2. EK-nomie 2012
ING brengt voetbal en economie samen
• 22 mei: EK-nomie particulier. Een omvangrijk nationaal en internationaal onderzoek
naar de betrokkenheid met voetbal van de inwoners van de 16 deelnemende EK-
landen.
• 29 mei: EK-nomie zakelijk. Een uitgebreide analyse van het ING Economisch Bureau
over de ‘scoringskansen in Polen en Oekraïne’.
• 5 juni: Kids en Oranje. Onderzoek naar de Oranje en EK - beleving van de
Nederlandse kinderen tussen de 8 en 12 jaar.
dinsdag 29 mei 2012 2
5. Content
1.Ons onderzoek
2.Waarom pakt het zoveel gunstiger uit in Polen en Oekraïne?
3.Kansen, waarom?
4.Wat valt er voor Nederlandse ondernemers te scoren in Polen
en Oekraïne?
dinsdag 29 mei 2012 5
6. Ons onderzoek
I nvesteringen
10 m iljard 4,4 m iljard
“Effect 6x groter
dan het EK 2008 Economische groei Banengroei
in Oostenrijk en 2010-2014
Zwitserland” +0,16% +30.000
EK 2012 effect
+0,25% +50.000
“EK impulsen zeer
welkom juist nu
EU in recessie zit”
200 m iljoen 150 m iljoen
Bestedingen
voetbalfans
dinsdag 29 mei 2012 6
7. Waarom pakt het zoveel gunstiger
uit in Polen en Oekraïne?
1. 80% van de investeringen zit in de aanleg van vliegvelden, spoor- en
autowegen
2. Infrastructurele investeringen hebben in minder hoog ontwikkelde
landen een veel groter effect
3. EK 2012 dwingt tot tijdige realisatie van investeringen, uitstel is niet aan
de orde
4. Eerder verbeteren van de infrastructuur levert eerder voordelen op die
de economie blijvend op een hoger groeipad brengen.
dinsdag 29 mei 2012 7
9. Groot, groeiend en goedkoop
• Nederlands inkomen per hoofd 3,5x (nog) 'relatief goedkoop'
hoger dan in Polen, 14x hoger dan in
Oekraïne
• Nederlands maandlonen (gemiddeld) 4x
hoger dan in Polen, bijna 16x hoger dan in
Oekraïne
€ 850 € 215 € 3400
• Een markt met 82 miljoen klanten, samen
net zo groot als Duitsland. ‘omvangrijke markt'
6
% g roe i 'groei markt' 6
5 5
4 4 38,4 miljoen
3 3
inwoners
2 2
1 1
44,8 miljoen
0 0 inwoners
-1 2011 2012 2013 -1
dinsdag 29 mei 2012 9
10. Wat valt er voor Nederlandse
ondernemers te scoren in Polen en
Oekraïne?
Na Rusland en Duitsland is Nederland de belangrijkste exporteur naar
Polen.
Groeikansen Nederlandse export in 2012-2016 (gem. % groei p.j.)
Machines en transportmiddelen 8,9% 6,4%
Chemische producten 5,3% 3,8%
Voeding en levende dieren 7,2% 6,2%
Fabrikaten 7,7% 5,5%
Daarnaast nog veel kansen in de dienstensectoren: zakelijke
dienstverlening, logistieke dienstverlening, milieuadvies, agrarisch
advies en water management.
dinsdag 29 mei 2012 10
11. Wat valt er voor Nederlandse
ondernemers te scoren in Polen en
Oekraïne?
Groei productie sectoren in Polen en Oekraïne in (2011-2015)
Bouw 6,7% 5,6%
Dienstverlening 3,3% 5,6%
Voedsel en drank 5,0% 5,5%
Metaalproducten 8,6% 8,2%
Mineralen en niet-metalen 8,6% 7,5%
Automotive industrie 5,3% 13,5%
dinsdag 29 mei 2012 11
12. Wie is/wordt kampioen zaken
doen?
Basis Wereld bank index: Ease of doing business
1. Denemarken
2. Ierland
3. Engeland
4. Duitsland
dinsdag 29 mei 2012 12
13. EK-nomie 2012
De gevolgen voor sectoren
Maurice van Sante
Senior Econoom
ING Economisch Bureau
maurice.van.sante@ing.nl
Twitter: @mauricevansante
Amsterdam, 29 mei 2012
dinsdag 29 mei 2012 13
14. EK-voetbal beïnvloedt
bedrijfsleven
EK biedt kansen
maar er zijn ook bedreigingen
3 sectoren met grootste effecten:
• Detailhandel
• Horeca
• Bouw
dinsdag 29 mei 2012 14
15. Detailhandel
Stimulans in moeilijke tijden
Omzetindex electronicawinkels in juni
130
125
120
115
110
105 ?
100
95
90
85
Bron: CBS,
80
jun- jun- jun- jun- jun- jun- jun- jun- jun- jun- jun- jun-
00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11
Electronicawinkels profiteren:
•Omzet neemt met 6% toe;
•Ook in 2002 als Nederland niet mee doet stijgt de omzet (2%);
•Steeds moeilijker om onderscheidend te zijn.
dinsdag 29 mei 2012 15
16. Detailhandel
Geen supermarkt blijft gespaard
Per wedstrijd circa €10 miljoen voor supermarkten te verdelen:
• Ruim €1,50 per thuiskijker per wedstrijd;
• Totaal tussen de €30 miljoen en €60 miljoen extra omzet te behalen;
• Supermarkten die niet meedoen
lijden omzetverlies.
dinsdag 29 mei 2012 16
17. Horeca
Voetbal en horeca, een gemengde
zegen 2%
Volumeontwikkeling juni 1998-2011 (j.o.j.)
Re s ta u r a n ts d r a a ie n m in d e r om ze t Café s draaie n m e e r om ze t
1%
0%
-1%
-2%
-3%
-4%
Jare n zonde r toe rnooi Jare n me t toe rnooi
Cafés profiteren:
• 2,5% minder omzetdaling in maand tijdens EK of WK
• Circa €8 miljoen extra omzet
Restaurants leveren in:
• Omzet daalt met bijna 3% in maand juni tijdens groot voetbaltoernooi
• Circa €14 miljoen omzetderving
dinsdag 29 mei 2012 17
18. Bouw
Aannemer optimistisch maar
productie daalt
Volume bouwproductie(j.o.j.) & saldo ondernemersvertrouwen juni 1995-2010
8%
6%
Aannemer positief … maar productie krimpt
4%
2%
0%
-2%
-4%
Vertrouwensindex Productiegroei
Jaren met EK of WK Jaren zonder EK of WK
Bron: CBS en Ecowin, ING bewerkingen
• Personeelsbestand bestaat voornamelijk uit mannen (90%)
• Bouwproductie in juni krimpt tijdens EK of WK met gemiddeld 1,7%
(circa €130 miljoen productiedaling)
dinsdag 29 mei 2012 18
19. Conclusie
Effect EK per saldo beperkt
Extra omzet:
- Electronicawinkels
- Supermarkten
- Cafés
Krimp:
- Bouw
- Restaurants
Per saldo economisch effect gering
dinsdag 29 mei 2012 19
