MPU 1212 BAHASA KEBANGSAAN BAB 5

1. BAB 5
KOMUNIKASI LISAN

2. • AMALI 5%
– Ucapan
– Syarahan
– Temuramah
– Pengacaraan Majlis
– Pidato
– Forum
– Bahas
– Pengendalian Mesyuarat

3. KOMUNIKASI LISAN
• Komunikasi langsung oleh dua atau lebih
individu.
• Menggunakan percakapan untuk
menyampaikan maklumat kepada
penerima.

4. UCAPAN
• Adalah salah satu cara komunikasi untuk menyampaikan
sesuatu maklumat.
• Empat unsur penting dalam ucapan:
– idea pokok yang diperkatakan dalam ucapan
– gaya atau bahasa yang digunakan oleh penyampai,
– pengolahan idea penyampai ucapan
– kebolehan penyampai memberikan ucapan berdasarkan
ingatannya.
• Antara bentuk pengucapan ialah pidato, ceramah,
seminar, syarahan, dialog, debat dan sebagainya yang
melibatkan pengucapan di hadapan khalayak.

5. Ciri-ciri Ucapan
• Berlaku di tempat awam:
• Melibatkan bilangan sasaran yang ramai
• Interaksi antara sumber dengan penerima
maklumat adalah rendah
• Biasanya interaksi antara penceramah dan
pendengar dilakukan pada sesi soal jawab.

6. Pengucapan Berkesan
• Persediaan untuk menyesuaikan diri dengan
khalayak ramai.
• Memberi perhatian kepada maklum balas
pendengar.
• Menjawab atau mengupas persoalan yang
dikemukakan.
• Fahami tahap kefahaman pendengar terhadap
tajuk yang disampaikan.

7. SYARAHAN
• Pengucapan yang disampaikan secara individu
kepada khalayak ramai tentang sesuatu tajuk.
• Komunikasi sehala.
• Tujuan syarahan adalah untuk meyakinkan
pendengarnya tentang apa yang ingin
disampaikan.
• Beza ucapan dengan syarahan ialah ucapan
lebih bersifat umum, syarahan pula lebih fokus
pada matlamatnya.

8. Tujuan Syarahan
• Memberi penerangan tentang sesuatu tajuk, isu atau
persoalan yang telah diketahui sebelumnya.
• Memberi tahu tentang sesuatu yang baru tapi menarik
seperti peristiwa atau hal ehwal semasa yang menarik
atau penting untuk diketahui.
• Memberi keyakinan kepada pendengar tentang isu yang
ingin disampaikan.
• Mempengaruhi pendengar supaya memberi perhatian
serius terhadap isu-isu yang disampaikan.

9. Format Syarahan
• Pembuka kata: Kata-kata aluan kepada
pendengar atau penonton.
• Pendahuluan: Pengenalan/ Definisi kepada tajuk
atau isu yang ingin disampaikan.
• Isi atau amanat: Huraian tajuk.
• Penutup kepada isi: Ringkasan umum terhadap
tajuk yang disampaikan.
• Penutup kepada syarahan: merakamkan
penghargaannya kepada pihak pendengar dan
penganjur majlis.

10. TEMU RAMAH
• Proses komunikasi dua hala yang formal dan
secara terancang.
• Proses asas dalam temu ramah adalah menyoal
dan menjawab.
• Tujuan temu ramah adalah untuk mendapatkan
maklumat. Oleh itu, temu ramah selalunya
adalah berdasarkan suatu tajuk, isu atau
persoalan yang telah ditetapkan terlebih dahulu..

11. Ciri-ciri Temu ramah
1. Mempunyai objektif mendapatkan maklumat.
2. Mempunyai orang yang menyoal.
3. Mempunyai orang yang ditanya.
4. Bersifat dialog.
5. Berbentuk soal-jawab.

12. Format temu ramah
• Pendahuluan: Orang yang menemu ramah akan
memulakan majlis dengan kata-kata aluan atau
ucapan aluan.
• Isi: Penemu ramah memulakan dialog dengan
orang yang ditemu ramahnya. Penemu ramah
mengemukakan soalan mengikut turutan.
• Penutup: Penemu ramah membuat ulasan
tentang temu ramah.

13. PENGACARAAN MAJLIS
• Pengendalian sesuatu majlis dari awal hingga
akhir.
• Majlis yang dimaksudkan di sini adalah majlis-
majlis rasmi dan memerlukan pengacaraan yang
teratur dan kemas.
• Pengacaraan yang baik akan menjamin
kelangsungan majlis-majlis rasmi tanpa
gangguan atau kecacatan.
• Orang yang mengendalikan majlis-majlis ini
dinamakan pengacara atau juruacara.
Pengacara boleh jadi seorang atau lebih.

14. CIRI-CIRI PENGACARAAN
MAJLIS
• Aturcara majlis: Jadual pelbagai acara yang
telah ditetapkan untuk dilaksanakan dalam
sesuatu majlis. Ia merupakan urutan acara
dalam sesebuah majlis dari mula hingga akhir.
• Aturcara pentadbiran: Aturcara majlis yang
ditulis secara terperinci untuk sesuatu majlis
rasmi.
• Pengacara : orang yang mengacarakan
sesuatu majlis.

15. Contoh Acara Majlis:
Majlis Anugerah Pelajar Cemerlang
Aturcara Majlis
8.30 pagi : Pelajar mengambil tempat masing-masing di dewan
8.40 pagi : Ketibaan para jemputan
8.50 pagi : Ketibaan Yang Berbahagia Datuk Ali bin Abu, Pengarah Bahagian Pendidikan Guru, Jabatan
Pendidikan Wilayah Persekutuan
9.00 pagi : Ucapan alu-aluan Pengetua Sekolah, Puan Hendon binti Marzuki.
9.15 pagi : Ucapan perasmian oleh Yang Berbahagia Datuk Ali bin Abu
9.30 pagi : Penyampaian hadiah:
- Anugerah Pelajar Terbaik PMR
- Anugerah pelajar Terbaik SPM
- Anugerah Pelajar Terbaik STPM
10.00 pagi : Persembahan nasyid
10.30 pagi : Jamuan Ringan
11.15 pagi : Majlis Bersurai

16. Tarikh dan waktu Perkara Tindakan
26 Ogos 2010
5.00 ptg
6.00 ptg
Tindakan sebelum untuk menetapkan
tempat letak kenderaan dan bas.
Pelekat untuk bas / kenderaan
a) Pasukan / peserta / petugas
bertolak dari sekolah masing-
masing
b) Memaklumkan tempat
bersembahyang kepada peserta
Urus Setia / Sekolah berkenaan
5.30 ptg Pendaftaran semua pasukan untuk
Latihan Penyesuaian Gelanggang
Jawatankuasa Teknik Pendaftaran
6.00 ptg a) Menandakan kawasan pertandingan
b) Menandakan pentas / tempat duduk
tetamu
c) Menandakan khemah hakim
d) Menandakan tempat penyampaian
hadiah
e) Tempat khemah pasukan-pasukan
f) Khemah uruseria
Jawatankuasa Teknik Pendaftaran
Aturcara Pentadbiran

17. PIDATO
• Ucapan yang disampaikan di khalayak ramai
untuk menghuraikan dan menjelaskan tentang
sesuatu tajuk atau persoalan.
• Komunikasi sehala.
• Pendapat atau pandangan dalam sesuatu pidato
adalah intipati pidato . Oleh itu kemahiran
melahirkan pendapat adalah penting.

18. TUJUAN PIDATO
• Memberi penerangan tentang sesuatu tajuk
kepada pendengar.
• Memaklumkan tentang sesuatu yang baru
kepada pendengar.
• Meyakinkan pendengar tentang pendirian
pemidato terhadap sesuatu persoalan.
• Mempengaruhi pendengar supaya memberi
perhatian serius terhadap sesuatu perkara.

19. TEKS PIDATO
• Binaan teks pidato terdiri daripada 5 bahagian:
i. Pembuka kata: Pada bahagian ini pemidato
memberi penghargaan kepada pihak yang
menjemputnya untuk menyampaikan pidato dan
juga penghargaan kepada para hadirin yang
datang.
ii. Menarik minat dan membina keyakinan pendengar:
Ini ialah bahagian permulaan pidato. Pemidato
memulakan pidatonya dengan memberi penjelasan
tentang tajuk pidato.

20. TEKS PIDATO
iii) Isi: Bahagian paling penting dalam pidato. Segala
persoalan dikupas dengan sebaik-baiknya dalam
bahagian ini.
iv) Penutup kepada isi: Bahagian penutup kepada
segala persoalan yang telah dipidatokan tadi. Ini
bukanlah penutup pidato, tetapi adalah penutup
kepada isi pidato sahaja.
v) Penutup kepada pidato: Penutup kepada seluruh
pidato. Pemidato akan merakamkan penghargaan
kepada beberapa pihak termasuk pihak penganjur,
jawatankuasa yang terlibat, tetamu keutamaan jika
ada, dan juga kepada para hadirin.

21. FORUM
• Majlis perbincangan mengenai sesuatu perkara
dan persoalan.
• Khalayak bertukar-tukar pandangan/pendapat
dengan penceramah.
• Lazimnya terdapat 3 @ 4 penceramah
• Bentuk forum:
– Forum Panel
– Forum Simposium
– Forum Kuliah
– Forum Bahas
– Forum Temu ramah

22. BAHAS
• Mengikut Asmah Haji Omar (1996:1),
perbahasan adalah semua kegiatan interaksi
bahasa yang melibatkan adanya perbincangan
yang ditimbulkan oleh wujudnya konflik antara
orang yang mengambil bahagian.
• Perbahasan meliputi perbincangan biasa,
perdebatan antara pasukan, mesyuarat formal,
perundingan, seminar, persidangan, muzakarah,
perbahasan parlimen, dan wacana ilmiah.

23. Ciri-ciri Perbahasan
1. Penggunaan ayat: menggunakan ayat yang
susunannya jelas.
2. Pemilihan perkataan: kata-kata yang
digunakan dalam perbahasan mestilah tepat
dengan maksud yang ingin disampaikan.
3. Penyebutan: disarankan menggunakan
sebutan baku dan lagu bahasa atau rentak
yang lazim digunakan semasa orang bercakap
atau berbincang.

24. 4. Kehalusan bahasa: ciri yang memperlihatkan
kesopanan dan kesantunan berbahasa semasa
menyampaikan hujah. Kehalusan bahasa tidak
sahaja terletak pada penggunaan ayat yang
teratur tetapi terletak pada pemilihan kata atau
ungkapan yang tidak menyinggung perasaan.
5. Penyampaian hujah: merupakan proses
pembentukan dan pengeluaran buah fikiran,
dan proses ini sebahagian besarnya bergantung
kepada penguasaan bahasa.

25. 6. Gerak laku: dimaksudkan dengan peraturan
paralinguistik yang sesuai dalam konteks
budaya sesuatu masyarakat bahasa.
7. Maklumat bersama, maklumat inti dan
maklumat tambahan: merupakan jenis
maklumat yang disampaikan atau diperoleh
melalui perbahasan.

26. PENGENDALIAN MESYUARAT
• Perundingan untuk membincangkan sesuatu,
atau mencapai sesuatu keputusan.
• Mesyuarat agung ialah perundingan besar oleh
sesuatu badan, persatuan, syarikat atau
organisasi.
• Permesyuaratan ialah perihal bermesyuarat.
• Minit mesyuarat ialah catatan berkenaan apa
yang telah dibincangkan atau dipersetujui dalam
mesyuarat.

27. Peranan Pengerusi
• Pengerusi mesyuarat ialah orang yang mengendalikan
sesuatu mesyuarat.
• Kuasa pengerusi adalah mengatasi kuasa semua orang
lain yang hadir dalam sesuatu mesyuarat. Keputusan
pengerusi tentang tatacara mesyuarat adalah
muktamad.
• Pengerusi akan memulakan mesyuarat dengan
mengalu-alukan kedatangan semua orang. Pengerusi
akan mengarahkan seorang setiausaha untuk mencatat
segala perjalanan mesyuarat. Pada akhir mesyuarat,
pengerusi akan menangguhkan mesyuarat ke suatu
masa yang ditentukan.

28. Peranan Setiausaha
• Setiausaha memainkan peranan sebelum
mesyuarat bermula, semasa mesyuarat
dijalankan dan selepas mesyuarat tamat.
• Setiausaha akan memanggil semua anggota
mesyuarat melalui surat atau memo.
• Setiausaha akan menyediakan agenda-agenda
mesyuarat bersama-sama pengerusi.
• Setiausaha juga perlu menyediakan minit
mesyuarat sebelumnya untuk dibentangkan dan
diluluskan oleh anggota mesyuarat.

29. • Semasa mesyuarat sedang dijalankan,
setiausaha mencatatkan segala perjalanan
mesyuarat.
• Setiausaha perlu mencatat minit mesyuarat
dengan ringkas tetapi tepat.
• Selepas mesyuarat, setiausaha perlu
menyiapkan minit mesyuarat untuk dibawa pada
mesyuarat yang seterusnya

30. Perjalanan Mesyuarat
• Pengerusi akan mengalu-alukan kedatangan
semua ahli mesyuarat.
• Pengerusi akan membacakan agenda
mesyuarat.
• Ahli mesyuarat akan meneliti minit mesyuarat
sebelumnya satu halaman demi satu halaman.
• Pengerusi akan meminta salah seorang
daripada ahli mesyuarat mencadangkan agar
minit mesyuarat tersebut diluluskan.

31. • Seorang ahli mesyuarat akan mencadangkan agar
minit mesyuarat tersebut diluluskan dan seorang
lagi ahli mesyuarat akan menyokong cadangan
tersebut.
• Sekiranya tiada bangkangan, pengerusi akan
mengisytiharkan yang minit mesyuarat tersebut
diluluskan.
• Pengerusi akan memulakan mesyuarat mengikut
agenda yang telah ditetapkan, dari agenda pertama
hinggalah ke agenda yang terakhir.
• Setiausaha mesyuarat akan mencatatkan segala
butiran mesyuarat.
• Bahagian akhir mesyuarat adalah hal-hal
berbangkit.

32. Minit Mesyuarat
• Catatan segala butiran mesyuarat.
• Tugas mencatat ini dilakukan oleh setiausaha
mesyuarat.
• Secara amnya, apa yang menjadi minit
mesyuarat ialah segala butiran perbincangan
dan keputusan yang diambil.
• Minit mesyuarat mestilah lengkap, jelas dan
menepati apa yang dimesyuaratkan.

33. Penulisan Minit Mesyuarat
• Butiran tentang mesyuarat: nama mesyuarat
tersebut, bilangan kali mesyuarat itu diadakan,
tarikh mesyuarat, masa mesyuarat dan tempat
diadakan mesyuarat.
• Dokumen: bahan-bahan yang perlu disediakan
untuk perbincangan utama.
• Senarai kehadiran :Senarai ahli mesyuarat yang
hadir berserta dengan jawatan mereka dalam
organisasi. Senarai yang tidak hadir juga
dicatatkan berserta alasan ketidakhadiran
mereka.

34. • Agenda: Perkara-perkara yang ingin
dibincangkan dalam mesyuarat.
• Isi minit mesyuarat:
– Senarai kehadiran/ ketidakhadiran
– Kata-kata aluan pengerusi majlis
– Perkara-perkara berbangkit
– Agenda-agenda
– Ucapan penutup pengerusi majlis
– Penangguhan mesyuarat
• Contoh minit mesyuarat:
http://www.saaid.org.my/v2/editorial/MinitMesyuara
t(290603).htm

35. AMALI 1