4. Anlamsal Y önden Anlatım B ozuklukları Anlam Yönünden Anlatım Bozuklukları Gereksiz Sözcük Kullanımı Sözcüğün Yanlış Yerde Kullanılması Sözcüğün Yanlış Anlamda Kullanımı Anlamca Çelişkili Sözcüklerin Kullanımı Deyim ve Atasözü Yanlışları Mantık Yanlışlıkları
5.
6.
7. Anlam Y önünden Anlatım B ozuklukları Kışlaya ancak girebiliyorduk. gizli parolayla Gençler, Fatih Terim’i ve ile dinlediler. alâka ilgi “ Gizli – Parola ” “ İlgi – Alâka ” Toplantıda attılar bana. iftira haksız yere “ Haksız yere - İftira ” İftira , asılsız iddiada bulunmadır.
8. Geçmişimle ilgili anılarımı bir kitapta toplamayı düşünüyorum. Anılar zaten geçmişe aittir. “ geçmiş” sözcüğü gereksiz kullanılmıştır. Hiçbir zaman korkak olmamıştım. bu denli bu kadar bu denli bu kadar hemşirelerden birine rica ettiler. Bayan hemşire olmaz. Bayan Japonya’daki arkadaşıyla üç yıl mektuplaştı. karşılıklı gereksizdir. karşılıklı
9. Yaptıklarını itiraf etti. kendi ağzıyla gereksizdir. kendi ağzıyla bizi anlayacak bir öğretmen istiyoruz. Artık bundan sonra Artık bundan sonra Mustafa yaşlarında bir çocuktu . 16 – 17 yaşlarında aşağı yukarı 16 – 17 yaşlarında aşağı yukarı
10. Hava sıcaklığı beş dereceydi. sıfırın altında eksi gereksiz sözcüktür. eksi 7. madde değiştirilmelidir. Halen yürürlükte bulunan yürürlükte bulunan Halen Okul müdürleri görüştüler üç saat süreyle süreyle üç saat
11.
12. ÖRNEKLER Kalan borcunuzu dördüne kadar ödeyiniz. en son ayın Kalan borcunuzu dördüne kadar ödeyiniz. ayın en son Ninem anlatır. masalları güzel Ninem anlatır. güzel masalları
13. ÖRNEKLER Savaşta ölmesine neden oldular. askerin daha çok Savaşta ölmesine neden oldular. daha çok askerin girilmez. girilmez . İzinsiz inşaata İnşaata izinsiz
14. ÖRNEKLER delinir. delinir. Ağrısız kulak K ulak a ğrısız girmiştim ki telefon çaldı. girmiştim ki telefon çaldı. yatağa Yeni Yatağa yeni
15. ÖRNEKLER günü bu şarkıyı mı dinleyeceğiz? Her Allah’ın günü bu şarkıyı mı dinleyeceğiz? Allah’ın her sıkılıyor, ne yapsam acaba? Çok canım sıkılıyor, ne yapsam acaba? Canım çok
16.
17. Dikkat Edilmesi Gereken Sözcükler Ayrıcalık : Üstün tutulma Ayrılık : Fark Çekimser : Herhangi bir konuda karar bildirmemek. Çekingen : Ürkek, sıkılgan Çokluk : Çoğunluk : Sayı veya ölçü yönünden çok olma durumu Sayı üstünlüğü
18. Dikkat Edilmesi Gereken Sözcükler Öğretim : Öğrenim : Bilgi verme işi. Meslek, sanat , iş için gerekli bilgi , beceri ve alışkanlıkların elde edilmesi amacıyla yapılan çalışma, tahsil. Fotoğraf : Resim : Görüntüyü ışığa karşı duyarlıklı ( cam, kağıt gibi ) bir yüzey Üzerinde özel makine ile tespit etme yöntemi. Varlıkların doğadaki görünüşlerinin kalem, fırça gibi araçlar ile kağıt, bez vb. üzerinde yapılan biçimleri. Büyümek : Uzamak : Bir bütünün bir bölümünde, boyut artışı, irileşme. Uzun duruma gelmek, boyu büyümek
19. Dikkat Edilmesi Gereken Sözcükler Yılında : Tarihinde : ise kullanılır. ise ifadesi kullanılır. Tanıştırmak : Tanıtmak : Birbirini tanımayanların tanışmasını sağlamak, takdim etme Bir kimsenin, bir şeyin tanınmasını sağlamak. Yakın : Yaklaşık : Az bir ara ile ayrılmış olan. Aşağı yukarı Gün ve ay belirtilmemiş yılında Gün ve ay belli tarihinde
20. Dikkat Edilmesi Gereken Sözcükler Pahalı : Yüksek : Bir şeyin fiyatının yüksek olması, fiyat artışı Normal değerinin üstünde olan, yüksek ücret. Etken : Etkin : Faktör, etki yapan ( her şey ) Hareketli, işleyen, çalışan, faal, aktif. Özge : Özgü : Başka Özellikle birine veya bir şeye ait olan, has, mahsus
21. Dikkat Edilmesi Gereken Sözcükler Kapsamak : Kaplamak : İçine almak, sınırları içine almak. Her yanı örtmek, çepeçevre sarmak. Dikme : Ekme : Bir cismi dik olarak durdurmak. Yetiştirmek için bir bitkiyi toprağa dik yerleştirmek. Bir bitkiyi üretmek için toprağa tohum atmak, gömmek. Anma : Kutlama : Ölmüş bir insanı hatırlamak için yapılan tören, ihtifal. Önemli bir olayın gerçekleşmesi yıl dönümü dolayısıyla Tören yapmak, tesit etmek.
22. ÖRNEKLER İki olay arasında yoktur. ayrıcalık İki olay arasında yoktur. ayrılık Yeni öğrencilerin olması doğaldır. çekimser Yeni öğrencilerin olması doğaldır. çekingen Marmara’ya inanılmaz balık akını oldu. çoğunlukta Marmara’ya inanılmaz balık akını oldu. çoklukta
23. ÖRNEKLER Lise Ankara’da tamamladı. öğretimini Lise Ankara’da tamamladı. öğrenimini En yakın zamanda çektirmeliyim. resim En yakın zamanda çektirmeliyim. fotoğraf Küçük kızın saçları hayli büyümüş. Küçük kızın saçları hayli uzamış.
24. ÖRNEKLER Almanlar 1 Eylül 1939 Polonya’ya saldırmıştı. yılında Almanlar 1 Eylül 1939 Polonya’ya saldırmıştı. tarihinde Misafirlerimize kendinizi mı? tanıştırdınız Misafirlerimize kendinizi mı? tanıttınız Bahçeye pek çok fidan ektik. Bahçeye pek çok fidan diktik.
25. ÖRNEKLER Üst geçitler birbirine yapılmış. yaklaşık Üst geçitler birbirine yapılmış. yakın Fiyatlar çok olduğu için satışlar durgun. pahalı Fiyatlar çok olduğu için satışlar durgun. yüksek Yoksulluğun olduğu toplumlarda suç oranı yüksektir. etken Yoksulluğun olduğu toplumlarda suç oranı yüksektir. etkin
26. ÖRNEKLER Size bir iştir öğretmenlik. özge Size bir iştir öğretmenlik. özgü Sokakları pislik herkesi canından bezdirdi. kapsayan Sokakları pislik herkesi canından bezdirdi. kaplayan Şairin ölüm yıldönümü kutlanıyor. Şairin ölüm yıldönümü anılıyor. Kızın tırnakları büyümüş. Kızın tırnakları uzamış.
27. ÖRNEKLER Biz bir ülke değiliz. azımsanacak Biz bir ülke değiliz. küçümsenecek Sınıf geçmeyi sebepler var. güçlendiren Sınıf geçmeyi sebepler var. güçleştiren Gezinin beklemedi. sonucunu Gezinin beklemedi. sonunu
28. ÖRNEKLER Çarpışan otobüs kırk kişinin ölmesini sağladı. Çarpışan otobüs kırk kişinin ölmesine sebep oldu. Ülkenin geri kalmışlığını savundu. Ülkenin geri kalmışlığını iddia etti. Attığı golle takımının galip gelmesine yol açtı. Attığı golle takımının galip gelmesini sağladı. İstenilen olumlu bir durumun ortaya çıkışında “ yol açtı, neden oldu, sebep oldu” gibi sözler kullanılmaz; çünkü bu ifadeler “ olumsuz anlamlar” taşır.
29.
30. Anlam Y önünden Anlatım B ozuklukları DİKKAT!.. Yaklaşık olarak Tam Bence ( bana göre ) Kesinlikle Tabii Eminim KESİNLİK OLASILIK Muhakkak Belki Olabilir Aşağı yukarı
31. ÖRNEKLER Olayın üstünden yirmi gün geçmişti. yaklaşık tam Kesinlik tam Olasılık yaklaşık Kardeşim bu sınavı muhakkak kazanabilir. Kesinlik Olasılık muhakkak kazanabilir
32. Gönderdiğim paketi bugüne kadar almış eminim olmalısın. Kesinlik Olasılık eminim olmalısın bu sözleri bütün öğrenciler duymuş olmalı. Şüphesiz Kesinlik Olasılık olmalı şüphesiz
33.
34. ÖRNEKLER Öğretmenimiz haklı itirazlarıma göz yumdu . Göz yummak : Yapılan yanlışlıkları, hataları, kusurları görmezlikten gelmektir. Bu nedenle “ göz yummak” deyimi yanlış anlamda kullanılmıştır. Kullanılması gereken deyim “ kulak tıkamak” olmalıydı. İtiraz kulak ( duyma ) ile alakalıdır. Bu sınavı kazanabilmek için bütün zorlukları gözden çıkardım. “ Göze aldım” olacak.
35. Çok yorulmuştu , dizlerinin bağı çözülmüştü. Çok korkmuştu , dizlerinin bağı çözülmüştü. Müdürün yüzünden dökülen bin parçaydı. Müdürün yüzünden düşen bin parçaydı. Yaramazlıklarıyla hemen öğretmenin gözüne girdi. Yaramazlıklarıyla hemen öğretmenin gözüne battı.
36.
37. Anlam Y önünden Anlatım B ozuklukları ÖRNEKLER Beyin zarı iltihapları iyi tedavi edilmezse hatta yol açabilir. ölüme sara nöbetlerine Beyin zarı iltihapları iyi tedavi edilmezse hatta yol açabilir. sara nöbetlerine ölüme Bırakın bayramda yanıma gelip telefon etmeyi elimi bile öpmedi. Bırakın bayramda yanıma gelip elimi öpmeyi bir telefon bile etmedi.
38. Gora, hatta aday bir film. Oscar’a Altın Portakal’a Gora, hatta aday bir film. Altın Portakal’a Oscar’a Sınıfımızda bırakın bile yok. televizyon bilgisayar Sınıfımızda bırakın bile yok. bilgisayar televizyon Şehrin hemen yeşil bir tepe vardı. omzunda uzağında Şehrin hemen yeşil bir tepe vardı. omzunda yakınında
40. Y apı Y önünden Anlatım B ozuklukları Yapı Yönünden Anlatım Bozuklukları Özne – Yüklem Uyumsuzluğu Özne Eksikliği Nesne Eksikliği Dolaylı Tümleç Eksikliği Zarf Tümleci Eksikliği Yüklem Eksikliği Ek Yanlışlığı ve Ek Eksikliği Tamlama Yanlışlığı ve Tamlama Eksikliği Fiilimsi ve Yardımcı Fiil Eksikliği Çatı Uyuşmazlığı
41.
42.
43.
44. Cümlede özne değişik kişilerden oluşuyorsa; yüklemin alacağı ek, aşağıdaki kurallara göre belirlenir: Özne ve kişilerden oluşuyorsa yüklem olur. 1. tekil 2. tekil 1. çoğul Bu işten bir bir de ben sen anlar ız Özne ve kişilerden oluşuyorsa olur. 3. tekil 1. çoğul BİZ 1. tekil Buna de da çok şaşırdı ben babam k BİZ
45. Özne ve kişilerden yüklem 1. tekil 2. tekil 3. tekil 1. Çoğul şahıstır. ve bugün sinemaya Ben sen Burcu gidiyor uz BİZ Özne ve kişilerden oluşuyorsa yüklem 2. tekil 3. tekil 2 . Çoğul şahıstır. ve burada sen Volkan kalacak sınız SİZ
47. ÖZNE YÜKLEM BEN ve SEN BEN ve O SEN ve O BEN, SEN ve O BİZ BİZ BİZ SİZ İnceleme
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55. İnceleme onun öldüğüne , hayret ediyordu. Hiçbiri inanmıyor onun öldüğüne hayret ediyordu. Hiçbiri inanmıyor herkes onu , üzmüyordu. Herkes seviyor onu , üzmüyordu. Herkes seviyor kimse onu , gürültü ediyordu. dinlemiyor kimse onu , gürültü ediyordu. kimse dinlemiyor herkes
56.
57.
58. Örnekler Bankadaki görevliler etkisiz hale getirildi ve soyuldu. Bankadaki görevliler etkisiz hale getirildi ve soyuldu. banka Soyulan nedir? banka Annemin sinirleri iyice bozulmuş ve çok üzülmüştü. Üzülen kimdir ? Annem Annemin sinirleri iyice bozulmuş ve çok üzülmüştü. annem ÖZNE ÖZNE
59. Örnekler Bağıran çocuğa engel olunarak odadan çıkarıldı. Odadan çıkarılan kimdir? çocuk Bağıran çocuğa engel olunarak odadan çıkarıldı. çocuk ÖZNE Çocuğun karnı acıkmıştı ve uykusuzdu. Uykusuz olan kimdir? çocuk Çocuğun karnı acıkmıştı ve uykusuzdu. çocuk ÖZNE
60. Örnekler Kazazedenin tedavisi yapılarak sevk edildi. Sevk edilen kimdir? kazazede / hasta Kazazedenin tedavisi yapılarak sevk edildi. kazazede / hasta ÖZNE Metro inşaatı, haziranda başladı, ocakta hizmete açılacak. Hizmete açılacak olan nedir? metro Metro inşaatı, haziranda başladı, ocakta hizmete açılacak. metro ÖZNE
61. Örnekler Küçük kızın elini akrep ısırdı ve acile götürüldü. Acile götürülen kimdir? k üçük kız Küçük kızın elini akrep ısırdı ve acile götürüldü. k üçük kız ÖZNE Sanat dergilerinin sayısı azalıyor , okunmaz oluyor. Okunmaz olan nelerdir? sanat dergileri Sanat dergilerinin sayısı azalıyor , okunmaz oluyor. sanat dergileri ÖZNE
62.
63. Örnekler Yaşlı adam kızına sarıldı, doyasıya öptü. Yaşlı adam kimi öptü? kızını / onu Yaşlı adam kızına sarıldı, doyasıya öptü. kızını / onu NESNE Babaannem, bize masal okur, uyutmaya çalışırdı. Babaanne kimi uyutmaya çalışırdı? bizi Babaannem, bize masal okur, uyutmaya çalışırdı. bizi NESNE
64. Örnekler Patron ne bana acıdı, ne de teselli etti. Patron kimi teselli etti? beni Patron ne bana acıdı, ne de teselli etti. beni NESNE Durmuş Ağa, hasta kızına sarıldı , doyasıya öptü. Durmuş Ağa kimi öptü? onu Durmuş Ağa, hasta kızına sarıldı , doyasıya öptü. onu NESNE
65. Örnekler Onunla görüşmek istedik ama bulamadık. Kimi bulamadık? onu Onunla görüşmek istedik ama bulamadık. onu NESNE Geçerli olan kurallara uyun , uygulayın. Neyi uygulayın? kuralları Geçerli olan kurallara uyun , uygulayın. kuralları NESNE
66. Örnekler Büyüklere saygı göstermeli , incitmemeliyiz. Kimleri incitmemeliyiz? onları Büyüklere saygı göstermeli , incitmemeliyiz. onları NESNE Başkanımıza inanıyor, her konuda destekliyoruz. Kimi her konuda destekliyoruz? onu Başkanımıza inanıyor, her konuda destekliyoruz. onu NESNE
67. Örnekler Rahmi Hoca, kedisine özenle bakar , tavukla besler. Rahmi Hoca neyi tavukla besler ? onu Rahmi Hoca, kedisine özenle bakar , tavukla besler. onu NESNE Selim Bey eşine adeta tapıyor , herkesten kıskanıyordu. Selim Bey kimi kıskanıyordu ? onu Selim Bey eşine adeta tapıyor , herkesten kıskanıyordu. onu NESNE
68.
69. Örnekler Suçluları dışlamayalım , iyi niyetle yaklaşalım. Kimlere iyi niyetle yaklaşalım ? onlara Suçluları dışlamayalım , iyi niyetle yaklaşalım. onlara DOLAYLI TÜMLEÇ Kasabaya giderken de dönerken de aynı yolu izlerdi. Nereden dönerken aynı yolu izlerdi? kasabadan Kasabaya giderken de dönerken de aynı yolu izlerdi . kasabadan DOLAYLI TÜMLEÇ
70. Örnekler Düşüncelerini destekliyor ve katılıyorum. Neye katılıyorum? onlara Düşüncelerini destekliyor ve katılıyorum. onlara DOLAYLI TÜMLEÇ Öğretmenlerimi çok sever , daima saygı duyarım. Kimlere saygı duyarsın? onlara Öğretmenlerimi çok sever , daima saygı duyarım. onlara DOLAYLI TÜMLEÇ
71. İnsanları her zaman sevdim , her konuda güvendim. Kimlere güvendim? onlara İnsanları her zaman sevdim , her konuda güvendim. onlara DOLAYLI TÜMLEÇ İzmir’i çok özledim , ilk fırsatta gideceğim. Nereye gideceğim? Oraya / İzmir’e İzmir’i çok özledim , ilk fırsatta gideceğim. oraya DOLAYLI TÜMLEÇ
72. Ece öğretmenini çok sever , her gün çiçek getirirdi. Ece kime çiçek getirirdi? ona / öğretmenine Ece öğretmenini çok sever , her gün çiçek getirirdi. ona DOLAYLI TÜMLEÇ Oktay önce yüzünü yıkadı , sonra krem sürdü. Oktay nereye krem sürdü? yüzüne Oktay önce yüzünü yıkadı , sonra krem sürdü. yüzüne DOLAYLI TÜMLEÇ
73.
74.
75.
76.
77.
78.
79. İçkiyi ara sıra , sigarayı hiç İçkiyi ara sıra , sigarayı hiç . içerim YÜKLEM Satışlar canlanmazsa ben fabrikamdan, sen de işinden . Satışlar canlanmazsa ben fabrikamdan, sen de işinden . içmem içmem olursun olursun olurum YÜKLEM olurum içerim
80. Güzel bir kravat , koyu renk bir elbise iyi olur. giymen Güzel bir kravat koyu renk bir elbise iyi olur. giymen takman YÜKLEM Sabahları sadece çay ve ekmek . yiyorum Sabahları sadece çay ve ekmek . içiyorum yiyorum YÜKLEM Kravat giyilmez TAKILIR. Çay yenilmez İÇİLİR. takman içiyorum
81. Bazen onlar bize , bazen de biz onlara . gideriz Bazen onlar bize , bazen de biz onlara . gelir gelir gideriz YÜKLEM Adam, bir yandan para, bir yandan da paket . yapıyordu alıyor Adam, bir yandan para , bir yandan da paket . alıyor yapıyordu YÜKLEM
82.
83.
84. Eser, başarıya götüren yollar bir bir anlatılır. Eser , başarıya götüren yollar bir bir anlatılır. de Her zaman çocuklar oyuncaklarını iyi seçmeliyiz. Her zaman çocuklar oyuncaklarını iyi seçmeliyiz. ın İsmin “ – de ” hal eki eksik Tamlayan eki “ – ın” eksik
85. Yaşam, bize getirdiği güzelliklerin tadını çıkarmalıyız. ın Tamlayan eki “ – ın” eksik Yaşam , bize getirdiği güzelliklerin tadını çıkarmalıyız. ın Size geldiğimizin çok yararı oldu. - memizin Size gel çok yararı oldu. memizin
86.
87. Müdür ve bina sorumlusu odaları kontrol ettiler. Müdür sorumlusu bina sorumlusu TAMLANAN TAMLAYAN TAMLAYAN Müdür ve bina sorumlusu, odaları kontrol ettiler. Bey Bina sorumlusu ve müdür, odaları kontrol ettiler.
88. Ekonomik ve sağlık sorunları dile getirildi. Ekonomik sorunları Sağlık sorunları TAMLAYAN TAMLAYAN TAMLANAN Ekonomik ve sağlık ile getirildi. sorunlar sorunları
89. Ticari ve meslek faaliyetleri yıldan yıla artıyor. Ticari faaliyetleri meslek faaliyetleri TAMLANAN TAMLAYAN TAMLAYAN Ticari ve meslek yıldan yıla artıyor. faaliyetler faaliyetleri
90. Pasta ve meyve suyu ikram edilecek. Pasta suyu meyve suyu Meyve suyu ve ikram edilecek. pasta
91.
92.
93.
94. Boyu kısa, bedeni de pek biçimli değildi. Boyu kısa , bedeni de pek biçimli değildi. idi Ek fiil : idi Annem yemek pişiriyor ; biz de ona yardım ediyorduk. Annem yemek pişiriyor ; biz de ona yardım ediyorduk. du Ek fiil : du EK EYLEM ( EK FİİL ) EKSİKLİĞİ
95. Düşüncelerinde kararlı ama ısrarcı değildi. Düşüncelerinde kararlı ama ısrarcı değildi. idi Ek fiil : idi Sözleri güzel ama etkili değildi. Sözleri güzel ama etkili değildi. idi Ek fiil : idi
96.
97.
98. İhtiyaç sahiplerine yardım ve onların dertleriyle ilgilenirdi. Yardımcı Fiil : eder İhtiyaç sahiplerine yardım ve onların dertleriyle ilgilenirdi. eder Hareketlerine devam ve bağırarak şunları söylemişti. Yardımcı Fiil : etmiş Hareketlerine devam ve bağırarak şunları söylemişti . etmiş Yardımcı Fiil Yardımcı Fiil
99.
100. Film sonra biraz sonra evlere . konuş ul du gid il di seyrettikten ETKEN seyrettikten konuş ul du gid il di EDİLGEN EDİLGEN Film sonra biraz sonra evlere . seyred il dikten konuş ul du gid il di EDİLGEN EDİLGEN EDİLGEN ETKEN EDİLGEN
101. Bütün sözlere kulak de hiçbir şey . vermişse anlaş ıl amamış ETKEN EDİLGEN vermişse anlaş ıl amamış ETKEN EDİLGEN Bütün sözlere kulak de hiçbir şey . ver il mişse anlaş ıl amamış EDİLGEN EDİLGEN
105. Yaramaz dedesinin yanında oturuyordu . 1 Yaramaz dedesinin yanında oturuyordu. yüklem özne dolaylı tümleç 2 O yaramaz dedesinin yanında oturuyordu. gizli özne dolaylı tümleç yüklem Yaramaz dedesinin yanında oturuyordu . ,
106. İhtiyar polis müdürüne yardım etti . 1 2 3 İhtiyar polis müdürüne yardım etti. özne dolaylı tümleç yüklem İhtiyar polis müdürüne yardım etti. özne dolaylı tümleç yüklem O ihtiyar polis müdürüne yardım etti. dolaylı tümleç yüklem gizli özne İhtiyar polis müdürüne yardım etti . ,
107.
108.
109.
110.
111. Bu suçlamaların gereksiz ve doğru olmadığını söyleyebilirim. Ortaç : olduğunu Bu suçlamaların gereksiz ve doğru olmadığını söyleyebilirim. olduğunu Sınavda kimin başarılı ; kimin başarılı olmadığı anlaşılır. Ortaç : olduğu Sınavda kimin başarılı ; kimin başarılı olmadığı anlaşılır. olduğu
112.
113.
114.
115. Keyfine düşkün varsa buraya toplanmış. memurlar ne kadar Keyfine düşkün varsa buraya toplanmış. ne kadar memur Yanlış Doğru Bizde vardır. iki türlü düşünürler Bizde vardır. iki türlü düşünür Yanlış Doğru
116.
117. toplamadan geldi. SENİN ONUN Kitaplarını toplamadan geldi. Kitaplarını toplamadan geldi. Kitaplarını
118.
119. Neşe verici şeylerle de uğraşalım, unutmayalım. gülmes i ni Yanlış Neşe verici şeylerle de uğraşalım, unutmayalım. gülmeyi Doğru Ne biliyor , ne de . kalkmas ı nı oturmas ı nı Yanlış Ne biliyor , ne de . oturmayı kalkmayı Doğru
120. Bisiklet biliyor musun? sürmes i ni Bisiklet biliyor musun? sürmeyi Yanlış Doğru Araba severim. kullanmas ı nı Araba severim. kullanmayı Doğru Yanlış