Deze maand is een rapport van ING en TNS NIPO verschenen over schenken en erven door vermogenden.
De uitkomsten zijn zeer lezenswaardig samengevat in bijgevoegde presentatie.
3. Samenvatting: De vermogende Nederlander
houdt graag de controle
De meeste vermogende Nederlanders schenken liever niet
Controle willen houden over het eigen geld is voor veel vermogende Nederlanders de belangrijkste
reden om liever niet te willen schenken. Doorgaans wil men de controle houden over het geld mede
omdat veel vermogende Nederlanders zich zorgen maken over de oudedag en omdat men - de
belangrijkste bestemming van de schenking - (klein) kinderen, niet wil verwennen.
Men schenkt vooral aan de kinderen
Naast schenken aan de kinderen - met als belangrijkste argument financiële ondersteuning - wordt er
door slechts 10% geschonken aan andere doelen, waaronder goede doelen. Vermogende
Nederlanders die wel eens eerder hebben geschonken zullen dit in de toekomst ook vaker blijven
doen dan zij die nooit eerder hebben geschonken. Koude uitsluiting is bekend bij de meeste
vermogenden en 39% overweegt hiervan gebruik te maken of heeft dit reeds gedaan als men dan
toch tot schenken over zou gaan.
3
2012 TNS
4. Samenvatting: De vermogende Nederlander
houdt graag de controle
Schenkingen zijn in belangrijke mate fiscaal gedreven
Veel vermogende Nederlanders zeggen bekend te zijn met de fiscale regels en vrijstellingen. De
schenkingen die men doet liggen ook relatief vaak op het niveau van de fiscale vrijstellingen. Veel
vermogende Nederlanders zouden meer gaan schenken als de fiscale vrijstellingen ruimer zouden
zijn en men zou ook willen dat ze ruimer zouden worden.
Veel vermogende Nederlanders staan onverschillig tegenover het precies
vastleggen van het nalatenschap in een testament
Drie kwart van de vermogende Nederlanders zegt op de hoogte te zijn van de fiscaliteiten rondom
erven. Tegelijkertijd zegt een derde dat men geen ‘up-to-date’ testament heeft met als belangrijkste
reden er niet eerder over nagedacht te hebben. 27% heeft helemaal geen testament, zij geven aan
dat de wettelijke regelingen voldoende zijn.
4
2012 TNS
6. Mensen die eerder hebben geschonken geven
significant vaker aan, dit in de toekomst te
blijven doen
Verleden Verleden
Toekomst
Heeft u weleens een
deel van uw vermogen
Van de vermogenden die geschonken?
eerder hebben geschonken
zou 62% dit in de toekomst
Wel 62% ook doen. 50% 50%
Van de vermogenden die
niet eerder hebben Ja Nee
geschonken zou 38% dit in n=561
Niet 38% de toekomst wel doen.
Toekomst Overweegt u om in de
Vermogenden die in het verleden al eens hebben geschonken, 17% toekomst een deel van
overwegen significant vaker dit in de toekomst weer te doen in uw vermogen te
schenken?
vergelijking met vermogenden die niet eerder hebben geschonken
(resp. 62% vs. 38%).
Niet-schenkers zeggen significant vaker niet te zullen schenken in 50%
de toekomst (44%) dan schenkers uit het verleden (23%).
17% weet nog niet of hij/zij zal overwegen om een schenking in de 33%
toekomst te doen. Ja Nee weet niet
n=561
6
2012 TNS
7. Controle willen houden over eigen geld is de
belangrijkste reden om niet te schenken
Redenen niet eerder geschonken Redenen in de toekomst niet schenken
2% 11% 1% 4%
12% 13%
7%
10%
49%
28%
20%
43%
n=279 Hier heb ik nog nooit aan gedacht n=187 Hier heb ik nog nooit aan gedacht
Ik wil controle over het geld houden Ik wil controle over het geld houden
Ik kan het geld niet missen Ik kan het geld niet missen
Ik zou niet weten aan wie ik het zou moeten schenken
Ik zou niet weten aan wie ik het zou moeten schenken
anders, namelijk...
weet niet anders, namelijk...
weet niet
7
2012 TNS
8. Onderliggende argumenten om niet (gelijk) te
schenken 24%
40% 40% maakt zich zorgen over zijn oudedagvoorziening
RECESSIE als gevolg van de recessie. Als gevolg hiervan zullen
zij minder schenken.
Ik maak mij soms zorgen over mijn oudedagsvoorziening
als gevolg van de economische recessie. Ik zal daarom
(Helemaal) mee eens minder gaan schenken.
36% Noch mee eens, noch mee oneens
(Helemaal) mee oneens
24% n=561
43% is voorzichtig met schenken
omdat zij hun kinderen niet willen
verwennen en opdat zij de waarde 43% KINDEREN NIET
van geld goed leren inschatten VERWENNEN
Ik ben voorzichtig met schenken aan mijn
kinderen, omdat ik niet wil dat zij verwend
worden en de waarde van geld goed kunnen (Helemaal) mee eens
blijven inschatten. Noch mee eens, noch mee
33% oneens
(Helemaal) mee oneens
9%
n=561
FINANCIËN = EIGEN
16% 75% vindt dat kinderen niet op een
VERANTWOORDING schenking van hun ouders mogen
rekenen, zij zijn zelf verantwoordelijk
voor hun financiën.
Ik vind dat kinderen niet op een schenking
(Helemaal) mee eens van hun ouders mogen rekenen, zij zijn zelf
75% Noch mee eens, noch mee verantwoordelijk voor hun financiën.
oneens
(Helemaal) mee oneens
8
2012 TNS
n=561
10. (Klein) kinderen worden het meest genoemd als
bestemming bij een schenking
Vermogende Nederlanders schenken bijna nooit aan goede doelen; In minder dan 10% van de
gevallen als eerste. En in de toekomst overweegt slechts een kwart dit te gaan doen.
Aan wie of wat heeft u weleens Aan wie of wat overweegt u om in de
een bedrag geschonken? toekomst te schenken?
4% 4%
4%
1%
1% 28%
4% 2%
9%
4%
1%
4%
Kinderen
Kleinkinderen
Vrienden 38%
Kerk
Goed doelinstelling
anders, namelijk...
82%
86%
Kinderen Kleinkinderen Broer of zus
n=273
Ouders Vrienden Kerk
Locale organisatie Goed doelinstelling anders, namelijk...
n=279
10
2012 TNS
11. Financiële ondersteuning wordt door ruim de
helft genoemd als belangrijkste reden voor
schenking
Wat was voor u de belangrijkste
reden voor deze schenking?
8%
9%
29%
Vermogensoverdracht in
verband met fiscale voordelen
Financiële ondersteuning
kinderenfamilie (studie, huis
etc.)
Ik bied graag hulp aan mensen
die het goed kunnen gebruiken
anders, namelijk...
55%
n=282
11
2012 TNS
12. Goede doelen aangaande ‘Gezondheid’ zijn het
meest populair om aan te schenken
Stel, u zou een schenking doen, aan wat
voor soort goed doel zou u dan schenken?
26%
38%
Gezondheid
6% Internationale hulp
Natuur en Milieu
Welzijn en Cultuur
weet niet
12%
18%
n=262
12
2012 TNS
14. Het merendeel van de vermogenden geeft aan
bekend te zijn met de fiscale vrijstellingen voor
schenkingen. Opvallend is dat een derde van de
vermogenden niet bekend is met de eenmalige
grotere schenking van 50.300,-
91%
84% Kunt u per vrijstelling aangeven of u al bekend was met deze vrijstelling?
69%
64%
32%
26%
13%
8%
Kinderen jaarlijks €5.030 Kinderen 18-35 jaar Kinderen 18-35 jaar Kleinkinderen jaarlijks n=561
eenmaling 24.144 eenmalig voor huis of €2.012
studie €50.300
Mee bekend Niet mee bekend 14
2012 TNS
15. Twee derde is op de hoogte van de mogelijkheid
een schenking ‘op papier’ te doen en 38%
overweegt hiervan in de toekomst gebruik te maken
Bent u op de hoogte van de mogelijkheid om Overweegt u om in de toekomst een
een schenking op papier te doen? schenking op papier te doen?
34%
38%
47%
66%
n=561
n=561
Ja Nee
15
2012 TNS
16. Bedragen gelijk aan de hoogte van de fiscale
vrijstellingen worden relatief vaak geschonken
14%
€5.000 Vrijstelling:
Kinderen jaarlijks Wat is het hoogste bedrag dat u weleens heeft geschonken?
€5.030
12%
Modus
€5.000,-
€10.000
10%
Mediaan
€16.750
€20.000
8% Gemiddelde
Vrijstelling: €15.000 Vrijstelling: €22.924,90
€25.000
Kleinkinderen Kinderen 18-35 jaar
jaarlijks €2.012 eenmalig €24.144
6%
€2.000
€1.000
4%
2%
0%
300 1500 2500 4500 6500 10000 15500 19000 22000 27500 45000 75000 105000
16
2012 TNS
17. Men wil meer fiscale vrijheid bij het doen van
schenkingen aan kinderen
6%
73% vindt dat ouders hun kinderen langer (nu tot
21%
LANGER 35 jaar) belastingvrij moeten kunnen schenken
BELASTINGVRIJ
SCHENKEN
(Helemaal) mee eens
73% Noch mee eens, noch mee
oneens
(Helemaal) mee oneens
n=561
12%
MEER €€€ 56% vindt dat ouders hun kinderen een groter
BELASTINGVRIJ bedrag belastingvrij moeten kunnen schenken
(nu max. €50.300)
SCHENKEN
32% 56%
(Helemaal) mee eens
Noch mee eens, noch mee
n=561 oneens
(Helemaal) mee oneens
17
2012 TNS
18. Ruim een derde zou meer schenken bij een
minder zware fiscale belasting
‘Ik zou meer schenken als het fiscaal minder zwaar belast zou zijn’
23%
39%
(Helemaal) mee eens
Noch mee eens, noch mee
38% oneens
n=561 (Helemaal) mee oneens
18
2012 TNS
20. Men houdt zo veel mogelijk controle over de
schenking 25%
41% 41% schenkt liever niet wanneer zij niet weten wat
BEKEND MET het bestedingsdoel van de ontvanger is
BESTEDINGSDOEL
(Helemaal) mee eens
Noch mee eens, noch mee
34% oneens
(Helemaal) mee oneens
17%
n=561
SCHENKEN
56% schenkt liever nu dan na TIJDENS LEVEN
overlijden 56%
27%
(Helemaal) mee eens
Noch mee eens, noch mee
oneens
(Helemaal) mee oneens
27%
n=561
GOEDKEURING
BESTEDINGSDOEL 44%
44% schenkt alleen wanneer hij/zij achter
het bestedingsdoel van de ontvanger
staat
(Helemaal) mee eens
Noch mee eens, noch mee
29% oneens
(Helemaal) mee oneens
20
2012 TNS
n=561
21. Drie kwart is bekend met de mogelijkheid van
(koude) uitsluiting bij een schenking
Bijna 40% overweegt hiervan gebruik te maken
of heeft dit wel eens gedaan
Bent u bekend met de mogelijkheid van Heeft u weleens gebruikt gemaakt van (koude) uitsluiting bij
(koude) uitsluiting bij een schenking? een schenking of bent u van plan dit in de toekomst te doen?
24% 10%
39%
51%
n=561 76% Ja Nee weet niet
n=561
Ja, hier was ik al mee bekend Nee, hier was ik nog niet mee bekend
21
2012 TNS
22. Een derde heeft een lange termijn planning
betreft schenken, dit plan bestaat meestal uit
een structurele schenking
Heeft u een lange termijn plan wanneer Waaruit bestaat uw planning voor de lange
u welk bedrag wilt schenken? termijn?
2%
33%
29% Een eenmalig schenking
57% Een structurele schenking
65% 14% Anders
Ja Nee weet niet
n=279 n=91
22
2012 TNS
24. Een kwart heeft zijn nalatenschap niet geregeld
in een testament
De wettelijke regeling is voor velen voldoende
‘Ik heb geen kinderen,
Heeft u uw nalatenschap aan wie ik iets kan
geregeld in een testament? nalaten’
‘Is er nog niet van
gekomen, heeft geen
28% prioriteit’
‘Luiheid’
Nee, waarom niet?
‘De wettelijke
regeling vind ik
voldoende’
‘Ik heb er nooit aan
72% gedacht, ik ben er
niet mee bezig’
Ja
n=561
Nee, ik heb mijn nalatenschap niet
geregeld in een testament
‘Niet nodig, goede
familieverhoudingen’
24
2012 TNS
25. Een derde heeft geen ‘up-to-date’ testament
met als belangrijkste reden er niet eerder over
nagedacht te hebben
Is uw testament voor uw gevoel nog ‘up-to-date’? Wat weerhoudt u er van om uw testament te herzien?
6%
4% 4%
12%
26% 27%
12%
Anders, nl..
68%
Het kost teveel tijd
Het kost teveel geld
Ja Nee weet niet
Ik heb er geen zin in
Basis: Mensen met 41% Ik heb er nog niet eerder over nagedacht
een testament anders, namelijk...
n=405 weet niet
‘Ligt in de
planning/we zijn n=107
er mee bezig’
‘Laksheid/luiheid’
25
2012 TNS
26. Drie kwart heeft geen schenkingen in zijn/haar
nalatenschap opgenomen
Heeft u ‘schenkingen’ in uw nalatenschap opgenomen?
2%
23%
75%
Ja Nee weet niet
n=405
26
2012 TNS
27. Drie kwart zegt op de hoogte te zijn van de
fiscaliteiten rondom erven
Bent u op de hoogte van de fiscaliteiten
rondom erven?
22%
78%
Ja Nee
n=561
27
2012 TNS
28. Vrijstellingen hebben geen grote invloed op de
beslissingen die men neemt rondom de erfenis
Zou u op basis van 76% 74%
onderstaande 72%
vrijstellingen 68%
overwegen om 62%
andere beslissingen
te nemen rondom het
regelen van uw
erfenis?
25%
21% 22% 20%
17%
11% 13%
8% 7%
4%
Partners €603.300 (Klein)kinderen Zieke en Ouders €45.270 Overige verkrijgers
€19.114 gehandicapte €2.012
kinderen €57.342
n=561
Ja Nee Weet niet
28
2012 TNS
30. Onderzoek verantwoording
Doelgroep
Financieel mede-of eindverantwoordelijken in huishoudens met een belegd-of gespaard vermogen
van €100.000,- of meer. Er hebben 561 respondenten aan het onderzoek meegedaan.
Veldwerkperiode
Start donderdag 8 maart t/m vrijdag 16 maart
Methode
CAWI (Computer Assissted Web Interviewing)
Vragenlijst
De vragenlijst heeft een gemiddelde duur van 8 minuten. In totaal zijn er 35 vragen gesteld met
betrekking tot de onderwerpen schenken en erven.
30
2012 TNS
32. Aanleiding schenking
‘Niemand heeft mij
‘Andere kunnen
erop gewezen, ik
helpen (huis,
heb het zelf
Wat was de aanleiding van deze schenking, hoe bruiloft, studie)’
bedacht’
bent u tot het idee van deze schenking gekomen?
21% ‘Schenking
Anders, nl..
goede ‘Financiële
doelen’ meevaller’
16% ‘Kinderen hadden
geld nodig/financiële
ondersteuning
kinderen’
12%
‘Door eigen
erfenissen/mijn ouders
deden het ook’
6%
5%
4%
3%
Ik werd Ik ben er door mijn Ik ben er door een Ik ben er door mijn Iemand heeft mij Ik ben er door mijn weet niet
'getriggered' nadat vriendenfamilie op notaris op accountant op erom gevraagd bank op gewezen
ik er over had gewezen gewezen gewezen
gelezen
N=282
32
2012 TNS
33. Bestedingsdoel ontvanger
Het bestedingsdoel van de ontvanger is bij 40% een huis.
13%
22%
Wat was het bestedingsdoel van de ontvanger?
8%
Vermogensvorming
(sparenbeleggen)
6% Consumptief (auto, vakantie,
etc.)
9% Huis
2%
Studie
Levensonderhoud
anders, namelijk...
40% Ik weet niet wat het
bestedingsdoel was van de
ontvanger
N=247
33
2012 TNS
34. Goede-doelen schenkers geven het vaakst aan
Internationale hulp, niet-schenkers zouden
schenken aan Gezondheid
Aan wat voor goed doel heeft u een Stel, u zou een schenking doen, aan wat
deel van uw vermogen geschonken? voor soort goed doel zou u dan schenken?
9%
26%
38%
27%
Gezondheid
6% Internationale hulp
Natuur en Milieu
64% Welzijn en Cultuur
weet niet
Internationale hulp 12%
Natuur en Milieu
18%
n=11* Welzijn en Cultuur
n=262
* = In verband met kleine n is
dit resultaat indicatief 34
2012 TNS
35. KWF Kankerfonds heeft de meeste kans op een
schenking indien de bestemming een goed doel
zou zijn
Stel, u zou een schenking doen aan
Kunt u aangeven wat de naam van
een goed doel, kunt u benoemen
dit goede doel was? (n=11*)
welk goed doel dit zou zijn? (n=245)
Artsen zonder grenzen (1) Top 10 meest genoemd:
KWF Kankerbestrijding (1) 1. KWF Kankerbestrijding
WNF (1) 2. Hartstichting
Natuurmonumenten (3) 3. Artsen zonder grenzen
Zonnebloem (1) 4. Rode Kruis
Lilliane fonds (2) 5. Natuurmonumenten
Pastoor Vekemans fonds (1) 6. Amnesty International
Stichting Wereld kinderen (1) 7. Dierenbescherming
Stichting Op Gelijke Voet (1) 8. Alzheimer
9. Diabetes
10. Weet niet/geen idee
* = In verband met kleine n is
dit resultaat indicatief
35
2012 TNS
36. Stellingen (1/2)
Ik vind dat kinderen niet op een schenking van hun ouders mogen
rekenen, zij zijn zelf verantwoordelijk voor hun financiën 75% 16% 9%
Ouders zouden hun kinderen langer (nu tot 35 jaar) belastingvrij moeten
kunnen schenken 73% 21% 6%
Ik schenk liever nu dan na mijn overlijden 56% 27% 17%
Ouders zouden hun kinderen een groter bedrag belastingvrij moeten
kunnen schenken (nu max. €50.300)
56% 32% 12%
Ik schenk alleen wanneer ik achter het bestedingsdoel van de ontvanger
sta 44% 29% 27%
Ik ben voorzichtig met schenken aan mijn kinderen omdat ik niet wil dat
zij verwend worden en de waarde van geld goed kunnen blijven 43% 33% 25%
inschatten
(Helemaal) mee eens Noch mee eens, noch mee oneens (Helemaal) mee oneens
n=561
36
2012 TNS
37. Stellingen (2/2)
Wanneer ik niet weet wat het bestedingsdoel is van de ontvanger,
schenk ik liever niet 41% 34% 25%
Ik maak mij soms zorgen over mijn oudedagsvoorziening als gevolg van
de economische recessie. Ik zal daarom minder gaan schenken 40% 35% 24%
Ik zou meer schenken als het fiscaal minder zwaar belast zou zijn 39% 38% 23%
Schenken heeft geen persoonlijk belang 32% 38% 30%
Wat mij betreft mag een ontvanger uit zichzelf over een schenking
beginnen, dus voordat ik met het voorstel tot een schenking kom 23% 30% 47%
Ik schenk liever na mijn overlijden dan tijdens mijn leven 20% 29% 51%
(Helemaal) mee eens Noch mee eens, noch mee oneens (Helemaal) mee oneens
n=561
37
2012 TNS
38. Vrijstellingen hebben weinig invloed op het
overwegen van een schenking ondanks dat men
zegt hierdoor juist meer te gaan schenken
66% 67%
Zou u op basis van deze vrijstellingen
overwegen om een schenking te doen?
49%
43%
41%
30%
19%
17%
Kinderen jaarlijks €5.030 Kinderen 18-35 jaar Kinderen 18-35 jaar Kleinkinderen jaarlijks
eenmaling 24.144 eenmalig voor huis of €2.012
studie €50.300
n=561
Ja Nee
38
2012 TNS
39. Ruim de helft zou een notaris benaderen voor
advies over schenken, slechts 6% de bank
Notaris 56%
Ik zou geen advies vragen aan anderen 12%
Belastingadviseur 8%
Accountant 7%
Familie of vrienden 6%
Bank 6%
anders, namelijk... 5%
Welke persoon of instelling zou u als
eerst benaderen voor advies over
weet niet 1% het onderwerp ‘schenken’?
n=561
39
2012 TNS
40. Bijna drie kwart zou een notaris benaderen voor
advies over erven, slechts 3% de bank
Notaris 70%
Familie of vrienden 7%
geen van deze 6%
Accountant 5%
Belastingadviseur 4%
Bank 3%
anders, namelijk... 4% Welke persoon of instelling zou u als
eerst benaderen voor advies over
het onderwerp ‘erven’?
weet niet 1%
n=561
40
2012 TNS
