BT Günlüğü NİSAN 2020
İÇİNDEKİLER
03 Editör
04 Haberler
05 COVID19 İçin Telekom Operatörlerinden Ortak Açıklama
08 Teams ve Sanal Masaüstü İle Evden Güvenli Çalışın
11 McKinsey Coronavirus’ün Ekonomiye Etkilerini Araştırdı!
13 Coronavirus İnternetimizi Nasıl Etkiledi?
17 İnternet Trafiği Yüzde 30 Arttı!
18 5G Ne Zaman Türkiye’de Kullanıma Sunulacak? 5G Hakkındaki Tüm Soruları Cevaplıyoruz...
26 Turkcell 5G Görüşü
29 Huawei Türkiye 5G Görüşü
30 Türk Telekom 5G Görüşü
32 Vodafone 5G Görüşü
34 Ericsson Türkiye 5G Görüşü
36 Gündemdeki Bir Numaralı Risk Ekonomik Yavaşlama
38 Türkiye’deki Veri Trafiği Yüzde 60 Artacak!
42 Test Merkezi
1. 04 / 2020
COVID19 İçin Telekom Operatörlerinden Ortak Açıklama • Teams ve Sanal Masaüstü İle Evden Güvenli Çalışın
McKinsey Coronavirus’ün Ekonomiye Etkilerini Araştırdı! • Coronavirus İnternetimizi Nasıl Etkiledi?
Gündemdeki Bir Numaralı Risk Ekonomik Yavaşlama • Türkiye’deki Veri Trafiği Yüzde 60 Artacak!
5G Türkiye’ye
Ne Zaman Gelecek?
5G Hakkındaki Tüm
Soruları Cevaplıyoruz...~
2. 2
künye
içindekiler
03 Editör
04 Haberler
05 COVID19 İçin Telekom Operatörlerinden
Ortak Açıklama
08 Teams ve Sanal Masaüstü İle Evden
Güvenli Çalışın
11 McKinsey Coronavirus’ün Ekonomiye
Etkilerini Araştırdı!
13 Coronavirus İnternetimizi Nasıl Etkiledi?
17 İnternet Trafiği Yüzde 30 Arttı!
18 5G Ne Zaman Türkiye’de Kullanıma
Sunulacak? 5G Hakkındaki Tüm Soruları
Cevaplıyoruz...
26 Turkcell 5G Görüşü
29 Huawei Türkiye 5G Görüşü
30 Türk Telekom 5G Görüşü
32 Vodafone Türkiye 5G Görüşü
34 Ericsson Türkiye 5G Görüşü
36 Gündemdeki Bir Numaralı Risk Ekonomik
Yavaşlama
38 Türkiye’deki Veri Trafiği Yüzde 60 Artacak!
42 BT Günlüğü Test Merkezi
Yazı İşleri
Ali Yavuz ŞAHİN
Genel Yayın Yönetmeni
(Sorumlu)
yavuz@btgunlugu.com
Ecevit BIKTIM
Yayın Danışmanı
ecevit@btgunlugu.com
Mahmut Saral
Prodüksiyon Sorumlusu
info@btgunlugu.com
Editörler
Süleyman Sertkaya
Ender Öztürk
Mutlu Çavuş
info@btgunlugu.com
Kreatif
Creative Solutions
diyalog@creativesolutions.com.tr
Reklam
Reklam Departmanı
reklam@btgunlugu.com
Adres
Eylül Medya
İnönü Caddesi No: 8
Bulut İş Merkezi 4. Kat
Ofis: 72 Çeliktepe
Kağıthane / İstanbul
Tel : 0212 270 36 37
Fax: 0212 270 36 37
Dağıtım
Etkin Dağıtım
Baskı ve Cilt
Özgün Ofset
Aytekin sokak no:21
4.Levent / İstanbul
Tel : 0212 280 00 09
Fax: 0212 264 74 33
2
3. editör
Son günlerde ortaya atılan bir iddia bizleri hayli ürküttü. İddiaların sahiple-
rinden çok fazla söz etmek istemiyorum fakat iddianın içeriğine baktığımız-
da COVID-19 virüsünün yayılmasında 5G’nin rolünden bahsediyordu. Bunun
bir komplo teorisi olduğunu düşünüyorum açıkçası. Çünkü bu iddiaları orta-
ya atan kişilerin hemen hemen hepsi bilim adamı önlüğü giymemiş kişiler.
Bilimsel bir araştırma olmadan bu tarz iddiaların ortaya atılması ve hedef
olarak da Telekom sektörünün seçilmesi beni fazlasıyla düşündürüyor.
Şimdiye kadar yapılan bilimsel araştırmalara baktığımızda 5G ile COVID-19
arasında hatta 5G ile farklı bir COVID virüsünün arasında bir bağ kurulduğu-
nu görmedik. 5G’nin birçok özelliği önceki mobil teknoloji nesillerine göre
çok daha verimli. 5G enerji tüketimi ve yayın gücü konusunda eski nesillere
göre büyük avantajlar sunuyor.
Ayrıca, Türkiye’nin regülasyonlarına baktığımızda insan vücudunun özüm-
seyeceği maksimum güç ölçüsü olan SAR seviyelerinde Avrupa ve ABD’de-
kinden çok daha korumacı değerlere izin verildiğini görüyoruz. Kamu
tarafından yapılan açıklamalara baktığımızda; Türkiye’de uygulanacak 5G
frekans bantları seçilirken moleküler biyoloji, genetik, halk sağlığı gibi bilim
dallarındaki çalışmaların o gün geldiği nokta değerlendirilerek halk sağlığı
için en uygun frekans bantları seçileceği söyleniyor.
Bunlara ek olarak Elektrik Mühendisleri Odası İzmir Şubesi tarafından da
geçtiğimiz günlerde yapılan bir açıklama var. Yapılan açıklamada şunların
altı çiziliyor: 5G kapsamında çoğunlukla S-Bandı olarak adlandırılan 3.5 GHz
kullanılmaktadır. Bu bant çok uzun yıllardır kullanılan, geleneksel olarak
adlandırılabilecek bantlar arasında yer alır. Bu bantta çalışan haberleşme
sistemlerinin insan sağlığına etkisine ilişkin uzun yıllardır bilimsel çalışma-
lar yürütülmektedir ve güvenlik sınırları içerisinde çalışmaları durumunda
insan sağlığına olumsuz etkileri henüz saptanmamıştır.
Hal böyle olunca insanoğlunun düştüğü bu çaresiz durumda komplo teori-
leri ile gündemi meşgul etmek yerine #EvdeKal demek daha doğru olacaktır.
Tabii ki bu spekülasyonlar üzerine bilim adamların da açıklamaları olacak.
Hep beraber bekleyip göreceğiz. Yorumlarınız için bana yavuz@btgunlugu.
com adresinden ulaşabilirsiniz.
5G ve COVID-19
Uzun yıllardır beklediğimiz 5G, COVID-19 salgını nedeniyle
gecikerek gelecek gibi gözüküyor. Yapılan çalışmalara
devam edilse de hızlarının yavaşladığı kesin. Ah bir de şu
komplo teorileri olmasa...
Ali Yavuz ŞAHİN
Genel Yayın Yönetmeni
yavuz@btgunlugu.com
3
4. 4
Nutanix, Kurumsal Bulut Endeksi Raporu’nun
finansal hizmetler sektörüyle ilgili sonuçlarını
açıkladı. Raporda finans şirketlerinin özel, hibrit ve
açık bulut kullanmakla ilgili planlarına yer verili-
yor. Raporda finans sektörünün, iş yüklerinin hem
özel hem de açık bulutta yürütüldüğü hibrit bulut
kullanımında diğer tüm sektörleri geride bıraktığı
ortaya çıktı. Öte yandan, birden fazla açık bulut
hizmeti kullanımında ise finans sektörünün geride
kaldığı tespit edildi. Finans şirketlerinin birçoğu
sıkı yönetmeliklere ve devlet şartlarına uymak
zorunda. Bu nedenle, araştırmaya katılanların %60’ı
gelecek bulut stratejilerini belirlemede en etkili
unsurun güvenlik olduğunu dile getirdi. Çoğu ku-
rum iş yüklerini farklı ortamlar arasında taşımakta
zorlandığından, temel uygulamalarını geleneksel
veri merkezlerinde en çok tutanlar (%59) finans
şirketleri oldu. Dijital dönüşüm çağı yaşanırken,
finans sektörü BT sistemlerini modernleştirme ve
hizmetlerini son kullanıcılar için daha kullanışlı
hale getirme baskısıyla karşı karşıya. Bu da finans
şirketlerinin yaklaşık %18’inin neden hibrit buluta
geçtiğini ve %51’inin de önümüzdeki üç ila beş yıl
içinde hibrit buluta geçmeyi planladığını açıklıyor.
Ankete katılan finans şirketlerinin neredeyse dörtte
üçü (%71), açık bulutta çalışan bir ya da birden fazla
uygulamasını şirket içine geri taşımayı planladığını
belirtti. Finansal hizmetler sektöründe uyulması
gereken yönetmelikler sürekli yenileniyor.
Haberimiz devamına ve raporun
detaylarına aşağıdaki bağlantı-
dan veya QR kod ile ulaşabilir-
siniz. https://www.btgunlugu.
com/hibrit-bulut-kullanimi-
nin-lideri-belli-oldu/
Hibrit Bulut Kullanımının Lideri
Finans Sektörü Oldu
Chrome’a özgü olan Google Earth artık Firefox, Mic-
rosoft Edge ve Opera gibi tarayıcılar üzerinden de
kullanılabiliyor. Google, masaüstü Earth uygulamasını
yalnızca web tabanlı bir sisteme geçtiğimiz yıllarda
dönüştürmüştü. Ancak 3 yıl önce yapılan bu hamle
sonrası Earth, sadece Chrome tarayıcısında çalışı-
yordu. Google’ın Earth’ü diğer tarayıcılarda çalışma-
sına imkan sağlayacağını açıklamasının üzerinden
uzun bir süre geçmişti. Google’ın ilk olarak Firefox’ta
Earth’ü kullanıma sunulacağı söyleniyordu. Bugün
internet devi büyük bir sürpriz ile karşımıza çıktı.
Google’dan gelen açıklamalara göre; Earth’ü artık
Firefox, Opera ve Microsoft Edge tarayıcılarında kul-
lanabilirsiniz. Ayrıca internet devi çok yakında ma-
cOS’teki Safari tarayıcısına da bu özelliğin geleceğini
belirtiyor. Earth başlangıçta yalnızca Chrome’a özgü
yerel istemci çözümü kullanılarak oluşturulmuştu.
Bu nedenle ürünü diğer tarayıcılara almak için Go-
ogle’ın vites yükseltmesi gerekiyordu. İnternet devi,
tüm web tarayıcılarında çalışan yeni bir ikili, Java
benzeri dil olan WebAssembly kullanarak C ++ kodunu
derleyerek Earth’ü yeniden oluşturmaya karar verdi.
WebAssembly, kısa bir süre önce World Wide Web
konsorsiyumu tarafından HTML, CSS ve JavaScript’ten
sonra dördüncü yerel tarayıcı dili olarak önerilmişti.
WebAssembly’nin bu gidişle kullanım alanı artacak
gibi görünüyor. Google’ın uzun zamandır beklenen
Earth’ü bile bu yazım diliyle diğer tarayıcılara getir-
mesi WebAssembly için bir milat olacak.
Google Earth Diğer
Tarayıcılara da Geldi
haberler
5. 5
Türkiye’nin her köşesinde iletişim ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için mobil-
sabit altyapımız ve dijital servislerimizle vatandaşlarımızın yanındayız.
COVID19 İçin Telekom
Operatörlerinden Ortak Açıklama
Telekom artık sadece bir sektör değil, diğer tüm sektör-
lerin ayakta kalmasını sağlayan en önemli ana bileşen-
lerden birisi haline gelmiş durumda. Bu gerçeğin bilinci
ile Telekom operatörleri olarak her koşulda kesintisiz
iletişimin önemini biliyor, en zor koşullarda dahi Türki-
ye’nin her köşesinde iletişim ihtiyaçlarının karşılanabil-
mesi için mobil-sabit altyapımız ve dijital servislerimiz-
le vatandaşlarımızın yanında olmaya özen gösteriyoruz.
Son olarak, 2020 yılı başında Çin’de ortaya çıkarak
hızla bütün dünyaya yayılan ve Dünya Sağlık Örgütü
tarafından “küresel salgın hastalık” ilan edilen yeni
tip koronavirüs (COVID19) ile ülke olarak yürüttü-
ğümüz mücadele kapsamında, telekom sektörünün
kritik önemini bir kez daha görmüş olduk. Devletimi-
zin erken ve yerinde aldığı önlemler sayesinde bugüne
kadar bu salgından dünyadaki diğer ülkelere kıyasla
daha az etkilenmiş olsak da iletişim ihtiyacı dünyadaki
diğer ülkelerde olduğu gibi artış göstermiştir. Telekom
operatörleri olarak sorumluluğumuzu farkındayız. Bu
amaçla tüm çalışanlarımız, milletimizin taleplerini
karşılamak amacıyla gecelerini gündüzlerine katarak
büyük bir özveri ile çalışmaktadırlar.
Son günlerde ülkemizdeki yayılımını yakından takip
ettiğimiz koronavirüs (COVID19) salgınının etkisinin
Devletimizin yerinde aldığı kararlar ve vatandaşları-
mızın bu karar ve tavsiyelere uyması ile, kısa sürede
azalmasını ümit ediyor; bu süreçte vatandaşlarımızın
hayatlarını kolaylaştırmaya yönelik yürüttüğümüz
çalışmalarımız hakkında kamuoyunu bilgilendirmek
istiyoruz:
Milli Eğitim Bakanlığı’mızın öncülüğünde, öğrencilerin
uzaktan eğitim alabilmesi için tasarlanan Eğitim Bili-
şim Ağı (EBA) uygulamasında kullanılmak üzere ihtiyaç
duyulan mobil iletişim desteğini fazlasıyla ve mem-
nuniyetle sağlayarak, öğrencilerin uzaktan öğrenme
süreçlerine destek oluyoruz.
Yurt dışındaki abonelerimizin konsolosluklar ile rahat-
ça iletişime geçerek gerekli bilgilendirmelere erişe-
bilmeleri için Konsolosluk Çağrı Merkezi’ne yapılan
aramaları ücretsiz hale getirdik.
Çalışanlarımızın sağlığı birinci önceliğimiz. Bu neden-
le evden çalışabilecek bütün çalışanlarımızın işlerini
evlerinden yapabilmelerini sağlayan düzenlemeleri
hayata geçirdik.
Müşterilerimizin taleplerini karşılamak amacı ile açık
olan mağazalarımız, çağrı merkezlerimiz ve kritik
birimlerimizin çalışma alanlarını kişisel temas mesafe-
sini artıracak şekilde yeniden düzenledik. Bu ortamlar-
da Sağlık Bakanlığı’mızın açıkladığı hijyen kurallarını
uyguluyoruz.
Veri merkezlerimiz, bizlerden hizmet alan şirket-
lerimizin artan müşteri taleplerine rağmen kendi
müşterilerine kesintisiz hizmet vermeye devam
edebilmeleri için tam kapasite ile çalışmaya devam
etmektedir.
Önümüzdeki günlerde ekosistemimizdeki paydaşları-
mıza destek olmak için gerekli çabaları göstereceğiz.
Tüm bunlara ek olarak vatandaşlarımızın mümkün
olduğunca evlerinde kalmaları ve sosyal mesafeyi ko-
rumaları gereken bu günlerde abonelerimiz işlemlerini
evlerinden çıkmadan, mobil uygulamalarımız (Turk-
cell Dijital Operatör, Türk Telekom Online İşlemler ve
Vodafone Yanımda) ve online kanallarımız üzerinden
yapabilirler.
Sektör olarak, Türkiye’nin iletişiminin kesintisiz devam
etmesi için durmaksızın çalışmaya devam ediyoruz.
İçinde bulunduğumuz bu zorlu süreci Devletimizin ve
milletimizin birlikteliğiyle hep beraber aşacağımıza
inancımız tam.
özel haber
6. 6
Bütün dünyada hükümetler sıkı seyahat kısıtla-
maları ve zorunlu karantinalar getirirken, devam
eden COVID-19 durumunun temel iş ve tedarik
zinciri etkinliklerini küresel ekonomi genelinde
kesintiye uğrattığı açık. Ancak, son. birkaç yılda
yaşanan yetenekli işgücü sıkıntısı tekrarlanan bir
mesele olmaya devam ettiğinden, bugün kurum-
ların karşılaştığı tek kriz bu değil. Korn Ferry’nin
kısa bir süre önce gerçekleştirdiği bir araştırma
bu endişe verici eğilimi destekliyor. Araştırmada
elde edilen sonuçlara göre 2030 yılına kadar Asya
Pasifik. ülkelerinde 47 milyonluk bir işçi sıkıntı-
sının ortaya çıkacağı ve bunun yıllık gelirde 4,2
trilyon ABD doları tutarında olası bir kayba yol
açacağı tahmin ediliyor. Citrix’e göre, COVID-19,
çalışanları “dünyanın en büyük uzaktan çalışma
deneyimi” olarak tanımlanan durumu üstlenme-
ye zorlarken, esnek çalışma. modelleri ve güvenli
dijital işbirliği teknolojileri bu belirsiz dönemde
rekabet gücünü korumak açısından kritik hale
gelecek. Akıllı ve kapsayıcı sanal çalışma yöntemi
yalnızca şirketlerin çalışan bağlılığını ve iş sürekli-
liğini sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda, gerekli.
görevleri doldurma kapasitesi ve tercih ettikleri
yerden çalışarak verimli olma esnekliği bulunan
yarı zamanlı, sözleşmeli, evden çalışan ve geçi-
ci işçiler gibi kullanılmamış yetenek havuzlarını
kullanma fırsatları yaratıyor. Bu nedenle, sağlam,
esnek çalışma ilkeleri ve dijital çalışma alanı hazır
olma programları oluşturmak görevleri doldurma
arayışında olan şirketler için bir büyüme kaynağı
haline gelebilir. Aslında, kısa bir süre önce Ekono-
mi ve İş Araştırma Merkezi tarafından gerçekleşti-
rilen bir araştırma, şu anda işsiz. ya da ekonomik
açıdan etkisiz durumdaki kişilerin %69’unun esnek
çalışma fırsatı verilmesi durumunda çalışmaya
başlama konusunda istekli olduğunu gösterdi.
Uzaktan Çalışma Deneyimi
Şirketlere Nasıl Yansıyacak?
Huawei, dijital teknolojinin faydalarını herkese sağla-
mayı ve teknolojiyi her yere yaymayı amaçlayan TEC-
H4ALL girişiminin bir parçası olarak, Bilgi ve İletişim
Teknolojileri Akademi Programı 2.0’ı duyurdu. İlk ola-
rak 2013 yılında başlayan programın amacı; üniversite-
lerde ve okullarda bilgi ve iletişim teknolojileri bölüm-
lerinin oluşturularak, ilgili müfredatın.geliştirilmesiyle,
daha fazla iletişim ve teknoloji uzmanının yetişmesini
sağlamaktı. Bu sene başlatılan ikinci fazda ise Huawei
hedef büyüttü. Yeni plana göre Huawei; özellikle 5G
ve yapay zeka (AI) teknolojisi çözümlerini, okullarla
yaptığı. işbirliklerine sürekli dahil ederek önümüzdeki
5 yılda dünya çapında 2 milyon bilgi ve iletişim tek-
nolojileri uzmanı yetiştirecek. Bu hedefe ulaşmak için
Huawei, önümüzdeki beş yıl boyunca toplamda en az 50
milyon ABD doları yatırımla Bilgi ve İletişim Teknoloji-
leri Akademi Geliştirme Teşvik Fonu’nu kuracak. Bu fon,
öğrencilerinin pratik becerilerini geliştirmeleri için öğ-
retici deney ekipmanları sağlayacak. Bu fonla öğrencile-
rin yeteneklerini göstermesine, iş bulmasına ve yetenek
arzı ile talep arasındaki verimli eşleşmeyi yakalamasına
yardımcı olacak tüm paydaşların birlikte çalışması he-
defleniyor. Huawei Kurumsal İş Grubu Hizmet Başkan
Yardımcısı Hank Stokbroekx, konferans kapsamında
yaptığı açıklamada şunları söyledi; “Her yıl 600 ila 1.000
adet Huawei Bilgi ve İletişim Teknolojileri Akademisi
kuracağız. Bu akademilerle, dijitalleşen dünyada daha
fazla öğretmene ve öğrenciye fayda sağlamayı, daha
fazla insanın eşit ve kaliteli eğitimden yararlanması-
nı, dijital becerilerini geliştirmesini ve sektöre yeni bir
ivme kazandırmasını amaçlıyoruz. Bu program aynı za-
manda, Huawei’nin ekosistem gelişiminin yeni bir aşa-
masını da işaret ediyor. Huawei gelecekte, endüstrilerin
dijital dönüşümünü teşvik etmek için ekosistemdeki
tüm paydaşlarla iş birliğini derinleştirecek, yatırımları
artıracak ve çok yönlü, tam zamanlı sürdürülebilir bir
yetenek ekosisteminin inşasını hızlandıracak.”
Huawei 2 Milyon Bilişim Uzmanı
Yetiştirecek!
haberler
7. 7
2014 yılından bu yana Samsung Electronics Türkiye’de
Kurumsal İletişim Departmanı’ndan yöneticilik yapan
Sibel Hür, mart ayı itibarıyla firmanın yeni Kurumsal
İletişim ve Pazarlama İletişimi Lideri olarak atandı. 2006
yılında Bilgi Üniversitesi Karşılaştırmalı Edebiyat Bölü-
münden mezun olan Sibel Hür, MBA programını Bilgi
Üniversitesi’nde tamamladı. Kurumsal iletişim alanında
yaklaşık 15 yıllık tecrübe sahibi olan Hür, önde gelen
birçok şirketin kurumsal departmanında önemli görevler
üstlendi. Profesyonel iş hayatına 2005 yılında Siemens’te
başlayan Hür, 2011 ve 2014 yılları arasında Yıldız Hol-
ding’de iletişim departmanında yöneticilik yaptı. 2013 yı-
lında Yıldız Holding’de Kurumsal İletişim. Müdürü olarak
göreve getirilen Hür, 2014 yılında Samsung Electronics
Türkiye’ye iç iletişim müdürü olarak katıldı. 2016 yılından
bu yana Samsung Electronics Türkiye’de kurumsal ileti-
şim müdürü olarak. görev yapan Hür, 2020 yılının Mart
ayından itibaren artık kurumsal iletişim ve pazarlama
iletişimi lideri olarak görevine devam edecek. Sibel Hür’e
yeni görevinde BT Günlüğü olarak başarılar diliyoruz.
Samsung Türkiye Kurumsal
İletişim ve Pazarlama İletişimi
Lideri Sibel Hür Oldu
Turkcell coronavirus’e karşı korunma önlemleri kapsamında telefonlar ve tabletlerin nasıl temizlenmesi gerektiği-
ni anlatan video hazırladı. Tüm dünyayla birlikte ülkemizi de etkisi altına alan koronavirüs salgınına karşı Dünya
Sağlık Örgütü ve Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen önlemlere ek olarak kişisel temizlik de büyük önem taşıyor.
Sağlık uzmanları yeni tip koronavirüsün nesneler üzerinde de canlı kalabildiğine dikkat çeki-
yor. Cep telefonları ve tabletlerin de gün içerisinde en sık kullanılan teknolojik aletler arasında
olduğunu hatırlatan uzmanlar, el hijyenine dikkat edilmediği takdirde virüsün birkaç saat boyun-
ca telefon ve tablet yüzeylerinde canlı kalabildiği uyarısında bulunuyor. Ayrıca hijyen için doğru
kimyasalların kullanılmaması durumunda elektronik cihazların zarar görebilme ihtimalinin de
unutulmaması gerekiyor.
Haberin devamına ve Turckcell’in videosuna aşağıdaki bağlantıdan veya QR kod ile ulaşa-
bilirsiniz. https://www.btgunlugu.com/coronavirus-internetimizi-nasil-etkiledi/
Turkcell Cep Telefonu ve Tabletleri Hijyenik Tutma Rehberi Yayınladı
Çin’in Wuhan kentinden dünyaya yayılan ve 2
milyona yakın kişiyi enfekte eden coronavirus için
çalışmalar hız kesmeden devam ediyor. Bilim adam-
ları COVID-19 için aşı ve kesin tedavi yöntemlerini
araştırırken, bugün bir araştırma da VR teknolojisi
ile yapıldı. George Washington Üniversite Hastanesi,
VR teknolojisini kullanarak coronavirus’ten dolayı
enfekte olan akciğerleri görme imkanını sunma-
ya başladı. VR görüntüleme yazılımı geliştiricileri
olan GWU torasik cerrahi şefi Dr. Keith Mortman ve
Surgical Theatre tarafından kodlanan bu VR demosu
sayesinde sağlık alanında gelişmelerin yaşanılacağı
söyleniyor. Örneğin VR teknolojisini kullanarak en-
fekte olmuş olan akciğer ve diğer organlar üzerinde
deneyler yapmak mümkün olacak. Bu sayede virüsün
panzehirini bulmak daha da kolay-
laşacak.
Haberin devamına ve videoya
aşağıdaki bağlantıdan veya QR
kod ile ulaşabilirsiniz. https://
www.btgunlugu.com/vr-teknolo-
jisi-covid-19-icin-kullanildi/
VR Teknolojisi COVID-19 İçin Kullanıldı
8. özel haber
Ekiplerin evden verimli ve güvenle çalışabilmesi için Microsoft Teams
uygulamasına yeni özellikler eklendi.
Teams ve Sanal Masaüstü İle
Evden Güvenli Çalışın
Bu hafta üçüncü yılını kutlayan Teams’in ekip çalış-
ması için önemini ve faydasını her ölçekten binler-
ce şirket keşfetmeye devam ediyor. Bugün Fortune
listesindeki en büyük 100 şirketin 93’ü ve dünyanın
dört bir yanındaki 44 milyon çalışan günlük iş ope-
rasyonlarında bu programdan faydalanıyor. Teams
kullanan 14 şirketin çalışan sayısı 100 binden fazla.
Bunlar arasında Ernst & Young, SAP, and Continental
AG ve 440 binden fazla çalışanı bulunan Accenture
da yer alıyor.
Skype entegrasyonuyla günümüzün dijital iş plat-
formları arasında öne çıkan Microsoft Teams, fiziksel
sınırları kaldırıyor. Ekiplerin her yerden kesintisiz,
verimli ve güvenli çalışmasını sağlıyor. Microsoft,
özellikle teknoloji desteğinden yoksun olan çalışan-
lara ve sağlık sektörü uzmanlarına daha fazla yar-
dımcı olmak için, Teams’e 3. yılında yeni özellikler
ekledi.
Daha Verimli Çalışmak İçin Yeni Özellikler
Gerçek zamanlı gürültü kesme özelliği, klavye tuşları
ya da dışarıdan gelen sesler gibi rahatsız edici arka
plan gürültüsünü en aza indirerek söylenenlerin ra-
hatça duyulabilmesini sağlıyor.
Büyük çaplı görüntülü toplantılarda söz almak çok
kolaylaştı. Teams şimdi, videoda el kaldırma hareket-
lerini algılıyor ve söz isteyen çalışanlar kendilerini
daha rahat ifade edebiliyor.
Yeni başka bir özellik olan Teams Rezervasyonlar ile
doktor muayenelerinin zamanlamasını yapmak, ran-
devu ayarlamak kolaylaşıyor.
Teams, devam eden görüşmelerin daha verimli geç-
mesi için ayrı bir pencerede sohbet etmeye de olanak
tanıyor.
Çevrimdışı ve düşük bant genişliği desteği sayesinde
Teams, internet bağlantısı olmasa bile sohbet mesaj-
larının okunmasına ve yanıtlanmasına imkân veriyor.
RealWear adlı akıllı başlığı kullanan endüstriyel saha
çalışanları, Teams entegrasyonunun sesli komutla
sağladığı “eller serbest” özelliği sayesinde hiçbir ci-
haza dokunmadan, sorguladıkları bilgilere erişebili-
yor ve diğer uzmanlarla uzaktan iletişim kurabiliyor.
Windows Sanal Masaüstü ile iş bilgisayarına, uygula-
malara ve dosyalara her yerden güvenli erişim
Microsoft Azure’da sunulan Windows Sanal Masa-
üstü uygulaması iş bilgisayarındaki masaüstünü ve
uygulamaları sanallaştırılabiliyor ve istenen cihazda
bunları kullanıma sunuyor. Kimin hangi şartlarda
hangi dosyalara ve uygulamalara erişebileceği önden
karar veriliyor. Böylece çalışanlar, güvenli, güncel ve
yüksek performanslı bir sanal ortamda işlerini yürü-
tebiliyor. Ofis dışındaki kullanıcılar, bir web tarayıcı-
sı aracılığıyla istenen dosyalara ve uygulamalara, iş
yerindeki bilgisayarlarının sahip olduğu özelliklere
kavuşuyor.
8
9. Dassault Systèmes günümüzün toplumsal ve çevresel
sorunlarına yönelik farkındalığı artırmayı ve insanları
daha iyi bir gelecek için sürdürülebilir inovasyonlar
kurgulamak için sanal dünyayı kullanmalarına ilham
vermeyi amaçlayan.küresel bir girişim olan Only Prog-
ress is Human programını başlattı. İki yıl sürecek olan
girişimle Dassault Systèmes, insanlığın sağlık, şehirler,
enerji, su ve diğer alanlarda karşılaştığı en önemli so-
runlardan bazılarına odaklanan.10 “Act-Eylem” aracı-
lığıyla insanları harekete geçirecek. Bu eylemler, sanal
ikiz deneyimlerinin ‘Gelecekte sağlığımızı nasıl daha
iyi kontrol edebiliriz?’ sorusundan ‘En değerli kayna-
ğımızı nasıl koruyabiliriz?’ sorusuna kadar uzanan bir
yelpazede karşılaşılan sorunları çözmede insanları.
nasıl.güçlendirdiğini ortaya koyacak ve geleceği ye-
niden tasarlayarak, ürünlerin tasarlanma ve üretilme
şeklini değiştirerek ve insan merkezli ve gerçek dünya
deneyimleri yaratarak ilerlemeyi teşvik edecek. Duygu-
ya ve ‘Sanal dünyalar duyguları deneyimleme şeklimizi
nasıl değiştirebilir?’ sorusuna odaklanan ilk Eylem, 26
Şubat’ta Paris’teki Jardin des Plantes’de gerçekleşti
ve sanal dünyanın hem akla hem.de duygulara nasıl
hitap edebileceğini ve böylece pozitif adımlar atmayı
nasıl mümkün kıldığını gösterdi. Dassault Systèmes’in
çözümleri kullanılarak tasarlanan ve 3D yazıcıyla üre-
tilmiş.ilk tamamen çalınabilir keman olan 3Dvarius’un
da. yer alacağı ‘Virtual Harmony‘ adı verilen bu benzer-
siz müzikal ve görsel deneyim, öğrencilere.yeni nesil
enstrümanlar yaratmaları için çağrıda bulundu. Dassa-
ult Systèmes’in 3DEXPERIENCE platformu ve uygu-
lamaları ile geliştirilen sanal ikiz deneyimleri şimdiye
kadar endüstrinin yeni tıbbi tedavilere öncülük etme-
sini, şehirlerdeki hizmetlerini iyileştirmesini ve kirli-
liği emen bir heykel tasarlamasını sağlamış durumda.
Bu platform ve uygulamalar, insanların fiziksel olarak
yaratmadan önce çözümleri kullanımları bağlamında
tasarlamalarını, simüle etmelerini, test etmelerini, an-
lamalarını ve deneyimlemelerini sağlayarak yeni keşif
olanakları sunuyor.
Dassault Systèmes Only Progress is Human Girişimini Başlattı
Türk Telekom, koronavirüs’ün toplumsal ve
ekonomik etkilerine karşı mücadelede, Milli
Dayanışma Kampanyası’na destek oldu.
Türkiye’nin lider iletişim ve teknoloji şirketi
Türk Telekom, salgından mağdur olan vatandaşlar için Cumhurbaşkanı öncülüğünde başlatılan Millî Dayanışma
Kampanyası’na, tüm çalışanları adına toplamda 40 milyon TL’yi aşkın bağışla katılıyor. Kampanyaya dair açık-
lamalarda bulunan Türk Telekom CEO’su Ümit Önal, “Sayın Cumhurbaşkanımızın liderlik ettiği Millî Dayanış-
ma Kampanyası’na toplumun tüm kesimlerinden gelen destek çığ gibi büyüdü. Türk milletinin ne kadar yüce
gönüllü ve samimi olduğunu ortaya koyan bir tablo ile karşılaştık. Böyle mukaddes bir toplumun ferdi olmaktan
gurur duyuyorum” dedi ve sözlerine şöyle devam etti: Ben de bu ayki maaşımla kampanyaya katıldım. Kurumu-
muzdan üst düzey yönetici arkadaşlarım da sağ olsunlar imkânları ölçüsünde bu desteği. güçlü katkılarıyla de-
vam ettirdiler. Bu zorlu dönemde kesintisiz iletişimin devam etmesi için var gücüyle çalışan tüm Türk Telekom.
ailemiz adına da 40 milyon TL’lik bir destekte bulunduk. Umuyorum ki devlet-toplum-kurum dayanışması ile
bu badireden de güçlenerek çıkacağız. Salgınla ve salgının neden olduğu ekonomik sorunlarla da sonuna kadar
mücadele edeceğiz. Çünkü, Biz Bize Yeteriz” dedi.
Türk Telekom
Milli Dayanışma
İçin 40 Milyon TL
Bağış Yaptı
9
haberler
10. 10
Korona salgınına yönelik alınan tedbirler nedeniyle
artık pek çok teknoloji mağazası geçici olarak ma-
ğaza faaliyetlerini durdurdu ve satışları online ma-
ğazalara kaydırdı. Böyle olunca tüketicilerin online
alışveriş sırasında danışma, uygun ürünü belirleme
konusunda destek ihtiyacı oluştu. TP-Link, daha
önce mağazalarda satış destek ekiplerinin verdiği
bu hizmeti, artık Canlı Destek Hattı’ndan sunmaya
başladı. Tüketicilerin ağ ürünü ihtiyacını doğru sap-
tayabilmesi ve uygun ürünü alabilmesi için zaman
zaman desteğe ihtiyaç duyduğunu belirten Ülke
Müdür Yardımcısı Ali Dinçer, online alışveriş yapar-
ken TP-Link ürünlerine ilişkin bu tarz bir desteğe
ihtiyaç duyanların, web sitesindeki Canlı Destek
hattından yardım alabileceğini söylüyor. “Daha
önce mağazalarda müşteri ile direkt iletişim kurup
uygun ürün seçiminde yardımcı olan. kadroların
eksikliğini bu yolla gidermeyi hedefliyoruz. Soru-
nuna ya da ihtiyacına uygun ağ çözümü ne olmalı,
hangi model uygun bir çözüm olur gibi konularda
satış öncesi desteği vermeye başladık” diyor. Türk
tüketicisinin teknoloji alımında genellikle destek,
öneri, yardım aradığını belirten Dinçer, “Ağ ürünleri
çok çeşitli ve farklı gereksinimlere çözüm sağlayan.
farklı ürün grupları var. Örneğin WiFi sinyallerinin
evin her yerine yeterince ulaşamadığı durumlar
için menzil artırıcı ürünler, powerline adaptörler ya
da Mesh teknoloji ürünler çözüm olabilir. Bu ürün
gruplarından hangisinin uygun olduğunu belirleyip,
daha sonra o grup içinde hangi modelin kullanıcı-
nın sorununu çözeceğini saptama için bilgi birikimi
gerekiyor. Canlı Destek Hattı’nda bu konuda tüketi-
cilere yardımcı olacağız” diyor.
TP-Link Online Alışverişte Sanal
Satış Desteği Veriyor
Red Hat, şirketlerin kurumsal açık kaynak çözümleri-
ne olan yaklaşımını ve kazandıkları avantajları açığa
çıkardığı araştırmasını paylaştı. Şirket, devamı niteli-
ğinde olan geçen seneki araştırmada BT liderlerinin açık
kaynak hakkındaki düşüncelerini, neden tercih ettik-
lerini ve gelecekte ne yapacaklarını açığa çıkartmıştı.
Kurumsal açık kaynak çözümlerinin dünya çapındaki BT
departmanlarının tercihi haline geldiğini belirten The
2019 State of Enterprise Open Source: RedHat Report
araştırmasına göre kurumlar daha önce kapalı kaynak.
teknolojileri kullandığı kategorilerde açık kaynağı tercih
ediyor. Red Hat, bu seneki araştırmasında BT liderle-
rinin açık kaynağa yönelik amaçlarının ve kullanım
şekillerinin değişimini açığa çıkarmayı hedefledi. 4 böl-
geden 950 BT lideri araştırmaya katılırken, bu liderlerin
araştırmaya katılabilmesi için kurumsal açık kaynağa
yönelik bilgi birikimine sahip olması ve kurumlarındaki
cihazların en az yüzde 1’inde Linux’un yüklü olması ge-
rekiyordu. Araştırma sırasında kurumsal açık kaynağın
gerçek durumuyla ilgili daha dürüst ve geniş bir çerçeve
oluşturabilmek için RedHat müşterilerine araştırmanın
sponsorunun RedHat olduğu söylenmedi.
Araştırmanın devamına aşağıdaki
bağlantıdan veya QR kod ile ulaşa-
bilirsiniz.
https://www.btgunlugu.com/ku-
rumsal-acik-kaynak-kullanimi-ar-
tis-gosterdi/
Kurumsal Açık Kaynak
Kullanımı Artış Gösterdi
haberler
11. 11
McKinsey, 140’tan fazla ülke ve bölgede etkileri görülen koronavirüsün
ekonomik yansımalarını iki farklı senaryo ile ortaya koydu.
McKinsey Coronavirus’ün
Ekonomiye Etkilerini Araştırdı
McKinsey & Company, 140’tan fazla ülke ve böl-
gede etkileri görülen koronavirüsün merak edilen
ekonomik yansımalarını iki farklı senaryo ile ortaya
koydu. Şirketin 65’i aşkın ülkedeki deneyimi, veriye
dayalı modelleri ve geçmiş vakaların incelenmesi
ile oluşturulan analizler orta ve uzun vadeli iyileş-
me senaryolarını temel alıyor. McKinsey ayrıca bu
sürecin tedarik zincirine etkilerine ve liderlerin kriz
süreçlerinde uygulayabilecekleri etkili yöntemlere
dair de bilgiler paylaştı.
Yönetim danışmanlığı firması McKinsey & Com-
pany, koronavirüsün yarattığı COVID-19 hastalığı-
nın ekonomiye ve iş dünyasına etkilerini analiz etti.
Yaşanmakta olan süreç, sosyal ve ekonomik boyutta
kaygı yaratıyor. 11 Mart tarihinde Dünya Sağlık Ör-
gütü’nün koronavirüsü küresel salgın ilan etmesinin
de etkisiyle tüm dünyada geniş çaplı önlemler alın-
maya başlandı. Yaşanan trajik olayların ekonomik
boyutları ise merak konusu. Bu kapsamda McKin-
sey, 65’i aşkın ülkedeki deneyimiyle, belirsizliğini
koruyan COVID-19 sürecine dair iki farklı senaryo
üzerinden salgının ekonomiye muhtemel etkilerini
araştırdı. Aynı zamanda koronavirüsün iş dünyası
için kritik önem taşıyan tedarik zincirine etkilerine
ve liderler için zorlu bir süreç olan kriz yönetiminde
başarı getirecek uygulamalara dair bilgi ve verileri
açıkladı. Geçmiş dönem vakaları incelenerek orta ve
uzun vadeli iyileşme senaryolarına odaklanılan bu
analizler, belirtilen senaryonun gerçekleşmesi duru-
muna göre yapılmış birer tahmin niteliği taşıyor.
İyimser Senaryo: Orta Vadede İyileşme
Bu senaryoda Avrupa ve Amerika’da nisan ayı or-
tasına dek vaka sayısı artmaya devam ediyor. Asya
ülkelerinde vakalar zirve yapıp azalmaya başlıyor,
Afrika ve Okyanusya’da salgın sınırlı kalıyor. Yerel
ve ulusal karantina, evden çalışma ve eğitim gibi
fiziksel izolasyon uygulamaları sayesinde hastalığın
artışı önleniyor. Yeterli testlerle salgının boyutları
ölçümleniyor. Virüs mevsime bağlı olarak sıcaklık
artışları ile birlikte azalıyor. Mayıs ayı ortasında ge-
nel olarak toplumlarda iyimserlik hakim oluyor. Gü-
ney yarımkürede kış ayları ile birlikte virüs çoğalma
eğilimi gösterse de ülkeler bu döneme hazırlıklı
olduğu için kontrol daha kolay sağlanıyor. Ayrıca
virüs Kuzey yarımkürede mevsimsellik gösteriyor ve
havaların ısınmasıyla birlikte yayılma hızı düşüyor.
Sonbaharda virüs yeniden aktive oluyor ancak ciddi
bir mutasyon geçirmiyor ve elde edilen deneyim sa-
yesinde sosyal ve ekonomik hareketlilik sağlanıyor.
Bu iyimser tabloda dahi, geniş kapsamlı karantina
uygulamaları, seyahatlerin kısıtlanması ve fiziksel
izolasyon önlemleri bireysel ve kurumsal harca-
malarda keskin bir düşüş yaratıyor ve ekonomide
2. çeyrek dönem sonuna dek durgunluk yaşanması
bekleniyor. Bu dönem sonunda salgın kontrol altına
alınmış olsa da durgunluğun yarattığı ekonomik
etkiler, 3. çeyrek dönem sonuna dek kendini göste-
riyor. Bu durumda tüketiciler evde kalmaya devam
ederken, şirketler gelir kaybediyor, yatırımlar yavaş-
lıyor ve istihdam oranlarında azalma yaşanıyor.
Düşük faiz oranlarının korunmasıyla 1. çeyrek dö-
nemde para politikalarındaki iyileştirmeler olumlu
ancak sınırlı bir etki yaratıyor; 2. ve 3. çeyrek dö-
nemdeki ekonomik kaybın önüne geçmekte yeterli
olmuyor. Bu senaryoda, Avrupa ve Amerika’da eko-
nominin iyileşmesi 4. çeyrek dönemde gerçekleşme-
si beklenirken, 2020 yılı küresel GSYİH’de yıl başın-
daki beklentilerin altında bir büyüme sağlanıyor.
McKinsey & Company ‘nin analiz-
lerinin devamına aşağıdaki bağlan-
tıdan veya QR kod ile ulaşabilirsi-
niz.
https://www.btgunlugu.com/coro-
navirus-internetimizi-nasil-etki-
ledi/
özel haber
12. 12
VMware, yeni başlattığı Partner Connect prog-
ramı ile iş ortaklarına daha kolay çalışma imkanı
sunuyor. VMware, iş ortaklarının iş modellerine
uyum sağlayacak şekilde VMware ile iş yapmaları-
nı sağlamak için tasarlanmış yeni, önemli ölçüde
basitleştirilmiş ve esnek bir program olan VMware
Partner Connect‘i başlattığını duyurdu. VMware
Partner Connect, müşterilerinin ihtiyaçlarını karşı-
layabilmek için iş ortaklarını destekleyerek VMware
teknoloji ve hizmetlerinin sağladığı avantajlardan
daha fazla. şirketin faydalanmasını sağlıyor. İş
ortakları basitlik, seçenek ve inovasyon sağlayan
gelişmiş deneyimle müşterilerine sundukları değere
göre ödüller kazanıyor. VMware Partner Connect’te
İş Ortağı, Gelişmiş İş Ortağı ve Ana İş Ortağı olmak
üzere üç kademe yer alıyor. Tanıtım sırasında yüz-
lerce iş ortağı, Ana İş Ortağı olarak belirlendi. Farklı
stratejik BT önceliklerine göre.Ana Hizmet Yet-
kinlikleri’ni başarıyla tamamlayan bu iş ortakları,
müşterilerinin en uygun VMware çözümünü tespit
etmelerine ve uygulamalarına yardımcı oluyor. Ana
Ortaklar ayrıca, VMware ile birlikte iş planlama ve
ortak satış yapma fırsatı için dağıtım ve tüketim
avantajlarının yanı sıra önceliklendirme gibi kap-
samlı ödüller kazanıyor.
Aşağıdaki bağlantıdan veya QR kod ile haberi-
mizin detaylarına ve yapılan
iyileştirmelere ulaşabilirsiniz.
https://www.btgunlugu.com/
vmware-partner-connect-prog-
rami-ile-kolay-calisma-imka-
ni-sunuyor/
VMware Partner Connect İle
Kolay Çalışma İmkanı
Dijital haklar savunuculuk grubu Access Now bir
şeffaflık raporu yayınlaması için video konferans
şirketini Zoom uygulamasının geliştiricisine açık bir
mektup yayınladı. Şeffaflık raporlarının yayınlanma-
sı, büyük teknoloji şirketleri için yaygın bir uygula-
madır. Örneğin; Google ve Microsoft gibi firmalar,
kolluk kuvvetlerinden ve hükümetlerden aldıkları
kullanıcı veri taleplerin sayısını paylaşmak zorunda.
Ancak Zoom, daha küçük bir şirket olması ve daha az
kişisel veri tutması nedeniyle şimdiye kadar şeffaf-
lık raporu yayınlamamıştı. Zoom, çalışanlar, aileler
ve hatta başkanlık kampanyaları, devam eden koro-
navirüs salgını nedeniyle sanal toplantılarda video
konferans için kullandığından önemli bir büyüme
kaydetti. Access Now, Zoom’un bir şeffaflık raporu
yayınlaması gerektiğini savunuyor. Böylece halka şir-
ketin kullanıcı verilerini nasıl ele aldığı ve koruduğu
hakkında bilgi verilebilir. Access Now’ın ABD politika
analisti Isedua Oribhabor ve Access Now’ın genel da-
nışmanı Peter Micek, “Zoom’un hizmetlerine yönelik
artan talep firmanın kişisel veriler ve hassas bilgi-
ler çalan hackerlar için bir hedef haline getiriyor.”
ifadelerini kullandı. Hackerların hedefi halinde olan
uygulamanın ne kadar veri topladığı ve bu verileri
nasıl sakladığı bu yüzden paylaşılmalı. Eğer firma ve-
rilerini iyi koruyamıyorsa milyonlarca kişinin bilgisi
sızdırılacak. Zoom’un yakın zaman içerisinde Access
Now’ın bu talebine cevap vermesi bekleniyor. Baka-
lım konferans uygulaması hangi verileri topluyormuş
ve bunlar nasıl saklıyormuş? Bekleyip göreceğiz.
Zoom Uygulaması Şeffaflık
Raporu Açıklayacak
haberler
13. 13
röportaj
Coronavirus salgını sebebiyle birçoğumuz evlerimize kapanmış
durumdayız. Dışarı çıkmadan ulaşabildiğimiz sınırlı şeylerden biri olan
internet üzerinde yoğunluk artışı yaşanıyor.
Coronavirus İnternetimizi
Nasıl Etkiledi?
DE-CIX International CEO’su Ivo A. Ivanov sorularımız
cevaplıyor.
Coronavirus nedeniyle insanların evden çalış-
ması ve dışarıya çıkmaması internet kullanımını
nasıl etkileyecek?
Aslında bu sorunun cevabını artık net rakamlarla orta-
ya koyabiliyoruz. Dünyanın pek çok yerinde başlayan
karantina ve insanların kendilerini izole etmeleriyle
özellikle geçtiğimiz hafta, Korona virüsünün yarattı-
ğı evde kalma halinin internet kullanımı üzerindeki
etkisi ile ilgili pek çok ön bilgiyi edindik. Örneğin
dünyanın en büyük Internet Değişim Noktası DE-CIX
Frankfurt’ta önceki 1 haftalık döneme göre ortalama
veri trafiği yüzde 10 arttı. Geçtiğimiz birkaç hafta ile
kıyaslandığında Skype, Teams ve WebEx gibi video
konferansların trafiğinde yüzde 50 dolaylarında bir ar-
tış gözlemledik. Ayrıca evden çalışma sistemine geçişle
birlikte, VPN kullanıcı sayısında da önemli bir artış
görüldü. Son 1 hafta içinde online ve bulut oyunların
yarattığı trafikte de yüzde 25 oranında bir yükselme
ivmesi var. Aynı şekilde sosyal medya platformlarının
kullanımında da artış göze çarpıyor. İtalya’daki geliş-
melere baktığımızda (Korona salgınında İtalya Al-
manya’dan 4 hafta ilerde gidiyor) DE-CIX Frankfurt’ta
toplam yüzde 30 civarında bir artış öngörüyoruz.
Bahsettiğim gibi, ilk artışı geçtiğimiz hafta yüzde 10
dolaylarında gördük. Gelecek gün ve haftalarda yüzde
20’lik bir artış daha olması muhtemel.
Şu bilgiyi de özellikle paylaşmak isterim. Belki de bu
veriler, insanın ne derece sosyal bir varlık olduğunu
kanıtlar nitelikte. Son bir haftada elde ettiğimiz veriler
bize sadece internet trafiğindeki artışı değil; aynı
zamanda trafiğin arttığı kaynakları da gösteriyor. Bu
noktada, Korona günlerindeki veri trafiğine baktığımız-
da veri akışı daha çok video’lar üzerinden gerçekleşiyor
diyebiliriz. Ancak şuraya dikkat çekelim; veri trafiği
artışında, tıkla-izle videoların yanı sıra bu dönemde
özellikle Skype ve Whatsapp gibi video aramalarının
yarattğı trafik kaldıraç görevi görüyor. Bu tür video
içeriklerin veri trafiğindeki oranı, haber videoları hariç
olmak üzere haber sitelerine girişin yarattığı trafikten
çok daha büyük.
İnternet Servis Sağlayıcıların kapasiteleri sizce
yeterli olacak mı?
Doğru bir noktaya değindiniz. Çünkü bu dönemde ka-
pasite taleplerindeki artış oldukça dikkat çekiyor. Mart
ayının başından itibaren, DE-CIX’in bulunduğu tüm
ağlarda ek kapasite taleplerinde yüzde 20’lik bir artış
var. Özellikle ana global internet ve içerik sağlayıcıların
kapasitelerinde artış görüyoruz. Kapasitelerin iki katın-
dan fazlaya çıktığı örnekler de var. New York, Madrid,
Frankfurt gibi uluslararası veri üslerinde DE-CIX In-
ternet Değişim Noktaları’ndaki kapasite artış talepleri
oldukça yüksek. Buralarda en yoğun zamanlarda yeni
rekor düzeylerine çıkan veri trafikleri de gözlemledik.
Röportajımızın devamına aşağı-
daki bağlantıdan veya QR kod ile
ulaşabilirsiniz.
https://www.btgunlugu.com/coro-
navirus-internetimizi-nasil-etki-
ledi/
IvoA.Ivanov,DE-CIXInternationalCEO
14. 14
haberler
Windows 10 2004 güncellemesi özellikle Azure ve
Linux tarafında bir çok yenilik ile geliyor. İşte gün-
cellemenin detayları. Microsoft, uzun bir süredir
Windows 10’a küçük ama etkili yenilikler sunaca-
ğı 2004 isimli güncellemesi üzerinde çalışıyordu.
2019’un sonunda başlayan bu çalışmalar nihayet
meyvesini vermeye başladı. Bugünden itibaren
indirmeye sunulan bu güncelleme ile özellikle
Azure ve Linux tarafında bir çok iyileştirme yapı-
lıyor. Windows 10, Linux için Windows Subsystem
sayesinde kullanıcıların bir süre Windows içinde
Linux dağıtımlarını kullanmalarına izin verdi.
Ancak şimdi, WSL’nin 2. sürümü ile çok daha fazla
performans elde edebileceksiniz. Windows’un tam
sistem uyumluluğu sağlayan Linux çekirdeği ile
sayesinde Linux sistemler, Windows Update gibi
güncellenebilecek. WSL 2 ayrıca ARM64 aygıtları
için destek getiriyor. Bu sayede, Surface Pro X gibi
cihazlarda da bu özelliği kullanmak artık mümkün
olacak. WSL 2 ayrıca önceki sürüme göre perfor-
mansı büyük ölçüde arttıraca. Microsoft bu yeni
sürüm ile birlikte sıkıştırılmış bir dosyayı açmanın
20 kata kadar daha hızlı olabileceğini söylüyor.
Haberimiz devamına aşağıdaki
bağlantıdan veya QR kod ile
ulaşabilirsiniz.
https://www.btgunlugu.com/
windows-10-2004-guncelleme-
si-bir-dizi-yenilik-ile-geliyor/
Windows 10 2004 Güncellemesi
Bir Dizi Yenilikle Geliyor
KPMG Küresel CIO Araştırması’nın sonuçları açıklan-
dı. Teknoloji yatırımlarını artıran şirketlerde son 15
yılın en yüksek bütçe artışı yaşandı. KPMG’nin Har-
vey Nash ile gerçekleştirdiği CIO Araştırması’na bu
yıl aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 108 ülkeden
3 bin 645 BT lideri katıldı. Yüzde 12’sini kadın BT
liderlerinin oluşturduğu katılımcılar, şirketlerde bilgi
teknolojilerinin yönetimindeki dönüşüme ışık tutu-
yor. “Değişen Bakış Açısı” başlığıyla hazırlanan rapora
göre, şirketlerin teknoloji yatırımları son 15 yılın en
büyük bütçe artışı gerçekleşti. Raporu değerlendiren
KPMG Türkiye Teknoloji Lideri Alper Karaçar, verim-
lilik ve tasarrufa vurgu yapan şirketlerde bile tekno-
lojiye yatırımın arttığını söyledi. Karaçar, “Sorun ne
olursa olsun, teknoloji cevabın bir parçası gibi görü-
lüyor. Bu yatırımların arkasındaki en büyük sebep,
siber güvenlik, veri analitiği, yapay zeka, otomasyon
ve dönüşüm. Ürün ve hizmet kalitesini iyileştirecek
yatırımlar ağırlıkta. Çünkü bunlar doğrudan ciroya
yansıyor” dedi. “Değişen Bakış Açısı” adını taşıyan
KPMG-Harvey Nash 2019 CIO Araştırması’ndan öne
çıkan bazı başlıklar şöyle: 2019’da bütçe artışı bildi-
ren teknoloji liderlerinin sayısı en yüksek seviyede.
Artış yüzde 49’dan yüzde 55’e yükseldi. Şirketlerin
küresel durgunluktan çıkmaya çalıştığı 2010 yılı dı-
şında, görülen en büyük sıçrama oldu.
Haberimiz ve araştırmanın detayla-
rına aşağıdaki bağlantıdan veya QR
kod ile ulaşabilirsiniz.
https://www.btgunlugu.com/
son-15-yilin-en-buyuk-butce-arti-
si-gerceklesti/
Son 15 yılın En Büyük Bütçe
Artışı Gerçekleşti
15. 15
Google, metni yazıya dökme platformunu büyüt-
meye devam ediyor. Google Cloud Speech API’ları
artık yeni dil seçeneklerine kavuştu. Google Cloud;
Arnavutça, Birmanca, Estonca, Makedonca, Moğol-
ca, Pencap ve Özbekçe desteğiyle konuşma-metin
API’ını bugün dünya çapında 200 milyon kişiye daha
ulaştırmayı başardı. Güncelleme ile dil yükseltmele-
rini de içeren API artık 70’ten fazla dili destekliyor.
API ayrıca, transkriptlerdeki belirli hoparlörlerle
kelimeleri ilişkilendirme ve Almanca, Fransız-
ca, Japonca ve İsveççe gibi dilleri otomatik olarak
noktalama becerisine de sahip oluyor. Geçen hafta,
Google Translate Uygur ve Türkmen gibi yeni diller
için destek ekledi. Çarşamba günü ise Google Asis-
tan, uzun biçimli içeriğin daha etkileyici bir sesle
okunmasını ve çevrilmesini sağladı. Google Asistan,
bugün Amazon’un Alexa’sından iki kat daha fazla
dil ve piyasadaki diğer yapay zeka yardımcılarından
daha fazla efektif olarak kullanılabiliyor.
Google Cloud Speech
Büyümeye Devam Ediyor
Hitachi, kuruluşların dijital dönüşüm yolculuklarında rekabet avantajı ve daha iyi
iş sonuçları elde etmeleri için tasarlanan dünyanın en hızlı ve güçlü veri yönetim
platformu Hitachi Virtual Storage Platform 5000’i Mart ayında İstanbul’da dü-
zenlediği etkinlikle tanıttı. Hitachi Vantara Türkiye Genel Müdürü Önder Sönmez,
“Kurumsal veri yönetimi ve depolama alanında akla ilk gelen isim olarak bugün
dünyanın en hızlı ve güçlü platformu VSP 5000’in gücünü müşterilerimize ve iş
ortaklarımıza yakından gösterme fırsatı elde ettik. Sunduğumuz çözümlerle en uç
noktalardan veri merkezlerine ve buluta kadar verilerinden en iyi şekilde faydalan-
mak ve verinin gerçek gücünü açığa çıkarmak isteyen kuruluşlara veri yönetimi ve
depolamasına yönelik en iyi altyapı çözümlerini sunmakla kalmıyor şimdi ve gele-
cekte yaşayabilecekleri tüm zorlukları üstleniyoruz. Satış yapmaktan öte en büyük.
amacımız en iyi müşteri deneyimi ve memnuniyetini sağlamak” dedi.
Dünyanın En Hızlı ve Güçlü Veri Yönetim Platformu VSP 5000
TECNO Mobile Türkiye pazarına giriş yaptığını
açıkladı. Camon ve Spark akıllı telefon serisi sade-
ce Vodafone’da satışa sunulacak. Gelişmekte olan
60 pazarda var olan premium akıllı telefon mar-
kası TECNO Mobile, geçtiğimiz ay kamera odaklı
CAMON 12 Air ve Spark 4 Lite modelleri ile Türki-
ye akıllı telefon pazarına girişini duyurdu. TECNO
Mobile, ana şirketi olan Transsion Holdings için
anahtar konumunda. Transsion Holdings, IDC
2019 verilerine göre Afrika pazarında cep telefo-
nu ve akıllı telefon sıralamasında 1. sırada, global
cep telefonu sıralamasında ise 4. sırada yer alıyor.
Manchester City Futbol Kulübü’nün küresel iş or-
tağı olan TECNO Mobile, Türkiye pazarı için de bu
iş birliğini devam ettiriyor. Tüketicilere ulaşmak
için TECNO Mobile, hedef kitlenin tükettiği temel
temas noktalarını kapsayan 360 derecelik bir mar-
ka kampanyası yürütecek. TECNO akıllı telefonları
CAMON 12 Air ve Spark 4 Lite modelleri, öncelikli
olarak www.vodafone.com.tr ve Vodafone Yanım-
da mobil uygulaması aracılığıyla satışa sunulacak,
ayrıca Vodafone mağazalarında da yerlerini alacak.
TECNO Mobile Türkiye Pazarına
Giriş Yaptı
haberler
16. 16
Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş
Adamları Derneği (MOBİSAD), İstanbul Üniver-
sitesi Ulaştırma ve Lojistik Fakültesi iş birliğiyle
hazırladığı “Mobil İletişim Sektörü Raporu”nu
açıkladı. MOBİSAD Başkanı Mustafa Kemal Tur-
nacı, “2019 yılı içerisinde İstanbul Üniversitesi
Ulaştırma ve Lojistik Fakültesi öğretim üyeleri
ile hazırladığımız bu raporla sektörümüze hem
küresel hem de Türkiye ölçeğinde. bakış açısı
sunmayı hedefledik. Derneğimizde üye olan bü-
tün paydaşların ihtiyaçlarını göz önünde alarak
değerlendirmeler yaptığımız bu raporda sektö-
rün önde gelen yöneticileri, çalışanları ve pay-
daşlarına. yaptıkları katkılardan dolayı teşekkür
ediyoruz. Bu raporla sektör paydaşlarının çö-
züm bulmaya çalıştığı konular, sektörü en fazla
etkileyen ekonomik faktörler, sektörün ekono-
miye olan katkısını ele alarak kamu otoriteleri
tarafından yapılması gereken düzenlemeler ve
çözüm önerilerini sıraladık.” dedi. MOBİSAD’ın
açıkladığı ‘Mobil İletişim Sektör Raporu’na göre;
Türkiye’de yetişkinlerin yüzde 98’i cep telefonu
kullanırken, bunların yüzde 77’si akıllı telefon
kullanıyor.
Haberimiz ve raporun detay-
larına aşağıdaki bağlantıdan
veya QR kod ile ulaşabilirsiniz.
https://www.btgunlugu.com/
mobil-iletisim-sektor-raporu-
aciklandi/
Mobil İletişim Sektör
Raporu Açıklandı!
Huawei, Shenzen şehrinde gerçekleştirdiği Endüstri-
yel Dijital Dönüşüm Konferansı’nda yeni kurumsal iş
çözümlerini tanıttı. Huawei OptiXtrans DC908, ultra
bant genişliği ve basitleştirilmiş mimariye sahip Veri
Merkezi Bağlantısı (DCI) ağları oluşturmak için üre-
tildi. Huawei OptiXtrans DC908, 100G ve 800G ara-
sında esnek yapılandırmayı destekliyor. Dalga boyu
başına 800 Gbit / S ultra geniş bir kapasiteye sahip ve
Super C + L teknolojisiyle 220 dalga boyuna ulaşma-
ya da hazır. Sunulan ürün, müşterilerin bulut ça-
ğındaki büyük veri akışlarının zorluklarıyla kolayca
başa çıkmasına yardımcı oluyor. Bit başına maliyeti
düşüren ve optik fiberlerin değerini en üst düzeye
çıkaran özellikleriyle OptiXtrans DC908, müşterile-
rinin yatırım getirisini de artırıyor. Ayrıca Huawei AI
teknolojisi, aşamalı arızaların %60’ından fazlasını
otomatik olarak tahmin ediyor ve arıza kökenlerinin
otomatik analizi ile yanlış alarmları azaltıyor. DC
OptiX çözümü, 2019’un sonunda, 60’tan fazla ülkede
ve 120’nin üzerinde şirket tarafından tercih edildi.
Huawei SmartLi UPS ise endüstrinin güvenli akü
hücrelerini kullanıyor. UPS, akü dizisi ve akü paketi,
algılanan kör noktaları ortadan kaldırmak için üç
katmanlı bir yönetim sistemi oluşturuyor.
Haberimiz detaylarına aşağıdaki
bağlantıdan veya QR kod ile ulaşa-
bilirsiniz. https://www.btgunlugu.
com/huawei-yeni-nesil-kurum-
sal-is-cozumlerini-tanitti/
Huawei Yeni Nesil Kurumsal
İş Çözümlerini Tanıttı
haberler
17. 17
Koronavirüs sebebiyle hayat online dünyada yaşanmaya başladı. Türk
Telekom gerçekleştirdiği online basın toplantısı ile bizleri bilgilendirdi.
İnternet Trafiği Yüzde 30 Arttı!
Online basın toplantısı Türk Telekom CEO’su Ümit
Önal, GMY Yusuf Kıraç ve GMY Ali Gürsoy katılımıyla
gerçekleştirildi. Türk Telekom yöneticilerinin yaptığı
açıklamaya göre İnternet trafiği yüzde 30 artmış du-
rumda. İnsanların evden çıkmadığı bu zorlu günlerde
İnternet trafiğinin yavaşlamaması da sevindirici.
Ücretsiz 5GB İnternet ve 500 dk Konuşma
Türk Telekom CEO’su Ümit Önal sağlık çalışanları
için ücretsiz paket sunacaklarını açıkladı. Sağlık ça-
lışanlarının Türk Telekom hattı varsa 5GB ücretsiz
İnternet ve 500 dk konuşma ücretsiz olarak hatları-
na yüklenecek.
Yusuf Bey yaptığı açıklamada son 10 günde 100 bin
İnternet bağlantısı gerçekleştirdikleri beyan etti.
Bunların 60 bini Türk Telekom müşterisi 40 bini ise
diğer ISP’lerin Türk Telekom altyapısını kullanan
müşteriler.
Yusuf Bey şu sözlerle devam etti: MEB’in EBA yö-
nündeki trafiği beklenin biraz altında. Kapasitemiz
çok yüksek olduğu için artan yoğunluk müşterileri-
mizin bağlantılarını etkilemedi diyebiliriz. Şu anda
en yüksek bağlantı taleplerinin olduğu sürelerde
dahi kapasitemizin yüzde 50 sini kullanıyoruz. Son
2 yılda 2.4 milyon milyon haneye yüzde 70 ‘i fiber
olmak üzere İnternet bağlantısı sağladık. Her gün 3
ila 4 bin haneye İnternet ulaştırıyoruz.
Taşın Altına Elimizi Koyacağız!
Online Basın Toplantısı nda Ümit Önal yaptığı açık-
lamada şunları söyledi: Bakanlıklarımız ve 3 opera-
tör sürekli iletişim halindeyiz. Taşın altına elimizi
koymakla ilgili herhangi bir tereddüdümüz yok.
Gerekli adımları üç operatör olarak ortak bir şekilde
gerçekleştireceğiz. Ödemelerin ertelenmesi konu-
sunda yoğun bir talep almış değiliz. Bu sebepten
şimdilik gündemimizde değil. Ama gerekirse elimiz-
den geleni yaparız. Sabit İnternet’teki talep geçmiş
haftaya göre yüzde elli artmış durumda. İnsanların
evde olması İnternet trafiğini arttırdı ama bizler bu
trafiğin çok üstünde bir kapasiteye sahibiz. Şimdilik
bağlantılarda herhangi bir sorunumuz yok.
Netflix Sınır Tanımıyor
Yusuf Bey yaptığı açıklamada Türkiye’deki trafiğin
en fazla kullanıldığı sitelerin sırasıyla Youtube, Fa-
cebook ve Netflix olduğunu açıkladı.
özel haber
18. 18
telekom
5G Ne Zaman Türkiye’de
Kullanıma Sunulacak?
5G Hakkındaki Tüm
Soruları Cevaplıyoruz...
Neredeyse on yıl oldu, ancak 5G sonunda bir gerçeklik
haline geliyor. Dünyada operatörler son birkaç yıldır mobil
5G bağlantısı konusunda denemelere başladılar. Bu yılın
sonunda çok daha kapsamlı bir şekilde 5G örneklerini
görmeyi tahmin ediyoruz.
19. 19
5
G hakkında cevaplardan
daha fazla soru varmış gibi
görünüyor. Bazıları 5G’nin
nerede kullanıldığını veya
ne zaman kullanacakları
konusunda sabırsızlanırken, diğer-
leri hangi 5G destekli akıllı telefon
satın almaları gerektiği ile daha
fazla ilgileniyor. Ve elbette, hangi
operatörlerin en iyi 5G servisine sa-
hip olacağı konusunda tartışma var.
Evet, sorularımız var, buna karşılık
cevaplarımız var. İşte 5G hakkında
bilmeniz gereken her şey.
5G’nin nasıl çalıştığını açıklamadan
önce, 5G’nin ne olduğunu açıkla-
mak muhtemelen daha iyi bir fikir.
5G, 4G LTE bağlantımızın yerini
alacak veya en azından artıracak
yeni nesil mobil geniş bant. 5G ile
katlanarak daha yüksek indirme ve
yükleme hızlarını göreceğiz. Gecik-
me veya aygıtların kablosuz ağlarla
iletişim kurması için geçen süre de
önemli ölçüde azalacak.
5G Nasıl Çalışır?
5G’nin ne olduğunu bildiğimize
göre, geleneksel 4G LTE’den farklı
olduğu için nasıl çalıştığını anla-
malıyız. İlk olarak, spektrumlardan
başlayalım isterseniz. 4G (LTE) ‘nin
aksine, 5G üç farklı spektrum ban-
dında çalışıyor. Bu önemli görün-
mese de, günlük kullanımınız üze-
rinde dramatik bir etkisi olacaktır.
Düşük bant spektrumu bir alt-1GHz
spektrumu olarak da tarif edilebilir.
4G için kullanılan birincil banttır ve
bant genişliği neredeyse tükenmiş-
tir. Düşük bant spektrumu büyük
kapsama alanı ve duvar penetras-
yonu sunarken, büyük bir dezavan-
tajı var: Tepe veri hızları 100Mbps
civarında sunulabilmekte. Tabii ki
teoride bunlar daha yüksek fakat
pratikte yapılan testler ve coğrafi
durumlar 100Mbps civarında oldu-
ğunu görüyoruz. Orta bant spekt-
20. 20
rumu, düşük banttan daha hızlı
ve düşük gecikme süresi sağlar.
Bununla birlikte, binalara düşük
bant spektrumu kadar etkili bir
şekilde nüfuz edemez. Orta bant
spektrumunda 1Gbps’ye kadar
pik hızlar görülebiliyor.
Yüksek bant spektrumu, 5G için
en yüksek performansı sağllar fa-
kat büyük zayıflıkları olduğu da
bir gerçektir. Genellikle mmWave
olarak adlandırılır. Yüksek bant
spektrumu 10 Gbps’ye kadar pik
hızlar sunabilir ve son derece
düşük gecikme süresine sahiptir.
Yüksek bandın ana dezavantajı,
düşük kapsama alanına sahip
olması ve bina penetrasyonunun
zayıf olmasıdır.
5G Ne Kadar Hızlı?
Uluslararası Telekomünikasyon
Birliği (ITU) iletişim teknolo-
jileri için teknik standartlar
geliştiren Birleşmiş Milletler ‘de
özel bir ajans ve radyo spektrum
kullanımı ve telekomünikasyon
çalışabilirlik için kuralları belir-
liyorlar. ITU, 2012 yılında 5G için
minimum gereksinimleri araştır-
mak ve oluşturmak üzere “2020
ve sonrası için IMT” (IMT-2020)
adlı bir program oluşturdu. Yıllar
süren çalışmalardan sonra, ajans
2017’de 5G için 13 minimum ge-
reksinim içeren bir taslak rapor
oluşturdu.
ITU 5G için minimum gerek-
sinimleri belirledikten sonra,
telekomünikasyon standartları
kuruluşlarının bir işbirliği olan
3. Nesil Ortaklık Projesi ( 3GPP
), 5G için standartlar oluştur-
ma çalışmalarına başladı. Aralık
2017’de 3GPP bağımsız (NSA)
spesifikasyonlarını tamamladı ve
Haziran 2018’de bağımsız spesi-
fikasyonlarını (SA) takip etti.
Hem NSA hem de SA standart-
ları aynı özellikleri paylaşıyor.
Ancak NSA sunum için mevcut
LTE ağlarını kullanırken, SA yeni
nesil bir çekirdek ağ kullanacak.
Operatörler NSA spesifikasyonu
ile başlıyor, yani 5G olmayan bir
ortamda 4G LTE’ye geri dönecek-
siniz.
3GPP tarafından belirlenen stan-
dartları genel hatlarıyla burada
sizlere açıklamaya çalışıyorum:
En yüksek veri hızı: 5G önemli
ölçüde çok daha yüksek mobil
veri hızları sunacak. En yüksek
veri hızları, mobil baz istasyonu
başına 20Gbps aşağı bağlantı ve
10Gbps yukarı bağlantıya çıka-
bilir. Burada dikkatinizi çekmek
istiyorum, bu 5G ile yaşayacağı-
nız hız değil (özel bir bağlantınız
yoksa) hücredeki tüm kullanıcı-
ların paylaştığı hızdır.
Gerçek dünya hızları: 5G için en
yüksek veri hızları oldukça etki-
leyici olsa da, gerçek hızlar aynı
olmayacak. Özellikler ortalama
hızların 100Mbps’lik kullanıcı
indirme ve 50Mbps’lik yükleme
olacağını gösteriyor.
Gecikme: Verilerin bir noktadan
diğerine gitmesi için geçen süre,
ideal koşullarda 4 milisaniye ve
en yüksek hızı gerektiren kulla-
nım durumları için 1 milisaniye
olmalıdır.
Verimlilik: Radyo arayüzleri
kullanım sırasında enerji açısın-
dan verimli olmalı ve kullanıl-
madığında düşük enerji modu-
na geçmelidir. İdeal olarak, bir
radyo artık kullanılmadığında 10
milisaniye içinde düşük enerjili
bir duruma geçebilmelidir.
Spektral verimlilik: Spektral
verimlilik “maksimum spektrum
veya bant genişliği kullanımıdır.
Böylece maksimum veri miktarı
en az iletim hatasıyla iletilebi-
lir”. 5G, 30 bit / Hz aşağı bağlantı
ve 15 bit / Hz yukarı bağlantıda
gelen LTE’ye göre biraz daha
gelişmiş bir spektral verimliliğe
21. 21
sahip olmalıdır.
Hareketlilik: 5G ile baz istasyon-
ları 0 ila 500 km / saat arasındaki
hareketi desteklemelidir. Bu, baz
istasyonunun yüksek hızlı bir
trende bile bir dizi anten hareke-
tinde çalışması gerektiği anlamı-
na gelir. LTE ağlarında kolayca
yapılırken, bu hareketlilik yeni
milimetre dalga ağlarında zor
olabilir.
Bağlantı yoğunluğu: 5G, LTE’den
çok daha fazla bağlı cihazı des-
tekleyebilmelidir. Standart 5G
eyaletleri kilometrekare başına
1 milyon bağlı cihazı destek-
leyebilmelidir. Bu, Nesnelerin
İnterneti’ne (IoT) güç verecek
cihazların sayısını dikkate alan
çok büyük bir sayı.
Geniş Bandı İyileştirmeliyiz
5G’ye geçiş şüphesiz teknolojiyle
günlük etkileşim şeklimizi değiş-
tirecek, ancak mobil geniş bant
kullanmaya devam etmek istiyor-
sak da mutlak bir zorunluluk ola-
rak karşımıza çıkıyor. Taşıyıcılar
birçok büyük metropol alanda
LTE kapasitesinden yoksundur.
Bazı şehirlerde, kullanıcılar gü-
nün yoğun saatlerinde yavaşlama
yaşıyorlar. 5G, ticari geniş bant
trafiği için kullanılmayan bant-
lara büyük miktarlarda spektrum
ekliyor. Bu durumu değiştirebile-
cek bir özellik.
Otonom Araçlar
Otonom araçların Türkiye gene-
linde 5G ile aynı oranda yük-
seldiğini düşünün. Gelecekte,
aracınız yoldaki diğer araçlarla
iletişim kuracak, yol koşulla-
rı hakkında diğer araçlara bilgi
verecek. Sürücülere ve otomobil
üreticilerine performans bilgileri
sunacak. Bir araba hızlı bir şe-
kilde fren yaparsa, sizinki derhal
ve önleyici olarak fren yaparak
bir çarpışmayı önleyebilecek. Bu
tür araç-araç iletişimi sonucunda
binlerce hayat kurtarılabilir.
Kamu Güvenliği ve Altyapı
5G, şehirlerin ve diğer beledi-
yelerin daha verimli çalışmasını
sağlayacak. Kamu hizmeti ve-
renler kullanımı uzaktan kolay-
ca takip edebilecek, sifonlar sel
veya sokak lambaları söndüğün-
de kamu işleri departmanlarını
haberdar edebilecek ve belediye-
ler gözetim kameralarını hızlı ve
ucuz bir şekilde kurabilecektir.
Uzaktan Cihaz Kontrolü
5G’nin gecikmesi oldukça düşük
olduğundan ağır makinelerin
uzaktan kumandası bir gerçek
haline gelecek. Birincil amaç,
tehlikeli ortamlardaki riski
azaltmak olsa da, özel yetenek-
lere sahip teknisyenlerin maki-
nelerini dünyanın herhangi bir
yerinden kontrol etmelerini de
sağlayacaktır.
Sağlık Hizmetleri
5G’nin ultra güvenilir düşük ge-
cikmeli iletişim (URLLC) bileşeni
sağlık bakımını temelden değiş-
tirebilir. URLLC, gelişmiş mobil
geniş bantla göreceğiniz gecik-
meyi daha da azalttığından, yeni
olasılıklar dünyasının kapılarını
aralıyor. Önümüzdeki yıllar-
da AR, hassas cerrahi ve hatta
uzaktan cerrahi yoluyla karşımı-
za çıkacak. Hastaneler hastaları
izlemek için büyük sensör ağları
oluşturabilecek, doktorlar uygun-
luğu izlemek için akıllı haplar
reçete edebilecek ve sigortacı-
lar uygun tedavileri ve süreçleri
belirlemek için aboneleri bile
izleyebilecekler.
IOT
5G’nin en heyecan verici ve
önemli yönlerinden biri Nesne-
lerin İnterneti üzerindeki etki-
si olacak. Şu anda birbirimizle
iletişim kurabilen sensörlerimiz
22. 22
olsa da, çok fazla kaynak gerek-
tirme eğilimindeler. Ve LTE veri
kapasitesini hızla tüketmekteler.
5G hızları ve düşük gecikmelerle
IoT, sensörler ve akıllı cihazlar
arasındaki iletişim ile güçlendi-
rilecek. Piyasadaki mevcut akıllı
cihazlarla karşılaştırıldığında, bu
tarz cihazlar daha az kaynak ge-
rektirecek. Çünkü bu cihazların
çok sayıda tek bir baz istasyonu-
na bağlanması daha verimli hale
gelecek.
5G Şuan Nerede?
Peki, mahallemizde 5G’yi ne
zaman görmeyi bekliyoruz? Bu
sorunun cevabına yaşadığınız
mahalleye bağlı diyebiliriz. Hali
hazırda resmi anlamda 5G’ye
geçmemiş olsak da Türkiye’de
4.5G (LTE Advance) bağlantı
hızlarında yüksek verim alıyoruz.
Şu anki mobil bağlantı hızla-
rından kullanıcıların çok büyük
şikâyetlerin olduğunu düşün-
müyorum. 5G’ye geçtiğimizde de
çok bir fark yaşamacağız. Önemli
olan 5G destekli bir cihaza sahip
olmamız. Türkiye de 5G’li cihaz
satışlarının 2020 yılının ikinci
yarısında başlaması bekleniyor.
Tabii şu Korona Virüs olayından
en kısa sürede kurtulmamız şart.
Eğer bu beklenmeyen pandemik
olay bir süre daha devam ederse
5G’li telefonların görmemiz 2021
yılını bulabilir.
Ayrıca, her bir operatörün farklı
bir 5G sunum stratejisine sahip
olduğunu belirtmek gerekiyor.
Bu, 5G deneyiminizin operatörü-
nüze bağlı olarak büyük ölçüde
değişebileceği anlamına geliyor.
Her bir taşıyıcının 5G ile ilgili
görüşlerini ilerleyen sayfalarımız
bulabilirsiniz.
COVID-19 5G Teknolojisinin
Yaygınlaşmasını Etkileyecek
mi?
Mobil endüstri birliği olan 3GPP,
dünya çapında sub-6GHz do-
nanım dağıtımlarını başlatmak
için ilk 5G standardının yayınını
artırsa da, gelecekteki standart-
laştırma toplantıları ve gelişme-
ler için endişeli. Dünyada başla-
yan ve şimdilik 2 milyona yakın
kişiye bulaşan COVID-19, 5G
teknolojisinin yaygınlaşmasını
etkileyecek gibi görünüyor. Bu-
gün itibariyle, 5G ağ dağıtımları;
bağımsız olmayan 5G hizmetleri
Sürüm 15‘e dayanıyor. Sürüm 16
araçtan her şeye ve endüstriyel
IoT dağıtımları için daha hızlı
yükleme ve indirme hızlarıyla
bağımsız 5G ağlarına odaklana-
cak. Sürüm 17 ise 5G giyilebilir
cihazlar ve daha hızlı ağ perfor-
mansı için özellikler ekleyecek
iyileştirmeler. 3GPP’nin stan-
dartlaştırma çalışması, çeşitli 5G
özelliklerinin nasıl çalışacağı-
nın ayrıntılarını özetlemek için
uzman mühendislerden oluşan
ekipleri kullanıyor.
COVID-19 salgını sırasında yüz
yüze toplantı yapamamasına
bağlı olarak, grup 16 Sürümü’nün
üçüncü aşamasının Haziran
2020‘ye kadar dondurulmasını ve
17. Sürümü’nün üçüncü aşaması-
nın Eylül 2021’e kadar dondurul-
masını erteledi. Yani 5G’nin yay-
gınlaşması ve ilerlemesi yaklaşık
olarak 1 yıl gecikecek. Büyük
firmaların çalışanlarını evden
çalışmaya yönlendirmesi tüm
teknolojik gelişmeleri etkileye-
cek gibi görünüyor. Salgının en
iyi ihtimalle 2020 sonunda sona
ermesi ile çalışmalar hızla devam
edecek. Ancak bu süreçte yaşa-
nan kaybı geri getirmek maalesef
ki mümkün olmayacak.
Peki, Türkiye 5G Konusunda
Neler Yapıyor?
Covid-19 salgını ve gündemin
yoğunluğu sebebiyle geçtiğimiz
ay içerisinde ne yazık ki BTK yet-
kililerine ulaşmakta zorlandık.
Milletimizin büyük seferberlik
23. 23
içerisinde olduğu düşünüldüğün-
de bu durumun bir nebze de olsa
normal olduğu düşünülebilir.
En son geçtiğimiz Aralık ayında
5G ile ilgili çalışmalarımızdan
haberdar olmuştuk. Uçtan Uça
Yerli ve Milli 5G Haberleşme Şe-
bekesi Projesi kapsamında Türk
Telekom Genel Müdürlüğü’nde
gerçekleştirilen çalıştayda, 5G
yol haritası ile ilgili konular ko-
nuşulmuştu.
Programın açılışında konuşan
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı
Bakan Yardımcısı Dr. Ömer Fatih
Sayan, Türkiye’de son dönemler-
de 5G’ye yönelik önemli çalış-
malar yürütüldüğünü belirterek,
“Uçtan Uça Yerli ve Milli 5G Ha-
berleşme Şebekesi Projesi ile 5G
teknolojisine özel kritik şebeke
donanım ve yazılımları geliştiri-
liyor” dedi.4.5G yetkilendirmesi
kapsamında mobil işletmeciler
tarafından yılda yaklaşık 1,5
milyar liralık donanım ve ya-
zılım yatırımı yapıldığını ifade
eden Sayan, “Bunun en az yüzde
45’inin yerli ürünlerden temin
edilmesi gerektiğini dikkate
aldığımızda, pastadan ayrılan bu
payın yerli üreticilerimiz tarafın-
dan iyi değerlendirilmesi gereki-
yor” diye konuştu.
Sayan, 4.5G ile getirilen yüküm-
lülüklerin başlangıç olduğuna
dikkati çekerek, asıl hedefin 5G
teknolojisine ilk geçen ülkeler-
den birinin Türkiye olması ve 5G
şebeke ekipmanlarının önemli
bir kısmının yerli kaynaklarla
üretilmesi olduğunu bildirdi.
Mobil şebekeler üzerinden sınırlı
ölçüde sunulan birçok servisin
5G ile daha hızlı, daha kaliteli,
daha yaygın, daha yenilikçi ola-
rak kullanıcılara sunulabileceğini
vurgulayan Sayan, şöyle konuştu:
“Son dönemlerde 5G’ye giden
yolda ülkemizde önemli çalışma-
lar yürütülüyor. Haberleşme Tek-
nolojileri Kümelenmesinin (HTK)
yürütmekte olduğu ve TÜBİTAK
tarafından desteklenen Uçtan
Uça Yerli ve Milli 5G Haberleşme
Şebekesi Projesi ile 5G teknolo-
jisine özel kritik şebeke donanım
ve yazılımları geliştiriliyor.”
Bakan Yardımcısı Sayan: Mart
2020’de Radyolink Ekipmanla-
rının Tasarımı Tamamlanacak
Proje kapsamında geliştirilen
radyolink ekipmanlarının ta-
sarımının tamamlanarak Mart
2020’de canlı şebekede test edi-
lebilecek ve gelecek yılın haziran
ayında şebekelerde kullanılabi-
lecek duruma geleceği bilgisini
veren Sayan, HTK tarafından
yürütülen 5G projesine ULAK
AŞ’nin de dahil olduğunu ve
oluşan bu sinerji ve güç birliğiyle
hedeflere en kısa zamanda ulaşı-
lacağını söyledi.
Dünya devi firmaların tek bir
marka etrafında ekosistemlerini
oluşturduklarına değinen Sayan,
“Bizim farklı markalarla hareket
etmemiz imkansıza yakın. Bu ne-
denle yaptığımız bütün çalışma-
lara devam ederken bir taraftan
da markalaşma çok önemli. Gü-
nümüzde, başını Çin ve ABD’nin
çektiği 5G ve Ötesi teknolojilere
yönelik dünyada bir teknoloji
savaşı var. Bu savaşın farkında
olarak biz de gereken tedbirleri
almalı ve üzerimize düşen görev-
leri layıkıyla yerine getirebilmek
için kamu, özel sektör, 3 büyük
24. 24
operatörümüz, HTK ve ULAK
olarak üzerimize düşenleri hep
birlikte yapmalıyız” ifadelerini
kullandı.
5G teknolojisine yönelik çaba-
nın karşılığını bulabilmesinin
firmaların geliştirdiği ürünlerin
ticari şebekelerde kullanılmasıy-
la mümkün olabileceğini anlatan
Sayan, gelecek dönemde altyapı
ürünlerinin tedarikinde reka-
betin ve yerli ürünlerin mevcut
şebekelere entegrasyonunun
sağlanmasını yakından takip
edeceklerini dile getirdi. Tabii ki
bu durumun mücbir sebeplerden
dolayı bir süre ertelendiği düşü-
nülebilir.
Bakan Yardımcısı Sayan: Or-
tak Altyapıyı Önemsiyoruz
Sayan, vatandaşların 5G tekno-
lojisini deneyimleyebilmelerine
imkân tanıyacak kullanım senar-
yoları üzerinde çalıştıklarını be-
lirterek, “Buradaki temel hedef,
5G’nin ticari olarak ülkemizde
sunulmaya başlamadan önce
halihazırda yabancı tedarikçile-
rin ürünleri kullanılarak yapılan
5G denemelerine benzer uygu-
lamaları, yerli ve milli ürünlerle
yapabilmek” değerlendirmesinde
bulundu.
5G altyapısının kurulmasıyla
ilgili ilk test sahalarından birinin
İstanbul Havalimanı olacağı-
nı ifade eden Sayan, diğer test
sahalarının da İstanbul ve Anka-
ra’da 5G vadileri olarak belirlen-
diğini bildirdi.
Yerli ve milli ürünlerin ticari şe-
bekelerde kullanılabilirliğini net
olarak ortaya koyduktan ve dün-
ya standartlarında ürünleri hazır
hale getirdikten sonra 5G’ye
yönelik frekans ihalesinin yapıla-
cağını söyleyen Sayan, “Mükerrer
yatırımların önlenmesi açısından
ortak altyapı kullanımını önem-
siyoruz. Gelecek yıl bu konuyla
ilgili yasal düzenleme yapılacak”
dedi.
Başkan Karagözoğlu: 2020
Yılı 5G İçin Milat Olacak
Bilgi Teknolojileri ve İletişim
Kurumu Başkanı Ömer Abdullah
Karagözoğlu da programa katıldı.
5G şebekesi ve ekosisteminde yer
alacak teknolojilerin tüm dünya-
da gittikçe görünür hale gelmeye
başladığını ifade eden Karagö-
zoğlu, “Dünyada 2020 yılının, 5G
teknolojileri için önemli bir milat
olacağını, ürünleşme açısından
piyasada ilk önemli gelişmelerin
ortaya çıkacağını öngördüğü-
müzde, ülkemizde de bu konuda
gerekli adımların bir an önce
hayata geçmesinin çok önemli
olduğunu söyleyebiliriz” dedi.
5G şebeke altyapısının endüst-
riyel uygulamalara ve internete
bağlı nesnelere yaygın olarak
hizmet vereceğini belirten Ka-
ragözoğlu, “5G’nin endüstrideki
kullanımı konusunda araştırma,
geliştirme ve üretim süreçlerini
içeren ekosistemin oluşturul-
ması ve sürdürülebilir olması da
bir o kadar önem taşıyor. Ülke-
mizin 5G teknolojilerindeki iç
pazarının yabancı firmalara ve
ithal ürünlere kaptırılmamasını
teminen; nitelikli, uluslarara-
sı standartlara uygun, teknik
üstünlüğe sahip ve fiyat rekabeti
sağlayabilen ürünleri biran önce
kullanıma sunabilmesi gereki-
yor” şeklinde konuştu.
Haberleşme Teknolojileri Küme-
lenmesi’nin çok önemli bir görevi
yerine getirdiğini dile getiren
25. 25
Karagözoğlu, “HTK, tam olarak
bu görevi yerine getirmek üze-
re yola çıktı ve kısa sürede çok
önemli çalışmalar yaparak başa-
rılı ilerlemeler sağladı. Bu başarı-
lı adımlar, bizim için çok önemli
bir güven kaynağı oluştururken,
ileride yapılacak çalışmalar ko-
nusunda da cesaretlendiriyor.
Ülkemizde elektronik haberleşme
sektöründeki işbirliğinin öne-
mini dikkate aldığımızda, KO-
Bİ’lerin işbirliği ile teşekkül eden
HTK’nın sektörümüzdeki yegâne
organizasyon olduğunu ve ülke-
miz adına önemli bir misyonu
yüklendiklerini belirtmek istiyo-
rum” ifadelerini kullandı.
Başkan Karagözoğlu: Yerli
Ürün Kullanma Oranı Yüzde
15’lere Çıktı
“Yapılan tüm çalışmalarda bura-
da hazır bulunan üç işletmeci-
mizin projelere önemli katkıları,
araştırma ve geliştirme safhasın-
da üreticilerimizle işbirliği sağ-
lamaları, yol gösterici olmaları,
tecrübeli elemanları ile üzerinde
çalışılan projeleri bir danışman
ve bilirkişi olarak destekleme-
lerini çok önemli ve değerli bir
kazanım olarak görüyoruz” diyen
Karagözoğlu, “İşletmecilerimizin
Kurumumuzca verilen deneme
izinleri çerçevesinde sahada ger-
çekleştirdikleri çalışmalarda yerli
üreticilerimiz ile deneyimlerini
paylaşması, bilgi alışverişinde
bulunmaları, yerli üreticileri-
mizin ürünlerini gerçek saha
ortamında test ve entegrasyon
amacı ile kullanabilmeleri, işbir-
liği kurulması açısından oldukça
önemli.
Çünkü 5G teknolojilerine yönelik
verdiğimiz deneme izinlerinde,
1 yılı aşkın süredir HTK ve ULAK
gibi yerli üreticilerimiz ile yapı-
lan ortak çalışmaları her zaman
göz önünde bulundurduk. Bu
süreçte yapılan çalışmaları, elde
edilen deneyimleri ve sonuçları-
nı, işletmecilerimizden ve HTK
üyelerimizden yakın bir dönemde
istiyor olacağız” açıklamalarında
bulundu.
Mobil işletmeciler için asgari
yüzde 45 oranında yerli ürün
kullanma hassasiyetini vurgula-
yan Karagözoğlu, “Son dönemde
bu oranın yüzde 1’lerden yüzde
15 oranlarına kadar çıktığını
memnuniyetle görüyoruz. İşlet-
mecilerimizin, yerli ürün için
gösterdikleri çabalarını, KO-
Bİ’lerimizi daha çok kapsayacak
şekilde genişletmelerini, üretime
yönelik kendi iç kaynaklarını ve
yeteneklerini KOBİ’ler ile daha
çok paylaşmalarını bekliyoruz”
dedi.
Operatörlerimiz ve Ürün
Sağlayıcıların Görüşleri Ne-
ler?
İlerleyen sayfalarımızda Opera-
törlerimiz Turkcell, Türk Tele-
kom ve Vodafone’un aynı za-
manda üreticilerden Huawei ve
Ericsson yöneticilerinin görüşle-
rini bulabilirisiniz. Açıklımlalar
5G konusunda ülkemizdeki son
durumu gözler önüne seriyor.
Güzel ve sağlam adımlarla yolu-
muza devam ediyoruz.
26. 26
Y
akın bir zamanda Cumhurbaşkanımızın
“Yerli 5G teknolojisi altyapısını kur-
madan 5G’ye geçemeyiz’’ şeklinde bir
açıklaması oldu. 5G çalışmalarımızın en
başından geçen süreye kadar bu hassasi-
yeti gözeterek çalışmalar yapıyoruz. Bu anlamda yer-
li ve milli 5G şebeke ekipmanlarının geliştirilmesine
destek veriyoruz. 4.5G ve 5G radyo erişim şebekeleri
için girişim önleme (COMP Projesi) ve 5G uçtan uca
şebeke dilimlemesi (RELIANCE Projesi) konularında
TÜBİTAK destekli Ar-Ge çalışmalarımız bulunuyor.
Yine ULAK’la 5G odaklı Ar-Ge projelerinde de birlik-
te çalışmaktayız. Bu kapsamda ULAK ile Haberleşme
Teknolojisi Kümelenmesi (HTK) çalışmaları kapsa-
mında yerli 5G baz istasyonu üzerinde de birlikte
çalışmalar yürütüyoruz. Bugün en yüksek yerlilik ora-
nına sahip operatör olarak bir yandan 5G’de yerli ve
milli ürünleri kullanabilmek için ARGE çalışmalarına
tam destek verirken diğer yandan da ülkemizde yerli
ve milli bir 5G çözüm ekosisteminin oluşturulmasına
destek oluyoruz.
Türkiye’de İlk Kez Turkcell 5G Test Şebekesi
Üzerinden Canlı Televizyon Yayını Yapıldı
Örnek olarak AR/VR yazılımlar, canlı yayın encoder
yazılımları ve ürünlerinden hep yerli ve milli çözüm-
leri tercih ediyoruz. Daha farklı kullanım senaryola-
rında yerli çözümleri araştırmaya ve ilgili firmalarla
görüşmeleri sürdürüyoruz. Yerli ve milli çözümlerle
yaptığımız son çalışmalardan örnekler vermek gere-
kirse; Yerli yazılım şirketi Nara iş birliğiyle hayata ge-
çirdiğimiz 5G projesi sayesinde engelli Trabzonspor
taraftarı Tunç Genç’in hayali, Trabzonsporlu futbolcu
Alexander Sörloth’un kafasına taktığı kamera ve 5G
teknolojisi sayesinde gerçek oldu. Taraftar kardeşimiz
verdiği komutlarla futbolcuyu yönlendirerek futbol-
cuya şut attırdı. Yine Piko TV tarafından geliştirilen
tamamen yerli ve milli yazılım sayesinde 1 Şubat
Cumartesi günü bir ilke imza atarak 5G üzerin-
den Türkiye’de ilk canlı TV yayını gerçekleştirildik.
Trabzonspor-Fenerbahçe mücadelesi öncesi televiz-
yondan gerçekleşen canlı yayın sayesinde izleyiciler,
Türkiye’de ilk kez Turkcell 5G test şebekesi üzerinden
canlı televizyon yayını izledi.
Bununla birlikte ülkemizin 5G’de dünyada söz sahibi
olması için uluslararası kuruluş ve şirketlerle iş bir-
liklerimizi de sürdürüyoruz. Bu anlamda iş ortakları-
mızla 5G alanında birçok ilke imza attık. Bunlardan
biri Samsung ile gerçekleştirdiğimiz Türkiye’nin ilk
canlı 5G deneyimiydi. 5G teknolojisi, Turkcell alt-
yapısı ve Samsung’un sunduğu 5G Sabit Kablosuz
Ülkemizde Yerli ve Milli Bir
5G Çözüm Ekosisteminin
Oluşturulmasına Destek
Oluyoruz
GedizSezgin,TurkcellŞebekeTeknolojilerindenSorumluGenelMüdürYardımcısı
27. 27
Erişim Teknolojisi sayesinde Türkiye’de ilk kez Turk-
cell’in kurduğu canlı deneyim alanlarında hayat bul-
du. Daha sonra Ericsson ile 3.5 GHz bandı üzerinden
uçtan uca uluslararası 3GPP standartları ile uyumlu
ilk 5G bağlantısını gerçekleştirdik. Huawei Türkiye ve
Lapis Havacılık Teknolojileri ile birlikte Türkiye’nin
ilk yerli ve milli drone’unu 5G ile kontrol ettik. 5G
şebekesi üzerinden AR/VR gözlükleri kullanarak yük-
sek çözünürlükte görüntü aktarımı yaptık. Dünyada
ilk kez 4.5G için kullandığımız frekanslar üzerinden
İstanbul, Ankara ve İzmir’de örnek canlı sahalarda 5G
sinyalini verdik.
Ericsson ve Medical Park ile birlikte sağlık sektö-
ründe bir ilke daha imza atarak 5G teknolojisiyle
donatılan bir ambulansa bağlanıp uzaktan ultrason
taraması yapılmasına imkan tanıdık. Sağlıkta da 5G
deneyiminin öncüsü olduk ve Ericsson ile Medical
Park iş birliğini gerçekleştirdik. Tepebaşı Turkcell
mağazamızda 5G’yi cep telefonu ile buluşturduk ve
saniyede 2 Gbps üzeri hıza ulaşarak dünya rekoru-
nu kırdık. Bu sonuçla 3.5GHz frekans spektrumunda
100MHz’lik bant genişliği kullanılarak ticari bir tele-
fon üzerinden ulaşılan dünyadaki en yüksek hızı elde
etmiş olduk. 5G’de dünya standartların oluşması için
çalışan NGMN (Next Generation Mobile Networks
Alliance / Yeni Nesil Mobil Şebekeler Birliği), ITU,
GSMA ve 3GPP gibi kuruluşların üyelerinden biriyiz.
Hatta son olarak uluslararası operatörler kuruluşu
NGMN’de liderlik ettiğimiz 5G denemeleri projesi
başarıyla sona erdi. Üç yıl boyunca aralarında Orange,
T-Mobile, China Mobile gibi dünya telekom devleri-
nin de dahil olduğu projeyi yöneterek, gerçekleştirdi-
ğimiz saha testleriyle hem global 5G standartlarının
doğrulanmasına hem de 5G teknolojisinin gelişimine
önemli katkılar sağladı. 5G hizmeti verecek şirketlere
yol göstermek amacıyla düşük gecikme, yüksek hız,
kapsama ve spektral verimlilik gibi pek çok konuda
gerçekleştirilen testlerin sonuçlarıyla ilgili detaylı bir
teknik rapor hazırlanarak, NGMN’in internet sitesin-
de de yayınlandı.
Turkcell olarak en ileri teknolojileri hayatın her ala-
nına yaymak adına çalışmalarımızı aralıksız sürdürü-
yoruz. Dünyanın belli başlı ülkelerinde hizmete gir-
meye başlayan 5G, hem sektörümüz hem de Turkcell
için çok önemli bir gündem maddesi olacak. 5G’nin
hayata geçmesiyle birlikte hem kurumlara hem de
kuruluşlara yeni teknolojiler sunacağız ve onların di-
jitalleşme süreçlerinde öncü bir rol üstleneceğiz. 5G
ile sağlanacak düşük gecikme süreleri ile neredeyse
gerçek zamanlı işlemlerin gerçekleştirileceği uzaktan
cerrahi, sağlık, savunma ve ulaşım gibi sektörlerdeki
değişimleri hep birlikte izleyeceğiz. Bununla birlikte
5G ile sunacağımız çok daha yüksek hızlara bağlı ola-
rak, sanal gerçeklik uygulamalarıyla eğitim ve turizm
gibi sektörlerde de dijital dönüşüme liderlik edeceğiz.
Turkcell olarak bu alanda da şirketleri yönlendirecek
sektörün içinden
28. 28
ve danışmanlık görevini üstleneceğiz. 5G açısın-
dan en temel konulardan birisi, 5G’de yerli ve milli
teknolojiler ile ekipmanlar geliştirilmesinin önünü
açacak şekilde ve ülke ekonomisinin kaynaklarının
etkin kullanılmasını sağlayacak yöntemlerle ortak
altyapının hayata geçirilmesidir. 5G’de spektrumlar
tahsis edilirken de yatırımı teşvik edecek bir yöntem-
le ilerlenmesi gerektiğini düşünüyorum.
5G Teknolojisi Tüm Türkiye’nin Dijital
Dönüşümünde Önemli Bir Rol Oynayacak
Öyle ki Endüstri 4.0’ın altyapısını oluşturacağı-
nı söylemek mümkün. Bu gelişmenin sağlanması
içinse 5G’de yerli ve milli teknolojiler ile ekipman-
lar geliştirilmesi büyük önem taşıyor. Bugün 5G’nin
önündeki en büyük engel fiber altyapının yetersizliği.
Dolayısıyla yıl boyunca 5G’nin yanı sıra sektörümüz-
de fiber altyapıyı da bolca konuşacağız. Sayın Cum-
hurbaşkanımız yaptığı açıklamalar ile bir kez daha
Türkiye’nin geleceğin güçlü ekonomileri arasında yer
alabilmesi için fiber altyapının ne kadar önemli oldu-
ğuna dikkatleri çekti. Hatta fiber altyapı yatırımlarını
engelleyecek kişilerin karşısında kendisini bulaca-
ğını söyleyerek bu konuda ne kadar kararlı bir duruş
sergilenmesi gerektiğini açıkça ortaya koydu. Cum-
hurbaşkanımızın bu desteği 2020’ye ve geleceğe daha
umutla bakmamıza sebep oluyor. Fiber yatırımların
ülkemizin en ücra köşelerine kadar yaygınlaşması
yerli ve milli teknolojilerin geliştirilmesi için olmazsa
olmaz bir önem taşıyor.
1 Milyon Kilometre Fiber Altyapıya İhtiyacımız Var
Türkiye’de bugün toplam 250-300 bin kilometre
uzunluğunda fiber altyapı var. İhtiyacımız olan
fiber altyapı uzunluğu ise yaklaşık 1 milyon kilo-
metre. Bu yatırımları her şirket ayrı ayrı yaparsa
15-16 milyar dolar gerekiyor. Ancak hep birlikte
ortak yaparsak bunu 3-4 milyar dolara çözebiliriz.
Bu yatırımların ülke kaynaklarının doğru kullanıl-
ması adına ortak yapılması gerektiğini düşünüyo-
ruz. Bunun dünyada birçok başarılı örneği var. Bu
amaçla kurulacak bir şirket dünyadan yatırımcıların
da ilgisini çekecektir. Biz operatörler arasındaki
rekabetin altyapıda değil üstyapıda sunacağımız
hizmetler ile olması gerektiğine inanıyoruz. Cum-
hurbaşkanımızın fiberde verdiği destek ile beraber
bu konunun 2020 yılında ülkemiz için en olumlu
bir şekilde çözüleceğine inanıyoruz. Fiber hızında
mobil internet sunduğumuz Superbox hizmetimi-
ze olan yoğun ilgi de ülke insanının ileri tekno-
loji konusundaki duyarlılığını bize net bir şekilde
gösteriyor. Türkiye’de ilk olan ve mobil şebeke
üzerinden fiber hızında internet sağlayan dijital ev
çözümü Superbox, sağladığı üstün teknoloji saye-
sinde 4.5G’nin ulaştığı 375 Mbps’ye varan hızlarda
internet hizmeti sunuyor. Bugün 323 bini geçen
Superbox kullanıcı sayısının 2022 yılına kadar 2.5
kat daha artmasını bekliyoruz.
Türkiye’nin Endüstri 4.0 dönüşümünü başarması ve
dünyanın ilk 10 ekonomisi arasına girebilmesi için
5G kritik bir öneme sahip. 5G ile sektörlerin dönü-
şümü, kuşkusuz yaşam biçimlerimize de yansıyacak.
5G ile birlikte tüm üretim sistemleri değişecek, yeni
iş alanları oluşacak ve böylece istihdam kapasite-
sinin de artması mümkün olacak. 5G ile öncelikle
daha fazla data abonelere sunulacak ve kullanıcıla-
rın internet deneyimi hızlanacak. İletişimde ger-
çekleşecek dönüşümün yanı sıra sürücüsüz araçlar,
sanal gerçeklik, artırılmış gerçeklik, uzaktan ameli-
yat ve nesnelerin interneti gibi teknolojiler de 5G ile
hayatımızda yer alacak.
Bulut üzerinden çalışan servisler, akıllanan ve
birbiriyle konuşan cihazlar, iş yapış şekillerimizi
de tamamen değiştirecek.Saatte 500 km ve üzeri hız-
larda hareket halindeyken 5G ile kesintisiz iletişim
mümkün olacak. Gecikme süreleri 1-10 milisaniyeler
seviyesine düşecek ve örneğin bir doktor, başka bir
şehirdeki hastayı ameliyat edebilecek. Geniş kapa-
site artışıyla birlikte 2020 yılında bir evde ortalama
500 sensörün çalışacağı tahmin ediliyor. Örneğin, 1
kilometre alan içinde 1 milyon cihaz, 5G sayesinde
sorunsuz veri alıp gönderebilecek.
29. 29
Huawei, dünyanın lider bilgi ve iletişim teknolo-
jileri şirketi olarak 5G alanında yatırım yapmaya
hız kesmeden devam ediyor. Global anlamda 5G
sözleşmelerinde ve ürün sevkiyatlarında rakipleri-
mizden açık ara önde olduğumuzu söyleyebiliriz.
2020 Şubat ayı itibariyle 91 adet 5G ticari sözleş-
mesine imza atıldı ve dünyanın farklı pazarlarına
600.000’den fazla aktif 5G anten ünitesi (AAU)
ulaştırmış durumdayız. Türkiye’deki çalışmalarımız
kapsamında da global bilgi birikimimizden yarar-
lanarak ilerliyoruz. Dünyada 2009 yılında başladı-
ğımız 5G çalışmalarına paralel olarak, aynı yılda
Türkiye Ar-Ge merkezimizi hayata geçirdik.
Huawei’nin İstanbul ofisinde açılan Huawei Türki-
ye Ar-Ge Merkezi, kurulduğu günden itibaren 190
milyon dolardan fazla yatırımla Çin’den sonraki
Huawei Ar-Ge merkezleri arasında, ikinci en bü-
yük yazılım geliştirme merkezi haline gelmiştir.
Bu merkezde, birçok kamu kurumu ve özel şirketle
birlikte çalışarak; 5G, nesnelerin interneti, ya-
pay zekâ, bulut ve akıllı/güvenli şehir çözümleri
geliştiriyoruz. Huawei Türkiye Ar-Ge Merkezi’n-
deki 500’ün üzerindeki çalışanın yüzde 91’i Türk
mühendislerden oluşuyor. Bu anlamda İstanbul,
Huawei’nin teknoloji üssü oldu diyebiliriz. Huawei
Türkiye olarak, en güncel 5G ürünlerimizle Türki-
ye’deki GSM operatörleriyle işbirliği çerçevesinde
lokal testlerimizi sürdürüyoruz.
Dünyadaki pek çok ülkenin bilim, sanayi ve tekno-
loji politikaları 5G’ye göre şekilleniyor. Ayrıca 5G
mobil teknolojilerinin Güney Kore ve Çin gibi bazı
ülkelerde tam ölçekte kullanılmaya başladığını gö-
rüyoruz. 5G’nin Türkiye’de gelişimi elbette zaman
isteyen ve dengeli bir geçişle mümkün olabilecek
bir süreç. Yakın dönemde Ulaştırma ve Altyapı Ba-
kanımız Sayın Cahit Turhan da bu noktada tedrici
bir geçişin altını çizerek, 5G’yi bu yıl içinde İstan-
bul Havalimanı’nda uygulamayı başlatmayı plan-
ladıklarını belirtti. Huawei olarak deneyimimiz ve
teknik altyapımızla Türkiye’de 5G teknolojisi için
hazırız. Regülatörler ve kamu otoriteleri 5G dağıtı-
mını başlatmak için uygun süreye karar verecektir.
Türkiye’de 5G gereksinimleri yerine getirildi mi?
Neler yapılması gerekli? Açıkçası bunun “evet” veya
“hayır” gibi net bir cevabı yok. 5G’nin dağıtımı,
regülatörden başlayarak; operatörler, üreticiler,
geliştiriciler gibi tüm ekosistemin ortak çalışmasıy-
la başlayacaktır. 5G temel olarak URLLC ile gelişmiş
bir mobil geniş band sağlar. Bunun için 5G iyi bir
fiber altyapıya ihtiyaç duyuyor. Daha iyi 5G için
temel gereksinim, fiber altyapının geliştirilmesidir
diyebilirim.
Huawei olarak Türkiye’de akıllı ulaşım, akıllı şe-
beke, akıllı kamu güvenliği, akıllı sağlık ve akıllı
eğitim gibi konulara odaklandık. Huawei Türkiye
Ar-Ge Merkezi mühendisleri sürekli çalışıyor ve çö-
züm üretiyor. Kullanım örneklerini test etmek için
operatörlerle de iş birliğine devam ediyoruz. Zama-
nı geldiğinde, tamamen bağlantılı, akıllı bir Türkiye
için bu çalışmalarımızı da detaylarıyla duyuracağız.
Huawei Türkiye Ar-Ge
Merkezi’ne 190 Milyon
Dolardan Fazla Yatırım Yaptık
LiangDongbo,HuaweiTürkiyeKurumsalİlişkilerGenelMüdürYardımcısı
30. 30
T
ürk Telekom olarak altyapımızın 5G’ye
hazır hale getirilmesi ve ülkemizin
2023 hedefleri doğrultusunda internet
kullanımının yaygınlaşması amacıyla,
öncelikli hedefimizi, ülkemizin fiberleş-
mesi ile birlikte internet penetrasyonunu arttırmak
olarak belirledik. Bu yüzden, Türkiye’nin dijital
dönüşümü için, özelleştirildiğimiz 2005 yılından bu
yana 16,6 milyar dolar yatırım yaptık. Bu yatırım
tutarının büyük kısmını 5G için son derece önemli
olan fiber, sabit ve diğer altyapıların geliştirilmesi
ve yaygınlaştırılması için harcadık. Ülkemizin en
ücra köşelerine kadar uzanan fiber altyapımızı son
10 yılda 10 kattan fazla artırarak 304 bin kilometre
kablo ile 7,5 milyon kilometre fiber ağ uzunluğuna
çıkardık. Baz istasyonlarımızın yarısına yakınını
5G’nin yapı taşı fiber ile altyapımıza bağladık.
Öte yandan uluslararası standartlara uyumlu canlı
5G test şebekemizde tüm yeni nesil teknolojiler
üzerinde çalışmalarımıza son sürat devam ediyoruz.
5G alanında geliştirdiği ürün ve teknolojilerin yanı
sıra şu an Türk Telekom’un, fiber altyapı yaygınlığı
bakımından da 5G’ye en hazır operatör konumunda
olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.
2020 Yatırım Harcamalarımızın 5,8 Milyat TL
Seviyesinde Gerçekleşeceğini Öngörüyoruz
Türk Telekom olarak 2019’da yapmış olduğumuz
yatırım harcamaları toplamı 4,9 milyar TL’yi buldu.
Bu tutarın yaklaşık yüzde 40’ı 5G’nin de yapıtaşını
teşkil edecek fiber ve sabit altyapının gelişimine,
yüzde 20’lik bir kısmı ise 5G çalışmaları da dahil
mobil altyapı yatırımlarına harcandı.
2020’de güçlü bir büyüme ile birlikte yatırım harca-
malarımızın da yaklaşık 5,8 milyar TL seviyesinde
gerçekleşeceğini öngörüyoruz. Bu yatırımlarımızla
hem sabit genişbantta hem de mobil segmentte ka-
pasite artışının yanında hizmet kalitemizi artırarak
müşteri deneyimini daha da iyileştirmeyi hedefli-
yoruz.
Son birkaç yıldır 5G teknolojisinin günlük hayatı-
mızın bir parçası olması için tüm dünyada çeşitli
çalışmalar yürütülüyor. Ülkemizin de 2023 vizyonu
çerçevesinde, geliştirdiği yerli ve milli ürünler ile
5G ve ötesi teknolojilere geçen ilk ülkeler arasında
yer alması hedefleniyor. Biz Türk Telekom olarak,
bu doğrultudaki çalışmalarımıza son sürat devam
ediyoruz. Bir yandan 5G test şebeke altyapılarımızı
hazırlarken, bir yandan 5G Mükemmeliyet Merke-
zi’mizde yerli ve milli yeni nesil mobil haberleşme
teknolojileri geliştiriyoruz. Yakın zamanda 5G ala-
nında gerçekleştirdiğimiz demolarla pek çok yeni
teknolojiyi ilk defa deneyerek ülkemize kazandırma
imkânımız oldu.
Amacımız 5G yatırımlarımızın olmazsa olmazı
fiber yatırımlarını yurt genelinde artırmaya devam
etmek. Sonuç olarak fiber altyapımızı ülke hane
halkının yaklaşık yüzde 85’ini kapsayacak şekilde
son 10 yılda 10 katına çıkardık. Türkiye’nin tüm fi-
ber altyapısının yüzde 80’ine tekabül eden 300 bin
kilometreyi aşan uzunluktaki fiber ağımızı yaygın-
laştırarak ülkenin en ücra köşelerine kadar götürü-
yor, ülkenin dijital dönüşümüne öncülük ediyoruz.
Şu aşamaya kadar gerçekleştirdiğimiz testlerde 5G
hızında sadece Türkiye özelinde değil, dünya çapın-
daki değerler göz önüne alındığında, rekor hızlara
eriştiğini görüyoruz. Nitekim Kasım ayında yaptı-
ğımız denemede 2.9 Gbps ve üzeri hızlara ulaşarak
Dünya 5G Hız Rekorunu kırdık.
Diğer yandan, önümüzdeki dönemde hayatımızın
birçok alanında yer alacak 5G teknolojisini TV ya-
yıncılığı gibi farklı platformlarda da kullanmak için
çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Şubat ayı başında
Türkiye’nin gerçek anlamda ilk 5G canlı maç yayı-
Türk Telekom Olarak 2019’da
Yapmış Olduğumuz Yatırım
Harcamaları Toplamı
4,9 Milyar TL’yi Buldu
31. 31
nını 4K görüntü kalitesinde VR teknolojisi ve 360
derece kamera açısıyla gerçekleştirerek katılımcıla-
ra eşsiz bir 5G deneyimi yaşattık.
5G’nin vaat ettiği düşük gecikme ve yüksek veri
hızları, öncelikli olarak endüstri ve kurumsal alan-
larda fayda sağlayacağı için, ülkemizde 5G’ye ge-
çişin, kontrollü bir plan çerçevesinde aşama aşama
gerçekleşmesi daha mümkün gözüküyor. Bakanlık
ve BTK nezdinde bu çalışmalar belli bir plan dahi-
linde yürütülüyor.
Şirketlerin İş Modelleri Tamamen Değişecek
5G, ultra yüksek çözünürlükteki içeriklerin kesinti-
siz olarak kullanılabilmesini sağlayacak. E-sağlık,
sürücüsüz araçlar, artırılmış/ sanal gerçeklik uy-
gulamaları, yapay zekâ destekli robotlar, gelişmiş
akıllı şehir sistemleri, uzaktan eğitim, bulut tabanlı
oyunlar gibi yeni nesil teknolojiler günlük hayatın
sıradan bir parçası haline gelecek.
5G ve beraberinde gelecek Endüstri 4.0 ile birlik-
te, şirketlerin iş modelleri de tamamen değişecek.
Birbirleriyle iletişim halinde olan makinalar, sahip
oldukları yapay zekâya dayalı akıllı yazılımlar ve
artan otomasyon becerileri ile bugünkünden çok
daha verimli iş çıkaracaklar. Bu gelişmeler, yeni dikey
iş modeli olanaklarına, yeni müşteri segmentlerinin
oluşturulmasına ve birbirinden farklı müşterilerin
ihtiyaçlarının tek bir çatıda daha uygun maliyette kar-
şılanmasına yardımcı olacak. 5G, hizmet sektöründe
gerçekleştireceği ilerlemelerle, küresel ve yerli ekono-
minin büyümesine katkı sağlayacak, yeni iş alanlarının
açılmasına imkân tanıyacak. Açıkça görülüyor ki 5G;
akıllı bağlantı çağının, ekonomik büyümeyi destek-
leme, işletmeleri dönüştürme ve yenilikçi hizmetler
sunma döneminin temel direği olacak. Ve nihayetin-
de üretkenliği, sürdürülebilirliği, verimliliği ve genel
refah düzeyini arttırarak sosyo-ekonomik dönüşümleri
güçlendirmede önemli bir rol oynayacak.
Türkiye’nin lider entegre telekom şirketi Türk Tele-
kom olarak biz de dijitalleşmenin somut göstergeleri
ve 5G’nin habercisi sayılan akıllı şehirler, IoT, yapay
zekâ ve robotik alanlarında yaptığımız testler, geliş-
tirdiğimiz uygulamalarla, birçok projeyi daha şimdi-
den hayata geçirmiş bulunuyoruz. IoT, akıllı şehirler,
akıllı sağlık kampüsleri gibi konulardaki çalışmala-
rımızı çeşitli iş birlikleriyle ülke genelinde yaygın-
laştırıyoruz. Dünyanın sayılı teknoloji şirketleri ile
yaptığımız iş birlikleri neticesinde 5G alanında pek
çok yeni teknolojiyi dünya ile aynı anda Türkiye’de de
deneyimliyoruz.
sektörün içinden
32. 32
T
ürkiye’nin potansiyeline inanıyoruz.
Bu inançla, 14 yıldır yatırımlarımıza
aralıksız devam ediyoruz. Bugüne kadar
yaptığımız toplam yatırım ise 22 milyar
TL’ye yaklaştı. Türkiye’de de yatırımla-
rımızın %99’unu teknoloji yatırımları oluşturuyor.
Ülkemizin teknoloji haritasında önemli bir yere
sahibiz. Amacımız, tüketicimizi en iyi, en güveni-
lir ve en sürdürülebilir teknolojiyle buluşturmak.
Türkiye’nin ve sektörümüzün geleceğine duyduğu-
muz güvenle 2020 yılında da yatırımlarımıza devam
edeceğiz. 5G’ye giden yolda paydaşlar olarak atma-
mız gereken önemli adımlar var. 5G için doğru bir
yol haritası ile ilerlemeliyiz. Öncelikle, dijitalleşme
için güçlü bir sabit altyapıya ihtiyacımız var. Sektör
olarak, bir an evvel fiber yayılımını sağlamalıyız.
İkinci sırada, kolay yatırım yapılabilmesi konusu
geliyor. Yerel yönetimlerin mobil haberleşme ve
fiber döşeme geçiş izni için yapıcı olmasını bekliyo-
ruz. Bunun için kanuni altyapı değişikliğine ihtiyaç
var. Yüksek teknoloji için “small cell” dediğimiz,
daha küçük ama adet olarak daha fazla baz istas-
yonu kurulması gerekiyor. Bu teknoloji, yüksek
elektrik çıkış gücü olmayan, daha kompakt ve sa-
yısal çokluğu ile daha sık bir kaplama alanı sağlı-
yor. Bunun için de izinlerin alınması gerekiyor. Bu
anlamda, yatırımların kolaylaştırılması gerekiyor.
Çok Vergi Yükü Olan Bir Sektörde Faaliyet
Gösteriyoruz
Üçüncü aşamada, sürdürülebilir yatırım ortamının
sağlanması önem taşıyor. Çok vergi yükü olan bir
sektörde faaliyet gösteriyoruz. Bir noktadan sonra
bu vergiler sektörün gelirlerini etkiliyor. Orta ve
uzun vadede, sektörümüzün vergi yükünün azaltıl-
ması, sektörümüzün kazançlarını daha çok yatırıma
çevirmesi konusunda bir fırsat verecektir; çünkü
biz, kazandığımızın çok büyük bir miktarını yatırı-
ma çeviren bir sektörüz. Yatırımlarımızı artırabil-
memiz için bir şekilde sürdürülebilirliğin sağlan-
ması gerekiyor.
Diğer yandan, akıllı telefon yaygınlığı konusu var.
4.5G üzerinden internete bağlanma kabiliyetine
sahip olan bu telefonlar, tüketicilerin dijitalleşme-
sinde önemli rol oynuyor. Ülkemizdeki akıllı telefon
penetrasyonunun artması, daha dijital bir Türkiye
hedefi açısından çok önemli. Taksit sınırlandırması
gibi ekonomik kararlara saygı duyuyoruz. Ancak, bu
kararlar, akıllı telefon sayısının artması konusunda
bir engel teşkil ediyor. Bir orta nokta bularak akıllı
Vodafone Olarak,
“Teknoloji İletişim Şirketi”
Olma Vizyonuyla
Çalışmalarımızı Sürdürüyoruz
HasanSüel,VodafoneTürkiyeİcraKuruluBaşkanYardımcısı
33. 33
telefon sayısını artırmamız lazım. Burada önerimiz,
yenilenmiş ikinci el telefonların sisteme kazandı-
rılması.
5G, hayatımızda olumlu değişiklikler yaratacak.
Bunu sadece internet ve telefon görüşmelerimizle
değil, aynı zamanda Nesnelerin İnterneti ve benzeri
teknolojilerle de hissedeceğiz. Bugünden şekillen-
meye başlayan yeni dünyanın emareleri gösteri-
yor ki; yarınlar bize hayal ettiklerimizin çok daha
ötesinde yenilikler getirecek. Evlerin çok daha akıllı
olacağı, sokaklarda bulunacak yüzlerce sensörle
hayatımızın tümden değişeceği; kişiselleştirmede
yepyeni bir dönemin yaşanacağı bir geleceğe doğ-
ru gidiyoruz. Bu geleceğin en önemli yapıtaşı 5G
olacak.
5G ile hayatımızdaki küçük ya da büyük tüm ci-
hazlar çevrimiçi hale gelecek. Sağlıktan eğitime,
oyundan otomotive kadar her sektörü yatay kesen
bu teknoloji, sanayi alanında da süreçleri tahmin
bile edemeyeceğimiz şekilde hızlandırıp, daha etkin
ve verimli hale getirecek. Sürücüsüz otomobiller-
den akıllı şehirlere kadar, gelecekte internet erişimi
gerektirecek milyarlarca cihaza kablosuz bağlantı
sağlamayı kapsayan yeni bir dönem başlayacak.
Kurumsal ve Endüstriyel Kullanımların Yeni
Gelir Kaynakları Yaratacağını Öngörüyoruz
5G, birçok teknolojinin altyapısını oluşturacak.
Yarı ve tam otonom araçlar, sanayide otomasyonun
derinleşmesi, artırılmış gerçeklik, akıllı şehirler ve
evler, yüksek çözünürlükte videolar, bulut üzerin-
den oyun oynamak ve çalışmak, bunlardan birkaçı.
Kurumsal ve endüstriyel kullanımların yeni gelir
kaynakları yaratacağını öngörüyoruz. 5G teknoloji-
sinin hayata geçmesiyle birlikte çok farklı kullanım
alanları da olacak.
Örneğin, bir doktor, başka bir şehirdeki hastaya
uzaktan tıbbi müdahalede bulunabilecek. Akıllı
fabrikalarda endüstriyel ekipman uzaktan kontrol
edilerek iş güvenliği daha da artırılacak. Bir baş-
ka örnek, trafik kontrolünde olacak. Yol koşulla-
rı, tehlikelerin önceden belirlenmesi ve araçların
birbirleriyle iletişime geçmesi noktasında 5G’den
faydalanılacak.
sektörün içinden