1. KRIMINALISTIKA
C’ESHTE KRIMINALISTIKA
Kriminalistika ështe shkenca që merrët më përpunimin, në bazë të ligjit procedurial penal, të
metodave e mjetëve teknike, taktike dhe të rekomandimëve metodike për kerkimin, gjetjën, dhe
fiksimin, këqyrjën dhe vlersimin e provave, më qellim zbulimin, hetimin, gjykimin dhe
parandalimin e veprave penale.
LINDJA E SHKENCES SE KRIMINALISTIKES NE VENDIN TONE .
– Ne 1946 hapët kursi i pare për përgatitjen e ekspertëve kriminalistik
– Ne 1948 pran drejtorisë së policisë krijohët dega tekniko-shkencore-kriminalistike
– Ne vitin 1954 kriminalistika u fut pran sistemit gjyqësore dhe të prokurorise
– Po në vitin 1954 kriminalistika futët si lëndë në Fakultetin e Drejtësisë me pedagogun
Dok shkencash për 40 vite Skender Begeja .
– Ne 1961 organizohet laboratori qendror i kriminalistikës më deget e saj nëpër rrethe
– Ne 1991 krijohët drejtoria e policisë shkencore
– Ne 2000 me VKM krijohët instituti i policise shkencore, e cila ështe nën varësi të
drejtorisë së pergjithshme të policisë së shtetit.
PARIMET E KRIMINALISTIKES
1. Parimi i zhvillimit te pa nderprere
2. Parimi i ligjshmerise nuk mund të vij në kundershtim me kushtetutën , KP / KPrP etj
3. Parimi i shpejtesise në kryërjën e veprimëve gjurmuëse, hetimore e gjyqësore.
4. Parimi i objektivitetit,që shërben për mbledhjën e të dhënave për përsonin e akuzuar
5. Parimi i bashkepunimit, futën të gjithe pjesëmarrësit e grupit të procedimit penal.
6. Parimi i bashkepunimit nderkombetare, shërben për të luftuar kriminalitetin
brenda dhe jashte shtetit duke u bazuar në ligje, konventa / marrëveshje
nderkombetare dy / shume palëshe
DETYRAT E KRIMINALISTIKES

2. Detyra kryesore e kriminalistikes eshte te ndihmoje policine
gjyqesore, prokurorin, gjykaten, avokatin, si dhe institucionet
kriminale ne luften kunder kriminalitetit. Disa nga detyrat jane :
1. Aplikimin e metodave te reja shkencore në luftë kundër kriminalitetit
2. Perdorimi i mjetëve teknike për zbulimin, mbledhjën, dhe fiksimin e provave mareriale
3. Studimi i metodave të perdorura nga autori në kryerjën e veprës penale
4. Ngritja e versionëve dhe planifikimin e hetimit mbi bazën e provave & informacionëve
5. Unifikimi i veprimëve proceduriale në fazen e këqyrjes, hetimit, dhe gjykimit .
OBJEKTI I KRIMINALISTIKES
Objekti i kriminalistikes studion, menyrat, dhe mjetet e hetimit e te zbulimit te
krimeve. Kriminalistiika grupon tre metoda qe jane :
1. Metoda e mjeteve teknike ( Teknika Kriminalistike ). Eshte nje sistem njohurish
shkencore mbi bazen e se cilave nderthuren metoda, mjete, teknika, te cilat perdoren per
kerkimin, zbulimin, mbledhjen, fiksimin dhe ekzaminimin e sendeve, gjurmeve &
provave materiale te lena nga autori.
2. Metoda Taktike ( Taktika Kriminalistike ). Sherben per kerkimin, zbulimin,
mbledhjen e vlersimit te provave gjate pergatitjes se kryerjes se veprimeve hetimore e
gjyqesore qe parashikohet nga ligji proceduriale penal. qellimi i taktikes eshte :
a). Zbulimi i shpejte i gjurmeve ne vendngjarje
b). Hetimi i gjitheanshem
c). Parandalimi i veprave penale
d). Ritja e efektivitetit te veprimeve hetimore
3. Rekomandimet Metodike ( Metodika Kriminalistike). Perpunohen rekomandime
teknike e taktike per organizimin, planifikimin, dhe zhvillimin e hetimit.
BURIMET LIGJORE TE KRIMINALISTIKES :
Kriminalistika ka si baze ligjore, legjislacionin penal, proceduriale si dhe aktet
nenligjore qe dalin ne zbatim te tyre.
LIDHJA E KRIMINALISTIKES ME SHKENCAT E TJERA :
1. Drejtën Penale, 2. Procedurën Penale, 3. Kriminologjin, 4. Mjeksin & Psikiatrin
Ligjore, 5. Kimin, 6. Fizikën, 7. Biologjine,

3. 2. IDENTIFIKIMI KRIMINALISTIK
“ Indentifikimi kriminalistik, si një nga elementët e procesit të të provuarit, ka për detyrë të
bëjë përcaktimin e objektëve materiale në bazë të gjurmëve e pasqyrimëve, me qëllim që
përcaktohen dhe të merrën prova ”
– Studimi mbi identifikimin kriminalistik ka rëndësi të dorës së parë për organin procedues,
dhe ekspertim kriminalist për faktin se lind nevoja e përcaktimit të përsonit / të sendit
duke u mbeshtetur në gjurmët e lëna. Për të përcaktuar nëse ky njeri ose send i ka lidhje
me veprën penale dhe ështe fak provuës Psh gjurmet e duarve ose të këmbëve janë lënë
ose jo nga përsoni konkret.
– Si zgjidhja pozitive e ketij problemi ashtu edhe ajo negative kanë rëndesi në hetimin e
gjykimit të veprave penale, në rastin e parë përcaktohet njeriu ose sendi dmth bëhet lidhja
e drejtëpërdrejtë / e tërthortë e ngjarjës. Kurse ne rastin e dytë përjashtohët mundësia e
kesaj lidhje dmth hetimët duhët të marrin drejtim tjetër deri në zbulimin e së vërtetës
oragni procedue në bazë të provave dhe të faktëve të mbledhura ne cështjen penale ka
mundësi të sqaroj se si ka ndodhur vepra penale.
KARAKTERISTIKAT / SHENJAT IDENTIFIKUESE KRIMINALISTIKE .
○ Karakteristika të përgjithshme . Shrehin vetitë e përgjithshme te objekteve, nga
foma, vëllimi, cilësia, kategoria etj.
○ Karakteristika të vecanta . janë shenja që dallojnë një objekt nga gjithë objektët
e tjerë të ngjashmë.
○ Objektet gjurmëlënës dhe gjurmëmarrës .
a). Objekti gjumrëlënës . janë identifikuar : Njerzë, sende, kafshë, te
cilet kanë objekte forme gjurmëlënëse.
b). Objekti gjurmëmarrës . janë të gjithë ato objekte që mbartin mbi vete
karakteristikat të lëna nga objekti gjurmëlënës.
FAZAT E IDENTIFIKIMIT KRIMINALISTIK .
Identifikimi i sendit, autorit të një vepre penale kalon në dy faza qe janë :
○ Faza e Parë : Percaktimi grupor
○ Faza e Dytë : Percaktimi i objektit konkret, individual te identifikimit .
OBJEKTET E IDENTIFIKIMIT KRIMINALISTIK JANE :

4. a). Njerzit ( i pandehuri si dhe i demtuari ) b).
Sende të ndryshme ( mjete të kryerjes se veprës penale ) c).
Kafshët
MODELET E IDENTIFIKIMIT KRIMINALISTIK JANE “
a). Modele te Lira . Jane modele që kanë lindur para kryërjës së ekspertimit si dhe në shumë
raste para fillimit të cështjës penale, modelet e lira mund të merrën nga organi proceduës gjatë
këqyrjës, kontrollit, sekuestrimit .
b). Modele eksperimentale . janë modele që e kanë burimin e formimit të tyre pas fillimit të
cështjës penale.
EKSPERTIMI KRMINALISTIK
– Për tu përgjigjur dëtyrimit ligjor të kryërjës së ekspërtimit kriminalistik per identifikimin
e përsonit ose te objekteve konkrete, në një vepër penale perdorën teknika të ndryshme
kriminalistike që janë :
a). Ekzaminimi paraprak . kjo fazë fillonë më këqyrjën , fiksimin e
sendëve, provave materiale, ose gjurmëve qe jane objektë ekspërtimi.
b). Ekzaminimi i ndarë . është faza ku studiohën shenjat e vecanta, te objektit
identifikues.
c). Ekzamimini krahasuës . realizohët krahasimi i shenjave të objektëve
gjurmëlënës me ato te objektëve gjurmëmarrës.
d). Vlersimi i rezultatëve . ështe faza përfundimtare ku specialisti apo grup
specialistësh konkludojne mbi bazën e arritjëve krahasuese te identifikimit
konkret, duke dhënë dhe një konkluzionë shkencorë kriminalistik .
LLOJET E KONKLUZIONEVE KRIMINALISTIKE te EKZAMINIMEVE JANE :
Konkluzioni kategorik pozitiv . jepen ne ato raste kur karakteristikat identifikuese janë të
plota për identifikimin e objektit, përsonit në bazë të gjurmëve të lëna.
Konkluzioni kategorik negative . jepët në të gjitha ato raste kur objekti gjurmëmarrës nuk
janë të njejta më objektin gjurmëlënës .
I mundshëm pozitiv . jepët në ato raste kur ekziston mundësia e identifikimit te objektit
ose përsonit në bazë të gjurmës së fiksuar në vendin e ngjarjës
Konkluzioni i mundshem negativë . jepët në ato raste kur mungon objekti i ose sendi si
prove materiale .
Objektet janë të pavlefshme për identifikim . jepët kur objekti gjurmëmarrës nuk mbartë
mbi vete objektin gjurmëlënës
METODIKA E HARTIMIT TE AKTIT TE EKSPERTIMIT .

5. – Akti i ekspërtimit kriminalistik është akti ku pasqyrohët e gjithë puna e bërë nga
specialisti kriminalist gjatë 4 fazave të ekzaminimit të një prove materiale që përmbanë :
a). Pjesën Pershkruese. ku shprehët për objektin, modelin e derguar për
krahasim, rrethanat e ceshtjës ku janë fiksuar keto prova si dhe shtrohët pyetja se
cili specialist duhët ti jap zgjidhje.
b). Pjesa Ekzaminative. Kjo përbën ekzaminimin e vecuar midis objektëve dhe
modelëve krahasuese.
c). Ekzaminimi Krahasuës . Përshkruhët objekti dhe modeli krahasuës .
d). Dhënia e Konkluzionëve . Në perfundim të ekzaminimit dilet më një
konkluzion, i cili duhët të jëtë koncizë dhe i kuptushëm .
DIALOGU I EKSPERTIT LIGJOR ( S Begeja )
– Eksperti duhet të veprojë me shkencën e specialistit, me sinqeritetin e dëshmitarit dhe
me drejtësin e gjyqtarit .
– Eshtë e nevojshme të hapim sytë dhe të zëmë veshët
– Përjashtimi mund të jetë me aq vlerë sa edhe rregulli
– Të mos u besojmë verbërisht shenjave karakteristike
– Të zbatojmë metodën karteziane
– Të mos kemi besim në memorien
– Këqyrja e vendit të ngjarjes nuk mund të përsëriten
3. TEKNIKA KRIMINLAISTIKE
TEKNIKA KRIMINLAISTIKE

6. – Teknika kriminalistike aplikohet për qëllim arritjën shkencore për zbulimin, fiksimin,
marrjen dhe ekzaminimin e provave materiale te fiksuara ne vendin e ngjarjes.
– Teknika kriminalistike është një sistem njohurish shkencore, mbi bazën e të cilave
ndërtohen metoda e mjete teknike që përdoren për kërkimin, zbulimin, mbledhjën e
studimit dhe provave materiale me qëllim zbulimin dhe parandalimin e veprave penale .
– Për të krijuar një ide mbi një sistem teknik kriminalistik na duhën :
a). Fotografia kriminalistike
b). Traseologjia
c). Daktiloskopia
d). Balistika kriminale
e). Ekzaminimi grafik & teknik i dokumentav provave materiale
f). Identifikimi i personit
- Bazat shkencore të sistemit të teknikes kriminalistike janë kryesisht :
a). Fizika, b). Kimia, c). Matematika, d). Biologjia, e). Mjeksia .
- Kriminalistika si shkencë juridike me individualitetin e saj ka detyrë :
a). Identifikimin e objektit, sendeve prove materiale, njerzëve autor te veprave
penale apo viktima te krimit, në bazë gjurmëve të lëna prej tyre në vendin e ngjarjës
b). Zbulimin e veprimeve të kryera nga autori i veprës penale, persona te
tjere apo sende të përdorura ne vendin e ngjarjës në bazë të gjurmëve të lëna prej tyre.
c). Rindërtimi i skemës së krimit në bazë të provave & gjurmëve
të fiksuara në vendin e ngjarjës .
d). Perdorimi më efikasiteti i mjeteve tekniko-
kriminalistike për parandalimin e veprave penale .
APLIKIMI I TEKNIKES KRIMINALISTIKE NE VEPRIMET HETIMORE
GJYQESORE .
– Teknika kriminalistike zbatohte nga organet e zbatimit të ligjit, në këtë rast janë
prokuroria dhe gjykata, që e zbatojnë kete teknik ne procese të ndryshme hetimore dhe
gjyqësore. Me qëllim kërkimin, zbulimin, fiksimin, marrjen, paketimin e sendëve si dhe
te provave materiale e te gjurmëve të lëna në vendin e ngjarjes.
– Organet e procedimit bindjën e tyre e konkludojne ne :
 Për të ngritur versione në të gjitha fazat e hetimit

7.  Për të caktuar llojin e ekspertimit & specialistin qe do të kryej atë
 Për të organizuar pyetje të drejta, të sakta, shkencore dhe ligjore
 Për të përgatitur materiale me cilësinë e objektit të ekspertimit
 Për të vlersuar në mënyre kritike mbi baza shkencore konkluzionet e
specialistit kriminalist .
METODAT E MJETET TEKNIKO – SHKENCORE NE EKZAMINIMET
KRIMINALISTIKE .
– Ekzaminimet kriminalistike kanë si qëllim të sqarojnë ose vërtetojnë fakte që kanë
rëdesi për ceshtje penale .Objektet e ketyre ekzaminimeve janë gjurmët dhe provat
materiale të cilat gjendën në vend ngjarje. Llojët e ekzaminimëve janë :
 E – K Për dokumenta me cilësinë e provës materiale
 E – K Për gjurmët daktiloskopike ( Për këmbët )
 E – K Për gjurmët traseologjike ( Për duart )
 E – K Për veglat e thyera
 E – K Balistike për armët e zjarrit
 E – K Për armët e ftohta
 Ekzaminime Mjeko – Ligjore
 Ekzaminime për drogat e ndryshme
 Ekzaminim për identifikimin e përsonit në bazë të fotografisë së kafkës etj
 Ekzaminime kimike për prova të ndryshme materiale
EKZAMINIMET MIKROSKOPIKE :
– Janë ekzaminime me mjete të ndryshme, praktike në fazën fillestare dhe para cdo
ekzaminimi tjetër . ne këto llojë ekzaminimësh përdoren mikroskop të ndryshëm .
LLOJET E RREZEVE QE PERDOREN NE EKZAMINIMET KRIMINALISTIKE :
 Rezet infra te kuqe, nuk dallohën më sy të lire, ato zbulohen më anë të
receptorëve ose më anë të fotografimit. Dhe na sherben për :
a). Kur ka djegje / mbetje apo kur ka mjegull

8. b). Kur pamja ështe e kufizuar deri në errësirë
c). Për zbulimin e gjurmëve te barutit në teshat e errta te
viktimës .
d). Për ngjyra / bojra të përdorura në dokumente
e). Për të zbuluar tekste të shkruara me bojë të padukshme
 Rreze ultraviolet, Përdorët për ekzaminime si :
a). Ekzaminojme ato qe nuk I dallon dot rrezja e
dukshme
 Rreze rentgen e gama, shërben për shkrime të pa dukshme në dokumente
1.T R A S E O L O G J I A
TRASEOLOGJIA { trasse – gjurme (Frangjisht). Logos – studim ( Greqish ) }
STUDIMI MBI GJURMET

9. – Taseologjia si pjesë e teknikë kriminalistike merrët me zbulimin, fiksimin,
ekzaminimin e gjurmëve . Gjurmët i kemi :
 Në kuptim të gjërë, do të kuptojmë ndryshimët që ndodhin si rezultat I
vëprimëve që kryën autori në vend ngjarje .
 Në kuptimi të ngushtë, ka te bëj me ndryshimët ne vendin e kryerjës së
vepres penale, ku pasqyrohë struktura e jashtme e objektit që ka lënë
gjurmë .
DETYRAT E TRASEOLOGJISE
– Të identifikojë personin dhe sendet në bazë të gjurmëve të lëna në vend ngjarje .
– Përcaktimin e objektit gjurmë lënës ne bazë të pjesëve të fiksuara ne vend ngjarje.
– Të përcaktojë mekanizmin e formimit të gjurmëve .
PARIMET E TRASEOLOGJISE
– Identifikimi Kriminalistik, cdo send sa do i ngjashë të jetë dy objekte kan dallime.
– Përcaktimi Konkret, bëhët me tersin e shenjave qe kan lidhje më njera tjetrën .
– Struktura e jashtme e sendeve ose objekteve, Kan objekte gjurmëlënësit dhe
gjurmëmarrësit .
– Qendrueshmeria e karakteristikave, qe identifikojne karakteristikat e objektit .
– Struktura e jashtme e objektit gjurmëlënës, është përfytërimi I kundërt ne
gjurmëlënës në objektin gjurmëmarrës .
MEKANIZMI I FORMIMIT TE GJURMEVE TRASEOLOGJIKE .
– Objekte gjurmëlënës, të cilat janë ato objekte të cilat lënë gjurmë në një objekt tjetër .
– Objekte gjurmëmarrëse, te cilat janë objekte mbi të cilat mbetën gjurmë ne objektë.
– Gjurmë të thelluara, do të jenë gjurmë te cilat konfiguracioni e objektit gjurmë lënës që
shprehët në objketin gjurmë marrës.ku janë shumë të shprehura në objektin gjurmëmarrës

10. – Gjurmë sipërfaqësore, do të jenë ato gjurmë të cilat konfiguracionin e objektit
gjurmëlënës shprëhën të mbi vendosura në sipërfaqën e objektit gjurmë marrës .
ZBULIMI, FIKSIMI I MARRJES SE GJURMEVE TRASEOLOGJIKE .
- Gjurmët traseologjike kanë disa vecori të përbashkëta, të përgjithshme të cilat
ndjekin cdo procedure kërkimi, zbulimi, fiksimi të tyre . këto gjurmë janë të
dukshme / padushme
- Kërkimi, zbulimi i gjurmëve traseologjike në vendin e ngjarjës fillimisht bëhët me sy të
lire, pajisje optike, gjurmët fiksohën në procesvërbalin e këqyrjës së vendit të ngjarjës,
fotografi të shkallëzuar dhe skicën e vendit të ngjarjës. Procedura e kësaj pune
fillonë me:
a). Fotografimin & pozicionin static të objektit i cili mbart mbi vete gjurmët
traseologjike, fotografia bëhët e shkallëzuar në kushtët e ndricimit.
b). Skica e vendit të ngjarjës do të përmbaj në vete vete pozicionin e vend
ndodhjës së objektit që mbart mbi vete gjurmë duke u identifikuar.
c). Gjurmët traseologjike janë të këshillueshme të merrën me gjithë objektin që të
të përpunohen në laborator .
5. DAKTILOSKOPIA
SISTEMI I GJURMEVE TE GISHTAVE DHE ZHVILLIMET E TIJ .
. Zhvillimi i daktiloskopisë ka kaluar tri periudha parahistorike, empirike, & shkencore
gjurmët e gishtave janë shfrytezuar që në kohët e lashta në lindjën e largët, ne
shek 7 para erës sonë kinezët dhe japonezët në fund te kontratave që lidhnin vendosnin gjurmët
e gishtave, më të cilat zevendesosheshin me nënshkrimët e tyre

11. . Anatomisti Italian Marcelo Malpigi, duke ekzaminuar pjesë të ndryshme të trupit
zbulojë praninë e vijave që më vonë u quajtën vijat papilare tek majat e gishtave,
. Shkenca e daktiloskopisë si shkencë e pare e mirëfilltë identifikuese kur
konsolidua . Bilogu Anglëz Farncis Galton i studioj gjurmët e gishtave në prizmin
biologjik, në përfundim të këtij studimi doli se me konkluzionin se vijat papilare nuk
janë të trashegueshme, u percaktuan se janë dhe te pa ndryshueshme gjatë gjithë jetës së njeriut.
Ndërtimi i lekurës së njeriut, lëkura është një shtresë qelizash të vazhdueshme që mbulonë
siperfaqën e trupit të tij, në siperfaqët e duarve dhe në tabanin e këmbëve vihën re disa vija
papilare te cilat zën rreth 5 % të të gjithë siperfaqës se lekurës së njeriut
Funksionët e lekurës janë :
. mbron indet e buta nën lekurë nga
dëmtimët e jashtme mekanike si psh. Infeksionët apo bakteriët apo
virusët etj . . kanë lidhej nervore,
temperature . ndihmon në
rregullimin e temperatures së trupit, kur ka nxehtësi krijon freskinë e
trupit, kontaminimi i enëve te gjakut në lekur bën të mundur uljen e qarkullimit te
gjakut në afërsi të sipërfaqës se lekurës.
Cilësitë e gjurmëve te gishtave :
Lekura e njeriut përbëhët nga dy shtresa kryesore, nga shtresa e sipërme e cila
quhët epiderma dhe nga vëte lekura . Sipërfaqja e dermës nga ana e saj përbëhët nga të
ashtuquajtura Papila ose kreshat, të cilat duke ndjekur njëra – tjetrën formojnë vija
papilare ku midis tyre ndodhën kanalet. Epiderma duke mbuluar shtresën e papilave merr
nje structure të njëjtë me strukturën e dermës, vija papilare ka edhe pëllëmba e
dorës si dhe shputa e këmbës
RENDESIA KRIMINALISTIKE E GJURMEVE DAKTILOSKOPIKE
. Gjurmët daktiloskopike në vend ngjarje kan për qëllim të :
a). identifikojn autorin që ka kryër veprën penale
b). për të vërtetuar se nga i njëjti person janë kryër
disa vepra penale c). për të identifikuar kufomën e një përsoni të
panjohur si dhe d). për të zbuluar përsonin që fshehin
identitetin e tyre.
Autorët e veprave penale identifikohën në baze të gjurmëve të lëna në vend ngjarje që ndodhe
krimi. Sipas mekanizmit të lënjës se gjurmëve i kemi :
a). Gjurmët e thelluara, formohët si rezultat I presionit që ushtron gishti /

12. pëllëmba e dorës, në materiale të buta si lendë plastice,
b). Gjurmët sipërfaqsore, që i kemi :
- Më heqje lënde, psh
në një sipërfaqe me pluhur autori i veprës penal vëndos duart. Dhe
shohim ndricim të pjerrët - Më lënie lënde, kjo
ndodhe kur kemi si vajra lubrifikant, bojra që mbetën sipërfaqën e objektit
por kemi : . gjurmë të
dukshme si në xham, llamp elektrike, pllaka majolike . .
gjurme të pa dukshme si në letër, lekurë, dërras, bojë etj .
Eksperti Pasi merr gjurmët i dërgon në laborator ku percakton & shprehët në Akt Expertimi :
. Origjinën e tyre
. Janë të autorit te veprës penale apo te ndonje përsoni tjetër
. Nëse këto gjurmë kan lidhje me veprimët e autorit në vend
ngjarje .
METODAT E ZBULIMIT TE GJURMEVE DAKTILOSKOPIKE :
. Ekzaminimin daktiloskopik të dokumentave, përdorët për të evidentuar gjurmët
në dokumenta të ndryshme, dokumenti laget në masën 80 % më një solucion të holluar
të kloridit të sodës, por edhe përdorimi i nihnidrinës ndihmon ne zbulimin e
gjurmëve. . Zbulimi i gjurmëve të gishtave në lekurën e njeriut
TEKNIKAT E PERDORURA PER ZBULIMIN E GJURMEVE TE PADUKSHME :
. Amino Black, ngjirues i cili nga kontakti i tij me gjakun bën të mundur lyerjen e
proteinave, që ndodhën në nje ngjyrë blu të errët.
. Ekzaminimi floureshente, floureshenca është nje process gjatë së cilit
përbërësit reagentët emëtojnë dritë, keto ekzaminime përdoren në daktiloskopi për
të arritur, forcuar kontrasitetin e gjurmëve të gishtave të pëllëmbëve.
. Gentian violeti, është ngjyrues i cili mbi vendoset tek gjurmët
daktiloskopike djerso- yndrirore.
. Avujt e Jodit, është regjent që absurbohët fizikishtë nga
depozitivët tek gjurmët e gishtave dhe hynë në reaksion me yndryrnat e pangopura
me lagështi. . Ninhidrina, është mjaftë rezultative ne sipërfaqët e letrës
dhe në disa faqe poroze . . Ekzaminimët florushente me lazër dhe ultraviolet, këto
ekzaminime aplikohen në ato raste kur gjurmët e gishtave janë të padukshme ose janë të
mbartura . . Zhvilluesit fizik, janë zhvilluës ujore me bazë argjendi
. Pluhurat daktiloskopik, pluhurat i kemi të bardhë
, të zi, dhe alumini dhe përdorën në varësi të ngjyrës dhe cilësisë së objketit që do
përpunohët, . Pluhuri manjetik, përdorët në objekte me
sipërfaqe të ashpër, keto pluhura kanë si bazë përziërjën e metalëve me oksid metalësh
në masa të ndryshme, . Cianakrilati *( CAN )* gjatë avullimit
polimerizon gjurmët e gishtave duke dhënë reaksion ngjyruës me ngjyrë të bardhë

13. . Depozitimi metalik ne vakum, si
dhe kemi edhe ekzaminime vizuale .
FIKSIMI & PERSHKRIMI I GJURMEVE DAKTILOSKOPIKE :
. Gjatë këqyrjes së vendit të ngjarjës mbas zbulimit të gjurmëve daktiloskopike, për këto
gjurmë përshkrimi duhët tu përgjigjet këtyre pyetjeve :
1. Në c ‘ fare objekti është zbuluar gjurma
2. Me c ‘ mënyra teknike u zbulua kjo gjurmë
3. Gjurma është sipërfaqësore apo e thelluar
4. Gjurma është me heqje lënde apo më lënje
lënde 5. C ‘ farë cilësie ka objekti ku ndodhet
gjurma 6. C ‘ fare pjese pasqyrohet në gjurmë,
qendrore, bazale, apo periferike. 7. Sa gjurmë evidentohen në
object 8. Të kujtë dore dhe gishti
i përkasin keto gjurmë 9. Në c pjesë të objektit
ndodhët gjurma 10. A është
përdorur pluhur daktiloskopik për zbulimin e gjurmëve po apo jo ? 11. Nëse
është përdorur pluhur daktiloskopik cfare lloj pluhuri është përdorur ? 12.
Mënyrat e marrjës dhe të paketimit të gjurmës .
PERGATITJA E MATERIALEVE PER EKZAMINIM DAKTILOSKOPIK
Materialet që dërgohën për ekzaminim janë :
a). Objektët që mbartin mbi vetë gjurmët e gishtave
b). Kur nuk dërgohen vetë objektet për gjurmët filmat,
gjurme kopjues c). Kartela më shenjat e duarve të përsonit të
dyshuar, keto shenja merren mëbojë të zezë tipografike.
Materialët e mësipërme dërgohën për
ekzaminim shoqeruar me nje vendim te ardhur nga organi i procedimit ose
officeri i policies gjyqësore, ku shtrohen edhe pyetje për ekspertimin
daktiloskopik .
EKSPERTIMI DAKTILOSKOPIK
Ka qellim të identifikojë përsonin në bazë të figures papilare të gishtave ose të
vijave papilare, të pëllëmbës së dorës, duke u mbështetur n ë përputhje më shenjat e
përgjithshme dhe ato të vëcanta. Duke përdorur metoden e krahasimit të shenjave .
FAZAT QE KALON EKSPERTIMI DAKTILOSKOPIK JANE :
. Ekzaminim Paraprak, në këtë faze gjurma e fiksuar në vendin e ngjarjës i
nënshtrohët një ekzaminimi të hollësishëm për vlerat identifikuese që ajo ka,
. Ekzaminimi i Ndarë, në këtë faze ekzaminohën edhe gjurmë të
sjella për përsonin e dyshuar .
. Ekzaminime Krahasuese, është faza më e rëndësishme
mbi bazën e të cilit bëhët krahasimi i karakteristikave të përgjithshme dhe të

14. vëcanta që ekzistojnë në gjurmën e fiksuar në vendin e ngjarjës .
. Dhënia e Klonkluzionit, ose faza
përfundimtare, jepët mëndimi i specialistit i formuluar në një aktë ekspërtimi më
konkluzione të cilat janë përgjigje të pyetjëve të shtruara nga organin i
procedimit me anë të vëndimit të ekspërtimit .
PERCAKTIMI I PERSONIT NE BAZE TE RREGJISTRIMIT PENAL :
. Rregjistrimi penal është nje bankë të dhënash mbi fajtorët të cilët në të kaluarën
kanë kryer nje krim, sistemi kryesor i rregjistrimit penal është sistemi daktiloskopik,
të dhënat për cdo person skedohën në kartelën përkatëse, kartela e daktiloskopise është
e informatizuar sipas një kodi të caktuar & shfrytëzohët në këto raste :
- Kur autori lë gjurmë daktiloskopike në vendin e
ngjarjës - Kur fajtori ka lën gjurmë, dhe mendohet se
ka kryer nje veper tjeter - Kur autori ndërron identitetin e tij në të
kaluarën kriminale . - Kur autorët i fshihën organëve të
drejtësisë, si policies, gjykatës, prokurorise .
6. G J U R M E T E KEMBEVE

15. RENDESIA KRIMINALISTIKE E GJURMVE TE KEMBEVE :
. Gjatë këqyrjës së vendi të ngjarjës, në morinë e provave të ndryshme materiale
të fiksuara, rëndësi për tu vlersuar kanë gjurmët e këmbëve qofshin të mbadhura
apo të zbathura. Keto gjurmë shërbejnë :
1. Për të bërë identifikimin grupor individual të përsonit që e ka lën
2. Për të nxjerrë vecoritë e karakteristike te kepucëve
3. Për të nxjerrë të dhëna mbi karakteristikat fizike
të autorit 4. Për të përcaktuar dretimin e ardhjës së autorit,
levizjet dhe skemën e krimit. 5. Përcaktohen veprimët e kryëra në vendngjarje .
6. Përcaktohet numri i personave në
vendngjarje . 7. Na orientojnë për të gjetur gjurmë
të tjera & prova të ndryshme materiale etj .
Për të zbuluar gjurmët e këmbëve duhet që në vend ngjarje te :
a). Këqyret sipërfaqja e tokes, dyshemesë & sende të tjera te shtruara
përtoke b). Këqyrja e sendeve të ndryshme në vendin e ngjarjës të cilin
autori e mund t’i ketë përdore si karrike, tavolina etj.
c). Sende e sipërfaqe që keqbërësi ka qene i detyruar t’i
shkelë gjatë ecjes së tij në objekte si : shkallët, catia, dritarja etj .
Me anë të gjurmëve të këmbëve arrijme të pëcaktojmë :
a). Drejtimin e ecjes
b). vijën e ecjes
c). Gjatësinë e hapit, qe varet nga :
- Shkalla e lodhjës së
autorit - Ngarkesa që ka
- Profesioni i
autorit - Shtatlartësia
e autorit, shpejtësia e ecjes etj . - Përgatitja
fizike e autorit d). Gjërsia e hapit
e). Këndi i hapit
Fiksimi i gjurmëv të këmbëve bëhët me keto mënyra klasike :
a). Matjen e gjurmëve të këmbëve
b). Fotografimi i gjurmëve të këmbëve më
metër shkallzuar c). Marrja e gjurmëve të thelluara me
kallëp d). Marrja e gjurmëve sipërfaqësore
me pllakë elektrostatik e). Përshkrimi i gjurmëve të k
ëmbëve .

16. PERGATITJA E GJURMEVE TE KEMBEVE PER EKZAMIMIN :
. Organet e procedimit, oficerët e policisë gjyqësore në bashkëpunim me
specialistin e policisë shkencore, përgatisin kushte të përshtatshme për marrjen,
fiksimin e gjurmëve nga vendi i ngjarjës me qellim për të bërë ekzaminimin në
laboratorin e kriminalistikës
EKSPERTIMI TRASEOLOGJIK I GJURMEVE TE KEMBEVE :
. Ekspertimi i gjurmve të këmbëve të fiksuara në vendin e ngjarjës ka si qëllim :
a). Të identifikojë personin konkret në bazë të gjurmëve këmëbeve
zbadhur b). Të identifikojë këpucën e përsonit në bazë të gjurmëve të lëna
në vend ngjarje.
MARRJA E PAKETIMIT TE GJURMEVE NGA VENDI I NGJARJES :
. Kur gjurmët janë sipërfaqësore ato merren me fotografi të shkallezuar
dhe me ndihmën e pllakës elektrostatike.
. Kur gjurmët janë të thelluara, gjurma merrët me gips
PERGATITJA E MATERIALEVE PER KRYERJEN E EKSPERTIMIT
KRIMINALIST TE GJURMEVE TE KEMBEVE :
. Gjurmët këmbëve të marra nga vendi i ngjarjës së bashku me kopjet
eksperimentale, dërgohen për ekzaminim traseologjik në laboratorin
kriminalistik, gjurmët e marra studiohen, si dhe nxjerrin karakteristikat e saj dhe
bëhët tabela fotografike, ne tabele percaktohën saktë të gjithë shenjat e pergjithshme
dhe të vecanta.

17. 7. B A L I S T I K A KRIMINALISTIKE
C ‘ KUPTOJME ME BALISTIK KRIMINALISTIKE / LIGJORE :
. Balistika kriminalistike ose ligjore është degë e shkencës kriminalistike e cila
përpunon me mënyrat, mjetet, metodat shkencore ekzaminimin e provave materiale,
qe kan lidhje të drejtëpërdrejtë ose të ndërsjelltë me armë zjarri, municionet dhe
objektët ku kan mbetur gjurmë, balistika kriminalistike mbeshtetët në disa fusha si
; Fushat e kimis, fizikës, ushtarake, mjeksise, biologjisë etj .
Objektët e përdorura nga autori i vepres penale jane :
- Armë luftarake
- Armë sportive
- Armë gjahu
qe janë ( Cifte / teke) - Armë
speciale që përdorët në fusha të caktuara - Armë
atipike jo standarte.
Organët e procedurës në ngjarjet ku si mjetet për të realizuar qellimët e tyre kriminale, autorët
përdorin armë zjarri . Dhe kërkohet për të përcaktuara :
a). Përcaktimi i armës së përdorur për kryërjën e një krimi
b). A është kjo arma më të cilin është kryer krimi .
Problemëve të mësipërme u jepët zgjidhje pas gjetjës, fiksimit, dhe marrjës së armës, predhave
dhe gëzhojave nga vendi i ngjarjës, fishekët si pjesë studimi kriminalistik bazuar ne armët qe
përdorin i klasifikojmë :
a). Fishek për revole
b). Fishek për pistoletë
c). Fishek për pushkë
Fishekët ne vetëvete përbëhen nga : a). Predha dhe b). Gëzhoja. Predhat kan përmasa të
ndryshme në varësi të armës që përdorët . Nga përbërja e tyre ato i ndajmë :
a). Sipas llojit të metalit të veshjës së tyre ( Këmishëza )
b). Sipas formës së majës ( që mund të jetë ovale, e sheshtë, formë kryqi,
gropëzuar ) c). Sipas formës së trupti të tyre ( që mund të jetë cilindrik apo komik )
d). Sipas kalibrit në varësi të armës që përdorët.
Kërkimi i predhës paraqete vështirësi të madhe se sa në rastët kur kërkojmë gëzhonë .
Kur predha ka goditur viktimën por nuk ka dal në krahun tjetër, është e

18. domosdoshme ndërhyrja e ekspertit mjekut-ligjor për ta nxjerr atë në kohën e kryërjës së
autopsisë .
Kërkimi, gjetja, fiksimi i predhës dhe i gëzhojave në vendin e ngjarjës, bëhët sipas metodikës
kriminalistike në përgjithësi dhe asaj balistike në vecanti
Shenjat karakteristike të evidentuara në predhë janë :
a). Gjurmët e shenjave të përsëritura , këto shenja tregojnë saktësin e një
vëprimi të kryër ne vendin e ngjarjës.
b). Gjurmët e shenjave të rastit , nuk kan ndonje vlerë në
identifikimin e predhës, por ato na cojnë në kërkimin e disa karakteristikave që nuk
ekzistojnë & nuk formohen gjatë funksionimit të armës si objekt ekspertimit, si
dhenja të rastit mund të jenë si : gërvishtja të ndryshme gjatë predhës, gjatë
prodhimit, gjatë ambalazhimit,transportite
PERCAKTIMI I KALIBRIT TE ARMES NE BAZE TE PESHES SE PREDHES :
. Gjatë këqyrjës së vendit te ngjarjës, ndodhë të zbulohën e të fiksohën predha të
dëmtuara, për të dhënë një mendim për armën që e ka qitur specialisti
shfrytëzon peshen e saj .
KERKIMI , FIKSIMI , MARRJA NGA VEND NGJARJA E PREDHES :
. Në ngjarje të ndryshme ku si mjet krimi janë përdorur armët e zjarrit, predha nuk
i bindët vullnetit të autorit të krimit për tu fshehur. Në shumicën e rastëve predha
gjendët ne kufomë, dyshek, mur, si ne objekte të ndryshme që ndodhën në vend ngjarje.
Ndodh që predha të coptohet mbasi takon pjesë të forta objektësh, predha e cila është
prove materiale në vend ngjarje konkrete konsiston në :
a). Pranin e oksidit të barutit ( që kan një ngjyrë të gjelbërt )
b). Ekzistenca e një sasie ndryshku mbi sipërfaqën e vetë
predhës
A). Marrja e predhave nga objekti ku kan mbetur :
- Në vend ngjarje duhët fiksohën këta tregues si
1). Forma e vrimës së hyrjës së predhës që është
a). E rrumbullakët
b). Ovale
c). Formë ylli
d). Formë kryqi
2). Forma e kanalit të plumbit në
objektin e goditur si xham, dru ku është : a). Cilindrike
b). Si
dhe në formë hinike 3). Shpërndarja e
pjesëzave metale të objektëve të goditur duke i matur keto në
marrëdhënie me vrimën e hyrjës së predhës . 4.
Brezi i fërkimit rotull vrimës e nga cila anë është e dukshme

19. 5. A ka në kanalin e vrimës së plumbit pjesëza të huaja të lëna në nga
sipërfaqja e predhës, copa të ndryshme të këmishëzës së predhës .
B). Gjurmët që i shkaktohën predhës nga pëngesat që përshkon :
. Këto gjurmë formohën gjatë daljës së predhës prej tytës së armës nga
takimi i saj me sipërfaqën e ndonjë objekti që ka keto shenja :
a). Pjesëza qe kan hyrë në brendësi të shtresës së saj
siperfaqësore . b). Stampimi i relievit të sipërfaqës së pëngesave
c). Deformimi i predhës
d). Coptimi i predhës në disa pjesë
C). Ekzaminimi i predhave & paketimi i tyre :
. Gjatë këqyrjës së predhës në rradhë të parë i kushtohët vëmendje nëse ka
gjurmë blozë, pjesëza baruti të padjegura, lëndë të huaja, gjurmë gjaku, boje,
ndryshku, xhama, etj. Gjatë këqyrjës fiksohën :
1). Karakteristikat e ndërtimit të predhës
2). Forma e majës
3). Dimensionët e saj
4). Pesha nëse është e
mundur 5). Lloji i këmishës
6). Mënyra e
mbërthimit me gëzhojën 7). Sasi e
vjaskave & shenja të tjera të mundshme 8).
Kalibri i predhës
9). Drejtimi i vjaskave, këndin dhe gjërësin e tyre .
Disa probleme që mund të zgjidhë ekspertit në lidhje më predhat janë :
1). Predha është fabrikuar apo është pordhim artizanal
2). C ‘ farë tipi fisheku i takon predha e fiksuar në vend
ngjarje 3). Nga cfarë arme është qitur predha
4). A është qitur predha e fiksuar në vendin e
ngjarjës nga arma e objektit 5). A mund të deformohët predha në
rrethana e dhëna . 6). A ka gjurmë mbi trupin e predhës
& a ka kaluar pengesa predha 7). A janë predhat & gëzhojat objekt
ekspertimi, 8). A është qitur me të njëjtën armë
9). C ‘ farë kalibri është arma
që ka qitur predhën a gëzhojën .

20. IDENTIFIKIMI I ARMES ME ANE TE VJASKAVE TE PREDHA :
. Përcaktimi i llojit, modelit, dhe identifikimi i armës me anë të vjaskave bëhët sipas të
dhënave të ndertimit dhe te gjurmëve që ekzistojnë në kanalin e tytës së armës
nga e e cila është qitur ajo predhë. Për të percaktuar llojin dhe modelin e armës me anë
të predhë do bazohëmi.
- Në të dhënat e ndërtimit të vetë predhës
- Sasinë e viaskave
- Drejtimi i pjerrësirës së vjaskave,
- Gjerësia e vjaskave dhe këndi i pjerrësisë
së vjaskave .
IDENTIFIKIMI I ARMEVE MBI BAZEN E SHENJAVE KARAKTERISTIKE NE
GEZHOJE .
1. Gjilpëra godet mbi kapsollen e fishekut që ndodhët në folenë e tij, duke bërë
një gropëzim karakteristik, gëzhoja përplasët mbi kokën e shulit, kemi :
Nxjerrësin......... që shërben për të nxjerrë jashtë gëzhojën nga
foleja e fishekut Jashtëqitësin..... i cili ndihmon për hedhjën jashtë
nepërmjetë dritares së gëzhojës 2. Për identifikimin e karakteristikave në gëzhojë
kombinohën karakteristika të përgjithshme dhe karakteristika individuale te armës :
a). Me karakteristika të përgjithshme, do të kuptojmë ato
karakteristika të tipit markës, dhe modelin e armës, që varët nga prodhimi i
armëve . b). Me karakteristika individuale, janë të vecanta
për armët, keto armës i jepen si pasaportë identifikimi në momentët e
para. Ato janë të pranishme si rezultat i : - Funksionimit jo të
mirë të armës - Karakteristikave &
mekanizmave që kan shërbyër për prodhimin - Veprimëve të
mevonshme mbi keto armë, veprime keto të kryera nga vetedija
ose jo nga autori i veprës penale, ose nga përsona të tjerë
të interesuar për mos identifikimin e armëve. etj
KARAKTERISTIKAT E LENA NGA KOKA E SHULIT MBI GEZHOJEN :
. Për të arritur në identifikim duhët të studiojmë qëndrushmërin e karakteristikave
të përfituara nga koka e shulit, kjo qendrushmëri do varët nga disa faktor si :
- Karakteristikat e përfituara nga prodhimi
- Karakteristika, të cilat lindin nga vecorit / specifikat e
bëra nga konstruktori - Vjetërimi i armës, si ndryshku , pastrimi i saj etj .

21. . Këto vecori gjatë fabrikimit apo që i ka fituar gjatë më pas
pasqyrohën mbi gezhojë e na lejon të identifikojmë armën që është goditur, kurse
pasqyrimi i qartë të kokës së shulit ne gëzhojë do të varët nga :
a). Trashësia e fortësisë së materialit
të gëzhojës dhe të kapsollës, b). Papastërtia gëzhojës/kokës së
shulit, c). Ngarkesa jo e plot e barutit në fishekë d). Vëndosja e kapsollës
sipas kërkesave te caktuara, e). Stampimet e fabrikes nje problemë seriozë.
f ). Llakimi i sipërfaqëve të gëzhojëve është pengesë.
KARAKTERISTIKAT E LENA NGA MAJA E GJILPERES NE KAPSOLLE :
. Gjilpëra godet kapsollën , duke krijuar mbi të një gropëzim , forma dhe përmasa
është në varësi të përmasës se gjilpërës, që e godet, maja e gjilpërës është hemisferike,
tek disa armë të tjera ajo është e sheshtë. Përmasat e majëve të gjilpërave janë të
ndryshme në varësi të llojit të armëve që përdorët, e vetmja gjë e përbashkët është se
të gjitha gjilpërat pas goditjës nga rrafësi lën mbi kapsolle nje gropëz, karakteristik për
armët është a). Madhësia e gropëzës së hapur në kapsollë ( dmth Diametri i
saj ) b). Karakteristik në fund të gropëzës kemi : sipërfaqe të rrafshta,
sferike, më reliev të thyër .
c). Kur materiali i kapsollës është i fortë, gropëza do jetë e
cekët ne keto raste ndodhë edhe kur maja e gjilpërës nuk është e gjatë .
. Autorët e krimit ndërhynë mbi gjilpërën e armës duke e
shtrembëruar, që e godasin me mjete të forta.
KARAKTERISTIKAT E NXJERESIT & JASHTEQITESIT MBI GEZHOJE :
. Mbas realizimit të shkrepjës, gëzhoja lëviz nën veprimin e forcës shtytëse të
gazrave të drejtimit të predhës, gëzhoja gjatë rrugës së saj kontakton me jashtëqitësin
& del nga dritarja e armës
a). Shenjat e nxjerrësit , duke patur parasyshë tipe / modele
të ndryshme armësh kan pozicione të caktuara të nxjerrësit, ku përcaktojmë tipin
& modelin e armës që ka realizuar qitjën.
b). Shenjat e jashtëqitësit , jepën si gërvishtje,
thellësia dhe shprehja e të cilave është në varësi të konaktit që ndodhë midis
gëzhojës dhe jashtëqitësit si dhe sipas llojit të materialit të gëzhojës apo të
fortësisë së saj, jashtëqitësi vëndosët ne rraport të kundërt më nxjerrësin .
KARAKTERISTIKAT E BUZEVE TE JASHTEME NE FOLEN E FISHEKUT :
. Nga këqyrje e kujdesshme në pjesën e parë të gëzhojës, në një anë të saj vihen re
disa gërvishtje dhe fërkime, të cilat shkaktohën në momentin kur shuli merr fishekun e
rradhës krëhëri dhe me forcë e fut atë në folenë e tijë, dhe varet nga disa karakteristika që
janë : a). Materiali i gëzhojës
b). Ashpërsimi dhe relievi i thyer i prerjës së fundit të
tytës . c). Momenti i goditjës, forcës dhe kontakti gëzhojë-tytë

22. KARAKTERISTIKAT E LENA NGA BUZET E KREHERIT MBI GEZHOJE :
. Krëhëri në të gjitha llojet e armëve shërben si një depozitë fishekësh, në
momentin fillestar të mbushjës së armës, ndodhë pikërisht kur fisheku shkëputët nga krëhëri,
ky i fundit lë në buzët e tij gjurmë në formë gërvishtje, sidomos kur susta e ngritjes se
krëhërit është shume e fort .
SHENJAT E LENA NGA DRITARJA E JASHTEQITJES SE GEZHOJAVE :
. Në gëzhojë vëmendje i kushtohët karakteristikave të fituara nga përplasja e
gëzhojës ne dritaren e jashtëqitësit, tek armet e ndryshme pozicioni i kesaj
karakteristike është i ndryshëm që do të varet nga :
a). Nga fortësia e materialit të gëzhojës
b). Nga forca e zprapës e mekanizmit të
vetë armës
KERKIMI , ZBULIMI , FIKSIMI , MARRJA E GEZHOJAVE NGA VENDI I
NGJARJES :
- Gjatë qitjëve në përgjithësi armët automatike gëzhoja del vetë në menyrë të pa
pavullnetshme. Gëzhoja nuk ngelen në vend-ngjarje ne raste kur :
a). Kur qitja është bërë me armrë automatike & jashtqitja nuk është bërë
nën forcën e ndonjë pëngese .
b). Qitja është bërë me revolvere
c). Qitja është bërë me armë gjahu & qitësi s’ka nevojë të
bëj rimbushje d). Qitja është bërë me armë të prodhuar në mënyrë
artizanale e). Kur qit
KARAKTERISTIKAT E BUZEVE TE JASHTEME NE FOLEN E FISHEKUT :
. Nga këqyrje e kujdesshme në pjesën e parë të gëzhojës, në një anë të saj vihen re
disa gërvishtje dhe fërkime, të cilat shkaktohën në momentin kur shuli merr fishekun e
rradhës krëhëri dhe me forcë e fut atë në folenë e tijë, dhe varet nga disa karakteristika që
janë : a). Materiali i gëzhojës
b). Ashpërsimi dhe relievi i thyer i prerjës së fundit të
tytës . c). Momenti i goditjës, forcës dhe kontakti gëzhojë-tytë
KARAKTERISTIKAT E LENA NGA BUZET E KREHERIT MBI GEZHOJE :
. Krëhëri në të gjitha llojet e armëve shërben si një depozitë fishekësh, në
momentin fillestar të mbushjës së armës, ndodhë pikërisht kur fisheku shkëputët nga krëhëri,
ky i fundit lë në buzët e tij gjurmë në formë gërvishtje, sidomos kur susta e ngritjes se
krëhërit është shume e fort .

23. SHENJAT E LENA NGA DRITARJA E JASHTEQITJES SE GEZHOJAVE :
. Në gëzhojë vëmendje i kushtohët karakteristikave të fituara nga përplasja e
gëzhojës ne dritaren e jashtëqitësit, tek armet e ndryshme pozicioni i kesaj
karakteristike është i ndryshëm që do të varet nga :
a). Nga fortësia e materialit të gëzhojës
b). Nga forca e zprapës e mekanizmit të
vetë armës
KERKIMI , ZBULIMI , FIKSIMI , MARRJA E GEZHOJAVE NGA VENDI I
NGJARJES :
- Gjatë qitjëve në përgjithësi armët automatike gëzhoja del vetë në menyrë të pa
pavullnetshme. Gëzhoja nuk ngelen në vend-ngjarje ne raste kur :
a). Kur qitja është bërë me armrë automatike & jashtqitja nuk është bërë
nën forcën e ndonjë pëngese .
b). Qitja është bërë me revolvere
c). Qitja është bërë me armë gjahu & qitësi s’ka nevojë të
bëj rimbushje d). Qitja është bërë me armë të prodhuar në mënyrë
artizanale e). Kur qitësi është i interesuar të gjejë & të
mbledhë gëzhojat
- Në vend-ngjarje duhët të jemi të kujdesshëm & të vlersojmë & rrethan negative ne
ne keto raste kur :
 Nuk gjendën gëzhojat që në fillimin e këqyrjës së vendit-ngjarjës, duhët të
përcaktohët vendi i qitësit, & duhët të kërkojmë me kujdesë aty .
 Rreth vrimës së hyrjës ka faktor plotësuës që dëshmojnë se qitja është bërë
nga distanca të afërta gëzhoje, që duhët kërkuar në një rreze prej 9 m
 Gjatë kërkimit të gëzhojës të shikohët mundësia e rikoshetimit të saj
 Kërkimi i gëzhojës në dhoma të mbyllura të bëhët në objekte në të cilët
mund të hidhët gëzhoja .
– Para se të merrët gëzhoja fiksohët vendi i saj në procesverbal nga dy pika fikse,
a). Fotografi të shkallëzuar, b). Si dhe bëhët skica
– Paketimi i gëzhojave, ka të bëjë me ruajtën e vetë provës. Gëzhoja paketohët në zarfa
letre dhe mbi te vëndosët shënimet përkatëse
– Cështje që zgjidhën nga ekspertimi gezhojës janë :
 C ‘ farë llojë modeli është arma që ka qitur këtë gëzhojë
 A është e një grupi gezhoja objekt me atë model krahasues

24.  Gëzhoja objekt a është qitur nga një armë e dhënë
 Gëzhojat objekt janë qitur nga një apo më shumë armë
 A janë pjese përbërëse të një fisheku gëzhoja & predha e fiksuar
 Gëzhoja a ka dal nga një krehër
 A mund të përcaktohët se sa hërë është qëlluar kapsolla e gëzhojës
IDENTIFIKIMI I PREDHAVE & GEZHOJAVE NEPERMJET ARMES QE KA
DALE JASHTE PERDORIMIT :
 Autorët e veprave penale pas realizimit të qellimëve të tyre
kriminale, përpiqën të zhdukin armën me të cilën kanë kryer krimin, ato i
hedhin armët në vende të ndryshme si : ne lumë, pus, i groposin në tokë, i
fusin ne mure etj. Në këto raste armët mund të jenë dëmtuar në pjesë të
ndryshme që shkojnë deri ne bllokim të armës . ndryshku që krijohët në
armë vepron mbi metalin e armës .
 Cdo verpim duhët të përshkruhët hollësisht ne aktin e
ekspertimit keto veprime jane :
a). C ‘ bllokimi i
mekanizmave të armës, duke i lënë për një farë kohe në vaj/naftë
b). Rrgullimi i pjesëve të dëmtuar duke i vën ato në vendin dhe
pozicionin e duhur c). Ripunime të thjeshta për të sjellë armën
në një funksionim normal të saj d). Vëna në përdorim të
përkohëshëm të armës e).
Zëvendësimi i pjesëve me difekt në rastë se arma nukrealizon dot qitje
RIKOSHETIMI I PREDHAVE :
 Shpesh në vend-ngjarje ndodhemi para ardhjes së një pasoje si
rezultat i rikoshetimit të predhave, rikosheta ndodh dhe varet nga
faktorë të ndryshëm si : a). Natyra e predhës
b). Forma e pjesës së përparme të predhës
c). Shpjetësia e lëvizjës së predhës
d). Drejtimi dhe këndi
që formon në objektin e rikoshetimit e).
Fortësia e objektit që rikosheton predha .
 Nga pikpamja kriminalistike fenomeni i rikoshetimit nuk është
studjuar me gjithë hollesit e fazat e tij. Vrojtimët eksperimentale

25. nxjerrin disa konkluzione si : a). Rikosheta në pëngesa të
forta si guri, hekuri, betone të ndryshme, mermer,
asfaltë,
b). Si dhe ne raste kur kendi i takimit do të rritët më shumë
se 60% - 70%
 Ne rastet e rikoshetimit të predhës, shpejtësia e saj bie në
mënyrë të theksuar, por forca e saj shpuese mund të paraqesë rrezik për
jetën e njerzve
QITJET EKSPERIMENTALE DHE RENDESIA E TYRE :
. Për të dhënë një konkluzion të saktë identifikimi të predhës dhe gëzhojave,
duhët të bëhët kryërja sipas kërkesave procedurial dhe kriminalistike të qitjës
eksperimentale, qitja eksperimentale kryhët nga specialisti i policisë shkencore,
POR !!! Para kryërjës së kësaj qitje zbatohën disa rregulla bazë si :
a). Zgjedhja e Municionit, municioni duhët
ti përgjigjët të njëjtës mark, mundësisht po atij viti, dhe numër serie
fabrikimi, që është municion i përdorur në vend-ngjarje.
b). Numri i qitjëve
krahasuese , për të kryër një ekzaminim të saktë dhe për të dhënë një
mendim të bazuar duhët të kryen disa qitje eksperimentale, është mirë që
numri i qitjëve te mos jetë më i vogël se 5, ky numër qitjës kërkohët për vetë
faktin se gjendja e armëve nuk janë gjithënjë në rregull si dhe municionët e
përdorura nuk janë të gjitha me fortësi të të njëjtit material.
c). Marrja e gëzhojave dhe predhave eksperimentale, marrja e gëzhojave
nuk paraqetë ndonjë vështirësi, është e këshillueshme që fundi i tyre para
qitjës eksperimentale të pastrohët me alkool ose bikarbonat natriumi ( sodë ),
një gëzhojë e ndotur në pjesën e pasme nuk s’bën asgjë tjetër vecse humbet
aftësin e saj .
. Problem paraqet marrja e predhave, ketë duhët të merrën me
kujdes të madhë, nuk duhët të krijojmë mbi to deformime, gërvishtje të cilat e corientojnë
specialistin që do kryej ekzaminimet.
. Gjatë kryërjës së qitjëve eksperimentale duhët të
kontrollohën pjesët e armës dhe aktët e ekspertimit, të specifikohët cdo gje, cdo difekt që
ndikon ose jo mbi predhën apo gëzhojën që merrë në cilësin e modelit
krahasues.

26. RESTAURIMI I NUMRAVE OSE SIGLAVE MBI ARME :
 Ndodh që në armën e gjetur në vend-ngjarje vërejmë fshirjën e
numrave të serisë së këtyre, kjo realizohët me anë të limosjës ose
gerryerjës me gur, frezë/ letër zmerile. Ky restaurim mund të bëhët mbi
cdo llojë metali duke përdorur një reaktiv të përshtatshëm, mbishkrimi i
fshirë stampohët me metodën e rrahjës mekanike. Metalët e armëve
trajtohën me disa reagente si : acidi nitrik që reagon në zonat që nuk janë
nën tendosje. Teknika e përdorimit të regentëve është e njëjtë në gjitha
llojët e metalëve dhe konkretisht konsiston :
a). Bëhë pastrimi në i
vendit ku ndodhën numrat e serisë më ujë të distiluar, bikarbonat
natriumi ose solvent për të larguar e pastruar vajrat e papastërtit e tjera.
b). Pastrohët siperfaqe e limuar me pambuk të lagur me
reagentin përkatës që mund të jëtë ose jo i ngrohur .
PERCAKTIMI I DISTANCES SE QITJES :
 Largësi / Distancë quajmë largësin prej tytës së armës deri tek
vrima e hyrjës së predhës ne objektin e dëmtuar në kriminalistik distancat,
largësit e qitjës do të përshkallëzohën ose do të ndahën në :
1). Qitje me Puqitje , është
ajo qitje, kuyr gryka e tytës së armës në momentin e qitjës ndodhë e
puthitur plotësishtë me sipërfaqën e objektit që goditët, sipas
menyrës së vëndosjës së grykës së tytës mbi sipërfaqën e objektit
kemi : a). Qitje me puqitje hermetike ( të plotë ),
kur gryka e armës është mbështetur mbi
sipërfaqën e objektit . b).
Qitje jo-hermetike ( jo të plotë ), kemi në ato raste kur gryka e armës
prek lehëtsisht sipërfaqën e objektit ose qitja
bëhët me puthitje të pjesshme në pjesën e objektit të
goditur . Karakteristikat
kryesore në këto llojë qitjësh janë :
a). Carjet në formë ylli ose shumëkëndëshi
b). Stampimi i grykës së
armës, shënjestrës në efektin e
temperaturës së lartë
c). Ekzistenca e një sasie të vogël bloze baruti

27. 2). Qitje ne Distancë të afërt , është ajo qitje kur mbi sipërfaqën e objektit të
dëmtuar, gjendën veprime të gjurmëve plotësuese të qitjës si vëprim mekanik dhe
termik i gazrave të barutit, gjurmë të blozës si dhe pjesëza të pa djegura, gjurmët
e qitjës ne distancë të afërt janë :
a). Gjurmët e veprimit të gazrave të barutit
b). Gjurmë të blozërave të barutit
c). Gjurmët e vajrave të armës
d). Pjesëzat e barutit të padjegur ose
të djegur plotësishtë
3). Qitje nga Larg , konsidërohët si rezultat i sipërfaqës së objektit të dëmtuar që
nuk ka mbetur asnjë gjurmë tjetër përvecse vrimës së hyrjës së predhës .
VECORIT DALLUESE ME PUQITJE & LARGESI TE AFERT :
. Dallimi midis këtyre dy qitjëve lehtësojnë punën e specialistëve dhe orientojnë
në ngritjën dhe vlersimin e versionëve .
a). Pranin e stampimit të grykës së armës në objektin e goditur
b). Veprimi i gazrave të barutit
. Në qitjet me puqitje dallohët qartë :
- veprimi mekanik ( carje të ndryshme,
shkatërrim të indëve etj ) - veprime të temperaturës
( shkrumëzim, djegie etj )
PERCAKTIMI I VEND-NDODHJES SE QITESIT :
. Percaktimi i vend-ndodhjës së qitësit bëhët e domosdoshme në një ngjarje fakti
kur : a). Ndodhemi përpara një sulmi të parapërgatitur ose jo
b). I dëmtuari ose viktima është pasojë e një rasti aksidental
c). Kur ndodhemi përpara një vrasje apo vetëvrasje
d). Si dhe kur vlersojmë thënjët e dëshmitarëve dhe
të të pandehurit
PERCAKTIMI I VEND-NDODHJES SE QITESIT :
. Përcaktimi i vend-ndodhjës së qitësit do të varët nga provat materiale dhe
objektët e dëmtuara të cilat fiksohën në vendin e ngjarjës, metodat më të përhapura janë :
a). Me anë të vijëzimit të vendëve të goditura nga predha, kjo
metod kosiston në bashkimin e dy pikave të goditjës kur predha ka prekur dy
objekte . b). Percaktimi i vend-ndodhjës së qitësit me
ndihmën e një tubi, kjo metod përdorët në rastet kur dy vrimat e hyrjës së
predhës janë largë njëra tjetrës vetëm disa cm.
c). Vijëzimi me anë të

28. skicës , bazë e kësaj metode është bashkimi me një vijë i vendëve ku ka kaluar
predha, vijë e cila tregon fluturimin e kësaj predhe d). Metoda me anë të
vijëzimit fotografik , në këtë rastë përdorët objektivi i aparatit i cili vendosët
në pikë e takimit të predhës që përshkon vendin e goditur nga predha .
e). Përcaktimi
i vend-ndodhjës së qitësit me anë të llogaritjëve algjebrike dhe me metodën e
ndërtimit gjeometrik, për të realizuar përcaktimin e drejtimit të qitësit me anë
të predhës është e domosdoshme që : - Predha të
ketë shpuar dy objekte afër njëri-tjetrit -
Predha të ketë kaluar njerin objekt kurse tjeterin të ketë lën vetëm goditje - Kur
predha nuk ka kaluar matanë objektit të goditur, por kanali që ka bërë në këtë
objektë është disa herë më i gjatë se kalibri i vetë predhës .
GJETJA , MARRJA PER EKZAMINIM DHE EKSPERTIMI I ARMEVE TE
ZJARRIT :
1. Gjetja e armës së zjarrit . gjatë këqyrjës së vendit të ngjarjës në rastë se janë
përdorur armë zjarri, duhët gjetur edhe arma e krimit. Në rast kur kemi vetvrasje, vrasje
apo vetvrasje të skenuara si vetvrasje. Si rregull në duart e viktimës ose në afërsi te tij mbetët
arma e përdorur, autoret e krimi e hedhin armën në afërsi të vendit të ngjarjës me qëllim
që të mos diktohën nga provat e krimit. Kufijtë e kërkimit të armës caktohën rast pas rasti
duhët bërë shumë kujdes në këqyrje kur arma është fshehur .
2. Marrja e armes . Para se kjo amrë të merrët kryhën keto veprime :
a). Përcaktimi i pozicionit të armës në lidhje me sendët që e rrethojnë
b). Matët distanca nga tyta në dy pika fikse të palëvizshme
c). Kur arma ndodhët afër viktimës duhët të matët në
distancë, skicohët dhe fotografohët dhe shënohët në procesvërbal .
Pasi arma ngrihët vendosën dy shenja në tokë ( nga
tyta tek qyta ) që të dihët pozicioni i saj, arma është mirë që të merrët me doreza plastike, më
qëllim që të mos prishën shenjat e gishtave mbi armë . K U J D E S ! N u k
l e j o h ë t ! a). Ngritja e armës me shkop nga tyta
b). Prekja e kembëzës se shkrepjës,
pasi mund të bëhët qitje aksidentale c). Mbasi merrët arma ajo vëndosët
mbi një letër të bardhë d). Arma dergohët në laboratorin e
kriminalistikes 3. Këqyrja e armës. Para se të fillojë këqyrja e
armës nga specialisti mbahët parasyshë : a). Pozicioni i rrafësit
b). Nese ka
fishek ne fole apo në krëhër c). Nese ka

29. mbetje trunore, kocka, gjak etj . 4. Paketimi i armës. Para se
të paketohët arma kontrollohët nëse ka ose jo fishek, ndahët nga krëhri, si dhe mbështillet
me letër të pastër të bardhë. 5. Pyetjet që shtrohën për
zgjidhje në ekspërtimin e armëve janë : 1. Objekti i
papritur , A konsistohët armë zjarri ? 2. Arma e
papritur është e fabrikuar apo prodhim artizanal ? 3. C ‘ sistem
modeli është arma ? 4. A është
teknikisht e rregullt arma ? 5. A mund të
realizojë qitje ? 6. A
realizon qitje të pa vullnetshme ? 7. Nëse
arma është teknikisht e parregullt a mund të realizojë qitje ? 8. A realizon
qitje ne fishekë të modelëve të ndryshme ? 9. Në c’farë
këndi është ruajtur arma ? 10. Kur është
realizuar qitja e fundit më armën ? 11. A është
pastruar kanali i tytës mbas realizimit të së shtimës së fundit ? 12. A
është vepruar mbi trupin e armës në numra dhe siglat e saj ? 13. A
mund të zbulojmë numrat e fshirë në armën ?
14. C’farë mbetjësh të tjera ka përvec djegiës së barutit në armë ?
15. A konstatohën në armë / krëhërin e saj gjurmë daktiloskopike ?
16. Pjesët e armës u përkasin të njëjtës armë apo armëve të tjera ?
ZBULIMI I DORES QE KA QITUR :
. Një nga problemët që haset shpesh në praktikën hetimore është përcaktimi i
personit i cili mund të këtë përdorë ose jo armën e zjarrit, edhe pse është problem i vështirë,
është gjetur një zgjidhje. Gjatë kryerjës së qitjës ndodhin efekte të ndryshme . Gëzhoja ku del
hidhët jashtë dhe gjatë rrotullimit të shkaktuar nga forca midis nxjerrësit dhe jashtëqitësit,
rrotullohët, shkundët dhe rrëzon mbi dorën e qitësit një sërë mbetjësh të barutit të padjegur ku
vërtetojmë : a). Një shpërndarje të rastësishme të barutit mbi dorën e qitësit
b). Ekzistenca dhe prania e grimcave të barutit të padjegur mbi
dorën e qitësit c). Grimcat e barutit gjendën në pjesë jo koresponduese të
hapsirave apo dritarës së xjerrjësit .
Sasia e depozitimit në dorën e qitësit do varët nga :
a). Tipi i armës
b). Lloji i municionit të përdorur
c). Numri i qitjëve në njësinë e kohës
d). Koha që ka kaluar nga qitja e parë, e dytë e më

30. rradhë e). Koha që ka kaluar nga qitja deri në momentin
këqyrjës së dorës që ka gjuajtur.
METODAT E IDENTIFIKIMIT TE ARMEVE TE ZJARRIT ME ANE TE
PREDHAVE E GEZHOJAVE :
. Legjislacioni Procedurial Penal ngarkon ekspertin kriminalist në bazë të një
vëndimi të ardhur nga organi i procedimit brenda mundësive teknike, mundësive te tij
profesional dhe shkencorë që disponon, t ‘iu përgjigjët këtyre pyetjëve të shtruara, në praktikën
shumë vjecare kriminalistike. Për identifikimin e predhave dhe gëzhojave pyetjët bazë që bëhën
janë : 1. Predha ose gëzhoja a janë të fabrikuara apo prodhim artizanal
2. Predha ose gëzhoja c’farë tip prodhimi janë
3. Predha ose gëzhoja c’farë modeli dhe kalibri i përket
4. predha ose gëzhoja kujt lloji fisheku i përketë
5. A ka në predhë dëmtime të cilat
vërtetojnë kalimin e saj nëpër pëngesa 6. A ka kaluar predha objekte
te forta si metal, dru, pjesë kockore etj 7. C’fare pjesësh metalike jan
fiksuar ne vend-ngjarje 8. Kujt modeli dhe arme i
përketë predha
8. G J U R M E T E M J E T E V E TE TRANSP
ORTIT
GJURMET E MJETEVE TE TRANSPORTIT
. Në një kuptim më teknik aksidentët rrugore janë ngjarje të cilat ndodhin kur kemi :
1). Përplasje mjetësh , që janë më kryesishtë në :
a). Pjesën Ballore ( frontale ). Ky fenomen ndodhë në ato raste kur trajektorët e njekura
nga mjetët në momentin e përplasjës kanë të njëjtin drejtim por kah të kundërt, në këtë
rastë goditja ndodhë midis pjesëve ballore ( frontale ) të mjetëve .
b). Pjesën Anësore . ky fenomen ndodhë në ato raste kur trajektorët e njekura
nga mjetët janë normale, kanë një drejtim dhe një krah të caktuar por ndërpritën në një pikë.

31. Në keto raste ndodhën në kryqëzime .
c). Pjesën Përpara ( Shtyrje ) . kjo ndodhë kur mjetët përshkruajn të njëjtën
trajektore, kan drejtim të njëjtë por shpejtësi të ndryshme
2. Dalja nga rruga e mjetit
3. Shtypja e këmbësorëve . Duke u nisur nga ngjarje konkrete, prishja ose jo e vendit të ngjarjës
nga ana e kriminalistike për të mbedhur sa më shumë prova materiale të cilat do na cojnë në e
mjetit gjykojmë për këto momente :
a). Kur automjeti që ka shkaktuar aksidentin është larguar nga vendi-ngjarjës
b). Kur automjeti që ka shkaktuar aksidentin është i pranishëm në vend-
ngjarje
Aksidentët automobilistike mbi bazën e pasojës së ardhur kalisifikohën :
a). Raste ku janë përfshirë një ose shumë mjete nga përplasja e tyre dhe ka ardhur
pasoja e humbjës së jetës ose dëmtimi i shëndetit të njerzëve .
b). Raste ku humbja e jetës ose dëmtimi i shëndetit të një ose të disa
përsona ku vjen si pasojë e përplasjës me mjetin .
c). Raste kur një automjetë përplasët me një ose disa
përsona këmbësor si biciklist, drejtues kafshësh, & sjellë pasoj plagosje ose humbjën e
jetës së një përsoni . d). Raste kur një automjet shtyp një ose disa përsona
këmbësor me pasoj plagosjën ose vdekjen e tyre .
KERKIMI , ZBULIMI I PROVAVE MATERIALE
. Momenti i rëndësishëm për cdo ngjarje është fiksimi i provave materiale me të gjitha cilësit e
tyre në proces verbalin e këqyrjës së vendit të ngjarjës, provat i kemi prova të dukshme dhe
prova të padukshme .
a). Prova materiale të dukshme, janë objektët të cilat kan shkaktuar aksidentin, ku futën :
- Mjeti ose mjetët që kanë kryër aksidentin
- Kufomat
- Të dëmtuarit
- Prova të tjera të cilat dëshmojnë për momentin e
vendin e goditjës si xhama të thyera pjesë makine si gjurmë frenimi etj .
b). Prova materiale të padukshme, janë mbetje të ndryshme pak ose aspak të dukshme
zbulimi i të cilave kërkon përdorimin e mjetëve teknike kriminalistike, në këtë grup
hyjnë si : Mikro-gjurmët dhe gjurmët daktiloskopike .

32. GJURMET E LENA NGA PJESET LEVIZESE :
. Gjatë këqyrjës së skemës së krimit konstatohën dëmtime që duhën shpjeguar mekanizmi
i formimit të tyre, për këtë na ndihmon vetë konstrukti i mjetit si :
a). Madhësia e jashtme e mjetit , gjatësia dhe gjërësia
b). Numri i aksëve të mjetit
c). Një perimetër i caktuar për një gomë të caktuar
d). Gjërësia e gomave, si dhe madhësia e gomave të
mjetit e). Lartësia e shasisë nga toka
. Gjurmët e lëna në vendin e ngjarjës në keto raste janë :
a). Gjurmë të thelluara, keto gjurmë mbetën të stampuara në objektët gjurmë
marrës që nga konstrukti i tyre është më i but se vetë goma e mjetit që e lë .
b). Gjurmë sipërfaqësore, këto gjurmë mbivëndosën në objekte të forta si
asfalte, etj.
. Gomat për mjete të caktuara i ndajmë në :
a). Goma të kalueshmërisë së lartë. Karakteristik e ketyrë llojë gomash është se
lulet e tyre janë të mëdha e të thella . keto goma përdorën për mjete të tonazhit të lartë .
b). Goma shpejtësie. Të keto goma është se lulët protektorëve është janë të vogëla
dhe përdorën në autovetura që rrugtojnë në rrugë të asfaltuara .
c). Goma të përdorimit të gjërë. Lulët e ktyre gomave janë të kombinuara dhe
përdorën tek automjetët që qunojnë në rrugë fushore & futën dhe mjetët e tonazhit të
mesëm .
. Numri i aksëve të mjetëve ndahën në :
a). Automjete me dy akse
b). Automjete me tre ose më shumë akse
me të përhapura janë mjete me dy akse , kurse tek mjetët me tre akse
krijohët vështirësi në identifikimin e rrotave të pasme .
GJURMET E FRENIMIT
. Ka shumë rëndësi në përcaktimin e shpejtësisë në gjurmët e frenimit të
automjetit, e kundërta ndodhë për të identifikuar lulët e protektorëve të këtyre mjetëve pasi
keto janë fshirë për shkak të fërkimit gjatë momentit të frenimit .
. Gjurmët e frenimit në vend-ngjarje sipas intesitetit të tyre mund të
jenë : a). Të dukshme, mbi sipërfaqën e asfaltit dukën në mënyrë të
theksuar shenjat e ferkimit të gomave gjatë frenimit.
b). Më rrëshqitje, keto gjurmë frenimi shprehën më
shenja të forta të zeza të lëna mbi sipërfaqën e asfaltit si pasojë e bllokimit të
rrotave .
KEQYRJA E KUFOMES :
. Kufomat janë objekti kryersor i këqyrjës. Ne kutpimin mjeko-ligjor traumat
automobilistike janë dëmtime të shkaktuara nga pjesë të jashtme ose të brendshme të

33. automjetëve, si dëmtime që shfaqën nga rrezimi i viktimës nga keto mjete . Ekspertimi
mjeko-ligjor kriminalistik dhe ato autoteknik janë në gjendje të krijojnë tablo për
momente kryesore të ngjarjës si dhe etapat dhe mekanizmin e formimit të ngjarjës .
. Efektivi i policisë që mbrrinë i pari në vend-ngjarje kryen keto veprime :
a). Skicon pozicionin e trupit të dëmtuar dhe vëndos lidhjën e
koordinatave veri-jug-lindje-përëndim .
b). Fikson pozicionin e trupit ballas poshtë me fytyrë në
tokë / shpinë në tokë c). Fikson vendosjën e gjymtyrëve duarve, këmbëve,
d). Fikson pozicionin e e kufomës në lidhje më
mjetin që e ka aksidentuar .
. Njollat kufomore , shfaqën pas minutës se 30 – 2 orë pas vdekjës .
. Shtangësia e kufomës ( rigor mortis ) kjo fillon nga musklatura e fytyrës, kjo
shtangësi e plotë kufomore përfundon pas 7 – 12 orësh, nga casti i
vdekjës dhe zgjat deri në dy ditë .
. Këqyrja e jashtme , e cila bëhët në vendin e ngjarjës, kufoma
nuk lëvizën ose dërgohët në morg .
. Këqyrja e brendshme ( Autopsia ), e cila si rregull
bëhët në morg, në këtë rast kemi mundësi të percaktojm nëse kemi alkool apo jo në
organe e brendshem të kufomës . . Dëmtimët në aksidëntët automobilistike
shkaktohën nga : a). Goditje më pjesë
të ndryshme të mjetit b). Shtypje mekanike
nga rrotat e automjetit c). Rrëzime
nga karroceritë e automjetëve d).
Goditje të shkaktuara brenda automjetit si rezultat i përplasjes .
KEQYRJA E MJETIT QE KA KRYER AKSIDENTIN :
. Automjeti këqyret për të kërkuar gjurmë të lëna nga viktima në pjesët ku është
goditur apo gjurmë të tjera të cila i ka lënë sipasojë e përplasjës apo fërkimit me
automjetët ose objektët e tjera. Këqyrja e plot e mjetit bëhët nga eksperti autoteknik dhe
të gjtiha demtimët evidentohën në procesvërbalin e këqyrjës së vendit të ngjarjës. Gjatë
keqyrjës së mjetit në procesvërbal përshkruhën si : lloji, tipi, pasha, cilindrat, nr i aksëve
të mjetit nr i shasisë, targa, si dhe ngjyra .
. Ekzaminimi i mjetëve dhe provave të tjera kalon në katër fazë :
a). Ekzaminimi paraprak
b). Ekzaminimi i ndarë
c). Ekzaminimi

34. krahasuës d). Dhënja e
konkluzionëve
FOTOGRAFIMI I PROVAVE NE VENDIN E NGJARJES :
. Të fotografuarit në vendin e ngjarjës është një proces i vazhduëshëm dhe duhët të përfshihën
të gjitha fotografit e marra nga distanca e afërt dhe e largët, me anë të së cilës bëhët një pasqyrim
i plotë i këtij aksidenti, të gjithë fotografit paraqesin skenën e krimit, kufomës i bëhët fotografia
në lidhje me objektin përreth nga katër pika ose dy pika horizontale sipas metodës së
fotografimit të kufomës. Ftografia kriminalistike duhët bërë në cdo vend-ngjarje.
. Në vendin e ngjarjës në aksidentin automobilistik fotografia kriminalistike përfshinë :
a). Fotografimi orientues, përcaktohët saktë pozicioni i mjetëve të përplasura ose i mjetit
të aksidentuar dhe të plagosurit apo të kufomës .
b). Fotografimi i pamjës së përgjithshme, në këtë rast përcaktohën kufijtë
e vendit të ngjarjës, sendët, objektët, gjurmët qe mund të jenë si frenimi, apo njolla gjaku etj .
c). Fotografimi i objektit kryesorë, kjo pasqyron fotografimin e pamjës së
përgjithshme, dhe ne rastin konkret janë : mjetët, kufomat, gjurmët e ndryshme .
d). Fotografimi i gjurmëve dhe sendëve, këtu fiksohën të gjitha ato sende
dhe objekte vec e vec dhe me shkallëzime që janë në vend-ngjarje & që kanë lidhje më
skemën e krimit .
. Metodat që vijnë në ndihmë për të bërë skicën e vendit-të-ngjarjës ( krimit ) janë :
a). Skicimi i vendit të ngjarjës me anë të metodës së pingulëve ose të këndëve të
drejta b). Skicimi i vendit të ngjarjës me anë të metodës së tre këndore
c). Skicimi i vendit të ngjarjës, është duke marr si boshtë orientuese dy
pjesët paralele anësore të rrugës & bëhët planin i vëndosjës së objektëve duke marr distacën .
9. M I R K O – G J U R M E T
ROLI I TYRE NE PROCESIN E IDMETIFIKIMIT TE AUTOREVE
TE VEPRAVE PENALE
KUPTIMI I MIKROGJURMEVE :
. Mikrogjurmët janë prova materiale ashtu sic gjurmët e duarve(gjurmët daktiloskopike),
gjurmë e këmbëve (gjurmëve taseologjike ), apo të veglave të thyëra, kanë shumë rëndësi
në procesin e të provuarit të fajsisë së autorit të veprës penale .

35. . Sipas prejardhjës së mirko-gjurmët i klasifikojmë :
1. Mikrogjurmët më prejardhje biologjike, ku përfshihën :
a). Floku i njëriu, qimët e kafshëve
b). Fije tekstile më prejardhje bimore ose shtazore
c). Pjesëzat e bimëve, drithërat, & organizmat e
gjallë etj . 2. Mikrogjurmë më prejardhje organike, ku përfshihën :
a). Karburantët, b). Bojëra, c). Plasmas, d).
Lubrifikant, e). tekstile artificiale 3. Mikrogjurmë më prejardhej inorganike,
ku përfshihën : a). Mikrogjurmë të metalëve
të ndryshme b). Mikrogjurmë në lidhjëve
metalike c). Mikrogjurmë më origjinë
inorganike ( cimmento, asfaltë etj ) 4. Mikrogjurmë më prejardhje të përziër,
ku përfshihën : a).
Mikrogjurmë të natyrës biologjike b).
Mikrogjurmë të natyrës organike
c). Mikrogjurmë të natyrës inorganike
. Në skenën e krimit mikrogjurmët i kemi :
a). Në gjendje të ngurtë ( grimca metali, qymyrguri, rërë, cimento etj )
b). Në gjendje të lëngshme ( pika të vogla gjaku )
c). Në gjenje të gaztë ( erëra të ndryshme )
MIKROGJURMET NE SKENE E KRIMIT :
1. Fijët e flokut,floku është një nga llojët më të zakonshme të mikrogjurmëve që gjendën
në një vend-ngjarje, floku është nga elëmentët njerezor me rezistuës ndaj dekompozimit .
fijët e flokut përbëhët nga : a). Maja, b). Rrënja, c). Trupi që ndahët në kutikula,
kortikalia, si dhe në modularia .
. Mbledhja e flokut në cilësinë e provës :
a). Mbledhja & paketimi i flokut ( merrët me pinceta )
b). Përdorimi i fshesës më korent, pasi mbeten ne fshesë
fijët e flokut c). Gjatë kërkimit & mbledhjës së provës materiale, të
shmangim kontaminimin e fijës së flokut me fije të tjera apo prova të tjera
që janë fiksuar në vend-ngjarje

36. 2. Gjendja e fijëve tekstile ne vend-ngjarje ( krimit ) :
a). Në vende ku mendohët se ka kaluar autori ( dritare, dyer, mure etj )
b). Në pjesët e automjetit që ka rën në kontakt më viktimën ose më të
dëmtuarin c). Në armën e zjarrit kur qitja është bërë me puqitje
d). Në duart e viktimës ( vetvrasje), autorit ( vrasje )
e). Në teshat e viktimës gjatë përleshjëve
f). Në mjetët e përdorura nga autori për
kryërjën e veprës penale
3. Grimcat e bojës , kur mendojmë për bojë na vjen në mendja për ngjyrat, apo një sër
ngjyrosësish apo thërmija brenda bojës, boja ka edhe disa karakteristika, struktura dhe llustra që
ka për shkëlqim, të gjithë këto karakteristika ndërthurën për të krijuar një boj unike.
A). Vlera e grimcave të bojës me cilësinë e provës . boja në vëndin e ngjarjës mund të
jetë në formën e një cifle nga një sipërfaqe e tharë boje, mikrogjurme, gervishtje, prekur .
4. Pluhuri , studimët filluan nga Hans Gros ( Austri 1908 ) si dhe anglezi Konan Doil.
Edmond Locar duke u mbështetur në rekomandimët e Grosit dhe të Doilit vuri re se pjesëzat
mikroskopike të pluhurit që mbulojnë teshat & trupin tonë janë “ dëshmitarë memecë ” që vjnë :
a). Nga rrymat e ajrit që përshkojnë sipërfaqën e tokës
b). Nga aktivitetët industriale
c). Nga ndërtimët, minierat, përpunimi i rërës
d). Nga rënja e lëndëve meteorike etj .
Pluhuri është grumbull grimcash heterogjene te cilat ndodhën në gjendje të shkrifët, që
mbulon tër sipërfaqën e tokës më përjashtim të sipërfaqës ujore. Në trupin ton ndodhët
një sasi pluhuri
ZBULIMI & FIKSIMI I MIKROGJURMEVE NE VENDNGJARJE :
. Praktika ka vërtetuar se autorët e veprave penale në planin e tyre kriminal
përfshin dhe kujdesin e tyre për të fshehur ose zhdukur gjurmët. Gjurmët i kemi :
a). Gjurmë të dukshme
b). Gjurmë të padukshme
10. A D N - ja

37. ROLI I SAJ NE IDENTIFIKIMIN E AUTOREVE TE VEPRAVE PENALE
IDENTIFIKIMI ME ANE TE ADN – së
. ADN – ja është acidi deoksiribonukleik, që analizohët në lëngjët e trupit, njollat si dhe indët e
tjera bilogjike që gjëndën dhe merrën për provë. Ekzistojnë dy burime të ADN – së të cilët
përdorën në analizat e kriminalistike :
a). nADN ( ADN Nukleare ). Analizohët si provë që përmbajnë gjak, spermë, përshtymë, inde
qelizore si dhe qime që përmbajnë inde në rrënjët e tyre.
b). mtADN ( ADN Mitokondriale ). Analizohë kryësishtë në provat që përmbajnë fije floku që
biën në mënyrë natyrshme .
Dokumentimi, mbledhja, paketimi, dhe ruajtja e provave të ADN – së :
Në qoftë se provat e ADN-së nuk dokumentohët, mblidhën, paketohën dhe
ruhën si duhët, ato nuk do plotësojnë kushtët ligjor dhe shkencore për tu pranuar në një proces
hetimor & gjyqësorë. 1). Nëse provat e ADN-së nuk dokumentohën, vihët në pikpyetje
origjina e tyre 2). Nëse nuk mbidhën si duhët, ato mund të humbasin vlerat
biologjike 3). Nëse nuk paketohën si duhën, mund të ndodhë
kontaminimi i tyre 4). Nëse nuk ruhën si duhën, mund të ndodhë
dekompozimi ose shpërbërja 5). Provat si gjak, sperm, qime floku etj , të
etiketohën sipas metodës së paketimit të provave materiale, duke shënuar vendin
dhe kohën e ngjarjës . 6). Marrja e këtyre provave bëhët me doreza
& vëndosën në enë sterile 7). Në rastë se provat si gjak, sperm, qime
floku etj , janë ende të freskëta, të mos pakëtohën mënjëherë por të lihën të
thahën në temperaturën e ambjentit .
Ekzaminimi i gjakut . Gjaku në vetëvete përmban elëmente & është një burim i mire për
referimin e analizave të ADN-së, ekzaminimët mund të përcaktojnë praninë ose mungesën e
gjakut në njolla. Ato mund të përcaktojnë nëse është gjakun i njeriut ose jo.
Marrja e modelëve krahasuese . Gjaku mund të merrët më cilësin e modelit krahasuës nga
përsoni i dyshuar vëtëm nga një përsonel i kualifikur. Si masë duhën minimalisht dy tuba 5 ml
me gjak mbi të cilat vëndosën etiketa ku përcaktohë data, ora, emri i subjektit, vendi, emri i
marrësit, merrën dhe dërgohën në laborator .
Objekte të tjera ku mund të bazohëmi për gjetjën e elëmentëve të ADN - së :
a). Djersa, ka sekrecione të lëngshme i cili nuk përmban materiale qelizore, më vlera janë pjesët
e sqetullës ku krahas djersës ka edhe mbi vëndosje të grimca në lekurë.
b). Jashtëqitja, është një burim i mjaftuëshëm për të bërë
ekzaminimët e ADN-së kjo bëhë edhe nëpërmjetë zorrëve.

38. c). Urina, nuk ka shumë vlerë & ne
përgjithësisht nuk dërgohët për të nxjerrë profilin e ADN-së.
FAZAT E ANALIZAVE LABORATORIKE :
. Analizat laboratorike bëhën kryësisht për gjakun ku përcaktohët nëse është njeri
apo kafshë, dhe nëse i përket përsonit të dyshuar, analizat në laborator për ekzaminim prove
ndjekin një rregull shumë striktë, ruajta dhe trajtimi i provave varët nga natyra e tyre . testi i
AND-së është bazuar në faktin që asnj ë qënje njerëzore nuk ka të njëjtin material gjenetik.
Laboratorët krminialistike sot janë në gjendje të vlerësojnë analizat e ADN-së me mëtodat
teknike në luftën kundër kriminalitetit .
11. V R A S J A
VEPRIMET E PARA NE VENDIN E NGJARJES
VRASJA NE KUPTIMIN JURIDIK :
. Kriminalistika e studion vepren penale të vrasjës si një tërësi të dhënash që
ndihmojnë në zbulimin, hetimin dhe gjykimin e kësaj vepre, keto të dhëna ka t bëjnë kryërjën e
zbulimin e veprave penale, metodat e kryërjës, si dhe metodat e zbulimit të vrasjëve, plagosjës

39. etj. Kryësishtë në ngjarje fiksohën :
1). Gjurmët daktiloskopike
2). Gjurmët traseologjike
3). Pjesët e teshave të grisura
4). Mjetët e kryërjës së krimit
5). Sendët e tjera që i
përkasin fajtorit 6). Flokët
7). Pjesët e
lekurës 8). Gjaku
9).
Pështyma
10). Ekskrementët e ndryshëm
11. Gjurmë të vëprimëve të autorit mbi viktimën si :
a). Plagë që ka marrë , drejtime të teshave
b). Gjurmë të përleshjës së ndodhur midis tyre
Qëllimët e vrasjëve kryhën për :
1). Përfitime, 2). Hakmarrje, 3). Terrori, 4). Për të kryër një vepër tjetër penale
5). Për motive përsonale të viktimës, 6). Për të mbuluar një vepër penale
Nga pikpamja kriminalistike vrasjët i klasifikojmë :
a). Vdekjet natyrale, b). Vdekjet me dhunë, c). Vdekjet aksidentale .
METODAT TEKNIKE & TEKNIKA PER KEQYRJEN E VENDIT TE NGJARJES:
. Momenti më i rëndësishëm për zbulimin e një vrasje është këqyrja e vendit të
ngjarjës me cilësi dhe profesionalizëm, kusht i parë dhe kryësor është që ambienti, kufoma,
arma, gëzhoja, mbetjët e qitjëve, mikrogjurmët etj. të fiksohën me fotografi me shkallëzime,
fotografit dhe skicat i bashkangjitën process vërbalit të këqyrjës, fotografit bëhën sipas kërkesës
së metodikës përkatëse, fillimisht bëhën fotografite :
a). Orientuese , b). Fotografi të pamjës së përgjithshme , c). Fotografi të
objektit kryësorë, d). Fotografi të gjurmëve dhe të sendëve . fotografit bëhën
gjithmonë të shkallëzuara, skica etj.
KARAKTERISTIKAT E VENDIT TE KEQYRJES SE VENDIT TE NGJARJES :
. Këqyrja mund të zhillohët në ambiente të mbyllura ose të hapura, në varësi të vendit ku ka
ndodhur ngjarja.
A). Në ambiente të mbyllura. Vëmendja përqëndrohët nëse sendët brenda
objektit te ngjarjës ka crregullime, zhvendosje të tyre. Në keto raste bëhët një kërkim i imët për
gjetjën e gëzhojave e predhave në mjedisët ku është kryër vrasja ose vetvrasja, por duhët të
këqyrët edhe muri, tavani, dhe të gjithë objektët që mund të ketë gjurmë. Këqyrja shtrihët deri në
objektët e pa rëndësishme si tavulla e duhanit, gota e ujit, varsët e rrobave etj. Objekte këto që
mund të jen levizur nga autori i krimit, vëmendje i kushtohët zbulimit të mbeturinave të gjakut