ง. ชาวนากับงูเห่า 9. สำนวนในข้อใดมีที่มาจากลักษณะ ทางกายภาพของมนุษย์? ก. ทำนาบนหลังคน ข. ขี่ช้างจับตั๊กแตน ค. ปากว่าตาขยิบ ง. กินขันหมาก
- 9. 1 สำนวนสุภาษิตไทย ความหมายของสำนวนไทย สำนวนไทย หมายถึง คำกล่าวหรือถ้อยคำคมคายสั้นๆ ที่ผูกเข้า เป็นประโยคหรือวลี สื่อความหมายความเข้าใจกันโดยใช้ความหมายโดย นัยแต่สามารถเข้าใจกันทั่วไปในสังคมนั้นๆ
- 10. 2 สำนวนสุภาษิตไทย ตัวอย่างสำนวนไทย เกลือเป็นหนอน หมายถึง พวกเดียวกันทรยศ คอเป็นเอ็น หมายถึง เถียงอย่างไม่ยอมลดละ ปากว่าตาขยิบ หมายถึง ปากกับใจไม่ตรงกัน อย่าข่มเขาโคขืนให้กินหญ้า หมายถึงอย่าบังคับจิตใจกัน
- 12. 4 สำนวนสุภาษิตไทย ตัวอย่างสุภาษิต ดูช้างให้ดูหาง ดูนางให้ดูแม่ หมายถึง ให้พิจารณาให้รอบคอบ เสียก่อนจึงกระทำ อย่าไว้ใจทาง อย่าวางใจคน หมายถึง ไม่ให้เชื่อใจใครง่าย ๆ ผู้รู้ดีเป็นผู้เจริญ หมายถึง ผู้ที่มีความรู้ดี จะกระทำสิ่งที่สุจริต
- 13. 5 สำนวนสุภาษิตไทย ลักษณะของสำนวนไทย มีลักษณะเป็นโวหารและมีเสียงสัมผัสกัน หมายถึง สำนวนที่มีลักษณะ ไพเราะด้วยการซ้ำคำ หรือมีสัมผัสคล้องจองกันทั้งสัมผัสพยัญชนะและ สัมผัสสระอยู่ในสำนวนนั้นๆ เช่น ก่อร่างสร้างตัว ขับไล่ไสส่ง
- 16. 8 สำนวนสุภาษิตไทย ลักษณะของสำนวนไทย มีลักษณะเป็นบุคลาธิษฐาน คือ เป็นสำนวนที่นำคำกริยาที่ใช้สำหรับ มนุษย์ไปใช้กับสัตว์หรือสิ่งไม่มีชีวิตต่างๆ ให้มีลักษณะการกระทำและ ความรู้สึกนึกคิดเหมือนมนุษย์ เช่น ฝนสั่งฟ้าปลาสั่งน้ำ น้ำน้อยย่อมแพ้ไฟ เป็นต้น
- 33. 25 แบบทดสอบหลังเรียน 2. สุภาษิตในข้อใดผิด ? ก. ข่มเขาควายขืนให้กลืนหญ้า ข. น้ำเชี่ยวอย่าขวางเรือ ค. ตำน้ำพริกละลายแม่น้ำ ง. ฆ่าควายเสียดายพริก 1. สุภาษิตหมายถึง ? ก. คำพูดที่ไม่มีความหมาย ข. คำพูดที่มีความหมายตรงตัว ค. คำพูดของคนโบราณ ง. คำพูดที่เป็นคติ ถ้อยคำที่กล่าว ดีแล้ว
- 34. 26 แบบทดสอบหลังเรียน 3. สำนวนไทยหมายถึง ? ก. คำกล่าวสั้นๆที่สื่อความหมายโดยนัย แต่เข้าใจกันทั่วไปในสังคมนั้นๆ ข. คำกล่าวที่มีความหมายตรงตัว ค. ถ้อยคำของคนโบราณที่มีความหมาย ง. ถ้อยคำที่มีหรือไม่มีความหมายก็ได้ 4.สำนวนไทยในข้อใดผิดทั้งหมด ? ก. น้ำลดตอผุด กรวดน้ำคว่ำกะลา ข. จุดไต้ตำตอ หัวล้านได้แว่น ค. หัวมังกรท้ายมงกุฎ ขนมผสมน้ำยา ง. หน้าเนื้อใจเสือ ปากว่าตาขยิบ
- 35. 27 แบบทดสอบหลังเรียน 6. สำนวนในข้อใดมีลักษณะเป็น บุคลาธิษฐาน ก. กิ้งก่าได้ทอง ข. ฝนสั่งฟ้าปลาสั่งน้ำ ค. ทำนาบนหลังคน ง. ปิดทองหลังพระ 5. สำนวนในข้อใดมีลักษณะเป็นความเปรียบหรืออุปมาอุปไมยถึงสิ่งต่างๆ ก. ผ้าเหลืองร้อน ข. ขาวเหมือนสำลี ค. หาเช้ากินค่ำ ง. เชื้อไม่ทิ้งแถว
- 36. 28 แบบทดสอบหลังเรียน 7. ต่างฝ่ายต่างก็ไม่ยอมอ่อนข้อให้กัน ตรงกับสำนวนว่า ก. ขนมพอสมน้ำยา ข. น้ำกับน้ำมัน ค. ขมิ้นกับปูน ง. ขิงก็ราข่าก็แรง 8. ผู้ร้ายที่ปล้นบ้านตำรวจ กล่าวเป็นสำนวนว่าอย่างไร ก. ขี่ช้างจับตั๊กแตน ข. ล้วงคองูเห่า ค. ขิงก็ราข่าก็แรง ง. จุดไต้ตำตอ
- 37. 29 แบบทดสอบหลังเรียน 10. สำนวนในข้อใดมีที่มาจาก พฤติกรรมของสัตว์ต่างๆ? ก. นกมีหูหนูมีปีก ข. ไก่เห็นตีนงู งูเห็นนมไก่ ค. กระต่ายตื่นตูม ง. ชาวนากับงูเห่า 9. สำนวนในข้อใดมีที่มาจากลักษณะ ทางกายภาพของมนุษย์? ก. ทำนาบนหลังคน ข. ขี่ช้างจับตั๊กแตน ค. ปากว่าตาขยิบ ง. กินขันหมาก
- 39. 30 เอกสารอ้างอิง กระทรวงศึกษาธิการ. (2548).หนังสือเรียนวิชาภาษาไทยชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1. กรุงเทพฯ.องค์การค้าคุรุสภา. สำนวนสุภาษิต.เข้าถึงได้จาก http://www.siamtower.com/supasit [17/2/53].http:// www.thaigoodview.com/library/studentshow/(17/5/3)
- 40. 31 ผู้จัดทำ ชื่อ – สกุล : นางเยาวรัตน์ เลิศพิพัฒน์กุล ตำแหน่ง : ครูชำนาญการพิเศษ โรงเรียน : บ้านขอวิทยา อำเภอเมืองปาน จังหวัดลำปาง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาลำปาง เขต 3 โทรศัพท์ : 054 - 364197 e-Mail yaowarat12@gmail.com,yaowarat142@hotmail.com Website : www.Bankhor.ac.th