Diagnoza dziecka

1. Diagnoza dziecka w środowisku grupy rówieśniczej na przykładzie klasy szkolnej K.Nowacka Pedagog specjalny

2. Diagnoza Słownik języka polskiego definiuje termin ten jako „ określenie, ustalenie” (Słownik języka polskiego, 2001, s. 171) Niemejko podaje iż „Diagnostyka pedagogiczna jest opisem i wyjaśnieniem sposobów rozpoznawania sytuacji dydaktycznej i wychowawczej ucznia, w tym zwłaszcza zmian, jakie w nim zachodzą pod wpływem oddziaływania pedagogicznego” (Niemierko B., Diagnostyka dydaktyczno-wychowawcza, 1993, s. 96)

3. „Diagnoza umożliwi wszechstronne poznanie dziecka, pozwoli na lepsze rozumienie motywów jego postępowania i zachowania, a także właściwości psychicznych, potrzeb i przeżyd, reakcji. To z kolei przyczynia się do prawidłowego organizowania procesu edukacyjnego” (Paluchowski W., za: Włoch S., Diagnoza całościowa w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, 2009 , s. 121)

4. Grupa rówieśnicza – klasa szkolna Grupy rówieśnicze są jednym ze składników środowiska wychowawczego, z którymi dziecko kontaktuje się od wczesnych lat życia. Wywierają one wpływ na współżycie społeczne oraz kształtowanie się osobowości ich członków. (Skory Z., Proces socjalizacji dzieci i młodzieży, 1979, s. 35)

5. Podstawową grupą na terenie szkoły jest klasa, która stanowi formalny element w organizacyjnej strukturze szkoły – posiada względnie stały układ uczniów, określone przepisy i sposoby funkcjonowania. Klasa szkolna jest grupą zadaniową, powołaną w celu przyswajania treści związanych z procesem nauczania. Jest także środowiskiem wychowawczym – w niej dokonują się procesy wychowawcze. (Skory Z., Proces socjalizacji dzieci i młodzieży, 1979, s. 53)

6. ŚRODOWISKO SZKOLNE SYTUACJA SZKOLNA SYTUACJA WYCHOWAWCZASYTUACJA DYDAKTYCZNA PROCES WYCHOWAWCZY Skutecznośd wychowania PROCES DYDAKTYCZNY Skutecznośd kształcenia Struktura środowiska szkolnego (schemat 14, s. 158, Skałbania B., Diagnostyka pedagogiczna)

7. Diagnoza sytuacji społecznej w klasie szkolnej Sytuacja społeczna w grupie formalnej, jaką jest klasa szkolna rozpoznawana jest najczęściej za pomocą: • obserwacji; • wypracowania uczniowskiego na podany z góry określony temat; • socjometrii. Najczęściej stosowaną metoda diagnozowania ucznia jest socjometria.

8. SOCJOMETRIA Polega na podawaniu wszystkim członkom badanej grupy jednego lub kilku specjalnie skonstruowanych pytao, badających różne rodzaje społecznych stosunków, takich jak wzajemna sympatia, popularnośd, zaufanie, przywództwo itp., w stosunków do których badani dokonują wyboru osób z grupy, które ich zdaniem spełniają warunki określone w pytaniu. (Góralski A., Metody badao pedagogicznych, 1994, s. 53)

9. Szczegółowe informacje diagnostyczne jakie można uzyskad z zastosowania socjometrii są bardzo różnorodne. Najogólniej techniki socjometryczne pozwalają : • rozpoznad układ stosunków społecznych pod różnymi względami, • uzyskad w miarę przejrzysty obraz więzi nieformalnych łączących poszczególnych uczniów, • identyfikowad osoby szczególnie popularne, atrakcyjne w grupie (nieformalnych przywódców),jak i osoby które są przez grupę odrzucane, nielubiane oraz jednostki izolowane, które stoją na uboczu, • porównywad pozycje społeczne poszczególnych członków grupy ze względu na rożne określone kryteria,

10. • identyfikowad występowanie różnego rodzaju podgrup, ich składu, powiązao, • wnioskowad o spójnośd i zwartośd grupy, stopniu jej integracji, • śledzid rozwój stosunków między dziewczynkami i chłopcami, • określad ekspansywnośd społeczną jednostek i całej grupy, • określad zmiany zachodzące w życiu i strukturze społecznej grupy pod wpływem celowo podjętych działao wychowawczych, • śledzid proces adaptacji społecznej uczniów nowych (Jarosz E., Wybrane obszary diagnozowania pedagogicznego” 2004, s. 89)

11. Rodzaje technik socjometrycznych według E. Jarosz •Klasyczna technika Moreno •Technika „Zgadnij kto?” •Technika szeregowania rangowego •Porównywanie parami •Skale oszacowao •„Plebiscyt życzliwości i niechęci”.

12. Klasyczna technika Moreno Wszystkim członkom badanej grupy zadaje się jednakowe pytanie (pytania) na podstawie którego (których) dokonują oni wyboru lub odrzucenia z grupy osób, które spełniają warunki podane w pytaniu. Badani wskazują tych członków grupy z którymi chcieliby wejśd w interakcje, lub tych z którymi nie chciałby wejśd w interakcje. Technika ta pozwala na uzyskanie bardzo szerokiej gamy informacji.

13. Przykładowe pytania stosowane w technice Moreno. Klasyczna technika Moreno ..................................................... (nazwisko i imię dziecka, klasa) Napisz obok kogo najchętniej usiadłbyś / usiadłabyś podczas zajęć w grupie? Wymień dwie takie osoby wpisując ich imię i nazwisko. 1. ............................................................................................... 2. ............................................................................................... Napisz obok kogo najmniej chętnie usiadłbyś/ usiadłabyś podczas zajęć w grupie? Wymień dwie takie osoby wpisując ich imię i nazwisko. 1. ................................................................................................. 2. .................................................................................................

14. Technika „Zgadnij kto?” Badanym zadaje się (najczęściej pisemnie) serię pytao o określone cechy lub zachowania, na podstawie których wskazują oni tych członków grupy, którzy ich zdaniem najbardziej odpowiadają przedstawionemu kryterium. Technika ta pozwala przede wszystkim poznad percepcję członków grupy – jak postrzegają innych, jakie cechy i zachowania im przypisują.

15. POWIEDZ, KTO W TWOJEJ GRUPIE (lub w klasie)... 1. Jest najlepszym uczniem 2. Bije inne dzieci 3. Często płacze 4. Jest osobą, z którą chętnie wszyscy się bawią 5. Ma trudności w nauce 6. Dokucza innym 7. Nie bawi się z innym dziećmi 8. Często jest uśmiechnięty 9. Jest niegrzeczny 10. Często jest smutny 11. Chętnie pomaga innym Przeczytaj uważnie każde zdanie i obok wpisz nazwisko i imię kolegi (koleżanki), który(a) odpowiada opisowi. Może się zdarzyć, że jakieś nazwisko trzeba będzie podać kilka razy, ponieważ ten kolega/koleżanka wyróżnia się pod kilkoma względami. Może być i tak, że nie ma w Waszej grupie nikogo, do kogo mogłoby odnosić się dane zdanie - wtedy wstaw przy tym zdaniu kreskę. Jeśli nie wiesz, kogo należałoby w niektórych zdaniach wymienić wpisz: "nie wiem". Możesz również podać siebie, jeśli uważasz, że w danym zdaniu chodzi o Ciebie, to napisz - ja Po przeczytaniu każdego zdania zastanów się, zanim wpiszesz nazwisko. Prosimy Cię o szczere odpowiedzi.

16. Technika szeregowania rangowego Badanym przedstawia się określone kryterium – określoną cechę np. koleżeoskośd, pomaganie innym, atrakcyjnośd. Badani mają za zadanie uporządkowad (uszeregowad) wszystkich członków grupy pod tym względem, począwszy od osoby spełniającej kryterium w stopniu najsilniejszym do osoby, która najsłabiej lub wcale nie spełnia danego kryterium. Badanie ustala hierarchię członków grupy.

17. Przykładowy arkusz techniki szeregowania rangowego koleżeoskośd atrakcyjnośd pomaganie innym uczynnośd 1 1 1 1 2 2 2 2 3 3 3 3 4 4 4 4 5 5 5 5 6 6 6 6 7 7 7 7

18. „Plebiscyt życzliwości i niechęci” Każdy badany ocenia w kategoriach sympatii i antypatii („lubię”, „nie lubię”) wszystkich pozostałych członków grupy na skali kilkustopniowej (trzy – lub pięciostopniowej) przypisując osobom określone symbole: Bardzo lubię ++ Lubię + Nie lubię - Bardzo nie lubię -- Nie wiem 0

19. ARKUSZ ODPOWIEDZI STOSOWANY W „PLEBISCYCIE ŻYCZLIWOŚCI I NIECHĘCI” Wstaw odpowiedni znak przy nazwisku każdego dziecka, a swoje nazwisko przekreśl. Bardzo lubię ++ Lubię + Nie lubię - Bardzo nie lubię -- Nie wiem 0 Lp. Imię i nazwisko dziecka Znak 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

20. Porównywanie parami Badani kolejno porównują zestawionych w pary członków grupy, opowiadając się pod określonym względem za każdym razem za jedną osoba z pary, tą która w większym stopniu spełnia podane kryterium. Technika ze względu na trudności w analizie nadaje się tylko do badania bardzo małych kilkuosobowych grup. Charakteryzuje się bardzo dużym stopniem dokładności oceniania osób.

21. Skale oszacowao Badani wskazują tych członków grupy, którzy odznaczają się, ich zdaniem określonym stopniem natężenia danej cechy (np. wskazanie tych uczniów którzy są najbardziej koleżeoscy i tych którzy są najmniej koleżeoscy). Liczba wskazao zależy najczęściej od badanego, chod można określid ograniczenia (np. wskaż po dwie osoby). Ze względu na skomplikowanie w wyrażeniu ocen technika nie nadaje się do stosowania w grupach dzieci młodszych.

22. Analiza wyników Opracowanie wyników badania socjometrycznego może przybierad różne formy: • Tabeli socjometrycznej (macierzowej), • Analizy graficznej, • Analizy indeksowej. Formy te mogą byd stosowane oddzielnie bądź łącznie w ramach analizy całościowej.

23. Analiza wyników badania techniką Moreno Na matrycę wpisujemy kolejno nazwiska i imiona wszystkich dzieci z grupy. Następnie y z kwestionariuszy ułożonych zgodnie z liczbą porządkową odczytujemy wybory dziecka nr 1, 2 itd. wpisując je do matrycy. Pierwszy wybór pozytywny oznaczamy cyfrą „1”, drugi cyfrą „2” a każdy wybór negatywny literką „n”. Po naniesieniu wyborów ze wszystkich kwestionariuszy sumujemy wybory pozytywne pierwsze (WP1), wybory pozytywne (WP2) oraz wybory pozytywne w ogóle (WP 1 + WP 2). Następnie sumujemy wybory negatywne. Następnie wyznaczamy statusy socjometryczne określane jako: niski (N), niższy od przeciętnego (-X), średni (X), wysoki (W),status wyższy od przeciętnego (+ X). Zestawienie wyników można przedstawid za pomocą obrazu graficznego – socjogramu.

24. Lp Nazwisko i imię 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13 SUMA: WP 1 SUMA: WP 2 SUMA: WN SUMA P+N Przykładowa matryca do opracowywania wyników WP 1 – pierwszy wybór pozytywny WP2 – drugi wybór pozytywny WN – wybór negatywny

25. Socjogram (graficzne przedstawienie wyników badania)

26. Analiza wyników badao techniką „Zgadnij Kto?” W celu opracowania wyników należy sporządzid matrycę do nanoszenia wyników badao wg wzoru poniżej. Po naniesieniu danych na matrycę należy ustalid odsetek, jaki stanowią głosy otrzymane w danej kategorii przez interesujące nas dziecko, w stosunku do wszystkich, możliwych do uzyskania w danym zespole (klasie szkolnej, grupie wychowawczej) głosów. Lp. Nazwisko i imię dziecka 1 2 3 4 5 6 7 …32 1. 2. …n

27. Chcąc obliczyd ten odsetek należy najpierw ustalid maksymalną liczbę głosów, jaką dziecko może uzyskad w danej kategorii. Sumę głosów otrzymanych przez badane dziecko w danej kategorii mnoży się razy 100 a następnie ten iloczyn dzieli się przez liczbę głosów możliwych do uzyskania w danej kategorii. Wartośd tę uzyskujemy mnożąc liczbę uczniów biorących udział w badaniu (wyłączając interesujące nas dziecko) razy liczbę pytao wchodzących w skład danej kategorii. Odsetek głosów, jaki stanowią wszystkie głosy uzyskane przez badane dziecko w określonej kategorii oblicza się zatem według niżej zamieszczonego wzoru: liczba głosów uzyskanych przez badane dziecko x 100% n – 1 (liczba biorących udział w badaniu, bez badanego dziecka) x liczba pytao w kategorii

28. Każde badanie socjometryczne powinno zostad zakooczone skompletowaniem pełnej dokumentacji na jego temat. Powinna ona zawierad nazwę zespołu i listę jego członków, datę badania, nazwisko osoby prowadzącej badania, dokładne brzmienie zastosowanych kryteriów socjometrycznych, opis warunków badania, krótką charakterystykę sytuacji w zespole, przedstawienie analizy wyników z prezentacją legendy zapisu i stosowanymi wzorami wskaźników.

29. BIBLIOGRAFIA 1. Góralski A., Metody badao pedagogicznych, Warszawa 1994. 2. Niemierko B., Diagnostyka dydaktyczno-wchowawcza, Warszawa 1993. 3. Paluchowski W. w: Włoch S., Diagnoza całościowa w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, Warszawa 2009. 4. Skałbania B., Diagnostyka pedagogiczna, Kraków 2011. 5. Skorny Z., Proces socjalizacji dzieci i młodzieży, Warszawa 1976. 6. Słownik języka polskiego, 2001.

30. Dziękujemy za uwagę.

Diagnoza dziecka

Diagnoza dziecka

Recommandé

Contenu connexe

Tendances

Tendances(20)

En vedette

En vedette(18)

Similaire à Diagnoza dziecka

Similaire à Diagnoza dziecka(20)

Plus de Szkoła Podstawowa nr 5 z Oddziałami Integracyjnymi

Plus de Szkoła Podstawowa nr 5 z Oddziałami Integracyjnymi(20)

Diagnoza dziecka